5

الف) تعریف موضوع …………………………………………………………………………………

5

ب ) تاریخچه …………………………………………………………………………………………

5

ج ) اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………

6

د ) اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………

6

ه ) کاربرد نتایج تحقیق ………………………………………………………………………………

6

و) فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………

6

فصل اول: ابراهیم طوقان و تحولات سیاسی

 

الف ) تحولات سیاسی ، اجتماعی ……………………………………………………………………

8

 

ب ) تحولات ادبی ……………………………………………………………………………………

13

 

ج ) زندگی ابراهیم از تولد تا مرگ …………………………………………………………………

15

 

د ) سیرتحول اندیشه ابراهیم ………………………………………………………………………

22

 

ه ) طوقان از دیدگاه ناقدان و شاعران ………………………………………………………………

24

فصل دوم : محتوا ومضامین شعر طوقان

 

 

الف) وطن و جهاد ………………………………………………………………………………………

29

 

ب ) مرگ ………………………………………………………………………………………………

59

 

ج ) زن ………………………………………………………………………………………………

63

فصل سوم : سبک بیان وصورخیال در شعرطوقان

 

الف ) سبک بیان طوقان ………………………………………………………………………………

76

 

ب ) صور خیال شاعر …………………………………………………………………………………

86

 

1 .بیان………………………………………………………………………………………………

86

الف ) تشبیه ……………………………………………………………………………………………………

86

ب ) مجاز ………………………………………………………………………………………………

93

 

1-مجاز لغوی

93

 

1-1- مجاز مرسل ……………………………………………………………………………

94

 

 

1-2- استعاره …………………………………………………………………………………

95

2- مجاز عقلی

110

ج ) کنایه …………………………………………………………………………………………………………

111

 

1- رمز ………………………………………………………………………………………………

113

2- معانی

115

الف ) انشاء ………………………………………………………………………………………………………

115

 

1- غیر طلبی …………………………………………………………………………………………

115

 

2- طلبی ………………………………………………………………………………………………

116

 

 

2-1- امر ………………………………………………………………………………………

116

 

 

2-2- نهی ……………………………………………………………………………………

120

 

 

2-3- استفهام …………………………………………………………………………………

122

 

 

2-4- تمنی ……………………………………………………………………………………

127

 

 

2-5- ندا ………………………………………………………………………………………

129

ب ) قصر …………………………………………………………………………………………………………

133

3- بدیع ………………………………………………………………………………………………

137

 

الف ) جناس ……………………………………………………………………………………………

137

ب ) طباق …………………………………………….……………………………………………………

141

 

ج ) ترصیع ………………………………………………………………………………………………

147

د ) مراعاة نظیر …………………………………………………………………………………………

150

فصل چهارم : اقتباسهای قرآنی در شعر طوقان

 

الف) اقتباس کامل ……………………………………………………………………………………

155

ب) اقتباس شبه کامل ………………………………………………………………………………

160

ج) اقتباس معنایی ……………………………………………………………………………………

168

د) اقتباس از اسماء قرآنی ……………………………………………………………………………

172

ه) اقتباس از اسلوب بیانی ……………………………………………………………………………

174

پیوستها : نمونه هایی از آثار منظوم و منثور ابراهیم

الف) از شعر ……………………………………………………………………………………………………

177

 

1- القدس ……………………………………………………………………………………………

177

 

 

1-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………

178

 

2- یا حسرتا …………………………………………………………………………………………

178

 

 

2-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………
جج

178

 

3- أیّها الأقویاء ………………………………………………………………………………………

179

 

 

3-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………
جج

179

 

4- وداع …………………………………………………………………………………………………
جج

180

 

 

4-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………

181

 

5- مناجاة وردة …………………………………………………………………………………………

182

 

 

5-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………

183

ب) از نثر ………………………………………………………………………………………………………

184

 

1- رأی بین الآراء و دلو بین الدلاء …………………………………………………………………

184

 

 

1-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………

185

چکیده عربی ……………………………………………………………………………………………………

188

 

ب) فهرست منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………

189

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده فارسی ……………………………………………………………………………………………………			1
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………			2
کلیات تحقیق			5
	الف) تعریف موضوع …………………………………………………………………………………		5
	ب ) تاریخچه …………………………………………………………………………………………		5
	ج ) اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………		6
	د ) اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………		6
	ه ) کاربرد نتایج تحقیق ………………………………………………………………………………		6
	و) فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………		6
فصل اول: ابراهیم طوقان و تحولات سیاسی
	الف ) تحولات سیاسی ، اجتماعی ……………………………………………………………………		8
	ب ) تحولات ادبی ……………………………………………………………………………………		13
	ج ) زندگی ابراهیم از تولد تا مرگ …………………………………………………………………		15
	د ) سیرتحول اندیشه ابراهیم ………………………………………………………………………		22
	ه ) طوقان از دیدگاه ناقدان و شاعران ………………………………………………………………		24
فصل دوم : محتوا ومضامین شعر طوقان
	الف) وطن و جهاد ………………………………………………………………………………………		29
	ب ) مرگ ………………………………………………………………………………………………		59
	ج ) زن ………………………………………………………………………………………………		63
فصل سوم : سبک بیان وصورخیال در شعرطوقان
	الف ) سبک بیان طوقان ………………………………………………………………………………		76
	ب ) صور خیال شاعر …………………………………………………………………………………		86
	1 .بیان………………………………………………………………………………………………		86
الف ) تشبیه ……………………………………………………………………………………………………			86
	ب ) مجاز ………………………………………………………………………………………………		93
	1-مجاز لغوی		93
		1-1- مجاز مرسل ……………………………………………………………………………	94
		1-2- استعاره …………………………………………………………………………………	95
	2- مجاز عقلی		110
ج ) کنایه …………………………………………………………………………………………………………			111
	1- رمز ………………………………………………………………………………………………		113
2- معانی			115
الف ) انشاء ………………………………………………………………………………………………………			115
	1- غیر طلبی …………………………………………………………………………………………		115
	2- طلبی ………………………………………………………………………………………………		116
		2-1- امر ………………………………………………………………………………………	116
		2-2- نهی ……………………………………………………………………………………	120
		2-3- استفهام …………………………………………………………………………………	122
		2-4- تمنی ……………………………………………………………………………………	127
		2-5- ندا ………………………………………………………………………………………	129
ب ) قصر …………………………………………………………………………………………………………			133
	3- بدیع ………………………………………………………………………………………………		137
	الف ) جناس ……………………………………………………………………………………………		137
ب ) طباق …………………………………………….……………………………………………………			141
	ج ) ترصیع ………………………………………………………………………………………………		147
	د ) مراعاة نظیر …………………………………………………………………………………………		150
فصل چهارم : اقتباسهای قرآنی در شعر طوقان
	الف) اقتباس کامل ……………………………………………………………………………………		155
	ب) اقتباس شبه کامل ………………………………………………………………………………		160
	ج) اقتباس معنایی ……………………………………………………………………………………		168
	د) اقتباس از اسماء قرآنی ……………………………………………………………………………		172
	ه) اقتباس از اسلوب بیانی ……………………………………………………………………………		174
پیوستها : نمونه هایی از آثار منظوم و منثور ابراهیم
الف) از شعر ……………………………………………………………………………………………………			177
	1- القدس ……………………………………………………………………………………………		177
		1-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………	178
	2- یا حسرتا …………………………………………………………………………………………		178
		2-1- ترجمه …………………………………………………………………………………… جج	178
	3- أیّها الأقویاء ………………………………………………………………………………………		179
		3-1- ترجمه …………………………………………………………………………………… جج	179
	4- وداع ………………………………………………………………………………………………… جج		180
		4-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………	181
	5- مناجاة وردة …………………………………………………………………………………………		182
		5-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………	183
ب) از نثر ………………………………………………………………………………………………………			184
	1- رأی بین الآراء و دلو بین الدلاء …………………………………………………………………		184
		1-1- ترجمه ……………………………………………………………………………………	185
چکیده عربی ……………………………………………………………………………………………………			188
	ب) فهرست منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………		189

چکیده فارسی

ابراهیم طوقان شاعر نامدار معاصر عرب در سال 1905م در نابلس چشم به جهان گشـود. اگر چه بیماری

ازهمان دوران کودکی همزاد او شد وتا پایان عمر کوتاهش، وی را همراهـی کرد . اما حوادث تلخ و پیش بینى

فرجام ناگـوارسرزمین فلسطین كـه سالها قبـل از وقوع ، دراندیشه شاعر جـوان شکـل گرفت ، بیشتـر ازهـر

دردى وى را آزرده خاطـر نمود و رنج داد . او با درایت و دوراندیشی كه داشت ، همواره نسبت بـه آینده

دردناك آن سرزمین بـه هموطنانش هشدارمى داد و آنان را بـه مقاومت در مقابل توطئـه هـای استعمـار فرا

می خواند. وهمین احساس تعهد انسانی واجتماعی بود كه وى را پرچمدارادبیات مقاومت گردانید و او را ملقـب

بـه شاعـر وطن نمـود تا جایی کـه وطن مهمتریـن مضمون شعــرى وی را تشکیـل می دهد.

ابراهیـم طوقان ، با استفـاده هنرمندانـه ازمیراث گذشتـه عرب ، بـه خوبـى تـوانست احساس وعواطف را كـه

جان مایـه شعر رومانتیك است ، با نو گرایـى رئالیسم ، در هــم بیامیزد . و بین احساس درونـى خویـش

وحوادث دردناك پیرامونش ، پیوندى عمیق وناگسستنى ایجاد نماید. کـه همین ایجاد پیوند بین حال وگذشته است

كه به شعر وى لطافت ، قوت و استحكام می بخشد.

از یك سو زبان وسبک بیـان طوقـان بسیـار آسان و قابل فهـم براى همگان ، وگاهی به شدت تهکمی و انتقادی

است و از سوى دیگر، شعر او اگر چه نمادی از مقاومت و با زبانى سهل وهمه فهم است ، اما هیچگاه خالی

ازصور خیال و زیبایى هاى هنرمندانه شاعرى چیره دست نیست . و از آن میان ، بـه كارگیرى استعاره ،

مهمترین عنصر بلاغی است كـه در دیوان او بـه وفـور مشاهده مى گردد.

علاوه بر آنچـه بیان شد ، اقتباسهـای فراوان قرآنـی ، که از عشقی بی پایان حكایت مى كنـد ، الهام بخش

بسیاری از اشعار وطنی و ملی ابراهیم طوقان است ، و رمز و راز ماندگاری نام این شاعرجوان، در امتداد

نسلهای پس ازاو را، باید درهمین امر جستجو كرد.

ابراهیم طوقان در سال 1941م و درسن 36 سالگی، وپیش ازاشغال سرزمین فلسطین، دارفانی را وداع گفت.

* * * * *

واژه های کلیدی : ابراهیم طوقان ، ادبیات معاصرعربی ، شعر ، وطن ، صور خیال ، فلسطین .

مقدمه

 

هنر و ادب ، یادگار فکـرو اندیشه صاحب خردانی هستنـد کـه فرهنگ و تمدن بر جـای مانـده

از ملتهـا را در دل خود جای داده و آرمانهای آنها را با نقش و نگارهای زرین بر دیباچه تاریخ

حک می کنند .

ادبیات واژه ای کهـن است که قرنهـای متمادی با تعابیر مختلف معنا شده و امروزآن را هنر

اندیشه وقلم معرفی می کنند که همسوی با دگرگونیهـای سریع دانش و اندیشه انسان قرن بیستـم

متحول گشته ، آنچنان که همه زوایای زندگی بشر را از غرب تا شرق در برمی گیرد .

تحولی که در اروپا و غرب متولـد شد در شرق رشد کرد و در راستا ی آن جهان عرب عمیقا

تحت تأثیر ادبیات بیگانه قرار گرفت تاجایی که شعراین قوم به تبعیت از دگرگونیهای اندیشـه

و فکر آنهـا دستخوش تغییرات چشم گیری شد . ابتدا در حوزه معنـا و مفهوم کـه نتیجـه آن

شکل گیری مکتب کلاسیک به پرچمداری سامی بارودی و دوستانش احمد شوقی ، صدقی

الزهاوی و بقیه بود و سپس در قلمروتصویرکه شاعرانی رمانتیک همچون ابو شادی ، شابی

،میخائیل نعیمه و دیگران را به ادبیات عرب عرضه کرد ودر نهایت تغییر درموسیقی و زبان

شعرکه موج جدیدی ازشاعران نوگرا همانند نازک الملائکة ، سیّاب ، ادونیس ، محمد الماغوط

وغیره را که رمزواسطوره وابهام را به طورجدّ درلابه لای شعرشان گنجاندند ،به خودمشغول

ساخت .

اگر چه تحولات ادبیات عرب در تأثیر از غرب و به تبعیت از آن صورت گرفت ، اما مفهومی

زیباتر و با ارزشتر ازآن دردل خود بـه نام ادب مقاومت و عشق بـه وطن جای داد کـه ادیبـان

بسیاری را به خود مشغول ساخت .

ادبیات مقاومت که در پی قضیه فلسطین اشغالی شکل گرفت ، افکار همـه را به خود معطوف

ساخت و قلم بیشتر نویسندگان را در راستای مضامـین خود سوق داد . آنچنان که شاعری چون

مشهور « درحاشیه دفتر شکست » نتوانست نسبت بـه این مهم بی توجه بمانـد . و اندیشمندان

وشاعرانی چـون ابراهیم طوقان ، محمود درویش و أمل دنقل عمـرگرانمایـه خـود را صرف

بیداری ملت و سربلندی وطن کردند .

ابراهیم طوقان درمیان این شاعران دلسوز ، کسـی است که صفحات این پایان نامه بـه وی

اختصاص یافته است .

شاعـری غریب کـه قومش صدای او را نشنیدند و با فریادهـای گرفته اش بیدار نشدند ، و با

بی مبالاتی به دعوت های او سرزمین وحی ، اولین قبله گاه مسلمین و مهـد انبیای الهـی را در

معرض نابودی قرار دادند و آن را اندوهی عمیق همچون غده چرکینی ساختند کـه قلب تبار

عرب را از کرانه های نیل تا فرات به درد می آورد .

شعر ابراهیم غزلی است با عاطفـه ای عمیق ، تصویری است صادق از درون وی ، احساسـی

است متفاوت از احساس شاعران گذشتـه ، لیلای او ساحل زیبای بیروت و دخترزیبای قدس

باغهای سرخ انار است که الهام بخش شعرش می باشند . عشق در وجود او آرمانی رؤیایی

نیست بلکـه حقیقتـی است روشن در سرای وجـود ، آن را مـی بیند و لمس مـی کند ، عاشـق

می شود و تپشهای قلبش را می سراید ، و بی پروا درغم از دست دادنش می گرید .

وطنیات ابراهیم سروده ای است کـه او را شاعری مخلص ، حساس ، صادق ، دلسوز ، دور

اندیش وعربی الأصل معرفی می کنند . شعری کـه در بیشتر مناسبت ها آن را می سراید ، گاه

در جمع زمین فروشان سودجو :

وطنٌ یُباعُ و یُشترَی و تَصیحُ : « فلیحیَ الوطن »( ابراهیم طوقان ،

 

2005م ص288)

 

میهن خرید و فروش می شود ، و تو فریاد می زنی : « زنده باد وطن » !

و گاه در مراسم خاکسپاری شهیدی فداکار :

قسماً بأمّکَ عندَ موتِکَ وَ هیَ تهتفُ بالنشیدِ

 

و ترَی العزاءَ عن إبنِها فی صیتِهِ الحسن البعیدِ

 

ما نال مَن خدمَ البلادَ أجلَّ مِن أجرِ الشهیدِ( هـمان ، ص 283 )

 

سوگند به ماتم سرایی های مادرت به هنگام مرگت

ودر حالی که تنها تسلی بخش خاطر او در مرگ فرزند ، شهرت ماندگار اوست

پاداش هیچ خدمتگذار به میهن برتر از اجرو پاداش شهید نیست .

طوقـان قصیده هـای پرمعنایی در این باب بر جای گذاشته که نور و آتش را با هم در فراسوی

دیدگـان خواننـده اش می افکنـد و درهـای بستـه عشقِ بـه وطن را بـه روی عرب مـی گشایـد .

شعرش محـدود بـه مدح شهیدان و ذم زمین خـواران نمی شود ، بلکه جسارت آن در إنذار و

تحذیر رؤسای دولت وقت و خیانت عربهای ضعیف و وطن فروش نمایان است .

در خطاب به دولت انگلستان که قیمومیت فلسطین را داشت ، می نویسد :

أُغدری غدرَ القویِّ بالحسین بن علیِّ

 

4- 2. موضوع كتاب… 13

4- 3. بخش های كتاب… 13

4- 3- 1. بخش اول: معنای مقامه. 13

4- 3- 2. بخش دوم: مقامه های بدیع الزمان همدانی.. 13

4- 3- 3. بخش سوم: مقامه های حریری.. 14

4- 3- 4. بخش چهارم: دیگر مقامه ها 14

4- 4. جایگاه كتاب در دیگر تحقیقات… 15

5- بررسی كتاب «المقامة» 15

5- 1. بررسی ساختار شكلی.. 16

5- 1- 1. عنوان كتاب… 16

5- 1- 2. مقدمة كتاب… 16

5- 1- 3. فصل بندی كتاب… 16

5- 1- 4. مصادر و منابع.. 16

5- 1- 5. فهرست كتاب… 17

5- 2. بررسی محتوایی كتاب.. 17

5- 2- 1. اسلوب كتاب… 18

5- 2- 2. شیوۀ نویسنده در تألیف كتاب… 18

5- 2- 3. رویكرد نویسنده به موضوع. 19

5- 2- 4. ویژگی های كتاب… 19

21

مقدّمۀ نویسنده 22

24

1- معنی لغوی.. 24

2- معنی اصطلاحی. 25

3- ویژگی ها و صفات.. 26

4- در ادبیّات جهان. 27

ن. 29

1- بدیع الزّمان. 29

2- تألیف مقامات به دست بدیع الزّمان. 32

3- موضوع. 41

4-اسلوب.. 49

.. 61

1- حریری.. 61

2- تألیف مقامات توسّط حریری.. 64

3- موضوع. 74

4- اسلوب.. 88

… 99

1- در طول تاریخ. 99

2- مقامة یازجی. 102

3- ویژگیها و صفات مقامات یازجی. 107

.. 137

. 138

 

 

 

مقدمه

هنر نویسندگی به شکل مقامات یکی از شاهکارهای نظم و نثر در زبان عربی است. این هنر از دیرباز مورد توجه نویسندگان بزرگ عرب قرار گرفت و به عرصه ای برای نشان دادن هنرنمایی بزرگانی همچون بدیع الزمان همدانی و حریری و دیگران تبدیل شد.

منابع موجود نشان می دهد که بدیع الزمان همدانی (متوفّی 398هـ .ق) نخستین کسی بوده است که این فن را ابداع نمود و اثر او تا حد زیادی در آن زمان مورد توجه همگان قرار گرفت. پس از او، نویسندگان بزرگی همچون حریری، سیوطی، زمخشری، ناصیف یازجی، ابن وردی و دیگران به همان سبک مقاماتی را به رشتة تحریر در آوردند و در دوره های مختلف این هنر را به کمال و رشد بالایی رسانیدند.

نویسندگان معاصر و بخصوص دکتر شوقی ضیف نویسندة کتاب «المقامه»، سعی بر آن داشته اند که با گردآوری اخبار گذشتگان و در نهایت ارزیابی آنها، تصویر روشنی از موضوع مقامه و اسلوب و شیوة نویسندگان مقامات ارائه دهند و با تحلیل و بررسی دقیق مقاماتی همچون مقامات بدیع الزمان و حریری و از متأخرین مقامات ناصیف یازجی، این هنر را به همگان بشناسانند.

نگارنده در این اثر بر آن است که با ترجمة کتاب «المقامه» و بررسی شکلی و محتوایی آن، عملکرد نویسنده را مورد ارزیابی قرار دهد. بنابراین مطالب این رساله در دو بخش ارائه شده است. بخش نخست آن به بررسی اجمالی و معرفی زندگی نامه و آثار مؤلف کتاب و تحلیل و بررسی خود کتاب اختصاص دارد و بخش دوم آن نیز به ترجمة این کتاب پرداخته است.

ضرورت انجام تحقیق

با توجه به اینکه معرفی مقامات و شیوة داستان نویسی در زبان عربی، اهمیت خاصی دارد؛ این بررسی و ترجمه می تواند گام مفیدی در این رابطه برداشته و مورد استفادة پژوهشگران و اهل ادب و علاقمندان به هنر نویسندگی و آرایه های ادبی قرار گیرد.

سابقه و پیشینة موضوع

کتاب «المقامه» تا کنون به فارسی ترجمه نشده است و این ترجمه و بررسی، اولین اثر برگردان از عربی به فارسی در زمینة مقامات به شمار می­آید. از این رو تحقیق حاضر را
می­توان گامی مفید در زمینة معرفی مقامات دانست.

تعریف مسأله و بیان سؤال های اصلی تحقیق

مقامات به عنوان یکی از گونه های داستان نویسی در ادبیات عربی از دیرباز، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. مقامه نویسی در زبان عربی از اهمیّت بالایی برخوردار است؛ زیرا مقامات در قالب داستان های کوتاه، همزمان دو هدف را دنبال می کند. یکی هدف تعلیمی و دیگری هدف داستانی و روائی است. مقامات به ویژه از جهت آموزشی برای گذشتگان اهمیت فراوانی داشته است و برای آموزش واژگان غریب و نامأنوس در مجالس درس و بحث مورد استفاده قرار می­گرفته است. اگر چه آثار فراوانی پیرامون ارزش و منزلت مقامات نگاشته شده است اما مقامات دارای ابعاد بسیار گسترده تری است که بررسی آن، خواننده را به شناخت بهتری در باب فن مقامات، رهنمون می شود.

ترجمه و نقد اثر حاضر تلاشی برای معرفی بهتر فن مقامات به فارسی زبانان و علاقمندان به ادبیات داستانی است. نگارنده در این پایان نامه با ارائۀ­ ترجمه ای از کتاب «المقامه» و افزودن بررسی و تحلیل بر مقامات تلاش نموده تا این هنر ویژة داستان سرایی را معرفی نماید.

Balasuriyaو Rupasinghe در سال 2011، نشان دادند فلاونویید های گیاهان در شرایط in vitro موجب مهار فعالیت ACE می شود و در تنظیم فشار خون بالا نقش دارند.

2-2- هدف

باتوجه به محدودیت مطالعات صورت گرفته در زمینه اثر عصاره برگ گردو بر فشار خون و سایر پارامترهای قلبی عروقی در تحقیق حاضر اثر عصاره برگ گردو بر روی فشار خون و سایر پارامترهای قلبی عروقی موش صحرایی مد نظر است.

فصل سوم

– مواد، وسایل و روش کار

-1- مواد

موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار

• غذای موش (خریداری شده از شرکت جوانه خراسان)

• عصاره آبی الکلی برگ گردو

• یورتان (Sigma, USA)

• استیل کولین (England)

• آدرنالین (Merck آلمان)

• الکل (شرکت کیمیا الکل زنجان)

• سدیم کلراید (Merck آلمان)

• پتاسیم کلراید (Merck آلمان)

• سرم قندی نمکی (دکستروز ۳٫۳% و سدیم کلراید ۰٫۳%)

• آب مقطر

• کپسول اکسیژن

• نخ جراحی

• پنبه

• گاز استریل

3-2- وسایل

دستگاه Power lab مجهز به Bridge amplifier، Recorder و Transducer )ساخت کشور Australia)

• قفس نگهداری حیوان

• وسایل تشریح (قیچی، پنس در اندازه های مختلف، پنس هموستات استریت، قیچی رگ بر، سینی تشریح )

• ماشین ریش تراش (MOSER, Germany)

• میز جراحی

• استریو میکروسکوپ

• دماسنج رکتال

• سمپلر

• سرسمپلر

• ترازو

• اپندورف

• یخچال

• کامپیوتر

• سرنگ ( انسولین، شماره 2 و شماره 5)

• فشار سنج جیوه ای

• کانول

• پیپت و پیپتور

• بشر

• قیف

• کاغذ صافی

2-8:ارتباط تصویری18

2-9: ارزش بصری تصاویر 19

2-10: چگونگی استقرار عناصر بصری 19

2-11: بهره گیری از مصورسازی در فعالیت های آموزشی 20

2-12: اصول و معیار های تصویرگری (مصورسازی) 20

2-12-1: اصل سادگی 20

2-12-2: اصل تأكید 21

2-12-3: اصل تعادل 21

2-12-4: رعایت اصل توازن بین زمینه و موضوع 21

2-12-5: اصل رابطه تصویر با معیارهای اندازه گیری 21

2-12-6: رابطه تصویر با معیارهای كادربندی 22

2-12-7: اصل فاصله ی مطلوب 22

2-12-8: اصل تأثیرات روانی خط ها 22

2-12-9: اصل تأثیر روانی شكل ها و رابطه ی آن ها با تصویر آموزشی 22

2-12-10: خواص روانی رنگ ها و رابطه ی آن ها با تصویر 23

2-12-11: پرهیز از تكراری بودن سبك تصویرسازی 24

2-12-12: اصل تصویرگری مبتنی بر تحقیق و پژوهش 24

2-12-13: اصل استفاده به جا از تصویر 24

2-12-14: اصل تطبیق با واقعیات 24

2-12-15: اصل برجسته سازی موضوع 25

2-12-16: رعایت تناسب بین سبك هنری و موضوع آموزشی 25

2-12-17: اصل تفاوت در فرهنگ های منطقه ای 25

2-12-18: اصل به روز بودن تصویر 25

2-12-19: اصل توازن در تصویرگری جنسیت ها 25

2-12-20: توجه به هویت ملی، اعتقادی و اسلامی 26

2-12-21: تحریك حس كنجكاوی و علاقه به كشف 26

2-12-22: توجه به علایق كودكان به رنگها 26

2-13: مدرسه هوشمند چیست؟ 26

2-14: هدف از ایجادمدارس هوشمندچیست؟ 27

2-15: مأموریت و چشم انداز مدرسه هوشمند 28

2-16: راهبرد های توسعه مدارس هوشمند 28

2-17: ساختار تشکیلاتی مدرسه هوشمند 29

2-19: مولفه های اصلی و ارکان هوشمند سازی مدارس 30

2-21: تئوری ومبانی نظری 32

2-22: چرا مدرسه هوشمند طراحی کنیم؟ 34

2-23: منظور از مدارس ابتدایی هوشمند چیست؟ 35

2-23: مقایسه وجوه اشتراک و افتراق مصورسازی داده و اطلاعات 36

2-24: طبقه بندی مصورسازی انواع داده ها 36

2-25: روش ها و كاربردهای مصورسازی 40

2-26: پیشینه پژوهش 46

2-26-1: پیشینه داخلی 46

2-26-2: پیشینه خارجی 47

فصل سوم: روش شناسی پژوهش 49

3-1: مقدمه 50

3-2: نوع و روش پژوهش 50

3-3: ابزار و روش اندازه گیری 50

3-4: روایی و پایایی ابزار 51

3-5: جامعه آماری و حجم آن 51

3-6: حجم نمونه نمونه و روش نمونهگیری 52

3-7: متغیر پژوهش 52

3-8: روش و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها: 52

خلاصه فصل: 52

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 53

4-1: مقدمه 54

4-2: تحلیل سوالات پژوهش 54

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 59

5-1: مقدمه 60

5-2: بحث و تفسیر یافته ها 60

5-3: پیشنهادات 62

الف) پیشنهادهای کاربردی: 62

ب) پیشنهاد پژوهشی 62

5-4: محدودیت ها 63

منابع: 64

ضمائم 68

چکیده انگلیسی II

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 1-4. جدول توزیع فراوانی و درصد مربوط به پاسخ ارزیابان در ارزیابی وب سایت مدارس هوشمند 55

جدول 2-4. نحوه توزیع پاسخ ارزیابان به هر یک از گزینه های چک لیست 57

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل 2-1.داده های یك بُعدی 36

شکل 2-2. داده های دوبُعدی 37

شکل 2-3. داده های سه بُعدی 38

شکل 2-4. داده های چندبُعدی 38

شکل 2-5. داده های سلسله مراتبی 39

شکل 2-6. داده های شبكه ای 40

شکل 2-7. مصورسازی ماتریسی 41

شکل 2-8. مصورسازی تشبیه فضایی 41

شکل 2-9. مصورسازی كهكشانی 42

شکل 2-10. مصورسازی كهكشانی 42

شکل 2-11. مصورسازی چشم انداز دیواری 43

شکل 2-12. مصورسازی تحلیل پویا 43

شکل 2-13. مصورسازی رودخانه ای 44

شکل 2-14. مصورسازی داده های فضایی 44

شکل 2-15. مصورسازی حوزه داخلی 45

شکل 2-16. مصورسازی جغرافیایی 45

شکل 2-17. مصورسازی شبه رنگ 46

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی روش های مصورسازی گرافیکی در وب سایت مدارس هوشمند می باشد. جامعه آماری پژوهش تشکیل شده از کلیه وب سایت های مدارس هوشمند استان کرمانشاه که به صورت تصادفی 1 وب سایت برای پژوهش انتخاب شد. ابزار پژوهش حاضر یک چک لیست محقق ساخته جهت اندازه گیری میزان انطباق عناصر بصری وب سایت با اصول مصور سازی می باشد، روایی محتوایی ابزار توسط چند نفر از اساتید رشته تکنولوژی آموزشی مورد تایید قرار گرفت و پایایی ابزار با روش الفای کرونباخ برابر با 71/0 می باشد. پس از تهیه پرسشنامه تعداد 10 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشیبه عنوان ارزیاب در مورد روش های مصور سازی مورد آموزش قرار گرفتند و پس به ارزیابی از وب سایت مورد نظر پرداختند. پس از ارزیابی داده های چک لیست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج به دست آمده نشان داد، در کل وضعیت وب سایت مدارس هوشمند در حد پایین تر از متوسط می باشد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای موید این یافته بود. به عبارتی نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میانگین به دست آمده در ارزیابی به طور معناداری پایین تر از استاندارد یا میانگین ثابت در این پژوهش است.

کلید واژه: وب سایت، طراحی گرافیک، جلوه دیداری رسانه، نگاره های گرافیکی، مصورسازی.

فصل یکم: کلیات پژوهش

-1: مقدمه

مصورسازی اطلاعات یكی از روش های نوین نمایش و ارائه دیداری اطلاعات است كه با هدف درك و شناخت بهتر داده ها و برای استفاده كارآمد در حوزه های گوناگون علمی به كار می رود. این شیوه مؤثر با بهره گیری از راهبردهای دیداری به گسترش دامنه دانش یاری می رساند و سبب می شود تا انتقال اطلاعات از واحد مبدأ به واحد مقصد به شکل مناسبی انجام پذیرد. هدف اصلی و مهم در استفاده از روش های مصورسازی، ارتقا و افزایش شرایط مناسب برای تقویت قدرت تفکر و تحلیل اطلاعات در کاربران است (درودی، 1388؛ ص 105).

توجه به ارائه و نمایش دیداری اطلاعات در قالب روش های علمی مصورسازی که یکی از شاخه های علوم رایانه است، از حدود دو دهه پیش مورد توجه قرار گفت. این شیوه سودمند با بهره گیری از گرافیک رایانه ای از رشد بالایی برخوردار شد و با تکیه بر روش های علمی به توسعه فنون مصورسازی انجامید. مصورسازی مفاهیم و اطلاعات با شیوه های گوناگون آموزشی ارتباط برقرار کرد و در بسیاری از رشته های علمی، فنی و تخصصی وارد شد (همان ص106).

طراح گرافیک باید با استفاده از اطلاعات و تجارب تجسمی خود بتواند یادگیرنده را در درک پیام و منظور مؤلف یاری دهد. در کتاب درسی آموزشگاهی، حضور معلم باید محسوس بوده، مواد درسی به طور مستمر یاری دهندۀ دانش آموز باشند و انگیزه­ی یادگیری او را پرورش دهند؛ در عین حال، مطالب باید انسجام کافی را داشته باشند و هیچ گونه نکتۀ مبهمی در آن ها نباشد. گرافیک از واژه یونانی کرافیکوس[1] است و به معنای آنچه است که مربوط می شود به طرح زدن[2] و طراحی[3] تعریف دیگری که از آن بیان شده است به این صورت می باشد “هر کار و یا شیوه ی مربوط به کشیدن تصویر از روی یک چیز و یا از انگاره آن است”. بنابراین همه پدیده هایی را در بر می گیرد که ایجاد شده اند: به شکل یک نشانه، علامت، نقشه، طراحی، کشیدن از روی یک چیز و به ویژه طراحی خطی یک پدیده. از زمانی که انسان تصمیم به ارایه یک پیام تصویری گرفت و به زعم خویش از مواد و متریالی که برای همنوعان او مفاهیم مشخص و تا حدودی ثابت داشت استفاده کرد هنر گرافیک آغاز شد و تا کنون نیز با همه پیشرفت ها و تغییراتی که داشته است باز هم با همان شیوه به حرکت خود ادامه می دهد. صدها نگاره در غار شووه[4] در جنوب فرانسه که در سی هزار سال پیش از میلاد مسیح طراحی شده اند، نگاره های غار لاسکـو[5] (چهارده هزار سال پیش از میلاد مسیح )، نگـاره های شکـارچـیـان در غـار بیمبتکـا[6]در هندوستـان (هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح)، نگاره بومیان آفریقا در غار سیاربرگ آفریقای جنوبی (هزار سال پیش از میلاد مسیح) و بسی دیگر از این غار نگارها در دیگر نقاط جهان به همراه تولد خط به آوند زبان نوشته شده در سه یا چهار هزار سال پیش از میلاد، همه نشانه هایی بارز از تاریخ گرافیک و رشته های وابسته به آن هستند. همزمان با توسعه و پیشرفت های پدید آمده در بهره گیری از رایانه و محیط شبکه به منظور ارائه و نمایش اطلاعات، یکی از حوزه های سودمندی که در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته و پژوهش های مهمی در آن زمینه انجام پذیرفته است، مبحث مصورسازی اطلاعات است (اشنایدرمن، 1998). مصورسازی به نقوشی باز می گردد که انسان های اولیه با هدف انتقال اندیشه ها و افکار بر دیواره غارها حک می کردند (کاناس[7]، 2009)؛ ولی اساس مصورسازی به مفهوم امروزی را باید در دهه 1980 ردیابی کرد، یعنی زمانی که رایانه ها کم کم وارد بازار شدند و نرم افزارها و سخت افزار ها از فعالیت های گرافیکی پشتیبانی می کردند (بورکهارد[8]، 2005)، از طرف دیگر درک و دریافت مطالب و یادگیری آنها از طریق حواس پنج گانه صورت می گیرد که به ترتیب حدود 75 درصد از یادگیری انسان متعارف با حس بینایی، 13 درصد با حس شنوایی، 6 درصد با حس لامسه، 3 درصد با حس بویایی و 3 درصد نیز با حس چشایی به دست می آید (احدیان، 1384، ص 66)

وب سایت، مجموعه ای از صفحات مرتبط به یکدیگر است که انبوهی از اطلاعات را در قالب متن، تصویر، صدا و فیلم در اختیار بیننده قرار می دهد. وب سایت مجموعه ای از فایلهای حاوی متن، تصویر یا گرافیک و … متصل به هم که غالباٌ شامل یک صفحه اصلی می باشد که بر روی یک خدمات دهنده اینترنتی قرار دارند.

با توجه به مطالب بیان شده به نظر می سد توجه به اصول و قواعد مصورسازی به لحاظ بعد اشتراکی آن با طراحی وب سایت ها در طراحی صفحه ها می بایستی مورد توجه قرار گیرد که در این امر محقق را به بررسی این موضوع هدایت نمود.

1-2: بیان مسأله

تحقیقات بسیاری در رابطه با کارایی عناصر دیداری، به ویژه گرافیک[9] در فرایند آموزشی انجام شده است که اکثریت قریب به اتفاق آنها به نتایج مثبت دست یافته اند. لی و همکاران[10] (2002) به بررسی پژوهشهای انجـام شده در این زمینه پرداختـه اند و با استناد به تحقـیـقات گـلنبرگ و لانگستون[11] (1992)، گلنبرگ و کرولی[12] (1992) و … خاطر نشان می سازند که استفاده از تصاویر در آموزش تأثیرات مثبتی بر یادگیری فراگیران داشته است. از طرف دیگر نیز بسیاری از صاحب نظرانی که در زمینه مشکلات یادگیری، تحقیقاتی را انجام داده اند، پیشنهاد کرده اند که برای قابل فهم تر نمودن محتوا بهتر است از عناصر گرافیکی استفاده کرد (کازین[13]، 1989). هرام[14] (1982 به نقل از کازین، 1989) دریافت که استفاده از گرافیک برای عینیت بخشیدن به اطلاعات متنی، یادگیری فراگیران را افزایش داده است. در جایی دیگر نیز استوکز[15] (2001) به مرور تاریخی تاثیر عناصر دیـداری بـر فـراینـد تدریس و تـعلیـم می پردازد. وی در این مـرور تاریخـی به نقـل از ارسطـو بیـان می کنـد: ” تفکر بدون تصاویر غیر ممکن است”.

پژوهش های قبل از دهه 1990 عمدتاً مزایای طراحی گرافیک را مستند نموده اند، ولی در فراهم کرده چارچوبی نظری برای تشریح این که چگونه گرافیک برای یادگیرندگان مفید است شکست خورده اند (ویکیری[16]، 2002).

پژوهش های پس از دهه 1990، بر اهمیت استفاده از نشانه ها و تصاویر در جایگزینی و پرمحتوا کردن علایم محدود الفبایی در کتاب های درسی تأکید کرده اند. پژوهشگران با تأکید بر نظریه های مختلف روان شناسی نظیر نظریه­ی پردازش اطلاعات[17] (اتیکینسون و شیفرین[18]، 1968)، رمزگردانی دوگانه[19] (پاویو[20]، 1990)، ادراک دیداری[21] (باری و رانیان[22]، 1995) و چندرسانه ای ها[23] (مایر[24]، 2003) به اهمیت طراحی گرافیک کتاب های درسی گواهی داده اند.

دولی و همکاران[25] (2005) ضمن تأکید بر نقش تصویر و اهمیت طراحی گرافیک، معتقدند طراحی گرافیک باید تنها یک هدف را دنبال کند و آن عرضه اطلاعات پیچیده به شیوه ای قابل فهم و یادگیری است. طراح گرافیك برای القای مطالب با استفاده از توانایی ها و مهارت هایش و به كمك ارتباط تصویری، با مخاطبان خود، از هر گروه سن، رابطه برقرار می كند و با آنان سخن می گوید و علاوه بر زیبایی های دیداری، حركت آموزشی و انتقال فرهنگ و مطالب را انجام می دهد. او می تواند د ر ارائه مطالب سنگین و پیچیده درسی نقش مهمی داشته باشد و با فراهم سازی طرح های واقعی، ساده و گویا، جزئیات را به تصویر بكشد و فهم و درك مطلب را آسان كند؛ به گونه ای نكته های مبهم و سؤال برانگیز را كاهش دهد و به امر آموزش کمک نماید (ملک افضلی، 1378).

کپس[26] (1368) اعتقاد دارد یک طراح گرافیک خلاق دارای سه وظیفه اصلی است:

1. یادگیری و به كارگیری قوانین سازمان دهی تجسمی.

2.به حساب آوردن تجربه های فضایی معاصر برای آموزش و به كارگیری بازنمایی های دیداری وقایع زمانی فضایی معاصر.

3. آزادسازی ذخیره های خلاق و سازمان دهی آنها در زبان های پویا، یعنی رشد دادن به پیكرنگاری پویای معاصر.

وظیفه طراح گرافیك خلاق این است كه افراد را مجبور نماید تا نگاه كنند و بعد آنان را مجبور كند تا بخوانند و بفهمند. او برای این منظور از كلمه ها، تصاویر، رنگها و شكلها استفاده می كند.

[1]- graphikos

[2]- به فرانسه graphisme است.

[3]- به فرانسه dessin است.

[4]- Chauvet

[5]- Lascaux

[6]- Bhimbetka

[7] – Canas

[8] – Burkhard

[9] – Graphic

[10] – Lee , et al

[11] – Glenberg & Langston

شده با ریزموج (MAH) در حضور قالب دهنده (2- هیدروکسی اتیل) تری­متیل آمونیوم سنتز شدند. اثر نسبت مولی Al به P، اثر ترکیب شیمیایی سل- ژل اولیه و پارامترهای دیگر نظیر منبع آلومینیوم، زمان تابش­دهی ریزموج و اثر مـخلوط کننده فراصوت مورد مطالعه قرار گرفت. ریخت­شناسی و ترکیب غربال­های مولکولی سنتز شده با استفاده از فنون SEM، XRD و FT-IR مورد مطالعه قرار گرفتند.
چندین نوع غربال­های مولکولی نیکل فسفات با استفاده از روش­­های CH و MAH سنتز شدند. برای اولین بار در این کار، سنتز نیکل فسفات (با ریخت VSB-5) در حضور قالب دهنده (2- هیدروکسی اتیل) تری­متیـل آمونیـوم هیـدرروکسید (2-HETMAOH) با زمان سنتز هیدروترمال 72 سـاعت انجام شد و یا با استفاده از روش MAH، به­مـدت یک ساعـت تابش­دهی ریز­موج و با زمان سنتز هیدروترمال 48 ساعت انجام شد. فرآیند تبدیل فاز با تغییر زمان سنتز هیدروترمال مشاهده گردید. فازهای بلوری VSB-5 به همراه Ni₂P₄O₁₂، α-Ni₂P₂O₇و فازهای ناشناخته دیگر با تابش­دهی ریزموج یک ساعت به همراه 24 ساعت هیدروترمال تشکیل شدند، اما با افزایش زمان هیدروترمال تا 48 ساعت و بیشتر کلیه این فازها به فاز پایدار ترمودینامیکی یعنی VSB-5 تبدیل شدند. در مقادیر بالای نیکل، مخلوطی از فازهای α-Ni₂P₂O₇، Ni₂P₄O₁₂و مقدار کمی بلورهای VSB-5 حاصل شد، امـا در مقادیر پایین­تر نیکل فازهای VSB-5 خالص به­وجود آمدند و فازهای دیگر ناپدید شدند. زمان سنتز هیدروترمال با نیم ساعت همزدن فراصـوت و یک ساعت تابش­دهی ریزموج از 48 به 24 ساعت کاهش یافت. نانوذرات کروی شکل نیکل فسفات با قطر متوسط 80 نانومتر در حضور قالب دهنده تترا پروپیل آمونیوم هیدروکسید سنتز شدند. همچنین نانوذرات کروی شکل نیکل فسفات با قطر متوسط 90 نانومتر در نسبت حجمی 1 : 1 از پلی اتیلن گلیکول به H₂O و در حضور قالب دهنده2-HETMAOH تهیه شدند.
الکترودهای خمیر کربن توسط غربال­های مولکولی و نانوذرات نیکل فسفات اصلاح شدند و رفتار الکتروشیمیایی این الکترودهای اصلاح شده با استفاده از ولتامتری چرخه­ای و پالس ولتـامتری تفاضلی مورد مطالعه قرار گرفت. این الکترودهای خمیر کربن اصلاح شده برای الکتروکاتالیز اکسایش متانول و اندازه­گیری برخی داروها استفاده گردید.
غربال­های مولکولی روی فسفات با استفاده از روی کلرید، فسفریک اسید و 2-HETMAOH به­عنوان قالب دهنده جدید سنتز شدند. ریخت و اندازۀ بلورهای سنتزی با استفاده از همزدن فراصوت مورد بررسی قرار گرفت که ذرات بلوری بزرگتر با اعمال فراصوت حاصل شدند. علاوه بر این، بلورهای میله­ای شکل β−Zn₃(PO₄)₂.4H₂O در حضور اتیلن گلیکول به­عنوان حلال کمکی تهیه شدند.
در فصل هشتم اندازه­گیری همزمان ویتامین B₁₂(VB₁₂)، متیل­کوبال آمین (MCA) و کوآنزیم B₁₂(B₁₂Co) توسط روش درجه­بندی چند­متغیره-1 (MVC1) (نظیر مدل­های PLS1،OSC/PLS ، PCR و HLA) با کمترین پیش آماده­سازی نمونه و بدون جداسازی اجزاء نمونه با استفاده از داده­های استـخراج شده از طیف­های UV-Vis انجام شد. بهترین مقدار ضریب همبستگی مربوط به پیش­بینی (R²_Pred) برای VB₁₂برابر 979_/0 توسط مدل PLS1، برای MCA برابر 995_/0 توسط مدل OSC/PLS و برای B₁₂Co برابر 982_/0 توسط مـدل HLA به­­­دست آمد. همچنین مـقدار کمـینه RMSEP برای VB₁₂، MCA و B₁₂Co به ­ترتیب توسط مدل­های PLS1، OSC/PLS و HLA به­­دست آمد. مـدل­های ساختـه شده برای اندازه­گیری همزمان ویتامین­های فوق در نمونه­های مصنوعی و فرمولاسیون دارویی به­­کار برده شدند. در یک مجموعه آزمایشات دیگر، اندازه­گیری همزمان داروهای پاراستامول (PAR)، فنیل افرین هیدروکلرید (PHE) و کلرو فنیر آمین مالئات (CLP) توسط روش MVC1 (نظیر مدل­های PLS1، PCR و HLA) بدون جداسازی اجزاء نمونه انجام شد. مدل­های ساخته شده برای اندازه­گیری همزمان این داروها در نمونه­های مصنوعی و یک قرص ترکیبی با نام بایولنول کولد فورت به­کار برده شدند. مـقادیر مـیانگین درصد بازیافت خوب برای نمـونه­های مصنوعی و مجهول نشان دهندۀ دقت و صحت خوب مدل­های ساخـته شده برای هر سه دارو می­باشد که مدل­های PLS1، PCR و HLA به­­ترتیب برای داروهای PAR، PHE و CLP بهترین نتایج با کمترین خطای پیش­بینی را ارائه دادند. در مقایسه با کارهای قبلی نظیر روش­های جداسازی، روش MVC1 به­­کار برده شده می­تواند یک روش سـریع، دقیق، صحیح و ارزان برای اندازه­گیری همزمان ترکیبات فوق در فرآیندهای کنترل کیفی معمول در آزمایشگاه­های داروسازی فراهم کنند.
واژه­هایکلیدی:آلومینوفسفات،³¹P NMR،²⁷Al NMR، (2- هیدروکسی اتیل) تری­متیل آمونیوم، نیکل فسفات، روی فسفات، نانوزئولیت، فراصوت، هیدروترمال کمک­دهی شده با ریزموج، درجه­بندی چندمتغیره.
فهرست مطالب
عنوان………………………………. صفحه
فصل اول: مقدمه …………………………….. 1
1-1- تاریخچه پیدایش زئولیت …………………… 2
1-2- سنتز غربال­های مولکولی به روش هیدروترمال معمول (CH) 4
1-3- سنتز غربال­های مولکولی توسط ریزموج (MW) …….. 5
1-4- قالب­ دهنده­ها و نقش آن در سنتز غربال­های مولکولی 7
1-5- نقش امواج فراصوت و حلال­های کمکی در سنتز غربال­های مولکولی 8

فصل دوم: تئوری ……………………………. 12
2-1- نظریۀ طیف­سنجی رزونانس مغناطیسی هسته (NMR) …. 13
2-2- توصیف و بررسی غربال­های مولکولی توسط پراش پرتو ایکس 17
2-3- توصیف و بررسی غربال­های مولکولی توسط میکروسکوپ الکترونی پویشی 20
2-4- توصیف و بررسی غربال­های مولکولی توسط طیف­سنجی مادون قرمز 22
2-5- اندازه­گیری عناصر سازندۀ زئولیت­ها و غربال­های مولکولی 23
2-6- اندازه­گیری ظرفیت مبادلۀ یون غربال­های مولکولی 26
2-7- اندازه­گیری ظرفیت جذب سطحی غربال­های مولکولی .. 28

فصل سوم: بررسی طیف­سنجی³¹P NMR و²⁷Al NMRمحلول­های آلومینوفسفات در محیط­های
آبی و الکلی………………………………. 31
3-1- کلیات …………………………………. 32
3-2- بخش تجربی ……………………………… 37
3-2-1- مواد و روش تهیۀ محلول­ها ………………. 37
3-2-2- دستگاهوری …………………………… 38
3-3- بحث و نتیجه­گیری ……………………….. 40
3-3-1- بررسی طیف­های²⁷Al NMR و³¹P NMR در محیط آبی …. 40
3-3-1-1- بررسی طیف²⁷Al NMR محلول آلومینات و محلول با Al/P برابر یک 40
3-3-1-2- بررسی طیف²⁷Al NMR و³¹P NMR محلول­های آلومینوفسفات با 1 ≤Al/P 42
3-3-1-3- بررسی طیف²⁷Al NMR و³¹P NMR محلول­های آلومینوفسفات با 1 ≥Al/P 47
3-3-1-4- بررسی طیف²⁷Al NMR و³¹P NMR سل- ژل آلومینوفسفات 49
3-3-2- بررسی طیف­های²⁷Al NMR و³¹P NMR در محیط­های الکلی 54
3-3-2-1- بررسی طیف²⁷Al NMR محلول­های آلومینوفسفات متانولی 54
3-3-2-2- بررسی طیف³¹P NMR محلول­های آلومینوفسفات متانولی 55
3-3-2-3- بررسی طیف­های²⁷Al NMR و³¹P NMR محلول­های آلومینوفسفات اتانولی 62
3-4- نتیجه­گیری …………………………….. 64

فصل چهارم: سنتز و توصیف غربال­های مولکولی آلومینوفسفات 65
4-1- کلیات ………………………………… 66
4-1-1- آلومینوفسفات­های شبکه خنثی (1= Al/P) ……… 66
4-1-2- آلومینوفسفات­های شبکه آنیونی (1 > Al/P) …… 68
4-1-3- الگوهای پیوندی در آلومینوفسفات­ها ………. 68
4-2- بخش تجربی …………………………….. 70
4-2-1- مواد مورد استفاده …………………….. 70
4-2-2- روش تهیۀ غربال­های مولکولی آلومینوفسفات ….. 71
4-2-3- دستگاه­های مورد استفاده ………………… 72
4-3- بحث و نتیجه­گیری ………………………… 73
4-3-1- اثر منبع آلومینیوم ……………………. 73
4-3-2- اثر قالب ­دهنده ……………………….. 74
4-3-3- اثر نسبت مولی آلومینیوم به فسفر ………… 77
4-3-4- اثر تابش ریزموج ………………………. 78
4-3-5- اثر مخلوط کردن با فراصوت ………………. 81
4-4- نتیجه­گیری ……………………………… 83

فصل پنجم: سنتز و توصیف غربال­های مولکولی نیکل فسفات 84

5-1- کلیات ………………………………… 85
5-2- بخش تجربی …………………………….. 89
5-2-1- مواد مورد استفاده …………………….. 89
5-2-2- روش تهیۀ غربال­های مولکولی نیکل فسفات VSB-5 .. 89
5-3- بحث و نتیجه­گیری ……………………….. 90
5-3-1- اثر زمان هیدروترمال در تشکیل VSB-5 ………. 90
5-3-2- اثر قالب­ دهنده ……………………….. 96
5-3-3- اثر نسبت مولی نیکل به فسفر …………….. 98
5-3-4- اثر همزدن با روش فراصوت ………………. 100
5-3-5- اثر اتیلن­ گلیکول به­عنوان حلال کمکی ……… 102
5-3-6- اثر پلی­اتیلن گلیکول به­عنوان حلال کمکی …… 104
5-3-7- سنتز کبالت- نیکل فسفات ……………….. 106
5-4- نتیجه­گیری ……………………………… 107

فصل ششم: سنتز و توصیف غربال­های مولکولی روی فسفات 109
6-1- کلیات ……………………………….. 110
6-2- بخش تجربی ……………………………. 113
6-2-1- مواد مورد استفاده ……………………. 113
6-2-2- روش تهیۀ غربال­های مولکولی روی فسفات ……. 113
6-3- بحث و نتیجه­گیری ……………………….. 115
6-3-1- سنتز روی فسفات در محیط آبی ……………. 115
6-3-2- سنتز روی فسفات در محیط غیرآبی …………. 118
6-3-2-1- سنتز روی فسفات در مخلوط اتیلن گلیکول- آب 118
6-3-2-2- تجزیه و تحلیل طیف FT-IR ………………. 121
6-3-2-3- اثر نسبت حجمی اتیلن گلیکول به آب …….. 122
6-4- نتیجه­گیری ……………………………… 124

فصل هفتم:استفاده از غربال­های مولکولی و نانوذرات نیکل فسفات جهت بررسی واکنش­های
الکتروکاتالیزوری………………………….. 125
7-1- کلیات ……………………………….. 126
7-2- بخش تجربی ……………………………. 129
7-2-1- مواد مورد استفاده و روش تهیۀ محلول­ها ….. 129
7-2-2- سنتز غربال­های مولکولی و نانوذرات نیکل فسفات 130
7-2-3- دستگاهوری ………………………….. 131
7-2-4- نحوۀ تهیه الکترودها ………………….. 132
7-3- بحث و نتیجه­گیری ……………………….. 133
7-3-1- تبلور غربال­های مولکولی نیکل فسفات ……… 133
7-3-2- بررسی فرآیند الکتروکاتالیز اکسایش متانول در محیط­های قلیایی 134
7-3-2-1- بررسی رفتار الکتروشیمیایی الکترودهای اصلاح شده 134
7-3-2-2- بررسی الکتروکاتالیز اکسایش متانول در سطح الکترود خمیرکربن اصلاح شده 137
7-3-2-3- اثر سرعت روبش پتانسیل بر فرآیند الکتروکاتالیز اکسایش متانول 140
7-3-2-4- تأثیر غلظت متانول بر الکتروکاتالیز اکسایش متانول 140
7-3-3- اندازه­گیری داروهای PAR، PHE و CLP با حسگر الکتروشیمیایی Ni-NP2/CPE 143
7-3-3-1- فرآیند کلی آزمایش ………………….. 143
7-3-3-2- رفتار ولتامتری داروها ………………. 143
7-3-3-3- اثر پارامترهای مؤثر ………………… 146
7-3-3-4- محاسبه گسترۀ خطی، حد تشخیص و تکرارپذیری روش 147
7-3-3-5- اثر مزاحمت داروهای دیگر …………….. 147
7-3-3-6- اندازه­گیری داروها در نمونه­های تجاری ….. 149
7-4- نتیجه­گیری ……………………………… 150

فصلهشتم: اندازه­گیری همزمان مواد دارویی با استفاده از طیف­سنجیUV-Visبه کمک
روش­هایدرجه­بندیچند­متغیره…………………… 151
8-1- کلیات ………………………………… 152
8-1-1- درجه­بندی ……………………………. 153
8-1-1-1- روش مستقیم حداقل مربعات کلاسیک (CLS) یا تحلیل چند جزئی مستقیم (DMA) 155
8-1-1-2- روش­های درجه­بندی غیرمستقیم …………… 156
8-1-1-3- روش­های پیش­پردازش اطلاعات طیفی ………… 162
8-1-2- تعیین تعداد فاکتورهای بهینه …………… 164
8-1-3- کمیت­های آماری برای ارزیابی توانایی پیش­بینی مدل 165
8-1-4- ارقام شایستۀ تجزیه­ای …………………. 166
8-2- بخش تجربی ……………………………. 169
8-2-1- مواد مورد استفاده و روش تهیۀ محلول­ها …… 169
8-2-2- دستگاه و نرم­افزارهای مورد استفاده ……… 171
8-2-3- مراحل آزمایش برای اندازه­گیری همزمان ویتامین­ها 171
8-2-4- مراحل آزمایش برای اندازه­گیری همزمان داروها 174
8-3- بحث و نتیجه گیری ………………………. 177
8-3-1- اندازه­گیری همزمان ویتامین­های سیانوکوبال آمین، متیل­کوبال آمین و کوآنزیم B₁₂………………………………… 177
8-3-1-1- نتایج درجه­بندی و ارزیابی ……………. 178
8-3-1-2- اندازه­گیری ارقام شایستۀ تجزیه­ای ……… 184
8-3-1-3- اندازه­گیری غلظت ویتامین­ها در نمونه­های مصنوعی و مجهول 185
8-3-2- اندازه­گیری همزمان داروهای پاراستامول، فنیل افرین هیدروکلرید و کلرو فنیر آمین مالئات …………………………… 188
8-3-2-1- نتایج درجه­بندی و ارزیابی ……………. 189
8-3-2-2- اندازه­گیری ارقام شایستۀ تجزیه­ای ……… 194
8-3-2-3- اندازه­گیری غلظت دارو­ها در نمونه­های مصنوعی و مجهول 195
8-4- نتیجه­گیری …………………………….. 197

فصل نهم: نتیجه­گیری نهایی ……………………. 199