ابزار 44

3-9 روش گردآوری داده­ها 45

3-10 روش تجزیه و تحلیل داده­ها 46

3-11 ملاحظات اخلاقی 46

فصل چهارم: نتایج تحقیق

4-1یافته­های پژوهش 48

4-2 جداول 49

فصل پنجم: بحث و بررسی یافته­ها

5-1 بحث و بررسی یافته ها 76

5-2 نتیجه­گیری نهایی 84

5-3 کاربرد یافته­ها 85

5-4 پیشنهادات 87

فهرستمنابع و مآخذ 89

فهرست پیوست­ها

فرم رضایت نامه

پرسشنامه

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول شماره 4- 1 : میانگین و انحراف معیار سن ( سال ) واحدهای مورد پژوهش 49

جدول شماره 4-2 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب سال تحصیلی 49

جدول شماره 4-3 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب وضعیت تاهل 50

جدول شماره 4- 4 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب محل زندگی 50

جدول شماره 4- 5 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب میزان تحصیلات پدر 51

جدول شماره 4- 6: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب میزان تحصیلات مادر 51

جدول شماره 4- 7 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب شغل پدر 52

جدول شماره 4- 8 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب شغل مادر 52

جدول شماره 4- : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب سطح درآمد خانواده 53

جدول شماره 4- 10: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب تعداد افراد خانواده 53

جدول شمار 4 -11: آزمون کولموکروف اسمیرنف (بررسی نرمالیته) توزیع داده ها 54

جدول شماره 4- 12: مقایسه میانگین و انحراف معیار روش مقابله رویارویانه واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله در دوگروه آزمون و کنترل 55

جدول شماره 4- 13: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش مقابله رویارویانه قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و کنترل 56

جدول شماره 4- 14: مقایسه میانگین و انحراف معیار روش دوری جویی واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

در دو گروه آزمون و کنترل 57

جدول شماره 4-15: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش دوری جویی قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون

و کنترل 58

جدول شماره 4- 16: مقایسه میانگین و انحراف معیار روش خویشتن داری واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از

مداخله در دو گروه آزمون و کنترل 59

جدول شماره 4- 17: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش خویشتن داری قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و

کنترل 60

جدول شماره 4- 18:مقایسه میانگین و انحراف معیار روش جستجوی حمایت اجتماعیواحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از

مداخله در دو گروه آزمون و کنترل 61

جدول شماره 4- 19: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش جستجوی حمایت اجتماعی قبل و بعد از مداخله در دو

گروه آزمون و کنترل 62

جدول شماره 4- 20 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش گریز-اجتناب واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله در

دو گروه آزمون و کنترل 63

جدول شماره 4- 21: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش گریز-اجتناب قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و

کنترل 64

جدول شماره 4- 22 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش حل مدبرانه مسئله واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

در دو گروه آزمون و کنترل 65

جدول شماره 4- 23: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش حل مدبرانه مسئله قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و کنترل 66

جدول شماره 4- 24 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش ارزیابی مجدد مثبت واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

در دو گروه آزمون و کنترل 67

جدول شماره 4- 25: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش ارزیابی مجدد مثبت در واحدهای مورد پژوهش قبل و

بعد ازمداخله در دو گروه آزمون و کنترل 68

جدول شماره 4- 26 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش مسئولیت پذیری قبل و بعد از مداخله در گروه آزمون و کنترل

69

جدول شماره 4- 27:مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش مسئولیت پذیری قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و کنترل 70

جدول شماره 4- 28 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش مسئله مدار واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

در گروه آزمون و کنترل 71

جدول شماره 4- 29 : مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش مسئله مدار قبل و بعد از مداخله در دو گروه

آزمون وکنترل 72

جدول شماره 4- 30 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش هیجان مدار واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

در گروه آزمون و کنترل 73

جدول شماره 4- 31 : مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش هیجان مدار قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و کنترل 74

فصل اول

بیان مسئله

استرس حالتی پویا و هیجان انگیز است كه فرد در یک موقعیت با محدودیت یا تقاضای غیر عادی مواجه می شود و

واكنش های احساسی‏، فیزیكی و شناختی از خود نشان می دهد. به طور كلی دونوع استرس، مخرب یا بدخیم و استرس مفید یا خوش خیم وجود دارد(1). استرس مخرب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏، استرس نامطبوع، زیان آور و بیماری زا است ولی استرس مفید استرسی مطبوع و خوشایند است که احساساتی مثبت به شخص دست می دهد(1). تاثیرات استرس با شدت و مدت محرک ها مرتبط است؛ برای مثال استرس خفیف موجب تحریک فرآیندهای فکری فرد شده و او را در مقابل محیط هوشیار نموده و موجب ایجاد انگیزه و رسیدن به موفقیت و کامیابی میشود(2). اما استرسهای شدید و طولانی با تاثیرات منفی چون تضعیف سیستم ایمنی و کاهش قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماریها، همراه هستند، از نظر مباحث تئوریك در استرس، تمركز عمد‏‏ه بر روی استرس بدخیم است(3).

در این زمینه کنت پلیتر بیان میدارد که 50-70 درصد تمام بیماریها با استرس در ارتباط هستند. استرس های روانی از طریق تاثیری که بر روی دستگاه اعصاب مرکزی و دستگاه آندوکرین و سیستم ایمنی بدن میگذارند موجب کاهش سلامت جسمانی و روانی فرد میشوند(4). از جمله بیماری ها و نشانه های روانی ناشی از استرس می توان به افسردگی و اضطراب اشاره كرد، پژوهش ها نشان می دهد كه بین وجود استرس و اضطراب و افسردگی رابطه مستقیم وجود دارد (5).

امروزه دانشجویان به دلیل نقش مهمی که در اداره آینده کشور به عهده دارند یکی از قشرهای مهم جامعه به حساب می آیند اهمیت این موضوع زمانی مشخص میشود که بر طبق آمار در ایران با عنایت به آمار سال 1385 تعداد دانشجویان کل کشور 2553726 نفر اعلام شده است(6). و با توجه به این مسائل اهمیت سلامت دانشجویان بیش از پیش مشخص میشود و سلامت روانی یکی از ابعاد مهم سلامت دانشجویان، به عنوان آینده سازان کشور میباشد این گروه به دلیل شرایط خاص سنی و موقعیت خاص اجتماعی در معرض استرسهای فراوان میباشند مطالعات نشان داده که میزان شیوع اختلالات و بیماریهای روانی در بین دانشجویان در حال افزایش است(5). در پژوهش های مقطعی و محدود به عمل آمده در ایران در سطح دانشگاه های مختلف شیوع اختلالات روانی و رفتاری دانشجویان بین 7 تا31 درصد بوده است)5(. استرسهای گوناگون با تاثیر منفی که بر منابع مقابله فردی و اجتماعی اشخاص میگذارند باعث کاهش مقاومت فرد میگردند و در درازمدت اثرات ناخوشایندی بر بهداشت جسمی و روانی دانشجو میگذارد. همچنین استرس میتواند بر بروز بیماریهای جسمی و روانی، اختلال در عملکرد و قدرت سازگاری و در نهایت پایین آمدن کیفیت زندگی دانشجویان گردد(5). در سالهای اخیر توجه به منابع استرس و راههای مقابله با آن در گروههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و این بررسیها نشان داده است که به کار گرفتن راههای مقابله ای نقش مهمی در کاهش استرس دارد. در این میان دانشجویان به عنوان قشری از جامعه که پیوسته در معرض استرسها وفشارهای محیطی و روانی از جمله مشکلات آموزشی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارند مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته اند؛ روشن است که پیامدهای استرس در عملکرد تحصیلی، رضایت شخصی، از همه مهمتر سلامت روانی آنها تاثیر نامطلوب خواهد داشت (7). در این میان بهداشت روانی دانشجویان علوم پزشكی به لحاظ مرتبط بودن شغل آنها با تن و روان انسانها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دانشجویان علوم پزشكی ضمن داشتن مشكلات سایر دانشجویان، مشكلات خاص خود را نیز دارند كه از آن جمله می توان به فشار های روحی- روانی محیط (بیمارستان، اورژانس و …)، برخورد با مسایل و مشكلات بیماران و عدم برخورداری از آینده شغلی روشن اشاره كرد. به همین دلیل به نظر می رسد دانشجویان علوم پزشكی بیش از سایر دانشجویان در خطر از دست دادن سلامت روانی هستند(8). به ویژه اینکه مشکلات روانشناختی دانشجویان پزشکی نسبت به غیر پزشکی بیشتر دیده شده است (8).

در این زمینه نتایج پژوهش فرمانبر در 1382 در دانشجویان علوم پزشکی گیلان نیز نشان داد که اکثریت دانشجویان سال اول (60/44%) وضعیت خطر زا و اکثریت دانشجویان سال آخر(30/52%) وضعیت خوب در زمینه کنترل استرس داشتند هر چند از نظر آماری این تفاوت معنی داری نبود(9).

اجتناب از استرس های بدخیم و مضر غیر ممكن است اما برای جلوگیری یا حداقل كاهش این استرس ها، می توان اقداماتی را به عمل آورد(10). در سالهای اخیر توجه به منابع استرس و راههای مقابله با آن در گروههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و این بررسیها نشان داده است که به کار گرفتن راههای مقابله ای نقش مهمی در کاهش استرس دارد. بهترین روش جهتمقابله با استرسبرداشتن عامل مواجه استرس(محرک) میباشد ولی اكثراَ این امر امكان پذیر نبوده، لذا باید به گونه ای با استرس سازگاری كرد و تحمل آن را برخود هموار ساخت و از شدت آن كاست به عبارت ساده تر سازگاری با استرس یعنی پذیرفتن آن و به نحو مؤثر در برابر آن واکنش نشان دادن (11).

با توجه به این نوع دیدگاه فالكمن و لازاروس پیشنهاد كرده اند كه استراتژی مقابله با استرس دو نوع می باشند مقابله مسئله مدار؛ تلاش برای كنترل رابطه بین فرد و عامل استرس زا و مقابله هیجان مدار؛ تلاش برای تطابق وتنظیم احساسات و هیجان ناشی از عوامل استرس زا و نتایج آنها، استفاده میکند(10).

طبق مدل فولکمن لازاروس (1984) فرد با بکار بستن سبک مقابله کارآمد مساله مدار از مهارتهای شناختی برای حل مساله استفاده میکند. بر این اساس روش های مقابله با مشکل مستقیما بررسی میشوند و معمولا با یافتن راه حلهای مناسب برای حل مشکل، رضایت روان شناختی حاصل میشود. از سوی دیگر راهبردهای هیجان مدار، شامل کوششها یی جهت تنظیم پیامدهای هیجانی واقعه استرس زا است و تعادل عاطفی و هیجانی را از طریق کنترل هیجانات حاصله از موقعیت استرس زا، حفظ میکند(10).

با توجه به مشکلاتی که توسط استرس به وجود می آید، ارائه راهکارهایی برای کاهش این عوامل و نیز تغییر نگرش و برخورد افراد با عوامل استرس زا ضروری به نظر میرسد. بسیاری از محققان اظهار میکنند که برنامه های ورزشی سبب کاهش فشار روانی میشود(8). ازجمله عوامل موثر در تعدیل استرس و شیوه های مقابله با آن میتوان به فعالیت بدنی منظم و ورزش اشاره کرد. امروزه فعالیت جسمانی منظم به گونه ای فزاینده، به عنوان وسیله ای برای حفظ و افزایش بهداشت روانی به خوبی پذیرفته شده است بطور کلی نتیجه حاصل از پژوهشها دلالت بر این دارند که رفتار ورزشی باعث بهبود بهداشت روانی شامل بهبود خلق وخو میشود(12).

از جمله مطالعاتی که به بررسی تاثیر نوع و شدت تمرین بر کنترل فشارهای روانی پرداخته اند میتوان به مطالعه ای که استپتو و همکاران(1993) در آمریکا بر روی 33 نفر با اضطراب شدید، انجام دادند اشاره کرد. برای این افراد 10 هفته برنامه ورزشی با شدت متوسط در نظر گرفته شد برنامه تمرینی منجر به بهبود وضع زندگی و افزایش توانایی در مقابله با استرس در آنان شد(13).

علیرغم فواید زیاد رفتار ورزشی از جمله کنترل استرس و بهبود بهداشت روانی، برآورد جهانی از کم تحرکی در میان بالغین 17 % است، همچنین کسانی که فعالیت جسمانی ناکافی دارند (کمتر از 5/2 ساعت در هفته) میزان تخمینی شیوع آن بین 31-51 درصد متغیر است و متوسط جهانی فعالیت جسمانی ناکافی 41% است(7). در کل تخمین زده میشود که عدم فعالیت فیزیکی باعث 9/1 میلیون DALYs از دست رفته در جهان میشود(7). در کشور ما وضعیت فعالیت جسمانی و مشکلات ناشی از عدم فعالیت فیزیکی به طور دقیق مشخص نیست. درسال2000 تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس پروژه قلب سالم نشان میدهد که 8/34 % مرگها و 5/27 سال از زندگی از دست رفته به علت بیماریعروق کرونربوده است.شیوع عدم فعالیت جسمانی 88 % گزارش شده است(14).داده های سه مطالعه ملی در بین ایرانیان نشان میدهد که بیشتر از 80 % مردم ایران کم تحرک هستند(15). نکته بسیار مهم این است که بیشترین کاهش فعالیت بدنی در سالهای گذر از مراحل مختلف زندگی گزارش شده است مثل ورود از مراحل تحصیلی راهنمایی به متوسطه و از آموزش متوسطه به اموزش عالی و از دانشگاه به محیط کار. در دوران دانشجویی وضعیت ویژه ای برای کاهش فعالیت بدنی وجود دارد بطوریکه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها گزارش میکند کمتر از 20 % دانشجویان به سطح فعالیت بدنی متوسط(30 دقیقه فعالیت جسمانی متوسط حداقل 5 بار در هفته و ترجیحا تمام روز هفته)رسیده اند(7). در یک مطالعه مقطعی بر روی 19298 دانشجوی دانشگاههای 23 کشور جهان، شیوع کم تحرکی از 23% در ایالات متحده و اروپای غربی تا 44%در کشورهای در حال توسعه متفاوت بود(16). بر اساس یافته های کارشناسان در ایران، تنها 10% از دانشجویان، فعالیت ورزشی داشته اند که این رقم در مقایسه با کشوری مانند استرالیا با 52% مشارکت، آمار کمی بنظر میرسد(7).

از طرف دیگر بررسی 64 تحقیق از سال 1988 تا2000 نشان داده که از فعالیتهای ورزشی به عنوان یک استراتژی برای مقابله با استرس استفاده شده است ولی در مورد چگونگی انجام ورزش، نوع، مدت و شدت و تاثیر آن بر نوع استراتژی مقابله با استرس اتفاق نظر نیست به همین دلیل به تحقیقات بیشتری نیاز است (17).

در تحقیقی که بهرامی در سال 1388 انجام داد به این نتیجه رسید که فشار روانی دانشجویان ورزشکار در پاسخهای جسمی، رفتاری، شناختی و هیجانی کمتر از دانشجویان غیر ورزشکار بود و نهایتا به این نتیجه رسید که ورزش میتواند به عنوان یک روش قابل اطمینان در مقابله با فشار روانی بکار گرفته شود(18) .

همچنین مؤسسه سلامت روانی پییشنهاد می كند كه ورزش می تواند به عنوان یك عامل درمانی با ارزش در كاهش اضطراب، افسردگی و استرس، واكنش به فشارهای روانی عمل كند. داشتن یك رژیم غذایی، فعالیت بدنی منظم و ورزش مناسب می تواند نحوة مقابله با عوامل استرس زا را بهبود بخشد انواع تمرینات انعطاف پذیری، قدرتی و استقامتی در یك برنامة آمادگی متعادل میتوان باعث ایجاد مقابلة مؤثر در برابر استرس شود(12).

در تحقیقی که جنین و آلن برک انجام دادند، بیانگر آن است که تمرینات هوازی منظم (سه بار در هفته) و در حدود20 تا 30 دقیقه بهترین تاثیر مثبت در مبارزه با اختلالات روانی را داشته است(19) .

خدادادی(1385) در تحقیقی تحت عنوان ارتباط بین فعالیت بدنی وآمادگی جسمانیبا شیوه های مقابله با استرس که در دانشجویان پسر تربیت بدنی گیلان انجام داد که از ابزار شیوه های مقابله با استرس لازاروس استفاده کرده بود دریافت رابطه معناداری بین شیوه های مقابله با استرس و فعالیت بدنی وجود نداشت با این حال دو شیوه ارزیابی مجدد مثبت و حل مدبرانه مسئله بیش از سایر شیوه ها با فعالیت بدنی در ارتباط بودند(12).

در همین راستا تحقیقی که ایواساکی (2005) در کانادا بر روی افراد پلیس و کارمندان اورژانس انجام دادند، تاثیر معنی داری از فعالیت بدنی بر شیوه های مقابله با استرس دیده نشد، و مقدار فعالیت بدنی و میزان لذت از فعالیت بدنی هیچگونه رابطه معنی داری با شیوه مقابله با استرس در بر نداشت(20). ترنبرت و همکاران(1999) در تحقیقی که در دانش آموزان دبیرستانی در نیوزلند انجام دادند، اظهار داشتند که ممکن است شرکت در فعالیتهای بدنی اوقات فراغت همیشه تاثیر بخصوصی بر شیوه های مقابله با استرس نداشته باشد و فعالیتهای دیگر به جزء فعالیت بدنی موثر باشند. آنان اشاره داشتند که فعالیتهای بدنی و ورزش خود ممکن است به علت دارا بودن فاکتورهایی از قبیل حصول مهارت جدید، رقابت و پاسخهای تطابقی توسط شخص، خود به افزایش استرس کمک کند(21).

1-8-2-4 دیگر روشهای خوشه بندی سلسله مراتبی…………………………………..16

1-8-3 روش مبتنی برچگالی………………………………………………………………………..18

1-8-3-1 الگوریتم خوشه بندی براساس چگالی DBSCAN……………………………21

1-8-3-2 الگوریتم سلسله مراتبی خوشه بندی براساس چگالی OPTICS …….22

1-8-4 روشهای مبتنی بر شبکه های مشبک (Grid based)……………………………..23

1-8-5 روشهای مبتنی بر مدل………………………………………………………………………..23

1-8-6 روش های فازی………………………………………………………………………………..23

1-9 هدف خوشه بندی ……………………………………………………………………………………..23

1-10 اندازه­گیری کیفیت خوشه­بندی……………………………………………………………………25

1-11 بررسی تکنیکهای اندازه گیری اعتبار خوشه ها……………………………………………….25

1-12 شاخصهایاعتبارسنجی…………………………………………………………………………….27

1-12-1 شاخص دون (Dunn Index)……………………………………………………………28

1-12-2 شاخص دیویس بولدین (Davies Bouldin Index)…………………………….28

1-12-3 شاخص های اعتبارسنجی ریشة میانگین مربع انحراف از معیار (RMSSDT) و ریشة R (RS)…………………………………………………………………………………………….30

1-12-4 شاخص اعتبار سنجی SD………………………………………………………………..31

1-12-5 شاخص اعتبارسنجی S_Dbw………………………………………………………..32

1-12-6 آزمایش ومقایسه کارایی شاخص هایاعتبار سنجی……………………………..33

1-13 خوشه بندی ترکیبی………………………………………………………………………………….37

1-13-1 ایجاد پراکندگی در خوشه بندی ترکیبی……………………………………………..37

1-13-2 تابع توافقی ………………………………………………………………………………….39

1-13-3 مشکلات پیش روی خوشه بندی ترکیبی……………………………………………40

فصل دوم – ادبیات و پیشینه تحقیق 42

2-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………..43

2-2 خوشه بندی فازی …………………………………………………………………………………..43

2-3 الگوریتم خوشه بندی c میانگین (Fuzzy c-mean)………………………………….45

2-4 الگوریتم PFCM………………………………………………………………………………………….49

2-5 الگوریتم AFCM………………………………………………………………………….51

2-6 الگوریتم FPCM…………………………………………………………………………..52

2-7 الگوریتم خوشه بندی c میانگین برای داده های نویزی………………………………..53

2-8 الگوریتم KFCM……………………………………………………………………………………54

2-9 توابع ارزیابی خوشه ………………………………………………………………………………56

2-9-1 تابع ارزیابی ضریب افراز……………………………………………………………….57

2-9-2 تابع ارزیابی آنتروپی افراز………………………………………………………………57

2-9-3 تابع Fukuyama and Sugeno………………………………………………………………..58

2-9-4 تابع Beni Xie and ……………………………………………………………………………….59

2-9-5 تابع N.Zahid………………………………………………………………………………………….59

2-9-6 تابع M.Ramze Rezaee……………………………………………………………………….60

2-10 خوشه بندی ترکیبی……………………………………………………………………………62

فصلسوم–روشتحقیق 68

3-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………….69

3-2 فرضیات روش پیشنهادی……………………………………………………………………..70

3-3 شرح مفصلی از روش پیشنهادی……………………………………………………………72

3-4 شرح الگوریتم…………………………………………………………………………………….83

فصلچهارم–محاسباتویافتههایتحقیق 85

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………….86

4-2 نتایج خوشه بندی به روش پیشنهادی…………………………………………………..86

4-3 مقایسه ای با الگوریتم های خوشه بندی پایه ………………………………………..87

4-4 مقایسه با روش های خوشه بندی ترکیبی …………………………………………….90

فصلپنجم–نتیجهگیریوپیشنهادات 92

5-1 جمع بندی…………………………………………………………………………………………….93

5-2 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………….95

 

پیوست 96

منابع و مآخذ 100

 

 

فهرستجداول

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عنوان صفحه

جدول 1-1: مجموعة علائم بکار رفته در این بخش…………………………………………………….27

جدول2-1 : معیارهای تشابه بر اساس توابع فاصله مختلف…………………………………………..49

جدول 4-1 میزان نرخ خطای روش های مختلف توسط مقایسه ی نتایج با برچسب حقیقی مجموعه داده های استاندارد Iris ، Wine و Glass………………………………………………………………………….91

 

فهرستتصاویرونمودار

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عنوان صفحه

شکل1-1 : نمونه ای از اعمال خوشه بندی با استفاده از معیار فاصله(Distance)……………………5

شکل1-2 : a) در طبقه بندی با استفاده یک سری اطلاعات اولیه داده ها به دسته های معلومی نسبت داده می شوند. b) در خوشه بندی داده ها با توجه به الگوریتم انتخاب شده به خوشه هایی نسبت داده می شوند ………………………………………………………………………………………………… 6

شکل1-3 : تفاوت بین روشهای بالا به پایین با روشهای پایین به بالا ……………………………..14

شکل1-4 : شباهت بین دو خوشه در روش Single-Link برابر است با کمترین فاصلة بین داده های دو خوشه………………………………………………………………………………………………….. 15

شکل1-5 : شباهت بین دو خوشه در روش Complete-Link برابر است با بیشترین فاصلة بین داده های دو خوشه………………………………………………………………………………………………….. 15

شکل1-6 : شباهت بین دو خوشه در روش Average-Link برابر است با میانگین فاصلة بین داده های دو خوشه………………………………………………………………………………………………….. 16

شکل1-7 : شباهت بین دو خوشه در روش Group Average Link برابر است با فاصله بین میانگین نقاط دو خوشه …………………………………………………………………………………………. 17

شکل1-8 : یک همسایگی برای P دارای چگالی نقاط 5……………………………………………….19

شکل 1-9 : p در دسترسِ مستقیمِ چگالیِ q قرار دارد…………………………………………………..20

شکل 1-10 : p در دسترسِ چگالیِ q قرار دارد……………………………………………………………20

شکل 1-11 : p متصلِ چگالیِ q است………………………………………………………………………..20

شکل1-12 : خوشه بندی بر اساس چگالی………………………………………………………………….21

شکل 1-13 : در روش سلسله مراتبی خوشه بندی براساس چگالی OPTICS از ترکیب خوشه های با چگالی زیاد و کوچک خوشه های بزرگتری حاصل می شود…………………………22

شکل1-14: مجموعه داده های بکار رفته برای مقایسة کارایی شاخص های اعتبارسنجی خوشه ها…………………………………………………………………………………………………………………34

شکل1-15 : مقادیر مربوط به شاخص های اعتبار بر روی نتایج حاصل از خوشه بندی داده ها کاملا مجزا ……………………………………………………………………………………………………………..34

شکل 1-16 : مقادیر مربوط به شاخص های اعتبار بر روی نتایج حاصل از خوشه بندی داده ها حلقوی…………………………………………………………………………………………………………………..35

شکل1-17 : دو حالت خوشه بندی درست و نادرست داده های با شکل دلخواه ……………….36

شکل 1-18 : مقادیر مربوط به شاخص های اعتبار بر روی نتایج حاصل از خوشه بندی داده ها با شکل دلخواه ……………………………………………………………………………………………………… 36

شکل1-19 طبقه بندی روشهای ایجاد پراکندگی در خوشه بندی ترکیبی………………………….39

شکل1-20 طبقه بندی توابع توافقی در خوشه بندی ترکیبی…………………………………………..40

شکل 2-1: مجموعه داده پروانه ای…………………………………………………………………………….45

شکل 2-2 : توزیع یک بعدی نمونه ها……………………………………………………………………….47

شکل 2-3 : خوشه بندی کلاسیک نمونه های ورودی………………………………………………….48

شکل2-4 : خوشه بندی فازی نمونه ها………………………………………………………………………48

شکل 3-1 فرایند کلی خوشه بندی ترکیبی فازی…………………………………………………………70

شکل 3-2 مجموعه داده فرضی………………………………………………………………………………..77

شکل 3-3 ماتریس های همبستگی فازی متناظر با ماتریس های عضویت مربوطه…………..79

شکل 3-4 ماتریس استحکام حاصل از ماتریس های همبستگی فازی مرحله 2………………80

شکل 3-5 ماتریس های استحکام حاصل از اجرای الگوریتم روش پیشنهادی در سه تکرار متوالی…………………………………………………………………………………………………………………..81

شکل 3-6 گراف متناظر با تکرار اول از الگوریتم پیشنهادی ………………………………………..81

شکل 3-7 گراف متناظر با تکرار دوم از الگوریتم پیشنهادی ………………………………………..82

شکل 3-8 گراف متناظر با تکرار سوم از الگوریتم پیشنهادی………………………………………..82

شکل4-1 نتیجه ی خوشه بندی به روش پیشنهادی a)نحوه توزیع خوشه ها تا رسیدن به تعداد خوشه تعیین شده b)نمایش داده ها و خوشه بندی نهایی ……………………………………87

شکل 4-2 اعمال الگوریتم kmeans بر روی مجموعه داده نمونه …………………………………..88

شکل 4-3 اعمال الگوریتم FCM بر روی مجموعه داده نمونه……………………………………….88

شکل 4-4 اعمال الگوریتم پیشنهادی بر روی مجموعه داده نمونه ……………………………….88

شکل 4-5 اعمال الگوریتم پیشنهادی بر روی مجموعه داده نمونه ی دیگر …………………..89

شکل 4-6مقایسه ای میان روش spectral و روش پیشنهادی a,b,c )خوشه بندی به روش spectral . d,e,f)خوشه بندی به روش پیشنهادی ……………………………………………………….90

مقدمه ای بر داده کاوی

 

در دو دهه قبل توانایی های فنی بشر در تولید و جمع آوری داده ها به سرعت افزایش یافته است . عواملی نظیر به خدمت­گرفتن کامپیوتر در کسب و کار، علوم ، خدمات دولتی و پیشرفت در وسائل جمع­آوری داده، از اسکن کردن متون و تصاویر تا سیستمهایسنجش از دورماهواره ای، در این تغییرات نقش مهمی دارند. بطور کلی استفاده همگانی از وب و اینترنت به عنوان یک سیستم اطلاع رسانی جهانی ما را با حجم وحشتناکی ازداده و اطلاعات مواجه می کند. این رشد انفجاری در داده های ذخیره شده، نیاز مبرمی برای تکنولوژی های جدید و ابزارهای خودکاری ایجاد کرده که به صورت هوشمند به انسان یاری رسانند تا این حجم زیاد داده را به اطلاعات و دانش تبدیل کند.

2-11- سیر تحول و تکامل سیستم های اطلاعاتی.. 25

2-12-سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه. 26

2-12-1-سیستم های اطلاعاتی مدیریت (MIS) 27

2-12-2-سیستم های پردازش تراکنش (TPS) : 27

2-12-3-سیستم پشتیبان تصمیم گیری (DSS) 28

2-12-4-سیستم های اطلاعاتی مدیران جرایی (EIS) : 28

2-12-5-سیستم های خبره یا مبتنی بر دانش (KBS) 29

2-12-6-سیستم اتوماسیون اداری (OAS) : 29

2-12-7-سیستم مدیریت دانش (KMS) 30

2-13-اهمیت اطلاعات.. 30

2-14-سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی.. 31

2-15- محدودیت های سیستم های اطلاعاتی.. 32

2-16- فناوری.. 32

2-16-1-فناوری اطلاعات.. 32

2-16-2-زمینه های فناوری اطلاعات.. 34

2-16-3-تأثیر فناوری اطلاعات بر سازمان. 34

2-16-5-ماهیت فناوری اطلاعات و ارتباطات.. 35

2-16-6-فناوری اطلاعات و ارتباطات.. 37

2-1-7-تاریخچه پیدایش گاز و صنعت گاز در ایران : 42

2-18-مقدمه. 46

2-19-تعریف تولید. 46

2-20-سیستم های اطلاعات تولید. 47

2-21-تفاوت سیستم اطلاعات با فناوری اطلاعات.. 48

2-22-تولید یکپارچه ای رایانه ای.. 48

2-23-تولید به کمک رایانه و سیستم اجرایی تولید. 49

2-24-شبکه همکاری تولید. 49

2-25-کنترل فرآیند. 49

2-26-تعریف کیفیت.. 51

2-27-تعریف کیفیت از دیدگاه فلسفی.. 51

2-28-تعریف کیفیت مبتنی بر محصول. 51

2-29-تعریف کفیت مبتنی بر مصرف کننده 52

2-30-تعریف کیفیت مبتنی بر تولید. 52

2-31-ابعاد کیفیت.. 52

2-32-رقابت در ابعاد کیفیت.. 54

22-32-تعریف هزینه. 56

2-33-1-هزینه فرصت.. 56

2-33-1-2-هزینه ها صریح یا آشکار 56

2-33-1-3-هزینه های ضمنی یا غیر آشکار 56

2-33-1-4-هزینه از نظر زمان. 57

2-33-1-5-هزینه های متغیر. 57

2-33-1-6-هزینه های ثابت.. 58

2-33-1-7-هزینه کل.. 58

2-33-1-8-هزینه های متوسط کل (ATC) 58

2-33-1-9-هزینه نهایی (MC) 59

2-33-1-10-هزینه های ثابت متوسط (AFC) 59

2-34-بهره وری : 61

2-34-1-بهره وری از دیدگاه اقتصاد دانان : 61

2-34-2-بهره وری از دیدگاه مهندسان : 61

2-34-3-بهره وری از دیدگاه مدیران : 61

2-35-پی آمد های مثبت بهره وری.. 62

2-36-موانع بهره وری.. 63

2-37-عومل موثر بر افزایش بهره وری.. 64

2-38-مولفه های بهره وری.. 64

فصل سوم: روش تحقیق

3-1-مقدمه. 72

3-2-روش تحقیق.. 72

3-3-نوع تحقیق.. 74

3-3-تبیین و توصیف سئوالات.. 74

3-4-عوامل موثر بر میزان تولید به شرح زیر می باشد : 74

3-4-جامعه آماری.. 76

3-5-روش نمونه گیری.. 76

3-6-ابزار جمع آوری طلاعات.. 76

3-7-پرسشنامه. 77

3-8-آشنایی با پرسشنامه. 78

3-9-روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 79

. 3-9-1-تحلیلی توصیفی داده ها 79

3-9-2- تجزیه وتحلیل استباطی داده ها 79

3-10-اعتبار یا روایی تحقیق.. 81

3-11-اعتماد یا پایایی تحقیق.. 81

3-12-آمار استنباطی.. 82

3-13- آزمون همبستگی پیرسون. 82

3-15-قلمرو تحقیق.. 84

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-مقدمه : 86

4-2(بخش اول ) – ویژگی جمعیت شناختی.. 87

4-3-1-ضریب آلفای کرونباخ در هفت سال اول. 91

4-3-2-ضریب آلفای کرونباخ در هفت سال دوم. 92

4-3-3-ضریب آلفای کرونباخ در هفت سال سوم. 92

4-3-4-ضریب آلفای کرونباخ در هفت سال چهارم. 92

4-4-ضریب پایایی نهایی ابزار پژوهش… 93

4-5-آزمون نرمالیتی متغیر ها 93

4-6- آزمون همبستگی پیرسون. 94

4-6-1-آزمون همبستگی پیرسون با متغیر اول. 95

4-6-2-آزمون همبستگی پیرسون با متغیر دوم : 95

4-6-3-آزمون همبستگی پیرسون با متغیر سوم : 96

4-6-4-آزمون همبستگی با متغیر چهارم. 96

4-6-5-بخش دوم : آزمون فرضیات : 97

4-6-5-1-فرصیه فرع اول. 97

4-6-5-2-فرصیه فرعی دوم. 98

4-6-5-3-فرضیه فرعی سوم. 99

4-6-5-4-فرضیه فرعی چهارم. 100

4-7-اولویت بندی هر یک از ابعاد و گزینه ها : 101

4-8- رتبه بندی هر یک از متغیر های تحقیق : 101

4-8-1-آزمون فریدمند برای گزینه های میزان تولید. 102

4-8-2-آزمون فریدمن برای گزینه های کیفیت محصول : 103

4-8-3-آزمون فرید من برای گزینه های هزینه های تولید : 104

4-8-4-آزمون فرید من برای گزینه های بهبود کارایی : 105

4-9-اولویت بندی هر یک از ابعاد : 105

فصل پنجم: نتیجه گیری، تفسیر و پیشنهادات

1-5-مقدمه. 108

5-2-نتیجه گیری.. 108

5-2-1-نتیجه حاصله از فرضیه اول : 108

5-2-2-نتیجه حاصله از فرضیه دوم : 109

5-2-3-نتیجه حاصله ازفرضیه سوم : 109

5-2-4-نتیجه حاصله از فرضیه چهارم : 109

5-3-محدودیت های تحقق : 110

5-4-تفسیر نتایج تحقیق.. 110

منابع فارسی.. 114

ضمائم. 116

 

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول شماره (2-1) 15

جدول شماره(4-1) 87

جدول شماره(4-2) 88

جدول شماره (4-3) 89

جدول شماره (4-4) 91

جدول شماره(4-5) 92

جدول شماره (4-6) 92

جدول شماره(4-7) 92

جدول شماره (4-8) 93

جدول شماره(4-9) 94

جدول شماره(4-10) 95

جدول شماره(4-11) 95

جدول شماره (4-12) 96

جدول شماره(4-13) 96

جدول شماره (4-14) 97

جدول شماره (4-15) 98

جدول شماره(4-16) 98

جدول شماره (4-17) 99

جدول شماره(4-18) 99

جدول شماره (4-19) 100

جدول شماره(4-20) 100

جدول شماره (4-21) 101

جدول شماره (4-22) 102

جدول شماره(4-23) 102

جدول شماره (4-24) 103

جدول شماره (4-25) 103

جدول شماره (4-26) 104

جدول شماره (4-27) 104

جدول شماره (4-28) 105

جدول شماره (4-29) 105

جدول شماره (4-30) 106

جدول شماره (4-31) 106

 

فهرست نمودار

عنوان صفحه

نمودار شماره(4-1) 87

نمودار شماره(4-2) 87

نمودار شماره(4-3) 88

نمودار(4-4) 89

نمودار شماره(4-5) 90

 

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1-مقدمه

جامعه جهانی در عصری به سر می برد که در آن اطلاعات و دانش را سرمایه اصلی و عامل اساسی رشد و توسعه یک جامعه می شناسد تا آنجا که (دانایی، توانایی است ) شعار اصلی این عصراست اطلاعات ، ابزارو عامل اساسی به کارگیری دانش در عصر حاضر است . حقیقت این است که شاغلان بخش اطلاعات از بزرگترین طبقات فعال فناوری اطلاعات و از همه مهمترین و عمده ترین ساختار های موجود در جامعه امروز جهانی است. پیدایش و گسترش این ساختار متکی به سه عامل ( تغییرات پویا و پیشرفت فناوری ) ( جهانی شدن تجارت ) و ( پیشرفت های اجتماعی ) است. فن آوری اطلاعات در پیوند بین فعالیت های مختلف یکسازمان و نیز ضامن بقا و تداوم فعالیت های یک سازمان است و بدون بهره مندی از آن نه تنها امکان استفاده ازروش های نوین درسازمان فراهم نمی شود و اینکه امکان رقابت یا سازمان های دیگر نیز از میان خواهد رفت . از آنجا که موقعیت و شیوه بخش نفت از یک سو و ضرورت بهره مندی از شیوه ها و روش های نوین از دیگر سو، مجهز شدن بخش نفت را به فناوری اطلاعات و نیز استفاده از روش ها و راه حل های نوین اجرایی – عملیاتی در اولویت قرار گیرد و ترجیحاً در برنامه ریزی آموزشی مهندسی نفت محفوظ گردد. ره آورد عصر فناوری اطلاعات، کاهش اهمیت نسبی پردازش اطلاعات است و آن ناشی از کاربرد قابل توجه فناوری اطلاعات در برنامه ریزی مدیریت و استفاده راهبردی از آن در سازمان است. (منبع : دانشنامه رشد )

1-2-بیان مسئله

سازمان­ها و شرکت ها با به کار گیری و پیاده سازی فناوری اطلاعات توانایی انجام بهتر و ساده تر وظایف خود را افزایش می دهند و از این طریق قادرند روش کار خود رادگرگون سازند. مزایای که IT در سازمان ها ایجاد می کند از جمله در صرفه جویی هزینه ها ، جلوگیری از خطاهای انسانی، افزایش بهبود کارآیی و اثر بخشی سازمانی بسیار قابل تامل می باشد به همین خاطر امروزه سرانه هزینه IT به ازای یک نیروی انسانی به عنوان یکی از شاخص های توسعه ملی کشور ها مطرح می شود. IT باعث کاهش هزینه در اثر افزایش دسترسی به اطلاعات، پردازش وبازار یابی آن خواهد شد. در دهه اخیر فناوری اطلاعات علاوه بر خودکار سازی ادارات در کاهش انواع هزینه های کیفیت نقش بسزایی را ایفا کرده است .

این تحقیق به نقش و تأثیر فناوری اطلاعات در صنعت نفت و مدیریت فواید و میزان استفاده از تکنیک های فناوری اطلاعات در جهت برآورده کردن اهداف سازمانی پرداخته و با استفاده از فناوری اطلاعات و سیستم مدیریت اطلاعات جهت ارائه راهکار مناسب به مدیران ارشد شرکت های تولید نفت و گاز عسلویه بوده است.

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق

عصر فعلی را برخی عصر اطلاعات لقب داده اند. این نامگذاری شاید به این دلیل باشد که امروزه اطلاعات به جزء تفکیک ناپذیر زندگی بشر تبدیل شده است اگرچه اطلاعات از دیر باز در زندگی بشر تأثیر بسزایی داشته وانسان برای تصمیم گیری ها و طی طریق همواره محتاج به آن بوده است ولی آنچه که امروزه اهمیت آن را صد چندانکرده شرایط نوین زندگی و افزایش سهم اطلاعات در آن است.

و همچنین برنامه ریزی ها، اکتشافات، تحقیقات بر اساس استفاده درست، سریع و به موقع از اطلاعات و سیستم اطلاعاتی کارآمد امکان پذیر است. در بسیاری از سازمان ها و شرکت ها، فناوری اطلاعات به صورت یک سطح نیرومند در آمده که در صحنه رقابت جهانی و افزایش تقاضا از نظر سرعت، کیفیت، ارزش نقش بسیار مهمی ایفا می کند .

2-3.تعریف نگهداری و تعمیرات در زمان­بندی 9

2-4. ادبیات و پیشینه تحقیق 10

2-4-1. مسائل ماشین­های موازی10

2-4-2. بر مطالعات زمان­بندی با اثر یادگیری11

2-4-3. بر مطالعات اثر همزمان یادگیری و زوال در زمان­بندی11

2-4-4. بر مطالعات زمان­بندی با اثر استهلاک12

2-5. جمع­ بندی13

فصل سوم: ارائهمدل ریاضی

3-1. مقدمه14

3-2. تعریف مسئله14

3-3. فرضیات مسئله14

3-4. مدل ریاضی پیشنهادی15

3-4-1. اندیس ­ها15

3-4-2. پارامترهای مسئله15

3-4-3. متغیرهای تصمیم15

3-4-4. مدل ریاضی16

3-4-5. توضیحات مدل17

3-5. تحلیل حساسیت17

3-6. پیچیدگی مسئله22

3-7.مقدمه­ای بر الگوریتم ژنتیک24

3-7-1. شمای کلی الگوریتم ژنتیک25

3-7-2.واژگان الگوریتم ژنتیک26

3-7-3.جامعه اولیه26

3-7-4.عملیات ژنتیک27

3-7-4-1.عملگر انتخاب27

3-7-4-2.عملگر تقاطع28

3-7-4-3.عملگر جهش29

3-7-4-4.تابع برازش30

3-7-4-5.شرط توقف30

3-8.معرفی الگوریتم رقابت استعماری

3-8-1. مقدمه30

3-8-2. شکل­دهی امپراطوری اولیه30

3-8-3. سیاست جذب، حرکت کشور مستعمره به سمت استعمارگر33

3-8-4. انقلاب35

3-8-5. جابه­ جایی قدرت بین استعمارگر و مستعمره35

3-8-6. رقابت استعماری36

3-8-7. همگرایی37

فصل چهارم: یافته ­های تحقیق

4-1. مقدمه41

4-2. ساختار الگوریتم ژنتیک پیشنهادی41

4-2-1. ساختار کروموزوم41

4-2-2. جمعیت اولیه42

4-2-3. تابع برازش42

4-2-4. عملگر تقاطع43

4-2-5. عملگر جهش44

4-2-6. ارزیابی فرزندان45

4-2-7. جست و جوی محلی45

4-2-8. معیار توقف45

4-3.ساختار الگوریتم رقابت استعماری پیشنهادی46

4-4. نتایج محاسباتی47

4-4-1. تنظیم پارامترها47

4-4-2. روش تاگوچی47

4-4-3. روش تاگوچی برای تنظیم الگوریتم ژنتیک49

4-4-4. روش تاگوچی برای تنظیم الگوریتم رقابت استعماری50

4-5. معیارهای عملکرد

4-5-1. شاخص زمان محاسباتی52

4-5-2. روش­های اندازه­گیری عملکرد الگوریتم­ها52

4-5-3. تحلیل نمودار زمان محاسباتی الگوریتم ژنتیک و رقابت استعماری55

4-6. جمع­ بندی56

فصل پنجم:نتیجه­گیری و پیشنهادات آتی

5-1. جمع­ بندی59

5-2. پیشنهادات آتی59

ضمیمه یک60

ضمیمه دو65

منابع و مراجع71

 

 

لیست جدول­ها

عنوان شماره صفحه

جدول 3-1. داده­های مسئله اول برای کار و زمان 18

جدول 3-2. داده­های مسئله اول برای نرخ یادگیری 18

جدول 3-3. داده­های مسئله اول برای نرخ استهلاک 18

جدول 3-4. داده­های مربوط به زمان نگهداری برای مسئله اول 18

جدول 3-5. داده­های مسئله دوم برای کار و زمان 19

جدول 3-6. داده­های مسئله دوم برای نرخ یادگیری 19

جدول 3-7. داده­های مسئله دوم برای نرخ استهلاک 20

جدول 3-8. داده­های مربوط به زمان نگهداری برای مسئله دوم 20

جدول 3-9. داده­های مسئله سوم برای کار و زمان 21

جدول 3-10. داده­های مسئله سوم برای نرخ یادگیری 21

جدول 3-11. داده­های مربوط به زمان نگهداری برای مسئله سوم 21

جدول 3-12. داده­های مسئله سوم برای نرخ استهلاک 22

جدول 4-1. پارامترهای الگوریتم ژنتیک در سه سطح 49

جدول 4-2.مقادیر بهینه برای پارامترهایGA50

جدول 4-3.پارامترهای الگوریتمICAدر سه سطح 50

جدول 4-4. مقادیر بهینه برای پارامترهایICA51

جدول 4-5. نتایج بدست­آمده از روش دقیق، الگوریتم ژنتیک و رقابت استعماری 53

لیست شکل­ها

عنوان شماره صفحه

شکل 2-1. رویکردهای مدل­سازی اثر یادگیری 9

شکل 3-1. سلسله مراتب پیچیدگی توابع هدف در مسائل زمان­بندی 24

شکل 3-2.تقاطع تک­نقطه­ای 29

شکل 3-3. تقاطع دو نقطه­ای 29

شکل 3-4. نحوه تخصیص کشورهای مستعمره به کشور استعمارگر 32

شکل 3-5. حرکت خطی مستعمره در راستای استعمارگر 34

شکل 3-6. زاویه انحراف رسیدن کشور مستعمره به امپریالیسم 34

شکل 3-7. مسیر انقلاب در یک کشور مستعمره 35

1-2-7-رنگ های خمره ای……………………………………………………………………………………………..7

1-2-8-رنگ های کلوییدی…………………………………………………………………………………………….8

1-2-9-رنگ های فعال………………………………………………………………………………………………….8

1-3-آلودگی ناشی از رنگ ها……………………………………………………………………………….9

1-3-1-آلودگی ناشی از حلال ها و کنترل آن……………………………………………………………………9

1-3-2-آلودگی ناشی از رنگ ها و کنترل آن ها………………………………………………………………..10

1-3-2-1-رنگ های اپوکسی……………………………………………………………………………….10

1-3-2-2-رنگ های پلی اورتانی………………………………………………………………………….10

1-3-2-3-رنگ های وینیلی……………………………………………………………………………….11

1-3-3-آلودگی ناشی از رنگدانه ها………………………………………………………………………………11

1-4-مطالعات در طراحی رنگ ها…………………………………………………………………………11

1-4-1-رنگ هایی برای پلی استرها…………………………………………………………………………………12

1-4-2- رنگ هایی برای پلی آمیدها و پروتئین ها……………………………………………………………..12

1-4-3-رنگ هایی برای پلیمرهای کاتیونی……………………………………………………………………….12

1-4-4-رنگ برای پلیمرهای سلولزی………………………………………………………………………………12

1-4-5-رنگ مو ها………………………………………………………………………………………………………..13

1-5-کاربرد رنگ ها…………………………………………………………………………………………….13

1-6-جنبه های محیط زیستی………………………………………………………………………………..17

1-7-جنبه های سمی بودن رنگ…………………………………………………………………………….17

1-8-حذف رنگ از پساب رنگی…………………………………………………………………………..18

1-8-1-ویژگی فاضلاب های نساجی…………………………………………………………………..18

1-9- تصفیه فاضلاب نساجی……………………………………………………………………………..19

1-9-1تیمارهای فیزیکی………………………………………………………………………………………………..23

1-9-1-1-جذب……………………………………………………………………………………………….23

1-9-1-2-فیلتراسیون غشایی………………………………………………………………………………24

1-9-1-3-تبادل یونی……………………………………………………………………………………….24

1-9-1-4-انعقاد……………………………………………………………………………………………….24

1-9-2-تیمارهای شیمیایی……………………………………………………………………………………………25

1-9-2-1-شناساگر فنتون………………………………………………………………………………….25

1-9-2-2-ازون دهی………………………………………………………………………………………..25

1-9-2-3-فتوشیمیایی………………………………………………………………………………………26

1-9-2-4-سدیم هیپوکلراید………………………………………………………………………………26

1-9-3-الکترولیز………………………………………………………………………………………………………..26

1-9-4-اکسیداسیون هوای مرطوب………………………………………………………………………………26

1-9-5-فراصوت………………………………………………………………………………………………………..27

1-9-6-تیمار بیولوژیکی……………………………………………………………………………………………..27

1-10-جذب……………..…………………..…………..…………………………………29
1-10-1 جاذب های رایج ………………………………………………………………………………29

1-10-1-1-کربن فعال……………………………………………………………………………………30

1-10-1-2-چیپس چوب………………………………………………………………………………..30