2-3-3) بهره وری متوسط:…………………………………………. 24

3-3-3) بهره وری نهایی:…………………………………………………………. 24

4-3-3) بهره وری عوامل كل:……………………………………… 24

4-3) كارایی:………………………………………………………………………. 25

1-4-3) كارایی مقیاس:………………………………………………… 26

2-4-3) كارایی مدیریت:…………………………………………………….. 27

1-5-3) روش مطلوبیت:…………………………………………….. 28

5-3) رویكردهای اندازه گیری بهره وری:………………………………………….. 28

2-5-3) روش سرو سیستم:…………………………………. 28

3-5-3) رویكرد آرایه ای:………………………………………………….. 28

4-5-3) رویكرد داده – ستانده:………………………………………………… 28

5-5-3) رویكرد شاخصی:………………………………………………….. 29

6-3) شاخص های تحلیل بهره وری:…………………………………………………. 29

1-6-3) رقابت پذیری هزینه نیروی كار:……………………………… 29

2-6-3) بهره وری نیروی كار:………………………………………………………… 29

3-6-3) بهره وری سرمایه:…………………………………………………….. 30

4-6-3) كارایی فرایند:…………………………………………………………. 30

5-6-3) سودآوری و نرخ بازگشت سرمایه:………………………………… 30

6-6-3) نسبت های مالی:…………………………………………….. 30

7-6-3) اجزای ورودی كل یا ارزش كل داده ها و نسبت ارزش افزوده:…………. 30

8-6-3) اجزای هزینه كل تولید:………………………………………..30

9-6-3) شاخص ارزش افزوده به كل ارزش داده ها:………….. 30

7-3) اندازه گیری كارایی:………………………………………………….. 31

1-7-3) روش اقتصاد سنجی(SFA):…………………….. 31

2-7-3) روش برنامه ریزی خطی(DEA):………………….. 31

1-2-7-3) مزایای مدل تحلیل پوششی داده ها:……………….. 32

2-2-7-3) محدودیت های مدل تحلیل پوششی داده ها:……………… 32

3-2-7-3) طبقه بندی مدلهایتحلیل پوششی داده ها:………. 33

8-3) مدل رتبه بندی كامل (مدل اندرسون- پیترسون):……… 35

9-3) رتبه بندی واحدهای كارا:………………………… 36

10-3) مدلSBM:…………………………………………………………. 37

11-3) مدل جمعی:…………………………………………. 40

12-3) شاخص بهره وری مالم كوئیست:………………………… 41

13-3) بازدهی نسبت به مقیاس:…………………………. 43

1-13-3) مدل بازدهی صعودی نسبت به مقیاس:……. 44

2-13-3) مدل بازدهی نزولی نسبت به مقیاس:……………………….. 45

3-13-3) مدلGRS:………………………………………….. 45

14-3) جمع بندی و نتیجه گیری:………………….. 46

فصل چهارم: روش شناسی تحقیق…………………………….. 47

1-4) مقدمه:…………………………………………………………….. 48

2-4) متغییرهای مورد استفاده:……………………………… 48

3-4) بكارگیری مدل:…………………………………………….. 49

1-3-4) شاخص تغییرات بهره وری مالم كوئیست:…………. 50

1-1-3-4) تابع مسافت:…………………………………….. 50

2-1-3-4) تغییرات كارایی:………………………………….. 51

3-1-4-4) تغییرات تكنولوژیكی:…………………………….. 52

4-4) عوامل تأثیرگذار بر بهره وری:………………………………….. 53

1-4-4) اعتبارات كشاورزی:………………………………………. 53

2-4-4) شاخص توسعه انسانی:…………………………. 53

3-4-4) آموزش:…………………………………………………… 53

4-4-4)توسعه روستایی:………………………………………. 54

5-4) جمع بندی:…………………………………………………… 54

فصل پنجم: تجیزیه و تحلیل داده ها………………………….. 55

1-5) مقدمه:………………………………………………… 56

2-5) تجزیه و تحلیل داده ها………………………………… 56

1-2-5)كارایی محاسبه شده:………………………………. 56

الف) مدل1:…………………………………………….. 57

ب) مدل2:…………………………………………………………… 77

ج) مدل3:……………………………………………………………… 92

نتایج حاصل از سه وضعیت مختلف:…………………………….. 101

2-2-5) بررسی عوامل موثر بر تغییرات بهره وری در زیر بخش زراعت:……… 102

فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات…………….. 106

1-6) نتایج حاصل از تحقیق:……………………………… 107

فرضیه اول: میزان بهره روری در زیر بخش زراعت در هر سال از رشد مثبتی برخوردار بوده است………. 107

فرضیه دوم: تغییرات تكنولوژیكی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی داشته است…. 107

فرضیه سوم: تغییرات كارایی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی داشته است…………….. 108

فرضیه چهارم: سرمایه گذاری و شاخصهای توسعه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد بهره وری در زیربخش زراعت دارد… 108

2-6) پیشنهادات تحقیق:……………………………………………….. 109

منابع:………………………………… 112

ضمایم:……………………………………. 115

چكیده:

ارتقاء بهره وری و كارایی یكی از اساسی ترین اهداف در دستیابی به رشد و شكوفایی اقتصادی به شمار می آید. مساله افزایش بهره وری از اصلی ترین دغدغه هایی است كه هر بنگاه اقتصادی تولید كننده كالا و خدمات با آن مواجه بوده و ضروری است به هنگام برنامه ریزی برای توسعه هر بخشی جوانب مختلف آن در نظر گرفته شود.

در بخش كشاورزی و زیر بخش زراعت نیز به عنوان یكی از مهم ترین بخش های اقتصادی كشور، افزایش تولید و درآمد برای كشاورزان عامل تعیین كننده در جذب سرمایه گذاران می باشد.

تحقیق حاضر با هدف تحلیل تغییرات بهره وری عوامل تولید در زیر بخش زراعت و شناسایی عوامل تاثیرگذار در این زیر بخش انجام گرفته است. محقق از طریق مطالعات كتابخانه ای، اینترنتی و همچنین آمار موجود از بانك های اطلاعاتی در وزارت جهاد كشاورزی، اطلاعات مورد نیاز را كسب نموده است. برای بدست آوردن بهره وری كارایی از روش DEA و نرم افزار كامپیوتری DEAP و برای شناسایی عوامل تاثیر گذار از نرم افزار Eviews استفاده گردید.

نتایج تحقیق نشان داد كه میزان بهره وری در زیر بخش زراعت در هر سال از رشد مثبتی برخوردار بوده اما تغییرات تكنولوژیكی و تغییرات كارایی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی نداشته است. همچنین مشخص شد سرمایه گذاری و شاخص های توسعه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد بهره وری در زیربخش زراعت داشته است.

1-1) مقدمه: