تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………5

1-3- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………6

1-4: سوال تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-4-1- مهمترین سوال مورد بررسی.. ……………………………………………………………………………………………………………………………6

1-5: فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-5-1: فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………7

1-6: محدوده مورد مطالعه. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-7: بهره وران……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………9

1-8- مشکلات تحقیق.. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-9: مفاهیم و واژگان پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-9-1: ژئوپلیتیک……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-9-2: امنیت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10

1-9-3:مهاجرت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10

1-9-4- مرز طبیعی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-9-5: مرز سیاسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

فصـل دوم

فصل دوم : مبانی نظری پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………….13

2-1:پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

2-2:مفاهیم و تعاریف…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..15

2-2-1- منطقه ومنطقه گرایی……………………………………………………………………………………………………………………………………….15

2-2-2- هویت ژئوپلیتیك……………………………………………………………………………………………………………………………………………16

2-2-3- نظریه سیستم ژئوپلیتیك جهانی………………………………………………………………………………………………………………………….16

2-2-4- هیدروپلیتیک. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-2-5- تهدیدات ژئواکونومیکی………………………………………………………………………………………………………………………………….22

2-3: اولویت های منطقه ایی و هویت ژئوپلیتیک ایران……………………………………………………………………………………………………….25

2-3-1: منطقه خاور میانه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-3-2: منطقه خلیج فارس…………………………………………………………………………………………………………………………………………..26

2-3-3: منطقه شبه قاره ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

2-3-4: منطقه آسیای مركزی………………………………………………………………………………………………………………………………………..27

2-3-5: منطقه قفقاز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….27

2-4 : مکاتب و نظریه ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….28

2-4-1: مفهوم رادیکال و رادیکالیسم………………………………………………………………………………………………………………………………28

2-4-2: حوزه مطالعات جغرافیای رادیکالیسم……………………………………………………………………………………………………………………29

2-5 : انواع دیدگاهها در زمینه ژئوپلیتیک………………………………………………………………………………………………………………………..30

2-6 : رویکرد ژئوپلیتیک از بدو تا کنون………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-6-1: رویكرد ژئوپلیتیك در دوره تولد………………………………………………………………………………………………………………………..31

2-6-2: رویكرد ژئوپلیتیك در دوره افول…………………………………………………………………………………………………………………………33

2-6-3 : رویكرد ژئوپلیتیك در دوره احیاء و شكوفایی……………………………………………………………………………………………………..34

2-6-4 : رویكرد ژئوپلیتیك در دوران نوین………………………………………………………………………………………………………………………36

2-7: ژئوپولیتیک ایران و نظام امنیت منطقه ای………………………………………………………………………………………………………………….38

2-8: منطق تلاش ایران برای کسب نقش بیشتر…………………………………………………………………………………………………………………38

2-9: پیامدهای مهاجرت………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

2-10 : مهاجرت در كشورهای صنعتی و جهان سوم……………………………………………………………………………………………………………41

2- 11: آمارهای جهانی مهاجرت…………………………………………………………………………………………………………………………………….42

2-11-1- آمارهای مهاجرت کنندگان به کشور ایران…………………………………………………………………………………………………………..43

2-12: انواع مهاجرت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

2-13: آثار مهاجرت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44

2-14:علل مهاجرت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………45

2-14-1: عوامل آموزشی………………………………………………………………………………………………………………………………………………45

2-14-2: عوامل اقتصادی………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

2-14-3: عوامل اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

2-14-4 :عوامل جمعیت شناختی…………………………………………………………………………………………………………………………………….47

2-15-موانع مهاجرت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

2-16: مزایای مهاجرت………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

2-17:قوانین مهاجرت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

2-17-1: قوانین مهاجرت در ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………..50

2-18: ضرورت طرد اتباع خارجی از کشور………………………………………………………………………………………………………………………51

2-19: از سیاست درهای باز تا سیاست درهای بسته…………………………………………………………………………………………………………….52

2-20: مهاجران : معضل اجتماعی یا اهرم سیاسی……………………………………………………………………………………………………………….55

2-21: از هویت های بسته تا باز………………………………………………………………………………………………………………………………………57

فصـل سوم

3- روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

3-1:روش تحقیق و مراحل آن……………………………………………………………………………………………………………………………………….60

3-1-1:روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-1-2:روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-1-3: روش تجزیه و تحلیل………………………………………………………………………………………………………………………………………….60

3-2: متغیرها و شاخص های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..61

3-2-1: فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….61

3-2-2:فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..61

3-3-:ویژگیهای محدوده مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………………………………………61

3-3-1:وجه تسمیه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..61

3-3-2: موقعیت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………62

3-3-3: ویژگیهای اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..63

3-3-3-1 : تعداد و تراکم جمعیت………………………………………………………………………………………………………………………………….63

3-3-3-2 : گویش سیستانی………………………………………………………………………………………………………………………………………….64

3-3-4: عوارض طبیعی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

3-3-4-1 : ارتفاعات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

3-3-4-2:رودخانه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..66

3-3-4-3 : دریاچه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..67

3-3-5: زبان و مذهب…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..67

3-3-6 :اوضاع اقتصادی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………67

3-3-7: آب و هوا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………69

3-3-8: زمین شناسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

3-4: تکنیک های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

فصـل چهارم

4- یافته های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………..72

4-1:یافته ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

4-1-1:مهمترین منابع چالش زای امنیتی –سیاسی ایران و افغانستان………………………………………………………………………………………..73

