2-1-8 فعالیتهای علمی و آموزشی.. 22

2-1-9 سرشت مکتب امام صادق(ع) 23

2-1-10شاگردان امام صادق(ع) 24

2-1-11شهادت امام صادق(ع) 25

بخش دوم. 26

2-2 عصر امامت امام صادق (ع) 26

2-3حاکمان اموی در دوره امامت امام صادق (ع) 26

2-3-1هشام بن عبد الملک (105-125 ق ) 27

2-3-2ولید بن یزید ( 125-126ق) 28

2-3-3یزید بن ولید (126 ق) 30

2-3-4ابراهیم بن ولید (سال 127-126ه ق) 30

2-3-5مروان بن محمد مشهور به مروان حمار (127 – 132). 31

2-4سقوط امویان. 32

2-5علل سقوط امویان. 34

2-5-1سوء استفاده از بیت المال مسلمین.. 34

2-5-2انجام کارهای خلاف شرع و دین.. 34

2-5-3نهضت های سیاسی و دینی در دوران اموی.. 35

2-5-4سیاست تبعیض نژادی بنی امیه. 35

2-5-5رژیم استبدادی موروثی.. 36

2-5-6اهانت به حرمین شریفین.. 36

2-5-7اختلاف های داخلی و نژادی در میان امویان. 37

2-6 ظهور عباسیان. 37

2-6-1حاکمان عباسی در دوره امامت امام صادق (ع) 39

2-6-1-1ابوالعباس سفاح (136-132) 40

2-6-1-2 ابوجعفر منصور دوانیقى (158-136). 41

2-7مقایسه بنی امیه و بنی عباس… 43

2-8 شورش ها ،جنگ ها و قیامها در دوران امام صادق (ع) 44

2-8-1 نا آرامی ها و شورش ها 44

2-8-1-1شورش ساکنان حمص… 45

2-8-1-2 شورش مردم غوطه. 45

2-8-1-2 شورش مردم فلسطین به سال 126 ھ . ق. 45

2-8-1-3شورش مردم یمامه علیه كارگزار اموی به سال 126. 46

2-8-1-4شورش مردم حمص بار دیگر در دورة خلافت مروان بن محمّد. 46

2-8-2جنگ ها 46

2-8-3مشکلات و خط مشی امام صادق(ع) در برابر حاکمان زمان. 47

2-8-4کناره گیری از مناقشات سیاسی.. 48

2-8-5امام صادق(ع) و قیام ها 50

2-8-6امام (ع) و قیام نفس زكیه. 50

فصل سوّم:پایگاه سیاسی و اجتماعی شیعه در عصر امام صادق (ع)

3-1مفهوم شیعه. 53

3-1-1 شیعه در لغت.. 53

3-1-2شیعه در اصطلاح. 53

3-2 تاریخ پیدایش شیعه. 54

3-3شیعه و اهل بیت.. 56

3-4گزیده ای از فرقه های شیعه. 57

3-4-1 زیدیّه. 58

3-4-1-1عقاید و آراء فرقه ی زیدیه. 59

3-4-1-2 انشعاب در فرقه زیدیه. 60

3-4-1-2-1 جارودیه (یا سرحوبیه) 61

3-4-1-2-2 سلیمانیه (یا جریریه) 61

3-4-1-2-3صالحیه ( یا بتریه). 62

3-4-2 کیسانیه. 63

3-4-3 امامیه. 63

3-5 شیعیان در عصر امام صادق(ع) دردو دوره اموی و عباسی.. 64

3-5-1 شیعیان دردوره امویان. 65

3-5-1-1 فشار سیاسى بر شیعیان. 66

3-5-2 قیام های شیعه در عصر اموی.. 68

3-5-2-1 قیام زید بن علی بن حسین.. 69

3-5-2-1-1 عقاید زید دربارۀ امامت.. 71

3-5-2-1-2 شخصیت علمی زید. 71

3-5-2-1-3 شهادت زید. 72

3-5-2-2 قیام یحیی بن زید. 73

3-5-2-3 قیام عبدالله بن معاویه. 75

3-6 نتایج قیام های شیعه. 75

3-7 دیدگاه خاورشناسان در مورد قیامهای علویان. 76

3-8 هاشمیان بر ضد امویان. 77

3-9 بهره گیری دعوت عباسی از نهضت هاى شیعى در دوران اموى.. 78

3-9-1 ابوسلمه خلال. 79

3-9-2 ابومسلم خراسانی.. 80

3-9-3 سیاه جامگان. 82

3-10 شعیان دردوره عباسیان. 83

3-10-1 تشیّع در دورۀ اول عبّاسی.. 84

3-10-2 موقعیّت شیعه در برابر انقلاب عباسى.. 84

3-10-3 رفتار خلفای عباسی با شیعیان. 85

3-10-4 شیعه و اهل بیت در دوران منصور. 86

3-10-5 قیام ها ی شیعه در عصر عباسی.. 88

3-10-5-1 قیام شریك بن شیخ المهرى.. 89

3-10-5-2 قیام عبدالله محض و فرزندانش… 90

3-10-5-3 قیام محمد بن عبدالله محض نفس زکیه (145-100 ه ق) 91

3-10-5-3-1 دعوت نفس زكیه در شهرهاى اسلامى.. 92

3-10-5-4 قیام ابراهیم بن عبد اللّه محض… 93

3-11 حمایت های مردم از قیام های شیعیان. 94

3-12 تشیع در ایران در عصر امام صادق (ع) 95

3-13 شیعیان عراق در عصر امام صادق (ع) 97

فصل چهارم:پایگاه فرهنگی شیعه در عصر امام صادق (ع)

4-1شناخت فرهنگ… 100

4-2تحوّلات فرهنگی شیعه در عصر امام صادق(ع) 100

4-3دانشگاه جعفری.. 103

4-4فعالیت های علمی ، فکری و فرهنگی.. 105

4-4-1قرائت و تفسیر قرآن. 107

4-4-2علم فقه و حدیث.. 108

4-4-2-1جابر بن یزید بن حارث جعفى.. 110

4-4-2-2 ابومحمد، عبدالله بن اَبی یَعْفور عبدی کوفی .. 111

4-4-2-3حمّاد بن عثمان. 111

4-4-2-4 یحیى بن كثیر (م 105 هـ.ق) 111

4-4-3-1 منع کتابت حدیث.. 112

4-4-4 علم كلام. 113

4-4-5 نهضت ترجمه. 115

4-4-6 علم طب.. 116

4-4-7 فلسفه. 117

4-4-8 سیره نگاری.. 117

4-4-9 ادبیات شیعه. 118

4-4-9-1 شعر در زمان امویان. 119

4-4-9-2 عصر اول عباسی و شعرای اهل بیت.. 119

4-4-9-3 برخی از شعرای شیعه در عصر امام صادق. 120

4-4-9-3-1 سید اسماعیل حِمیَری ( 178-105 قمری) 120

4-4-9-3-2 ابو المستهل کُمیت بن زید اسدی (م 126 قمری) 121

4-4-9-3-3 سفیان بن مصعب عبدى كوفى.. 123

4-5 عالمان و اندیشمندان شیعه در عصر امام صادق(ع) 124

4-5-1هشام بن حکم. 124

4-5-1-1شاگردان هشام. 126

4-5-2مفضّل بن عمر کوفی جعفی.. 126

4-5-3محمد بن مسلم ثقفی.. 127

4-5-4ابان بن تغلب.. 128

4-5-5هشام بن سالم. 129

4-5-6 مؤمن طاق. 130

4-5-7 قیس ماصر. 131

4-5-8 جابر بن حیان. 131

4-6 شرایط خاص فرهنگی وبرخورد فرق و مذاهب.. 132

4-6-1معتزله. 133

4-6-1-1 رابطه معتزله با شیعه. 134

4-6-2 اشاعره 135

4-6-2-1 سبقت شیعه بر اشاعره و معتزله در بحث هاى كلامى.. 136

4-6-3 مرجئه. 136

4-6-4 خوارج. 138

4-6-5 شیعه امامیه. 138

4-6-4 جبریه. 139

4-6-7 زنادقه. 139

4-6-8 غالیان. 140

4-6-8-1 غالیان و شیعیان. 141

4-6-8-2 برخورد ائمه با غلو و غالیان. 143

نتیجه گیری.. 145

منابع و مآخذ. 148