3-5. تحلیل ریشه های موفقیت در امر و نهی.. 133

4-5. تحلیل ریشه های شكست در امر و نهی.. 138

5- 5. آثار سوء منكرات در جامعه. 144

6-5. پیامدهای منفی ترك امربه معروف و نهی از منكر در جامعه. 147

فصل ششم: بررسی های ضروری دیگر در اصلاحات و امر و نهی دینی.. 152

1-6. شیوه های متفاوت اصلاحات در فریضه امر و نهی.. 152

2-6. اصلاحات وتغییرات اساسی اجتماعی در گرو چند مؤلفه پراهمیت… 163

فصل هفتم: جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادها 180

1-7. خلاصه پژوهش… 180

2-7. ارائه برخی پیشنهادها به محققان آینده 182

3-7. ارائه راهكارهای عملی و كاربردی نو جهت اصلاحات و دگرگونی های اجتماعی از طریق امر و نهی دینی در عصر حاضر 183

فهرست منابع و مآخذ(فارسی وعربی) 187

الف: فهرست كتاب ها 187

ب: فهرست نرم افزارها 198

نمایه. 199

Abstract
ب) فهرست تفصیلی

چكیده

مباحث مقدماتی: كلیات… 1

1. بیان مسأله. 1

2. پیشینه تحقیق.. 1

3. اهداف پژوهش… 1

4. پرسش های تحقیق.. 2

5. فرضیه پژوهش… 2

6. روش گردآوری اطلاعات… 3

7. هدف كاربردی این پژوهش… 3

8. واژگان كلیدی.. 3

9.موانع و محدودیتهای پژوهش… 3

فصل اول: بررسی های اولیه. 4

1-1. مفاهیم و معانی.. 5

1-1-1. مفهوم اصلاحات… 5

1-1-1-1. واژه اصلاح در لغت… 5

2-1-1-1. واژه اصلاح در عرف قرآن. 6

3-1-1-1. واژه إصلاح در عرف روایات معصومین «علیهم السلام» 7

2-1-1. مفهوم تغییر و دگرگونی.. 7

1-2-1-1. واژه تغییر در لغت… 7

2-2-1-1. واژه تغییر در عرف قرآن. 8

3-2-1-1. واژه تغییر در عرف روایات. 8

3-1-1. مفهوم أمر. 9

1-3-1-1. واژه امر در لغت… 9

2-3-1-1. واژه أمر در عرف قرآن. 10

3-3-1-1. واژه امر در عرف روایات. 11

4-1-1. مفهوم نهی.. 12

1-4-1-1. واژه نهی در لغت… 12

2-4-1-1. واژه نهی در عرف قرآن. 13

3-4-1-1. واژه نهی در عرف روایات… 13

5-1-1. مفهوم معروف… 14

1-5-1-1. واژه معروف در لغت… 14

2-5-1-1. واژه معروف در قرآن. 15

3-5-1-1. واژه معروف در روایات… 15

6-1-1. مفهوم منكر. 16

1-6-1-1. واژه منكر در لغت… 16

2-6-1-1. واژه منكر در عرف قرآن. 16

3-6-1-1. واژه منكر در عرف روایات… 17

2-1. دگرگونی و تغییرات اجتماعی.. 18

1-2-1. تغییرات اجتماعی در قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام. 18

2-2-1. امر و نهی، مؤثرترین مكانیزم اجرایی در تغییرات اجتماعی.. 20

3-2-1. دگرگونی های اجتماعی از منظر علم جامعه شناسی.. 22

1-3-2-1. عوامل مؤثر بر دگرگونی های اجتماعی.. 23

1-1-3-2-1. عامل معنوی.. 23

2-1-3-2-1. عامل جغرافیایی و محیطی.. 24

3-1-3-2-1. عامل فرهنگی.. 24

4-1-3-2-1. عامل فناوری و تكنولوژی.. 24

5-1-3-2-1. عامل اقتصادی.. 25

2-3-2-1. پیامدهای ناخوشایند در فرآیند سریع تغییرات اجتماعی.. 26

3-3-2-1. موانع فرا روی دگرگونی های اجتماعی.. 26

فصل دوم: اصلاحات اجتماعی.. 29

1-2. مقدمه. 29

2-2. اصلاحات از منظر قرآن. 29

1-2-2. ایمان شرط لازم برای اصلاح.. 30

2-2-2. توبه راه اصلاح فردی.. 31

3-2-2. تقوی مقدمه اصلاح.. 32

4-2-2. عفو و بخشش، راه اصلاح خطاكاران. 33

5-2-2. اصلاح در خانواده 34

6-2-2. اصلاح اجتماعی با اوامر و نواهی الهی.. 35

3-2. اصلاح در روایات معصومین علیهم السلام. 37

1-3-2. مجاهده بانفس راه اصلاح فردی.. 37

2-3-2. اصلاح خانواده 38

3-3-2. اصلاح بین مردم و جامعه. 39

4-3-2. اصلاح حاكمان و عالمان. 41

4-2. چارچوب اصلاحات در اسلام. 42

1-4-2. حق محوری.. 42

2-4-2. قانونمندی.. 43

3-4-2. صداقت و راستگویی.. 45

4-4-2. رعایت اصول اخلاقی.. 45

5-4-2. گزینش كارگزاران صالح و توانا 47

6-4-2. نگرش انسانی و فرامذهبی.. 48

7-4-2. توسعه آزادی های مشروع. 48

8-4-2. حفظ وحدت و وفاق ملی.. 49

9-4-2. برقراری عدالت اجتماعی.. 50

10-4-2. تأمین رفاه و آسایش مردم. 51

5-2. ابعاد مختلف اصلاحات… 51

1-5-2. اصلاح فرهنگی و معنوی.. 51

2-5-2. اصلاح نظام سیاسی.. 52

3-5-2. اصلاح نظام حقوقی.. 53

4-5-2. اصلاح قوانین و ساختارها 54

6-2. شرایط اجرای اصلاحات… 55

1-6-2. زمان شناسی و مكان شناسی فراروی اصلاحات… 55

2-6-2. شناخت داشتن از اقدام اصلاحی خود. 56

3-6-2. مشورت با حكیمان و عالمان. 57

4-6-2. استفاده از ابزار درست جهت اصلاح.. 58

7-2. مهمترین ویژگی مصلح موفق.. 59

1-7-2. عدم مصانعه. 59

2-7-2. عدم مضارعه. 61

3-7-2. عدم مطامعه. 62

8-2. آسیب شناسی اصلاحات… 62

1-8-2. ابهام در مفهوم اصلاح و چارچوب آن. 62

2-8-2. مقطعی بودن اصلاحات… 63

3-8-2. افراط و تفریط.. 64

4-8-2. رخنه فرصت طلبان و مصلحان غیرواقعی.. 65

9-2. مهمترین شیوه های اصلاح.. 66

1-9-2. ارشاد و تساهل.. 66

2-9-2. اصلاحات تدریجی و گام به گام. 68

3-9-2. امربه معروف و نهی از منكر. 69

فصل سوم: جایگاه امربه معروف و نهی از منكر در اسلام. 73

1-3. روند تشریع امر و نهی در قرآن. 73

1-1-3. آیات توصیه كننده به امر و نهی.. 73

2-1-3. آیات دال بر وجوب امربه معروف و نهی از منكر. 75

1-2-1-3. وجوب امر و نهی بر پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله. 75

2-2-1-3. وجوب امر و نهی بر همه مؤمنان امت… 75

3-2-1-3. وجوب امر و نهی بر بعضی از امت… 77

3-1-3. امربه معروف و نهی از منكر از اوصاف لازم مومنان. 78

4-1-3. امربه منكر و نهی از معروف، از صفات منافقان. 78

5-1-3. تفاوت امربه معروف ونهی از منكر در آیات مكی و مدنی.. 79

6-1-3. تقدم امر و نهی بر ایمان به خدا 80

7-1-3. گمان وجود تضاد در میان آیات امر و نهی.. 80

8-1-3. امر و نهی در میان همه ادیان الهی.. 82

2-3. موقعیت شناسی امربه معروف و نهی از منكر در روایات… 83

1-2-3. اهمیت وفضیلت امر و نهی در كلام معصومین علیهم السلام. 83

2-2-3. تشویق همگان به امربه معروف و نهی از منكر. 85

3-2-3. روایات دال بر وجوب دو فریضه. 85

1-3-2-3. واجب بر همه امت… 85

2-3-2-3. بر بعض امت… 86

3-3-2-3. واجب برهر فرد مسلمان. 86

4-3-2-3. بر علما و دانشمندان. 86

4-2-3. عدم تفاوت بین امر و نهی مرد و زن. 87

5-2-3. امربه معروف و نهی از منكر، از اوصاف لازم مومنین.. 87

6-2-3. امربه منكر و نهی از معروف از صفات منافقان و مشركان. 88

7-2-3. توهم وجود تنافی در بین روایات امر و نهی.. 88

8-2-3. وجوب حفظ جان و دین و بذل و ایثار در راه امر و نهی.. 89

9-2-3. «حسبة» نهاد اجرایی امر و نهی در تاریخ اسلام. 89

فصل چهارم: شناخت ابعاد دیگر فریضه امر و نهی.. 92

1-4. مراتب وطبقات امر و نهی.. 92

1-1-4. لزوم آگاهی ازمراتب ودرجات امربه معروف ونهی از منكر. 92

2-1-4. مراحل امربه معروف و نهی از منكر. 93

1-2-1-4. مرحله اول: مرتبه انكار قلبی.. 94

2-2-1-4. مرحله دوم: مرتبه زبانی.. 96

3-2-1-4. مرحله سوم: مرتبه عملی و با قدرت… 99

3-1-4. طبقات امربه معروف و نهی از منكر. 100

1-3-1-4. امر و نهی فردی.. 100

2-3-1-4. امر و نهی خانوادگی.. 101

3-3-1-4. امر و نهی علما و بزرگان جامعه. 102

4-3-1-4. امر و نهی حكومتی.. 103

4-1-4. طبیعت امر و نهی و تقدم و تأخر در این فریضه. 104

2-4. آشنایی با معروفات و منكرات… 106

1-2-4. ضرورت شناخت كامل معروفات و منكرات… 106

2-2-4. تفاوت موضوعی معروف و منكر. 107

3-2-4. شناخت اهل معروف و ثمره كارهای خیر. 107

4-2-4. معیارهای شناخت معروف و منكر. 108

1-4-2-4. معیارهای ثابت… 109

1-1-4-2-4. شرع، اصلی ترین معیار. 109

2-1-4-2-4. فطرت پاك.. 109

3-1-4-2-4. عقل سلیم. 110

2-4-2-4. معیارهای متغیر. 111

1-2-4-2-4. فرهنگ… 111

2-2-4-2-4. آداب و رسوم. 112

3-2-4-2-4. عرف… 112

4-2-4-2-4. تابو. 113

5-2-4. اقسام و مصادیق معروف و منكر. 114

1-5-2-4. اقسام معروف و منكر. 114

2-5-2-4. برخی از معروف ها و منكرهای (واجب و حرام)شرعی: 115

1-2-5-2-4. اعتقادی.. 115

2-2-5-2-4. اخلاقی.. 115

3-2-5-2-4. فرهنگی.. 115

4-2-5-2-4. خانوادگی.. 116

5-2-5-2-4. درمانی و بهداشتی و غذایی.. 116

6-2-5-2-4. اقتصادی.. 116

7-2-5-2-4. سیاسی.. 116

8-2-5-2-4. حكومتی و دولتی.. 117

فصل پنجم: كاوشی دیگر پیرامون فریضه امر و نهی.. 119

1-5. شرایط اجرای امربه معروف و نهی از منكر. 119

1-1-5. توضیح اجمالی.. 119

2-1-5. شرایط افراد در فریضه امر و نهی.. 119

3-1-5- شرایط فریضه امر و نهی.. 122

1-3-1-5. علم و آگاهی.. 122

2-3-1-5. شرط تأثیر. 123

3-3-1-5. شرط استمرار و اصرار بر گناه 123

4-3-1-5. فقدان مفسده در امر و نهی.. 124

4-1-5. ویژگی های شخصی آمران و ناهیان. 125

1-4-1-5. عامل بودن. 125

2-4-1-5. عدم انتظار پاداش از مردم. 126

3-4-1-5. تكبر نداشته باشد. 126

2-5. اصول و پیش شرط های حاكم بر فریضه امر و نهی.. 127

1-2-5. تجسس كردن ممنوع. 127

2-2-5. بدبینی و سوءظن ممنوع. 128

3-2-5. پرده دری ممنوع. 129

4-2-5. توهین ممنوع. 129

5-2-5. تعرض و اضرار به غیرممنوع. 130

6-2-5. انتقام گیری ممنوع. 130

7-2-5. دخالت و تجاوز ممنوع. 130

8-2-5. تبعیض در اجرای اوامر و نواهی الهی ممنوع. 131

9-2-5. رعایت اصول خودشناسی، بیمارشناسی، روش شناسی واجب… 131

10-2-5. تقیه واجب، امر و نهی ممنوع. 132

3-5. تحلیل ریشه های موفقیت در امر و نهی.. 133

1-3-5. اثرات مثبت امر و نهی در جامعه. 133

1-1-3-5. حفظ اسلام و احكام آن. 133

2-1-3-5. تقویت مومنین و تضعیف كفار. 134

3-1-3-5. عزت و سعادت دنیا و آخرت… 134

4-1-3-5. امنیت و آبادانی.. 135

5-1-3-5. كلید حل همه مشكلات و اجرای قوانین.. 135

2-3-5. عوامل موفقیت در امر و نهی.. 136

1-2-3-5. شرح صدر و صبر و مقاومت… 136

2-2-3-5. با شیوه درست و با مدارا برخورد نمودن. 137

3-2-3-5. دیگر عوامل.. 137

4-5. تحلیل ریشه های شكست در امر و نهی.. 138

1-4-5. ریشه یابی منكرات درجامعه. 138

1-1-4-5. حكومت… 138

2-1-4-5. عالمان جامعه. 139

3-1-4-5. سرمایه داران و طبقات مرفه جامعه. 139

4-1-4-5. خانواده ها 141

5-1-4-5. دشمنان داخلی و خارجی.. 141

6-1-4-5. رسانه های جمعی.. 141

2-4-5. برخی علل و آفات مهم دیگر در عدم توفیق فریضه در اصلاحات اجتماعی.. 142

5- 5. آثار سوء منكرات در جامعه. 144

1-5-5. سلب آرامش روانی و جسمانی انسان. 144

2-5-5. سلب نعمت های الهی.. 144

3-5-5. مختل شدن آزادی فردی و اجتماعی.. 145

4-5-5. از بین رفتن شعائر و قوانین دینی.. 145

5-5-5. مرگ معنوی.. 146

6-5-5. سقوط و انحطاط و اختلال در جامعه. 146

6-5. پیامدهای منفی ترك امربه معروف و نهی از منكر در جامعه. 147

1-6-5. شریك گناه دیگران شدن. 147

2-6-5. مورد غضب و خشم خداوند قرار گرفتن.. 147

3-6-5. تسلط اشرار و شیوع فساد. 148

4-6-5. محرومیت از بركات الهی.. 149

5-6-5. واژگونی قلب و روح.. 149

6-6-5. پیامدهای منفی دیگر. 150

فصل ششم: بررسی های ضروری دیگر در اصلاحات و امر و نهی دینی.. 152

1-6. شیوه های متفاوت اصلاحات در فریضه امر و نهی.. 152

1-1-6. بیان نوع روش ها 152

1-1-1-6. روش مستقیم. 152

2-1-1-6. روش غیرمستقیم. 154

2-1-6. شیوه های جلوگیری از وقوع گناه و سرایت آن. 156

1-2-1-6. از ریشه كندن فساد. 156

2-2-1-6. اهتمام بر تربیت اخلاقی.. 157

1-2-2-1-6. نقش اخلاق نیك در امر و نهی و اصلاح امور. 157

2-2-2-1-6. مصادیق عملی حسن خلق.. 158

3-2-1-6. ممانعت از تبدیل معروف به منكر و بالعكس… 160

4-2-1-6. رفع بیكاری و تنبلی.. 161

2-6. اصلاحات وتغییرات اساسی اجتماعی در گرو چند مؤلفه پراهمیت… 163

1-2-6. امربه معروف و نهی از منكر حكومتی(نظارت و كنترل تخصصی) 163

1-1-2-6. اهمیت حكومت در اسلام. 163

2-1-2-6. مهمترین وظیفه حكومت اسلامی در رابطه با فرائض امر و نهی در عصر حاضر. 166

1-2-1-2-6. تصویب قوانین مورد نیاز. 167

2-2-1-2-6. قوه قضائیه و وظایف آن. 168

3-2-1-2-6. تشكیل دانشگاه ویژه امربه معروف و نهی از منكر. 168

4-2-1-2-6. تشكیل وزارتخانه امربه معروف و نهی از منكر. 170

2-2-6. امر و نهی مردمی (نظارت وكنترل عمومی) 172

1-2-2-6. امر و نهی مردمی از دیدگاه اسلام. 172

2-2-2-6. نظریات متفاوت در اصالت فردی و اجتماعی در اصلاح جامعه. 174

3-2-2-6. فواید امر و نهی ملی و اصلاحات همگانی.. 175

3-2-6. رسانه ملی زبان گویای امر و نهی در اصلاحات اجتماعی.. 176

1-3-2-6. نقش رسانه های جمعی در پیشبرد اصلاحات در جامعه. 176

2-3-2-6. فواید آموزش و اطلاع رسانی از طریق رسانه ها 177

3-3-1-3- آزمون کرانه­ی پسران، شین و اسمیت برای هم­جمعی…………………..66

3-3-1-4- برآوردگر خودتوضیح با وقفه­های گسترده…………………………………..67

3-3-1-5- الگوی تصحیح خطا………………………………………………………………….69

فصل چهارم: برآورد الگو و تحلیل نتایج

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………72

4-2- داده­های مورد استفاده …………………………………………………………………………..72

4-3- آزمون ریشه واحد با وجود شکست ساختاری………………………………………….75

4-4- آزمون کرانه­ی پسران، شین و اسمیت برای هم­جمعی……………………………… 78

4-5- برآورد ضرایب درازمدت الگوها……………………………………………………………..82

4-6- آزمون­های تشخیصی و ثبات ساختاری……………………………………………………96

فصل پنجم: جمع­بندی، نتیجه­گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………… 103

5-2- خلاصه­ی تحقیق…………………………………………………………………………………..103

5-3- نتیجه­گیری………………………………………………………………………………………….104

5-4- پیشنهادهای سیاستی…………………………………………………………………………..107

5-5- پیشنهادها برای مطالعات آینده…………………………………………………………….. 110

5-6- محدودیت­ها………………………………………………………………………………………… 110

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………117

فهرست جدول­ها

جدول 2- 1- برخی از مطالعات مربوط به عوامل اقتصادی 8

جدول 2-2 – برخی از مطالعات با درنظرگرفتن عوامل نهادی 18

جدول 2-3- مهم­ترین عوامل مؤثر بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی 29

جدول 3- 1- مقادیر بحرانی آماره­ی t در آزمون ریشه واحد

زیوت- اندریوز) 1992( 63

جدول 3-2- مقادیر بحرانی آماره­یtدر آزمون ریشه واحد

لامسداین و پاپل (1997) 65

جدول 4-1- نتایج آزمون ریشه واحد زیوت- اندریوز (1992) 76

جدول 4-2- ضرایب درازمدت الگوها با استفاده از روشARDL 83

جدول 4-3- نتایج برآورد شکل تصحیح خطای ARDL 92

جدول 4-4- آزمون­های تشخیصی در تخمین­های ARDL 97

پیوست شماره 1: نتایج آزمون ریشه واحد لامسداین و پاپل (1997)

با در نظرگرفتن شاخص CIM: 1388- 1350 113

پیوست شماره 2: نتایج آزمون ریشه واحد لامسداین و پاپل (1997)

با در نظر گرفتن شاخص­های پیشنهادی رنانی: 1383- 1350 114

فهرست شکل­ها

نمودار (3-1) : راه­های اثرگذاری حفاظت از حقوق مالکیت بر

سرمایه­گذاری خصوصی 51

نمودار آزمون­های ثبات ساختاری CUSUM و CUSUMQ

برای الگوهای مختلف 98

2-1- مروری بر كاربردهای كشت نیمه پیوسته (غیر مداوم خوراك دهی شده) 11
2-2- مروری بر تولید بوتانل از طریق كشت میكروبی.. 13
2-3- مروری بر بهینه سازی فرایند های تخمیر نیمه پیوسته. 13
3- فرایند. 16
3-1- طراحی فرمانتور 17
3-2- كشت نیمه پیوسته (غیر مداوم خوارك دهی شده) 19
3-2-1- مزایای كشت نیمه پیوسته (غیر مداوم خوارك دهی شده) 20
3-3- بوتانول(بوتیل الکل) 22
3-3- 1- روش های تولید بوتانول.. 25
3-3-2-1- استفاده از بوتانول به عنوان جایگزین سوخت های فسیلی.. 25
3-3-1-2-تحقیقات انجام شده در زمینه تولید بیولوژیکی بوتانول 27
فصل چهارم. 29
4- مدلسازی.. 30
4-1- مدل بیوراكتور نیمه پیوسته. 30
4-2- مدل های رشد میكروارگانیسم ها 31
4-2-1- مدل های ساختار نیافته. 31
4-2-1-1- مدل های مونود، هالدن، كناك، تیسیر و موزر 31
4-2-1-2- مدل شبكه عصبی.. 33
4-2-2- مدل های ساختاریافته. 33
4-2-2-1- مدل های مبتنی بر آنالیز موازنه فلاكس (FBA) 35
4-2-2-2- مدل های مبتنی بر آنالیز موازنه فلاكس پویا (DFBA ) 39
4-3- مدلسازی مورد استفاده در این تحقیق.. 40
4-3-1- معادلات حاكم.. 41
4-4-1- مدل آنالیز موازنه فلاکس پویا برای کشت ناپیوسته گونه طبیعی (وحشی) باکتری کلستریدیوم استوبوتیلیکوم 42

4-4-1-1- تعیین پارامترهای بهینه معادلات جذب مواد غذایی 43
4-4-2- مدل آنالیز موازنه فلاکس پویا برای کشت نیمه پیوسته گونه جهش یافته باکتری کلستریدیوم استوبوتیلیکوم 50
5- بهینه سازی.. 59
5-1- استراتژی عملیاتی.. 61
6- نتایج، بحث و نتیجه گیری.. 64
6-1- نتایج حاصل از بهینه سازی.. 64
6-2- مطالعات موضوعی.. 67
6-3- بحث و نتیجه گیری.. 68
منابع.. 70
پیوست یك…. 74
پیوست دو 80
مقدمه ای بر بیوتكنولوژی
بی تردید زیست شناسی جدید با آرایش مبهوت كننده ای از رشته های فرعی گوناگون مثل میكروب شناسی، كالبدشناسی جانوری و گیاهی، زیست شیمی، ایمنی شناسی، زیست شناسی سلولی، فیزیولوژی گیاهی و جانوری، ریخت زایی، سیستماتیك[1]، بوم شناسی، دیرینه شناسی گیاهی، ژنتیك و بسیاری از رشته های دیگر، متنوع ترین بخش علوم طبیعی است. تنوع فزاینده زیست شناسی جدید بیشتر از آنجا ناشی می شود كه پس از جنگ جهانی دوم، رشته های علمی دیگر چون فیزیك، شیمی، و ریاضیات در زیست شناسی به كار گرفته شد و توصیف فرآیند های زیستی را در حد سلول و هسته سلولی امكان پذیر ساخت.
زیست شناسی جدید تاكنون سهم مهمی در رفاه و سلامت بشر داشته است. با این حال آنچه تاكنون از این راه به دست آمده است، در قیاس با نویدهایی كه در سایه بیوتكنولوژی تحقق خواهد یافت بسیار ناچیز است.
بیوتكنولوژی[2] را تحت عنوان «به كارگیری ارگانیسم ها یا فرایندهای زیستی در صنایع تولیدی و خدماتی» تعریف كرده اند. بیوتكنولوژی دانشی است كه كاربرد یكپارچه زیست شیمی، میكروبشناسی و تكنولوژی های تولید را در سیستم های زیستی، به جهت استفاده ای كه در سرشت بین رشته ای علوم دارند، مطالعه می كند.
بیوتكنولوژی صنایع كاملاً نوینی خواهد آفرید كه انرژی فسیلی اندكی لازم دارند و اقتصاد جهانی را تغییر خواهد داد. فرایندهای بیوتكنولوژیك در بیشتر موارد با صرف انرژی كم در دمای پایین انجام می شود و در بیوسنتز[3] عمدتاً متكی بر مواد ارزان هستند. فعالیت های صنعتی تحت تأثیر آن شامل تولید غذا برای انسان و جانوران، تدارك مواد خام شیمیایی به جای منابع پتروشیمیایی، منابع جایگزین انرژی، به گردش درآوردن پسماندها در طبیعت، كنترل آلودگی، كشاورزی و تولید مواد جدید برای یاری رساندن و متحول كردن بسیاری از جنبه های پزشكی، علوم دامپزشكی و دارویی است. بیوتكنولوژی از نظر بین المللی همانقدر (چه بسا بیشتر) نوید بخش استفاده های تجاری است كه انقلاب میكروالكترونیك[4] فراهم كرد. بویژه آنكه صنایع بیوتكنولوژیك عمدتاً بر پایه مواد تجدیدشدنی و گردش پذیر خواهد بود و از این رو می تواند با نیازهای جامعه ای كه در آن انرژی روز به روز گران تر و كمیابتر می شود سازگار شود. بیوتكنولوژی از جهات بسیار هنوز یك تكنولوژی نوپا بوده و پیشرفت هایش مستلزم كنترل ماهرانه است، اما توانایی های آن گسترده و متنوع است و بی تردید در بسیاری از فرآیندهای صنعتی آینده نقش مهم و فزاینده ای خواهد داشت.
بیوتكنولوژی ذاتاً حرفه ای بین رشته ای است. بیوتكنول
وژیست[5] فنون مأخوذ از شیمی، میكروب شناسی،مهندسی شیمیو دانش كامپیوتر را به كار می گیرد. اهداف اصلی آن، نوآوری، توسعه و اجرای مطلوب فرایندهایی است كه كاتالیزور[6] زیست شیمیایی در آن نقش اصلی و غیر قابل جایگزینی دارد. بیوتكنولوژیست ها باید با متخصصین سایر قلمروهای وابسته مانند پزشكی، تغذیه، صنایع شیمیایی و دارویی، حفظ محیط زیست و تكنولوژی به عمل آوری مواد پسماند نیز همكاری نزدیك داشته باشند. خاستگاه بسیاری از فرایندهای بیوتكنولوژیك فعلی به تخمیرهای سنتی و باستانی مانند تولید نان، پنیر، ماست و سركه بر می گردد. اما كشف آنتی بیوتیك ها[7] در سال 1929 و سپس تولید انبوه آنها در دهه 1940 بیشترین پیشرفت ها را در تكنولوژی تخمیر فراهم آورد. از آن پس ما نه تنها در تولید آنتی بیوتیك ها، بلكه در تولید بسیاری از فرآورده های شیمیایی ساده یا پیچیده مفید، به عنوان مثال اسیدهای آلی، پلی ساكاریدها، آنزیم ها، واكسن ها، هورمون ها و غیره شاهد توسعه شگفت انگیز تكنولوژی تخمیر بوده ایم. علت اصلی توسعه فرایندهای تخمیری رابطه نزدیك و فزاینده بین زیست شیمیدان ها، میكروب شناسان و مهندسان شیمی است.
مهم ترین دلیل برای آگاهی روزافزون از بیوتكنولوژی، رسیدن به این واقعیت بود كه منابع سوختهای فسیلی محدود است. بنابراین انسان باید در پی شیوه هایی باشد كه با استفاده از توده زیستی[8]، مستقیم و غیر مستقیم انرژی خورشیدی را به شكل قابل استفاده درآورد. از این توده زیستی بسیاری از مواد شیمیایی ضروری برای بقای انسان به دست خواهد آمد. گرچه صنایع تخمیری سنتی همیشه در بیوتكنولوژی نقش مركزی خواهد داشت، امید بیوتكنولوژیست ها امروزه عمدتاً به كاربردهای دو كشف زیست شناسی بر می گردد كه عبارتند از:
الف) توسعه تكنولوژی یا مهندسی آنزیمی، یعنی استفاده از واحدهای زیستی جداشده با آنزیم ها در صنعت و پزشكی.
ب) مهندسی ژنتیكی، یعنی استفاده از توانایی تازه كسب شده انسان در انتقال اطلاعات ژنتیكی بین ارگانیسم های كاملاً غیر منسوب و دور از هم، مانند گیاهان، جانوران و میكروارگانیسم ها.
این قلمروها اساساً در پی بهره برداری از كشفیات زیست شناسی مولكولی و آنزیمولوژی[9] است و واژه مهندسی مولكول های زیستی برای استناد به مجموعه این دو به كار می رود.
1-2- بیوتكنولوژی- یك هسته مركزی با دو جزء
در اصل بیوتكنولوژی را می توان هسته ای مركزی و دارای دو جزء دانست كه در آن یك جزء به دنبال دستیابی به بهترین كاتالیست[10] برای یك فرآیند یا عملكرد ویژه و دیگری با فراهم كردن ساختمان و اجرای فنی در پی ایجاد بهترین محیط ممكن جهت به كار گرفتن كاتالیست است.
در بیشتر مواردی كه تاكنون توسعه یافته است، مؤثرترین، مناسب ترین و پایدارترین شكل برای یك كاتالیست در یك فرایند بیوتكنولوژیك ارگانیسم كامل بوده است و به همین دلیل بیشتر كارهای بیوتكنولوژی بر پایه فرآیندهای میكروبی دور می زند. این مسئله مانع استفاده از ارگانیسم های آلی و بویژه كشت سلول های گیاهی و جانوری نیست كه نقش مهم و فزاینده ای در بیوتكنولوژی خواهد داشت.
میكروارگانیسم ها را می توان هم به عنوان نخستین تثبیت كنندگان انرژی فتوسنتزی و هم به عنوان سیستم هایی در نظر گرفت كه تقریباً در تمام انواع مولكول های آلی طبیعی و دست ساخته بشر تغییراتی ایجاد می كند. مجموعاً آنها گنجینه ژنی بیكرانی دارند كه پتانسیل تجزیه ای و تركیبی (سنتزی) تقریباً نامحدودی فراهم می كنند. بعلاوه میكروارگانیسم ها در مقایسه با تمام ارگانیسم های عالی مانند گیاهان و جانواران میزان رشد بسیار سریعی دارند. پس تحت شرایط محیطی مناسبی در مدت زمانی كوتاه می توان مقادیر هنگفتی از آنها را تولید كرد.
متدولوژی هایی كه عموماً مورد استفاده اند، انتخاب میكروارگانیسم های بهتر از گنجینه طبیعی محیط، تغییر و تبدیل میكروارگانیسم ها توسط جهش و اخیراً بسیج یك رشته از روش ها و فنون جدی مأخوذ از زیست شناسی مولكولی را فراهم ساخته است كه نهایتاً بازسازی میكروارگانیسم هایی با توانایی های شیمیایی كاملاً نوین را توسط انسان امكان پذیر می سازد. این فنون جدید از تلاش های بنیادی و اساساً علمی محض در زیست شناسی مولكولی طی سالهای اخیر مایه گرفته است. این ارگانیسم ها كه بدقت انتخاب و دستكاری شده اند باید به شكلی اساساً تغییرناپذیر حفظ شوند كه این كار مستلزم طیف دیگری از فنون برای حفظ ارگانیسم ها به منظور ابقای خصوصیات اصلی شان طی فرایندهای صنعتی و بالاتر از همه حفظ قدرت و قابلیت زیست آنهاست. در بسیاری از موارد كاتالیست به شكلی جدا و خالص شده، یعنی آنزیم به كار گرفته می شود و امروزه اطلاعات بسیار زیادی در رابطه با تولید انبوه، جداسازی و خالص كردن تك تك آنزیم ها و تثبیت آنها به روش های مصنوعی در دست است.

2-1-1-1-4- دیدگاه شناختی………………………………………………………………………… 16

2-1-2- جهت گیری هدف پیشرفت…………………………………………………………… 17

2-1-2-1- انگیزش……………………………………………………………………………… 17

2-1-2-2- انگیزش ومفهوم هدف……………………………………………………………………….. 18

2-1-2-3- نظریه جهت گیری هدف پیشرفت……………………………………………………. 19

2-1-3- خودكارآمدی……………………………………………………………………………………………… 21

2-2- تحقیقات پیشین………………………………………………………………………….. 25

2-2-1- جهت گیری هدف پیشرفت و خلاقیت…………………………………………………… 25

2-2-2- خودكارآمدی و خلاقیت……………………………………………………………………………. 26

2-2-3- تفاوت های جنسیتی درخلاقیت……………………………………………………………… 27

2-2-4- تفاوت های جنسیتی در جهت گیری هدف پیشرفت……………………………. 29

2-2-5- تفاوت های جنسیتی در خودکارآمدی……………………………………………………. 30

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- طرح تحقیق……………………………………………………………………………………….. 32

3-2- جامعه آماری، نمونه، روش نمونه گیری…………………………………………………. 32

3-3- ابزار اندازه گیری………………………………………………………………………………… 33

3-3-1- پرسشنامه خلاقیت……………………………………………………………………. 33

3-3-2- پرسشنامه اهداف پیشرفت…………………………………………………………….. 34

3-3-3- پرسشنامه خودكارآمدی……………………………………………………………………… 36

3-4- روش اجرا…………………………………………………………………………………………………. 38

3-5- روش آماری………………………………………………………………………………………….. 38

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1- یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش……………………………………………….. 40

4-2- یافته های استنباطی و بررسی سوالات تحقیق…………………………………… 41

4-2-1- بررسی رابطه جهت گیری های هدف، خودکارآمدی وخلاقیت……………. 41

4-2-2- پیش بینی خلاقیت توسط جهت گیری های هدف و خودکارآمدی……. 41

4-2-3- پیش بینی ابعاد خلاقیت توسط جهت گیری های هدف و

خودکارآمدی……………………………………………………………………………….. 43

4-2-4- بررسی تفاوت های جنسیتی در جهت گیری هدف، خلاقیت و

خودکارآمدی………………………………………………………………… 44

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1-1- جهت گیری هدف و خلاقیت…………………………………………………. 47

5-1-2- خودکارآمدی و خلاقیت……………………………………………………………….. 48

5-1-3- تفاوت های جنسیتی در متغیرهای پژوهش……………………………………………… 49

5-2- کاربردهای پژوهش……………………………………………………………………….. 50

5-3- محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………….. 51

5-4- پیشنهادات پژوهش……………………………………………………………………………. 51

فهرست منابع

منابع فارسی …………………………………………………………………………………………… 52

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………… 57

پیوست ها63

مقدمه

یکی از ویژگی های برجسته انسان قدرت تفکر اوست و عالی ترین مظهر تفکر، تفکر خلاق است (خورشیدی، آزادبخت و دیلمقانی، 1385). خلاقیت[1] به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی او مطرح است و عبارت است از تحولات دامنه دار و جهشی در فکر و اندیشه انسان به طوری که حائز یک توانایی در ترکیب عوامل قبلی به طرق جدید باشد (آقا فیشانی، 1377). گیلفورد خلاقیت را با تفکر واگرا (دست یافتن به رهیافتهای جدید برای حل مسایل) مترادف می دانست (خسروانی و گیلانی، 1386).

برای هماهنگ شدن و سازگاری با تغییر و تحولات سریعی که در جامعه رخ می دهد، لازم است از رویکردهای جدید و خلاقانه برخوردار بود. بنابر این مطالعه خلاقیت و عوامل موثر بر آن اجتناب ناپذیر است. از جمله عواملی که بر خلاقیت تأثیرگذار است، جهت گیری هدف[2] می باشد. جهت گیری هدف بیانگر الگوی منسجمی از باورها، اسنادها و هیجانات فرد است که مقاصد رفتاری وی را تعیین، و سبب می گردد تا نسبت به برخی موقعیت ها گرایش بیشتری داشته و در آن موقعیت ها به گونه ای خاص عمل نماید(به نقل از جوکار، 1385).

بطور کلی دو نوع جهت گیری هدف پیشرفت تحت عنوان هدف های عملکردی[3] و هدف های تسلطی[4] وجود دارد (حسینی، 1388). در هدفهای عملکردی، فرد با معیار برتری مواجه می شود و می خواهد شایستگی خود را نشان دهد یا ثابت کند. هدفهای عملکردی عموماً شایستگی فرد را بر اساس ارزیابی هنجاری پرورش می دهند و این هدف ها توجه فرد را روی نشان دادن توانایی در مقایسه با دیگران متمرکز می کنند. رسیدن به هدف عملکردی به معنی بهتر عمل کردن از دیگران است. در مورد هدف های تسلطی، فرد می خواهد شایستگی خود را پرورش یا بهبود بخشد (ایمز و آرچر، 1988؛ دوک،1986،1990؛ نیکولز،1984؛ اسپنس و هلمریچ، 1983 به نقل از سید محمدی، 1389). هدف های تسلطی عموماً ارزیابی مبتنی بر خود را از شایستگی فرد پرورش می دهند و این هدف ها توجه فرد را روی پرورش دادن شایستگی و تسلط یافتن بر تکلیف متمرکز می کنند. رسیدن به هدف تسلط به معنی پیشرفت کردن است (دوک، 1999؛ دوک و لگت، 1988؛ هاراکیوویچ و الیوت، 1993؛ اسپنس و هلمریچ، 1983 به نقل ازسید محمدی، 1389).

از دیگر عوامل مرتبط با خلاقیت می توان از باورهای خودکارآمدی[5] نام برد. بندورا برای اولین بار مفهوم خودکارآمدی را مطرح ساخت ( لین[6]،2006 ). این سازه تحقیقات زیادی را در زمینه های مختلف پزشکی، ورزشی، بررسی های رسانه ای، تجارت، تغییرات اجتماعی- سیاسی، روان پزشکی و آموزش برانگیخته است. در روان شناسی این تحقیقات بر مسائل بالینی از قبیل هراسها، افسردگی، مهارتهای اجتماعی، جرات مندی، رشد اخلاقی و پیشرفت تحصیلی متمرکز شده است. در کل محققان نشان داده اند که باورهای خودکارآمدی و تغییرات و پیامدهای رفتاری، همبستگی بالایی با همدیگر دارند و خودکار آمدی پیش بینی کننده بسیار مهمی برای رفتار است (زمانی، 1385).

1-2- بیان مسئله

درطول تاریخ حیات انسان، تمایل ذاتی او به تغییر و ابداع از یک سو و رویارویی با تنگناها و نیازهای روز افزون زندگی از سوی دیگر به تدریج او را با نیروی خلاق درونش آشنا و مانوس گردانید. نیرویی پویا و مولد که زندگی وی را به سرعت به سوی توسعه و تکامل به حرکت در آورد و سر منشا شاهکارها، ابداعات و اختراعات او شد.

بروز خلاقیت در افراد وابسته به عوامل مختلف اجتماعی، شناختی، شخصیتی و انگیزشی است. از مجموعه این عوامل، عوامل انگیزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به اعتقاد آمابیل[7] (1983) توجه زیاد به مولفه شناختی خلاقیت موجب شده است ابعاد غیر شناختی به خصوص انگیزش مورد توجه قرار نگیرد. جهت گیری هدف یکی از جدیدترین رویکردهایی است که در حیطه ی روانشناسی انگیزش مطرح شده است.

جهت گیری هدف بیانگر الگوی منسجمی از باورهای فرد است که سبب می شود تا فرد به روش های مختلف به موقعیت ها گرایش پیدا کند و در آن زمینه به فعالیت بپردازد و در نهایت پاسخی را ارائه دهد (ایمز[8]،1992). نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که جهت گیری هدف، واکنش انسان ها را درموقعیت های مختلف پیشرفتی تحت تأثیر قرارمی دهد. جهت گیری های هدف درونی فرایند های شناختی پیچیده تری را ایجاد می کنند. در مقابل جهت گیری های هدف بیرونی بیشتر با پردازش سطحی اطلاعات مرتبط می باشند (والترز[9] ،1996).

بندورا[10] (1993) نیز در نظریه ی خودکارآمدی خویش بیان می دارد باورهای خودکارآمدی بر عملکرد افراد در شرایط مختلف اثر می گذارد. خودکارآمدی به واسطه ی انگیزه ی درونی که ایجاد می کند موجب می شود فرد به طور خودانگیخته در محیط تلاش کند و به سطوح بالای پیشرفت نائل آید. با توجه به توضیحات فوق، به نظر می رسد جهت گیری هدف به همراه خودکارآمدی می توانند بر خلاقیت دانش آموزان اثرگذار باشند بنابراین این پژوهش هم به لحاظ کاربردی و هم به لحاظ نظری در خور اهمیت می باشد از جنبه کاربردی این پژوهش به بررسی رابطه ی جهت گیری هدف پیشرفت، خودکارآمدی وخلاقیت می پردازد.

1-3- اهمیت و ضرورت موضوع

تورنس[11] (1974) معتقد است که انسان برای بقا نیازمند است که قدرت خلاق کودکان و نوجوانان را توسعه و مورد استفاده قرار دهد. در جامعه رو به رشد ما علیرغم داشتن نیروهای مستعد، پرورش توانایی های خلاق کمتر مورد توجه قرار می گیرد. علت اصلی این امر نامشخص بودن جایگاه خلاقیت و فقدان بستر رشد آن است (خورشیدی و همکاران، 1385). در حقیقت امروزه جامعه ما بیش از هر زمان دیگر به افراد هوشمند و خلاق نیاز دارد. زیرا دنیایی که ما در آن زندگی می کنیم به وسیله جست و خیزهای تفکر خلاق افرادی چون ابن سینا، داروین، گالیله و انیشتین از اساس تغییر یافته است. این تغییرات سریع و روز افزون همه عرصه ها را در برگرفته است. بنابراین لازم است افراد جامعه را به صورتی پرورش داد که بیاموزند چگونه با ایجاد تغییرات زندگی کنند و مهم تر از آن یاد بگیرند که چگونه محیط را تغییر دهند (ترجمه سید محمدی، 1387). تفکر خلاق این امکان را برای افراد فراهم می آورد که با نوآوری های خود هم در خود و هم در محیط تغییر ایجاد کرده و از این طریق نقش فعال و سازنده ای در زندگی خود ایفا نمایند. بر این اساس لازم است برای فراهم آوردن شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی خلاقیت عوامل موثر بر آن مورد مطالعه و شناسایی قرار گیرند. عواملی که در این پژوهش مورد مطالعه قرارمی گیرد جهت گیری هدف پیشرفت و خودکارآمدی است. این دو متغیر به عنوان عوامل انگیزشی عملکرد فراگیران را در حوزه های مختلف شناختی، عاطفی و اجتماعی تحت تأثیر قرار می دهند. عملکرد خلاقانه نیز از این امر مستثنی نیست. به اعتقاد آمابیل (1983) برایپرورش خلاقیتباید به عوامل انگیزشی توجه ویژه ای داشت. چرا که افراد تا از انگیزه لازم برخوردار نباشند، نمی توانند تعهد، تلاش و پشتکاری که لازمه ایجاد دستاوردهای خلاقانه است را بکارگیرند.

از جنبه نظری نیز تا کنون پژوهشی به بررسی ارتباط همزمان جهت گیری هدف، خودکارآمدی و خلاقیت نپرداخته است بنابراین نتایج این پژوهش می تواند به گسترش دانش در خصوص عوامل موثر بر خلاقیت کمک شایانی نماید.

1-4- اهداف تحقیق

هدف اصلی پژوهش حاضر عبارت است از:

بررسی نقش پیش بینی کنندگی جهت گیری های هدف و خودکارآمدی در خلاقیت دانش آموزان دوره راهنمایی

اهداف فرعی پژوهش عبارتند از:

1- مقایسه خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر

2- مقایسه جهت گیری های هدف دانش آموزان دختر و پسر

3- مقایسه خودکارآمدی دانش آموزان دختر و پسر

1-5- سوالات تحقیق

1- آیا رابطه معنی داری بین جهت گیری های هدف (اهداف تسلطی- گرایشی[12]، تسلطی- اجتنابی[13]، عملکردی- گرایشی[14] و عملكردی – اجتنابی[15])، خودکارآمدی و خلاقیت وجود دارد؟

………………………………………………………………………………………………………… 35

2-2-12- بررسی نقص مگنوسلولار در بیماری های مختلف

با استفاده تکنولوژی بسامد دو برابر (FDT)………………………………………………………………….. 36

عنوان صفحه

2-2-13- ماتریس هامفری……………………………………………………………………………. 37

2-3- جمع بندی……………………………………………………………………………………………. 41

2-4- فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………. 41

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………. 43

3-2- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………. 43

3-3- نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………….. 43

3-4- روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………….. 44

3-5- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………. 44

3-5-1 – دستگاه پریمتری ماتریس هامفری ……………………………………………………………….. 44

3-5-2 – پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپال ………………………………………………………………… 49

3-6- طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 50

3-7 شیوه اجرا -…………………………………………………………………………………………….. 50

3-8-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………….. 51

فصل چهارم: یافته ها

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………… 53

4-2- یافته های جمعیت شناختی……………………………………………………………………. 53

4-3 – یافته های اصلی پژوهش …………………………………………………………………….. 54

4-4- یافته های جانبی پژوهش……………………………………………………………………………… 56

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 61

5-2- فرضیه تحقیق ……………………………………………………………………………………… 61

5-3- نتیجه گیری كلی …………………………………………………………………………………….. 68

5-4- دلالت ضمنی ……………………………………………………………………………………………. 68

5-5- محدودیت ها ……………………………………………………………………………………….. 69

5-6- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….. 69

عنوان صفحه

فهرست منابع و مأخذ

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………….. 70

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………….. 72

پیوست…………………………………………………………………………………………………………….. 74

مقدمه

اختلال شخصیت[1]براساس تعریف کتابچه تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM – IV – TR) عبارت است از تجارب ذهنی پایدار و رفتار خارج از معیارهای فرهنگی که به گونه ای انعطاف ناپذیر نافذ است، شروع آن در نوجوانی یا اوان جوانی است، در طول زمان ثابت است و به ناخشنودی و اختلال می انجامد. زمانی که صفات شخصیتی، انعطاف ناپذیر و ناسازگارانه باشد و اختلال کار کردی قابل ملاحظه یا ناراحتی ذهنی به وجود آورد تشخیص اختلال شخصیت گذاشته می شود. انحرافی که به صورت الگوی دیر پا و بادوام رفتار و تجارب درونی است و باید در زمینه های شناخت (روش های ادراک و تفسیر خود، دیگران و رویدادها)، عاطفه (دامنه، شدت، تغییر پذیری و تناسب پاسخ های هیجانی)، عملکرد بین فردی و کنترل تکانه باشد (کاپلان و سادوک، 2003 ، ص 495).

اختلالات شخصیت بسیار کم یاب هستند و در 5/0 درصد تا 5/2 درصد کل جمعیت آمریکا یافت می شود. یعنی در هر 100 هزار نفر 3 نفر نشانه های کافی برای تشخیص اختلال شخصیت از خود نشان می دهند (ویگ، 2007، ص22).

اختلالات شخصیت به سه دسته تقسیم می شوند:

دسته الف (A): اختلالات شخصیت پارانوئید[2]، اسکیزوئید و اسکیزو تایپال را شامل می شود. افراد مبتلا به این اختلالات اغلب غریب و نامتعارف به نظر می رسند (کاپلان و سادوک، 2003). این افراد، افرادی کناره گیر، دیر جوش، بی عاطفه و بدبین نیز می باشند (ویگ،2007، ص21).

دسته ب (B): اختلالات شخصیت ضد اجتماعی[3]، مرزی[4]، نمایشی[5] و خودشیفته[6]. افراد مبتلا به این اختلالات اغلب نمایشی، نامتعادل و هیجانی اند.

دسته ج ©: اختلال شخصیت مردم گریز[7]، وابسته[8]، وسواسی جبری و NOS. افراد مبتلا به این اختلالات اغلب مضطرب و هراسان به نظر میرسند.

اختلالات شخصیت را طبق SM–IV–TRD روی محور دوم رمز گذاری می کنند. یک دسته از این اختلالات، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال حتی در نظر افراد غیر متخصص هم بسیار عجیب و غریب می آیند. تفکر جادویی، عقاید منحصر به فرد، افکار انتساب به خود، خطاهای ادراکی3 و تحریف واقعیت از علائم این اختلال می باشد (کاپلان و سادوک، 2003، ص496).

این اختلال در قریب 3 درصد از جمعیت آمریکا پیدا می شود. این اختلال بیشتر در مردان شایع است تا زنان (ویگ، 2007، ص35).

در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تفکر و نحوه ارتباط برقرار کردن، مختل شده است. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال گرچه اختلال فکر واضحی ندارند، اما تکلمشان متمایز یا ویژه است، ممکن است معنایش را فقط خودشان بفهمند و گفته هایشان اغلب نیازمند تفسیر باشد. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز مثل بیماران مبتلا به اسکیزفرنی ممکن است از احساسات خود با خبر نباشند. آن ها ممکن است افکاری خرافی داشته باشند یا مدعی غیب بینی باشند. آن ها روابط بین فردی مخدوشی دارند و ممکن است اعمال نامناسبی از آن ها سر بزند.

همچنین در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تفکر و رابطه کلامی مختل است. هر چند اختلال تفکر واضح وجود ندارد، کلام بیمار در مواردی محتاج تعبیر است، یا فقط برای خود او معنی دارد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، مثل بیماران اسکیزوفرنیک ممکن است سر از احساس های خود در نیاورند. با وجود این، نسبت به احساسات دیگران به خصوص عواطف منفی مثل خشم، بسیار حساس هستند. ممکن است موهوم پرست باشند و ادعای نهان بینی داشته باشند. دنیای درونش ممکن است پر از انسان های خیالی ، ترس و خیال پردازی کودکانه باشد. ممکن است بپذیرند که اشتباهات حسی یا درشت بینی دارند، یا مردم برای آنها مانند آدمک های چوبی و بی روح می باشند.

چون افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی روابط بین فردی ضعیفی دارند و ممکن است به طور نامتناسب رفتار کنند، افرادی تنها هستند و اگر دوستانی هم داشته باشند تعداد آن ها معدود است. تحت استرس، شخصیت های اسکیزوتایپی ممکن است پسرفت پیدا کرده و علائم روانی پیدا کنند، ولی معمولاً مدت این علائم کوتاه است. در موارد شدید، افسردگی و عدم احساس لذت نیز ممکن است پیدا شود (کاپلان و سادوک، 2003، ص504).

این افراد، افکاری درباره دیگران دارند که رابطه آن ها را با دیگران دشوار می کند، آن ها تمایل دارند دنیا را تهدید آمیز و خطرناک در نظر بگیرند (ویگ، 2007، ص 24).

در گذشته، بسیاری از بیمارانی که به نظر می رسید مبتلا به اسکیزوفرنی باشند، در واقع دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بوده اند و امروزه این دیدگاه بالینی رایج است که اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، شخصیت پیش مرضی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی است (کاپلان و سادوک، 2003، ص505).

انواعی از اختلالات شخصیتی ممکن است با بعضی از علائم اسکیزوفرنی تظاهر کنند؛ اختلالات شخصیت اسکیزوتایپی، اسکیزوئید و مرزی بیشترین میزان علائم مشابه را دارند، اما اختلالات شخصیتی، بر خلاف اسکیزوفرنی علائم خفیف و سابقه دوام در طول عمر بیمار دارند و تاریخ شروع آن ها مشخص نیست (همان منبع، ص38 ).

در بررسی عوامل ژنتیک اختلالات شخصیت و اختلال اسکیزوفرنی، اختلال شخصیتی گروه A (پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزو تایپی) در میان بستگان بیولوژیک بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر دیده می شود. در سابقه خانوادگی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مقایسه با گروه کنترل افراد بیشتری مبتلا به اختلال اسکیزوتایپی یافت می شود. بستگان بیولوژیک درجه اول بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی 10 بار بیشتر از جمعیت کلی در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند (محمدزاده، 1384,ص28).