4-1-1-1:مواد مخدر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….73

4-1-1-2:پناهندگان افغانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

4-1-1-3: مذهب…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

4-1-1-4: تروریسم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

4-1-1-5: نیروهای خارجی در افغانستان………………………………………………………………………………………………………………………….78

4-1-1-6 : حقابه رودخانه هیرمند…………………………………………………………………………………………………………………………………..78

4-1-2: مهاجرت اتباع افغانی به ایران………………………………………………………………………………………………………………………………80

4-1-3: مهاجرت اتباع چهار کشور به ایران برای کار………………………………………………………………………………………………………….80

4-1-3-1: افزایش 82 درصدی مهاجرت اتباع بیگانه به ایران………………………………………………………………………………………………..81

4-1-3-2: تهران انتخاب اول خارجی ها برای سکونت و کار……………………………………………………………………………………………….82

4-1-3-3 : تحصیلات مهاجران………………………………………………………………………………………………………………………………………84

4-1-4: رابطه ایران و پاکستان………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

4-2- ابعاد داخلی ناامنی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….86

4-2-1- انزوای جغرافیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….86

4-2-2- جنبش های قومی دسته جمعی بالقوه…………………………………………………………………………………………………………………..86

4-2-3- تنش های قومی – مذهبی و عوامل تاثیر گذار………………………………………………………………………………………………………87

4-3- عوامل خارجی ناامنی در مناطق جنوب شرق…………………………………………………………………………………………………………….88

4-3-1- حضور قدر تهای فرامنطقه ای…………………………………………………………………………………………………………………………….88

4-3-2- وجود گرو ههای تروریست……………………………………………………………………………………………………………………………….89

4-3-3- قاچاق مواد مخدر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….90

فصـل پنجم

5-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….92

5-1 جمع بندی مطالب……………………………………………………………………………………………………………………………………………….93

5-2:یافته های توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………95

5-2-1: اثبات فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………96

5-2-2: اثبات فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………..98

5-3:نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

5-4: توصیه ها و پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………….100

منابع وماخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..102

پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………108

فهرست نقشه ها

نقشه 1- 1: نمایی کلی ازمرز مشترک …………………………………………………………………………………………………………………..8

نقشه 1-2: تقسیمات سیاسی شهرستان …………………………………………………………………………………………………………………8

نقشه 1-3: نمایی از تصاویر ماهواره ایی بین مرز…………………………………………………………………………………………………….12

نقشه 2-1: ساختار فضایی نظریه نظام ژئوپلیتیک جهانی در قرن 21 …………………………………………………………………………..19

نقشه 3-1: موقعیت جغرافیایی استان سیستان و بلوچستان…………………………………………………………………………………………62

نقشه 3-2: نابرابری در شاخص توسعه ………………………………………………………………………………………………………………..68

نقشه 4-1: محدوده اثرگذاری منطقه ای جغرافیای تروریسم ……………………………………………………………………………………..76

فهرست جداول

جدول 1- 1: طول مرزهای ایران….. …………………………………………………………………………………………………………………………6

جدول 2-1: میزان وابستگی ژئوپلیتیک ایران ………………………………………………………………………………………………………….28

جدول 3-1: شاخص بعد خانوار به تفکیک کل کشور ……………………………………………………………………………………………..63

جدول 3-2: جمیت بر حسب جنس و گروه سنی………………………………………………………………………………………………………63

جدول 3-3: مساحت استان بر حسب وضعیت اراضی…………………………………………………………………………………………………66

جدول 3-4: برخی شاخص های اقتصادی اجتماعی . …………………………………………………………………………………………………68

جدول 4-1: تعداد عملیات خرابکارانه و تروریستی ……………………………………………………………………………………………………76

جدول4-2 : منابع چالش زا و مهمترین دلایل اهمیت ایران و افغانستان …………………………………………………………………………..80

جدول 4-3: استان های دارای بیشترین تعداد خارجی ……………………………………………………………………………………………….82

جدول 4-4: بازگشت مهاجران افغانی از ایران به کشور خود طی سالهای 2010-2002…………………………………………………….96

 

فهرست نمودارها و تصاویر

نمودار: 3-1: حداقل و حاکثر دما در شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان ……………………………………………………………..69

نمودار 4-1: بیشترین اتباع افغانی موجود به تفکیک استانهای کشور…………………………………………………………………………83

نمودار 4-2: بیشترین اتباع عراقی موجود به تفکیک استانهای کشور…………………………………………………………………………83

نمودار 4-3: بیشترین اتباع پاکستانی موجود به تفکیک استانهای کشور…………………………………………………………………….83

نمودار 4-4: عوامل خارجی دخیل در ناامنی جنوب شرق ایران………………………………………………………………………………88

تصویر 5-1: تصاویری از مهاجران غیر قانونی……………………………………………………………………………………………..110-109

 

چکیده: