ادبیات پژوهش.. 9

2-1- مقدمه.. 10

2-2- تحقیق و توسعه.. 11

2-2-1- انواع تحقیقات.. 14

2-2-2- نتیجه حاصل از فعالیت های تحقیق و توسعه.. 15

2-3- ارزیابی عملکرد.. 16

2-4- ارزیابی عملکرد پروژه.. 18

2-5- اثربخشی.. 19

2-6- روش های اندازه گیری.. 21

2-6-1- رویکرد دلفی فازی.. 21

2-6-2- مجموعه فازی.. 22

2-6-3- روش آنتروپی شانون.. 26

2-6-4- تصمیم گیری چندمعیاره.. 26

2-7- پیشینه پژوهش.. 29

2-8- جمع بندی.. 34

فصل سوم.. 35

روش پژوهش.. 35

3-1- مقدمه.. 36

3-2- روش تحقیق.. 36

3-3- قلمرو مکانی و زمانی تحقیق.. 38

3-3-1- معرفی شرکت برق منطقه ای یزد.. 38

3-4- گام های انجام تحقیق.. 40

3-4-1- تعیین شاخص های موثر با استفاده از روش دلفی فازی.. 42

3-4-2- مشخص کردن توالی معیارها بر اساس نظر خبرگان.. 43

3-4-3- جمع آوری داده ها.. 43

3-4-4- تجزیه و تحلیل داده ها.. 43

3-5- تکنیک های مورد استفاده در ارزیابی پروژه ها.. 44

3-5-1- رویکرد دلفی فازی.. 44

3-5-2- روش آنتروپی شانون.. 48

3-5-3- روش های تصمیم گیری چند معیاره.. 49

فصل چهارم.. 57

تجزیه و تحلیل داده ها.. 57

4-1- مقدمه.. 58

4-2- تعیین معیارهای موثر بر سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی با استفاده از روش دلفی فازی.. 58

4-3- تعیین وزن شاخص های موثر بر سنجش اثربخشی با استفاده از روش آنتروپی 65

4-4- تعیین رتبه بندی پروژه ها با توجه به شاخص های موثر با روش های تصمیم گیری چند معیاره.. 68

4-4-1-تکنیک تاپسیس.. 68

4-4-2- تکنیک ویکور فازی.. 73

فصل پنجم.. 76

نتیجه گیری و پیشنهادها.. 76

5-1- مقدمه.. 77

5-2- نتیجه گیری.. 77

5-3- پیشنهادات پژوهشی.. 81

منابع.. 82

فصل اول

کلیات پژوهش

1-1-مقدمه

با گسترش فن آوری و لزوم روزآمدی دانش در جوامع کنونی، سازمان ها و نهادهای موجود در هرجامعه ای باید به دنبال نوآوری و به روزرسانی خود باشند که در این راستا برخی سازمان ها به دلائلی از جمله مسائل اقتصادی، فرهنگی، تکنولوژیکی و غیره با مسائل و مشکلاتی مواجه خواهند شد، که باید این مسائل شناسایی شده و اقداماتی در جهت حل آنها صورت پذیرد. در واقع سازمان ها همین مسائل و مشکلات به وجود آمده را در قالب پروژه های تحقیقاتی شناسایی کرده و برای انجام در اختیار واحدهای مربوط قرار میدهند. یکی واحد مهم در هر سازمان که می تواند سازمان را در دستیابی به اهداف استراتژیک خود یاری رساند و در جهت حل مشکلات ذکر شده اقدام نماید، واحد تحقیقاتی در سازمان است. به طور معمول پروژه های مختلفی در واحدهای تحقیقاتی بر اساس نیاز سازمان به طور همزمان در حال اجرا هستند که ارزیابی عملکرد این پروژه ها برای مدیران سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار است )توکلی و همکاران، 1389).

اصولا اندازه گیری عملکرد نقش مهمی را در حصول اطمینان از موفقیت یک پروژه ایفا میکند. ارزیابی عملکرد، فرایندی است که به سنجش، اندازه گیری، ارزش گذاری و قضاوت درباره ی عملکرد طی دوره های معین می پردازد. در صورتی که ارزیابی عملکرد با دیدگاه فرایندی و به صورت مستمر ایجاد شود، موجب ارتقای عمکرد و بهبود در هر واحد سازمانی میشود )صالح زاده وهمکاران,1390).

تا کنون سیستم های ارزیابی عملکرد متفاوتی توسعه داده شده اند ولی مسئله قابل تامل این است که این سیستم از جامعیت لازم برخوردار باشد و توانایی سنجش عملکرد واقعی پروژه ها را داشته باشد. در این پژوهش سعی بر این است تا با تلفیق تکنیک های متفاوت و گوناگونی تصمیم گیری چند معیاره[1] ، روش دلفی و مجموعه فازی به ارائه ی رویکردی نوین، کارا و جامع جهت ارزیابی عملکرد پروژه های تحقیقاتی پرداخته شود. در این فصل نیز به شرح خلاصه ای از کلیات تحقیق صورت گرفته پرداخته می شود.

1-2- بیان مسئله یا موضوع تحقیق(تعریف مسأله، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق):

پشرفت های فن آوری و توسعه اقتصادی هر کشور ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با فعالیت های پژوهشی آن کشور دارد بطوریکه بینتولید ناخالص ملی، صادرات و و هزینه های پژوهش در کشورهای توسعه یافته همبستگی خوبی وجود دارد که بیانگر نقش مهم فعالیت های پژوهشی در ارائه فن آوری، رشد اقتصادی و توانایی آن کشور ها دارد. شاخص های عمومی فعالیت های پژوهشی در دنیا نشان می دهد که سرمایه گذاری در بخش پژوهش، متوسطی حدود 28/2 درصد تولید ناخالص جهان را داراست(شاخص های توسعه جهانی[2]، 2007). همچنین بررسی نسبت سرمایه گذاری پژوهشی بهتولید ناخالص داخلیکشورهای مختلف، بخوبی ارتباط مستقیم و معنی داری را بین وضعیت اقتصادی و سرمایه گذاری در بخش پژوهش نشان می دهد (بر اساس گزارش سال 2008-2007 بانک جهانی).

در کشور ما برای بهبود و ارتقا وضعیت پژوهش، هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به متوسط شاخص های جهانی وجود دارد. شاخص های سرمایه گذاری در بخش پژوهش اکنون در حدود 67/0 درصد تولید ناخلص داخلی است که بطور طبیعی بر روی شاخص های کلان اقتصادی ما تاثیر خود را برجای گذاشته و این در حالی است که ما برای تحقق اهداف کلی برنامه های بلند مدت توسعه و دستیابی به میانگین نرخ کشورهای در حال توسعه، به سهمی حداقل یک درصد نیاز داریم (بر اساس گزارش سال 2008-2007 بانک جهانی).

امروزه در کشورهای پیشرفته صنعتی، سهم عمده ای از هزینه های تحقیقاتی به فعالیت های پژوهشی که به افزایش بهره وری، بهبود کیفیت محصول و روش های ساخت و در نهایت کاهش هزینه، کاهش ضایعات و بهبود رضایت مشتری منجر می شود، اختصاص می یابد.

در کشور ما در سال های گذشته علیرغم وجود ضعف های پژوهشی ناشی از کمبود محقق و کمی بودجه های پژوهشی، زنجیره ای از واحدهای پزوهش در بسیاری از بخش های تولیدی و صنعتی شکل گرفته بطوری که در حال حاضر بیش از 1000 مجموعه فقط در وزارت صنایع و معادن دارای واحدهای پژوهشی رسمی هستند، ولی متاسفانه در بسیاری از شرکت ها بخش پژوهش در متن فعالیت های جاری قرار نداشته و نقش آن ها در اثربخشی فعالیت های پزوهشی کم رنگ و حاشیه ای است. بعبارت دیگر بسیاری از واحدهای پؤوهشی موجود در کشور جزئی از زنجیره تولید نمی باشند و متاسفانه تا زمانی که این جز در زنجیره تولید قرار نگیرد امکان نهادینه کردن فرآیند پژوهش و در نتیجه زایش آن در کشور وجود نخواهد داشت (انجمن تحقیق و توسعه صنایع و معادن).

برای گسترش اثربخشی فعالیت های پژوهشی، واحدهای مرتبط از یک طرف نیازمند تجدید در ساختار اجرایی و از طرف دیگر نیازمند بهینه کردن سرمایه گذاری های هزینه های پژوهشی هستند. مطالعات و بررسی های انجام شده، نشان می دهد که عدم اثربخشی فعالیت های پژوهشی موجود در کشور ناشی از تنگناها و معضلاتی است که برخی از آنها به شرح زیر می باشد: