فصل سوم: تکنیک های کنترل همروندی

مقدمه. 22

3-1- تکنیک های کنترل همروندی و انواع آن ها 22

3-2- تکنیک های قفل گذاری و انواع آن ها 23

3-2-1- تعریف قفل. 24

3-2-2- اندازه های واحد قفل شدنی. 24

3-2-3- ساختار قفل. 25

3-2-4- مثالی برای لزوم قفل گذاری.. 26

3-2-5- مدیر قفل و مراحل انجام شده برای قفل گذاری.. 27

3-2-6- نحوه در اختیار قرار دادن قفل توسط مدیر قفل. 28

3-2-7- قفل چند اسلوبی. 28

3-2-7-1- ماتریس همایندی یا سازگاری قفل های چند اسلوبی. 28

3-2-7-2- پروتکل قفل چند اسلوبی برای یک تراکنش.. 29

3-2-7-3- تغییر قفل. 30

3-2-7-4- قفل چند اسلوبی و توالی پذیری.. 30

3-2-7-5- خصوصیات قفل چند اسلوبی. 30

3-2-8- تکنیک قفل گذاری دو مرحله ای مبنایی. 30

3-2-8-1- مشکلات تداخل کنترل نشده 31

3-2-8-2- خصوصیات و مشکلات 2PL مبنایی. 32

3-2-8-3- تغییر قفل در پروتکل 2PL. 33

3-2-8-4- تأثیرعملیات درج در کنترل همروندی.. 33

3-2-8-5- تأثیرعملیات حذف در کنترل همروندی.. 33

3-3- بن بست.. 34

3-3-1- راه حل های مشكل بن بست.. 35

3-3-2- تکنیک های زمان مهر. 36

3-3-2-1- الگوریتم WD.. 37

3-3-2-2- الگوریتم WW… 37

3-3-2-3- خصوصیات الگوریتم WD و WW… 37

فصل چهارم: شبکه های پتری

مقدمه. 39

4-1- مختصری در مورد شبکه های پتری.. 39

4-2- تفاوت UML و پتری.. 39

4-3- تاریخچه شبکه های پتری.. 40

4-4- ویژگی های شبکه های پتری.. 40

4-5- اجزای شبکه ی پتری.. 40

4-5-1- تعریف اجزای شبکه ی پتری.. 41

4-5-2- وظایف اجزای شبکه ی پتری.. 41

4-6- تعریف چهارگانه شبکه های پتری.. 42

4-7- گراف شبکه پتری.. 42

4-8- چند مثال از گراف شبکه پتری.. 43

4-9- رفتار شبکه های پتری.. 43

4-10- گذار توانا 44

4-11- مثالی از اجرای یک شبکه پتری.. 44

4-12- قوانین مربوط به فایر شدن گذار، در شبکه پتری.. 45

4-13- شبکه های پتری به بن بست رسیده، زنده و غیر زنده 46

4-14- انواع شبکه های پتری و نحوه ی نشانه گذاری آن ها 47

4-15- فلوچارت ها و شبکه های پتری.. 47

4-16- انواع پتری.. 48

4-16-1- شبکهپتری رنگی. 48

4-16-2- شبکه پتری زمانی. 49

4-16-3- شبکه پتری سلسله مراتبی. 50

فصل پنجم: نحوه ی مدل سازی مکانیزم های 2PL، WW و WD با پتری رنگی

مقدمه. 52

5-1- مختصری در مورد مدل سازی مکانیزم های 2PL، WW و WD.. 52

5-1-1- مدل 2PL. 52

5-1-2- مدل های WW و WD.. 53

5-2- مجموعه های رنگ… 53

5-2-1- مجموعه های رنگ در مدل 2PL. 53

5-2-2- مجموعه های رنگ در مدل های WW و WD.. 54

5-2-3- توضیحات مجموعه های رنگ… 55

5-3- نشانه گذاری اولیه. 58

5-3-1- نشانه گذاری اولیه در مدل 2PL. 58

5-3-2- نشانه گذاری اولیه در مدل های WW و WD.. 59

5-3-3- توضیحات نشانه گذاری اولیه. 59

5-4- متغیرها 61

5-4-1- متغیرهای مدل 2PL. 61

5-4-2- متغیرهای مدل های WW و WD.. 62

5-5- شرح توابع مدل و عملکردهای آن ها 62

5-5-1- شرح توابع مشترک بین مدل های 2PL، WW و WD.. 63

5-5-2- شرح توابع مدل 2PL. 63

5-5-3- شرح توابع مدل های WW و WD.. 76

5-6- اولویت های معین شده برای تعیین فایر شدن گذار مورد نظر از بین گذارهای فعال. 72

5-7- نحوه ی مدل سازی ها 73

5-7-1- نحوه مدل سازی مدل 2PL. 73

5-7-2- نحوه مدل سازی مدل های WW و WD.. 75

فصل ششم: ارزیابی مدل های 2PL، WW و WD

مقدمه. 79

6-1- مختصری در مورد اهمیت ارزیابی پایگاه داده‎ها 79

6-2- پارامتر تعداد تراکنش های وارد شونده به سیستم 80

6-2-1- بررسی مدل 2PL. 80

6-2-2- بررسی مدل WW. 80

6-2-3- بررسی مدل WD.. 81

6-2-4- مقایسه ی مدل های 2PL، WW و WD براساس پارامتر تعداد تراکنش ها 82

6-3- پارامتر تعداد دستورات هر تراکنش.. 83

6-3-1- بررسی مدل 2PL. 83

6-3-2- بررسی مدل WW… 84

6-3-3- بررسی مدل WD.. 85

6-3-4- مقایسه مدل های 2PL، WW و WD براساس پارامتر تعداد دستورات تراکنش ها 86

6-4- پارامتر تعداد داده های مشترک و غیر مشترک تراکنش ها 88

6-4-1- بررسی مدل 2PL. 88

6-4-2- بررسی مدل WW… 89

6-4-3- بررسی مدل WD.. 90

6-4-4- مقایسه مدل های 2PL، WW و WD براساس پارامتر تعداد داده های مشترک و غیر مشترک تراکنش ها 91

6-5- پارامتر تعداد داده های مشترک در تراکنش هایی بدون داده غیر مشترک.. 92

6-5-1- بررسی مدل 2PL. 92

6-5-2- بررسی مدل WW… 93

6-5-3- بررسی مدل WD.. 94

6-5-4- مقایسه مدل های 2PL، WW و WD براساس پارامتر تعداد داده های مشترک در تراکنش هایی بدون داده غیر مشترک.. 96

6-6- نتیجه گیری.. 97

6-7- پیشنهادات.. 100

مراجع. 102

فهرست جدول ها

عنوان جدول صفحه

جدول1-1- پارامترهای مورد نظر برای ارزیابی مدل ها در این پایان نامه. 4

جدول2-1- آزمایش های مورد نظر برای ارزیابی مدل ها در این پایان نامه. 18

جدول 3-1- مزایا و معایب اندازه ی واحد قفل شدنی. 25

جدول 3-2- نمایش لزوم قفل گذاری.. 26

جدول 3-3- نمایش ناحیه کاری.. 27

جدول 3-4- ماتریس همایندی.. 29

جدول 3-5- سازگاری قفل های چند اسلوبی. 29

جدول 5-1- توضیحات مربوط به مجموعه های رنگی. 55

جدول 5-2- توضیحات مربوط به نشانه گذاری های اولیه. 60

جدول 5-3- پارامترهای ورودی تابع checklock برای مدل 2PL. 64

جدول 5-4- پارامترهای خروجی تابع checklock برای مدل 2PL. 65

جدول 5-5- پارامترهای ورودی تابع checklock برای مدل های WW و WD.. 68

جدول 5-6- پارامترهای خروجی تابع checklock برای مدل های WW و WD.. 69

جدول6-1- تعداد گام های اجرای دو، سه، پنج، ده و پنجاه تراکنش در مدل 2PL. 80

جدول 6-2- تعداد گام های اجرای دو، سه، پنج، ده و پنجاه تراکنش در مدل WW… 81

جدول 6-3- تعداد گام های اجرای دو، سه، پنج، ده و پنجاه تراکنش در مدل WD.. 82

جدول 6-4- تعداد گام های اجرای تراکنش های کوچک و بزرگ در مدل 2PL. 84

جدول 6-5- تعداد گام های اجرای تراکنش های کوچک و بزرگ در مدل WW… 85

جدول 6-6- تعداد گام های اجرای تراکنش های کوچک و بزرگ در مدل WD.. 86

جدول 6-7- تعداد گام های اجرای تراکنش ها با تعداد کم و زیاد داده های غیر مشترک در مدل 2PL. 88

جدول 6-8- تعداد گام های اجرای تراکنش ها با تعداد کم و زیاد داده های غیر مشترک در مدل WW… 89

جدول 6-9- تعداد گام های اجرای تراکنش ها با تعداد کم و زیاد داده های غیر مشترک در مدل WD.. 90

جدول 6-10- تعداد گام های اجرای تراکنش هایی بدون داده غیر مشترک، با تعداد کم و زیاد داده های مشترک در مدل 2PL. 92

جدول 6-11- تعداد گام های اجرای تراکنش هایی بدون داده غیر مشترک، با تعداد کم و زیاد داده های مشترک در مدل WW.. 93

جدول 6-12- تعداد گام های اجرای تراکنش هایی بدون داده غیر مشترک، با تعداد کم و زیاد داده های مشترک در مدل WD.. 95

فهرست شکل ها

عنوان شکل صفحه

شکل 3-1- عملیات مدیر قفل و مدیر تراکنش.. 27

شکل 3-2- پروتکل 2PL و لحظه قفل. 31

شکل 3-3- نمونه ای از نحوه رخ دادن بن بست.. 34

شکل 3-4- مثال برای بن بست.. 35

شکل 4-1- اجزای شبکه ی پتری.. 40

شکل 4-2- عملکرد اجزای شبکه پتری.. 41

شکل 4-3- گراف شبکه پتری.. 42

شکل 4-4- مثال سیستم عابر بانک با گراف شبکه پتری.. 43

شکل 4-5- مثال تابع y=f(x) با گراف شبکه پتری.. 43

شکل 4-6- مثالی از نشانه گذاری یک مکان. 43

شکل 4-7- مثالی برای یک گذار توانا و یک گذار غیر توانا 44

شکل 4-8- مثالی از اجرای یک شبکه پتری و نشانه گذاری اولیه آن. 44

آن. 45

آن. 45

آن. 45

شکل 4-12- مثالی از گراف شبکه پتری، قبل و بعد از فایر شدن. 46

شکل 4-13- مثالی از گراف شبکه پتری، قبل و بعد از فایر شدن. 46

شکل 4-14- یک شبکه پتری که دچار بن بست شده 46

شکل 4-15- انواع شبکه های پتری و نحوه ی نشانه گذاری آن ها 47

شکل 4-16- مدل سازی گره های تصمیم گیریِ فلوچارت با شبکه پتری.. 47

شکل 4-17- مدل سازی فلوچارت با شبکه پتری.. 48

شکل 4-18- شبکه پتری سلسله مراتبی. 50

شکل 4-19- مدل سازی مسئله ممانعت دو جانبه با شبکه پتری.. 50

شکل 5-1- ماژول سطح بالا از مدل 2PL به صورت سلسله مراتبی، برای سه تراکنش.. 73

شکل 5-2- ماژول سطح بالا از مدل 2PL به صورت سلسله مراتبی، برای دو تراکنش.. 74

شکل 5-3- ماژول مربوط به تراکنش T1 از مدل 2PL به صورت سلسله مراتبی. 74

شکل 5-4- ماژول سطح بالا از مدل های WW و WD به صورت سلسله مراتبی، برای سه تراکنش.. 75

شکل 5-5- ماژول مربوط به تراکنش T1 از مدل های WW و WD به صورت سلسله مراتبی، برای سه تراکنش 76

شکل 5-6- ماژول سطح بالا از مدل های WW و WD به صورت سلسله مراتبی، برای دو تراکنش.. 77

شکل 6-1- مقایسه تعداد گام های اجرای دو، سه، پنج، ده و پنجاه تراکنش در مدل های 2PL، WW و WD.. 82

شکل 6-2- مقایسه تعداد گام های اجرای تراکنش های کوچک در مدل های 2PL، WW و WD.. 87

شکل 6-3- مقایسه تعداد گام های اجرای تراکنش های بزرگ در مدل های 2PL، WW و WD.. 87

شکل 6-4- مقایسه تعداد گام های اجرای تراکنش ها با تعداد کم و زیاد داده های غیر مشترک در مدل های 2PL، WW و WD.. 91

شکل 6-5- مقایسه تعداد گام های تراکنش ها با تعداد کم و زیاد داده های مشترک (بدون داده غیر مشترک) در مدل های 2PL، WW و WD 96

فصل اول

مقدمه

1-1- مقدمه

اجرای همروند تراکنش ها در پایگاه داده ها با مشکلات بسیاری مواجه است. مکانیزم های کنترل همروندی، برای حفظ انزوا و عدم دخالت اجرا در میان تراکنش های متعارض و حفظ سازگاری پایگاه داده ها استفاده می شوند (a-Pashazadeh, 2012)، (b-Pashazadeh, 2012) و (Shu, and Young, 2002). به عبارت دیگر الگوریتم های کنترل همروندی، الگوریتم هایی هستند که باعث می شوند اجرای همروند چند تراکنش و اجرای متوالی آن معادل شود. مسئله ی كنترل همروندی در پایگاه داده‎ها امری ضروری و با اهمیت می‎باشد (Shu, and Young, 2002). در این زمینه مطالعات و تحقیقات فراوانی صورت گرفته است كه نتیجه ی آن، به وجود آمدن الگوریتم های متنوع كنترل همروندی می‎باشد. همچنین با توجه به گسترش روزافزون انواع پایگاه داده ها در سراسر جهان، نیاز به بررسی پروتکل های کنترل همروندی پایگاه داده ها، بیشتر نمایان می شود.

مدل سازی رسمی[1] از الگوریتم های کنترل همروندی در مطالعه ویژگی های مختلف آن ها بسیار مفید است (a-Pashazadeh, 2012) و (b-Pashazadeh, 2012). بررسی ها نشان می دهد که شبکه های پتری (PNs)[2] روش مناسبی برای مدل سازی رسمی مکانیزم های کنترل همروندی می باشند. شبکه های پتری انواع مختلفی دارند که یکی از آن ها شبکه پتری رنگی (CPN)[3] است. شبکه های پتری رنگی یکی از بهترین ابزارها برای مدل سازی الگوریتم های کنترل همروندی هستند (a-Pashazadeh, 2012) و (b-Pashazadeh, 2012). به همین دلیل در این پایان نامه نیز از این روش برای مدل سازی ها استفاده خواهد شد.

