مشکلات احتمالی می توان این عملیات را در زمان و هزینه کمتر انجام داد. مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند، یکی از ویژگی های اصلی سنگ به شمار می آید که نقش به سزایی در انتخاب مته حفاری دارد. در صورت پیش بینی صحیح این ویژگی می توان مته مناسب برای حفاری سنگ مورد نظر را انتخاب کرد. از طرفی مته حفاری خود یکی از ابزارهای اصلی در عملیات حفاری به شمار می رود که تأثیر مستقیم بر نرخ نفوذ حفاری دارد. نرخ نفوذ مناسب زمان و هزینه های عملیات حفاری را کاهش می دهد. در عملیات حفاری گاهی اوقات با مشکلاتی مواجه می شویم که باعث کند شدن حفاری و افزایش هزینه ها می شود. از جمله این مشکلات می توان به هرزروی گل و گیر رشته حفاری اشاره کرد. در صورتی که بتوان این مشکلات را به درستی پیش بینی کرد می توان از توقف حفاری جلوگیری و خطرات ناشی از آن را نیز رفع کرد. لذا اطلاع دقیق از موارد مذکور حیاتی است. تحلیل اطلاعات میدانى، عنصر اصلى كاهش هزینه و بهبود عملیات حفارى و توسعه ابزارهاى تحلیل اطلاعات میدان، یكى از راه هاى توسعه و بهبود عملیات حفارى به شمار می رود. در صنعت حفاری برای شناسایی مشکل و یا بهبود عملیات عموماً از تست های آزمایشگاهی و فرمول های تجربی استفاده می شود؛ یا برای رفع مشکل از تجربیات گذشته استفاده می شود. در این پروژه سعی شده، از مدل سازی هوشمند برای پیش بینی، عیب یابی، رفع عیب و بهبود پارامترهای عملیات حفاری استفاده کنیم. هوش مصنوعی حوزه ای ترکیبی از علوم کامپیوتر و آمار است. در حالت عمومی این روش زمانی ارزش خود را نشان می دهد که روی مجموعه ی بزرگی از داده ها پیاده سازی شده و الگوها و قوانین موجود در آن ها را نمایان سازد. این پروژه در چهار بخش با استفاده از داده های ثبت روزانه دکل حفاری و عملیات نمودارگیری و به کمک شبکه های عصبی و الگوریتم های بهینه سازی انجام شد. نتایج حاصله در موضوعات مورد بحث همگی گویای دقت و کارایی بالای استفاده از روش های هوشمند است.


عنوان صفحه

فصل اول: مقدمه
1-1- اهمیت و بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………..1
1-1-1- مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند……………………………………………………………………………………1
1-1-2- مته حفاری و نرخ نفوذ ………………………………………………………………………………………………………………………2
1-1-3-هرزروی سیال حفاری……………………………………………………………………………………………………………………….3
1-1-4- گیر رشته حفاری………………………………………………………………………………………………………………………………4

فصل دوم: مروری بر تحقیقات گذشته
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7
2-2- مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند……………………………………………………………………………………………….7
2-2-1- روش های محاسبهUCS…………………………………………………………………………………………………………………….7
2-2-1-1- تست آزمایشگاهی……………………………………………………………………………………………………………………7
2-2-1-2- روابط تجربی………………………………………………………………………………………………………………………………9
2-2-1-3-شبکه عصبی مصنوعی………………………………………………………………………………………………………….12
2-3- انتخاب مته مناسب و بهبود نرخ نفوذ حفاری………………………………………………………………………………………12
2-3-1- روش های حل مسئله……………………………………………………………………………………………………………………….12
2-3-1-1- روش هزینه به ازای حفاری…………………………………………………………………………………………………..14
2-3-1-2- مدل انرژی مخصوص……………………………………………………………………………………………………………..14
2-3-1-3- مدل بورگین- یانگ………………………………………………………………………………………………………………15
2-3-1-4- هوش مصنوعی……………………………………………………………………………………………………………………….15
2-4- هرزروی سیال حفاری……………………………………………………………………………………………………………………………….17
2-4-1- روش حل مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………….17
2-4-1-1- استفاده از مواد هرزگیر…………………………………………………………………………………………………………17
2-4-1-2- دوغاب های ترکیبی……………………………………………………………………………………………………………….17
2-4-1-3- حفاری زیر تعادلی…………………………………………………………………………………………………………………18
2-4-1-4- استفاده از لوله جداری…………………………………………………………………………………………………………18
2-5- گیر لوله حفاری…………………………………………………………………………………………………………………………………………..19
2-5-1- روش های حل مسئله……………………………………………………………………………………………………………………….19
2-5-1-1- مدلکینگزبرو و همپ کینگ………………………………………………………………………………………………..19
2-5-1-2- مدل بیگلر و کان…………………………………………………………………………………………………………………….19
2-5-1-3- مدل گلاور و هاوارد………………………………………………………………………………………………………………..20
2-5-1-4- روش هوش مصنوعی……………………………………………………………………………………………………………..20
2-6- چرایی استفاده از روش های هوشمند…………………………………………………………………………………………………….21

فصل سوم: مروری بر روش های یادگیری ماشینی و الگوریتم های بهینه سازی
3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………23
3-2- مفهوم شبکه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….24
3-3- شبكهعصبیمصنوعی…………………………………………………………………………………………………………………………..24
3-3-1- مدل یک نرون تک ورودی…………………………………………………………………………………………………………..26
3-3-2- تابع انتقال………………………………………………………………………………………………………………………………………28
3-4- انواع شبکه های عصبی………………………………………………………………………………………………………………………….28
3-4-1- شبکه عصبی پرسپترون چندلایه……………………………………………………………………………………………….28
3-4-2- شبکه عصبی پیمانه ای…………………………………………………………………………………………………………………30
3-4-3- ماشین بردار پشتیبان…………………………………………………………………………………………………………………32
3-5- الگوریتم های بهینه سازی………………………………………………………………………………………………………………………34
3-5-1-الگوریتم ژنتیک……………………………………………………………………………………………………………………………34
3-5-2- الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات…………………………………………………………………………………………..39
3-5-3- الگوریتم ترکیبی ژنتیک و ازدحام ذرات………………………………………………………………………………….41

فصل چهارم:آماده سازی اطلاعات جهت مدل سازی و آنالیز
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44
4-2- مطالعه میادین مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………..44
4-2-1- میدان نفتی اهواز…………………………………………………………………………………………………………………………..44
4-2-2- میدان نفتی مارون………………………………………………………………………………………………………………………..46
4-3- آماده سازی داده ها جهت استفاده در مدل سازی……………………………………………………………………………….50
4-3-1 جمع آوریداده ها……………………………………………………………………………………………………………………………..50
4-3-1-1- مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند……………………………………………………………………….50
4-3-1-2-انتخاب مته حفاری و بهبود نرخ نفوذ……………………………………………………………………………..51
4-3-1-3- هرزروی سیال حفاری………………………………………………………………………………………………………52
4-3-1-4- گیر لوله حفاری………………………………………………………………………………………………………………….54
4-3-2- پیش پردازشداده ها……………………………………………………………………………………………………………………55
4-3-2-1- آنالیزداده هاوتأییدصحتودقتآن ها……………………………………………………………………..55
4-3-2-2- همسان سازیداده ها……………………………………………………………………………………………………….56
4-3-3-تقسیمبندیداده ها……………………………………………………………………………………………………………………57
4-4- مدل کردن…………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
4-5- معیارهایعملكردمدل…………………………………………………………………………………………………………………………..58

فصل پنجم: آنالیز و تحلیل اطلاعات
5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60
5-2- مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند…………………………………………………………………………………………….60
5-2-1- روش کار……………………………………………………………………………………………………………………………………………60
5-2-1-1- پیش بینیUCSتوسطMLP………………………………………………………………………………………………60
5-2-1-2- پیش بینیUCSتوسطMLP&GA………………………………………………………………………………….63
5-3- انتخاب مته حفاری و بهبود نرخ نفوذ………………………………………………………………………………………………….66
5-3-1- روش کار…………………………………………………………………………………………………………………………………………67
5-3-1-1- پیش بینی مته حفاری………………………………………………………………………………………………………..67
5-3-1-2- پیش بینی نرخ نفوذ حفاری……………………………………………………………………………………………..68
5-3-1-3- بهینه سازی نرخ نفوذ………………………………………………………………………………………………………..69
5-3-2- بحث روی نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………72
5-3-2-1- مته حفاری ……………………………………………………………………………………………………………………………72
5-3-2-2- نرخ نفوذ و دبی جریان گل ……………………………………………………………………………………………….72
5-3-2-3- فشار پمپ گل و سطح مقطع جریان……………………………………………………………………………..74
5-3-2-4- وزن روی مته و سرعت دوران رشته حفاری………………………………………………………………..75
5-3-2-5- گرانروی گل…………………………………………………………………………………………………………………………76
5-4- هرزروی سیال حفاری…………………………………………………………………………………………………………………………….76
5-4-1- روش کار…………………………………………………………………………………………………………………………………………..77
5-4-1-1- پیش بینی کمی هرزروی سیال حفاری……………………………………………………………………………..78
5-4-1-2- پیش بینی کیفی هرزروی سیال حفاری……………………………………………………………………………79
5-4-1-3- کاهش میزان هرزروی سیال حفاری………………………………………………………………………………..82
5-5- گیر لوله حفاری……………………………………………………………………………………………………………………………………….85
5-5-1- روشکار…………………………………………………………………………………………………………………………………………85
5-5-1-1- پیش بینی گیر مکانیکی و اختلاف فشاری…………………………………………………………………….85
5-5-1-2- پیش بینی گیر اختلاف فشاری………………………………………………………………………………………..87
5-5-1-3- کاهش احتمال گیر لوله حفاری………………………………………………………………………………………88

فصل ششم: نتایج و پیشنهادها
6-1- نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………92
6-2- پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………94
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..95
پیوست…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..102





فهرست جدول

عنوان صفحه

جدول 2-1 لیست تعدادی از روابط تجربی محاسبهUCS…………………………………………………………………………….11
جدول 2-2 مقایسه مدلUCSارائه شده با روش های دیگر………………………………………………………………………..13
جدول 2-3 مقایسه مدل انتخاب مته و نرخ نفوذ ارائه شده با روش های دیگر………………………………………..16
جدول 2-4 مقایسه مدل هرزروی پیشنهادی با سایر روش ها…………………………………………………………………….18
جدول 2-5 مقایسه مدل گیر لوله حفاری ارائه شده با سایر روش ها…………………………………………………………21
جدول 3-1 لیست تعدادی از توابع انتقال مورد استفاده برای شبکه های عصبی…………………………………..29
جدول 4-1 تحلیل آماری داده های استفاده شده در مدل سازی مقاومت فشاری سنگ سازند…………….50
جدول 4-2 توصیف آماری داده های استفاده شده در مدل سازی انتخاب مته و نرخ نفوذ حفاری………52
جدول 4-3 توصیف آماری داده های استفاده شده در مدل سازی هرزروی سیال حفاری…………………….54
جدول 4-4 توصیف آماری داده های استفاده شده در مدل سازی گیر لوله حفاری………………………………..56
جدول 5-1 مقایسه عملکرد دو شبکه عصبی استفاده شده برای مدل سازی تعیینUCS……………………66
جدول 5-2 بررسی عملکرد شبکه های عصبی استفاده شده برایپیش بینی انتخاب مته و نرخ نفوذ حفاری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………69
جدول 5-3 مقدار و محدوده پارامترهای ثابت و متغیر در بخش های مختلف چاه………………………………..70
جدول 5-4 مقادیر پارامترهای بهینهسازی شده در بخشهای مختلف چاه…………………………………………….70
جدول 5-5 بررسی مته حفاری انتخاب شده…………………………………………………………………………………………………72
جدول 5-6 بررسی نرخ نفوذ و دبی جریان گل بهینهسازی شده………………………………………………………………74
جدول 5-7 بررسی فشار پمپ گل و سطح مقطع جریان بهینهسازی شده…………………………………………….75
جدول 5-8 بررسی وزن روی مته و سرعت دوران رشته حفاری بهینهسازی شده ……………………………….76
جدول 5-9 ساختار شبکه عصبی پیمانه ای مدل اول ………………………………………………………………………………….78
جدول 5-10 ساختار شبکه عصبی پیمانه ای مدل دوم…………………………………………………………………………………79
جدول 5-11 تعیین محدوده برای خروجی مدل پیش بینی کیفی هرزروی سیال حفاری………………………80
جدول 5-12 مقایسه عملکرد شبکه های عصبی استفاده شده برای هر دو مدل…………………………………….81
جدول 5-13 نتایج بهینه سازی پارامترهای موثر بر هرزروی سیال حفاری با استفاده از الگوریتم تجمع ذرات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………84
جدول 5-14 تست نتایج بهینه سازی با استفاده از شبکه عصبی مدل اول………………………………………………85
جدول 5-15 تعیین محدوده برای خروجی مدل پیش بینی گیر مکانیکی لوله حفاری ………………………….87
جدول 5-16 عملکرد شبکه های عصبی استفاده شده در دو مدل……………………………………………………………87
جدول 5-17 نتایج بهینه سازی پارامترهای موثر بر گیر لوله حفاری با استفاده از الگوریتم ترکیبی ژنتیک و تجمع ذرات……………………………………………………………………………………………………………………………………………90
جدول 5-18 تست نتایج بهینه سازی با استفاده از شبکه عصبی ……………………………………………………………….91



عنوان صفحه

شکل 2-1 نمودار تنش-کرنش دو سنگ شکننده و شکل پذیر. نمودار سمت چپ منحنی تنش کرنش نمونه ی شکننده و سمت راست نمونه ی تغییر شکل پذیر ………………………………………………………………………………8
شکل 3-1 نمونه عصب واقعی (در این شکل اکسون ترمینال در واقع همان سیناپس است) ………………25
شکل 3-2 مدل یک شبکه عصبی با یک نرون و یک ورودی …………………………………………………………………….27
شکل 3-3 شبکه عصبی پرسپترون دو لایه (دارای سه نرون در لایه ورودی و چهار نرون در لایه پنهان و یک نرون در لایه خروجی است) ……………………………………………………………………………………………………………………30
شکل 3-4 طرح شماتیک از یک شبکه عصبی پیمانه ای ……………………………………………………………………………31
شکل 3-5 ساختارهای مختلف شبکه عصبی پیمانه ای ……………………………………………………………………………..32
شکل 3-6- ابرصفحه جدایش و بردارهای پشتیبان……………………………………………………………………………………34
شکل 3-7 فلوچارت الگوریتم ژنتیک …………………………………………………………………………………………………………….38
شکل 3-8 فلوچارت الگوریتم تجمع ذرات …………………………………………………………………………………………………….41
شکل 3-9 شکل شماتیکی از الگوریتم ترکیبیGA&PSO………………………………………………………………………..43
شکل 4-1- موقعیت جغرافیایی میدان نفتی اهواز ……………………………………………………………………………………….46
شکل 4-2- شکل میدان مارون و تقسیم بندی آن به هشت بخش ………………………………………………………….47
شکل 4-3- موقعیت جغرافیایی میدان نفتی مارون ……………………………………………………………………………………48
شکل4–4– موقعیت جغرافیایی (مختصات شمال و شرق جغرافیایی) چاه های حفر شده در میدان نفتی مارون ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..49
شکل 5-1 نمودار ضریبرگرسیونMLPبرای پیش بینی داده هایUCSدر مرحله تست………………….63
شکل 5-2 فلوچارت آموزش شبکهMLPتوسط الگوریتم ژنتیک…………………………………………………………….64
شکل 5-3 نمودار ضریبرگرسیونMLP&GAبرای پیش بینی داده هایUCSدر مرحله تست………..65
شکل 5-4 مقایسه شبکه هایMLPوMLP&GAبر اساس میزان خطا و سرعت همگرایی…………………65
شکل 5-5 مقایسه مقادیر تخمین زده شدهUCSتوسط هر دو شبکه با مقادیر واقعی………………………..66
شکل 5-6 ضریب رگرسیون شبکهی عصبی در انتخاب مته حفاری برای داده های تست……………………67
شکل 5-7 ضریب رگرسیون شبکهی عصبی در پیش بینی نرخ نفوذ حفاری برای داده های تست…….68
شکل 5-8 نتایج بهینه سازی پارامترهای حفاری توسط الگوریتم ژنتیک در سایز 5/8 چاه (شکل 5-8-1)، 25/12 چاه (شکل 5-8-2) و 5/17 چاه (شکل 5-8-3) ………………………………………………………………………71
شکل 5-9 شبکه عصبی پیمانه ای استفاده شده در مدل سازی…………………………………………………………………77
شکل 5-10 ضریب رگرسیون شبکه عصبی پیمانه ای مدل اول در مرحله تست…………………………………….78
شکل 5-11 ضریب رگرسیون شبکه عصبی پیمانه ای مدل دوم در مرحله تست…………………………………….80
شکل 5-12 مقایسهMNN وMLP بر اساس دقت و سرعت همگرایی برای هر دو مدل (محور عمودی لگاریتمی است) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81
شکل 5-13 مقایسه مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده هرزروی سیال حفاری در مرحله تست برای مدل اول ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82
شکل 5-14 مقایسه مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده هرزروی سیال حفاری در مرحله تست برای مدل دوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82
شکل 5-15 ضریب رگرسیون شبکه ماشین بردار پشتیبان برای داده های تست………………………………….86
شکل 5-16 ضریب رگرسیون شبکه عصبی پرسپترون چندلایه بهینه شده توسط الگوریتم تجمع ذرات برای داده های تست……………………………………………………………………………………………………………………………………………..88
شکل 5-17 فلوچارت آموزش شبکه عصبی توسط الگوریتم تجمع ذرات………………………………………………88


مساحت نازل …………………………………………………………………………………………………………………………..
الگوریتم کلونی مورچگان ……………………………………………………………………………………………………
هوش مصنوعی ……………………………………………………………………………………………………………………….
شبکه عصبی مصنوعی ……………………………………………………………………………………………………….
پارامتر شناختی …………………………………………………………………………………………………………………………
پارامتر اجتماعی ………………………………………………………………………………………………………………………
قیمت مته حفاری ……………………………………………………………………………………………………………………..
هزینه ثابت عملیاتی دکل حفاری ……………………………………………………………………………………………….
نمودار گامای طبیعی ……………………………………………………………………………………………………………
ضریب تصحیح زاویه ……………………………………………………………………………………………………………
ضریب تصحیح سایز خرده های حفاری …………………………………………………………………………………….
ضریب تصحیح وزن ……………………………………………………………………………………………………………..
قطر نازل …………………………………………………………………………………………………………………………………..
عمق حفاری ……………………………………………………………………………………………………………………………..
عمق لوله جداری ………………………………………………………………………………………………………………….
قطر مته ………………………………………………………………………………………………………………………………..
قطر آنالوس ……………………………………………………………………………………………………………………….
قطر چاه ………………………………………………………………………………………………………………………………
سایز متوسط خرده ها …………………………………………………………………………………………………………
چگالی خرده های حفاری ……………………………………………………………………………………………………….
قطر خرده های حفاری ……………………………………………………………………………………………………………..
مدول یانگ استاتیکی ………………………………………………………………………………………………………………
مدول یانگ دینامیکی ……………………………………………………………………………………………………………..
الگوریتم ژنتیک ……………………………………………………………………………………………………………………..
هیدروژن سولفور ………………………………………………………………………………………………………………..
متراژ حفاری ………………………………………………………………………………………………………………………………
طول حفره باز ………………………………………………………………………………………………………………………..
انجمن بین المللی پیمانکاران حفاری …………………………………………………………………………………….IADC
پرسپترون چند لایه ……………………………………………………………………………………………………………..MLP
شبکه عصبی پیمانه ای …………………………………………………………………………………………………………MNN
میانگین مربع خطا ………………………………………………………………………………………………………………..MSE
وزن گل حفاری ………………………………………………………………………………………………………………………MW
تعداد جمعیت ……………………………………………………………………………………………………………………………..N
نمودار تخلخل نوترون …………………………………………………………………………………………………………NPHI
تخلخل موثر …………………………………………………………………………………………………………………………….
قطر بیرونی لوله حفاری ………………………………………………………………………………………………………
درصد تقاطع …………………………………………………………………………………………………………………………….
بهترین موقعیت محلی ذره …………………………………………………………………………………………………
بهترین موقعیت سراسری ذره ……………………………………………………………………………………………
درصد جهش …………………………………………………………………………………………………………………………..
فشار گل حفاری ………………………………………………………………………………………………………………….
الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات ………………………………………………………………………………………….PSO
دبی پمپ ……………………………………………………………………………………………………………………………………Q
ضریب رگرسیون …………………………………………………………………………………………………………………………R
نمودار چگالی ظاهری …………………………………………………………………………………………………………RHOB
نرخ نفوذ …………………………………..………………………………………………………………………………………….ROP
سرعت چرخش رشته حفاری ………………………………………………………………………………………………..RPM
فضای جستجو …………………………………………………………………………………………………………………………….S
انرژی مخصوص ………………………………………………………………………………………………………………………..SE
ماشین بردار پشتیبان …………………………………………………………………………………………………………..SVM
زمان حفاری …………………………………………………………………………………………………………………………………t
زمان راندمان مته ………………………………………………………………………………………………………………………
زمان اتصال ……………………………………………………………………………………………………………………………….
زمان بالا و پایین کردن رشته حفاری ………………………………………………………………………………………….
کل سطح مقطع جریان …………………………………………………………………………………………………………..TFA
حفاری فرو تعادلی ……………………………………………………………………………………………………………….
مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند …………………………………………………………………………………UCS
سرعت موج تراکمی ………………………………………………………………………………………………………………….
سرعت موج برشی …………………………………………………………………………………………………………………….
سرعت ذره ………………………………………………………………………………………………………………………..
سرعت جدید ذره ………………………………………………………………………………………………………..
حداکثر سرعت ذره ………………………………………………………………………………………………………………
حداقل سرعت گل مورد نیاز ………………………………………………………………………………………………….
سرعت انتقال خرده های حفاری ………………………………………………………………………………………………
سرعت لغزش ………………………………………………………………………………………………………………………..
وزن روی مته …………………………………………………………………………………………………………………….
ورودی شبکه …………………………………………………………………………………………………………………………….
موقعیت ذره ………………………………………………………………………………………………………………………
موقعیت جدید ذره ………………………………………………………………………………………………………
خروجی شبکه …………………………………………………………………………………………………………………………..
مقاومت فشاری تک محوره سنگ سازند ……………………………………………………………………………………
متراژ حفاری ………………………………………………………………………………………………………………………….
زمان عبور موج صوتی …………………………………………………………………………………………………………….
ضریب وزنی سکون ……………………………………………………………………………………………………………………
نیروی برشی در سرعت 600 دور در ثانیه ………………………………………………………………………………….
نیروی برشی در سرعت 300 دور در ثانیه …………………………………………………………………………………
خروجی نورون ………………………………………………………………………………………………………………………….
زاویه انحراف چاه از حالت عمود …………………………………………………………………………………………….
چگالی گل ……………………………………………………………………………………………………………………………

سازمانی………………………………………………………………………………… 13

2-1-1- تعریف معماری سازمانی…………………………………………………………………… 14

2-1-2- تعریف چارچوب معماری………………………………………………………………….. 15

2-1-3- انواع معماری سازمانی………………………………………………………………………. 15

2-1-4- محصولات معماری سازمانی……………………………………………………………… 17

2-2- تاریخچه ی معماری سازمانی…………………………………………………………………………. 17

2-3- ضرورت و نتایج معماری سازمانی…………………………………………………………………. 19

2-4- چارچوب های معماری سازمانی…………………………………………………………………….. 21

2-4-1- چارچوب زکمن………………………………………………………………………………… 21

2-4-2- چارچوب فدرال(FEAF)…………………………………………………………………. 23

2-4-3- چارچوب سازمان خزانه داری(TEAF)…………………………………………… 26

2-5- فرآیند معماری سازمانی………………………………………………………………………………… 27

2-6- متدولوژی های معماری سازمانی………………………………………………………………….. 32

2-6-1- تعریف متدولوژی………………………………………………………………………………. 32

2-6-2- متدولوژی EAP……………………………………………………………………………….. 33

2-7- چالش های معماری سازمانی…………………………………………………………………………. 34

2-8- معماری سازمانی چابک………………………………………………………………………………… 35

2-8-1- مفهوم چابکی……………………………………………………………………………………. 36

2-8-2- تعریف معماری سازمانی چابک………………………………………………………… 38

2-8-3- پیشینه معماری چابک……………………………………………………………………… 39

2-8-3-1- بیانیه ی چابک……………………………………………………………………… 41

2-8-4- ضرورت معماری چابک…………………………………………………………………….. 42

2-8-5- چارچوب معماری چابک…………………………………………………………………… 44

2-8-6- اهداف معماری سازمانی چابک………………………………………………………… 46

2-8-7- اصول حاکم بر معماری سازمانی چابک…………………………………………… 46

 

3- چارچوب توگف.……………………………………………………………………………………………………… 49

3-1- مقدمه ای بر توگف…………………………………………………………………………………………. 49

3-2- ساختار سند توگف………………………………………………………………………………………… 49

3-3- تعریف معماری در چارچوب توگف………………………………………………………………. 51

3-4- اجزای توگف…………………………………………………………………………………………………. 52

3-5-ADMو مراحل آن……………………………………………………………………………………… 53

3-5-1- مرحله مقدماتی……………………………………………………………………………….. 56

3-5-2- مرحله یA: چشم انداز معماری……………………………………………………… 58

3-5-3- مرحله یB: معماری کسب و کار……………………………………………………… 61

3-5-4- مرحله یC: معماری سیستم های اطلاعاتی…………………………………… 63

3-5-4-1- معماری داده……………………………………………………………………….. 64

3-5-4-2- معماری برنامه کاربردی……………………………………………………… 67

3-5-5- مرحله یD: معماری فناوری…………………………………………………………… 69

3-5-6- مرحله یE: فرصت ها و راه حل ها…………………………………………………….71

3-5-7- مرحله یF: برنامه ریزی گذار…………………………………………………………. 75

3-5-8- مرحله یG: راهبری پیاده سازی…………………………………………………….. 78

3-5-9- مرحله یH: مدیریت تغییرات معماری…………………………………………..80

3-5-10- مدیریت نیازمندی ها……………………………………………………………………… 82

3-6 – تعیین دامنه ی فعالیت معماری…………………………………………………………………… 84

3-8- تکنیک ها و اقلام قابل تحویل کلیدی چرخه یADM……………………………….. 85

3-8-1- چارچوب معماری متناسب………………………………………………………………. 85

3-8-2- مدل سازمانی برای معماری سازمانی………………………………………………. 86

3-8-3- اصول معماری……………………………………………………………………………………. 87

3-8-4- قواعد کسب و کار، اهداف کسب و کار و پیشران های کسب وکار……….. 88

3-8-5- مخزن معماری…………………………………………………………………………………. 88

3-8-6- ابزارهای معماری………………………………………………………………………………. 89

3-8-7- درخواست برای کار معماری……………………………………………………………. 89

3-8-8- بیانیه کار معماری……………………………………………………………………………. 90

3-8-9- چشم انداز معماری……………………………………………………………………………. 91

3-8-10- مدیریت ذینفعان……………………………………………………………………………. 92

3-8-11- برنامه ارتباطات………………………………………………………………………………. 93

3-8-12- ارزیابی آمادگی تحول کسب و کار…………………………………………………… 94

3-8-13- ارزیابی توانمندی ها……………………………………………………………………….. 94

3-8-14- مدیریت ریسک……………………………………………………………………………… 96

3-8-15- سند تعریف معماری……………………………………………………………………… 97

3-8-16- توصیف نیازمندی های معماری……………………………………………………… 98

3-8-17- نقشه ی راه معماری……………………………………………………………………….. 99

3-8-18- سناریوهای کسب و کار……………………………………………………………………. 100

3-8-19- تحلیل شکاف…………………………………………………………………………………. 101

3-8-20- نقطه نظرات (Viewpoints) معماری………………………………………….. 101

3-8-21- نما های (Views) معماری…………………………………………………………….. 102

3-8-21-1- توسعه ی نما ها در چرخهADM………………………………………………. 102

3-8-22- بخش های سازنده ی معماری…………………………………………………………. 103

3-8-23- بخش های سازنده ی راه حل……………………………………………………………. 103

3-8-24- برنامه ریزی مبتنی بر توانمندی ها………………………………………………….. 104

3-8-25- تکنیک های برنامه ریزی گذار…………………………………………………………. 105

3-8-26- برنامه پیاده سازی و گذار……………………………………………………………….. 106

3-8-27- معماری انتقال……………………………………………………………………………….. 107

3-8-28- مدل راهبری پیاده سازی……………………………………………………………….. 108

3-8-29- قراردادهای معماری………………………………………………………………………. 109

3-8-30- درخواست تغییر…………………………………………………………………………….. 111

3-8-31- ارزیابی تطابق………………………………………………………………………………… 112

3-8-32- ارزیابی تأثیر نیازمندی ها………………………………………………………………. 112

3-9- رهنمودهایی برای تطبیق دادنADMبرای سازمان………………………………….. 113

3-9-1- انجام تکرار برایADM………………………………………………………………….. 113

3-9-2- اجرایADMدر سطوح مختلف سازمان……………………………………….. 114

3-10- چارچوب محتوای معماری…………………………………………………………………………. 117

3-10-1- نمای کلی از چارچوب محتوای معماری………………………………………. 118

3-10-2- متا مدلِ محتوا………………………………………………………………………………. 120

3-10-2-1- هسته و ضمائم…………………………………………………………………. 121

3-10-2-2- کاتالوگ ها، ماتریس ها و نمودارها…………………………………….. 121

3-10-3- مصنوعات معماری…………………………………………………………………………. 122

3-10-4- بخش های سازنده………………………………………………………………………….. 126

3-11- زنجیره ی سازمان………………………………………………………………………………………… 128

3-11-1- نمای کلی از زنجیره ی سازمان………………………………………………………. 128

3-11-1-1- زنجیره ی سازمان و استفاده ی مجدد معماری…………………. 130

3-11-1-2- کاربرد زنجیره ی سازمان در چرخهADM………………………. 130

3-11-2- بخش بندی معماری……………………………………………………………………….. 131

3-11-3- مخزن معماری……………………………………………………………………………….. 132

3-12- مدل های مرجع در چارچوب توگف……………………………………………………………. 134

3-12-1- مدل مرجع فنی(TRM)…………………………………………………………… 134

3-12-2- مدل مرجع یکپارچه زیرساخت اطلاعات شده(IIITRM)…………… 135

3-13- چارچوب توانمندی معماری……………………………………………………………………….. 136

3-13-1- ایجاد یک توانمندی معماری…………………………………………………………. 137

3-13-2- حاکمیت معماری…………………………………………………………………………… 138

3-13-3- انجمن معماری………………………………………………………………………………. 138

3-13-4- انطباق معماری………………………………………………………………………………. 139

3-13-5- چارچوب مهارت های معماری………………………………………………………… 140

 

4 – مدیریت راهبردی سازمان و معماری سازمانی

4-1- مدیریت راهبردی………………………………………………………………………………………….. 142

4-1-1- تعریف مدیریت راهبردی………………………………………………………………….. 142

4-1-2- تجزیه و تحلیل محیط داخلی و خارجی………………………………………….. 143

4-1-3- مقاصد راهبردی………………………………………………………………………………… 143

4-1-4- تدوین راهبرد کسب و کار………………………………………………………………… 143

4-1-5- پیاده سازی و کنترل راهبرد…………………………………………………………….. 144

4-1-6- تجدید ساختار راهبردی……………………………………………………………………. 144

4-2- فرآیند برنامه ریزی راهبردی………………………………………………………………………….. 145

4-3- برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات………………………………………………………….. 146

4-4- همراستایی راهبردی……………………………………………………………………………………… 147

4-5- ارتباط بین فرآیند برنامه ریزی راهبردی و فرآیند معماری سازمانی……………. 149

5- مدلی جهت چابک سازی فرآیند معماری سازمانی

5-1- عوامل مؤثر در تحقق معماری چابک………………………………………………………………. 153

5-1-1- بلوغ سازمانی…………………………………………………………………………………………. 153

5-1-1-1- ساختار سازمانی……………………………………………………………………….. 154

5-1-1-2- فرآیندهای کاری …………………………………………………………………….. 156

5-1-1-3- منابع انسانی……………………………………………………………………………… 156

5-1-1-4- فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………….. 158

5-1-1-5- مدیریت دانش و یادگیری سازمانی…………………………………………. 159

5-1-2- ماهیت کسب و کار از نظر میزان تلاطم و چابکی……………………………….. 161

5-1-3- جایگاه معماری سازمانی در برنامه راهبردی……………………………………….. 162

5-2- معرفی مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………… 164

 

6- نتایج و پیشنهادت

6-1- جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………. 173

6-2- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………… 174

6-3- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………. 175

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… 176

چکیده به زبان انگلیسی……………………………………………………………………………………………….. 180

فهرست جدول ها

عنوان و شماره صفحه

جدول 2-1 : عوامل مؤثر در انتخاب چارچوب معماری سازمانی……………………………………. 31

جدول 3-1: انواع معماری در توگف………………………………………………………………………………… 52

جدول 3-2 : فعالیت های روش توسعه ی معماری در هر مرحله…………………………………….. 55

جدول 3-3 : ابعادی برای محدود سازی دامنه ی فعالیت معماری…………………………………… 84

جدول 3-4: مفاهیم مرتبط با نمایش معماری………………………………………………………………… 122

جدول 3-5: نقطه نظرات نمونه در هر مرحله از ADM…………………………………………………. 124

جدول 4-1 : ارتباط ورودی ها و خروجی های فرآیند معماری و برنامه ریزی راهبردی…… 151

جدول 5-1: ویژگی های معماری چابک و روش تحقق آنها در مدل پیشنهادی…………….. 166پ

فهرست شکل ها

عنوان و شماره صفحه

شکل 2-1 : ماتریس زکمن……………………………………………………………………………………………. 23

شكل 2-2 : چارچوب معماری فدرال……………………………………………………………………………. 25

شکل 2-3 : فرآیند معماری سازمانی……………………………………………………………………………. 28

شکل 2-4 : برنامه ریزی معماری سازمانی…………………………………………………………………….. 29

شکل 2-5 : لایه های چهارگانه و فاز های هفت گانه اصلی EAP………………………………… 33

شکل 3-1 : محتوای توگف…………………………………………………………………………………………… 53

شکل 3-2: چرخه ی روش توسعه ی معماری یا چرخه ی AMD………………………………… 55

شکل 3-3: انواع ذینفعان……………………………………………………………………………………………… 93

شکل 3-4: ارتباط بین توانمندی ها، معماری سازمانی و پروژه ها………………………………… 105

شکل 3-5: مدل طبقه بندی مختصر برای چشم اندازهای معماری………………………………. 115

شکل 3-6: تکرارها در چرخه ی تکی ADM………………………………………………………………… 116

شکل 3-7: مثالی برای سلسله مراتب فرآیندهای ADM……………………………………………. 117

شکل 3-8: ارتباط بین اقلام قابل تحویل، مصنوعات و بخش های سازنده………………….. 119

شکل 3-9: نمای کلی متامدلِ محتوا…………………………………………………………………………… 120

شکل 3-10: مفاهیم پایه ای برای توصیف معماری……………………………………………………… 123

شکل 3-11: بخش های سازنده ی معماری و استفاده از آن ها در چرخه یADM……… 127

شکل 3-12: زنجیره سازمان…………………………………………………………………………………………. 129

شکل 3-13: مدل مختصر طبقه بندی برای مدل های مرجع معماری…………………………. 131

شکل 3-14 : ساختار مخزن معماری توگف………………………………………………………………… 132

شکل 3-15 : مدل مرجع فنی(TRM)………………………………………………………………….. 134

شکل 3-16 : جزئیاتIII-RM……………………………………………………………………………………. 135

شکل 3-17 : چارچوب توانمندی معماری…………………………………………………………………… 136

شکل 3-18 : فرآیند بررسی انطباق معماری……………………………………………………………….. 139

شکل 4-1 : فرآیند مدیریت راهبردی………………………………………………………………………….. 142

شکل 4-2 : سطوح برنامه‏ریزی راهبردی سازمانی در اواخر دهه 1980 میلادی………… 149

شکل 4-3 : فرآیند معماری سازمانی در عمل……………………………………………………………… 150

شکل 4-3 : فرآیند معماری سازمانی در عمل……………………………………………………………… 150

شکل 5-1: طبقه بندی سازمان ها براساس میزان چابکی و میزان تلاطم…………………… 162

شکل 5-2: فرآیند برنامه ریزی راهبردی………………………………………………………………………. 169

شکل 5-3: مدل پیشنهادی برای چابک سازی فرآیند معماری سازمانی…………………….. 171

شکل 5-4: مدیریت نیازمندی ها، هسته مرکزی چرخه توسعه معماری……………………… 172

فهرست نشانه های اختصاری

 

EA Enterprise Architecture

EAP Enterprise Architecture Planning

FEAF Federal Enterprise Architecture Framework

DoD Department Of Defense

TAFIM Technical Architecture Framework for Information Management

TEAF Treasury Enterprise Architecture Framework

ADM Architecture Development Method

TRM Technical Reference Model

IIITRM Integrated Information Infrastructure Reference Model

ABB Architecture Building Block

SBB Solution Building Block

KPI Key Performance Indicator

UML Unified Modeling Language

ERP Enterprise Resource Planning

CRM Customer Relation Manangment

COTS Commercial Off-The-Shelf

SLA Service Level Agreement

CIO Chief Information Officer

CFO Chief Financial Officer

API Application Program Interface

SIB Standards Information Base

CMDB Configuration Management Database

• مقدمه

 

 

1-1–معماری سازمانی و کلیّات موضوع

 

در دنیای امروز که کسب وکارها به شدت متأثر از تحولات محیطی است و تغییر به عنوان یک پارامتر ثابت، همواره وجود دارد، آنچه یک سازمان یا کسب وکار را قادر به ادامه حیات اثربخش و کارآمد می سازد، توانایی آن سازمان در پاسخ بهنگام، مناسب به این تحولات و تغییرات است. از دغدغه های اصلی مدیران در این اوضاع متلاطم و پیچیده، چگونگی به حداقل رساندن اثر محرک های بیرونی بر سازمان متبوع خود و ارتقاء سهم بازار، رضایت مشتریان و در نهایت ربودن گوی رقابت از رقبا می باشد. صاحبان کسب وکار همواره به دنبال واکنشی مناسب به این محرک ها بوده اند و از جمله می توان به بازنگری در کسب وکار و اصلاح فرآیندهای کاری و همچنین استفاده از فناوری متناسب اشاره کرد.

با گذار از عصر تولید انبوه به عصر مدیریت اطلاعات و دانش، كلیة فرآیندها و فعالیت های سازمان ها تحت تأثیر تغییرات بنیادی قرار گرفته است. در این زمان، اطلاعات نه تنها یكی از منابع و دارایی های اصلی سازمان ها شناخته می شود، بلكه ابزاری برای مدیریت مؤثر سایر منابع و دارایی های سازمان نیز به شمار رفته و از اهمیت و ارزش ویژه ای در سازمان ها برخوردار شده است. از این رو، فناوری اطلاعات كه شامل فناوری های به كارگرفته شده در تولید، پردازش، انتقال، به كارگیری و مدیریت اطلاعات است، فرصت های جدیدی برای بهبود بهره وری در اختیار سازمان ها گذارده است. با فرصت های بالقوه ای كه فناوری اطلاعات برای دسترسی به بازارهای جهانی به وجود می آورد، بنگاه ها به طور فز اینده ای برای بهره گیری از این فرصت ها، تحریك می شوند[1].

در دهه های گذشته، غالب سازمانها، راهبرد بازسازی و مهندسی مجدد را در پاسخ به مسائل و تغییرات محیطی انتخاب می کردند اما اکنون، رویکردها و راه حل های گذشته، قابلیت و توانایی خود را برای مقابله با مسائل سازمانی و محیط بیرونی از دست داده و بهتر است با رویکردها و دیدگاه های جدیدی جایگزین شود. بهترین و نوترین راه بقا و موفقیت سازمان ها در این آشفته بازار، توجه و تمرکز آن ها بر «چابکی سازمانی» است. چابکی سازمانی، پاسخی است آگاهانه و جامع به نیازهای در حال تغییرِ مداوم در بازارهای رقابتی و کسب موفقیت از فرصت هایی که سازمان به دست می آورد[2].

بهره گیری از فناوری های نوین به ویژه فناوری اطلاعات جمله ی ابزارهایی بوده که در شکل های گوناگون خود مورد توجه مدیران سازمان ها بوده است. اما نکته ی حائز اهمیت، راهبری صحیح فناوری اطلاعات در جهت خلق ارزش در بخش های مختلف کسب وکار می باشد. بزرگترین چالش کسب وکارها در بهره برداری از خدمات فناوری اطلاعات، صرف کمترین هزینه ممکن و دریافت بهترین کیفیت می باشد.

مبحث معماری سازمانی از اواخر دهه 80 میلادی توسط زکمن با هدف ارائه یک ساختاری برای بهره گیری از فناوری اطلاعات در جهت دستیابی به اهداف کسب وکار، مطرح گردید و در ادامه برای اطمینان از ارزش آفرینی و مدیریت اثربخش فناوری اطلاعات در کسب وکار، چارچوب هایی نظیرZackman،COBIT،FEAF،TOGAFارائه گردید که هر کدام بر جنبه هایی خاص از این فناوری تأکید دارند. به عنوان مثال چنانچه به دنبال ارزیابی و كنترل توسعه فناوری اطلاعات و همخوانی و همــ راستایی اهـداف فنـــاوری اطلاعات با اهداف واقعی كــسب و كار باشیم، چارچوبCOBITبا رویکردی فرآیندگرا و مجموعه ای اهداف کنترلی در حوزه ارزیابی فناوری اطلاعات تدوین شده است.

معماری سازمانی سابقه ای طولانی در مقابله با فنآوری های مختل کننده است. در واقع، یکی از مهارت های اصلی معمار، تشخیص فناوری های نوظهوری است که احتمالاً منافعی برای کسب وکار به دنبال دارند و آن فناوری ها را با آغوش باز می پذیرد. همچنین معماران سازمانی درک می کنند که چگونه وقایع کسب وکار، نظیر ادغام، اکتساب و سلب می توانند منجر به توسعه معماری جدید شوند. با این حال و اگرچه کمتر شناخته شده است، اهمیت استفاده از معماری سازمانی به طور کلی به عنوان ابزاری برای مقابله با خطرات زمینه کسب وکار است[26].

از جمله ویژگی هایی که امروزه در تدوین برنامه راهبردی برای کسب وکار باید مورد توجه قرار گیرد، داشتن قابلیت تطابق، انعطاف پذیری و واکنش مناسب سازمان در برابر تغییرات پیش بینی نشده و ناخواسته است. این همان چیزی است که از آن به عنوان چابکی از آن یاد می شود. در حوزه فناوری اطلاعات اصطلاح چابکی ابتدا در مورد نرم افزار مطرح گردیده و مجموعه ای از اصول نظیر سادگی، پویایی، تکامل تدریجی، تأکید بر خلاقیت، نتیجه گرایی برای آن معرفی شده است و سپس به مباحث معماری سازمانی توسعه یافت.

معماری سازمانی چابک متأثر از اصول تعریف شده برای توسعه نرم افزارهای چابک و مدیریت چابک می باشد. با این تفاوت که معماری سازمانی چابک دارای خصوصیات خاص خود می باشد و این به تفاوت مهندسی و مدیریت با معماری برمی گردد. در معماری علاوه بر اصول مهندسی بر هنر نیز تأکید بسیاری وجود دارد. همچنین در معماری علاوه برجنبه های ساختاری برجنبه های رفتاری هم تأکید وجود دارد[3].

در این تحقیق با توجه به تعاریف و اصول ارائه شده برای معماری چابک و ویژگی های چارچوب توگف و همچنین بهره گیری از فرآیند برنامه ریزی راهبردی در سازمان، تلاش می کنیم مدلی برای تحقق چابکی در فرآیند معماری سازمانی ارائه کنیم.

1-2–طرح مسئله و اهمیّت تحقیق

چارچوب های ارائه شده برای معماری سازمانی علیرغم اینکه به عنوان یک نقشه راه فناوری اطلاعات برای کسب وکار بسیار راهگشا می باشند، اما پرسش هایی قابل تأمل را در ذهن مدیران و صاحبان کسب وکار ایجاد می شود. سئوالاتی نظیر : چه شرایطی برای عملیاتی کردن آنها لازم است؟ آیا تمامی نیازهای کسب وکار را در حوزه فناوری اطلاعات پوشش می دهند؟ آیا به طور کامل به نیازمندی های ذینفعان سازمان رسیدگی می کنن؟ آیا نسبت به سرمایه ای که از کسب وکار مصرف می شود، ارزش خلق می کنند؟ چقدر در مقابل تغییرات ناخواسته انعطاف پذیرند؟ و شاید ده ها سئوال و دغدغه از این شکل.

در شرایط عادی و ایده آل فعالیت یک کسب وکار شاید معماری اطلاعات سازمانی خیلی موضوعی چالش برانگیز نباشد اما مشکل از آنجا شروع می شود که امروزه بسیاری از تغییر و تحولات اثرگذار بر کسب وکارها را شاهد هستیم که خارج از اراده آنها بوده و حتی بر کسب وکار تحمیل می شود و می تواند معماری سازمانی را منجر به شکست کند. این عوامل ناخواسته و خارج از پیش بینی نیازمند مدیریتی جامع در تمامی جوانب است تا موفقیت و ادامه حیات کسب وکار تضمین شود. در این اوضاع و احوال است که که با اصطلاحاتی نظیر میزان انعطاف پذیری، پویایی، تطبیق پذیری، ثبات و پایداری در مقوله معماری سازمان مواجه می شویم. ویژگی های ذکر شده امروزه با عنوان چابکی به آن پرداخته می شود. اما اینکه در عمل چگونه این چابکی قابل تحقق است نیازمند تحقق چابکی در تمامی زمینه های مرتبط با موضوع معماری سازمانی است.

درک اهمیت و ضرورت چابک سازی معماری سازمانی با در نظرگرفتن شرایط محیطی حاکم بر کسب وکارها، چندان دشوار نمی باشد. مسائلی چون بروز تغییرات پیش بینی نشده و ایجاد تلاطم در سازمان، روش های سنتی معماری سازمانی را دچار مشکلات متعددی می کند و سبب شکست معماری سازمانی و از دست رفتن سرمایه های هنگفتی در سازمان می شود. از سویی دیگر تغییر الگوها و مدل های کسب وکار، بر اثر تحولات سریع فناوری و بویژه فناوری اطلاعات، فضایی رقابتی بوجود آورده که غفلت از آن می تواند منجر به خطر افتادن حیات سازمان گردد و اینجاست که پایداری، قابلیت تطابق و انعطاف پذیری کسب وکار امری حیاتی خواهد بود.

به دلیل عدم آگاهی از فرصت هایی که معماری سازمانی می تواند برای سازمان فراهم آورد، در بسیاری از سازمان ها موضوع معماری سازمانی جایگاهی ندارد و یا به عنوان موضوعی فاقد اولویت بالا به آن نگاه می شود. از موضوعاتی که به عنوان دغدغه و نگرانی بزرگ برای صاحبان کسب وکار مطرح است، موضوع همراستایی کسب وکار و فناوری اطلاعات است. معماری سازمانی یكی از مهم ترین و پركاربردترین راهكارهای سازمانی برای همراستایی راهبردی فناوری اطلاعات با كسب و كار سازمان و ابزار قدرتمندی برای ساماندهی به سیستم های اطلاعاتی پیچیده می باشد[4]. بدیهی است که به هراندازه که معماری سازمانی چابک تر باشد بتواند در شرایط پیچیده و ناپایدار پاسخگوی نیازهای ذینفعان کسب وکار باشد، بدون شک اهداف کسب وکار بهتر محقق خواهد شد و این به معنای تحقق همراستایی می باشد.

در عصر چابكی دیگر نمی توان همه چیز را ازقبل پیش بینی و برنامه ریزی كرد، لذا استفاده از روش های كلاسیك معماری سازمانی نتیجه بخش نخواهد بود. با توجه به گسترش تغییرات و تلاطم دیگر نمی توان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب را به شكل ایستا تعریف نموده و سپس برای حركت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برنامه ریزی نمود. روش های كلاسیك معماری سازمانی به دلیل داشتن برخی از ویژگی ها در محیط های پرتلاطم دچار مشكلاتی هستند. برخی از این ویژگی ها عبارتند از [5]:

• سخت بودن تولید محصولات و فرآورده های معماری سازمانی

• تولید حجم عظیمی از مستندات