19

1-16 عملكرد عناب…………………………………………………………………………….. 22

1-17تركیبات شیمیایی عناب……………………………………………………………………. 22

1-18مصارف خوراكی عناب……………………………………………………………………. 24

1-18-1 میوه خشك شده عناب…………………………………………………………………25

1-19 خواص دارویی عناب…………………………………………………………………….25

1-20 عناب در طب سنتی……………………………………………………………………….28

1-21مضرات عناب……………………………………………………………………………..28

1-22 عصاره گیری از عناب…………………………………………………………………….. 29

1-22-1عصارهآبیعناب………………………………………………………………………29

1-23شربت عناب……………………………………………………………………………….29

1-24تهیه جوشانده عناب………………………………………………………………………..30

1-24-1جوشانده عناب………………………………………………………………………….31

1-24-2 جوشانده نوع دیگری از عناب………………………………………………………….31

1-25 خیس كرده عناب………………………………………………………………………..31

1-26 خواص آنتی اكسیدانی و ضد التهابی عناب………………………………………………..32

1-26- 1 آنتی اكسیدان………………………………………………………………………….. 32

1-26- 2 متداول ترین آنتی اكسیدان های طبیعی داخل میوه عناب……………………………..33

1-26-3كاروتنوئیدها:…………………………………………………………………………… 33

1-26-4ویتامین: A…………………………………………………………………………….. 33

1-26-5ویتامین: C ……………………………………………………………………………. 33

1-26-6ویتامین:E……………………………………………………………………………..34

1-26-7توكوفرول ها:………………………………………………………………………….. 34

1-26-8فنول ها:……………………………………………………………………………….. 34

1-26-9فلاوونوئیدها :…………………………………………………………………………. 35

1-27 اسیدهای چرب شناسایی شده در میوه عناب:…………………………………………….. 36

1-27-1 نقش اسیدهای چرب موجود در عناب………………………………………………………….. 36

1-28 عوامل موثر در اكسیداسیون چربیها و روغنها:…………………………………………….. 36

1-28-1 تركیب اسید چرب:…………………………………………………………………… 36

1-28-2حرارت:……………………………………………………………………………….. 36

1-28-3 اكسیژن :……………………………………………………………………………….. 37

1-28-4 رطوبت :………………………………………………………………………………. 37

1-28-5 كاتالیزورها :…………………………………………………………………………… 37

1-28-6 نور :…………………………………………………………………………………… 37

1-28-7 آنزیم ها :………………………………………………………………………………. 37

1-29 اهمیت چربیها :…………………………………………………………………………… 37

1-29-1 ویژگی های فیزیكی چربیها:………………………………………………………….. 38

1-29-2 مراحل كریستالیزاسیون:……………………………………………………………….. 39

1-29-3 هسته گذاری:…………………………………………………………………………. 39

1-29-4 سه شكل پلی مورفیكی مهم توسط سیستم های چربی:………………………………… 40

1-29-5 بافت چربیها :………………………………………………………………………….. 41

1-29-6 دو روش قدیمی برای تعیین میزان چربی جامد:………………………………………. 41

1-29-7 امولسیون های غذایی:…………………………………………………………………. 42

1-29-8 تقسیم بندی امولسیفایرها:…………………………………………………………….. 43

1-29-9 نحوه تشكیل امولسیونها:………………………………………………………………. 44

1-29-10 نیروهای موثر در تشكیل و پایداری امولسیونها:……………………………………… 44

1-29-10-1 نیروهای الكتروستاتیك حد فاصل دو لایه:……………………………………….. 44

1-29-10-2 نیروهای واندروالس:……………………………………………………………… 44

1-29-10-3 واكنش های ناشی از حضور پلیمرها :……………………………………………… 44

1-29-10-4 واكنش های هیدروفوبیك:………………………………………………………… 45

1-29-10-5 نیروهای دافعه حاصل از هیدراته شدن:…………………………………………… 45

1-29-11 مكانیسم های مربوط به ثبات و پایداری امولسیونها:………………………………….. 45

1-29-11-1 پایداری الكترواستاتیكی:………………………………………………………….. 45

1-29-11-2 پایداری توسط ماكرومولكولها:……………………………………………………. 45

1-29-11-3 پایداری امولسیونها به وسیله ذرات جامد:…………………………………………. 45

1-29-11-4 پایداری از طریق افزایش ویسكوزیته:…………………………………………….. 45

1-29-12 نقش های امولسیفایرها:……………………………………………………………… 46

1-30 روغن :…………………………………………………………………………………… 46

1-30-1 وضعیت تغذیه ای روغن ها:………………………………………………………….. 46

1-30-2 روغن های خوراكی:………………………………………………………………….. 47

1-30-3 روغن های نباتی:…………………………………………………………………….. 48

1-30-4 منبع روغن نباتی:……………………………………………………………………… 48

1-30-5 دانه های روغنی:……………………………………………………………………… 48

1-30-6 اجزا موجود در روغن ها:…………………………………………………………….. 48

1-30-6-1 فسفولیپیدها:……………………………………………………………………….. 48

1-30-6-2 تركیبات غیر صابونی شونده:……………………………………………………….. 49

1-30-6-3 استرول ها:…………………………………………………………………………. 49

1-30-6-4 توكوفرول ها:………………………………………………………………………. 49

1-30-7 فرآیند استخراج روغن:……………………………………………………………….. 49

1-30-7-1 روش های استخراج روغن از دانه ها و میوه های روغنی:………………………….. 51

1-30-8 پالایش روغن ها و چربی ها:…………………………………………………………. 53

1-30-8-1مراحل پالایش روغن خام:………………………………………………………….. 53

1-30-8-2 صمغ گیری:………………………………………………………………………. 53

1-30-8-3 تصفیه فیزیكی:…………………………………………………………………….. 53

1-30-8-4 تصفیه قلیایی:………………………………………………………………………. 53

1-30-8-5 خنثی سازی:……………………………………………………………………….. 53

1-30-8-6 بی رنگ كردن:…………………………………………………………………….. 53

1-30-9 روش های نوین استخراج روغن:…………………………………………………….. 54

1-30-10 دستگاه سانتریفیوژ و دكانتور:………………………………………………………… 54

1-30-11 روش سینولا:………………………………………………………………………… 56

1-30-12 توضیح نحوه استخراج روغن:……………………………………………………….. 57

1-30-12-1 استخراج روغن از دانه های آماده شده روغنی به سه طریق:………………………. 57

1-30-12-2استخراج روغن با حلال:………………………………………………………….. 58

1-30-12-3 متغیرهای قابل كنترل در استخراج:………………………………………………… 58

1-30-12-4 روش های استحصال روغن توسط حلال :………………………………………… 58

1-30-13 روشی دیگر برای روغن كشی از میوه ها :……………………………………………. 59

1-30-13-1 روغن كشی به روش پرس سرد – استخراج سرد :………………………………… 61

1-30-13-2 تاثیرات كلان اقتصادی روش های روغن كشی متداول قدیمی:……………………. 62

1-30-13-3 روش سرد در مقایسه با روش های موجود گرم :………………………………….. 63

1-30-14 روش پرس های گرم و استخراج مانده روغن با حلال :……………………………… 63

1-30-15 روش cold – pressing :…………………………………………………………. 65

1-30-15-1 كاربردها :…………………………………………………………………………. 66

1-30-15-2 تهیه روغن های گیاهی به روش كلد پرس :……………………………………….. 67

1-30-16 سوكسله چیست ؟……………………………………………………………………. 68

1-30-16-1 استخراج مداوم به وسیله سوكسله :………………………………………………… 69

1-30-16-2 تئوری آزمایش :…………………………………………………………………… 70

1-30-16-3 مراحل آزمایش :…………………………………………………………………… 70

فصل دوم :مروری بر مطالعات پیشین

فصل سوم :موادو روشها

3-1 آماده سازی مواداولیه :……………………………………………………………………… 89

3-2 موادشیمیایی :………………………………………………………………………………. 89

3-3 وسایل و تجهیزات :……………………………………………………………………….. 90

3-4 استخراج روغن:……………………………………………………………………………. 91

3-5 تجزیه شیمیایی هسته عناب :……………………………………………………………….. 91

3-5-1 اندازه گیری رطوبت و ماده خشك :…………………………………………………….. 92

3-5-2 اندازه گیری خاكستر :…………………………………………………………………… 92

3-5-3 اندازه گیری درصد پروتئین :……………………………………………………………. 92

3-5-4 اندازه گیری درصد فیبرخام :…………………………………………………………….. 92

3-6 تعین میزان وتركیب اسیدهای چرب :………………………………………………………. 93

3-7تعیین اندیس پراكسید :…………………………………………………………………….. 93

3-7-1 معرف ها وحلال :………………………………………………………………………. 94

3-7-2 روش كار :……………………………………………………………………………… 94

3-8 تعیین اندیس یدی :………………………………………………………………………… 95

3-8-1 روش اجرای آزمون :……………………………………………………………………. 96

3-9 زمان پایداری روغن در برابر اكسیداسیون :…………………………………………………. 96

3-9-1 آزمون تندی روغن ها (رنسیدیتی ):…………………………………………………….. 97

3-10تعیین اندیس اسیدی :…………………………………………………………………….. 97

3-11تعیین رنگ :……………………………………………………………………………… 98

3-12 تعیین میزان فسفر و فسفو لیپیدها :……………………………………………………….. 98

3-13 تعیین میزان تركیبات غیر صابونی شونده :…………………………………………………. 98

3-13-1 تعیین مواد غیر قابل صابونی شدن روغن ها :………………………………………….. 99

3-13-2 روش كار :…………………………………………………………………………….. 99

3-14 تعیین میزان كل استرول ها و توكوفرول ها :………………………………………………. 99

3-15 تعیین میزان مس و آهن :…………………………………………………………………. 99

3-15-1 عملكرد مس :…………………………………………………………………………. 99

3-16 اندازه گیری ضریب شكست :…………………………………………………………… 100

3-17 استخراج روغن از هسته عناب :…………………………………………………………. 100

3-17-1 مراحل آزمایش :……………………………………………………………………… 101

3-17-2 تعیین راندمان درصد استخراج روغن هسته عناب :…………………………………… 103

3-18جداسازی و شناسایی اجزای روغن :…………………………………………………….. 103

3-18-1 مشخصات و برنامه دمای دستگاهGC………………………………………………… 104

3-18-2 دماهای ستون و برنامه دمایی :………………………………………………………… 104

3-18-3 مشخصات دستگاهی :………………………………………………………………… 105

3-19 تجزیه و تحلیل آماری :…………………………………………………………………. 107

فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1 مقایسه میزان درصد بازده استخراج روغن هسته عناب در سه تكرار :…………………….. 109

4-2 مقایسه میزان اسیدهای چرب:…………………………………………………………….. 109

4-3 مقایسه میزان اندیس یدی:………………………………………………………………… 114

4-4 بررسی ضریب شكست روغن:…………………………………………………………… 115

4-5 بررسی پایداری اكسیداسیون چربی توسط دستگاه رنسیمت :……………………………… 116

4-6 مقایسه رنگ های بدست آمده توسط دستگاه لاویباند از روغن هسته عناب :……………… 118

4-7 مقایسه اندیس اسیدی:…………………………………………………………………….. 121

4-8 مقایسه اندیس پراكسید:…………………………………………………………………… 122

4-9 مقایسه مواد غیر صابونی شونده:…………………………………………………………… 123

4-10 مقایسه میزان كل استرول:……………………………………………………………….. 124

4-11 مقایسه میزان توكوفرول:…………………………………………………………………. 125

4-12 مقایسه میزان آهن:……………………………………………………………………… 126

4-13 بررسی میزان مس:………………………………………………………………………. 127

4-14 مقایسه اندازه گیری میزان فسفولیپید:…………………………………………………… 128

4-15 آزمون های شیمیایی هسته عناب :……………………………………………………….. 129

4-15-1 آزمون اندازه گیری میزان خاكستر :……………………………………………………. 129

4-15-2 آزمون اندازه گیری میزان پروتئین هسته :……………………………………………… 129

4-15-3 آزمون اندازه گیری میزان فیبرخام :……………………………………………………. 129

4-15-4 آزمون اندازه گیری میزانرطوبت :……………………………………………………… 129

4-15-5 اندازه گیری میزان درصد ماده خشك :……………………………………………….. 130

فصل پنجم : نتیجه گیری

نتیجه گیری :…………………………………………………………………………………… 132

پیشنهادات :……………………………………………………………………………………. 132

منابع فارسی :………………………………………………………………………………….. 133

منابع غیر فارسی :……………………………………………………………………………… 135

چكیده لاتین :………………………………………………………………………………….. 139

فهرست جدول ها

جدول 1-1 آمار سطح زیر کشت عناب در استان خراسان جنوبی…………………………… 20

جدول 3-1 شناسایی وسایل و تجهیزات……………………………………………………. 90

جدول 3-2 شناسایی درصد تركیبات اسیدهای چرب روغن هسته عناب…………………… 107

جدول 4-1 مقایسه میزان درصد بازده روغن هسته عناب درسه تكرار……………………… 109

جول 4-2 شناسایی میزان درصد پروفایل اسیدهای چرب حاصل از روغن عناب…………. 113

جدول 4-3 مقایسه میزان اندیس یدی……………………………………………………… 115

جدول 4-4 مقایسه میزان ضریب شكست…………………………………………………. 116

جدول 4-5 مقایسه میزان پایداری اكسیداسیون روغن……………………………………… 117

جدول 4-6 مقایسه میزان رنگهای بدست آمده از روغن هسته عناب……………………….. 119

جدول 4-7 مقایسه میزان اندیس اسیدی…………………………………………………… 122

جدول 4-8 مقایسه میزان اندیس پراكسید………………………………………………….. 123

جدول 4-9 مقایسه میزان مواد غیر صابونی شونده…………………………………………. 124

جدول 4-10 مقایسه میزان كل استرولها در روغن هسته عناب…………………………….. 125

جدول 4-11 مقایسه میزان توكوفرولها در روغن هسته عناب……………………………… 126

جدول 4-12 مقایسه میزان آهن……………………………………………………………. 127

جدول 4-13 مقایسه میزان مس……………………………………………………………. 127

جدول 4-14 مقایسه میزان فسفولیپید………………………………………………………. 128

جدول 4-15 آنالیز شیمیایی هسته عناب…………………………………………………… 13

فهرست نمودارها

نمودار 3-1 نتیجه حاصل از دستگاه كروماتوگرافی گازی………………………………………. 106

نمودار 4-1 درصد روغن هسته عناب………………………………………………………….. 109

نمودار 4-2 پروفایل اسیدهای چرب…………………………………………………………… 114

نمودار 4-3 مقادیر ضریب شكست……………………………………………………………. 116

نمودار 4-4 پایداری اكسیداسیون روغن………………………………………………………… 118

نمودار 4-5 شناسایی رنگ زرد………………………………………………………………… 119

نمودار 4-6 شناسایی رنگ قرمز……………………………………………………………….. 120

نمودار 4-6 شناسایی رنگ آبی………………………………………………………………… 121

نمودار 4-7 شناسایی اندیس اسیدی……………………………………………………………. 122

نمودار 4-8 شناسایی اندیس پراكسید………………………………………………………….. 123

نمودار 4-9 شناسایی موادغیر صابونی شونده…………………………………………………… 124

نمودار 4-10 شناسایی كل استرول……………………………………………………………… 125

نمودار 4-11 توكوفرول ها…………………………………………………………………….. 126

نمودار 4-12 شناسایی آهن در روغن هسته عناب……………………………………………… 127

نمودار 4-13 شناسایی مس در روغن هسته عناب…………………………………………….. 128

نمودار 4-14شناسایی فسفولیپیدها……………………………………………………………… 129

فهرست شكل ها

شكل 1-2 میوه عناب وهسته عناب…………………………………………………………… 7

شكل 1-3تیره عناب………………………………………………………………………….. 7

شكل 1-4 گیاه عناب…………………………………………………………………………. 8

شكل 1-5 گیاه عناب…………………………………………………………………………. 9

شكل 1-6 باغات عناب…………………………………………………………………….. 10

شكل 1-7 درختان عناب……………………………………………………………………. 20

شكل 1-8 مصرف خوراكی میوه عناب………………………………………………………. 24

شكل 1-9 مربای عناب……………………………………………………………………… 25

شكل 1-10 چای عناب…………………………………………………………………….. 25

شكل 1-11 آبنبات عناب……………………………………………………………………. 25

شكل 1-12 چای عناب در چین……………………………………………………………. 25

شكل 1-13 عناب خشك شده………………………………………………………………. 25

شكل 1-14 روغن كشی به روش سرد……………………………………………………… 62

شكل 1-15 تصویر شماتیك از روش استخراج سرد………………………………………… 65

شكل 1-16 روغن دارویی………………………………………………………………….. 66

شكل 1-17 روغن………………………………………………………………………….. 67

شكل 1-18 قسمتهای مختلف سوكسله……………………………………………………… 69

شكل 1-19 سوكسله………………………………………………………………………… 69

شكل 3-1 دستگاه رفركتومتر………………………………………………………………… 90

شكل 3-2 ترازودیجیتال 210 گرم با دقت0001/0 گرم……………………………………… 90

شكل 3-3 آون تحت خلا…………………………………………………………………… 91

شكل 3-4 دستگاه كروماتوگرافی گازی……………………………………………………… 91

شكل 3-5 دستگاه اسپكتوفتومتر……………………………………………………………… 91

شكل 3-6 دستگاه لاویباند………………………………………………………………….. 98

شكل 3- 7 دستگاه اسپكتوفتومتر…………………………………………………………….. 98

شكل 3-8 دستگاه رفراكتومتر………………………………………………………………. 100

شكل 3-9 مراحل روغن كشی از هسته عناب بوسیله سوكسله در آزمایشگاه………………. 101