2-3-1-1 شخصیت پویا ……………………………20

2-3-1-2 شخصیت ایستا…………………………… 20

2-3-1-3 شخصیت ساده و جامع……………………………. 21

2-3-2 انواع شخصیت های فرعی به تفصیل……………………………. 22

2-3-2-1شخصیت قراردادی…………………………… 22

2-3-2-2 شخصیت نوعی…………………………… 22

2-3-2-3شخصیت نمونه…………………………… 22

2-3-2-4 شخصیت شرور…………………………… 23

2-3-2-5 شخصیت های غیرواقعی…………………………… 23

2-3-2-6 شخصیت تمثیلی……………………………24

2-3-3 شخصیت های اصلی و فرعی…………………………….. 24

2-3-3-1 شخصیت اصلی…………………………… 24

2-3-3-2 شخصیت فرعی…………………………… 25

فصل سوم: تحلیل و بررسی شخصیت های داستان ها ………………….26

3-1 سال 70……………………………. 27

3-1-1 زندگی نامه……………………………. 27

3-1-2 گل های سرخ کاغذی…………………………….. 27

3-1-2-1 خلاصه……………………………. 27

3-1-2-2 درونمایه……………………………. 28

3-1-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 29

3-1-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 31

3-2 سال 71……………………………. 38

3-2-1 زندگی نامه……………………………. 38

3-2-2 دیگر از پرستوها خبری نیست…………………………….. 38

3-2-2-1 تا صبح در باران……………………………. 38

3-2-2-1-1 خلاصه……………………………. 38

3-2-2-1-2 درونمایه……………………………. 39

3-2-2-1-3 تحلیل کلی…………………………….. 39

3-2-2-1-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 40

3-2-2-2 یاوران حرّ……………………………. 42

3-2-2-2-1خلاصه……………………………. 42

3-2-2-2-2 درونمایه……………………………. 43

3-2-2-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 43

3-2-2-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 44

3-2-2-3 انتظار……………………………. 47

3-2-2-3-1خلاصه……………………………. 47

3-2-2-3-2 درونمایه……………………………. 47

3-2-2-3-3 تحلیل کلی…………………………….. 47

3-2-2-3-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 47

3-2-2-4 در مسیر بازگشت…………………………….. 48

3-2-2-4-1 خلاصه……………………………. 48

3-2-2-4-2 درونمایه……………………………. 49

3-2-2-4-3 تحلیل کلی…………………………….. 49

3-2-2-4-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 49

3-2-2-5 راهی برای فرار……………………………. 52

3-2-2-5-1 خلاصه……………………………. 52

3-2-2-5-2 درونمایه……………………………. 53

3-2-2-5-3 تحلیل کلی…………………………….. 53

3-2-2-5-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 53

3-2-2-6 با پرستوهای مهاجر……………………………. 57

3-2-2-6-1خلاصه……………………………. 57

3-2-2-6-2 درونمایه……………………………. 58

3-2-2-6-3 تحلیل کلی…………………………….. 58

3-2-2-6-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 58

3-3 سال 72……………………………. 63

3-3-1 زندگی نامه……………………………. 63

3-3-2 تحلیل کتاب…………………………….. 63

3-3-3 مشق خاکی…………………………….. 63

3-3-3-1 آن شب عجیب…………………………….. 63

3-3-3-1-1خلاصه……………………………. 63

3-3-3-1-2 درونمایه……………………………. 64

3-3-3-1-3 تحلیل کلی…………………………….. 64

3-3-3-1-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 65

3-3-3-2 شب حادثه……………………………. 68

3-3-3-2-1 خلاصه……………………………. 68

3-3-3-2-2 درونمایه……………………………. 69

3-3-3-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 70

3-3-3-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 70

3-3-3-3 جزیره تپه ماهورها…………………………… 73

3-3-3-3-1خلاصه……………………………. 73

3-3-3-3-2 درونمایه…………………………… 74

3-3-3-3-3 تحلیل کلی…………………………….. 74

3-3-3-3-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 74

3-4 سال 73…………………………… 77

3-4-1 زندگی نامه……………………………. 77

3-4-2 دست ها پشت گردن……………………………. 77

3-4-2-1 خلاصه……………………………. 77

3-4-2-2 درونمایه……………………………. 78

3-4-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 78

3-4-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 79

3-5 سال 74……………………………. 86

3-5-1 زندگی نامه……………………………. 86

3-5-2 در سوگ سهراب…………………………….. 86

3-5-2-1 خلاصه……………………………. 86

3-5-2-2 درونمایه……………………………. 87

3-5-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 87

3-5-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 88

3-6 سال 75……………………………. 100

3-6-1 زندگی نامه……………………………. 100

3-6-2 مهمان مهتاب…………………………….. 100

3-6-2-1 خلاصه……………………………. 100

3-6-2-2 درونمایه……………………………. 101

3-6-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 102

3-6-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 102

3-7 سال 76……………………………. 124

3-7-1 زندگی نامه……………………………. 124

3-7-2 زمانی برای بزرگ شدن……………………………. 124

3-7-2-1 خلاصه……………………………. 124

3-7-2-2 درونمایه……………………………. 125

3-7-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 126

3-7-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 126

3-8 سال 77……………………………. 134

3-8-1 نصف کشتی؟ نصف دریا!…………………………… 134

3-8-1-1 خلاصه……………………………. 134

3-8-1-2 درونمایه……………………………. 135

3-8-1-3 تحلیل کلی…………………………….. 135

3-8-1-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 136

3-9 سال 78……………………………. 143

3-9-1 زندگی نامه……………………………. 143

3-9-2 گردان چهار نفره…………………………… 144

3-9-2-1 خلاصه……………………………. 144

3-9-2-2 درونمایه……………………………. 145

3-9-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 145

3-9-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 146

3-10 سال 79……………………………. 153

3-10-1 زندگی نامه……………………………. 153

3-10-2 آن مرد در باران رفت…………………………….. 153

3-10-2-1خلاصه……………………………. 153

3-10-2-2 درونمایه……………………………. 155

3-10-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 155

3-10-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 157

فصل چهارم: نتیجه ­گیری…………………………….. 170

منابع و مآخذ……………………………..174

چکیده:

نوشتن داستان درباره جنگ هشت ساله تحمیلی، در دو مقطع بزرگسال و کودک و نوجوان، از آغازین سال های این جنگ نابرابر شروع شده و تا امروز ادامه دارد. شخصیت های داستانی، پویاترین و اساسی ترین رکن داستان ها محسوب می شوند و در داستان های دفاع مقدس نیز این ویژگی کاملا چشم گیر است.

این رساله در پی آن است که شخصیت های ارائه شده در داستان های نوجوان –اعم از داستان های دفاع مقدس و غیر آن- به مثابه آینده سازان کشور و نیز فرهنگ جهاد و شهادت به مثابه دو رکن اصلی فرهنگ دینی ما را مورد نقد و بررسی قرار دهد. آنچه در این نقد و پژوهش اهمیت دارد، توجه به این مسئله است که آیا نویسندگان توانسته اند این خصوصیت را در کنار هم جمع کنند و در این صورت، آیا داستان به نحو مطلوبی ارائه شده است؟!

به منظور محدود شدن کتاب های مورد پژوهش به ناچار یکی از سه دهه­ی پس از انقلاب را برای تحقیق برگزیدیم. در دهه­ی شصت که دهه­ی وقوع جنگ تحمیلی است، داستان ها عمق زیادی ندارند و شخصیت ها پخته نیستند. بین دو دهه­ی هفتاد و هشتاد نیز بهتر آن دیدیم که تقدم زمانی رعایت شود.

از مطالعه این کتاب­ها برمی­آید که هرچند شخصیت پردازی این آثار در کل به نحوی مطلوب بوده است، ولی به مسائلی چون ایمان، توکل و به طور کلی اعتقادات مذهبی آن طور که باید و شاید توجه نشده و این مسئله در مواردی که رعایت شده، گاهی به شعار نزدیک گشته است.

مقدمه:

بیان مسأله:

از آنجا که کودکان و نوجوانان جمعیت قابل ملاحظه ای را تشکیل می دهند، برنامه ریزی برای تربیت و پرورش آن ها جزء ضروریات و دل مشغولی های متولیان امر تربیت بوده و هست. البته در بسیاری موارد به جای برنامه ریزی مناسب و در خور برای این دو قشر، برنامه هایی مغایر با علایق و فطرت آن ها ترتیب داده می شود؛ چنین افرادی یا در پی اثبات نظریه های علمی و تئوری های شخصی هستند و یا می­خواهند به وسیله رسانه های جمعی خواسته­های خود را به مخاطب القا کنند و از این طریق فرهنگی خاص را پایه ریزی نمایند؛ به طوری که بعد از چند دهه، آنچه می خواهند در جامعه به راحتی اجرا شود.

از جمله راه های ارتباط نوجوانان، خلق داستان هایی با موضوعات مرتبط با آن هاست. آنچه بیش از همه در این داستان ها اهمیت دارد، چگونگی خلق شخصیت های داستانی است.

این شخصیت ها هر اندازه که واقعی­تر و صمیمی­تر باشند تاثیر بیشتری بر مخاطب خود خواهند گذاشت. تامل و پژوهش در این زمینه به منظور یافتن راه هایی برای خلق شخصیت هایی ماندگار و تاثیرگذار از اهداف اصلی این رساله است.

از هنرهای اصلی و اساسی هر داستان نویس، ارائه­ی شخصیت­های داستان با توجه به دیگر عناصر متن مانند: زاویه دید، زمان و مکان، درونمایه و … است. در بین شخصیت های گوناگون داستان، شخصیتی به عنوان عنصر کانونی یا شخصیت اصلی متن به وسیله­ی نویسنده ارائه می شود. با توجه به این شخصیت کانونی، دیگر عناصر متن نیز خلق و آفریده می شوند. تحلیل و بررسی شخصیت کانونی یا اصلی داستان، توانایی و خلاقیت نویسنده را در عرضه­ی دیگر عناصر داستانی نیز نشان می دهد. داستان های نوجوان مربوط به دفاع مقدس در دهه­ی هفتاد، که موضوع پژوهش حاضر است می تواند از نظر شخصیت اصلی و هنر نویسنده در ارائه­ی آن بررسی شود. در این داستان ها، گاه نویسنده با توجه به نام و گاهی به صورت سمبلیک و نمادین به معرفی شخصیت های کانونی می پردازد . تحلیل کیفیات مختلف شخصیت ها از نظر نام شناسی، رمزی بودن و چگونگی عرضه­ی مستقیم یا غیرمستقیم، کلیدی برای شناخت ویژگی های داستان به خصوص در اینجا _ گروه سنی نوجوان_ است.

سوال های عنوان شده:

بر این اساس در این پژوهش بر آنیم تا به پرسش های زیر پاسخ دهیم:

1- داستان نویسان این دوره تا چه میزانی به ارائه­ی شخصیت از طریق نام پرداخته اند؟

2- نویسندگان این دوره به کدامیک از طرق عرضه­ی مستقیم و غیرمستقیم شخصیت بیشتر توجه داشته اند؟

3- با توجه به گروه سنی نوجوان، آیا شخصیت های این دوره -این داستان ها- دو بعدی هستند یا چند بعدی؟

4- آیا شخصیت های کانونی در داستان های مذکور به تیپ بدل شده اند؟

فرضیات:

1- به نظر می رسد داستان نویسان این حوزه کمتر به ارائه­ شخصیت کانونی بر اساس نام توجه داشته اند.

2-2-7)مدلهای مدیریت دانش.. 41

2-2-7-1)مدل ایجاد و کاربرد دانش ویگ… 42

2-2-7-2)مدل مارپیچی دانش نوناکا و تاکچی.. 46

2-2-8)پیشگامان مدیریت دانش.. 49

2-2-8-1)داونپورت و پروساک.. 49

2-2-8-2)دراکر. 50

2-2-8-3)نوناکا و تاکه اوچی.. 50

2-2-9)دلایل اهمیت مدیریت دانش.. 51

2-2-10)سرمایه. 54

2-2-11)اشکال سرمایه. 55

2-2-12)سرمایه اجتماعی.. 56

2-2-13)تعاریفسرمایه اجتماعی.. 57

2-2-14)مفهوم سرمایه اجتماعی.. 60

2-2-15)اهمیت سرمایه اجتماعی.. 62

2-2-16)تاریخچه سرمایه اجتماعی.. 63

2-2-17)سیر تاریخی مفهوم سرمایه اجتماعی.. 65

2-2-18)تئوری پردازان معروف سرمایه اجتماعی.. 67

2-2-18-1)فوکویاما 67

2-2-18-2)بوردیو. 70

2-2-18-3)کلمن. 73

2-2-18-4)رابرت پاتنام. 78

2-2-19)مقایسه نظرات بوردیو، کلمن و پاتنام. 81

2-2-20)سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی.. 84

2-2-21)سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و یادگیری سازمانی.. 86

2-2-22)ابعاد سرمایهاجتماعی.. 87

2-2-23)سطوح سرمایه اجتماعی.. 90

2-3)پیشینه تحقیق.. 91

2-3-1)پژوهش های داخلی.. 91

2-3-2)پژوهش های خارجی.. 95

2-4)جمع بندی.. 98

2-5)بررسی محیط پژوهش.. 100

فصل سوم. 101

3-1) مقدمه. 102

3-2) روش تحقیق.. 102

3-3) جامعه ی آماری.. 102

3-4) نمونه آماری.. 103

3-5) ابزار جمع آوری داده های تحقیق.. 104

3-5-1) پرسشنامه. 105

3-5-1-1) شرح پرسشنامه. 105

3-5-1-2) دسته بندی سوالات پرسشنامه. 105

3-5-1-3) تعیین روایی پرسشنامه. 106

فصل پنجم. 106

3-5-1-4) پایایی پرسشنامه. 106

3-6) روش تجزیه تحلیل داده ها 107

فصل چهارم. 109

تجزیه و تحلیل داده ها 109

4-2) ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان و جامعه آماری.. 111

4-2-1) وضعیت پاسخ دهندگان از نظر جنسیت.. 111

4-2-3) وضعیت پاسخ دهندگان از نظر میزان تحصیلات.. 112

فصل پنجم. 131

نتیجه گیری و پیشنهادات.. 131

5-1) مقدمه. 132

بر مساله و نتیجه گیری پژوهش.. 133

5-3) محدودیت های تحقیق.. 138

5-4) پیشنهادات.. 138

5-5) پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 139

پیوست ها 140

منابع و مأخذ. 143

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 2-1) فرایندها و ساز وکارهای مدیریت دانش…………………………………………………………………………….40

جدول 2-2) مدل مدیریت دانش ویگ- سطوح درونی سازی…………………………………………………………………….43

جدول2-3) ماتریس مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………….45

جدول 2-4)تعاریف مختلف از سرمایه اجتماعی براساس هدف و سطح تحلیل…………………………………………………..83

جدول 2-5)ابعاد سرمایه اجتماعی سازمانی……………………………………………………………………………………..90

جدول 3-1) حجم جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………103

جدول3-2) دسته بندی سوالات پرسشنامه……………………………………………………………………………………..105

جدول 3-3) تفکیک آلفای کرونباخ برای هر پرسشنامه……………………………………………………………………….107

جدول 4-1) ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان………………………………………………………………………111

جدول 4-2. شاخص­های مرکزی، پراکندگی و توزیع متغیرهای مورد بررسی در پژوهش…………………………………..114

جدول 4-3. آزمون كولموگروف اسمیرنوف متغیرهای پژوهش……………………………………………………………..118

جدول4-4. نحوه داوری میزان عددی ضریب همبستگی……………………………………………………………………120

جدول 4-5. ضریب همبستگی بین «اعتماد» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن……………………………………………..121

جدول 4-6. ضریب همبستگی بین «شبکه ها» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن……………………………………………122
جدول 4-7. ضریب همبستگی بین «همکاری» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن…………………………………………123

جدول 4-8. ضریب همبستگی بین «روابط» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن……………………………………………..124

جدول 4-9. ضریب همبستگی بین «ارزش ها» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن………………………………………….125

جدول 4-10. ضریب همبستگی بین «فهم متقابل» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن……………………………………….126

جدول 4-11. ضریب همبستگی بین «تعهد» و شاخص مدیریت دانش و ابعاد آن……………………………………………..127

جدول 4-12. ضریب همبستگی بین «مدیریت دانش» و «سرمای اجتماعی درون سازمانی»………………………………..128

جدول 4-13. میزان تغییردر توانایی پیشگویی مدل با ورود هر یک از متغیرهای مستقل………………………………….129

جدول 4-14. برآورد ضرایب رگرسیونی و آزمون معناداری ضرایب…………………………………………………….130

 

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 4-1) توزیع پاسخگویان بر اساس جنسیت……………………………………………………………………………..112

نمودار 4-2) وضعیت پاسخ دهندگان بر اساس سن……………………………………………………………………………112

نمودار 4-3) وضعیت پاسخ دهندگان از نظر تحصیلات………………………………………………………………………113

نمودار 4-4) وضعیت پاسخ دهندگان از نظر میزان سابقه کار……………………………………………………………….113

 

فهرست اشکال

عنوان صفحه

شکل 2-1) مراحل توسعه مدیریت دانش (دالکر، 2005؛ به نقل از قلیچ لی، 1388)………………………………………….22

شکل 2-2) خلاصه فعالیتهای کلیدی چرخه مدیریت دانش (ویگ، 1993)…………………………………………………….29

شکل 2-3)چرخه مدیریت دانش یکپارچه دالکر (دالکر، 2005)………………………………………………………………35

شکل 2-4)مدل مدیریت دانش نوناکا و تاکچی (1995)………………………………………………………………………..47

شکل 2-5)عوامل مؤثر در استقرار مدیریت دانش (انصاری و شائمی، 1385)………………………………………………53

شکل 2-6) سطوح سرمایه اجتماعی (اقتباس از صالحی و کاوسی، 1387)………………………………………………….91

شکل 2-7)مدل نظری پژوهش……………………………………………………………………………………………….98

چکیده:

بررسی رابطه ی مدیریت دانش و سرمایه اجتماعی در آموزش و پرورش از دیدگاه معلمان دوره متوسطه نظری استان هرمزگان

6- اشاره به معارف اسلامی و حدیث و قرآن در آن کم است و آن چه هست عمیق نیست.

7- شعر این دوره از پند و اندرز خالی نیست ولی این پندها بیشتر جنبه ی علمی و ساده دارند و یاد آور پند هایی هستند که از بزرگان ایران باستان چون انوشیروان و باقی مانده است . در صورتی که پند های سنایی و خاقانی جنبه ی شرعی و عرفانی دارد و نسبت به پند های این دوره تجریدی و پیچیده است.

شعر قرن ششم:

رواج تصوف و فعالیت صوفیان:

درزمان سامانیان، از صوفیان بزرگ در خراسان خبری نبود و در زمان غزنویان صوفیان تحت فشارهای سیاسی و مذهبی بودند. محمود خود مردی متعصّب بود. خراسان تحت سلطه ی کرّامیان بود که از فرقه های متعصب سنی بودند. در اسرار التوحید آمده است که شیخ ابوسعید ابوالخیر گرفتار این متعصبان بود. او را تکفیر کرده بودند که مردی پیدا شده است که بر منبر قرآن و حدیث نمی گوید، همه بیت و ترانه می گوید و حتی قرار بود او را به دار بیاویزند. از این رو مشایخ صوفیه علیه غزنویان توطئه می کردند. و سلجوقیان را به حمله به خراسان تعریض می نمودند . وقتی سلاجقه روی کار آمدند به ازاء آن سابقه ،به صوفیان امتیازهایی دادند. در اطراف و اکناف خانقاه های متعددی تأسیس شد. صوفیان نخستین بار بعد از شهادت حلاج جرأت یافتند تا افکار خود را آشکارا منتشر سازند و از این رو عرفان وارد ادبیات فارسی شد.

تأسیس مدارس دینی و رواج معارف اسلامی:

سلجوقیان هم مانند غزنویان برای تثبیت قدرت خود و جنبه ی قانونی (شرعی) دادن به آن ناچار بودند که دست دوستی به سوی خلفای بغداد دراز کنند و از این رو به تأسیس مدارس دینی و ترویج معارف اسلامی پرداختند . هر چه از تاریخ ورود اسلام به ایران دورتر شویم به صورت طبیعی آشنایی مردم با معارف اسلامی و قرآن و تفسیر و حدیث بیشتر شده است. از این رو در شعر این دوره اشاره به آیات و احادیث و تلمیحات اسلامی بیشتر از سابق است.

البته در غالب مدارس که در قرن پنجم به بعد تأسیس شده بود تدریس علوم عقلی ممنوع بود و اهتمام اصلی بر علوم دینی و ادبیات بود. دامنه ی تعصبات مذهبی به همه جا کشیده بود. مثلاً دعوای پیروان حنفیه و شافعیه که از قدیم کم و بیش وجود داشت در این قرن به اوج خود رسید و بسی مدرسه و کتابخانه سوخته شد.

اکثریت شاعران بزرگ قرن ششم به سبک بینابین یا سبک عهد سلجوقی توجه دارند. سنایی نخستین بار به صورت جدّی مطالب عرفانی را در شعر وارد کرد، اما عرفان او بیشتر نزدیک به شرع و اخلاق است. اشاره به آیات و احادیث از مشخصات شعر اوست. لحن قصاید او تا حدودی مخصوص به خود او است و به نظر می رسد که به ناصر خسرو توجه داشته است. طریقه ی عرفانی او که در حقیقت شرع و پند و موعظه است مورد توجه بسیاری از شاعران مخصوصاً نظامی و خاقانی قرار گرفته است.1

استاد فروزان فر می نویسد: «شعر صوفیانه از اواسط قرن چهارم هجری آغاز شده و اشعار ابوالفضل بشربن یاسمین و دیگران که ابو سعید بن ابی الخیر در مجالس خود خوانده و در اسرار التوحید نقل شده و پس از آن در قرن پنجم عبدالله انصاری اشعار زهد مایل به تصوف می سرود.

خلقت آدم(ع)1

خواست خداوند چنین بود که در روی زمین موجودی بیافریند که نماینده ی او باشد، صفاتش پرتوی از صفا ت پروردگار ، و مقام و شخصیتش برتر از فرشتگان، خواست او این بود که تمامی زمین و نعمتهایش را در اختیار چنین انسانی بگذارد نیروها ، گنجها،معادن و همه ی امکاناتش را.

چنین موجودی می بایست سهم وافری از عقل و شعور وادراک،واستعداد ویژه داشته باشد که بتواند رهبری و پیشوایی موجودات زمین را بر عهده گیرد. خداوند موجودی را از گل ناچیز آفرید و او را گل سر سبد عالم هستی و شایسته ی مقام خلافت الهی و نماینده ی «الله» در زمین قرار داد. خداوند همه ی حقایق و اسرار الهی را به آدم یاد داد و از او خواست که به فرشتگان تعلیم کند و سپس از فرشتگان خواست بر آدم سجده کنند همه ی آنها بر عظمت و مقام آدم سجده نمودند به جز ابلیس2.

فرخی سیستانی درموردآفرینش آدم ازگل چنین گفته است :

دوستی او را بر آب افکند پنداری خدای مهر او را کردگویی با گل آدم عجین

رودكی دانش را از آغازآفرینش انسان با او عجین می داند ومی گوید :

تا جهان بود از سر آدم فراز کس نبوداز راه دانش بی نیاز

خاقانی سجده ی تمام فرشتگان را به مقام انسان این گونه بیان كرده است :

دهر جلال تو دید ایمان آورد و گفت کای ملکوت اسجدوا کادم وقتست هان

عطار نیشابوری در منطق الطیرداستان خلقت آدم وسجده ی فرشتگان وعدم سجده ی شیطان وطوق لعنت تاآخر(مهلت معلوم) برشیطان رادرابیات ذیل بیان كرده است :

گفت ای روحانیان آسمان پیش آدم سجده آرید این زمان

سر نهادند آن همه بر روی خاک لاجرم یک تن ندید آن سر پاک

باز ابلیس آمد و گفت این نفس سجده ای از من نبیند هیچ کس

گفت یا رب مهل ده این بنده را چاره ای کن این ز پا افکنده را

حق تعالی گفت مهلت بر منت طوق لعنت کردم اندر گردنت

نام تو کذاب خواهم زد رقم می بمانی تا قیامت متهم

عطارنیشابوری بازدرمنطق الطیرگوید :

هر چه آورد از عدم حق در وجود جمله افتادند پیشش در سجود

چون رسید آخر به آدم فطرتش در پس صد پرده برد از غیرتش

عطارنیشابوری درالهی نامه گوید :

چون بگشاد اول آدم دیده از فرش نوشته دید او را نام بر عرش

خداوندخمیرمایه ی وجودانسان را در چهل صباح سرشت واورادر وجود آورد سنایی غزنوی گوید :

کز برای پخته گشتن کرد آدم را اله در چهل صبح الهی طینت پاکش خمیر

ای خمیرت کرده در چل صبح تأیید اله چون تنورت گرم شد آن به که در بندی فطیر

چون گذشتش زکاف ونون رستی از قل قاف ولام دانشمند

خداوندآدم را به خاطر حضرت محمد (ص) آفریدو سنایی گوید :

صورت احمد ز آدم بد و لیک اندر صفت آدم از احمد پدید آمد چو آصف برخیا

کاف و نون نیست جز نبشته ی ما چیست«کن» سرعت نفوذ قضا

پیش او سجده کرده عالم دون زنده گشته چو مسجد ذوالنّون

سنایی غزنوی درسیرالعباد الی المعاددرمورداین كه خداونددرآغازخلقت اسماءالهی را به آدم آموخت

می گوید :

چشم وحدت ندیده جسم یکی علم آدم نخوانده اسم یکی

«یفعل الله ما یشاء» از هوش ساخته بنده وار حلقه به گوش

عقل وخرد انسان پرتویی ازنورذات خداوند است وسنایی دركارنامه ی بلخ گوید :

خرد از نور ذات او شد هست زان به ارشاد آدمی پیوست

پشت و رویست دین و عالم را اینت در عقل روح آدم را

خداونددرون انسان راازوجودخودخلق نمودوسجده گاه تمامی فرشتگان كردكه سنایی درطریق التحقیق می گوید :

باطنت را به لطف خود پرورد ظاهرت قبله ی ملایک کرد

خداوندگنجینه ای پنهان بودوبا خلقت انسان خواست تا شناخته شودغزنوی درسنایی آبادگوید :

حکمتش هفت طاق آینه گون کرد روشن به امر کن فیکون

حکمت از بود خلق معرفتست «کنت کنزاً» بیان این صفت است

بازسنایی غزنوی درعشق نامه می گوید :

گفت کین جای سجده ی ملیکست خود چه جای ستادن نمکیست

قدسیان را که ساز عشق نبود سازتقدیس اگرچه بودچه سود

آدمی راكه هست ذلت خاك ساز عصمت اگرچه نیست چه باك

روح در هر چه بنگرد زان پس نقش معشوق و عشق بیند و بس

این مقامیست کز فنای فنا متحقّق شود بقای بقا

گر ترا چشم معرفت بیناست وجه صانع ز صنع او پیداست

دیده از وجه خوب چشمه ی نور دیده در صنع آیتی مشهور

روح اگر چه نتیجه ی عدم است با قدم گوئیا که هم قدم است

یافته از جلال سبّوحی شرف اختصاص«من روحی»

سنایی غزنوی درعقل نامه هستی انسان راازروح حیوانی می داندوگوید :

از دم روح قدس قوت آرند به ره معده ی تو بسپارند

گر تو هستی ز روح حیوانی به ز حیوانی است انسانی

امیرمعزی درموردخلقت انسان ووجودانسان دربهشت وابلیس دشمن آدم وعدم آگا هی انسان ازمقام ومنزلت خوددربهشت وغروروتكبرشیطان كه خودرابرترازآدم می داند گوید:

تو آدمی و همه خلق چون فریشتگان مخالف تو چو ابلیس خاک راه ولعین

به نور صرف همی ماند و عجب دارم که نور صرف بود«من سلاله من طین»

چو محکم کرد اصل کار آدم به عا لم کرد نسل او فراوان

گر نور تو پیدا شدی از گوهر آدم ابلیس بگفتی که به از نار بود طین

اگر بود سوی طین بازگشت آدمیان عجب مدار که آدم سرشته شد از طین

ز پشت آدم بنمود صورت تو خدای ز غیرت تو شد ابلیس دشمن آدم

گاه آدم را بیاراید به دست لطف خویش تا بهشت از خوبی دیدار او گیرد جمال

تو در سلاله ی آدم ستاره ای بودی هنوز پیکر آدم سلاله و صلصال

سایه ی یزدانی و در سایه ی عدل تواند خلق عالم یک به یک اولاد آدم سر به سر

نار پیش طنین سجود از رشک نور تو نکرد کو همی دانست ایزد نور تو در طین نهاد

حشمت اسلاف او از نام او تا آدمست دولت اعقاب او از فر او تا محشرست

شعاع بخت تو آدمست بر اسلاف لباس جاه تو محشرست بر اعقاب

ز تست نا گه آدم جلالت اسلاف ز تست ناگه محشر سعادت اعقاب

گر آدم از هنرش داشتی به خلد خبر برو نکردی ابلیس کید خویش روا

از طین چو تویی آمد و چون احمد مرسل بر مرکز نورست شرب جوهر طین را

ظهیرالدین فاریابی گوید :

گفتی اندر مزاج آدم خاک لطف ایزد نسیم جان بدمید

نفس کلی برای راتب رزق بی اساس «خلقته بیدی»

چنگ در دامن قضا زده بود کرمت گفت:«الضمان علی»

هرگز نزاید از تو گرانمایه ترگهر زان آب و گل که مایه ی ترکیب آدم است

همه به دعوی عصمت بر آمده چون ملک ولیک بوده چو ابلیس در ازل ملعون

ظهیرالدین فاریابی اراده ی خداوندرادرهستی تما می موجودات سا طع می داندوگوید :

شبی به خیمه ابداعیان کن فیکون حدیث زلف تو می رفت و الحدیث شجون

خیام نیشابوری خداوندرا صیاد ازل می داند و انسان راهمچون مرغی می داندكه راز خلقت و آفرینش موجودات به وجود آدمی را به قضا و سرنوشت مقرون می داند وگوید :

صیّاد ازل چو دانه در دام نهاد مرغی بگرفت و آدمش نام نهاد

هر نیک و بدی که می رود در عالم خود می کند و بهانه بر عالم نهاد

موجود حقیقی به جز انسان نبود کس منکر او به غیر شیطان نبود

اسرار الهی همه در ذات تو است دریاب که این نکته بس آسان نبود

روحی که منزّه است ز آلایش خاک کس یک قدم از نهاد بیرون ننهاد

چون بنگری از مبتدی و از استاد عجز است به دست هرکه از مادر زاد

ای مرغ عجب ستارگان چنیه ی تست در روز الست عهد دیرینه ی تست

گر جام جهان نمای جویی تو در صندوقی نهاده در سینه ی تست

ای روح در این عالم غربت چونی بی آن همه جایگاه و رتبت چونی

سلطان جهان قدس بودی و امروز از محنت نفس شوم صحبت چونی

محبوب جمال خود به آدم بخشید سّر حرمش به یار محرم بخشید

هر نقد که در خزانه ی عالم بود سلطان به کرم به جز و آدم بخشید

در روز ازل هر آنچه بایست بداد غم خوردن و کوشیدن ما بیهوده ست

کو محرم راز تو بگویم یک دم کز روز نخست خود چه بودست آدم

محنت زده ی سرشته ای از گل غم یک چند جهان بگشت و برداشت قدم

بر لوح قضا نگر که از روز ازل استاد هر آنچه بودنی بود نوشت

ای کوزه گر آهسته اگر هشیاری تا چند کنی بر گل آدم خواری

تا ظّن نبری که من به خود موجودم یا این ره خونخواره به خود پیمودم

چون بود حقیقت من از او موجود من خود که بدم کجا بدم کی بودم

ایزد چو گل وجود ما می آراست دانست ز فعل ما چه بر خواهد خاست

بی حکمتش نیست هر گناهی که مراست پس سوختن قیامت از بهر چه خواست

یا رب تو گلم سرشته ای من چه کنم پشم و قصبم تو رشته ای من چه کنم

هر نیک و بدی که آید از من بوجود خود بر سر من نوشته ای من چه کنم

روزی که شراب عاشقی می دادند در خون جگر زدند پیمانه ی من

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من وین حرف معمانه تو خوانی و نه من

هست از پس پرده گفتگوی من و تو چون پرده بر افتد نه تومانی و نه من

مسعودسعدسلمان می گوید :

ای بار خدایی که ترا یار نباشد در حرمت و در مکرمت از تخمه ی آدم

نه نفس نفیس را چه رنجانی ای نفس تو فخر آدم و حوا

تا آدم و حوا که شدند اصل تناسل هستی ملک و شاه به اجداد و به آبا

وین آدم و حوا سبب اصل تو بودند ای اصل تو فخر و شرف آدم و حوّا

هست بنده نبیره ی آدم در همه چیز اثر کند انساب

گفته ی بدسگال چون ابلیس دور کردم از آن چو خلد جناب

ملک به اصل و به آدم رساند نسبت ملک کراست از ملكان در جهان چنین انساب

خداوندازكسی زاده نشده وكسی هم ازاوزاده نشده است وناصرخسروقبادیانی گوید :

آن را که نزادند مرور را و نزاید زی مرد خردمند شما راست گوایید

زیراكه نزاده ست شماراكس وهموار برخاك همی زاده ی زاینده ی بزایید

انوری می گوید :

عالم و آدم نبودستند کاندر بدو کار زید از اهل درج شد عمرو از اهل درک

به صفای صفّی حق آدم که سرانبیا و بوالبشرست

اگر نه واسطه ی عقد جنبش و آرام به عدل قاعده ی ملک آدم و حوّا

هر چه ز آب و آتش و خاک و هوای عالمست راستی باید طفیل آب و خاک آدمست

پدر اول آدم آنکه وجود نه ز مادر نه از پدر دارد

عنایتی بدو صلصال، اصل آدم و تو از آن عنایت محضی و آدم از صلصال

چو تو در دور آدم کس ندیدست کریم ابن کریمی تا به آدم

غرض ذات تو بود ارنه نگشتی بنی آدم بکّر منا مکرّم

ای کلک تو پشت ملک عالم وی روز تو عید دور آدم

وقتی که هنوز آسمان طفل آدم به طفیل تو مکرّم

آن روز کافرینش آدم تمام شد شد در ضمان روزی نسلش به نان تو

ذرهّ ای از حلم او گر در گل آدم بدی در میان خلق نا موجود بودی داوری

جمال الدین اصفهانی[1]درمورد این كه شیطان خود را از سرغرور و تكبر برتر از آدم می داند گوید:

غرور داده مرا ابلیس را گه «اناخیر» خلاص کرده سیاووش را گه بهتان

اول وآخرهمه چیزخداوندووجودانسان ازخاك ضعیف وسجده برآدم وعطسه ی آدم رادرمخزن الاسرارنظامی چنین منعكس گردیده ومی گوید :

اوّل و آخر به وجود و حیات هست کن و نیست کن کائنات

با جبر وتش که دو عالم کم است اوّل ما و آخر ما یک دم است

کیست در این دیرگه دیر پای کاو«لمن الملک» زند جز خدای

بود و نبود آنچه بلند است و پست باشد و این نیز نباشد که هست

ای همه هستی ز تو پیدا شده خاک ضعیف از تو توانا شده

زیر نشین علمت کائنات ما به تو قادم چو تو قائم به ذات

هستی تو صورت و پیوندنی تو به کس و کس به تو مانند نی

آنچه تغیّر نپذیرد تویی و آن که نمرده ست و نمیرد تویی

ما همه فانّی و بقابس تو را ملک تعالی و تقدّس تو را

جز تو فلک را خم دوران که داد دیگ جسد را نمک جان که داد

ای به ازل بوده و نابوده ما وی به ابد زنده و فرسوده ما

این ده ویران چو اشارت رسید از تو و آدم به عمارت رسید

آدم نو ز خمه در آمد ز پیش تا برد آن گوی به چوگان خویش

«علّم آدم» صفت پاک اوست «خمّر طینه» شرف خاک اوست

طفل چهل روزه ی کژ مژ زبان پیر چهل ساله بر او درس خوان

ز آن به دعاها به وجود آمده جمله ی عالم به سجود آمده

خطبه ی دولت به فصیحتی رسد عطسه ی آدم به مسیحی رسد

معرفتی در گل آدم نماند اهل دلی در همه عالم نماند

نظامی درخسرو و شیرین چنین می گوید :

خدایا چون گل مار را سرشتی وثیقت نامه ای بر ما نوشتی

تویی کاوّل ز خاکم آفریدی به فضلتم ز آفرینش بر گزیدی

ادیم رخ به خون دیده می شست سهیل خویش را در دیده می جست

ز عشقت سوزم و می سازم از دور که پروانه ندارد طاقت نور

کفی گل بر همه روی ز می نیست که بر وی خون چندین آدمی نیست

خدایی کافرینش کرده ی اوست زتن تا جان پدید آورده ا ی اوست

جهان را اولیّن بطن ز می بود زمین را اخرین بطن آدمی بود

خدایی کادمی را سروری داد مرا بر آدمی پیغمبری داد

نظامی درلیلی ومجنون گوید :

ای هر چه رمیده و آرمیده در کن فیکون تو آفریده

من گر گهرم و گر سفالم پیرایه ی توست روی مالم

بر صورت من ز روی هستی آرایش آفرین تو بستی

واکنون که نشانه گاه جودم تا باز عدم شود وجودم

این شخص نه آدمی فرشته است کایزد ز کرامتش سرشته است

نظامی درهفت پیكر گوید :

آفریننده ی خز این جود مبدع و آفریدگار وجود

تو نزادیّ و دیگران زادند تو خداییّ و دیگران بادند

جز به حکم تو نیک و بد نکنند هیچ کاری به حکم خود نکنند

ز اولّین گل که آدمی بفشرد صافی او بود و دیگران همه درد

گر کسی پر سدت که دانش پاک ز آدمی خیزد آدمی از خاک

دیده کاو در حجاب نور افتد ز آسمان و فرشته دور افتد

چاشنی گیر آسمان زمی است میزبان فرشته آدمی است

نظامی درشرفنامه خداوند راپدید آورنده ی خلق می داند :

پدید آور خلق عالم تویی تو میرانی و زنده کن هم تویی

نظامی دراقبال نامه گوید :

تنومند از او جمله ی کائنات بدو زنده هرکس که دارد حیات

همه بودی از بود او هست نام تمام اوست دیگر همه نا تمام

جزو کیست کز خاک آدم سرشت بر آب این چنین نقش داند نوشت

تن آدمی را که خواهد فشرد ندانم که چون باز خواهد سپرد

خلقت حوا ازپهلوی آدم و طینت انسان از نوریدالله ، خاقانی می گوید :

ترا ز پشتی همت به کف شود ملکت بلی زپهلوی آدم پدید شدحوا

ای ربیع فضل و از تو گشت عالم را شرف وی ربیع فصل واز تو گشت آدم را نما

عطسه ی او آدم است، عطسه ی آدم مسیح اینت خلف کز شرف عطسه ی او بود باب

فهرست مطالب …………………………………………………………………………………………………………….

ه

فهرست جداول …………………………………………………………………………………………………………….

ط

فهرست نمودارها ………………………………………………………………………………………………………….

ک

فهرست شکل­ها ………………………………………………………………………………………………………….. ک

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات پژوهش …………………………………………………………………………………………………………..

1

1-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2

1-2- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5

1-3- ضرورت پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………….

6

1-4- اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………

8

1-5- سؤال­های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………

8

1-6- تعاریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………………………………………………….

9

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه­ی پژوهش …………………………………………………………………

11

2-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………

12

2-2- گستره­ی مفهومی کیفیت …………………………………………………………………………………………………………………..

14

2-2-1- بر تعاریف کیفیت …………………………………………………………………………………………………………

14

2-3- زمینه­ پیدایش و گسترش مطالعات مدیریت کیفیت …………………………………………………………………….

18

2-3-1-مدیریت کیفیت فراگیر(TQM) …………………………………………………………………………………………….

19

2-4- سنجش عملکرد و مدیریت کیفیت فراگیر ………………………………………………………………………………………..

21

2-5- استفاده از الگوهای مدیریت کیفیت به­منظور سنجش عملکرد ………………………………………………………….

24

2-5-1- جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج (MBNQA) ……………………………………………………………………

24

2-5-2- شش سیگما (Six Sigma) ……………………………………………………………………………………………………

25

2-5-3- کارت امتیازی متوازن (BSC) …………………………………………………….. …………………………………………

29

2-5-4- الگوی “بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت” (EFQM) یا تعالی سازمانی ……………………………………

31

			2-5-4-1- مفاهیم بنیادین الگوی تعالی سازمانی ……………………………………………………………………….			33
			2-5-4-2- معیارهای الگوی تعالی سازمانی …………………………………………………………………………………			36
			2-5-4-3- منطق امتیازدهی در الگوی تعالی سازمانی ……………………………………………………………….			42
			2-5-4-4- مزایای الگوی تعالی سازمانی ……………………………………………………………………………………..			43
	2-6- خلاصه و نتیجه­گیری از مباحث نظری ……………………………………………………………………………………………….					44
	2-7- پیشینه­ی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………..					45
		2-7-1- پیشینه در خارج از کشور ………………………………………………………………………………………………………….				46
		2-7-2- پیشینه در ایران …………………………………………………………………………………………………………………………				53
	2-8- خلاصه و نتیجه­گیری از پیشینه­ی پژوهش ………………………………………………………………………………………..					56
فصل سوم: روش­شناسی پژوهش ……………………………………………………………………………………………….						60
	3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..					61
	3-2- روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………….					63
	3-3- جامعه­ی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………..					63
	3-4- ابزار گردآوری داده­ها …………………………………………………………………………………………………………………………..					64
		3-4-1- پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………………..				64
			3-4-1-1- نحوه­ی تهیه پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………			65
			3-4-1-2- نحوه­ی محاسبه امتیازها بر اساس داده­های به­دست آمده از پرسشنامه­ی الگوی تعالی سازمانی……………………………………………………………………………………………………………………			6جج 68
				3-4-1-2-1- نحوه­ی امتیازدهی به توانمندسازها…………………………………………………………….		68
					3-4-1-2-1-1- معیار اول، رهبری………………………………………………………………	68
					3-4-1-2-1-2- معیار دوم، خط مشی و استراتژی ……………………………………	69
					3-4-1-2-1-3- معیار سوم، کارکنان …………………………………………………………	70
					3-4-1-2-1-4- معیار چهارم، شراکت­ها و منابع ……………………………………….	70
					3-4-1-2-1-5- معیار پنجم، فرآیندها ……………………………………………………….	71
				3-4-1-2-2- نحوه­ی امتیازدهی به نتایج ……………………………………………………………………….		72
					3-4-1-2-2-1- معیار ششم، نتایج مشتریان …………………………………………….	72
					3-4-1-2-2-2- معیار هفتم، نتایج کارکنان ………………………………………………	73
					3-4-1-2-2-3- معیار هشتم، نتایج جامعه ………………………………………………..	74
					3-4-1-2-2-4- معیار نهم، نتایج کلیدی عملکرد ……………………………………..	75

					3-4-1-2-3- نحوه­ی محاسبه امتیاز کلِ معیارهای الگوی تعالی سازمانی …………………….	77
		3-4-1-3- سنجش روایی و پایایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………..				77
				3-4-1-3-1- روایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………..		77
				3-4-1-3-2- پایایی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………….		78
		3-4-2- کارگاه …………………………………………………………………………………………………………………………………………				78
	3-5- روش تجزیه و تحلیل داده­ها ……………………………………………………………………………………………………………….					79
		3-5-1- نرم افزارهای مورد استفاده ………………………………………………………………………………………………………..				79
		3-5-2- روش­های آماری به­کار گرفته شده ……………………………………………………………………………………………				80
	3-6- مشکلات پژوهش و راه­کارهای اتخاذ شده برای غلبه بر آن­ها ……………………………………………………………					80
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­های پژوهش …………………………………………………………………………						83
	4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..					84
	4-2- ویژگی­های کلی جامعه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………..					84
	4-3- بررسی سؤال­های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………					88
		4-3-1- سؤال اول پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..				89
		4-3-2- سؤال دوم پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..				89
		4-3-3- سؤال سوم پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………				89
			4-3-1-1- رهبری ……………………………………………………………………………………………………………………….			90
			4-3-1-2- خط مشی و استراتژی ………………………………………………………………………………………………..			91
			4-3-1-3- كاركنان ………………………………………………………………………………………………………………………			93
			4-3-1-4- مشاركت­ها و منابع ……………………………………………………………………………………………………..			94
			4-3-1-5- فرآیندها ……………………………………………………………………………………………………………………..			95
			4-3-1-6- نتایج مشتریان ……………………………………………………………………………………………………………			100
			4-3-1-7- نتایج كاركنان …………………………………………………………………………………………………………….			102
			4-3-1-8- نتایج جامعه ………………………………………………………………………………………………………………..			104
			4-3-1-9- نتایج كلیدی عملكرد ………………………………………………………………………………………………….			105
		4-3-4- سؤال چهارم پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………				116
		4-3-5- سؤال پنجم پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………..				120

فصل پنجم: بحث، نتیجه­گیری و پیشنهادهای پژوهش ……………………………………………………………				122
	5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..			123
	5-2- بحث و نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………..			124
		5-2-1- وضعیت موجود و مطلوب مدیریت فناوری اطلاعات در جامعه­ی پژوهش ……………………………….		125
			5-2-1-1- وضعیت موجود و مطلوب مدیریت فناوری اطلاعات از دیدگاه عوامل توانمندساز در جامعه­ی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………….	125 126
			5-2-2-2- وضعیت موجود و مطلوب مدیریت فناوری اطلاعات از دیدگاه عوامل نتایج در جامعه­ی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………….	134
	5-2-2- ارزیابی کاربرد الگوی تعالی سازمانی در حوزه­ی مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاهی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 5-3- پیشنهادهای پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..			142 142 143
	5-4- پیشنهادهایی برای انجام پژوهش­های آینده ……………………………………………………………………………………….			146
فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………..				147
			منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………………..	148
			منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………..	151
پیوست شماره­ی 1: پرسشنامه­ی پژوهش …………………………………………………………………………………………………………..				154
چکیده به زبان انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….				162
فهرست جداول
جدول شماره 3-1: معیارهای اصلی پرسشنامه و تعداد زیر معیارهای تخصیص یافته به هریک از آن­ها ………..				66
جدول شماره 3-2: نحوه­ی تخصیص امتیازها در پرسشنامه ……………………………………………………………………………..				67
جدول شماره 3-3: نحوه­ محاسبه امتیاز معیار رهبری ………………………………………………………………………………………				69
جدول شماره 3-4: نحوه محاسبه امتیاز معیار خط مشی و استراتژی ………………………………………………………………				69
جدول شماره 3-5: نحوه محاسبه امتیاز معیار کارکنان …………………………………………………………………………………….				70
جدول شماره 3-6: نحوه محاسبه امتیاز معیار شراکت­ها و منابع ………………………………………………………………………				71
جدول شماره 3-7: نحوه محاسبه امتیاز معیار فرآیندها ……………………………………………………………………………………				71
جدول شماره 3-8: نحوه­ محاسبه امتیاز معیار نتایج مشتریان ………………………………………………………………………….				73
جدول شماره 3-9: نحوه­ محاسبه امتیاز معیار کارکنان …………………………………………………………………………………….				74
جدول شماره 3-10: نحوه­ محاسبه امتیاز معیار نتایج جامعه ……………………………………………………………………………				75
جدول شماره 3-11: نحوه­ محاسبه امتیاز معیار نتایج کلیدی عملکرد ……………………………………………………………..				76
جدول شماره 4-1: دانشگاه محل خدمت پاسخ­گویان به پرسشنامه ………………………………………………………………….				85
جدول شماره 4-2: توزیع سن پاسخ­گویان به پرسشنامه …………………………………………………………………………………..				86
جدول شماره 4-3: توزیع سطح تحصیلی پاسخ­گویان به پرسشنامه …………………………………………………………………				87
جدول شماره 4-4: رشته­ی تحصیلی پاسخ­گویان به پرسشنامه ………………………………………………………………………..				87
جدول شماره 4-5: سابقه­ی کار پاسخ­گویان به پرسشنامه ………………………………………………………………………………..				88
جدول شماره 4-6: خرده معیارهای رهبری و امتیاز میانگین آن­ها ………………………………………………………………….				90
جدول شماره 4-7: خرده معیارهای خط مشی و استراتژی و امتیاز میانگین آن­ها ………………………………………….				92
جدول شماره 4-8: خرده معیارهای کارکنان و امتیاز میانگین آن­ها ……………………………………………………………….				93
جدول شماره 4-9: خرده معیارهای مشارکت­ها و منابع و امتیاز میانگین آن­ها ……………………………………………….				95
جدول شماره 4-10: خرده معیارهای فرآیندها و امتیاز میانگین آن­ها ……………………………………………………………..				96
جدول شماره 4-11: امتیاز کلِ معیارهای توانمندساز از وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های مورد بررسی ………………………………………………………………………………………………..				97 98
جدول شماره 4-12: امتیاز کلِ معیارهای توانمندساز از وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه شهید چمران………………………………………………………………………………..				98 99
جدول شماره 4-13: امتیاز کلِ معیارهای توانمندساز از وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه علوم پزشکی جندی­شاپور …………………………………………………………….				100
جدول شماره 4-14: خرده معیارهای نتایج مشتریان و امتیاز میانگین آن­ها ……………………………………………………				101
جدول شماره 4-15: خرده معیارهای نتایج کارکنان و امتیاز میانگین آن­ها …………………………………………………….				103
جدول شماره 4-16: خرده معیارهای نتایج جامعه و امتیاز میانگین آن­ها ……………………………………………………….				104
جدول شماره 4-17: خرده معیارهای دستاوردهای کلیدی عملکرد و امتیاز میانگین آن­ها …………………………….				106
جدول شماره 4-18: خرده معیارهای شاخص­های کلیدی عملکرد و امتیاز میانگین آن­ها ………………………………				107
جدول شماره 4-19: امتیازِ کلِ معیارهای نتایج از وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های مورد بررسی………………………………………………………………………………………………………………………				108 109
جدول شماره 4-20: امتیازِ کلِ معیارهای نتایج از وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های­ دانشگاه شهید چمران ……………………………………………………………………………………………..				110
جدول شماره 4-21: امتیازِ کلِ معیارهای نتایج از وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه علوم پزشکی جندی­شاپور……………………………………………………………………………………				110
جدول شماره 4-22: امتیازِ کلِ وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های هر دو دانشگاه …….				111
جدول شماره 4-23: امتیازِ کلِ وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه­ شهید چمران ……………………………………………………………………………………………………………………..				113
جدول شماره 4-24: امتیازِ کلِ وضعیت موجود مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه­ علوم پزشکی جندی­شاپور ………………………………………………………………………………………………………				114
جدول شماره 4-25: نتایج آزمون تی در جامعه­ی مورد بررسی ……………………………………………………………………….				118
جدول شماره 4-26: مقایسه­ی معیارهای الگوی تعالی سازمانی در مورد وضعیت مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه­های شهید چمران و علوم پزشکی جندی­شاپور ………………………………………………………				119
فهرست نمودارها
نمودار شماره 4-1: وضعیت موجود و مطلوب مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های مورد بررسی …………..				112
نمودار شماره 4-2: وضعیت موجود و مطلوب مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه شهید چمران …………………………………………………………………………………………………………………………….				113 113
نمودار شماره 4-3: وضعیت موجود و مطلوب مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه­های دانشگاه­ علوم پزشکی جندی­شاپور…………………………………………………………………………………………………………………………….. 115
فهرست شکل­ها
شکل شماره 2-1: چرخه­ی شش سیگما ……………………………………………………………………………………………………………				27
شکل شماره 2-2: معیارهای نُه­گانه­ی الگوی تعالی سازمانی و امتیاز آن­ها ………………………………………………………				42
شکل شماره 4-1: امتیازهای کسب شده­ی جامعه­ی مورد بررسی از معیارهای الگوی تعالی سازمانی ……………				120
شکل شماره 5-1: تأثیر پذیری مدیریت فناوری اطلاعات از مؤلفه­های مشتریان و تغییرات ……………………………				125

1-1- مقدمه

مدیریت، به­عنوان مرکز ثقل و بنیاد فعالیت­های سازمان­ها به حساب می­آید و چالش­های فراروی مدیران و شیوه­های مقابله با آن­ها از اساسی­ترین وظایف این حوزه تلقی می­شود. همان­طور که مدیریت مدبرانه، هوشمندانه و علمی می­تواند تأثیر شگرفی بر ارتقاءِ وضعیت یک سازمان بگذارد، فقر ناشی از اقدامات شتابزده، خالی از اندیشه و غیر علمی، در این حیطه، قادر است هر سازمانی را به ورطه­ی نابودی نزدیک گرداند.

3.1 خاطره حجازی……………………………….. 34

3.1.1 خلاصه داستان ها……………………………… 35

3.1.2 جدول و نمودار……………………………… 42

3.2 4شهلا پروین روح……………………………….. 42

3.2.1 خلاصه داستان ها……………………………… 43

3.2.2 جدول و نمودار……………………………… 57

3.3 شیوا ارسطویی……………………………….. 58

3.3.1 خلاصه داستان ها……………………………… 58

3.3.2 جدول و نمودار……………………………… 64

3.4 فاطمه ریسه……………………………… 65

3.4.1 خلاصه داستان ها……………………………… 65

3.4.2 جدول و نمودار……………………………… 89

3.6 ناهید کبیری……………………………….. 90

3.6.1 خلاصه داستان ها……………………………… 91

3.6.2 جدول و نمودار……………………………… 98

3.7 میترا داور……………………………… 99

3.7.1 خلاصه داستان ها……………………………… 99

3.7.2 جدول و نمودار……………………………… 106

3.8 فروغ حمیدیان………………………………. 107

3.8.1 خلاصه داستان ها……………………………… 107

3.8.2 جدول و نمودار……………………………… 116

3.9 فرخنده آقایی……………………………….. 116

3.9.1 خلاصه داستان ها……………………………… 117

3.9.2 جدول و نمودار……………………………… 128

3.10 قدسی قاضی نور……………………………… 128

3.10.1 خلاصه داستان ها……………………………… 129

3.10.2 جدول و نمودار……………………………… 143

3.11 فریده خردمند………………………………. 144

3.11.1 خلاصه داستان ها……………………………… 144

3.11.2 جدول و نمودار……………………………… 166

3.12 ناهید طباطبائی………………………………. 167

3.12.1 خلاصه داستان ………………………………. 167

3.12.2 جدول و نمودار……………………………… 172

3.13 مرضیه محمّدپور……………………………… 172

3.13.1 خلاصه داستان ها……………………………… 172

3.13.2 جدول و نمودار……………………………… 178

3.14 نمودار نهایی……………………………….. 179

4- فصل چهارم: بررسی یافته ها……………………….. 181

4.1 مسائل عاطفی……………………………….. 181

4.2 تنهایی……………………………..182

4.3 مرگ…………………………….. 184

4.4 ترس…………………………….. 184

4.5 عشق…………………………….. 185

4.6 احساسات و تجربه های کودکانه……………………………… 186

4.7 حسرت………………………………… 188

4.8 مسائل اجتماعی و فرهنگی……………………………….. 189

4.9 فقر و محرومیّت………………………………… 189

3 انتقاد از رفتارهای غلط اجتماعی………………………….. 192

4 جهل و خرافه پرستی……………………………….. 194

4.11مسائل زنان………………………………. 194

4.12مسائل سیاسی……………………………….. 196

5- فصل پنجم: نتیجه گیری……………………………….. 199

5.1 پیشنهادات……………………………..203

ضمیمه ی 1 – نویسندگان مرد دهه ی هفتاد…………………………. 210

ضمیمه ی 2 – نویسندگان زن دهه ی هفتاد………………………….. 217

ضمیمه ی 3 – داستان کوتاه نویسان زن دهه ی هفتاد………………… 221

چکیده:

در طول دهه هفتاد ادبیات ایران شاهد حضور فزاینده ی نویسندگان زن بوده و حدود 370 نویسنده ی زن شروع به انتشار اوّلین اثر خود نمودند، یعنی 13 برابر نویسندگان دهه قبل. از این میان 65 نویسنده به نگارش مجموعه داستان روی آورده اند و تجربیات خود را پیرامون موضوعات محوری چون مسائل زنان، مسائل اجتماعی و فرهنگی، مسائل سیاسی و مسائل عاطفی بازنمایی کردند. در این پژوهش با توجه به حضور فعّال زنان در عرصه های آفرینش ادبی، به بررسی موضوعی 154 داستان کوتاه در قالب 12 مجموعه داستان از 12 نویسنده زن ایرانی در فاصله سال های 70 تا 79 پرداخته و نشان داده است که در این برهه از تاریخ ایران مسائل عاطفی مانند تنهایی، ترس، مرگ با 54% بیشترین مضمون را در آثار این نویسندگان به خود اختصاص داده است. پس از آن بیان مسائل اجتماعی و فرهنگی چون فقر، اعتیاد، خرافه پرستی و… با 25% بیشترین دغدغه این نویسندگان محسوب می گردد و پرداختن به مسائل زنان مانند روزمرگی زندگی زنان، مظلومیّت زنان، زن در خانواده با 15% در سوّمین جایگاه قرار دارد. در پایان مسائل سیاسی مانند: انقلاب، جنگ، مسائل سیاسی روز با 6% کمترین بسامد را در آثار این نویسندگان نشان می دهد.

فصل اول: تعاریف و کلیات

1-1- مقدمه

ادبیات زنانه در اروپا و آمریکا پیشینه ای طولانی ندارد، به طوری که حتی تا سال 1930 میلادی «ویرجینیا وولف» نویسنده ی انگلیسی از چاپ آثارش در هراس بود. او می توانست تأثیرات آشکار کردن ستایش و حمایت زنان را در مقام جنبش سیاسی و حمله به مناسبات جنسی موجود به عنوان هنجاری اجتماعی مشاهده و ادراک کند. وولف نگران بود که خوانندگان، به ویژه مردان کتاباتاقی از آن خوداو را بسیار خشن بیابند و نویسنده اش را با قهرمان زن داستان، یکی و یکسان بشمارند.

داستان کوتاه، رمان و شعر ژانرهای ادبی هستند که شمار زیادی از زنان در آن سهیم بوده اند، حضورشان در آن نمایان بوده و چگونگی شرکت شان در آن کمابیش با مردان همانندی داشته است. این فرم های ادبی به صورت ابزارهایی درآمده اند که زنان در سال های اخیر جنبه هایی از زندگی جنسی شان را با آن تجزیه و تحلیل و منتشر کرده اند. جنبه هایی که پیش از این در هنر یا جامعه توجه چندانی به آن نمی شده است.

بعد از انقلاب اسلامی و متحول شدن جامعه، زنان متعددی برای توصیف و تثبیت جایگاه خود قلم به دست گرفته و آثار متنوعی آفریده اند. تعداد زنان نویسنده که بعد از انقلاب به خلق آثار پرداخته اند بیانگر حضور جدی آنان در عرصه ی آفرینش های ادبی است. پرفروش بودن آثار نویسندگان زن، طبق آمار وزارت ارشاد، نمایانگر فعال شدن زنان در عرصه های مختلف جامعه و درگیرشدن آنان با مسایل اجتماعی است.

این پژوهش با توجه به حضور فعّال زنان در عرصه ی آفرینش های ادبی، به بررسی محتوای موضوعی داستان های کوتاه نویسندگان زن در طول سال های 1370 تا 1379 می پردازد و آثار آنان را از نظر موضوعی موردبررسی قرار می دهد و مشخص می نماید که نویسندگان زن در این برهه بیشتر به چه مسائلی پرداخته اند.

در این تحقیق به چهار دسته بندی کلّی موضوعی اشاره خواهد شد:

1- مسائل عاطفی: عشق، ازدواج، روابط احساسی بین افراد خانواده، خشم، مرگ، تنهایی، ترس.

2- مسائل سیاسی: مسائل سیاسی بعد از انقلاب، مسائل سیاسی روز، جنگ، آوارگی، تحول سیاسی شخصیت ها.

3- مسائل اجتماعی- فرهنگی: فقر، موردانتقاد قرار دادن یکی از رفتار های غلط اجتماعی، اختلاف فرهنگی، تحصیلات، اعتیاد، طلاق، خرافه پرستی، مهاجرت، فحشا، تغییرشخصیت در اثر عوامل فرهنگی و اجتماعی.

4- مسائل مربوط به زنان: مظلومیّت زنان، روزمرگی زندگی زنان، زن در خانواده، زن در اجتماع، استقلال مالی زنان، تفکرات سنت گرایانه در مورد زنان.

در این پژوهش 12 مجموعه داستان از 12 نویسنده ی زن ایرانی انتخاب شده است. سعی بر این بوده که در انتخاب این مجموعه ها هیچ گونه معیار گزینش خاصی مطمح نظر قرار نگیرد.

2-1- بیان مسأله

در دهه های پیشین نویسندگان آثار ادبی در ایران غالبا مرد بوده اند و جز استثناهایی محدود، صدای زنان شنیده نشده است. اما در سال های اخیر با رشد حیرت آور زنان نویسنده در ایران مواجه بوده ایم. به گونه ای که اگر در فاصله ی میان دهه ی 1310 تا 1340 در برابر هر 18 نویسنده ی مرد با یک نویسنده ی زن روبرو بوده ایم، در دهه 70 و 80 در برابر هر یک و نیم نویسنده ی مرد با یک نویسنده ی زن مواجهیم. بنابراین آثار زنان نویسنده آنقدر مورداستقبال مخاطبان قرار گرفته که به بحث های متعدّدی در حوزه فرهنگی ایران منجر شده است.

اکنون زنان ایرانی توانسته اند ابراز وجود کرده و خودشان در تعریف و تصویر جنسیّت خود شریک باشند. مطالعه ی متون نویسندگان زن همچون هر محصول فرهنگی دیگر می تواند به روشن شدن زوایای متعددی در زمینه های اجتماعی و فرهنگیکمک کند. از میان سطور این آثار می توان به تحولات اجتماعی و فرهنگی زنان پی برد.

با توجه به این مسئله، در این پایان نامه سعی نگارنده بر این بوده است که به بررسی محتوای موضوعی آثار زنان داستان کوتاه نویس دهه هفتاد بپردازد و مشخص نماید که این نویسندگان در طی این سال ها بیشتر به چه موضوعاتی پرداخته اند.

3-1- سوال های تحقیق

1- زنان داستان کوتاه نویس دهه هفتاد در آثارشان بیشتر به چه موضوعاتی پرداخته اند؟

2- در چند درصد داستان های کوتاه این نویسندگان به مسایل اجتماعی و فرهنگی توجه شده است؟

3- آیا بیان مسایل و دغدغه های زنان بیشترین موضوعات موردتوجه این نویسندگان بوده است؟

4- چند درصد آثار زنان نویسنده ی این دهه به مسائل سیاسی تعلق دارد؟

5- در چند درصد آثار زنان نویسنده این دهه به موضوعات عاطفی پرداخته شده است؟

4-1- پیشینه تحقیق

طبق گواهی مرکز اطلاعات و اسناد علمی ایران تاکنون تحقیق مستقلی درمورد چگونگی بسامد موضوع داستان های کوتاه زنان این دهه در دانشگاه های ایران انجام نشده است و تنها در آثار زیر اشاره هایی کوتاه و مختصر به موضوع مورد نظر شده است: