…………………21

2-1-2- هوا و اقلیم­شناسی ……………………………………………………………………………………………………………………..21

2-2- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………..22

2-2-1- مطالعات کتابخانه­ای و اقدامات اولیه …………………………………………………………………………………………22

2-2-2- تهیه نقشه پارامترهای موثر در ایجاد رواناب ……………………………………………………………………………..23

2-2-2-1- خطوط توپوگرافی و تهیه نقشه DEM منطقه ……………………………………………………………………..23

2-2-2-2- نقشه ارتفاع از سطح دریا……………………………………………………………………………………………………….23

2-2-2-3- نقشه شیب………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-2-2-4- نقشه جهت شیب ………………………………………………………………………………………………………………….25

2-2-2-5- تهیه و تکمیل نقشه همباران و همدما ………………………………………………………………………………….26

الف- بارش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..26

ب- رابطه ارتفاع- بارش و متوسط بارش منطقه ………………………………………………………………………………………27

ج- رژیم حراتی …………………………………………………………………………………………………………………………………………28

د- رابطه ارتفاع- درجه حرارت و میانگین دمای سالانه …………………………………………………………………………..28

2-2-3- مقدار بارندگی در دوره بازگشت­های مختلف …………………………………………………………………………….28

2-2-3-1- مقدار بارش ……………………………………………………………………………………………………………………………28

2-2-3-2- حداکثر بارش 24 ساعته ……………………………………………………………………………………………………….29

2-2-3-3- شدت بارندگی ………………………………………………………………………………………………………………………29

2-2-3-4- رابطه ارتفاع و شدت بارش……………………………………………………………………………………………………..30

2-2-4- شرح تیپ­های اراضی ………………………………………………………………………………………………………………….31

2-2-5- تهیه و تکمیل نقشه سنگ­شناسی و حساسیت سازند به فرسایش…………………………………………….31

2-2-5-1- چینه­شناسی واحدهای رسوبی حوزه آبخیز سمبورچای ……………………………………………………….31

2-2-5-1-1- نهشته­های قبل از کرتاسه …………………………………………………………………………………………………31

2-2-5-1-2- نهشته­های کرتاسه ……………………………………………………………………………………………………………32

2-2-5-1-3- نهشته­های پالئوسن- میوسن ……………………………………………………………………………………………32

2-2-5-1-4- نهشته­های الیگوسن- میوسن …………………………………………………………………………………………..32

2-2-5-1-5- نهشته­های کوارترنر …………………………………………………………………………………………………………..34

2-2-6- تعیین نفوذپذیری خاک ……………………………………………………………………………………………………………..34

2-2-7- گروه هیدرولوژیکی خاک ……………………………………………………………………………………………………………36

2-2-7-1- تعیین گروه­های اصلی خاک به روش SCS ………………………………………………………………………….36

2-2-8- تهیه نقشه شاخصپوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………….37

2-2-9- نقشه نوع استفاده از اراضی ………………………………………………………………………………………………………..38

2-2-10- تقسیم­بندی حوزه به واحد­های هیدرولوژیکی و واحد کاری مناسب ……………………………………..38

2-2-11- تعیین مساحت حوزه آبخیز سمبورچای و واحدهای هیدرولوژیک آن …………………………………..39

2-2-12- رتبه­بندی آبراهه­های حوزه آبخیز ……………………………………………………………………………………………40

2-2-13- طول آبراهه اصلی …………………………………………………………………………………………………………………….41

2-2-14- تعیین ضریب شکل زیرحوزه­های مورد مطالعه………………………………………………………………………..41

2-2-15- تعیین رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال

و 10 سال ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-2-16- برآورد مقادیر رواناب در هر یک از واحدهای هیدرولوژیک …………………………………………………….42

2-2-16-1- رابطه جاستین …………………………………………………………………………………………………………………….43

2-2-17- برآورد حجم رواناب فصلی و سالانه حوزه آبخیز سمبورچای…………………………………………………..44

2-2-18- محاسبه زمان تمرکز ………………………………………………………………………………………………………………..44

2-2-19- نیمرخ طولی آبراهه اصلی و شیب آبراهه اصلی حوزه………………………………………………………………46

2-2-20- برآورد دبی پیک سیلاب ………………………………………………………………………………………………………….46

2-3- بررسی صحت و دقت نقشه­ها …………………………………………………………………………………………………………47

2-4- تحلیل داده­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………..47

2-4-1- مدل وزنی طبقه­بندی شده ………………………………………………………………………………………………………..47

2-4-2- روش مقایسه زوجی سلسله مراتبیAHP ………………………………………………………………………………….48

2-5- مکان­یابی عرصه­های مناسب استحصال رواناب ……………………………………………………………………………..51

2-6- مکان­یابی عرصه­های مناسب استحصال رواناب با استفاده از الگوی سطح منبع متغیر …………………51

 

فصل سوم: نتایج

3- نتایج تحقیق و بحث در مورد آنها ……………………………………………………………………………………………………..53

3-1- طبقه­بندی اقلیمی ………………………………………………………………………………………………………………………….53

3-2- نقشه پارامترهای موثر در ایجاد رواناب ………………………………………………………………………………………….53

3-3- مقدار بارندگی در دوره بازگشت­های مختلف …………………………………………………………………………………60

3-3-1- مقدار بارش ………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-3-2- حداکثر بارش 24 ساعته …………………………………………………………………………………………………………..60

3-3-3- شدت بارندگی …………………………………………………………………………………………………………………………….61

3-4- نتایج مطالعات شدت بارش …………………………………………………………………………………………………………….62

3-5- تیپ­های اراضی ……………………………………………………………………………………………………………………………….65

3-6- نقشه­های سنگ­شناسی و حساسیت سازندها به فرسایش ……………………………………………………………..65

3-7- نتایج مطالعات نفوذپذیری خاک …………………………………………………………………………………………………….67

3-8- تعیین گروه­های اصلی خاک به روش SCS …………………………………………………………………………………..71

3-9- نقشه شاخص پوشش گیاهی ………………………………………………………………………………………………………….72

3-10- نتایج بررسی واحدهای کاری مناسب ………………………………………………………………………………………….73

3-11- تهیه نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال و 10

سال و مقادیر آن در هر واحد هیدرولوژیکی …………………………………………………………………………………………….76

3-12- رواناب تولیدی از واحدهای هیدرولوژیکی …………………………………………………………………………………..78

3-13- زمان تمرکز ………………………………………………………………………………………………………………………………….80

3-14- دبی پیک سیلاب …………………………………………………………………………………………………………………………81

3-15- وزن­دهی به پارامترها …………………………………………………………………………………………………………………..82

3-16- معیار الویت­بندی داده­ها ……………………………………………………………………………………………………………….82

3-17- مکان­یابی عرصه­های مناسب برای استحصال رواناب …………………………………………………………………..85

3-18- حجم رواناب فصلی و سالانه حوزه آبخیز سمبور چای ………………………………………………………………..87

3-19- نقشه رواناب خالص تولیدی در منطقه ………………………………………………………………………………………89

 

فصل چهارم: بحث و نتیجه­گیری

4-1- بحث و نتیجه­گیری ………………………………………………………………………………………………………………………..91

4-2- محدودیت­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………94

4-3- نتیجه­گیری کلی …………………………………………………………………………………………………………………………….95

4-5- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………..96

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………98

پیوست­ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

 

 

فهرست اشکال

عنوان اشکال…………………………………………………………………………………………………… صفحه

شکل 3-1: نقشه مدل رقومی ارتفاعی.. 54

شکل 3-2: نقشه کلاسه­بندی شیب… 55

شکل 3-3: نقشه کلاسه­بندی ارتفاعی.. 56

شکل 3-4: نقشه جهت طبقه بندی شده در 5 طبقه. 57

شکل 3-5: نقشه کاربری اراضی.. 58

شکل 3-6: نقشه مدل رقومی بارش…. 59

شکل3-7: نقشه طبقات بارش در 5 کلاس ………………………………………………………………………………………………59

شکل 3-8: نقشه مدل رقومی دمای متوسط سالانه. 60

شکل 3-9: نقشه طبقات دمایی در 3 کلاس ……………………………………………………………………………………………60

شکل 3-10: منحنی شدت- مدت- فراوانی ایستگاه برزند. 61

شکل 3-11: نقشه طبقات شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 2 سال الف… 62

شکل 3-12: نقشه کلاسه­بندی شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 2 سال شکل ب ……………………..62

شکل 3-13: نقشه طبقات شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال الف… 63

شکل 3-14: نقشه کلاسه­بندی شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال ب ………………………………63

شکل 3-15: نقشه طبقات شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال الف… 63

شکل 3-16: نقشه کلاسه­بندی شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال ب …………………………….63

شکل 3-17: نقشه طبقات شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 10 سال الف… 64

شکل 3-18: نقشه کلاسه­بندی شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 10 سال ب ……………………………64

شکل 3-19: نقشه سازند زمین شناسی حوزه آبخیز سمبورچای.. 67

شکل 3-20: منحنی تغییرات سرعت نفوذ نسبت به زمان.. 70

شکل 3-21: سرعت نفوذ طبقهبندی شده در حوزه آبخیز سمبورچای.. 71

شکل 3-22: نقشه گروهبندی هیدرولوژیکی خاک در حوزه آبخیز سمبورچای.. 72

شکل 3-23: نقشه مقادیر NDVI در حوزه آبخیز سمبورچای.. 73

شکل 3-24: نقشه زیر حوزهها و اطلاعات کلی حوزه آبخیز سمبورچای.. 74

شکل 3-25: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 2 سال شکل الف… 76

شکل 3-26: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال شکل ب ………………76

شکل 3-27: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال شکل الف… 77

شکل 3-28: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 10 سال شکل ب …………..77

شکل 3-29: پروفیل طولی آبراهه اصلی حوزه آبخیز سمبورچای.. 80

شکل 3-30، منحنی هیستوگرام جهت طبقه بندی پتانسیل تولید رواناب… 86

شکل 3-31: طبقه بندی اراضی برای استحصال رواناب… 87

شکل 3-32، نقشه حجم رواناب تولیدی در هر زیرحوزه 88

شکل3-33: نقشه رواناب خالص…. 89

فهرست جداول

عنوان جدول……………………………………………………………………………………………………. صفحه

جدول (2-1): طبقه­بندی اقلیم­ها در روش دومارتن اصلاح شده……………………………………………………………..22

جدول (2-2): مشخصات ایستگاه­های باران­سنجی………………………………………… …………………………………………………………………………….26

جدول (2-3): میانگین بارندگی سالانه ایستگاه­های باران­سنجی……………………………………………………… ……27

جدول (2-4): مقیاسی برای مقایسه زوجی (مالکوسکی، 1999)…………………………………………………….. …….49

جدول 3-1: ضرایب خشکی دومارتن و نوع اقلیم درچند ایستگاه حوزه آبخیز سمبورچای.. 53

جدول 3-2: متوسط شیب درهر زیر حوزه به درصد. 55

جدول 3-3: متوسط ارتفاع زیرحوزه­ها 56

جدول 3-4: مساحت کاربری­های مختلف اراضی.. 58

جدول 3-5: متوسط بارش سالانه در هر زیرحوزه به میلیمتر. 59

جدول 3-6: درجه حرارت متوسط سالانه زیرحوزه­هابه درجه سانتیگراد. 60

جدول (3-7)، محاسبه متوسط بارش سالانه ایستگاه­ها و مقادیر آنها در دوره بازگشت­های مختلف با استفاده از توزیع پیرسون III 103

جدول (3-8) محاسبه حداکثر بارش 24 ساعته ایستگاه­ها و مقادیر آنها در دوره بازگشت­های مختلف با استفاده از توزیع گمبل I 104

جدول 3-9: محاسبه عددی رابطه شدت- مدت- فراوانی ایستگاه برزند. 61

جدول 3-10: شرح تیپ­های اراضی حوزه آبخیز سمبورچای.. 65

جدول 3-11: راهنمای نقشه زمین­شناسی و ضریب مقاومت سنگ­ها به فرسایش… 66

جدول 3-12: مقادیر رطوبت اولیه خاک در محل نمونه­برداری.. 68

جدول 3-13: مقادیر سرعت نفوذ لحظه­ای در آقامحمدبیگلو. 69

جدول 3-14: متوسط سرعت ثابت نفوذ در زیرحوزهها بر حسب سانتیمتر بر ساعت.. 70

جدول 3-15: گروههای هیدرولوژیکی خاک در منطقه مورد مطالعه. 72

جدول 3-16: مقادیر متوسط NDVI در هر زیرحوزه 73

جدول 3-17:پراكنش وسعت واحدهای كاری حوزه سمبورچای.. 74

جدول 3-18: رده آبراهه­ها و طول آبراهه اصلی در هر زیرحوزه 75

جدول 3-19: مقادیر ضریب گراویلیوس در زیرحوزه 75

جدول 3-20: مقدار رواناب حاصل از شدت بارش­های نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال و 10 سال 77

جدول 3-21: مقادیر حداکثر، حداقل و متوسط رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال و 10 سال در حوزه آبخیز سمبورچای.. 78

جدول 3-22: متوسط بارش سالانه و فصلی حوزه آبخیز سمبورچای به میلیمتر. 78

جدول 3-23: متوسط بارش سالانه و فصلی در زیرحوزه­های منطقه مورد مطالعه. 79

جدول 3-24: ارتفاع رواناب فصلی حوزه آبخیز سمبورچای بر حسب سانتیمتر. 79

جدول 3-25: ارتفاع رواناب سالانه زیر حوزه­های منطقه مورد مطالعه بر حسب سانتیمتر. 79

جدول 3-26: ارتفاع رواناب فصلی زیر حوزه­های منطقه مورد مطالعه بر حسب سانتیمتر. 80

جدول 3-27: زمان تمرکز حوزه آبخیز سمبورچای.. 81

جدول 3-28: زمان تمرکز زیرحوزه­های حوزه آبخیز سمبورچای.. 81

جدول 3-29: برآورد دبی پیک سیلاب با استفاده از روش دیکن.. 81

جدول 3-30: برآورد ضریب هر یک ازپارامترها درAHP. 82

جدول 3-31: برآورد رابطه رگرسیونی بین جفت پارامترها 83