پایان نامه : نیازسنجی و تعین نیازهای فرهنگی ، ورزشی و تفریحی محلات منطقه 1 تهران …

2-2-1-حقوق شهروندی. 25

عنوان صفحه

2-3-1-نظریه مشارکت اجتماعی. 26

2-3-2-نظریه یادگیری اجتماعی. 27

2-3-3- نظریه مبادله اجتماعی . 28

2-4-1-اصول نیازسنجی. 30

2-4-2- روش ها و ابزارهای سنجش نیازها. 34

2-4-3- فنون نیازسنجی. 35

2-5-1-پیشینه. 37

2-5-2-تعاریف و برداشتها. 39

2-5-3-اهداف و کاربردها. 40

فصل سوم : شناخت وضع موجود محله های تحت پوشش منطقه یك شهرداری………………..47

3-1-1-تاریخچه تهران. 50

3-1-2-شرایط اقلیمی. 53

3-1-3- جاذبه های گردشگری. 55

3-1-4- جغرافیای طبیعی. 56

3-1-5- شبکه حمل و نقل . 57

3-1-6- موقعیت جغرافیایی. 60

3-1-7- جغرافیای انسانی. 60

عنوان صفحه

3-4-1- سرانه آموزشی منطقه یك بر حسب محله های مختلف 70

3-4-2- سرانه ورزشی موجود در منطقه برحسب محله های مختلف 73

3-4-3- سرانه تفریحی منطقه یك بر حسب محله های مختلف 76

3-4-4- سرانه فضای سبز منطقه یك بر حسب محله های مختلف 79

فصل چهارم : یافته های تحقیق……………………………………………………………………………….85

۴-1-۱- روش تجربی. 88

۴-2-۱- روش استنتاجی. 88

۴-3-1- سمت پاسخگو در خانوار. 90

۴-3-2- ترکیب جنسی. 90

۴-3-3- ترکیب سنی. 90

۴-3-4-وضع سواد و میزان تحصیل. 91

۴-3-5- وضع فعالیت. 92

4-3-6- وضع تاهل. 92

4-3-7- مدت زمان سکونت در محله. 93

۴-1-8– احساس تعلق به محله. 93

۴-1-9- علت عدم احساس تعلق و دلبستگی به محله. 94

۴-4-1- مرجع تعیین نیازهای محله. 95

۴-4-2- لزوم مشارکت ساکنین محله در تعیین نیازهای محله 95

۴-4-3- علل لزوم مشارکت ساکنین در تعین نیازهای محله 96

۴-4-4- راه حل های ارائه شده به منظور مشارکت فعالانه ساکنین در تهیه، اجرا و بهره برداری از طرح های توسعه محله. 96

4-4-5- امکانات فرهنگی موجود در محله از دیدگاه ساکنین 97

۴-4-6- امکانات ورزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین 98

عنوان صفحه

۴-4-7- امکانات تفریحی موجود در محله از دیدگاه ساکنین 99

۴-4-8- امکانات آموزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین 100

4-5-1- نیازهای فرهنگی محله نیاوران. 100

4-5-2- نیازهای ورزشی محله نیاوران. 101

4-5-3- نیازهای آموزشی محله نیاوران. 101

4-5-4- نیازهای فرهنگی حصار بوعلی. 101

4-5-6- نیازهای ورزشی محله حصار بوعلی. 102

4-5-7- نیازهای تفریحی حصار بوعلی. 102

4-5-8- نیازهای آموزشی محله حصار بوعلی. 102

4-5-9- آموزش در زمینه وظایف شهروندی. 103

۴-5-10- زمینه های آموزش وظایف شهروندی. 104

۴-5-11- وجود شورایاری در محله. 105

۴-5-12- هدف از ایجاد شورایاری. 106

۴-5-13- طرح های پیشنهادی به منظور بهبود وضع محله 106

۴-5-14- مهمترین مشکلات محله. 107

۴-5-15- تمایل ساکنین به مشارکت برای رفع مشکلات محله 108

۴-6-1- نیازهای فرهنگی محله. 110

۴-6-2- نیازهای ورزشی محله. 111

۴-6-3- نیازهای تفریحی محله. 112

۴-6-4- نیازهای آموزشی محله. 113

فصل پنجم : نتیجه گیری و ارائه راه کارها………………………………………………………………114

عنوان صفحه

کتاب نامه…………………………………………………………………………………………………………..121

پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………..126

فهرست نمودارها:

شماره عنوان صفحه

نمودار شماره 1- سرانه آموزشی موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله 72

نمودار شماره 2- سرانه ورزشی موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله 75

نمودار شماره ۳- سرانه تفریحی موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله 78

نمودار شماره ۴- سرانه فضای سبز موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله 81

نمودار شماره 5- آموزش ساکنین مورد مصاحبه محله های منطقه یک شهرداری در زمینه وظایف شهروندی. 103

نمودار شماره 6- زمینه های آموزش وظایف شهروندی به ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 104

نمودار شماره 7- وجود شورایاری در محله مسکونی ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 105

نمودار شماره 8- تمایل ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران به مشارکت در رفع مشکلات محله. 108

نمودار شماره 9- نیازهای فرهنگی محله از دیدگاه شورایاران محله های منطقه یک شهرداری تهران. 110

نمودار شماره 10- نیازهای ورزشی محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری از دیدگاه شورا یاران. 111

نمودار شماره 11- مهمترین نیازهای تفریحی محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 112

نمودار شماره 12- نیازهای آموزشی محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 113

فهرست جداول :

شماره عنوان صفحه

جدول شماره 1- تعداد نمونه به تفكیك محله. 10

جدول شماره 2- سرانه آموزشی موجود منطقه یك شهرداری به تفكیك محله………………………………71

جدول شماره 3- سرانه ورزشی موجود منطقه یك شهرداری به تفكیك محله 73

جدول شماره 4- سرانه تفریحی موجود منطقه یك شهرداری به تفكیك محله 76

جدول شماره 5- سرانه فضای سبز موجود منطقه یك شهرداری به تفكیك محله 79

جدول شماره ۶- سمت پاسخگویان در خانوار. 90

جدول شماره ۷- ترکیب جنسی ساکنین نمونه محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران. 90

جدول شماره ۸- ترکیب سنی ساکنین نمونه محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران. 91

جدول شماره ۹- وضع سواد و میزان تحصیل ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 91

جدول شماره ۱0- وضع فعالیت ساکنین نمونه محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران. 92

جدول شماره ۱1- وضع تأهل ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران 92

جدول شماره ۱2- مدت زمان سکونت ساکنین مورد مصاحبه در محله مسکونی 93

جدول شماره ۱3- احساس تعلق ساکنین مورد مصاحبه در محله های منطقه یک شهرداری به محله مسکونی خود. 94

جدول شماره ۱4- علت عدم احساس تعلق و دلبستگی ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری به محله مسکونی خود. 94

جدول شماره ۱5- مرجع تعیین نیازهای محله از دیدگاه ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 95

جدول شماره ۱6- ضرورت مشارکت ساکنین محله در تعیین نیازهای محله از دیدگاه ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 96

جدول شماره ۱7- علل لزوم مشارکت ساکنین در تعیین نیازهای محله از دیدگاه ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 96

جدول شماره 18- راه حل های ارائه شده جهت مشارکت فعالانه ساکنین در تهیه، اجرا و بهره برداری از طرح های توسعه محله از دیدگاه ساکنین مورد مصاحبه 97

جدول شماره 19- امکانات فرهنگی موجود در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله های منطقه یک شهرداری تهران. 98

شماره عنوان صفحه

جدول شماره ۲0- امکانات ورزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله های منطقه یک شهرداری تهران. 99

جدول شماره ۲1- امکانات تفریحی در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله های منطقه یک شهرداری تهران. 99

جدول شماره ۲2- امکانات موجود در محله از دیدگاه ساکنین محله های منطقه یک شهرداری تهران. 100

جدول شماره 23 – نیازهای فرهنگی محله نیاوران. 100

جدول شماره 24- نیازهای ورزشی محله نیاوران. 101

جدول شماره 25- نیازهای آموزشی محله نیاوران. 101

جدول شماره 26 – نیازهای ورزشی محله حصار بوعلی. 102

جدول شماره 27 – نیازهای تفریحی محله حصار بوعلی. 102

جدول شماره 28- نیازهای آموزشی محله حصار بوعلی. 103

جدول شماره 29- آموزش وظایف شهروندی ساکنین تحت پوشش منطقه یک شهرداری به وسیله شهرداری منطقه. 103

جدول شماره 30- زمینه های آموزش وظایف شهروندی به ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 104

جدول شماره 31- وجود شورایاری در محله مسکونی ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 105

جدول شماره 32- هدف از ایجاد شورایاری از دیدگاه ساکنین مورد مصاحبه محله های منطقه یک شهرداری تهران. 106

جدول شماره 33- طرح های پیشنهادی به وسیله ساکنین نمونه محله های منطقه یک شهرداری تهران به منظور بهبود وضع محله آنان. 107

جدول شماره 34- مهمترین مشکلات محله ساکنین مورد مصاحبه در محله های منطقه یک شهرداری تهران. 107

جدول شماره 35- تمایل ساکنین به مشارکت برای رفع مشکلات محله 108

جدول شماره 36- نیازهای فرهنگی محله از دیدگاه شورایاران محله های منطقه یک شهرداری. 110

جدول شماره 37- نیازهای ورزشی محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری از دیدگاه شورایاران. 111

جدول شماره 38- مهمترین نیازهای تفریحی محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 112

شماره عنوان صفحه

جدول شماره 39- نیازهای آموزشی محله های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 113

چکیده

برخورداری از فضا، امكانات و سرانه های فرهنگی، تفریحی و ورزشی از جمله حقوق شهروندی به شمار رفته و در عصری كه از آن تحت عنوان “تمدن فراغت” نام برده می شود برنامه ریزی به منظور بهینه سازی نحوه گذران اوقات فراغت گروه ها و قشرهای مختلف مردم امری ضروری و اجتناب ناپذیر محسوب می گردد.سنجش نیازهای گروه هدف كه معمولاً از آن تحت عنواننیازسنجی، یاد می شود یكی از نخستین مراحل در روند برنامه ریزی به شمار رفته و فرآیندی است كه فاصله و شكاف بین “وضع موجود” و “وضع مطلوب” را شناسایی نموده و سپس در قالب نیازها اولویت بندی می كند. در فرآیند نیازسنجی و تعیین نیازها كلیه گروه های ذی نفع مشاركت نموده و “برنامه ریزی از پایین به بالا” از قوه به فعل در آمده و جامه عمل می پوشد.

تجربه های جهانی نشان می دهد كه از 1980 میلادی به بعد در برنامه های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده ای بهرویكرد مشاركتی، صورت گرفته تا جایی كه در حال حاضر مشاركت شهری رمز موفقیت طرح های توسعه شهری و یكی از معیارهای عملكردمدیریت شهریو اركان آن (شهرداری ها و شورای شهر) به شمار می رود.

اطلاعات موجود از آن حكایت دارد كه در گذشته بسیاری از طرح های توسعه محله ای بدون انجام پروژه های نیازسنجی و مشاركت صاحبنظران و ساكنین محله در تعیین نیازهای محله، تهیه و به مورد اجرا گذاشته شده و نتیجه حاصله از آن موازی كاری، ایجاد فرصت های دسترسی ناعادلانه به امكانات و فضاهای اجتماعی، فرهنگی در سطح محله های مختلف و بالاخره تهیه و اجرای طرح های توسعه ناسازگار با مقتضیات و ملاحظات فرهنگی- اجتماعی محله بوده كه معمولاً مورد استقبال ساكنین محله قرار نمی گرفت. آینده نگری و پیش بینی تحولات از نیازهای اساسی برنامه ریزان و مدیران است. ساکنین مورد مصاحبه مهمترین فایده و نتیجه حاصل از مشارکت ساکنین در اجرای پروژه های نیازسنجی و تعیین نیازهای محله را افزایش نرخ مشارکت محله ای و تقویت احساس تعلق به محله و بالاخره تهیه طرح های محله بر اساس نیازهای واقعی ذکر نموده اند.

به اعتقاد آنان مشارکت فعالانه ساکنین در فرایند تهیه، اجرا و بهره برداری از طرح های توسعه محله، مستلزم جلب اعتماد ساکنین محله از طریق عمل کردن به وعده های داده شده می باشد و تحقق وعده های داده شده اعتماد ساکنین محله را به سازمان های دست اندرکار تهیه و اجرای طرح های توسعه محله جلب نموده و جلب اعتماد ساکنین به مشارکت خودانگیخته مردمی در سطح محله منجر می گردد

طرح و بیان مساله

برنامه ریزی جهت برخورداری و بهبود بخشیدن به شاخص ها و سرانه های فرهنگی، تفریحی و ورزشی و بهینه سازی نحوه گذران اوقات فراغت مستلزم شناخت وضع موجود امكانات و سرانه های فرهنگی، تفریحی و ورزشی در هر محله و نیازسنجی و تعیین نیازهای فرهنگی، تفریحی و ورزشی محله های مختلف می باشد.

سنجش نیازهای گروه هدف كه معمولاً از آن تحت عنواننیازسنجی[1]، یاد می شود یكی از نخستین مراحل در روند برنامه ریزی به شمار رفته و فرآیندی است كه فاصله و شكاف بین “وضع موجود” و “وضع مطلوب” را شناسایی نموده و سپس در قالب نیازها اولویت بندی می كند. در فرآیند نیازسنجی و تعیین نیازها كلیه گروه های ذی نفع مشاركت نموده و “برنامه ریزی از پایین به بالا” از قوه به فعل در آمده و جامه عمل می پوشد.

بدین ترتیب روی آوری سازمان های دست اندركار تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری به نیازسنجی و تعیین نیازهای مردم نخستین گام در جهت جلب مشاركت مردمی و دگرگونی در رویكرد برنامه ریزی از “برنامه ریزی برای مردم” به “برنامه ریزی با مردم” و به بیان ساده تر توجه به مهمترین عنصر توسعه یعنی انسان در فرآیند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری به شمار می رود. به همین سبب در ادبیات جدید توسعه با توجه به اهمیت نقش مردم در جامعه از “مردم” به عنوان ثروت واقعی جامعه یاد شده و اصطلاح تخصصی “توسعه از پایین به بالا” نیز ناظر به نقش مشاركتی مردم در فرآیند توسعه می باشد.

تجربه های جهانی نشان می دهد كه از 1980 میلادی به بعد در برنامه های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده ای بهرویكرد مشاركتی[2]، صورت گرفته تا جایی كه در حال حاضر مشاركت شهری رمز موفقیت طرح های توسعه شهری و یكی از معیارهای عملكرد مدیریت شهری و اركان آن (شهرداری ها و شورای شهر) به شمار می رود.

عمده ترین نتایج و پی آمدهای مشاركت شهری عبارتند از:

آگاهی مردم از مهارت ها و توانایی های خود

تقویت حس اعتماد و اطمینان نسبت به مدیران شهری

تقویت حس همكاری میان شهروندان و مدیران شهری

بروز خلاقیت های شهروندان و ارائه طرح ها و پیشنهادات

احساس تعلق بیشتر به جامعه شهری

مشاركت شهری برای نظام مدیریت شهری و توسعه شهری كاركردهای گوناگونی دارد كه از جمله این كاركردها می توان به افزایش دسترسی به اطلاعات شهری، تعیین اولویت ها و نیازهای شهروندان و كوشش های جمعی برای اجرای طرح های توسعه می باشد.

مشاركت شهری در اجرای طرح های توسعه دارای چندین سطح گوناگون است. “راجر” حداقل به شش سطح اشاره كرده است:

مشاركت خودجوش (حضور خودجوش مردم)

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب