دانلود پایان نامه ارشد : بررسی رابطه متقابل دین و اقتصاد |
3-2-1) فعالیت های اقتصادی یهودیان در اسلام قرون وسطی………………………………………….35
4-2-1) پایان عصر طلایی اقتصاد یهودیان ……………………………………………………………..37
3-1) یهودیت در قرون 17و18و19و20……………………………………………………………..39
1-3-1) یهودیت آمستردام در طی دورانمرکانتالیسم (سودا گرایی) ……………………………………39
2-3-1) اندیشههای اقتصادی یهودیان در بریتانیا …………………………………………………….41
فصل دوم : مبانی و ماهیت اقتصادی یهودیت………………………………………………43
1-2)مبانی اقتصاد ی یهودی……………………………………………………………………………….45
1-1-2)قوانین و اقتصاد یهود و دیدگاه آن دین به مالکیت………………………………………………..45
2-1-2)ثروت و داراییها …………………………………………………………………………………49
1-2-1-2)پول، بانکداری و بهره………………………………………………………………………………….55
2-2-1-2)بازرگانی، تجارت منصفانه و مقررات دولتی ……………………………………………………………………59
3-1-2)تخصیص منابع به نهادهای اقتصادی در اقتصاد یهودی ……………………………………….63
تهاتر و نقش پول ………………………………………………………………………………………………66
2-2)ماهیت اقتصاد ی یهودیت……………………………………………………………………………..69
بخش دوم: مسیحیت
فصل اول: سیر تاریخی اندیشه های اقتصادی مسیحیت…………………………………….75
1-1)اندیشه های اقتصادی مربوط به کتاب مقدس ، قدّیسان و دانشمندان اولیه مسیحی…………..75
1-1-1)رویكرد كتاب مقدس به اقتصاد ……………………………………………………………………75
2-1-1) اندیشه اقتصادی قدّیسان و دانشمندان اولیه مسیحی……………………………………………..77
3-1-1) فئودالیسم و اندیشه ی مدرسیها در قرون وسطا ……………………………………………….81
2-1)قرون 16 و 17 و 18……………………………………………………………………………….93
1-2-1) اندیشه اجتماعی قرون وسطایی (علل ظهور پروتستانتیزم) ……………………………………93
2-2-1)پروتستاتیزم و تأیید سرمایهداری ………………………………………………………………..95
3-1) قرون 19و20………………………………………………………………………………………97
فصل دوم : مبانی و ماهیت اقتصادی مسیحیت……………………………………………105
1-2)مبانی اقتصاد ی مسیحیت…………………………………………………………………………….105
1-1-2) دیدگاه کتاب مقدس درباره ثروت و مالكیت …………………………………………………….105
1-1-1-2) فقر و ثروت در كتاب مقدس…………………………………………………………………………………….. 106
2-1-1-2) برخی نكات پیرامون فقر و ثروت در كتاب مقدس ……………………………………………………………..108
3-1-1-2) دو موضع درباره ی فقر………………………………………………………………………………………….. 110
4-1-1-2)الهیات رهایی بخش یا الهیات سیاسی درباب فقر و علم ………………………………………………………….112
2-1-2) نظریات صاحب نظران مسیحی درباره ثروت و مالکیت……………………………………..112
1-2-1-2) خلقت و سرپرستی ……………………………………………………………………………………………….113
2-2-1-2) مالكیت از منظر صاحب نظران مسیحی…………………………………………………………………………114
3-1-2)نظریات اندیشمندان مسیحی درباره كار…………………………………………………………..115
1-3-1-2) ماهیت و اهمیت كار انسان………………………………………………………………………………………. 115
2-3-1-2) مخالفت با نا دیده گرفتن منافع و هویت فرد در کار (از خود بیگانگی در كار )………………………………..116
3-3-1-2) حق و تكلیف نسبت به كار……………………………………………………………………………………… 119
4-1-2) فقر و عدالت از دیدگاه صاحبنظران مسیحی ………………………………………………….120
1-4-1-2) عدالت از منظر صاحب نظران مسیحی ……………………………………………………………………….120
2-4-1-2) تعریف عدالت از منظر صاحب نظران مسیحی………………………………………………………………….123
3-4-1-2) انواع عدالت از منظر صاحب نظران مسیحی……………………………………………………………………124
5-1-2) دولت و بازار در نگاه اندیشمندان مسیحی …………………………………………………..125
2-2) ماهیت اقتصاد مسیحی………………………………………………………………………..128
بخش سوم: اسلام
فصل اول: سیر تاریخی اندیشه های اقتصادی اسلام……………………………………..132
1-1)اندیشه اقتصادی اسلام از اوایل ظهور تا اواخر قرن19 ……………………………………..132
2-1)آیات و روایات با جهتگیری اقتصادی………………………………………………………..133
3-1)موضوعات اقتصادی در متون فقهی و فلسفی………………………………………………….. 138
4-1)اندیشه اقتصادی اسلام در قرن20 ……………………………………………………………145
فصل دوم : مبانی و ماهیت اقتصاد اسلامی………………………………………………..146
1-2) مبانی اقتصادی اسلام…………………………………………………………………………….146
1-1-2)مالكیت در اقتصاد اسلامی………………………………………………………………………..146
1-1-1-2) نظر اسلام درباره مال و ثروت……………………………………………………………. 146
2-1-1-2) مفهوم و اهمیت مالكیت خدا و جانشینی انسان در قرآن…………………………………….148
1-2-1-1-2) حق و تكلیف در مالكیت ………………………………………………………………………………………149
2-2-1-1-2) دیدگاههای مشترك صاحبنظران اقتصاد اسلامی در مورد مالكیت ………………………………………..150
3-2-1-2) اختلاف نظر در مورد قلمروهای مالكیت در اسلام…………………………………………………………….151
2-1-2) كار در اقتصاد اسلامی ……………………………………………………………………….156
1-2-1-2) اهمیت و نقش كار در اسلام………………………………………………………………………………….. 156
2-2-1-2) رابطه میان كار و مالكیت در اسلام…………………………………………………………………………… 157
3-2-1-2) هدف از كار…………………………………………………………………………………………………… 159
4-2-1-2) كار و استراحت ………………………………………………………………………………………………..160
3-1-2) عدالت در اقتصاد اسلامی …………………………………………………………………161
1-3-1-2) تعریف عدالت و قسط …………………………………………………………………………………………..163
2-3-1-2) انواع عدالت……………………………………………………………………………………………………….165
3-3-1-2) عدالت اقتصادی …………………………………………………………………………………………………165
4-3-1-2)نظریه توزیع در اقتصاد اسلامی ……………………………………………………………………………….167
5-3-1-2) نظریات توزیع قبل و بعد از تولید ……………………………………………………………………………..168
4-1-2) نقش دولت و بازار در اقتصاد اسلامی ……………………………………………………..171
1-4-1-2) مالیة عمومی در اقتصاد اسلامی……………………………………………………………………………….176
2-4-1-2) جایگاه بازار و اخلاقیات بازار در اقتصاد اسلامی …………………………………………………………..180
3-4-1-2) تأمین نظام مالی در اقتصاد اسلامی……………………………………………………………………………. 184
4-4-1-2) محدودة دخالت دولت در اقتصاد اسلامی ………………………………………………………………………187
5-4-1-2) ماهیت دولت و ساختار بازار در اقتصاد اسلامی……………………………………………………………..190
2-2) ماهیت اقتصاد اسلامی…………………………………………. ……………………………193
1-2-2) نظر گروهی از صاحبنظران اقتصادی مسلمان در مورد عدم وجود اقتصاد اسلامی و عدم نیاز به آن…………………………………………………………………………………………………193
2-2-2) نظریات پژوهشگران مختلف در مورد وجود اقتصاد اسلامی…………………………….196
بخش چهارم : مقایسه
فصل اول)مقایسه اندیشه های اقتصادی یهودیت ، مسیحیت واسلام…………………..200
1-1) جهان بینی اقتصادی ……………………………………………………………………..200
2-1) كار و مالكیت………………………………………………………………………………..204
3-1) عدالت و توزیع ……………………………………………………………………………208
4-1) دولت و بازار ……………………………………………………………………………..212
فصل دوم)نتیجه گیری …………………………………………………………………….216
1-2)اشتراکات…………………………………………………………………………………….216
2-2)افتراقات……………………………………………………………………………………..217
منابع فارسی و عربی……………………………………………………………………………….221
منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………….225
واژه نامه…………………………………………………………………………………………….232
مقدمه
در چند دهه ی اخیر، اندیشمندان اقتصادی ادیان مطالعات و تحقیقات گسترده و فراوانی را در زمینه ی اقتصاد دینی( تجزیه وتحلیل رفتارها، نهادها و سیاست های اقتصادی با توجه به زمینه های دینی) انجام داده اند که حاصل آن به صورت گنجینه ای غنی در اختیار جامعه ی علمی قرار دارد. در این میان، مطالعه درباره ی اندیشه اقتصادی یهودیت ، مسیحیت واسلام رونق بیشتری دارد؛ به طوری که اندیشمندان الهیاتی و اقتصادی این سه دین توحیدی ضمن تشکیل انجمن های علمی وبرگزاری کنفرانس های سالانه، مجلات علمی و مجموعه ی بسیار وسیعی از کتب و مقالات را در مورد اندیشه ی اقتصادی ادیان مذکور تألیف کرده اند.
پرسش بسیار مهمی که برای این اندیشمندان مطرح است،این است که اقتصاد مطلوب و مورد نظر دین کدام است و چه ویژگی هایی دارد؟ دستیابی به پاسخ این پرسش مستلزم بررسی دیدگاه ها و نظریات اقتصادی همه ی ادیان بزرگ شرقی و غربی است که کار بسیار دشوار و بزرگی است و تنها گروه های بزرگ علمی از عهده ی پاسخ گویی به آن بر می آیند.
از آنجا که یهودیت ، مسیحیت و اسلام از جمله ی ادیان بزرگ ابراهیمی هستند و با توجه به این که پیدایش ، گسترش و تحکیم پایه های دانش جدید اقتصاد در کشور هایی صورت گرفته است که عموماً پیرو دین مسیحیت بوده اند و همچنین با توجه به گستردگی آرای اقتصادی اسلام و تجربه ی تاریخی اقتصاد اسلامی در صدر اسلام و در طی دوره ی تمدن بزرگ اسلامی ونیز با عنایت به این که یهودیت قدیمی ترین دین در میان سه دین اصلی دنیا است که ریشه در خاورمیانه دارند و تاریخچه ی این دین، سنتی بسیار غنی از تفکرات معنوی و قوانین اخلاقی در تمامی ابعاد وجودی انسان، از جمله بعد اقتصادی آن پدید آورده است، انجام مقایسه ی تطبیقی میان اندیشه ی اقتصادی یهودیت ، مسیحیت و اسلام می تواند ضمن ارائه ی پاسخی مقدماتی به پرسش اساسی مذکور ، گامی مثبت برای شناخت ویژگی های اقتصاد دینی و باز شناسی آن از اقتصاد غیر دینی متعارف باشد و زمینه ی مطالعات بیشتر و کاراتر را در این حوزه از دانش فراهم کند.
صاحب نظران اقتصادی یهودی ، مسیحی واسلامی برای دستیابی به اقتصاد دینی ؛ طی دو مرحله ، نظام های مهم اقتصادی معاصر(سرمایه داری[1] و سوسیالیسم[2] ) و نظریه ی اقتصادی متعارف (به ویژه قرائت نئوکلاسیک[3] آن) را نقد و ارزیابی کردهاند: مرحله ی اول ، مربوط به قبل از طرح اندیشه ی اقتصادی دین است. در این مرحله ، اندیشمندان دینی با انتقاد از روش شناسی به کار رفته در اقتصاد متعارف که ارزش های اخلاقی و معنوی را از نظریه و نظام اقتصادی حذف می کند و همچنین با نقد قضاوت های ارزشی اقتصاد متعارف که ناسازگار با ارزش های اخلاقی و معنوی دین ( اعم از یهودیت ، مسیحیت واسلام) است اقتصاد دینی را معرفی و از نظر علمی توجیه می کنند. در مرحله دوم که پس از پذیرش اقتصاد دینی و طرح اصول و نظریات اقتصادی دین است ، صاحب نظران اقتصاد دینی با اتکا به معرفت جدید اقتصاد دینی به نقد اصول ، نظریات و نظام های اقتصادی متعارف می پردازند.
در واقع در مرحله اول ، به چرایی و علل وجودی اقتصاد دینی پاسخ داده می شود و در مرحله ی دوم نیز که تاکید مجدد بر لزوم مطالعات در زمینه ی اقتصاد دینی است ، به چیستی ( ماهیت) اقتصاد دینی پرداخته می شود ؛ به عبارت دیگر ، ویژگی های اقتصاد دینی از اقتصاد غیر دینی ، باز شناسی و معرفی می شود.
در این پژوهش ، به مقایسه دیدگاه های اقتصادی یهودیت ، مسیحیت واسلام می پردازیم با این هدف که با استخراج دیدگاه های اقتصادی مشابه و مشترک این ادیان ، درک عمیق تری از اقتصاد دینی و خصوصیات آن به دست آوریم.
سوال اصلی که در این پژوهش بررسی شده است ، این است که :جنبه های تشابه و تمایز دیدگاه ها ی صاحب نظران اقتصادی یهودیت ، مسیحیت و اسلام در اصولی مانند کار، مالکیت، بازار ، دولت و عدالت اقتصادی چیست؟ سوالات فرعی پژوهش نیز عبارتند از :
1-یهودیت از چه دیدگاه اقتصادی برخوردار است؟
2-مسیحیت از چه دیدگاه اقتصادی برخوردار است؟
3-اسلام از چه دیدگاه اقتصادی برخوردار است؟
با توجه به سوال های مذکور فرضیه های زیر برای بررسی و ارزیابی در این پژوهش مطرح می شود :
1.یهودیت ، مسیحیت و اسلام در ارایه مکتب اقتصادی بر اصول مشترکی تاکید دارند .
2.یهودیت دارای دیدگاه اقتصادی منسجم است .
- مسیحیت دارای دیدگاه اقتصادی منسجم است .
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-10-17] [ 07:36:00 ق.ظ ]
|