2-3-3- خواص داروئی ژل آلوئه ورا 19

2-3-4- تركیبات ژل آلوئه ورا 20

2-3-4-1- ویتامین ها …………………………………………… 20

2-3-4-2- آنزیم ها …………………………………………….. 20

2-3-4-3- ترکیبات معدنی و قندها 20

2-3-4-4- ساپونین ها ………………………….. 21

2-3-4-5- سالیسیلیک اسید …………………….. 21

2-3-4-6- آمینواسیدها ……………………………………………. 21

2-3-5- اثرات ژل آلوئه ورا به عنوان پوشش خوراكی میوه ها 21

2-3-6- تأثیر ژل آلوئه ورا بر خواص كیفی محصولات باغی برداشته شده 23

2-3-6-1- تاثیر بر تنفس و میزان تولید اتیلن میوه 23

2-3-6-2- تاثیر بر نرم شدگی و سفتی میوه 24

2-3-6-3- تأثیر بر محتوای مواد جامد محلول و اسیدهای آلی میوه 25

2-3-6-4- جلوگیری ازکاهش وزنمیوه 26

2-3-6-5- تأثیر بر رنگ میوه …………………. 27

2-3-6-6- تأثیر بر ماندگاری و عمر قفسه ای میوه ها 27

2-3-6-7- فعالیتهای ضد قارچی و میكروب كشی ژل آلوئه ورا 28

2-3-6-8- اثر بر اسید آسكوربیك و آنتی اكسیدان كل .. 29

2-4- تیمارهای گرمایی .. 30

2-4-1- پاسخ میوه ها به تاثیر تیمارهای گرمایی 30

2-4-2- روشهای اعمال تیمار گرمایی 31

2-4-3- تأثیر تیمارهای گرمایی بر خواص كیفی محصولات باغی 31

2-4-3-1- تأثیر تیمار گرمایی بر کاهش وزن میوه 31

2-4-3-2- تأثیر تیمار گرمایی در کاهش آسیبهای سرمایی 32

2-4-3-3- تاثیر تیمارهای گرمایی بر کاهش پوسیدگی .. 35

2-4-3-4- تاثیر بر تنفس و میزان تولید اتیلن میوه 39

2-4-3-5- تیمار گرمایی برای کنترل حشرات و آفات انباری .. 40

2-4-3-6- تاثیر تیمار گرمایی در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو در گیاهان .. 41

2-4-3-7- تاثیر تیمار گرمایی بر رسیدن محصول 42

فصل 3- مواد و روش ها 43

3-1- تهیه میوه 43

3-2- طرح آزمایشی 44

3-3- تهیه ژل آلوئه ورا 44

3-4- تیمار میوه ها با ژل آلوئه ورا 44

3-5- تیمار میوه ها با آب گرم . 45

3-6- تیمار میوه ها با آب گرم و ژل آلوئه ورا 45

3-7- آزمون های كیفی میوه 45

3-7-1- تعیین وضعیت ظاهری و بازارپسندی .. 46

3-7-2- اندازه گیری pH آب میوه 46

3-7-3- اندازه گیری میزان اسید آسكوربیك (ویتامین ث) 46

3-7-4- اندازه گیری مواد جامد قابل حل كل عصاره میوه (TSS) 47

3-7-5- اندازه گیری اسیدهای قابل تیتراسیون (TA) 47

3-7-6- اندازه گیری درصد کاهش وزن 48

3-7-7- اندازه گیری محتوای فنل كل 49

3-7-7-1- تهیه محلول كربنات سدیم . 49

3-7-7-2- رسم منحنی استاندارد اسید گالیك … 49

3-7-7-3- نحوه تهیه بافر فسفات .. 50

3-7-8- اندازه گیری فعالیت پلی فنل اكسیداز (PPO) 51

3-7-9- اندازه گیری میزان آلودگی قارچی و پوسیدگی 51

3-7-10- اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم کاتالاز 52

3-7-10-1- نحوه تهیه بافر فسفات 53

3-7-11- تعیین میزان فعالیت آنتی اکسیدان کل عصاره میوه 53

3-7-12- اندازه گیری فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX) 54

3-7-13- اندازه گیری میزان ریزش حبه ها 55

3-7-14- اندازه گیری میزان چروکیدگی حبه ها 55

3-7-15- اندازه گیری میزان ترکیدگی، قهوه ای شدن حبه ها و تغییر رنگ چوب خوشه ها 55

3-7-16- اندازه گیری رنگ میوه 55

3-7-16-1- نسبت a/b ………………………. 56

3-7-16-2- مقدار شاخص كروما 56

3-7-16-3- مقدار شاخص زاویه هیو . 57

3-8- تجزیه و تحلیل داده ها 57

فصل 4- نتایج 58

4-1- مواد جامد محلول (TSS) 61

4-2- pH آب میوه 63

4-3- اسیدهای قابل تیتراسیون 65

4-4- محتوای فنل کل 68

4-5- اسید آسکوربیک (ویتامین ث) 70

4-6- پلی فنل اکسیداز ( (PPO… 73

4-7- محتوای آنتی اکسیدان کل .. 76

) 79

4-9- فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX) 82

4-10- شاخص پوسیدگی 85

4-11- وضعیت ظاهری و بازارپسندی میوه ها 88

4-12- ریزش حبه ها 91

4-13- چروکیدگی حبه ها 94

4-14- میزان ترکیدگی، قهوه ای شدن حبه ها و تغییر رنگ چوب خوشه ها 97

4-15- کاهش وزن 100

4-16- شاخص های رنگ میوه 103

فصل 5- بحث 106

5-1- مواد جامد محلول، pHو اسیدهای آلی میوه 106

5-2- محتوای فنل کل 109

5-3- اسید آسکوربیک و محتوای آنتی اکسیدان کل 110

5-4- آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز 114

5-5- کیفیت ظاهری خوشه و حبه ها 116

5-6- پلی فنل اکسیداز 118

5-7- کاهش وزن 121

5-8- نتیجه گیری کلی 123

5-9- پیشنهادها 124

منابع مورد استفاده ……….126

1-1-اهمیت مصرف میوه ها در تأمین سلامتی انسان

در تغذیه انسان سه مطلب اساسی مورد توجه است: نخست این كه غذا باید از نظر كمی بتواند احتیاجات بدن از نظر كالری (در ارتباط با فعالیت بدنی) را بر طرف نموده و موجب رفع گرسنگی شود. دوم، غذا باید از نظر كیفی متعادل باشد، بدین معنی كه مقادیر كافی از پروتئینها، ویتامینها، مواد معدنی و غیره را، كه بدن ممكن است در اثر كمبود هر یك از آنها مبتلا به سوء تغذیه شود، تأمین كند. سوم: سالم باشد. میوه ها و سبزی ها به عنوان گروه مهمی از مواد غذایی، می توانند برای رسیدن به هر سه هدف فوق كمك كنند، ولی روشن است كه اهمیت یك سبزی یا میوه خاص بستگی به تركیبات ویژه موجود در آن دارد. میوه ها و سبزی ها به عنوان بخش مهمی از منابع غذایی انسان از اهمیت ویژه ای برخوردارند و بشر از همان ابتدای خلقت جهت تأمین قسمتی از غذای خود از این محصولات استفاده می كرده است. امروزه، استفاده از فرآورده های باغبانی در رژیم غذایی به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش های علم نوین تغذیه ثابت كرده است كه مصرف میوه و سبزی سبب پیشگیری از ابتلاء به بسیاری از بیماری های رایج می شود. بنابراین، در كشورهای توسعه یافته مردم در رژیم غذایی خود از میوه و سبزی بیش از فرآورده های دامی استفاده می كنند (اثنی عشری و زکایی خسروشاهی، 1387 ب).

در حال حاضر آگاهی عمومی از مصرف میوه ها و سبزیجات افزایش پیدا کرده است. میوه ها و سبزیجات منبع عمده مواد مغذی ضروری بدن هستند که شامل ویتامین های A وC و اسید فولیک می باشد. علاوه بر این، میوه ها و سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان هایی مانند کاروتنوئیدها، پلی فنل ها و آنتوسیانین ها هستند که به حذف رادیکالهای آزاد تولید شده در بدن که با بیماریهای قلبی عروقی، آلزایمر و سرطان مرتبط هستند کمک می کنند (Paliyathet al., 2008). انگور نه تنها منبع خوبی از فیبر غذایی بلکه سرشار از کربوهیدرات ها نیز می باشد. علاوه بر این، انگور منبع مفید بسیاری از مواد معدنی و ویتامین های گروه B₆، C، E و K می باشد. همچنین دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی به صورت فنولیک در پوست و احتمالا دانه می باشد (Yilmaz and Toledo, 2004).

1-2-رده بندی و مشخصات گیاه شناسی انگور

انگور میوه ای غیر کلیماکتریک با میزان تنفس کم است که در بیشتر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشت می شود. ارقام انگور بر اساس رنگ و وجود یا عدم وجود دانه در حبه گروه بندی می شوند. عمر نگهداری در میان ارقام مختلف متفاوت است و به شدت تحت تاثیر مدیریت زراعی، مدیریت دما در مرحله پس از برداشت و نیز حساسیت به پوسیدگی قرار می گیرد. در حال حاضر انگورهای تامسون بیدانه، رد گلوب²و فلیم سیدلس³مهم ترین ارقام موجود در دنیا هستند (Christensenet al., 1995).

انگور، گیاهی است از راسته عناب[3]، تیره آمپلی داسه²که آن را سارمانتاسه³و یا ویتاسه⁴نیز می نامند. این تیره شامل 10 جنس مختلف از جمله ویتیس⁵، سیسوس⁶، آمپلوپسیس⁷، پارتنوسیسوس⁸و غیره می باشد که عده ای از آنان، جزو گیاهان زینتی هستند. انگورهای تجاری که از لحاظ تغذیه مورد توجه می باشند متعلق به جنس ویتیس هستند که این جنس به نوبه خود شامل دو زیر جنس است که از لحاظ تعداد کروموزوم متفاوت بوده و از یکدیگر تشخیص داده می شوند.

این دو زیر جنس عبارتند از:

موسکادینه⁹(حاوی 40 عدد کروموزوم)

اوی ویتیس¹⁰(حاوی 38 عدد کروموزوم)

بر اساس آزمایش های فراوانی که بین این دو زیر جنس انجام گرفته است، امکان دو رگ گیری در آنان وجود ندارد (جلیلی مرندی، 1389؛ حکمتی و تفضلی، 1391).

1-2-1- زیر جنس موسکادینه

از مشهورترین گونه های وحشی این زیر جنس، که تعداد کروموزوم های آنان 40 عدد بوده و در قاره آمریکا (نواحی فلوریدا و مکزیکو) پراکنده هستند، می توان ویتیس روتوندی فولیا¹¹و ویتیس مونسونیانا¹²را نام برد. شاخه های این گونه های وحشی، بدون انشعاب بوده و در محل گره ها، فاقد صفحات عرضی می باشد، پوسته آن ها نیز به سختی از شاخه جدا می شود. خوشه انگور این گونه ها، کم حبه بوده (در حدود 40 حبه) و حبه ها پس از رسیدن می ریزند، هسته این انگورها بر خلاف گونه های وحشی دیگر، دارای شیارهای عرضی است. گل این گونه ها، ناقص بوده و روی دو پایه مختلف قرار دارند. آنها خواهان آب و هوای گرم و مرطوب بوده و به سختی از طریق پیوند و قلمه ازدیاد می شوند، در صورتی که ازدیاد آن ها از طریق خوابانیدن شاخه، به آسانی انجام پذیر است. از صفات بسیار خوب این گونه ها، مقاومت بیش از حد آنها در برابر آفت فیلوکسرا[4]، بیماریهای قارچی و نماتدهاست (حکمتی و تفضلی، 1391).

1-2-2- زیر جنس اوی ویتیس

1-1- پیش گفتار

3

1-2- انواع مالكیت مراتع در گذشته

4

1-3- تاریخجه مرتع و مرتع داری در ایران

4

1-4- برخی دلایل عمده تخریب مراتع در ایران

5

1-4-1- چرای زود رس دام از مراتع

5

1-4-2- چرای بیش از اندازه

5

1-4-3- بوته كنی

6

1-4-4- لگدكوبی سطح مراتع

6

1-4-5- شخم مراتع

6

1-5- اهداف پژوهش

8

1-5-1- هدف كلی

8

1-5-2- اهداف فرعی

8

1-5-3- اهداف كاربردی

9

1-6- پرسش اصلی تحقیق

9

1-7- فرضیه های تحقیق

9

فصل دوم: مروری بر پژوهش های گذشته

مقدمه

12

1-2- منابع داخلی

12

2-2- منابع خارجی

18

3-2- جمع بندی نتایج

20

فصل سوم : مواد و روش ها

1-3- مقدمه

23

2-3- مشخصات منطقه مورد مطالعه

23

1-2-3- مشخصات آب و هوایی استان فارس

24

1-1-2-3- بارندگی

24

2-1-2-3- درجه حرارت

24

3-1-2-3- باد

24

2-2-3- خاك

25

3-2-3- وضعیتپوشش گیاهی

25

3-3- روش كار

31

1-3-3- مشخصات تحقیق

31

2-3-3- زمان نمونه گیری

31

3-3-3- جامعه آماری و تعداد نمونه

32

4-3-3- روش های اندازه گیری تولید مرتع

32

1-4-3-3- روش قطع و توزین

32

1-1-4-3-3- اندازه گیری تولید به روش قطع و توزین

32

2-1-4-3-3- محاسبه زمان صرف شده صحرایی در روش قطع و توزین

32

2-4-3-3- روش نمونه گیری مضاعف

32

1-2-4-3-3- اندازه گیری تولید به روش نمونه گیری مضاعف

32

2-2-4-3-3- زمان صرف شده صحرایی در روش نمونه گیری مضاعف

33

3-4-3-3- روش آدلاید

34

1-3-4-3- امدازه گیری تولید به روش آدلاید

34

2-3-4-3-3- محاسبه زمان صرف شده صحرایی در روش آدلاید

34

4-4-3-3- روش تخمین

34

1-4-3-3- اندازه گیری تولید به روش تخمین

34

2-4-4-3-3- محاسبه زمان صرف شده صحرایی در روش تخمین

34

5-3-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

35

6-3-3- آزمون های انجام گرفته

35

فصل چهارم: نتایج

1-4- مطالعات توصیفی

38

1-1-4- فرمول های بدست آمده با استفاده از روش نمونه گیری مضاعف

38

2-1-4- میزان تولید برآورد شدهسه گونه مورد نظر به چهار روش

39

2-4- خصوصیات استنباطی

40

1-2-4- خصوصیات آماری

40

2-2-4- تخمین فاصله ای میانگین جامعه آماری

40

3-2-4- آزمون فرض آماری تفاضل میانگین جامعه آماری()

42

1-3-2-4- نتایج آزمون t-test گونه گون

42

2-3-2-4- نتایج آزمون t-test گونه ابنوس

46

3-3-2-4- نتایج آزمون t-test گونه پیچك

49

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

1-5- نتایج حاصل از مقایسه میانگین چهار روش اندازه گیری تولید مراتع

55

2-5- اندازه گیری تولید گونه گون

55

1-2-5- نتایج حاصل از مقایسه چهار روش اندازه گیری تولید در گونه گون

55

2-2-5- نتایج حاصل از مقایسه زمانی روش های اندازه گیری تولید در گونه گون

56

3-5- اندازه گیری تولید گونه ابنوس

56

1-3-5- نتایج حاصل از مقایسه چهار روش اندازه گیری تولید در گونه ابنوس

56

2-3-5- نتایج حاصل از مقایسه زمانی روش های اندازه گیری تولید در گونه ابنوس

57

4-5- اندازه گیری تولید گونه پیچك

58

1-4-5- نتایج حاصل از مقایسه چهار روش اندازه گیری تولید در گونه پیچك

58

2-4-5- نتایج حاصل از مقایسه زمانی روش های اندازه گیری تولید در گونه پیچك

58

5-5- نتیجه گیری

59

6-5- پیشنهادات

60

منابع

منابع فارسی

62

منابع انگلیسی

64

چكیده

بشر از گذشته های دور برای نجات و رهایی خود از چالش كمبود غذا در برابر ازدیاد جمعیت و جهت چاره جویی، به منابع طبیعی روی آورد كه این چاره جویی با استفاده ناصحیح و بیش از حد از منابع طبیعی همراه گردید. بخش عمده ای از منابع طبیعی بخصوص در كشور ما را مراتع تشكیل داده اند. در عرصه مراتع اندازه گیری و یا برآورد تولید علوفه از ضروریات محسوب می گردد و اهمیت آگاهی از میزان تولید علوفه در مدیریت مراتع باعث شده كه كارشناسان همواره در جست و جوی شیوه های مناسب اندازه گیری این عامل باشند. هدف از انجام این تحقیق تعیین روش اندازه گیری تولید گیاهان بوته ای از لحاظ دقت، سرعت و سهولت بكارگیری و نیز هزینه اندازه گیری، در شهرستان شیراز بوسیله مقایسه چهار روش نمونه گیری مضاعف، آدلاید، تخمین و قطع- توزین به عنوان شاهد می باشد. در این تحقیق میزان تولید سه گونه پیچك Convolvulus fraticosus))، ابنوس((Ebenus stellata و گون Astragalus cemirenus)) با استفاده از چهار روش ذكرشده اندازه گیری گردید برای مقایسه شاخص های مورد نظر در تیمارهای فوق از آزمون T-Test و نرم افزار آماری SPSS استفاده گردید. مقایسه روش های اندازه گیری تولید در گونه گون حاكی از آن بوده كه سه روش تخمین، نمونه گیری مضاعف و آدلاید با روش قطع- توزین دارای اختلاف آماری معنی داری می باشند (p<0.01 و p<0.05) و هیچ كدام از سه روش ذكر شده نمی تواند جایگزین روش قطع- توزین گردد و مقایسه روش ها در گونه های ابنوس و پیچك حاكی از آن است كه روش آدلاید با روش قطع- توزین دارای اختلاف آماری معنی دار می باشد و روش های نمونه گیری مضاعف و تخمین با روش قطع- توزین دارای اختلاف آماری معنی دار نمی باشد(p>0.01 و p>0.05) و این روش ها می تواند جایگزین روش قطع- توزین در این گونه های مرتعی گردد. نتایج حاصل از مقایسه زمان صرف شده جهت اندازه گیری تولید در چهار روش در سه گونه مرتعی حاكی از آن است كه اندازه گیری تولید به ترتیب در روش قطع- توزین، آدلاید، نمونه گیری مضاعف و تخمین نیاز به صرف زمان بیشتری داشته اند.

كلمات كلیدی: تولید علوفه، روش قطع- توزین، روش نمونه گیری مضاعف، روش آدلاید، روش تخمین

1-1- پیش گفتار

بشر از گذشته های دور برای نجات و رهایی خود از چالش كمبود غذا در برابر ازدیاد جمعیت و جهت چاره جویی، به منابع طبیعی روی آورد كه این چاره جویی با استفاده ناصحیح وبیش از حد از منابع طبیعی همراه گردید. بخش عمده ای از منابع طبیعی بخصوص در كشور ما را مراتع تشكیل داده اند به همین لحاظ و نظر به اهمیت مراتع مملكت در تامین غذای دام، نگهداری خاك و تامین آب، ضرورت دارد بیش از آن چه تا بحال بدان توجه شده است مورد دقت و مراقبت قرار گیرد. مراتع و چراگاه های كشور كه امروزه مورد استفاده قرار می گیرد در اثر چرای بی رویه، چرای خارج از فصل بویژه پیش چرا، عدم رعایت ظرفیت چرا، عدم تناسب دام با میزان و نوع علوفه ی تولیدی و عدم وجود تناوب و غیره موجب گردیده كه فرصت رشد و نمو از گیاهان مراتع سلب گردیده و اجازه ندهد كه گیاهان بطور طبیعی یا به خودی خود تكثیر نموده و تجدیدحیات نمایند. عدم تكثیر و تجدید حیات طبیعی، به تدریج از جمعیت گونه های خوشخوراك جوامع گیاهی یك منطقه كاسته و زمینه توسعه و رشد و نمو بیشتر نباتات غیر خوشخوراك را فراهم می آورد. حاصل این بی نظمی مراتعی خواهد بود كه اكثریت یا تمامی نباتات آن غیر خوشخوراك و یا حتی مهاجم و سمی می باشد و نهایتا جز خسارت و تلفات، برای دامدار و مرتعدار نتیجه دیگری در پی نخواهد داشت.

مراتع كشور با سطحی بالغ بر 86 میلیون هكتار، 1/52 درصد از سطح كشور را به خود اختصاص داده است (دفتر امور مراتع كشور، 1389). در گذشته به لحاظ جمعیت كمتر دام و همینطور وجود نسبت مناسب تر بین سطح مراتع و جمعیت وابسته به آن از یك طرف و از طرفی به لحاظ مالکیت فردی یا گروهی حاکم بر آن ها، كه زمینه ساز سعی و تلاش در جهت حفظ مراتع می شده است مراتع ایران با مشكلات كمتری روبرو بوده است. در گذشته های دور تخریب در مراتع، محدود به قطع درختان – درختچه ها و ریشه كن كردن بوته ها بوده است. در حالی كه روند و نحوه تخریب مراتع در عرض یکی دو قرن اخیر دستخوش تغییر اساسی شده و سرعت به مراتب بیشتری به خود گرفته است. به علاوه بخشی از تشدید تخریب مراتع از زمانی آغاز می گردد که دولت درصدد تصاحب مراتع برمی آید در همین راستا نگاهی گذرا به روند و نوع مالكیت مراتع و هم چنین تاریخچه مرتع و مرتع داری در ایران می پردازیم.

3- مواد و روشها………………………………………………………………………………………………………………… 24

3-1- مواد مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………. 24

3-1-1- مواد اولیه…………………………………………………………………………………………………………….. 24

3-1-2- مواد شیمیایی و محیطهای کشت مورد استفاده………………………………………………………………… 24

3-1-3- لوازم آزمایشگاهی…………………………………………………………………………………………………. 24

3-2- محل انجام پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 25

3-3- مراحل انجام پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 25

3-4- نمونه برداری…………………………………………………………………………………………………………….. 26

3-5 آزمایشهای مربوط به ماست حاوی جوانه گندم…………………………………………………………………….. 26

3-5-1 آزمایشهای فیزیکی شیمیایی ماست حاوی جوانه گندم……………………………………………………….. 26

3-5-1-1 اندازه گیری pH………………………………………………………………………………………………… 26

3-5-1-2 اندازه گیری اسیدیته……………………………………………………………………………………………… 27

3-5-1-3 اندازه گیری ماده خشک……………………………………………………………………………………….. 27

3-5-1-4 اندازه گیری چربی………………………………………………………………………………………………. 28

3-5-1-5 اندازه گیری پروتئین…………………………………………………………………………………………….. 28

3-5-2 آزمایشهای میکروبی ماست………………………………………………………………………………………… 28

3-5-2-1 شمارش استرپتوکوکوس ترموفیلوس…………………………………………………………………………. 29

3-5-2-2 شمارش لاکتوباسیلوس بولگاریکوس………………………………………………………………………… 29

3-5-2-3 شمارش کپک و مخمر…………………………………………………………………………………………. 29

3-5-3 آزمونهای خواص بافتی……………………………………………………………………………………………… 29

3-5-3-1 ارزیابی سینرسیس……………………………………………………………………………………………….. 29

3-5-3-2 اندازه گیری ویسکوزیته…………………………………………………………………………………………. 29

3-5-4 ارزیابی ویژگی های حسی ماست…………………………………………………………………………………. 30

3-6- مدل آماری مورد استفاده……………………………………………………………………………………………… 32

4- نتایج و بحث………………………………………………………………………………………………………………… 34

4-1- ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی و بافتی………………………………………………………………………………. 36

4-1-1- بررسی تغییرات پروتئین…………………………………………………………………………………………… 36

4-1-2- بررسی تغییرات ماده خشک……………………………………………………………………………………… 36

4-1-3- بررسی تغییرات ویسکوزیته………………………………………………………………………………………. 37

4-1-4- بررسی تغییرات pH………………………………………………………………………………………………. 38

4-1-5- بررسی تغییرات اسیدیته…………………………………………………………………………………………… 39

4-1-6- بررسی تغییرات سینرزیس………………………………………………………………………………………… 40

4-1-6- بررسی تغییرات رطوبت…………………………………………………………………………………………… 41

4-2- ویژگیهای میکروبیولوژیکی………………………………………………………………………………………….. 42

4-2-1 تاثیر تیمار و زمان نگهداری بر شمارش لاکتوباسیلوس بولگاریوس………………………………………… 44

4-3-2- تاثیر تیمار و زمان نگهداری بر شمارش استرپتوکوکوس ترموفیلوس…………………………………….. 45

4-3-3- تاثیر تیمار و زمان نگهداری بر شمارش کپک و مخمر……………………………………………………… 46

4-4- ارزیابی پارامترهای حسی………………………………………………………………………………………. 46

4-4-1- خواص ظاهری ماست……………………………………………………………………………………………… 49

4-4-2- خواص بافتی ماست………………………………………………………………………………………………… 49

4-4-3- خواص عطری و طعمی ماست…………………………………………………………………………………… 50

شالیزاری………………………………………………………………………………………. 25

2-7-1- مطالعات تفضیلی………………………………………………………………………………………………………………….. 25

2-7-1-1- (مطالعات فاز یک)…………………………………………………………………………………………………………… 25

2-7-1-2- مطالعات فاز دو……………………………………………………………………………………………………………….. 26

2-7-1-2-1- انجام مطالعات پایه………………………………………………………………………………………………………. 26

2-7-1-2-2- تهیه نقشه­های مورد نیاز………………………………………………………………………………………………. 26

2-7-1-2-3- مرحله طراحی…………………………………………………………………………………………………………….. 27

2-7-1-2-4- مرحله اجرا…………………………………………………………………………………………………………………. 27

2-8- تجربه­ی سایر کشورها در زمینه یکپارچه سازی اراضی…………………………………………………………………. 27

2-9- مروری بر تحقیقات صورت گرفته در ایران…………………………………………………………………………………. 30

2-10- چارچوب نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 35

فصل سوم(مواد و روشها)……………………………………………………………………………………………………… 39

3-1 – موقعیت جغرافیای استان گیلان…………………………………………………………………………..40

3-2- روند اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری در غرب استان گیلان ……………………………………..41

آستارا …………………………………………………………………………………………………………………………. 42

تالش………………………………………………………………………………………………………………………………43

رضوانشهر………………………………………………………………………………………………………………………..45

ماسال……………………………………………………………………………………………………………………..46

صومعه سرا………………………………………………………………………………………………………………..46

فومن…………………………………………………………………………………………………………………………….47

شفت……………………………………………………………………………………………………………………………48

بندر انزلی…………………………………………………………………………………………………………………49

3-3- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 51

3-4- جامعه آماری و روش نمونه­گیری……………………………………………………………………………………………….. 51

3-5 – ابزار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 51

3-6- روش­های آماری و تجزیه و تحلیل داده­ها …………………………………………………………………………………..52

فصل چهارم(تجزیه و تحلیل داده­ها ویافته­های تحقیق)………………………………………………54

4-1- یافته های تحقیق ……………………………………………………………………………………….. 55

4-2- رتبه بندی عوامل پیش برنده در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری غرب استان گیلان…………… 57

4-3- رتبه بندی عوامل بازدارنده طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری غرب استان گیلان………………….. 59

4-4- ئتحلیل عاملی مؤلفه های عوامل پیش برنده در فرایند طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری………… 61

4-5- تحلیل عاملی مؤلفه های عوامل بازدارنده در فرایند طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری……………. 64

فصل پنجم(بحث، نتیجه­گیری و پیشنهادات)……………………………………………………. 67

5-1- خلاصه تحقیق…………………………………………………………………………………………. 68

5-2- یافته­های تحقیق……………………………………………………………………………………………… 70

5-3- نتایج توصیفی …………………………………………………………………………………………… 70

5-4- ویژگی­های فردی……………………………………………………………………………………….. 70

5-5- تحلیل عاملی……………………………………………………………………………………… 71

5-6- رتبه بندی عوامل پیش برنده……………………………………………………………………….. 71

5-7- رتبه بندی عوامل بازدارنده …………………………………………………………………………….. 71

5-8- تحلیل عاملی مؤلفه های عوامل پیش برنده در فرایند طرح تجهیز ونوسازی اراضی…………………………. 72

5-9- تحلیل عاملی مؤلفه های عوامل بازدارنده در فرایند طرح تجهیز و نوسازی اراضی………………………….. 72

5-10- بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………….72

5-11- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………… 74

5-12- پیشنهادهای تحقیقات آتی…………………………………………………………………… 75

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………… 76

مقدمه

33

38

2-6- تجزیه آماری 39

از مراتع و مزارع استان کرمان 41

در منطقه کرمان 41

3-3- توصیف مختصر ویژگی های ریخت شناسی و پراكنش گونه های جمع آوری شده 42

روی گیاهان میزبان مختلف 52

در مراحل مختلف رشدی گیاهان میزبان 56

روی شش گونه گیاه میزبان 60

روی شش گونه گیاه میزبان 60

در بین گیاهان میزبان 61

در منطقه كرمان 63

67

70

در منطقه کرمان 71

روی گیاهان میزبان مختلف 72

در منطقه كرمان 77

80

5-

مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته

1-1- مقدمه

گیاهان متعلق به تیره آفتاب گردان ها[1]، دارای گونه های متنوعی هستند که تعدادی از آن­هابه عنوان علف های هرز مزارع و مراتع، تعدادی به عنوان گیاهان دارویی و تعدادی نیز جزو محصولات زراعی هستند (نصیرزاده و همکاران، 1384). یکی از جنس­های مهم این تیره که به عنوان علف هرز مطرح
می­باشد، جنسOnopordunیا خارپنبه است که حدود 50 گونه از گیاهان این تیره را دربرمی­گیرد (برایس و همکاران[2]، 1990). گونه های جنسOnopordunوCentaurea(سوبحین و فورناصری[3]، 1994) فقط توسط بذر تکثیر می­یابند. از جنسCentaureaگونهCentaurea solstitialisL. یا گل ستاره­ای زرد از علف­های هرز مهم در مزارع و مراتع می باشد (گروپ و همکاران[4]، 1990؛ شلی و همکاران[5]، 1998؛ دی توماسو[6]، 2005). گونه های مختلف علف های هرز از جنسOnopordunمثل خارپنبه اغلب در اراضی بایر، حاشیه نهرها و رودخانه ها، کنار جاده ها، مراتع، چراگاه ها و اراضی کشاورزی مختلف به ویژه مزارع غلات می رویند (دوی[7]، 1991). رشد این علف های هرز در مراتع سبب کاهش تولید علوفه در این اراضی شده و نیز بهره برداری از آنها را جهت پرورش دام محدود می کند. تراکم زیاد علف های هرز خاردار در مراتع مانند یک سد طبیعی مانع از جابجایی احشام شده و دسترسی آنها به منابع غذایی جدید و آب را با مشکل مواجه می كند. همچنین كشاورزان به دلیل خاردار بودن برگ و ساقه های این گیاهان با مشکلات زیادی در کشاورزی و دامپروری مواجه می شوند (سیندل[8]، 1991).

جنس های دیگری از گیاهان تیره Asteraceae مانندEchinopsدارای گونه هایی هستند كه به عنوان گیاه دارویی مطرح بوده و در درمان بسیاری از بیماری های تنفسی و تشنج ها كاربرد دارند (زرگری، 1370).

برخی از گونه­های این جنس به عنوان گیاه تزئینی در باغبانی نیز كاربرد دارند اما، بیشتر به جنبه های دارویی آنها توجه می شود (دالیا و همکاران[9]، 2006).

به طور کلی علف های هرز گیاهان ناخواسته و نامطلوبی هستند که با رقابت در بهره برداری انسان از منابع آب و خاک تاثیر منفی روی رفاه و آسایش انسان می گذارند. اگرچه علف کش ها نقش مهم و موثری در كاهش تراكم علف های هرز و جلوگیری از خسارت آنها در کشاورزی و مرتعداری دارند، با این حال كاربرد علف کش ها نگرانی ها در مورد ایمن بودن مواد غذایی تولید شده وآلودگی محیط زیسترا افزایش داده است و همچنین سبب شده است که کارشناسان کنترل علف های هرز به کاربرد روش های جایگزین برای كنترل علف های هرز روی آورند. به عنوان مثال علف هرزC. solstitialisبا تراكم بالا در چراگاه ها و مراتع، تاکستان ها و سایر زیستگاه ها بخصوص در غرب ایالت متحده آمریکا مشاهده می شود؛ به طوری که در کالیفرنیا سطح آلودگی به این علف هرز از 48/0 میلیون هکتار در سال 1958 به 2/3 میلیون هکتار در سال 1985 رسید (مدوکس و همکاران[10]، 1985). از آنجا که کنترل شیمیایی در سطوح وسیع باعث آلودگی محیط زیست می شود، لذا برای کنترل این علف هرز در سطح وسیع از عوامل بیوكنترل استفاده می شود (سوبحین و فورناصری، 1994). با توجه به اینكه این علف هرز فقط توسط بذر تکثیر می شود، لذا حشرات بذرخوار از عوامل بیوكنترل مطلوب این علف هرز هستند (سوبحین و فورناصری، 1994).

استفاده از عوامل بیوكنترل برای کنترل علف های هرز به عنوان یک روش جایگزین و مطلوب در مدیریت علف های هرز نقش بسیار مهمی دارد. حشرات تک خواری[11] که از گونه های خاصی از علف های هرز به عنوان منبع غذایی تغذیه می کنند جزو عوامل بیوكنترل مناسب برای کنترل علف های هرز محسوب می شوند. شدت تاثیر عوامل بیوکنترل روی علف­های هرز به شرایط اقلیمی منطقه، زادآوری، اندازه و نحوه ی تغذیه حشره بستگی دارد (راوو[12]، 2000). گونه­های سرخرطومی متعلق به جنسLarinusDejean, 1821 در کنترل اغلب علف های هرز تیره Asteraceae نقش مهمی دارند (زولفر[13] و همکاران، 1971 و کومبس[14] و همکاران، 2004). این سرخرطومی ها با تغذیه از بذر علف های هرز متعلق به جنسOnopordunباعث کنترل آنها می شوند (کریم­پور، 1387). این سرخرطومی ها از نواحی شرقی حوضه ی مدیترانه تا نواحی مرکزی آسیا انتشار دارند (کریم­پور، 1387). تعدادی از گونه های این سرخرطومی روی گونه های جنسEchinopsفعالیت تغذیه ای داشته و باعث تولید مان[15] روی آنها می شوند (نصیرزاده و همکاران، 1384). مان­ها فرآورده های دارویی هستند که در اثر فعالیت این سرخرطومی ها روی ساقه گیاه میزبان تولید می شوند و از روزگاران قدیم استفاده دارویی دارند (نصیرزاده و همکاران، 1384).

از آنجا که اکثر گونه­های سرخرطومی جنسLarinusدر کنترل علف های هرز و نیز تولید مان (به عنوان فرآورده دارویی) نقش دارند، لذا این تحقیق با هدف شناسایی گونه های سرخرطومی جنسLarinusو مطالعه ی برخی از ویژگی های زیستی گونه غالب در منطقه کرمان انجام گرفت.

1-2- جایگاه سرخرطومی های جنسLarinusDejean, 1821 در رده بندی حشرات

جایگاه سرخرطومی های جنسLarinusدر رده بندی حشرات به ترتیب زیر می باشد (تریپل­هورن و جانسون[16]، 2007):