…15

2-1-3. اطلاق لفظی و مقامی ……………………………………………………………………………………..17

2-1-3-1. اطلاق لفظی …………………………………………………………………………………………….17

2-1-3-2. اطلاق مقامی ……………………………………………………………………………………………18

2-1-4. اطلاق الفاظ مفرد و اطلاق جملات ………………………………………………………………….22

2-1-4-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………24

2-2. انواع قید …………………………………………………………………………………………………………24

2-2-1. قید متصل و انواع آن ……………………………………………………………………………………..25

2-2-2. قید منفصل …………………………………………………………………………………………………..26

2-3. الفاظ مطلق ……………………………………………………………………………………………………..26

2-3-1. اسم جنس ……………………………………………………………………………………………………27

2-3-2. علم جنس ……………………………………………………………………………………………………29

2-3-2-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………30

2-3-3. مفرد محلی به ال …………………………………………………………………………………………..31

2-3-3-1. حکم جمع محلی به ال ……………………………………………………………………………….32

2-3-3-2. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………33

2-3-4. نکره …………………………………………………………………………………………………………..34

2-3-4-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………36

2-4. نحوه دلالت لفظ مطلق بر اطلاق ………………………………………………………………………….36

2-5. نسبی بودن اطلاق و تقیید ……………………………………………………………………………………39

2-6. رابطه اطلاق و تقیید …………………………………………………………………………………………..39

2-7. اعتبارات طبیعت و ماهیت …………………………………………………………………………………..42

2-8. تفاوت عام و مطلق ……………………………………………………………………………………………45

2-8-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………….48

2-9. حقیقت یا مجاز بودن استعمال مطلقی که مقید شده …………………………………………………49

2-9-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………….49

2-10. اجتماع مطلق و مقید ………………………………………………………………………………………..50

2-10-1. صورت عدم تنافی بین مطلق و مقید ………………………………………………………………..50

2-10-2. صورت تنافی بین مطلق و مقید ………………………………………………………………………51

2-10-2-1. هر دو ایجابی باشند ………………………………………………………………………………….52

2-10-2-2. یکی سلبی و دیگری ایجابی باشد ………………………………………………………………54

2-10-2-3. هر دو سلبی باشند ……………………………………………………………………………………55

جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………55

فصل سوم: مقدمات حکمت و کاربرد آن……………………………………………………………59

3-1. دلالت قرائن بر اطلاق و جایگاه آن­ها……………………………………………………………………60

3-2. مقدمات حکمت ………………………………………………………………………………………………61

3-2-1. امکان اطلاق و تقیید ……………………………………………………………………………………..62

3-2-1-1. اقوال در زمینه مقدمه امکان …………………………………………………………………………63

3-2-1-2. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………65

3-2-2. عدم نصب قرینه بر تقیید …………………………………………………………………………………66

3-2-2-1. مقصود از قرینه …………………………………………………………………………………………66

3-2-2-2. برخی اقوال درمقدمه عدم نصب قرینه …………………………………………………………..68

3-2-2-3. بیان شهید صدر ………………………………………………………………………………………..68

3-2-2-4. شک در احتمال وجود قرینه و قرینیت موجود ………………………………………………..72

3-2-2-5. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………73

3-2-3. احراز در مقام بیان بودن متکلم ………………………………………………………………………..74

3-2-3-1. منظور از بیان ……………………………………………………………………………………………77

3-2-3-2. بیان آیت الله حائری …………………………………………………………………………………..78

3-2-3-3. اصل عقلایی و تردید در مقام بیان بودن ………………………………………………………..79

3-2-3-4. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………80

3-2-4. عدم قدر متیقن در مقام تخاطب ……………………………………………………………………….81

3-2-4-1. انواع قدر متیقن …………………………………………………………………………………………82

3-2-4-1-1. قدر متیقن خارجی …………………………………………………………………………………82

3-2-4-1-2. قدر متیقن در مقام تخاطب ………………………………………………………………………83

3-2-4-2. اشکال به آخوند ……………………………………………………………………………………….84

3-2-4-3. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………85

3-2-5. عدم انصراف ……………………………………………………………………………………………….86

3-2-5-1. معنای انصراف ………………………………………………………………………………………….87

3-2-5-2. اقسام انصراف …………………………………………………………………………………………..87

3-2-5-2-1. انصراف بدوی ……………………………………………………………………………………..88

3-2-5-2-2. انصراف تیقنی ………………………………………………………………………………………88

3-2-5-2-3. انصراف ظهوری …………………………………………………………………………………..88

3-2-5-2-4. انصراف اشتراکی ………………………………………………………………………………….89

3-2-5-2-5. انصراف نقلی ……………………………………………………………………………………….89

3-2-5-3. انصراف از یک نگاه ………………………………………………………………………………….90

3-2-5-3-1. انصراف بدوی ……………………………………………………………………………………..90

3-2-5-3-2. انصراف ناشی از کثرت استعمال ………………………………………………………………91

3-2-5-4. تداخل دو انصراف ……………………………………………………………………………………92

3-2-5-5. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………92

3-3. نتیجه مقدمات حکمت ………………………………………………………………………………………93

3-4. شمار مقدمات حکمت از نظر برخی اصولیان ………………………………………………………….94

3-5. کاربرد مقدمات حکمت …………………………………………………………………………………….95

3-5-1. کاربرد اصولی ……………………………………………………………………………………………..96