1-9-3-6-اسکارن مولیبدن…32

1-9-3-7- اسکارن طلا.32

1-10- پراکندگی کانسارهای اسکارنی ایران.. 34

1-11- موقعیت و راه های دسترسی به منطقه. 37

1-12- آب و هوا 38

1-13- ریخت شناسی.. 38

1-14- مطالعات پیشین.. 39

1-15- روش پژوهش…. 40

1-16- اهداف پژوهش…. 40

1-17- روش مطالعاتی.. 41

فصل دوم: زمین شناسی منطقه مطالعاتی

2-1- مقدمه. 44

2-2- زون های ساختاری ایران.. 44

2-3- زون سنندج – سیرجان.. 45

2-4- چینه شناسی.. 49

2-4-1- سیلورین.. 49

2-4-2- پالئوزوئیک بالایی.. 50

2-4-3- تریاس…. 50

2-4-4- ژوراسیک…. 52

2-4-5- کرتاسه. 52

2-4-6- سنوزوئیک…. 53

2-4-6-1- پالئوسن..53

2-4-6-2- ائوسن..54

2-4-6-3- الیگوسن………….54

2-4-6-4- پلیوسن…55

2-4-6-5- کواترنری…55

2-5- پتانسیل اقتصادی زون سنندج – سیرجان.. 55

2-6- کمپلکس های کوه سفید. 56

2-7- کمپلکس توتک…. 60

2-7-1- ارتوگنایس…. 60

2-7-2- شیست سیاه رنگ…. 61

2-7-3- مرمر. 62

2-8- اندیس کان گوهر. 65

2-9- تشریح واحدهای سنگی اندیس کان گوهر. 67

2-10- گسل های اندیس کان گوهر. 77

فصل سوم: کانی شناسی و کانه زایی

3-1- مقدمه. 82

3-2- پتروگرافی واحدهای سنگی اندیس کان گوهر. 83

3-2-1- گرانیت – گنایس…. 83

3-2-2- شیست… 86

3-2-3- واحد کربناتی.. 89

3-2-4- اسکارن واکنشی.. 91

3-3- کانه نگاری.. 98

3-4- نتایج حاصل از آنالیز XRD.. 104

فصل چهارم: زمین شیمی توده نفوذی و سنگ میزبان کربناته

4-1- مقدمه. 108

4-2- زمین شیمی توده نفوذی.. 109

4-3- سری ماگمایی گرانیت های توتک…. 112

4-4- شاخص اشباع از آلومین.. 114

4-5- منشا و نوع ماگمای گرانیتی.. 115

4-6- جایگاه زمین ساختی.. 119

4-6-1- جایگاه زمین ساختی بر اساس عناصر اصلی.. 119

4-6-2- جایگاه زمین ساختی بر اساس عناصر کمیاب… 121

4-7- آزمایش طیف سنجی جذب اتمی.. 122

4-8- زمین شیمی سنگ های کربناتی.. 123

4-9- دماسنجی کلسیت… 127

فصل پنجم: زمین شیمی گارنت

5-1- مقدمه. 130

5-2- شیمی گارنت… 132

5-3- محل پیدایش گارنت در ایران.. 133

5-4- عناصر نادر خاکی در گارنت… 136

5-4-1- بی هنجاری Eu, Ce. 145

5-5- زونینگ در گارنت… 148

5-5-1- منطقه بندی آشکار (فیزیکی) 148

5-5-2- منطقه بندی پنهان (شیمیایی) 149

5-5-2-1- ساختار منطقه ای رشدی…..149

5-5-2-1-1- ساختار منطقه ای رشدی نوسانی….150

5-5-2-2- ساختار منطقه ای نشری…152

5-5-2-3- ساختار منطقه ای تراوشی..152

5-5-3- زونینگ در گارنت کان گوهر. 153

5-6- مطالعات ایزوتوپ پایدار 158

5-6-1- بررسی تغییرات ایزوتوپی در اسکارن ها 159

5-6-2- ایزوتوپ پایدار اکسیژن.. 161

5-6-2-1- ایزوتوپ پایدار اکسیژن در سنگ های دگرگونی و اسکارن……..161

5-6-2-2-ایزوتوپ اکسیژندر اسکارن واکنشی کان گوهر…….165

5-7- شرایط فیزیکو شیمیایی تشکیل اسکارن واکنشی کان گوهر. 168

فصل ششم: بحث، نتیجه گیری، پیشنهادات

6-1- مقدمه. 172

6-2- نتایج مطالعات پتروگرافی و XRD.. 173

6-3- نتایج مطالعات زمین شیمی.. 177

6-4- مراحل تشکیل اسکارن واکنشی کان گوهر. 181

6-5- پیشنهادات… 183

منابع ……184

پیوست……200

1-1- کلیات

اسکارن به دلیل جذابیت های علمی، همچنین به واسطه­ی ارزش تجاری و اقتصادی مواد معدنی همیشه مورد توجه محققین و پژوهشگران زمین شناسی و معدن بوده است. کانسارهای اسکارنی در سراسر جهان با توجه به مواد معدنی همراه همواره مورد توجه می­باشند. از جمله فلزات و کانی­های صنعتی با ارزشی که امکان دستیابی اقتصادی به آن ها در کانسارهای اسکارنی فراهم است شامل: طلا، آهن، مس، سرب و روی، تنگستن، قلع، گارنت، ولاستونیت، گرافیت، آزبست و منیزیت می­باشد. در ذیل به توصیف این گونه کانسارها پرداخته می­شود:

هنگامی که تغییرات کانیایی و شیمیایی سنگ­ها در اثر برهم کنش با سیالات بیرونی رخ می­دهد، این فرایند را متاسوماتیسم می­گویند. فعالیت متاسوماتیک از جمله سازوکارهایی است که به تشکیل نوعی از ذخایر به نام اسکارن می­انجامد (Edwards et al.,1986). اسکارن­ها شامل سنگ­های آهکی و سیلیکاته آهن و منیزیم داری (فرومینزیم) هستند که به طریق جانشینی در محل برخورد توده­های نفوذی با کربنات­ها و به مقدار اندک با سیلیکات­ها به وجود می­آیند (بابازاده،1383).

اگرچه اکثر اسکارن­ها در سنگ آهک یافت می­شوند، آن ها می­توانند تقریبا در هر نوع سنگی، طی دگرگونی ناحیه­ای یا تماسی، بر اثر نوعی فرایند جانشینی منشا گرفته از سیالات ماگمایی و دگرگونی، سیالات جوی یا سیالات دریایی پدید آیند. سنگ میزبان توده نفوذی در نزدیکی همبری به طور معمول تحت تاثیر تبلور دوباره، دگرسانی و جانشینی قرار می­گیرد و در شماری از آن ها هم کانی سازی رخ می­دهد. این تغییرات تحت تاثیر حرارت و نفوذ سیالات ناشی، از توده­های نفوذی یا دیگر سیالاتی است که توده نفوذی در پویایی آن نقش داشته است. اگر چه اسکارن­ها اغلب نزدیک توده­های نفوذی یافت می­شوند؛ مناطق نزدیک یا همجوار توده­های نفوذی، امتداد گسله­ها و مناطق اصلی برشی، سیستم­های کم­ژرفای زمین­گرمایی، بستر دریا و مناطق ژرف پوسته زیرین یعنی نواحی دگرگونی انباشتی یا تدفینی از مناطق معمول حضور اسکارن­هاست. بنابراین الزاما، نیازی به یک توده نفوذی یا سنگ­آهک برای تشکیل اسکارن نیست (Meinert, 2005).

معمولا اسکارن­های حاوی توده­های معدنی در کنتاکت توده­های نفوذی حدواسط (گرانودیوریت، کوارتزدیوریت، مونزونیت) با سنگ­های کربناته گسترش می­یابند. در اسکارن­های اطراف توده­های اسیدی (گرانیت­ها) به ویژه توده­های نفوذی بازیک، کانسارهای کمی مشاهده می­شوند. توده­های نفوذی اسکارن زا در اعماق متوسط و یا نزدیک سطح زمین جای می­گیرد. به علت متاسوماتیکی بودن پدیده اسکارن­زایی، توده­های معدنی اسکارنی به صورت اشکال مختلف (لایه، عدسی، استوک، رگه­ای) مشاهده می­شوند (بابازاده،1383).