یکی از اصلی ترین مکانیزم های کنترل همروندی تکنیک قفل گذاری دو مرحله ای مبنایی (2PL)[4] است. این تکنیک کنترل همروندی از طریق قفل گذاری روی داده ها انجام می شود. قفل گذاری روی داده ها به تدریج که نیاز به دستیابی به آن ها پیش می آید صورت می گیرد و قفل گشایی از آن ها پس از دریافت تمام قفل های تراکنش رخ خواهد داد. در این تکنیک امکان رخ دادن بن بست وجود دارد، به همین دلیل دو مکانیزم پیش گیری از بن بست نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مکانیزم منتظر گذاشتن-میراندن (WD)[5] یکی از الگوریتم های پیش گیری از بن بست است که در آن حق تقدم زمانی تراكنش ها براساس زمان مهر و لحظه ی ورودشان به سیستم رعایت نمی شود. یعنی در مکانیزم WD هیچ قانونی وجود ندارد که تراکنشی که زودتر وارد سیستم شده است اولویت بیشتری برای زودتر دریافت کردن قفل های مورد نیازش داشته باشد، به همین دلیل به آن الگوریتم نابازدارنده می گویند. در سمت مقابل، مکانیزم زخمی كردن-منتظر گذاشتن (WW)[6] وجود دارد که یکی از الگوریتم های پیش گیری از بن بست است که در آن حق تقدم زمانی تراكنش ها براساس زمان مهر و لحظه ورودشان به سیستم رعایت می شود. یعنی در مکانیزم WW تراکنشی که زودتر وارد سیستم شده است اولویت بیشتری برای زودتر دریافت کردن قفل های مورد نیازش دارد، به همین دلیل به آن الگوریتم بازدارنده می گویند.

در این پایان نامه تلاش بر این است که با مدل سازی مکانیزم های 2PL، WD و WW، امکان بررسی اجرای تراکنش ها از دیدگاه ها و جوانب مختلفی را فراهم کنیم. سپس به ارزیابی این الگوریتم ها بپردازیم و آن ها را با استفاده از پارامترهای مختلفی که در جدول 1-1، اشاره شده است بررسی کنیم. در این جدول، در ستون اول پارامترهایی که قرار است ما در این پایان نامه بر اساس آن ها مدل ها را ارزیابی کنیم مشاهده می شود. سپس در ستون های بعدی نام الگوریتم هایی که قبلاً توسط این پارامترها مورد ارزیابی قرار گرفته بوده اند، نحوه ی پیاده سازی یا مدل سازی آن ها و همچنین مراجعشان را مشاهده می کنید.

جدول1-1- پارامترهای مورد نظر برای ارزیابی مدل ها در این پایان نامه

پارامتر	الگوریتم(ها)	پیاده سازی یا مدل سازی	مرجع
تعداد تراکنش های وارد شونده به سیستم	مقایسه یک الگوریتم امن و یک الگوریتم غیر امن برای پایگاه داده های بلادرنگ	پیاده سازی در مقیاس کوچک	(Hedayati, Kamali, Shakerian and Rahmani, 2010)
اندازه هر تراکنش (تعداد دستورات هر تراکنش)	الگوریتم مرتب سازی زمان مهر پایه ای	مدل سازی توسط مدل مارکف	(Singhal, 1991) و (روحانی رانکوهی، 1386)
تعداد داده های مشترک و غیر مشترک تراکنش ها	یک مکانیزم بر اساس قفل دو مرحله ای	پیاده سازی در مقیاس کوچک	(Al-Jumah, Hossam, and El-Sharkawi, 2000)
تعداد داده های مشترک در تراکنش هایی بدون داده غیر مشترک	یک مکانیزم بر اساس قفل دو مرحله ای	پیاده سازی در مقیاس کوچک	(Al-Jumah, et al., 2000)

در هنگام مدل سازی یک مطالعه موردی ساده به عنوان مثال برای درک بهتر ارائه گردیده است. مثال ذکر شده شامل سه تراکنش و دو منبع است.

مدل سازی ها با استفاده از پتری رنگی و نرم افزار CPN Tools ارائه شده اند. در نهایت به ارزیابی هر سه الگوریتم پرداخته شده است و الگوریتم ها با معیارهای بیان شده در فوق مورد بررسی قرار داده شده اند. آزمایش ها چندین بار تکرار گردیده و از مقادیر میانگین گیری به عمل آمده است. نمودارهای لازم نیز جهت مقایسه ی آسان تر ترسیم و بررسی گردیده اند.

1-2- ساختار پایان نامه

این پایان نامه به فرم زیر سازماندهی شده است.

3-1-1 نفوذ مولكولی.. 25

3-1-2- نفوذ براونین.. 25

3-1-3- پراكندگی برشی.. 26

3-1-4- نشست گرانشی.. 26

3-1-۵- ورقه ورقه شدن رسوبات واكسی.. 27

3-2- مدل دینامیكی رسوب.. 27

3-3- رسوب پارافین در سیستم های جریان تكفازی.. 29

3-4- رسوب پارافین در سیستم های جریان چند فازی.. 30

3-4-1-اثر ترکیب سیال.. 32

3-4-2- اثر الگوی جریان.. 32

3-5- مروری بر روش های ته نشینی واكس.. 34

3-5-1- معرفی مدل ریگ، رایدال و رونینگسن.. 34

3-5-2- مدل متزین(Matzain) 37

3-5-3- مدل هیدرو(Hydro) 40

3-5-4- مدل دانشگاه میشیگان(University of Michigan Model) 42

3-6- شبیه سازی واكس توسط نرم افزار الگا(OLGA) 43

3-7- پارامترهای واكس.. 44

فصل چهار

تئوری های مختلف تعادل ترمودینامیکی رسوب واکس

4-1- تعادل فازی.. 48

4-2- بررسی ترمودینامیكی تشكیل رسوبات واكس.. 53

4-2-1 مدل لیرا-گالنا.. 54

4-2-2-مدل اریكسون.. 55

4-2-3-مدل پدرسن و مدل های تصحیح شده ی آن.. 55

4-2-4-مدل وُن.. 56

4-2-5-مدل كوتینیو.. 56

4-3-بررسی تفصیلی مدل های ارائه شده.. 57

4-4- ترمودینامیک تعادل بخار،مایع و جامد.. 64

فصل پنج

پیشینه ی تحقیق

مقدمه.. 67

5-1- پیشینه ی تحقیق.. 67

فصل شش

انجام كار

مقدمه.. 74

6-1-مدل وُون(Won’s model) 74

6-1-1-فرضیات مدل وُن.. 74

6-2- توصیف مدل وون(وون 1986).. 75

6-3-مدل پدرسن(Pedersen ) 80

6-3-1- مفروضات مدل پدرسن.. 82

6-3-2- توصیف مدل پدرسن.. 83

6-4- محاسبات جداسازی آنی سه فازی.. 86

6-5- ارائه الگوریتم.. 88

6-5-1- محاسبات جداسازی آنی دو فازی.. 88

6-5-2 مقادیر حدس اولیه ی …… 89

90

.. 91

.. 95

.. 96

.. 97

.. 98

.. 103

.. 104

.. 114

.. 116

.. 117

.. 118

119

.. 121

.. 123

.. 124

.. 129

.. 137

.. 142

.. 148

.. 155

…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 158

.. 160

پیوست ها

……………………………………………………………………………………………………………………………………… 172

……………………………………………………………………………………………………………………………………… 175

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول 2-1: خواص فیزیكی و شیمیایی واكس های پارافینی-میكروكریستال و پترولاتوم، 10

.. 14

22

.. 82

.. 130

.. 138

.. 141

.. 143

.. 144

.. 145

.. 145

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شكل 2-1- شدت رسوب واكس.. 6

.. 13

.. 15

16

.. 17

.. 21

. 49

.. 54

58

.. 75

.. 83

.. 86

.. 115

.. 117

124

131

.. 132

.. 133

.. 134

135

136

.. 139

.. 140

142

146

.. 147

148

.. 149

.. 150

150

151

152

.. 153

مقدمه

یكی از مهمترین مسائل در صنایع نفت، رسوب مواد آلی سنگین موجود در نفت خام است، كه طی مراحل تولید، حمل و نقل و فرآوری نفت رخ می دهد. رسوب این مواد در مخازن، چاههای نفت، پمپ ها، تانك های ذخیره سازی، لوله های انتقال و تجهیزات پالایش، باعث اتلاف هزینه های فراوان می گردد. با پیش بینی مكان تشكیل رسوب می توان به كمك روش های مكانیكی، شیمیایی و یا تغییر شرایط محیطی، برای از بین بردن یا كاهش رسوب اقدام نمود. كریستالیزاسیون و رسوب تركیبات واكسی منجر به بروز مشكلات زیادی در مراحل تولید، انتقال، ذخیره سازی و انجام فرآیندهای مختلف مربوط به نفت خام و یا مشتقات آن می شود. شركت های نفتی در سراسر دنیا به دلیل كاهش تولید، هزینه مواد شیمیایی مورد نیاز، انسداد خطوط لوله و افزایش انرژی مصرفی ناشی از ایجاد رسوبات، سالیانه میلیاردها دلار زیان می بینند. با كاهش ذخایر موجود و افزایش بهره برداری از مخازن نفت های سنگین و مخازن نفتی دور از ساحل، استفاده از روش های جدید و كارآمد برای رفع این مشكلات به یك ضرورت تبدیل شده است.

نفت خامی كه از اعماق زمین استخراج می شود، شامل هیدروكربورهای سنگین و نیمه سنگین است كه اشكال مختلف و خصوصیات متفاوت دارد. هیدروكربورهای سنگین شامل واكس ها، مواد آسفالتنی و رزین ها هستند كه می توانند به صورت جامد، در تركیبات ظاهر شوند كه در این بین، واكس ها اهمیت خاصی دارند.تغییر عواملی مانند دما، فشار و تركیب اجزای سبك در تركیبات نفتی، سبب تشكیل رسوب های واكس پارافینی جامد در این تركیبات می شود. رسوب واكس تشكیل شده به طور عمده شامل پارافین ها، نفتن ها و به مقدار كمی از دیگر هیدروكربورها، مانند آروماتیك هاست. تشكیل این رسوبات در مرحله اول می تواند منافذ زیرزمینی را مسدود كرده، باعث كاهش شدید نفوذ پذیری آنها شده و راندمان استخراج نفت را كاهش دهد. در مراحل بعدی نیز تشكیل رسوبات، مشكلات زیادی را به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال تشكیل رسوبات واكس در خطوط انتقال نفت خام، می تواند باعث گرفتگی لوله ها و افزایش مقاومت در برابر جریان و در نتیجه افت فشار جریان شده و علاوه بر افزایش توان مورد نیاز جهت پمپ نمودن سیال، موجب استهلاك زودرس تاسیسات شود. تشكیل رسوبات واكس در تجهیزات پروسسی مانند مبدل های حرارتی و خطوط لوله كاهش كارآیی این تجهیزات را به دنبال دارد.با توجه به اینكه در فرآیندهای روغن سازی یكی از مراحل اصلی فرآیند، جداسازی واكس می باشد، اهمیت این پدیده مشخص می گردد. مساله تشكیل رسوب واكس و عوامل موثر بر آن، سالهای متمادی مورد بحث پژوهشگران بوده و اكثر روش ها و مدلهایی كه جهت توصیف و پیش بینی این پدیده ارائه شده اند، توافق ضعیفی با داده های آزمایشگاهی دارند و از هیچكدام نمی توان به عنوان یك راه حل عمومی، جهت پیش بینی این پدیده، استفاده كرد. این مدلها اغلب دمای پیدایش واكس و میزان رسوب تشكیل شده را بالاتر از مقدار تجربی و آزمایشگاهی آن، تخمین می زنند.با توجه به توضیحات یاد شده، پیش بینی دمای تشكیل رسوبات واكس و در نظر گرفتن این دما در طراحی تجهیزات مربوط به استخراج، تولید و بهره برداری از نفت خام یا برش های نفتی، اهمیت خاصی دارد. مدل سازی ترمودینامیكی، یكی از راههای بررسی این پدیده است.[1-6

4ـ شناسایی خلاهای موجود در پایان تحقیق با بررسی ارزیابی، ارائه راهکارو تقدیم پیشنهاد برای پرکردن خلاهای بوجود آمده.

5ـ تهیه حداقل یک مجموعه منابع مرتبط به موضوع برای بهره گیری بیشترمحققان به خصوص مراجع قانون گذاری.

پرسش های تحقیق:

معمولاً پرسش ها در پس مجهولاتی مطرح می شود تا با طرح پرسش،مجهولات موجود را با پاسخ صحیح و

مستدل به معلوما ت مبدل کرد . یک تحقیق باید مبین آن باشد که می خواهد به چه سوالاتی پاسخ دهــــد ویا به تعبیری محتوای تحقیق پاسخ به چه سوالاتی رقم خورده است .که مهمترین این سوالات می تواند به شرح زیر باشد.

1-چه مجموعه قوانینی در حقوق داخلی و ملی درمبارزه با پول شویی وجود دارد؟

2- تا چه حدتلاش های بین المللی صورت گرفته است ؟و می بایست انجام بگیرد؟

فرضیه های تحقیق:

پیرامون پول شویی فعالیتهای زیادی صورت گرفت اما کامل نیست خلاهایی دارد که ما دنبال خلاهای موجود هستیم ویا به نوعی چه فر ض های وجود دارد که می شود بر رسی و اجرایی کرد.

1ـ مجموعه قوانین کامل برای پول شویی وجود ندارد.

2- کنوانسیون وین 1988وکنوانسیون سازمان ملل 2000(پالرمو)و… اقــدامات خوبی در مبارزه با جرم پـــول شویی انجام شده ولی کامل نیست.

تنگناهای تحقیق:

همانطور درضرورت تحقیق بیان گردید.موضوعی است که از تنوع زیاد برخوردارهست هم باکمبود منابع مواجه

هست وهم اینکه با بروز پیچیدگی های جدید ابعادی دیگر غیر مکشوف می ماند که مهمترین آن عبارتند از:

1ـ کمبود منابع فارسی است.

2ـ عدم وجود یک مجموعه قوانین کامل دریک مجلد.

3ـ کپی برداری ورونویسی اکثر مقالات ومطالب پیرامون موضوع از روی هم.

2-2-7-2-1 مدل­های تاثیر فعالیت بدنی بر خودپنداره جسمانی———- 26

2-2-7-3 شاخص توده بدنی و خودپنداره جسمانی—- 31

2-2-7-4 وضعیت اجتماعی- اقتصادی و خودپنداره جسمانی————- 31

2-3 پیشینه تحقیقی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 33

2-3-1 تحقیقات مربوط به رابطه فعالیت بدنی و خودپنداره جسمانی– 33

2-3-2 تحقیقات مربوط به بالیدگی و خودپنداره جسمانی———— 39

2-3-3 جمع­بندی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 42

فصل سوم: روش شناسی

3-1 مقدمه—– 44

3-2 روش و طرح تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 44

3-3 جامعه آماری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 44

3-4 نمونه آماری، روش نمونه­گیری و حجم نمونه—— 44

3-5 متغیرهای تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 45

3-6 ابزار تحقیق– 45

3-6-1 پرسشنامه جمعیت شناختی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 45

3-6-2 فرم کوتاه پرسشنامه خودتوصیفی جسمانی—– 45

3-6-3 پرسشنامه بین­المللی فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان———— 47

3-6-4 تمرین جسمانی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 48

3-7 شیوه اجرا— 48

3-6 روش تحلیل آماری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 49

فصل چهارم: یافته­های پژوهش

4-1 مقدمه—– 51

4-2 توصیف خصوصیات آزمودنی­ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 51

4-3 بررسی پیش فرض­ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 54

4-4 تحلیل کواریانس مربوط به متغیر خودپنداره ظاهر بدنی————- 56

4-4-1 آماره­های توصیفی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 56

4-4-2 بررسی پیش فرض­ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 58

4-4-3 نتایج آزمون­های اثرات بین شرکت کنندگان—- 59

4-4-4 بررسی فرضیه­های اول، دوم و سوم———— 62

4-5 تحلیل کواریانس مربوط به متغیر خودپنداره توانایی بدنی———— 64

4-5-1 آماره­های توصیفی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 64

4-5-2 بررسی پیش فرض­ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 65

4-5-3 نتایج آزمون­های اثرات بین شرکت کنندگان—- 66

4-5-4 بررسی فرضیه­های چهارم، پنجم و ششم——- 70

4-6 تحلیل کواریانس مربوط به متغیر خودتوصیفی جسمانی————- 71

4-6-1 آماره­های توصیفی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 72

4-6-2 بررسی پیش فرض­ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 73

4-6-3 نتایج آزمون­های اثرات بین آزمودنی­ها——— 74

4-6-4 بررسی فرضیه­های هفتم، هشتم ونهم———- 77

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1 مقدمه—– 80

5-2 خلاصه تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 80

5-2-1 خلاصه یافته­های تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 80

5-3 بحث—— 81

5-3-1 بحث فرضیه اول-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 81

5-3-2 بحث فرضیه دوم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 81

5-3-3 بحث فرضیه سوم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 82

5-3-4 بحث فرضیه چهارم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 84

5-3-5 بحث فرضیه پنجم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 84

5-3-6 بحث فرضیه ششم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 85

5-3-7 بحث فرضیه هفتم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 86

5-3-8 بحث فرضیه هشتم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 86

5-3-9 بحث فرضیه نهم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 87

5-4 نتیجه گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 89

5-5 پیشنهادها– 90

فهرست منابع—- 91

پیوست­ها——- 98

چکیده:

هدف تحقیق حاضر مقایسه 8 هفته تمرینآمادگی جسمانیبر خودپنداره جسمانی دختران نوجوان کم تحرک دیررس و زودرس می­باشد. بدین منظور 80 دختر نوجوان کم تحرک 13- 15 سال بر اساس سن شروع قاعدگی در دو گروه زودرس و دیررس انتخاب شده و هر گروه به­طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند و در یک طرح تحقیق دو عاملی شرکت کردند. سطح فعالیت بدنی و خودپنداره جسمانی هرکدام به ترتیب با پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان و فرم کوتاه پرسشنامه خودتوصیفی جسمانی (PSDQ- S) اندازه­گیری شد. گروه های تجربی به مدت 8 هفته، هر هفته 3 جلسه و هر جلسه 60 دقیقه به تمرینات آمادگی جسمانی پرداختند. نتایج تحلیل کوواریانس 2 (تمرین) در 2 (بالیدگی) 8 هفته برنامه آمادگی جسمانی بر خودتوصیفی جسمانی دختران نوجوان کم تحرک دیررس و زودرس افزایش معناداری نشان داد که این اثر افزایشی در آن­ها متفاوت بود به این ترتیب که اثر تمرینات بر خودتوصیفی جسمانی دختران نوجوان کم تحرک زودرس، بیشتر بود. این نتایج، نیاز به برنامه­ های مداخله ­ای برای افزایش خودپنداره جسمانی با در نظر گرفتن بالیدگی را نشان می­دهد.

فصل اول: طرح پژوهش

1-1- مقدمه

امروزه تحرک و فعالیت ورزشی نوجوانان نسبت به دوران گذشته رو به افول گذاشته است به طوری­که فقر حرکتی و اضافه وزن از مشکلات عمده دانش آموزان است. شرکت افراد جوان در فعالیت­های ورزشی، علاوه بر تقویت قوای جسمانی، در افزایش اعتماد به­نفس و ارتقای سایر جنبه­های سلامت روانی نیز موثر است. شناسایی عوامل بیولوژیکی، محیطی، اجتماعی و روانی اثرگذار بر فعالیت بدنی، ایده اساسی برای ترویج فعالیت بدنی در نوجوانان است (40).

اخیراً در کشور ما نوجوانان به شیوع بیماری­های ناشی از فقر حرکتی، بیشتر گرفتار می­شوند. فقر حرکتی عامل بسیاری از بیماری­های جان­فرسا مانند چاقی، ضعف دستگاه­های قلبی عروقی و تنفسی است و سلامتی روانی را نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم به خطر می­اندازد. یکی از مشکلات عمده نوجوانان وابستگی و اعتیاد به تلویزیون و تکنولوژی­های مشابه آن است که باعث کم تحرکی بیشتری می­شود اما در نظر گرفتن برنامه­های فعالیت بدنی می­تواند راهبرد موثری برای مبارزه با این مشکلات باشد. زیرا ورزش و فعالیت بدنی بخش مهمی از برنامه آموزشی مدرسه و فرایند تربیت و پرورش کودکان، نوجوانان و جوانان را تشکیل می­دهد (10 و 15).

نوجوانی یک دوره مهم از زندگی است که ادراک از خود به طور عمیق تغییر می­کند. مطالعات نشان­داده­است که این دوره یک دوره مهم برای «خود» و ساختارهای عصبی حمایت کننده­اش است (35). یکی از ابعاد «خود»، خودپنداره[1] می­باشد، خودپنداره، آگاهی شخصی از محدودیت­ها، ویژگی­ها و خصوصیات شخصی و خصوصیاتی که ممکن است شخص در آن­ها با بقیه مشابه یا متفاوت باشد. در واقع خودپنداره ادراکی است که شخص از خودش بدون قضاوت یا مقایسه شخصی زودگذر با دیگران دارد (51).

بر اساس نظر وینبرگ و گولد (1999) نباید خودپنداره را تنها به عنوان یک واژه کلی تلقی کرد بلکه باید آن را به عناصری مانند خودپنداره اجتماعی، خودپنداره تحصیلی و خودپنداره جسمانی تفکیک کرد (51). خودپنداره جسمانی هم شامل نحوه نگرش فرد نسبت به خود است و هم شامل شیوه­ای است که فرد توسط آن بدن خود را ادراک می­کند و نگرش فرد را نسبت به ابعاد بدنی، توانایی­ها و مهارت­های بدنی­اش نشان می­دهد (78). از طرفی بالیدگی در شکل­دهی خودپنداره فرد نقش بسزایی دارد (51). افراد نوجوان در سنین متنوعی به مرحله نوجوانی وارد می­شوند و به وضعیت بالیدگی می­رسند. بالیدگی به عنوان فرایندی از بالیده شدن یا پیشروی به طرف وضعیت بالیده تعریف می­شود. لذا در یک گروه از کودکان با جنس و سن تقویمی همانند، در سن زیستی یا سطح بالیدگی زیست شناختی کسب شده، پراکندگی وجود دارد (65). رشد خودپنداره، یک جنبه مسلط در کودکی و نوجوانی است و اغلب تحت تاثیر سطح بالیدگی قرار می­گیرد (مثلا تاخیر یا پیشرفت در بالیدگی). در این سنین از یک طرف رشد اجتماعی، شخصی و عاطفی و از طرف دیگر نیز جابجایی زمانی بالیدگی (تاخیر یا پیشرفت) وجود دارد که این جابجایی میتواند بر رشد خودپنداره فرد اثر بگذارد (51).

هم­چنین شرکت افراد جوان در فعالیت­های ورزشی، علاوه بر تقویت قوای جسمانی در افزایش اعتماد به­نفس و ارتقای سایر جنبه­های سلامت روانی نیز موثر است و یکی از ابعادی که فعالیت بدنی و به­خصوص آمادگی جسمانی می­تواند تاثیر بسیار زیادی روی آن داشته باشد خودپنداره است (51).

در این راستا این تحقیق در نظر دارد اثر یک دوره تمرین آمادگی جسمانی را بر خودپنداره جسمانی دختران نوجوان دیررس و زودرس کم تحرک بررسی و مقایسه کند.

2-1- بیان مسأله

سلامتی انسان ابعاد مختلفی اعم از بدنی، روانی، عاطفی و اجتماعی دارد که لازم است به همه آن­ها توجه شود. یکی از موضوعات مهمی که درباره سلامت روانی مطرح می­شود عزت نفس و ادراک فرد از خودش است. ادراک فرد از خود تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می­گیرد که فعالیت بدنی و شرکت در ورزش سازمان یافته یکی ازین عوامل است (34).

در جامعه­ای که اهمیت زیادی برای موفقیت در فعالیت­های ورزشی قائل هستند، طبیعی است که تصور شود خودپنداره به میزان زیادی افزایش خواهدیافت. یک خود پنداره منفی می­تواند آثار مخربی بر تمام جنبه­های زندگی فرد داشته باشد. مربیان و والدین باید نحوه به­کارگیری فعالیت­های حرکتی کودکان و نوجوانان را که باعث تشکیل خودپنداره­های مثبت و باثبات می­شوند، مشخص کنند (51).

خودپنداره جسمانی شامل نحوه نگرش فرد نسبت به خود است و هم شامل شیوه­ای است که فرد توسط آن بدن خود را ادراک می­کند و نگرش فرد را نسبت به ابعاد بدنی، توانایی­ها و مهارت­های بدنی­اش نشان می­دهد. از طرفی بالیدگی در شکل­دهی خودپنداره فرد نقش بسزایی دارد (51 و 78). افراد نوجوان در سنین متنوعی به مرحله نوجوانی وارد می شوند و به وضعیت بالیدگی می­رسند. بالیدگی به عنوان فرایندی از بالیده شدن یا پیشروی به طرف وضعیت بالیده تعریف می­شود. لذا در یک گروه از کودکان با جنس و سن تقویمی همانند، در سن زیستی یا سطح بالیدگی زیست شناختی کسب شده، پراکندگی وجود دارد (65). رشد خودپنداره، یک جنبه مسلط در کودکی و نوجوانی است و اغلب تحت تاثیر سطح بالیدگی قرار می­گیرد (مثلا تاخیر یا پیشرفت در بالیدگی). در این سنین از یک طرف رشد اجتماعی، شخصی و عاطفی و از طرف دیگر نیز جابجایی زمانی بالیدگی (تاخیر یا پیشرفت) وجود دارد که این جابجایی میتواند بر رشد خودپنداره کودک اثر بگذارد (51).

تغییرات جسمانی که در طی بلوغ در دختران رخ می­دهد (22% افزایش توده چربی) با افزایش توده عضلانی یا بافت اسکلتی همراه نیست (78)، از این رو با توجه به تغییرات در اندازه، شکل وترکیب بدنی، شرکت در فعالیت بدنی کاهش می­یابد. بنابراین تغییرات جسمانی زمان بلوغ و بالیدگی زودرس دختران نوجوان ممکن است به طور مستقیم روی توانایی دختران برای شرکت در فعالیت جسمانی تاثیر داشته باشد. به عنوان مثال، رشد سینه ممکن است به طور مستقیم، شرکت در فعالیت جسمانی خودانگیخته را به دلیل نیاز به لباس مناسب کاهش دهد (28).

از طرفی نوجوانی به عنوان دوره خطر کاهش فعالیت بدنی به ویژه بین دختران نوجوان زودرس[1] شناخته شده است و این کاهش فعالیت کاهش خودارزشمندی جسمانی را نیز در پی دارد (54). تغییر در انگیزه، نگرش نسبت به عملکرد و تغییر در تصویر بدنی در خلال دوره نوجوانی ممکن است از عوامل تاثیرگذار بر کاهش فعالیت باشد (78).

منابع زیادی این کاهش را در دختران نوجوان مشخص کرده­اند و نشان داده­اند که درصد شرکت در فعالیت بدنی از %58 در سن 11-12 سالگی، به %41 در سن 13-15 سالگی کاهش می­یابد، این افت در فعالیت بدنی همزمان با بلوغ است که معمولا در سن 12-13 سالگی اتفاق می­افتد (26).

2-3-2 نظریه های پرخاشگری…………………………………………………………..21

3-3-2 نمودهای رفتار پرخاشگرانه از کودکی تا جوانی……………………………….21

4-3-2 تاثیر عوامل اجتماعی بر بروز پرخاشگری…………………………………..22

4-2 تعریف اختلال اضطرابی………………………………………………………………22

1-4-2 پیشینه اختلال اضطرابی………………………………………………………22

2-4-2 اهمیت اختلال اضطرابی…………………………………………………………23

3-4-2 علائم اختلال اضطرابی…………………………………………………………23

5-2 افسردگی……………………………………………………………………………26

1-5-2 تعریف افسردگی…………………………………………………………………..27

2-5-2 پیشینه نطری افسردگی……………………………………………………..28

3-5-2 سبب شناسی……………………………………………………………………29

6-2 تعریف عزت نفس…………………………………………………………..30

1-6-2 تاریخچه عزت نفس………………………………………………………….31

2-6-2 اهمیت عزت نفس………………………………………………………………32

3-6-2 تعریف خود وخودپنداره……………………………………………………….32

4-6-2 علت پیدایی پدیده خود،خودپنداره و عزت نفس…………………………..32

5-6-2 تغییرات در خودپنداره و عزت نفس در نوجوانی……………………………..34

6-6-2 دیدگاه نظریه پردازان درباره عزت نفس…………………………………………34

7-6-2 چهار عامل مهم در تحول عزت نفس کودک از نظر کوپر اسمیت…………..34

8-6-2 کنترل خود و عزت نفس…………………………………………………………35

9-6-2 رابطه بینمنبع کنترلو عزت نفس……………………………………………35

10-6-2 تاثیر گروه همسالان بر عزت نفس کودکان و نوجوانان……………………….36

11-6-2 ابعاد عزت نفس………………………………………………………………….37

12-6-2 شیوه های تربیتی عزت نفس………………………………………………….39

7-2 تعریف رضایت از زندگی………………………………………………………………39

1-7-2 پیشینه رضایت از زندگی……………………………………………………….41

2-7-2- مولفه های اصلی رضایت از زندگی……………………………………………41

فصل سوم: روش پژوهش

1-3 طرح پژوهش…………………………………………………………………………..44

2-3 جامعه، نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………44

1-2-3 جامعه آماری………………………………………………………………………44

2-2-3 حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………44

3-3 ابزارهای پژوهش…………………………………………………………………..45

1-3-3 پرسشنامه اختلالات رفتاری آیشنباخ…………………………………………..45

2-3-3 پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ………………………………………………46

3-3-3 پرسشنامه رضایت از زندگی (SLWS )……………………………………46

4-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………..48

فصل چهارم: نتایج و تجزیه و تحلیل داده­ ها

1-4 یافته های توصیفی……………………………………………………………….50

2-4 یافته های استنباطی…………………………………………………………… 52

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

1-5 فرضیه اول:بین اختلالات رفتاری نوجوانان بی سرپرست و عادی تفاوت وجود دارد……..58

2-5 فرضیه دوم: بین رضایت از زندگی نوجوانان بی سرپرست و عادی تفاوت وجود دارد…….59

3-5 فرضیه سوم: بین عزت نفس نوجوانان بی سرپرست و عادی تفاوت وجود دارد……61

4-5 محدودیت های پژوهش………………………………………………………………62

5-5 پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………63

فهرست منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………65

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………….67

چکیده:

هدف از پژوهش مقایسه ی اختلالات رفتاری، عزت نفس، و رضایت از زندگی در نوجوانان بی­ سرپرست و عادی بود. طرح این پژوهش از نوع علی- مقایسه­­ ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را نوجوانان بی­ سرپرست دختر و پسر شهر سمنان و شهر تهران و نوجوانان عادی مدارس شهر سمنان و مدارس شهر تهران تشکیل می­دهند. 60 نفر با استفاده از روش نمونه­ گیری­ در­دسترس انتخاب شدند که گروه دانش آموزان بی سرپرست بودند و 60 نفر با استفاده از روش نمونه­ گیری هدفمند انتخاب شدند که گروه دانش آموزان عادی بودند. شرکت کنندگان پرسشنامه­ ی اختلالات رفتاری آیشنباخ، عزت نفس روزنبرگ، و پرسشنامه رضایت از زندگی داینر را تکمیل نمودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات اختلالات رفتاری، عزت نفس و رضایت از زندگی در بین نوجوانان بی سرپرست و عادی تفاوت معناداری دارد. نمرات اختلالات رفتاری نوجوانان بی سرپرست بالاتر از نمرات نوجوانان عادی بود و نمرات رضایت از زندگی و عزت نفس نوجوانان عادی بیشتر از نمرات نوجوانان بی سرپرست بود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نوجوانان بی سرپرست در مقایسه با نوجوانان عادی دارای مشکلات بیشتری می باشند و این موضوع حاکی از نیاز به توجه بیشتر و برنامه ریزی بهتر برای نوجوانان بی سرپرست می باشد.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

بی سرپرستی از آغاز خلقت وجود داشته است و کودکان بی سرپرست در خانه های کودک و نوجوان و دور از محبت والدین و اعضای خانواده زندگی می کنند و برخی از آنها دچار محرومیت ها و احساس شکست و گاه نیز دچار صدمه ها و ضربه های روانی هستند. این کودکان در وجودشان احساس خلا می کنند و افرادی ناراضی و ناراحت هستند که برای احقاق حق خود ممکن است تن به رفتارهای ناسازگارانه و انحراف آمیز دهند. کودکان بی سرپرست با مقایسه شرایط زندگی خود با کودکان عادی خود را دچار ناکامی جبران ناپذیری می بینند که زمینه بروز پرخاشگری و ناسازگاری کودک را فراهم می سازد و از آنجایی که نوجوانی یکی از دورانهای مهم در ساخت و پایه ریزی شخصیت فرد محسوب می شود چه بسا مشکلات رفتاری بروز پیدا کرده در این برهه، در دوره های بعدی زندگی، خود را به صورت ویژگی هایی پایدار نشان دهند. به طور مثال مشکلات رفتاری درون­­ ریزانه در کودکی و نوجوانی با اختلالات خلقی و خودکشی در بزرگسالی و سطوح بالای پرخاشگری در کودکی با رفتار جنایی [1]و سایررفتارهای ضد اجتماعیمربوط بوده است( لایو[2]، 2003). به همین دلیل شناخت عوامل و همبسته های موثر در حل مشکلات و ناهنجاری های رفتاری نوجوانان و اقدام در زمینه برنامه ریزی به منظور اصلاح و بهبود این عوامل از جمله روش­های بسیار موثر در پیشگیری از اختلالات روانی در بزرگسالی خواهد بود.(مایر[3]، سالووی[4]، 1997). کارآمدی نوجوان در برخورد با مسایل فردی و اجتماعی به طور قابل ملاحضه­ای توسط تجربه های هیجانی و نحوه مواجهه و انطباق با رویدادها تعیین می شود. در قرن حاضر که فشار روانی بر زندگی انسانها سایه افکنده است، توانایی کنترل هیجانات خود مهارت دارند، بهتر می­ توانند حالات هیجانی منفی را از طریق فعالیت های خوشایند جبران نمایند(سالووی ، 1997 به نقل ازخسرو جاوید، 1381). مطالعات انجام گرفته میزان شیوع اختلالات رفتاری در كودكان سنین مدرسه را بالا و در حدود 11 تا 25 درصد گزارش كرده اند.(آلمگویست[5] و همکاران، 1999). کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری دارای فراخنای توجه کوتاهی هستند، عزت نفس پایین تری دارند، در ارتباط با اعضای خانواده، اطرافیان و مردم مشکل دارند و به آسانی ناکام می­شوند.(ساسر، والر،[6] 2006).

یکی از عواملی که بر سازگاری فرد دراجتماع مؤثر است، عزّت نفس است. عزّت نفس یکی از عوامل تعیین کننده ی رفتار انسان به شمار می رود. در حقیقت، برداشت و قضاوتی که افراد از خود دارند تعیین کننده ی چگونگی برخورد آنها با مسائل مختلف است. فردی که عزّت نفس پایین دارد و برای خود ارزش و احترامی قایل نیست، ممکن است دچار انزوا، گوشه گیری و یا پرخاشگری ورفتارهای ضد اجتماعی شوند. آنها میتوانند به این باور رسیده باشند که در شرایط مختلف با هر نوع مهارتی که داشته باشند، وظایف خویش را به نحو احسن انجام دهند، به عبارت دیگرخود را با شرایط موقعیت های متفاوت اجتماعی سازگار نماید، این رفتار همان رضایت از زندگی است( بلاسکویچ و توماکا[7]، 2007). احساس رضایت از زندگی كه حوزه ای از روان شناسی مثبت نگر است. حوزه ای است که تلاش می­کند ارزیابی های شناختی و عاطفی مردم از زندگیشان را مورد بررسی قرار دهد(آناس[8]، 1993از لاگلین و هیونبر[9]، 2001). پژوهش ها نیز نشان می دهد، کسانی که عزت نفس بالاتری دارند، از زندگی خود راضی ترند(کیتز[10]، 2007).

در برخی از مطالعه های تجربی رابطه بین عزت نفس و افسردگی در مورد فرزندان بی سرپرست و عادی همبستگی منفی وجود دارد و در تحقیقی دیگر با عنوان رابطه بین عزت نفس و افسردگی دانش آموزان، نتایج نشان داد که بین عزت نفس و افسردگی همبستگی منفی وجود دارد(محمدی، 1387). به طوری که در هر دو تحقیق یادشده بینمیزان افسردگیو عزت نفس نتایج معنی دار نبوده و لذا فرضیه های این تحقیق مبنی بر پایین بودن عزت نفس و بالاتر بودن میزان افسردگی که یک شاخه اختلالات رفتاری است در نوجوانان بی سرپرست نسبت به دانش آموزان عادی رد شده است(واکر و همکاران، 1998). اهمیت توجه به نوجوانان بی سرپرست و مسائل و مشکلات آنها بیانگر لزوم پژوهش در این زمینه می باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر مقایسه اختلالات رفتاری، عزت نفس و رضایت از زندگی در نوجوانان بی سرپرست و عادی بود.

2-1- بیان مسأله

کودکان و نوجوانان قشر عمده ای از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. در هر جامعه سلامت کودکان و نوجوانان اهمیت ویژه ای دارد و توجه به بهداشت روانی آنان کمک می کند تا از نظر روانی و جسمی سالم بوده و نقش اجتماعی خود را بهتر ایفا کنند(کوشان[1]،2000 )

مطالعات انجام شده در فرهنگ های مختلف نشان داده است درصد قابل توجهی از کودکان سنین مدرسه و قبل از مدرسه دچار مشکلات رفتاری هستند)هارلند، ریجینولد، براگمان، ورلو، وانهوریک، ورهولست[2]، 2002). کودکان بی­سرپرست و بد سرپرست که از عاطفه مادرانه و روابط صمیمی والدین محروم بوده­اند غالبا از اختلالات عاطفی، نا­ایمنی، احساس وابستگی یا طرد، گروه گریزی یا گروه­ گرایی حاد رنج می­برند. و به طور جدی نیازمند ارتباط صمیمانه و عاطفی هستند، و به روشهای فرافکن و ابزارهای توانبخشی که بروز مشکلات آنها را تسهیل سازد علاقه نشان می­دهد( نلسون، 2000). به طور کلی هنگامی اختلال رفتاری مطرح می شود که رفتار کودک مورد تایید والدین نباشد، در رفتار کودک رفتارهای برون فکنانه دیده می شود، رفتار نامناسب تکرار شده و تنبیه های خانواده برای حذف آن بی تاثیر باشد و کودک دچار بیماری روانی نباشد(شمس اسفندآباد، 1382).

روانشناسی جدید سعی داردتوجه خود را صرفا به مشکلات روانی معطوف نسازد و بیشتر به جنبه های مثبت زندگی تاکید کند. رضایت از زندگی[3] نیز یکی از مولفه های اساسی در شناخت کیفیت زندگی افراد می باشد. پژوهشهای انجام شده در زمینه رضایت از زندگی در بین نوجوانان نشان داده است که رضایت مندی و تلقی مثبت از زندگی در گروه سنتی نوجوانان یا دانش آموزان کاملا متفاوت از بزرگسالان است و پژوهش در این زمینه نیازمند لحاظ نمودن مولفه های ویژه آنان است. افزایش تنش ها و مشکلات رفتاری، ناامیدی، اضطراب و افسردگی ازجمله آثار منفی نارضایتی از زندگی است که پیامدهایی همچون کاهش روحیه مشارکت جویی اجتماعی، تعاون و اعتماد اجتماعی خواهد داشت(کامرون[4]،2001). بر اساس یافته های عملی برآورد افراد از سلامت ذهنیشان به طور منظم از لحاظ میزان ارزش گذاری یا درجه اهمیتی که برای حیطه های متفاوت زندگی مثل شغل، سلامت، اوقات فراغت، تحصیل یا زندگی عاشقانه قائل هستند، تغییر میکند(اکرم خمسه،1390). .به علاوه فقط حیطه ها و زمینه های ارزشمند، یعنی حیطه هایی که رضایتمندی کلی از زندگی را نشان داده اند بر قضاوت افراد درمورد رضایتمندی کلی از زندگی تأثیر میگذارد. حیطه ها یا زمینه هایی که مهم نیستند، بر رتبه بندی کلی از رضایت مندی تأثیری ندارند. رضایت از زندگی می تواند جز عوامل تاثیر گزار بر عزت نفس افراد باشد.

عزت نفس به عنوان یکی از ابعاد شخصیت آدمی همواره تحت تاثیر روابط با دیگران شکل می گیرد و خانواده به عنوان اولین منبع ارتباط کودک عامل مهمی در شکل گیری این بعد از شخصیت آدمی است. این عامل مهم که در ساخت شخصیت کودک نقش دارد در کودکان بی سرپرست به خاطر نداشتن خانواده کم رنگ است. کاپلان از جمله پژوهشگرانی است که به عزت نفس[5] افراد به عنوان یک صفت نگریسته است .از شیوهفرزند پروریوالدین و رابطه آن با عزت نفس کودکان را به دقت مطالعه نموده است. در نتایج حاصل از مطالعات کاپلان، اگر افراد در دوران کودکی خود تجارب منفی را پشت سر بگذارند از عزت نفس پایینی برخوردار می شوند و این تجارب منفی عبارت اند از: مرگ یکی از والدین، بستری شدن یکی از والدین به علت بیماری روانی، ازدواج مجدد یکی از والدین(کاپلان، پورکورنی1971 به نقل از کریمی 1383). علاوه بر این عوامل دیگری که می تواند بر عزت نفس موثر باشد، طبقه اجتماعی، اقتصادی خانواده است. طبقه اجتماعی و اقتصادی که فرد در آن متولد می شود، در سرتاسر زندگی، بر طول عمر، بهداشت روانی، شخصیت و بخصوص عزت نفس، میزان تحصیلات، شغل، گرایشهای فرد تاثیر عمیقی دارد .نتایج پژوهشها نشان داده است افرادی که در طبقات پایین زندگی می کنند، طول عمر کمتر و عزت نفس پایین تری دارند و عموما از بهداشت روانی مناسبی برخوردار نیستند(بروس کوین[6]، ترجمه توسلی و فاضل، 1369). از عوامل تاثیر گذار دیگر بر عزت نفس افراد عامل جنسیت است. نتایج پژوهشهای انجام شده نشان می دهد که در سنین دبیرستان(15-18)، بیشترین تفاوت بین عزت نفس پسران و دختران به چشم می خورد و عزت نفس پسران5/1 انحراف استاندارد بالاتر از دختران است(مرتون و لوینسون[7] به نقل از کریمی، 1383). اکثر صاحب نظران برخورداری از عزت نفس را به عنوان عامل اساسی درسازگاری عاطفیو اجتماعی افراد می دانند که این سازگاری در کودکان بی سرپرست دیده نمی شود. از آنجا که نوجوانی یکی از دورانهای مهم در ساخت و پایه ریزی شخصیت فرد محسوب می شود چه بسا مشکلات رفتاری بروز پیدا کرده در این برهه، در دوره های بعدی زندگی، خود را به صورت ویژگی های پایدار نشان دهند.به طور مثال مشکلات رفتاری درون ریزانه در کودکی و نوجوانی با اختلالات خلقی و خودکشی در بزرگسالی وعزت نفس پایین و سطوح بالای پرخاشگری در کودکی با رفتار جنایی و سایر رفتارهای ضداجتماعی مربوط بوده است، لذا با توجه به پژوهش های نادری که در ایران درباره مسائل و مشکلات نوجوانان بی سرپرست انجام شده است، پژوهش حاضر درصدد بررسی و تحقیق درباره مشکلات نوجوانان انجام خواهد شد.

[1] Kooshan

[2] Harland, Reijneveld, Brugman, Verloove, Vanhorick, Verhulst.

[3] Life satisfaction

[4] Kameron