فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و مبانی نظری پژوهش……………………………. 10

• سیر تکملی زنجیره تامین…………………………………………………………………………………………….. 11

• تعریف مدیریت زنجیره تامین…………………………………………………………………………………….. 12

• اهداف مدیریت زنجیره تامین………………………………………………………………………………. ….14

• اصول نظام مدیریت زنجیره تامین……………………………………………………………………………… 14

• رویکردهای زنجیره تامین………………………………………………………………………………………….. 15

• مراحل تصمیم گیری در مدیریت زنجیره تامین………………………………………………………….. 16

2-6-1 طراحی و یا تغییر استراتژی زنجیره تامین……………………………………………………….. 16

2-6-2 برنامه ریزی زنجیره تامین ………………………………………………………………………………. 17

2-6-3 مرحله عملیاتی زنجیره تامین………………………………………………………………………….. 17

• دیدگاه فرایندی زنجیره تامین ……………………………………………………………………………………. 17

2-7-1 دیدگاه چرخه ای…………………………………………………………………………………………….. 17

2-7-2 چرخه سفارش مشتری ……………………………………………………………………………………. 18

2-7-3 چرخه پر سازی مجدد…………………………………………………………………………………….. 19

2-7-4 چرخه تولید…………………………………………………………………………………………………….. 19

2-7-5 چرخه تدارکات ……………………………………………………………………………………………… 19

• استراتژی های پاسخ گو در مدیریت زنجیره تامین ……………………………………………………… 20

• یکپار چه سازی زنجیره تامین ……………………………………………………………………………………. 21

• عوامل سوق دهنده ی سازمان ها به سوی مدیریت زنجیره تامین ……………………………….. 23

• عوامل موثر بر مدیریت زنجیره تامین ………………………………………………………………………… 25

• فرایند های زنجیره تامین …………………………………………………………………………………………… 26

• عوامل موثر در پیاده سازی زنجیره تامین رقابتی………………………………………………………….. 28

2-14 چالش های زنجیره تامین …………………………………………………………………………………………… 30

2-15 اثر شلاقی در زنجیره تامین ………………………………………………………………………………………….. 33

2-15-1 مفهوم اثر شلاقی……………………………………………………………………………………………….. 33

2-15-2 علل ایجاد اثر شلاقی ………………………………………………………………………………………… 34

2-15-3 راه های کاهش اثر شلاقی …………………………………………………………………………………. 35

2-16 مرور مبانی نظری سیستم داینامیک ……………………………………………………………………………….. 37

2-16-1 تاریخچه پویایی های سیستم و کاربرد آن در زنجیره تامین………………………………….. 37

2-17 مزایای استفاده از رویکرد پویا شناسی سیتم ها ………………………………………………………………… 38

2- 18 ساختار و متدولوژی پویا شناسی سیستم …………………………………………………………………………. 39

2-19 مدل سازی در پویا شناسی سیستم …………………………………………………………………………………. 39

2-20 بررسی رویکرد سیستم داینامیک در مسائل زنجیره تامین …………………………………………………. 46

2-20-1 سیر تاریخی و پژوهش های افراد در زمینه پویایی های زنجیره تامین……………….47

2-20-2 بررسی چند مقاله با موضوع مدلسازی زنجیره تامین با سیستم داینامیک……………50

2-20-2-1 مقاله اول………………………………………………………………………………………………51

2-20-2-2 مقاله دوم……………………………………………………………………………………………..57

فصل سوم: مدل سازی………………………………………………………………………………… 64

• مقدمه………………………………………………………………………………………….. 65

3-1-1 درباره کاله ( گروه صنعتی سولیکو ) ………………………………………… 65

• مدل سازی داینامیک زنجیره تامین شرکت کاله………………………………………. 66

• شناسایی متغییر های تاثیر گذار در زنجیره تامین شرکت کاله………………………. 67

3-3-1 نرخ فروش…………………………………………………………………………. 67

3-3-2 موجودی کالا در انبار مراکز پخش ……………………………………………. 68

3 -3-3 موجودی کالا در انبار مرکزی ……………………………………………….. 68

3 -3-4 ذخیره اطمینان در انبار مراکز پخش …………………………………………. 69

3 -3-5 فضای انبار مراکز پخش ……………………………………………………….. 69

3 -3-6 فضای انبار مرکزی ……………………………………………………………… 69

3 -3-7 ارسال کالا ……………………………………………………………………….. 69

3 -3-8 میزان تولید ……………………………………………………………………….. 69

3 -3-9 زمان حمل کالا از انبار مرکزی به انبار مراکز پخش ……………………… 70

3 -3-10 میزان سفارش برای تولید …………………………………………………….. 70

3 -3-11 ظرفیت تولید …………………………………………………………………… 71

3 -3-12 زمان مورد نیاز برای تولید ……………………………………………………. 71

3 -3-13 میزان سفارش برای خرید مواد ………………………………………………. 71

3-4 فرضیه پویا…………………………………………………………………………………….. 71

3-5 نمودار علی حلقوی………………………………………………………………………….. 74

3-5-1 حلقه هدف جوی فروش-موجودی…………………………………………………..74

3-5-2 حلقه های هدف جوی موجودی-ارسال…………………………………………….75

3-5-3 حلقه هدف جوی ارسال مواد……………………………………………………………77

3-5-4 حلقه رشد فروش-ارسال…………………………………………………………………77

3-5-5 حلقه رشد فروش-تولید………………………………………………………………….78.

3-5-6 حلقه رشد زنجیره تامین………………………………………………………………….80.

3-6 نمودار حالت و جریان………………………………………………………………………. 80

فصل چهارم: مطالعه­ی عددی………………………………………………………………………. 82

• مقدمه………………………………………………………………………………………….. 83

• اجرای مدل شبیه­سازی مدیریت زنجیره تامین………………………………………….. 83

• اعتبارسنجیمدل پویا شناسی سیستم ها………………………………………………… 84

4 -3-1 اعتبارسنجی ساختار مدل………………………………………………………. 85

4 -3-1-1 آزمون برازندگی ……………………………………………… 85

4 -3-1-2 آزمون های سازگاری ……………………………………….. 86

4 -3-1-3 آزمون مطلوبیت و اثر بخشی …………………………………. 87

4 -3-2اعتبار سنجیرفتار مدل ………………………………………………………… 87

4 -3-2-1 آزمون برازندگی ………………………………………………. 87

4 -3-2-2 آزمون حساسیت پارامتر ……………………………………… 87

4 -3-2-3 آزمون سازگاری ……………………………………………… 88

4- 3-2-4 آزمون مطلوبیت و اثربخشی……………………………………………91

4-3-3 اعتبارسنجی مضامین سیاست ها…………………………………………………………92

• آنالیز حساسیت……………………………………………………………………………… 94

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها…………………………………………………………….. 104

• نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………. 105

• پیشنهادها……………………………………………………………………………………… 109

مراجع……………………………………………………………………………………………………… 110

مراجع فارسی……………………………………………………………………………………………….. 110

مراجع لاتین…………………………………………………………………………………………………. 111

پیوست 1………………………………………………………………………………………………….. 113

فهرست شکل­ها

عنوان صفحه

شکل 1-1 – عناصر موجود در یک مدیریت زنجیره تامین…………………………………………….. 4

شکل 1-2 – شبکه زنجیره تامین در یک سازمان………………………………………………………… 4

شکل 2-1 – مراحل و چرخه ها مدل مدیریت زنجیره تامین………………………………………….. 18

شکل 2-2 – چرخه سفارش مشتری………………………………………………………………………. 18

شکل 2-3 – چرخه پر سازی مجدد………………………………………………………………………. 19

شکل 2-4- چرخه تولید ………………………………………………………………………………….. 19

شکل 2-5- موقعیت بررسی سفارش مشتری……………………………………………………………. 21

شکل 2-6- نمایی از اثر شلاقی بر زنجیره تامین……………………………………………………….. 34

شکل 2-7- فرایند مدل سازی ……………………………………………………………………………. 41

شکل 2-8- حلقه ی علی حلقوی تامین کننده ، توزیع کننده و .. …………………………………. 52

شکل 2-9- حلقه ی علی حلقوی تولید.. ……………………………………………………………….. 53

شکل 2-10- نمودار حالت و جریان تولید …………………………………………………………….. 54

شکل 2-11- شبیه سازی تحت شرایط اولیه……………………………………………………………. 55

شکل 2-12- ساختار زنجیره تامین ……………………………………………………………………… 58

شکل 2-13- نمودار علی حلقوی در مدل مورد مطالعه ………………………………………………. 59

شکل 2-14- مدل مدیریت زنجیره تامین سنتی ……………………………………………………….. 60

شکل 2-15- نمودار علی حلقوی مدل متداول زنجیره تامین…………………………………………. 61

شکل 2-16- نمودار علی حلقوی مدل VMI………………………………………………………….. 62

شکل 2-17- نمودار علی حلقوی مدلJMI……………………………………………………………. 63

شکل 3-1- فروش محصول به تفکیک ماه……………………………………………………………… 67

شکل 3-2- موجودی محصول به تفکیک ماه و شعب……………………………………………….. 68

شکل 3-3- رفتار مرجع موجودی کالا در انبار مرکزی………………………………………………. 68

شکل 3-4- رفتار مرجع میزان تولید………………………………………………………………………. 69

شکل 3-5- میزان سفارش برای تولید……………………………………………………………………………….70

شکل 3-6- حلقه ی هدف جوی فروش – موجودی………………………………………………….. 75

شکل 3-7- حلقه ی هدف جوی موجودی ارسال…………………………………………………….. 76

شکل 3-8- حلقه ی هدف جوی ارسال مواد…………………………………………………………… 77

شکل 3-9- حلقه ی رشد فروش – ارسال………………………………………………………………. 78

شکل 3-10- حلقه ی رشد فروش – تولید………………………………………………………………. 79

شکل 3-11- حلقه ی رشد زنجیره تامین……………………………………………………………….. 80

شکل 3-21- نمودار حالت و جریان زنجیره تامین………………………………………………………………81

شکل 4-1- نتایج اجرای مدل شبیه سازی………………………………………………………………. 84

شکل 4-2- آزمون های اعتبار سنجی……………………………………………………………………. 84

شکل 4-3- افزایش و کاهش متغییر زمان ارسال………………………………………………………. .95

شکل 4-4- اثر افزایش و کاهش متغییر زمان ارسال برموجودی انبار………………………………. 96

شکل 4-5- اثر افزایش و کاهش متغییر زمان ارسال بر میازان فروش از دست رفته………………. 96

شکل 4-6- افزایش و کاهش متغییر زمان اصلاح موجودی انبار……………………………………. 97

شکل 4-7- اثر افزایش و کاهش متغییر زمان اصلاح موجودی انبار بر موجودی انبار محصول… 98

شکل 4-8- اثر افزایش و کاهش متغییر زمان اصلاح موجودی انبار بر فروش از دست رفته……. 98

شکل 4-9- زمان ارسال سفارش از واحد فروش به واحد تولید……………………………………… 99

شکل 4-10- اثر زمان ارسال سفارش از واحد فروش به واحد تولید بر میزان تولید…………….. 100

شکل 4-11- اثر زمان ارسال سفارش از واحد فروش به واحد تولید بر موجودی انبار…………. 100

شکل 4-12- اثر زمان ارسال سفارش از واحد فروش به واحد تولید بر نرخ تولید……………… 101

شکل 4-13- اثر زمان ارسال سفارش از واحد فروش به واحد تولید بر موجودی انبار مرکزی.. 101

شکل 4-14- اثر کاهش و افزایش مدت زمان تولید توسط تامین کننده…………………………. 102

شکل 4-15- اثر کاهش و افزایش مدت زمان تولید توسط تامین کننده بر متغییر نرخ تولید….. 102

شکل 4-16- اثر کاهش و افزایش مدت زمان تولید توسط تامین کننده بر نرخ تولید مواد اولیه 103

شکل 4-17- اثر کاهش و افزایش مدت زمان تولید توسط تامین کننده بر موجودی مواد اولیه 103

شکل 5-1- رفتار متغییر های فروش ، تقاضا ، فروش ا ز دست رفته و موجودی انبار………….. 106

شکل 5-2- تغییرات انجام شده…………………………………………………………………………. 107

شکل 5-2- میزان فروش از دست رفته بعد از اعمال سیاست………………………………………. 108

شکل 5-2- میزان فروش از دست رفته قبل از اعمال سیاست………………………………………. 108

 

فهرست جدول­ها

عنوان صفحه

 

جدول 2-1- اعتبارسنجی مدل­هایپویایی سیستم…………………………………………………….. 45

جدول 2-2- طبقه بندی از تحقیقات در حوزه ی سیستم داینامیک در زنجیره تامین 49

فصل اول

مقدمه و کلیات پژوهش

مقدمه

رقابت بی امان در بازارهای جهانی امروزی، عرضه محصولات تازه با حضور کوتاه در بازار و اوج گرفتن انتظارات مشتریان، بنگاه های کسب وکار را به سرمایه گذاری و تمرکز بر زنجیره های عرضه خود وادار کرده است. رقابت در کسب وکار امروز دیگر میان تک تک شرکت ها نیست بلکه میان زنجیره های تأمین اتفاق می افتد. مدیریت زنجیره تأمین به ابزاری استراتژیک برای شرکت ها تبدیل شده تا بتوانند کیفیت را مدیریت کرده، مشتریان را راضی نگاه دارند و با توان رقابتی باقی بمانند.
به جرأت می توان گفت بهترین راه نظم بخشیدن به واکنش های صحیح و سریع مسائل مربوط به سیستم ها ثبت و بررسی نقاط مهم عملکردی آنها به شکل سناریویی از آینده است که رفتار گذشته و حال محیط سیستم را ملاک قرار می دهد،ثبت این سناریو نیازمند بکارگیری دانش و تکنیکی است که با بهره گیری از نگرش سیستمی مشکلات را به درستی شناسایی و در جهت حل معضلات پیش آمده سریع ترین و صحیح ترین واکنش را نشان می دهد این دانش پویایی های سیستم نام دارد.

از آنجا که هدف این تحقیق توسعه دانش کاربردی در زمینه تحلیل زنجیره تامین است و به سمت کاربرد عملی آن هدایت می شود نوع تحقیق کاربردی است که به دنبال تحلیل زنجیره تامین یک شرکت تولید کننده پنیر پیتزا بر اساس رویکرد مدل سازی پویایی های سیستم متناسب با ساختار زنجیره تامین آن شرکت می باشد و با تحلیل نتایج حاصل از شبیه سازی و ارائه پیشنهاداتی در جهت بهبود عملکرد زنجیره تامین شرکت مورد مطالعه، سعی بر آن است که نتایج آن در آینده مورد استفاده قرار گیرد. از این رو ابتدا به بیان تاریخچه و تعاریف پایه ای علم پویایی های سیستم از جمله ساختار،روش مدل سازی،تأخیرات مواد و اطلاعات و همچنین الگوهای اولیه رفتار پویا پرداخته شده و کاربرد پویایی های سیستم در مدیرت زنجیره تامین مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه مدل عمومی زنجیره تامین،فرایندهای داخلی سازمان نقش مهمی در کنترل جریان های مالی و اطلاعاتی زنجیره ایفا می کنند.

• تعریفمساله

“مدیریت زنجیره تامین[1]” در راستای ایجاد اعتماد بین مراحل مختلف زنجیره، تبادل اطلاعات در مورد نیازهای بازار و توسعه محصولات جدید تلاش می­كند به شكلی كه در راستای تامین نیازهای مشتریان، مراحل مختلف زنجیره رابطه بلند مدتی با هم برقرار نمایند.

“مدیریت زنجیره تامین” دامنه وسیعی دارد كه شامل: تامین كنندگان جزء، تامین كنندگان عمده، عملیات داخلی، مشتریان عمده، مشتریان جزء و مصرف كنندگان نهایی می­باشند و هدف اصلی آن جلب رضایت مشتریان نهایی زنجیره تامین می­باشد.شینگو[2] مدیریت زنجیره تامین را مفهومی می داند كه از صنایع تولیدی آغاز شده است، در حقیقت اولین نشانه­ها از مدیریت زنجیره تامین در سیستم تولید “JIT”[3] شركت تویوتا آشكار شد. این سیستم با هدف تنظیم مقادیر عرضه به كارخانه­های تولید موتور در مقدار صحیح كوچك و اقتصادی طراحی شد و هدف آن عبارت بود از كاهش سطح موجودی و تنظیم تعاملات عرضه كنندگان با بخش خط تولید به نحو موثر و كارآمد. بعد از ظهور رویكرد مدیریت زنجیره تامین در صنایعخودروسازیژاپن بعنوان زیر مجموعه­ای از سیستم تولید، تحول در فضای مفهومی مدیریت زنجیره تامین آغاز و این مدیریت بعنوان یكی از مفاهیم مستقل و اصلی در نظریهمدیریت صنعتیمطرح شد. در عمل، مدیریت زنجیره تامین تلفیقی از قلمروهای ویژه در فضای مفهومی مدیریت شامل مدیریت كیفیت فراگیر[4]، فرآیند طراحی مجدد كسب و كار[5] و شیوه تولید درست به موقع[6] می باشد.” [1].

بنابراین می توان زنجیره تأمین را شبکه ای از شرکت های عرضه کننده مواد اولیه، تولیدکننده و توزیع کننده دانست که فعالیت های خرید مواد اولیه، تبدیل این مواد به محصولات نیمه ساخته و نهایی و توزیع محصولات نهایی را به مشتریان نهایی انجام می دهند. شکل 1-1 عناصر موجود در یک زنجیره تامین را نشان می دهد.

 

شكل1-1: عناصر موجود در یک زنجیره تامین

در حقیقت، مدیریت زنجیره تامین شامل تمامی فعالیت­ها و فرآیندهایی است كه موجب ایجاد ارزش در كالاها و خدمات نهایی می­شود. همانطور كه در شكل 2-1، دیده می­شود، مدیریت زنجیره تامین كل سازمان را مورد توجه قرار می­دهد و هدف آن افزایش شفافیت و چیدمان صحیح زنجیره تامین بصورت هماهنگ، صرف نظر از مرزهای بخشی یا شركت است.