2-10 انواع جاذبه های گردشگری ………………………………..26

2-11 اثرات گردشگری……………………………….. 27

1-2-11 اثرات فرهنگی – اجتماعی گردشگری………………… 27

2-2-11 اثرات اقتصادی گردشگری………………………………. 27

3-2-11اثرات زیست محیطیگردشگری……………………….28

2-12 توریسم و اکوتوریسم در آیینه آمار ……………………. 28

2-13 اکوتوریسم و توسعه………………………………… 30

1-2 -13 زمینه های اقتصادیتوسعه اکوتوریسم…………. 32

2-2- 13 زمینه های اجتماعی توسعه اکوتوریسم…………….. 33

2-14 راهکار توسعه اکوتوریسم……………………………….. 33

2-15 توسعه پایدار………………………………… 34

1-2-15 تعاریف و مفاهیم………………………………..34

2-2- 15 توسعه پایدار و گردشگری پایدار…………………….. 36

3-2 -15 رویکردهای حاکم بر توسعه پایدار……………………..37

2-16 معرفی منطقه مورد مطالعه…………………………….. 38

2-17 موقعیت جغرافیایی شهرستان جاسک………………… 38

2-18 وضعیت جوی شهرستان جاسک……………………….. 39

2-19 ناهمواری ها و عوارض طبیعی شهرستان جاسک………. 42

2-20 رودخانه های شهرستان جاسک………………………….. 44

2-21 جغرافیای جانوری شهرستان جاسک…………………….. 45

2-22 جغرافیای گیاهی شهرستان جاسک………………….. 45

2-23 موقعیت جغرافیایی شهرستان بشاگرد…………………. 47

2-24 وضعیت جوی شهرستان بشاگرد………………………… 48

2-25 ناهمواری ها و عوارض طبیعی شهرستان بشاگرد……. 49

2-26 جغرافیای جانوری شهرستان بشاگرد…………………… 50

2-27 جغرافیای گیاهی شهرستان بشاگرد…………………. 50

2-28 موقعیت جغرافیایی شهرستان سیریک…………………. 51

2-29 وضعیت جوی شهرستان سیریک……………………… 52

2-30 ناهمواری ها و عوارض طبیعی شهرستان سیریک……….. 52

2-31 جغرافیای جانوری شهرستان سیریک…………………….. 53

2-32 جغرافیای گیاهی شهرستان سیریک…………………….. 53

2-33 جمعیت و نیروی انسانی…………………………………. 54

2-33-1 تغییرات و رشد جمعیت استان (1390-1345)……….. 54

2-33-2 تغییرات جمعیت و متوسط رشد سالانه آن به تفکیک شهرستانها مورد مطالعه 90-1385…..55

2-34 تراکم نسبی جمعیت…………………………………. 56

2-34-1تراکم نسبی جمعیت استان………………………………… 56

2-34-2 تراکم نسبی جمعیت درشهرستانهای مورد مطالعه……… 57

2-35 معرفی برخی از جاذبه های گردشگری شرق استان هرمزگان…….58

2-35-1 خور آذینی…………………………………. 58

2-35-1- 1پوشش گیاهیخور آذینی……………………………… 59

2-35-1- 2 حیات وحش خور آذینی…………………………………. 59

2-35-2 آبشار پشتگر بشاگرد………………………………… 59

2-35-3 گلفشانهای جاسک………………………………….. 60

2-35-4 منطقه حفاظت شده جگین و گابریك………………… 60

2-35-5 ساحل دریای جاسک……………………….. 61

2-35-5-1 کپو وسراهکون(kappo)……………………………….. 61

2-35-5-2 تومپ خلفان………………………………… 61

2-35-5-3 صیدگاه های تفریحی…………………………………. 61

2-35-5-4 صید گاه های ساحل غربی…………………………… 62

2-35-5-5 صیدگاه های ساحل شرقی……………………………. 62

2-35-5-6- سرزمین های زیرآب و صخره های مرجانی جاسک……….62

2-35-6 جنگل های حرا……………………………….. 63

2-35-6-1 حرا خورلوران………………………………… 63

2-35-6-2 حراء پوراف (mudvolcano)……………………………….. 63

2-35-6-3- جنگل دریائی خلاصی…………………………………. 63

2-35-6-4 حراء پهنو(pahnu)………………………………..63

فصل سوم………………………………… 65

روش تحقیق…………………………………. 65

3-1 روش تحقیق………………………………… 66

3-2- روشها و ابزار گرد آوری اطلاعات…………………………………. 66

3-2-1- روش کتابخانه ای…………………………………. 66

3-2-2- روش میدانی…………………………………. 66

3-2-3 روش پرسشنامه……………………………….. 67

3 -3- چارچوب مفهومی فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP…………

3-3-1- مراحل تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی……………….. 67

فصل چهارم……………………………….. 70

تجزیه و تحلیل…………………………………. 70

مقدمه………………………………… 71

4-1-ویژگی های فردی پاسخگویان………………………………… 71

4-1-1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس……………………….. 71

4-1-2- توزیع پاسخگویان بر حسب سن………………………….. 72

4-1-3- توزیع پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات……………… 73

4-2 شغل پاسخگویان………………………………… 74

4-3- محل اقامت گردشگران………………………………… 75

4-4- فصل سفر گردشگران………………………………… 76

موانع توسعه طبیعت گردی…………………………………. 77

4-6- مجاورت با خلیج فارس و جذب گردشگر………………………. 78

جاذبه اکوتوریستی و افزایش درآمد………………………………… 79

4-7- انگیزه اصلی گردشگران به این منطقه……………………….. 80

4-9- راهکار افزایش ورود گردشگر………………………………… 81

4-10- مهمترین شهرستان از لحاظ جذب گردشگری……………… 82

4-11- بررسی تأثیر برخی مولفه ها در گسترش طبیعت گردی شرق استان هرمزگان……….83

4-12- بررسی پتانسیل ها و توانایی های موجود در شرق استان هرمزگان جهت توسعه و گسترش اکوتوریسم…….84

4-13- چارچوب مفهومی فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP…………..

4-13-1- تعیین ضریب اهمیت معیارها……………………………….. 86

4-13-2-تبیین ضرایب اهمیت مناطق منتخب……………………….. 88

4-13-2-1- حجم تقاضا……………………………….. 88

4-13-2-2- ارزش بصری…………………………………. 90

4-13-2-3- تعداد جاذبه گردشگری…………………………………. 91

4-13-2-4- دسترسی آسان………………………………… 93

4-13-2-5- فضای قابل توسعه………………………………… 94

4-13-2-6- نزدیكی به كانون های گردشگرفرست……………….. 96

4-13-3- تعیین امتیاز نهایی( اولویت) گزینه ها………………….. 97

4-14-نتیجه گیری………………………………… 99

فصل پنجم………………………………… 100

نتیجه گیری و پیشنهادات… ………………………………..100

مقدمه………………………………… 101

5-1- فرضیات تحقیق………………………………… 101

5-1-1- فرضیه اول………………………………… 101

5-1-2- فرضیه دوم………………………………… 102

5-1-3- فرضیه سوم………………………………… 102

5-2- نتیجه گیری…………………………………. 104

5-3- پیشنهادات…………………………………. 105

منابع و ماخذ………………………………… 106

پیوست ها ………………………………..112

چکیده:

صنعت توریسم اکنون به عنوان صنعتی پویا با ویژگی های نوسعه مدارانه خود،بخش مهمی از فعالیتهای تولیدی را در جهان پیشرفته و رو به رشد به خود اختصاص داده است. رشد این صنعت در هر کشور، نیاز به استراتژی مناسب و برنامه ریزی و مدیریت بالنده دارد. هدف این پژوهش که در شرق استان هرمزگان انجام می شود شناخت قابلیت ها و ظرفت های اکوتوریسمی این منطقه،تعیین مکان های مناسب برای توسعه پایدار و توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل AHP و مدل مخدوم است.از روش AHP پس از تعریف معیارهایی که ترکیبی از معیارهای کمی و کیفی است،ابتدا نقشه های منابع لایه های اطلاعاتی را در نرم افزار GIS طبقه بندی و وزن دهی می شود و پس از تبیین مبانی نظری و تعریف معیارهای اصلی و موثر در انتخاب و توسعه فعالیت های گردشگری، آمار و اطلاعات مورد نیازاز طریق بررسیهای میدانی جمع آوری خواهد شد.

یافته های تحقیق از بررسی توانایی های این مناطق در زمینه صنعت نوپای گردشگری،حاکی از این واقعیت است که این شهرستانها به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی خود و واقع شدن در کنار آبهای آزاد و همجواری با کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس و دریای عمان،داشتن آب و هوای مطبوع و دلپذیر در فصل پاییز و زمستان و بهره برداری از مناظر چشم نواز طبیعی و تاریخی،ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای بزرگ گردشگری در جنوب شرقی کشور را دارا است.

مانع اساسی وضعیت بزرگ در راه رسیدن به این هدف به تعدد تصمیم گیران و مسائل مدیریتی و ضعف در زیر ساخت ها باز می گردد. راهکارهای این پژوهش در بهینه سازی وضع موجود و ساماندهیصنعت گردشگریدر این شهرستان می باشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

گردشگری از عوامل اصلی توسعه پایدار در سطوح اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و زیست محیطی است (پاپلی و همکاران،1385) و ابعاد مختلف سیاسی،اقتصادی، فرهنگی، هنری و….. زندگی انسان را در سراسر کره زمین تحت تاثیر خود قرار داده و موجب تغییر و تحولاتی در آنها شده است.

گردشگری بزرگترین و پر رونق ترین صنعت جهان است و انتظار می رود که در قرن بیست و یکم این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد(هالوجنکینز،11،1388) در طی 60 سال اخیر،گردشگری از رشد پیوسته ای برخوردار بوده است، به طوری که یکی از بخش های اقتصادی با سرعت بالا در جهان تبدیل شده است.(طیبی،67،1387) بنابر آمار بانک جهانی، در سال 2000 تعداد گردشگران در سر تا سر جهان بالغ بر 701 میلیون نفر بوده و از این جریان گردشگری مبلغی حدود 475 میلیارد دلار به طور مستقیم وارد چرخه اقتصادی جهان شده است.( World Bank, 2002 )

اکوتوریسم گرایش نسبتا تازه در صنعت گردشگری است. محیط طبیعی، معیشت و شیوه های زیست سنتی، چشم اندازها و مناظر زیبای طبیعت،هدف های اصلی و جاذبه های گردشگر پذیر این نوع از گردشگری هستند.به منظور پایداری و توسعه این صنعت،حفاظت از محیط زیست و پاسداری از فرهنگ سنتی در اولویت قرار دارد. اکوتوریست ها که با انگیزه های خاص خود به نواحی طبیعی و بکر کره زمین مسافرت می کنند تجارب سودمندی به دست خواهند آورد.(اکبری و قرخلو،1389)

سازمان ملل متحدتصمیم گرفت که سال 2002 میلادی را به عنوان سال بین المللی اکوتوریسم اعلام کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیت هایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آن ها از اکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت می شود، تقسیم فوائد حاصل از فعالیت ها با جوامع محلی و احترام به فرهنگ های بومی است.(لانزا،320، 2003)

گردشگری طبیعی مسئولانه می توانند در تعامل تنگاتنگ با جوامع محلی منجر به پایداری منابع طبیعی و ایجاد معیشت پایدار شود. گردشگری به طور عام و طبیعت گردی به طور خاص می تواند با برنامه ریزی درست سودآوری مناسب برای جوامع محلی و حفاظت از منابع طبیعی را تضمین کند و رشد اقتصادی را با روند حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در کشورهای در حال توسعه پیوند زد.(سیمین تولایی،1386)

توسعه پایدار پیش نیاز گردشگری پایدار است چرا که توسعه غیر پایدار می تواند کیفیت محصولات گردشگری و خدمات مربوطه را تحت الشعاع قرار دهد.(تولایی،1386)

شناسایی و معرفی جاذبه های طبیعی و آثار تاریخی و یادمان های باستانی و فرهنگی ایران از اقدامات موثری است که می تواند در توسعه طبیعت گردی و کسب درآمد بیشتر مفید و موثر باشد. این پژوهش بر آن است با شناخت و معرفی جاذبه ها و قابلیت های طبیعی شرق استان هرمزگان گامی ارزنده در توسعه این صنعت برداشته که بر مبنای توسعه پایدار است و افق های تازه و امید بخش را در توسعه این شهرستانها به ارمغان آورد. شناسایی و معرفیتوان های محیطیدر شهرستان های جاسک،سیریک و بشاگرد به عنوان مناطق مستعد طبیعت گردی و توسعه اکوتوریسم بر رشد و توسعه این شهرستان ها که بر مبنای توسعه پایدار است می تواند به توسعه اقتصادی، اجتماعی و… در این شهرستان ها کمک نماید.

با توجه به اهمیت مطالعات گردشگری و طبیعت گردی و کاربردی بودن این گونه مطالعات، تحقیق حاضر در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان ((بررسی توان های محیطی جهت توسعه اکوتوریسم بر مبنای توسعه پایدار، مطالعه موردی : شرق استان هرمزگان)).

2-1- انگیزه انتخاب موضوع

شناخت ظرفیت های محیطی شرق استان به عنوان یکی از قطب های اکوتوریسم نیاز به بررسی دقیق تر با زیربنای شناخت ظرفیت با نگاه بر توسعه پایدار دارد. در صورتیکه بتوان این ظرفیت ها را بهتر شناسایی نمود می توان برای فایق آمدن بر چالش های اقتصادی فعلی و پیش رو در استان برنامه ریزی بهتری صورت داد.برنامه ریزی اکوتوریسم ظرفیت فوق العاده ای برای شناساندن فرهنگ استان نقش بی بدیلی داشته و از طرف دیگر می توان به اقتصاد منطقه کمک موثری شود.