اصول اساسی دست یافتن به مصالح و سیستم سازه ای شکل پذیر می باشد. منظور از شکل پذیر بودن سازه، قابلیت تحمل تغییر شکل های غیرخطی بزرگ، بدون هرگونه کاهش در مقاومت و یا ناپایداری و ویرانی می باشد؛ لذا انتظار می رود سیستم های سازه ای با شکل پذیری بالا قابلیت مقاومت در برابر تقاضایی بسیار بزرگ تر از حد الاستیک خود را داشته باشند.
از اوایل سال 1960، به لحاظ تصوری که از رفتار مناسب و شکل پذیر سیستم قاب خمشی در برابر بارهای جانبی می شد، با اقبال عمومی خیره کننده ای روبرو گردید و در اغلب سازه های فولادی بکار برده می شد و بسیاری از مهندسان بر این باور بودند که آسیب سازه ای عمده ای در هنگام زلزله متوجه قاب های خمشی فولادی نخواهد بود و در صورت بروز آسیب، این موضوع به خرابی در سطح اعضاء و اتصالات محدود خواهد ماند.
ضعف عمده قاب های خمشی فولادی در زلزله های سال 1994 نورثریچ[1] و 1995 کوبه[2] این تصور را به چالش کشید. بعد از زلزله مشاهده شد که تعدادی از ساختمان های قاب خمشی فولادی متحمل شکست ترد در اتصالات به ویژه در ناحیه جوش شده بال پایین تیر به ستون شده اند. دامنه خرابی ها بسیار فراگیر بود تا آنجا که ساختمان های 1 تا 26 طبقه، ساختمان های با عمر ساخت کوتاه و حتی در حال ساخت را شامل می شد. نکته قابل توجه این بود که اکثر ساختمان های آسیب دیده بر طبق ضوابط آیین نامه های معتبر قبل از این زلزله ها طراحی شده بودند و علاوه بر آن در مناطقی با سطح خطر زلزله متوسط قرار داشتند.
پیدایش این قبیل خرابی های وسیع و شکست های ترد غیر منتظره در اتصالات، منجر به تحقیقات و بررسی های بسیاری به منظور بهبود عملکرد لرزه ای قاب های خمشی فولادی گردید که از نتایج آن ها می توان به معرفی اتصالات جدیدتر و مقاوم تر در برابر بارهای لرزه ای اشاره کرد.
اما معرفی اتصالات جدید، تنها رویکرد در پیش گرفته برای جلوگیری از تکرار چنین حوادث تلخی نبود چرا که آسیب های سازه ای مشاهده شده بعد از زلزله های نورثریچ و کوبه، ضعف روش های طراحی و ارزیابی قاب های خمشی فولادی را هم آشکار نمود و بر ضرورت ارائه روش های جدید در طراحی و ارزیابی ساختمان ها با توجه به عملکرد مورد انتظار تاکید نمود. در این راستا فلسفه و مبنای آیین نامه ها مورد بازنگری و دگرگونی کلی قرار گرفت و منجر به پیدایش نسل جدیدی از دستورالعمل های طراحی بر اساس عملکرد گردید که در آن ها از روش طراحی بر اساس عملکرد[3] استفاده شده است، که هدف اصلی آن ها – و اغلب تنها هدفشان- این است که مانع فروریزش کلی سازه شوند، اصلاحات قابل توجهی داشته اند، اما کاستی هایی نیز دارند: این دستورالعمل ها بر مبنای سطوح خطر و عملکردی مجزا می باشند و وضعیت کمّی عملکرد را برای خطر لرزه ای پیوسته مشخص نمی کنند. علاوه بر آن تایید کفایت عملکرد در سطح اجزا صورت می گیرد نه در سطح کل سیستم و در نتیجه یک تراز عملکردی خاص در صورتی که معیار پذیرش تنها در یک جزء واحد رد شود، ارضا نخواهد شد و در نهایت اینکه ارزیابی عملکرد در این دستورالعمل ها، تعیینی است (به استثنای تعیین طیف خطر یکنواخت) و امکان بررسی صریح عوامل عدم قطعیت (ذاتی و دانش) که باید در ارزیابی عملکرد بر مبنای قابلیت اطمینان بررسی شوند، وجود ندارد.
برای رفع کاستی های فوق الذکر، در روش های طراحی بر اساس عملکرد، تحقیقات با هدف توسعه مهندسی زلزله بر اساس عملکرد (PBEE)[4] در حال انجام است تا روشی جامع جهت جایگزینی نسل اول روش های مهندسی زلزله که در بالا به آن ها اشاره شد، پیشنهاد شود. چشم انداز این روش توسط مؤسسه [5]PEER در قالب چارچوب زیر ترسیم شده است[8]:
*(کلیه پارامتر های معادله فوق در فصل 4 بخش 4 به طور کامل شرح داده خواهد شد)
اهداف نهایی در این چهار چوب تخمین احتمالاتی خسارت، هزینه ها و مدت زمان توقف کاربری می باشند. معادله بالا یک ساختار کلی برای هماهنگ سازی و ترکیب تحقیقات متنوع تحلیل خطر لرزه ای، مهندسی زلزله و تحلیل ریسک است و بدین وسیله، مسئله ابتدا به چهار جزء پایه ای تحلیل خطر، پیش بینی تقاضا، مدل سازی حالت های آسیب و گسیختگی و تخمین خسارت از طریق معرفی سه متغیر میانی، [6]IM ،[7]EDP و [8]DM تفکیک می شود و سپس این اجزا مجدداً از طریق انتگرال

گیری روی تمام سطوح متغیرهای میانی به هم مرتبط می شوند.
هدف این پایان نامه و یا تحقیقات مشابه یعنی ارزیابی عملکرد با استفاده از تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه ای بر مبنای پارامتر IM، جزیی از چشم انداز جامع و کلی پیشنهادی برای ارزیابی اهداف عملکردی توسط PEER است که می تواند در چارچوب زیر تعریف شود:
*(کلیه پارامتر های معادله فوق در فصل 4 بخش 4 به طور کامل شرح داده خواهد شد)
آگاهی از میزان تقاضای لرزه ای در یک سیستم سازه ای یکی از اجزای مهم ارزیابی عملکرد لرزه ای است که به شدت تحت تأثیر عدم قطعیت ها در حرکات زمین و پاسخ سازه است و تنها راه در نظر گرفتن این عدم قطعیت ها مدل کردن دقیق آن ها با توجه به تئوری های آمار و احتمالات است. در تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه ای بر مبنای پارامتر IM، برای سادگی در برخورد با مسئله عدم قطعیت ها، با استفاده از یک پارامتر واسطه IM، هر یک از عدم قطعیت های موج
ود در حرکت زمین و پاسخ سازه به صورت جداگانه مدل می شود و یا به عبارت دیگر، با توجه به کفایت پارامتر واسطه فرض می شود که این عدم قطعیت ها از هم مستقل باشند. بدین ترتیب مسئله به دو ریز مسئله مجزای تحلیل خطر لرزه ای و تعیین توزیع تقاضای لرزه ای به وسیله تحلیل غیر خطی سازه تبدیل می شود و سپس نتایج نهایی با هم ترکیب می شود .

2-4. أحقاب……………………………….. 20

الف) روایات……………………………….. 20

ب) اقوال لغویان………………………………. 22

ج) نتیجه گیری………………………………. 24

2-5. مفاز ………………………………26

الف) روایات……………………………….. 26

ب) اقوال لغویان………………………………. 26

ج) نتیجه گیری………………………………. 28

2-6. کواعب……………………………….. 29

الف) روایات………………………………. 29

ب) اقوال لغویان………………………………. 29

ج) نتیجه گیری………………………………. 31

2-7. روح………………………………. 31

الف) روایات………………………………..32

ب) اقوال لغویان………………………………. 32

ج) نتیجه گیری………………………………. 36

2-8. صواب……………………………….. 37

الف) روایات……………………………….. 37

ب) اقوال لغویان………………………………. 39

ج) نتیجه گیری………………………………. 40

2-9. تراب……………………………….. 41

الف) روایات……………………………….. 41

ب) اقوال لغویان………………………………. 42

ج) نتیجه گیری………………………………. 44

فصل دوم: سوره ی نازعات……………………………….. 45

3-1. معرفی اجمالی سوره ی نازعات……………………………….. 46

3-1-1. محتواى سوره ی نازعات……………………………….. 46

3-1-2. فضیلت تلاوت این سوره……………………………… 47

3-2. نازعات……………………………….. 47

الف) روایات…………………………….47

ب) اقوال لغویان………………………………. 48

ج) نتیجه گیری………………………………. 50

3-3. غرق………………………………. 51

الف) روایات……………………………….. 51

ب) اقوال لغویان………………………………. 51

ج) نتیجه گیری………………………………. 55

3-4. ناشطات……………………………….. 55

الف) روایات……………………………….. 55

ب) اقوال لغویان………………………………. 56

ج) نتیجه گیری………………………………. 59

3-5. سابحات……………………………….. 60

الف) روایات……………………………….. 60

ب) اقوال لغویان………………………………. 61

ج) نتیجه گیری………………………………. 64

3-6. سابقات……………………………….. 65

الف) روایات……………………………….. 65

ب) اقوال لغویان………………………………. 65

ج) نتیجه گیری………………………………. 67

3-7. مدبرات……………………………….. 68

الف) روایات………………………………. 68

ب) اقوال لغویان………………………………. 69

ج) نتیجه گیری………………………………. 70

3-8. راجفه………………………………. 71

الف) روایات……………………………….. 71

ب) اقوال لغویان………………………………. 72

ج) نتیجه گیری……………………………….74

3-9. رادفه………………………………. 74

الف) روایات……………………………….. 75

ب) اقوال لغویان………………………………. 75

ج) نتیجه گیری………………………………. 77

3-10. حافره……………………………… 77

الف) روایات……………………………….. 78

ب) اقوال لغویان………………………………. 78

ج) نتیجه گیری………………………………. 81

3-11. کره……………………………… 82

الف) روایات……………………………….. 82

ب) اقوال لغویان………………………………. 83

ج) نتیجه گیری………………………………. 84

3-12. خاسره……………………………… 85

الف) اقوال لغویان………………………………. 85

ب) نتیجه گیری………………………………. 87

3-13. ساهره……………………………… 87

الف) روایات……………………………….. 87

ب) اقوال لغویان………………………………. 88

ج) نتیجه گیری………………………………. 91

3-14. دحاها……………………………… 92

الف) روایات……………………………….. 92

ب) اقوال لغویان………………………………. 94

ج) نتیجه گیری………………………………. 96

3-15. طغی………………………………. 96

الف) روایات……………………………….. 96

ب) اقوال لغویان………………………………. 97

ج) نتیجه گیری………………………………. 100

فصل سوم: سوره ی عبس………………………………… 101

4-1. معرفی اجمالی سوره ی عبس………………………………… 102

4-1-1. محتواى سوره ی “عبس”………………………………. 102

4-1-2. فضیلت تلاوت این سوره……………………………… 102

4-1. سفره……………………………… 103

الف) روایات………………………………. 103

ب) اقوال لغویان………………………………. 103

ج) نتیجه گیری………………………………. 108

4-3. قتل………………………………. 109

الف) روایات……………………………….. 109

ب) اقوال لغویان………………………………. 110

ج) نتیجه گیری………………………………. 112

4-4. انسان………………………………. 112

الف) روایات……………………………….. 112

ب) اقوال لغویان………………………………. 113

ج) نتیجه گیری………………………………. 117

4-5. طعام………………………………. 117

الف) روایات……………………………….. 117

ب) اقوال لغویان………………………………. 118

ج) نتیجه گیری………………………………. 120

4-6. أَبّا ………………………………120

الف) روایات……………………………….. 121

ب) اقوال لغویان………………………………. 121

ج) نتیجه گیری………………………………. 124

نتیجه گیری……………………………….. 125

فهرست منابع………………………………. 126

الف. منابع فارسی………………………………. 126

ب. منابع عربی………………………………. 127

چکیده:

شناخت و فهم دقیق مفردات قرآن کریم از مقدمات مهم فهم و تفسیرِ آن است. در ضمنِ برخی از روایات منسوب به معصومان:، که مفسران حقیقی قرآن کریم اند، توضیحاتی درباره ی برخی از مفردات قرآن کریم آمده است. ارزیابی تطبیقی این توضیحات با اقوال لغویان درباره ی مفردات مورد نظر برای بهره مندی هر چه بهتر از آنها، سودمند است. در این پژوهش، توضیحاتی که به معصومان: درباره ی مفردات سوره های مبارکه ی نبأ، نازعات و عبس منسوب است، با اقوال لغویان ارزیابی تطبیقی شده است. برای این منظور، ابتدا روایاتِ متضمن توضیح درباره ی یکی از مفردات سوره های مذکور از منابع روایی و تفسیری استخراج و ترجمه شد. سپس اقوال برخی از لغویان درباره ی آن مفردات بر اساس ترتیب تاریخی گزینش و ترجمه شد. و سرانجام ذیل هر یک از آن مفردات، توضیحات روایی با اقوال لغویان مقایسه و نتیجه گیری شد. در این سه سوره، روایات منسوب به معصومان: 27 واژه را توضیح داده اند که با ارزیابی تطبیقی آنها با اقوال لغویان نتایج ذیل به دست آمد: (1) در شش واژه روایات معنای لغوی را ذکر کرده اند که با اقوال لغویان مطابق است؛ (2) در دو واژه روایات، معنایی را ذکر کرده اند که تا حدودی با اقوال لغویان اختلاف دارد، ولی با هم نقطه ی اشتراک دارند؛ (3) در شش واژه روایات مصداق واژه را ذکر کرده اند که با معنای لغوی سازگار است؛ (4) در پنج واژه روایات هم معنا و هم مصداق را ذکر کرده اند که با معنای لغوی سازگار است؛ (5) در هشت واژه، روایات به تأویل آن واژه پرداخته اند.

مقدمه:

قرآن کریم، برترین و آخرین پیام خداوند، ارزشمندترین گوهر گران بهای به جای مانده از پیامبر اکرم 9، سرچشمه و مدار محوری فکری تمام مسلمانان جهان است. این اقیانوس بی کران که به ژرفای حقایق آن نمی توان رسید، و شگفتی هایش را پایانی نیست؛ کتابی است که کلامش زیباترین سخن، ظاهرش در اوج لطافت و زیبایی و مفاهیم بلند و مضامین عالی اش پا به پای زمان، همانند خورشید و ماه بر همه ملت ها در طول زمان می تابد و همگان را از معارف نابش سیراب می کند.

نخستین گام برای غور در دریای بی انتهای قرآن و نوشیدن معارف حیات بخش آن، شناخت دقیق این کتاب گران سنگ است، زیرا آنان که قرآن را آن گونه که هست نشناخته اند، آن گونه که باید، به آن ارج نمی نهند و آن چنان که بایسته است، از آن بهره نمی برند و از انس و ارتباط با آن لذتی نصیبشان نمی گردد. درنتیجه از درس های سازنده و مواعظ دل نشین و معارف گران سنگ آن محروم می گردند.

اما معارف قرآن، عمیق تر و پیچیدگی هایش بیشتر از آن است که به تنهایی بتوان به تفسیر صحیح و واقعی قرآن رسید. نابخردی است که کسی برای رسیدن به مقصدی، راه را رها نموده و از بیراهه ها بخواهد به مقصد برسد و در را رها نموده و بخواهد از روزنه های دیوار وارد خانه شود، اهل بیت پیامبر:، به مثابه در ورود به معارف الهی قرآن و اسلام ناب می باشند، همان گونه که حضرت امیر7 می فرمایند: «ما خاصگان‏، یاران و گنجوران نبوّت، و درهاى‏ رسالتیم‏. در خانه‏ها جز از درهاى آن نتوان در شد، و آن كه جز از در، به خانه در آمد به دزدى سمر(مشهور) شد.»

پس عاقلانه ترین راه برای دریافت معانی و مفاهیم قرآن، پناه بردن به خاندان و اهل بیت پیامبر است که در طول عمر پربهای خویش پیوسته به تبیین معارف و احکام الهی پرداخته اند.

حال که اهمیت و جایگاه منابع روایی در تبیین حقایق ناب قرآنی اندکی روشن شد نوبت آن است که بدانیم گام نخست در فهم و تفسیر معانی آیات، به دست آوردن معانی الفاظ و تک واژه های آیات است. به عبارت دیگر اگر معنای الفاظ به خوبی روشن نباشد، کشف مراد حقیقی از آن ها امکان پذیر نخواهد بود. پس ابتدا باید این واژگان در لغت نامه ها مورد واکاوی و ریشه یابی قرار گیرد یا معنای لغوی آن ها مشخص شود، در این مرحله وجود برخی تفاوت ها در تفسیر و توضیح مفردات قرآنی در منابع روایی و لغت نامه های عربی، انگیزه ارزیابی تطبیقی این دو را به منظور فهم عمیق آیات قرآن، تقویت می کند.

نکته دیگری که باید در بحث چرایی این ارزیابی تطبیقی مورد توجه قرار گیرد، این است که اساساً این مقایسه و تطبیق می تواند با انگیزه پاسخ به این سؤال باشد که آیا مفاهیم و الفاظ قرآنی به همان معنایی به کار رفته است که در عصر نزول قرآن کاربرد داشته و یا قابل توسعه به معانی تطور یافته آن تا به امروز می باشد؟ برای پاسخ به این سؤال باید دقت داشت که ما در فرایند ارزیابی تطبیقی، اصل را در فهم متون قرآن و مفاهیم آن، بیانات و تعالیم رسیده از جانب معصومین: قرار داده و کتاب های لغوی معتبر را به عنوان منبعی برای دست یابی به مفهوم واژگان مورداستفاده در عصر نزول و به عنوان شاهدی برای کاربرد کلمات در آن دوره، مورد مطالعه قرار می دهیم، هرچند که تمامی لغت نامه های مورداستفاده بعد از عصر نزول نگاشته شده است.

این رساله در چهار فصل تنظیم گردیده است. فصل اول که در آن به کلیات بحث پرداخته شده است شامل تبیین موضوع، اهمیت و ضرورت آن، پیشینه تحقیق، روش تحقیق می باشد. در فصل دوم به ارزیابی تطبیقی روایات با اقوال لغویان در مفردات سوره نبأ و در فصل سوم سوره ی نازعات و در فصل چهارم سوره ی مبارکه ی عبس پرداخته شده است.

فصل اول: کلیات

1-1- بیان مسأله

قرآن کتابی است که برای راهنمایی مسلمانان به سوی سعادت ابدی نازل شده است و لذا باید برای هر مسلمانی قابل فهم باشد. قرآن کریم به زبان عربی روشن نازل شده و مخاطبان اولیه قرآن یعنی اعراب در فهم ظاهر بیشتر آیات قرآن مشکلی نداشتند و بر پایه حجت عقلایی ظواهر قرآنی، به فهم ساده خود از آیات اعتماد داشتند. همچنین ریز بینی برخی صحابه ی قرآن پژوه، دقت در کشف لایه های دیگری از ظواهر را در پی داشته است

در قرن دوم لغت نگاران بر پایه مطالعه میدانی کاربردهای عربی به جهت خدمت به قرآن و درک مفاهیم آن شروع به تدوین لغت نامه های عربی نمودند و کم کم این کار وسعت گرفت. غالب این منابع اکنون در دسترس ما بوده و نقش مؤثری در فهم آیات الهی دارند.

از سوی دیگر اهل بیت: که معلمان و مفسران حقیقی قرآن کریم هستند و علم کامل قرآن در نزد ایشان جمع است، در روایات خود به تبیین معانی آیات و مراد الهی از آن ها پرداختند. لذا این روایات، منبع اصیلی در شناخت معارف و احکام دینی برداشت شده از قرآن است. دسته ای از این روایات در جهت تبیین معنای مفردات قرآنی صادر شده است که راه گشای مناسبی برای فهم بهتر معنای آیات الهی هستند. وجود برخی تفاوت ها درتفسیر و توضیح مفردات قرآنی در منابع روایی و لغت نامه های عربی، انگیزه ارزیابی تطبیقی این دو را به منظور فهم عمیق آیات قرآن، تقویت می کند.

2-1- سوال های تحقیق

در هر پژوهشی، جهت شناخت درست مسیر پژوهش تحقیق نیاز به طرح پرسش هایی است تا با در نظر گرفتن آن ها و در پاسخ گویی به آن ها، به هدف صحیح نایل شد. در این تحقیق نیز، سؤالاتی پاسخ داده شده اند، که عبارتند از:

1-2-1- سوال اصلی

در ارزیابی تطبیقی روایات اهل بیت: با اقوال لغویان در مفردات سوره های مبارکه ی نبأ، نازعات و عبس به چه نتایجی می رسیم؟

2-2-1- سوالات فرعی

1- معانی واژگان تفسیر شده در روایات اهل بیت: در سوره های مبارکه ی نبأ، نازعات و عبس چه ارتباطی با اقوال لغویان دارند؟

2- علت اختلاف معانی ظاهر واژگان با ایضاح لفظی آنها در روایات اهل بیت: چیست؟

3-1- فرضیه ها

1- با بررسی روایات مفردات سوره های مبارکه ی نبأ، نازعات و عبس رابطه بین این روایات با قول لغویان در مواردی تساوی (عین معنای لغوی واژه)، در مواردی عموم و خصوص من وجه، گاهی عموم و خصوص مطلق بوده و در موارد دیگر نیز روایات به ذکر تأویل یا بطن یا مصداق واژه پرداخته اند.

2- لغویان در حد کاربردهای اعراب آن عصر به تبیین معانی واژگان پرداختند ولی اهل بیت: غالباً از این حد گذر کرده و گاه با عبور از معانی ظاهری آنها به تبیین مراد خداوند از آن پرداختند، همچنین در تبیین معانی مشترک معنوی و تبیین مصادیق و گاه تأویل مفردات قرآنی میان دیدگاه اهل بیت: و لغویان اختلاف مشاهده می شود.

3-2 آنالیز مواد اولیه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 44

3-3 اندازه­گیری چگالی سرباره­ها و سیمان——– 44

3-4 بررسی­های ریزساختاری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 45

3-5 ساخت مخلوط­های مختلف برای آزمایشها—– 45

3-6 بررسی خواص دوغاب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 46

3-6-1 خواص رئولوژیکی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 46

3-6-2 قلیاییت (pH)-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 47

3-6-3 خواص الکتریکی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 48

3-7 بررسی خواص خمیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 49

3-7-1 تعیین مقدار آب لازم (غلظت نرمال)———— 49

3-7-2 اندازه­گیری زمانهای گیرش اولیه و نهایی——— 49

3-8 بررسی خواص ملات-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 51

3-8-1 مراحل اختلاط و ساخت ملاتهای سیمانی——– 51

3-8-2 استحکام فشاری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 52

3-8-3 استحکام خمشی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 52

3-9 بررسی استفاده از فعالساز قلیایی کلراید کلسیم—————- 52

3-9-1 ساخت نمونه جهت بررسی اثر فعالساز قلیایی—– 52

3-10 بررسی استفاده از نانو سیلیس بر ملاتهای حاوی سرباره کنورتور– 53

3-10-1 ساخت نمونه جهت بررسی تأثیر نانو سیلیس—- 54

4-1 شناسایی و آنالیز مواد اولیه—————- 55

4-1-1 آنالیز شیمیایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 55

4-1-2 آنالیز مینرالی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 56

4-1-3 چگالی مواد اولیه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 58

4-2 نتایج حاصل از بررسی خواص دوغاب——– 58

4-2-1 زمان ریزش دوغابها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 59

4-2-2 اندازه گیری قلیاییت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 59

4-2-3 هدایت الکتریکی دوغاب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 61

4-3 نتایج زمانهای گیرش نمونه­های خمیر——– 61

4-4 نتایج تست استحکام مکانیکی نمونه­های ملات- 65

4-5 بررسی­های ریز ساختاری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 69

4-6 نتایج استفاده از فعالساز قلیایی————- 72

4-6-1 زمان ریزش دوغاب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 72

4-6-2 زمان گیرش خمیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 73

4-6-3 استحکام مکانیکی ملات-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 73

4-6-4 بررسی­های ریز ساختاری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 75

4-7 نتایج استفاده از نانو سیلیس————— 77

4-7-1 زمان گیرش خمیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 77

4-7-2 استحکام مکانیکی ملات-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 79

4-7-3 بررسی­های ریز ساختاری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 83

5-1 نتیجه گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 86

5-2 پیشنهاد برای کارهای آینده—————- 88

 

فهرست جداول

 

جدول 2-1. ترکیبات دوتایی موجود در سرباره——— 11

جدول 2-2. ترکیبات پیچیده موجود در سرباره——— 11

جدول 2-3. نام و ترکیب فازهای موجود در کلینکر سیمان پرتلند———- 24

جدول 2-4. ترکیب بالقوه فازهای تشکیل دهنده سیمان معمولی ———- 25

جدول 2-5. معادلات شیمیایی جهت توصیف هیدراسیون سیمان پرتلند—– 36

جدول3-1. نسبت مواد برای مخلوطهای متشکل از سربارهها و سیمان معمولیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 48

جدول3-2. نسبت مواد مخلوطهای ساخته شده بمنظور بررسی تأثیر فعالساز کلراید سدیم بر سیمانهای حاوی سربارههای فولاد 55

جدول 3-3. مخلوطهای سیمان حاوی سرباره کنورتور با / بدون نانو سیلیس– 56

جدول 4-1. ترکیبهای تشکیل دهنده مواد اولیه مشخص شده در آزمایش آنالیز شیمیاییبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 57

جدول 4-2. عدد میسون محاسبه شده برای سربارههای مختلف———– 58

جدول 4-3. نتایج حاصل از اندازهگیری چگالی پودر سیمان و انواع سرباره مورد استفادهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 60

جدول 4-4. جدول آزمایشهای صورت گرفته بر دوغاب؛ زمان ریزش، قلیاییت (pH) و هدایت الکتریکی———– 63

جدول 4-5. زمانهای گیرش اولیه و نهایی خمیرهای سیمانی حاوی مقادیر مختلف سربارهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 64

جدول 4-5. استحکام فشاری و خمشی نمونههای ملات بعد از 3، 7، 28 و 90 روزبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 67

جدول 4-6. مشخصات استحکام خمشی و فشاری ملاتهای حاوی سرباره با طول عمر متفاوتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 76

جدول 4-7. مشخصات استحکام خمشی و فشاری ملاتهای حاوی سرباره با طول عمر متفاوتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 81

 

فهرست شکل ها

 

شکل 2-1. نمودار محصولات فرعی تولید شده بازای یک تن فولاد تولیدی به تفکیک روش تولید فولاد———– 11

شکل 2-3. تصویر فلوچارت انواع سربارههای آهن و فولاد- 14

شکل 2-4. تصویر شماتیک از کوره بلند ذوب آهن و قسمتهای مختلف آن— 15

شکل 2-5. نمایی از بخش گرانولهسازی کارخانه ذوب آهن اصفهان با سه جت آب سرد گرانولهساز————— 18

شکل 2-6. شکل شماتیک کوره قوس الکتریک فولاد بهمراه نامگذاری قسمتهای مختلفبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 19

شکل 2-7. تصویری شماتیک از کوره کنورتور———- 20

شکل 2-8. تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری از—— 29

شکل 2-9. تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از اترینژایت (تری سولفات AFt) با فرمول شیمیایی 3CaO.Al₂O₃.3CaSO₄.32H₂O 31

شکل 2-10. تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی تومازیت در نمونه بتنی پس از نگهداری به مدت بیش از 90 روز 32

شکل 2-11. تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی مونوسولفات 3CaO.Al₂O₃.CaSO₄.12H₂O- 33

شکل 2-12. شکل شماتیک ضخامت لایه نازک آب پوششی بر روی سطوح ذرات سیمان و نیز آب موجود در خلل و فرج بافت میکروسکوپی بین ذرات سیمان (آب بین ذرهای)-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 34

شکل 2-13. تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از ساختار میکروسکوپی خمیری ساخته شده از کلینکر سیمان و گچ همراه با 5/3% وزنی SO₃که در حال هیدراسیون بوده و خود را گرفته است، 45/0 W/C= و زمان هیدراسیون 4 ساعت- 39

شکل 2-14. نمودار تشکیل فازهای هیدراته و رشد بافت میکروسکوپی در طول زمان هیدراسیون سیمان———- 42

شکل 3-1. تصویری از یک دستگاه ویسکوزیمتر ریزشی– 51

شکل 3-2. دستگاه اندازهگیری pH و هدایت الکتریکی محلول———— 52

شکل 3-3. تصویر شماتیک از دستگاه سوزن ویکات برای آزمایش گیرش—- 54

شکل 3-4. شماره الک و درصد مانده روی الک برای ماسه استاندارد——– 55

شکل 4-1. نمودارهای پراش پرتوی ایکس گرفته شده از مواد اولیه بهمراه با پیکهای مشخص شده (بصورت مقایسهای) 61

شکل 4-2. نمودار زمان ریزش دوغابهای ساخته شده با مقادیر مختلف سربارهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 63

شکل 4-3. تصویر شماتیک اثرات فیزیکو- شیمیایی رخ داده در فصل مشترک ذرات سیمان و آب؛ شامل دفع ذره به ذره ناشی از نیروهای الکتروستاتیک (بین بارهای مشابه) و سازماندهی مولکولهای لایهای ناشی از جذب در سطوح جامد-محلول——— 64

شکل 4-4. نمودار زمانهای گیرش اولیه و نهایی نمونههای حاوی مقادیر مختلف سرباره کنورتوربلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 66

شکل 4-5. نمودار زمانهای گیرش اولیه و نهایی نمونههای حاوی مقادیر مختلف سرباره کوره قوس الکتریکی——- 67

شکل 4-6. نمودار زمانهای گیرش اولیه و نهایی نمونههای حاوی مقادیر مختلف سرباره گرانوله شده کوره بلند—— 67

شکل 4-7. نمودار استحکام فشاری نمونههای حاوی درصدهای مختلف سرباره کنورتور بر حسب عمر ملات——– 70

شکل 4-8. نمودار استحکام فشاری نمونههای حاوی درصدهای مختلف سرباره کوره قوس الکتریکی بر حسب عمر ملات 70

شکل 4-9. نمودار استحکام فشاری نمونههای حاوی درصدهای مختلف سرباره گرانوله شده کوره بلند بر حسب عمر ملات 71

شکل 4-10. نمودار استحکام خمشی نمونههای حاوی درصدهای مختلف سرباره کنورتور بر حسب عمر ملات——- 71

شکل 4-11. نمودار استحکام خمشی نمونههای حاوی درصدهای مختلف سرباره کوره قوس الکتریکی بر حسب عمر ملات 72

شکل 4-12. نمودار استحکام خمشی نمونههای حاوی درصدهای مختلف سرباره گرانوله شده کوره بلند بر حسب عمر ملات 72

شکل 4-13. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه مرجع (الف- 7 روزه، ب- 90 روزه)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 73

شکل 4-14. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه حاوی 30% سرباره کنورتور (BOF30) (الف- 7 روزه، ب- 90 روزه) 73

شکل 4-15. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه حاوی 30% سرباره کوره قوس الکتریکی (EAF30) (الف- 7 روزه، ب- 90 روزه)—————- 74

شکل 4-16. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه حاوی 30% سرباره گرانوله شده کوره بلند (GBF30) (الف- 7 روزه، ب- 90 روزه)—————- 74

شکل 4-17. نمودار پراش پرتوی ایکس از نمونههای مختلف خمیری سخت شده پس از 90 روزبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 75

شکل 4-18. مقایسه وضعیت سیالیت دوغابهای ساخته شده از مخلوطهای مختلف حاوی 30% سرباره با نمونه مرجع 76

شکل 4-19. نمودار زمانهای گیرش اولیه و ثانویه نمونههای مختلف جهت بررسی اثر فعالساز قلیایی بر گیرش—— 77

شکل 4-20. نمودار استحکام فشاری نمونههای ملات بر حسب عمر ملات—- 78

شکل 4-21. نمودار استحکام خمشی نمونههای ملات بر حسب عمر ملات—- 78

شکل 4-23. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه حاوی مخلوط دو سرباره فولادسازی بهمراه فعالساز (B-E-CaCl2) (الف- 7 روزه، ب- 90 روزه)-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 80

شکل 4-24. نمودار زمانهای گیرش اولیه و ثانویه نمونههای حاوی مقادیر 50-0% سرباره کنورتوربلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 81

شکل 4-25. نمودار زمانهای گیرش اولیه و ثانویه نمونههای حاوی 40% سرباره کنورتور بهمراه 4-5/0 % نانو سیلیس 81

شکل 4-26. نمودار زمانهای گیرش اولیه و ثانویه نمونههای حاوی 50% سرباره کنورتور بهمراه 4-5/0 % نانو سیلیس 82

شکل 4-27. نمودار استحکام فشاری نمونههای حاوی نمونههای حاوی مقادیر 50-0% سرباره کنورتور بر حسب عمر ملات 84

شکل 4-28. نمودار استحکام فشاری نمونههای حاوی نمونههای حاوی 40% سرباره کنورتور بهمراه 4-5/0 % نانو سیلیس 84

شکل 4-29. نمودار استحکام فشاری نمونههای حاوی نمونههای حاوی 50% سرباره کنورتور بهمراه 4-5/0 % نانو سیلیس 85

شکل 4-30. نمودار استحکام خمشی نمونههای حاوی نمونههای حاوی مقادیر 50-0% سرباره کنورتور بر حسب عمر ملات 85

شکل 4-31. نمودار استحکام خمشی نمونههای حاوی نمونههای حاوی 40% سرباره کنورتور بهمراه 4-5/0 % نانو سیلیس 86

شکل 4-32. نمودار استحکام خمشی نمونههای حاوی نمونههای حاوی 50% سرباره کنورتور بهمراه 4-5/0 % نانو سیلیس 86

شکل 4-33. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه حاوی 40% سرباره کنورتور (BOF40) با بزرگنماییهای مختلف 88

شکل 4-34. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از نمونه حاوی 50% سرباره کنورتور (BOF50) با بزرگنماییهای مختلف 88

 

فصل اول

 

مقدمه

از زمان گسترش صنعت و در پی آن گسترش تولید مواد صنعتی، بشر همواره با موادی مواجهه داشته که به صورت غیر عمد و ناخواسته در کنار محصول اصلی تولید شده­اند. برخی این مواد را زائد[1] نامیده و آنها را بلا استفاده می­دانستند و برخی دیگر از این مواد به عنوان محصولات فرعی[2] نام برده و عقیده دارند که از این مواد هم می­توان در کاربردهایی دیگر بهره جست. در این ­باره صنعت آهن و فولاد هم مستثنی نبوده و همواره با تولید محصولاتی فرعی در حین تولید آهن و فولاد مواجه بوده است. بطور کلی، عملیات استخراج و تصفیه فلزات، مستلزم خارج ساختن مواد ناخالصی همراه سنگ معدن و سایر مواد موجود در شارژ ورودی به کوره­های ذوب و تصفیه فلزات است. به همین دلیل در عملیات تولید فلزات، محصولات فرعی بدست آمده که ناخالصی­های موجود در سنگ معدن و مواد شارژی دیگر همچون کمک ذوب­ها و آلیاژسازها عمده­ترین بخش این محصولات را تشکیل می­دهند. مجموع ناخالصی­های ذکر شده در طی عملیات استخراج، از فلز جدا شده و در فازی جداگانه بر روی سطح مذاب فلز تولید شده قرار می­گیرد که به آن سرباره (روباره)[3] گفته می­شود ]1[.

با توجه به تولید مداوم و بسیار زیاد سرباره­ها، در صورت عدم وجود کاربرد مشخص، این مواد به اجبار دپو شده که مشکلات زیادی را هم از لحاظ انباشتگی و اشغال فضا در کارخانه­های آهن و فولاد و همچنین مشکلات زیست محیطی در طبیعت بوجود می­آورند. حضور دراز مدت این مواد در طبیعت بدلیل تجزیه ترکیبات مختلف موجود در آن باعث بروز مشکلات زیست محیطی می­شود. در پی گزارش سالیانه NSA[4] در سال 2011 میزان کل سرباره آهن و فولاد تولیدی در ژاپن برابر با 392/15 میلیون تن بوده که حدود 635 هزار تن آن در صنعت سیمان و بقیه آن در کاربردهایی دیگری همچون جاده سازی، بهبود خاک کشاورزی و غیره بکار گرفته شده است. در همین سال در ایالات متحده امریکا حدود 20 میلیون تن انواع سرباره آهن و فولاد تولید شده که حدود 9/16 میلیون تن این محصولات فرعی در صنایع مختلف مصرف شده است ]2[. در ایران هنوز آمار دقیقی از تولید سرباره­های آهن و فولاد منتشر نشده است ولی با توجه به کارخانه­های فعال تولید آهن و فولاد در سراسر کشور تخمین زده شده در حدود بیش از 5 میلیون تن انواع سرباره­های آهن و فولاد در سال تولید می­شود.

تاکنون تحقیقات زیادی بمنظور یافتن راه حل دائمی بمنظور یافتن کاربردی برای سرباره­ها صورت گرفته است، که از آن جمله می­توان به تلاش برای استفاده از این مواد در کشاورزی بمنظور اصلاح و خنثی­سازی خاک­های اسیدی اشاره کرد]4-3[، همچنین محققان در بخش عمران و راه­سازی بدلیل خواص مکانیکی خوب و قیمت پایین این مواد، از آن به عنوان جزء درشت دانه در آسفالت و بتن جاده­ای استفاده کردند که البته حضور مقادیر بالای آهک آزاد موجود در ترکیب سرباره­های فولاد، باعث ایجاد ناپایداری­های حجمی گردیده و استفاده از آنرا بدین منظور محدود نموده است ]7-5[. مطالعات دیگری هم بر روی استفاده از سرباره بعنوان عامل افزودنی به ترکیب خام یا بعنوان جزء تشکیل دهنده در سیمان انجام گرفته است که در صورت موفقیت آمیز بودن این کاربرد حجم زیادی از سرباره را مورد استفاده قرار می­دهد ]13-8[.

اما از عواملی که باعث شد محققان تلاش جدی­تری بمنظور یافتن راهی برای استفاده از سرباره در سیمان بکار گیرند این حقیقت بود که بازای تولید هر تن سیمان پرتلند در حدود25/1 تن دی­اكسید كربن تولید می­شود كه یك گاز گلخانه­ای و مضر می­باشد. در ضمن برای تولید یک تن کلینکر سیمان پرتلند به انرژی گرمایی در حدود شش میلیون و سیصد هزار كیلو ژول احتیاج بوده که در صورت بکارگیری سرباره بعنوان جایگزین کلینکر هم صرفه جویی اقتصادی به لحاظ کاهش انرژی مصرفی برای پخت کلینکر صورت می­گیرد و هم از لحاظ زیست محیطی مزیتی دارد که میران گاز مضر تولیدی از طریق کارخانه­های سیمان را کاهش می­دهد. علاوه بر این استفاده از سرباره در سیمان بعنوان جایگزین کلینکر، بدلیل قیمت پایین سرباره­ها باعث کاهش قیمت سیمان تولیدی می­شود. تاکنون تنها استفاده از سرباره­های گرانوله شده کوره بلند در صنایع تولید سیمان برای تولید نوعی سیمان با نام سیمان سرباره­ای است موفقیت آمیز بوده که به خصوص در دو دهه­ی گذشته تحقیقات زیادی را معطوف خود ساخته است. سیمان­های سرباره­ای دارای مزایای زیادی از جمله موارد زیر می­باشد]13،9[:

• حرارت هیدراسیون پایین که در بتن ریزی­های حجیم یک مزیت است،

• نفوذ پذیری پایین

• مقاومت در برابر حملات سولفات ها و کربناتها

• مزایای اقتصادی ناشی از کاستن انرژی مصرفی برای پخت سیمان

• مزایای زیست محیطی ناشی از کاستن از مقدار و حجم گازهای تساعد شده در حین پخت

• از دیگر مزایای استفاده از سرباره­های فولاد در ترکیب کلینکر می­توان به تأثیرات قابل ملاحظه سرباره­های

3- 4-2 شرط مرزی تقارن………………… 20

3- 4-3 شرط مرزی دیوار………………… 21

فصل چهارم: روشهای حل عددی معادلات

4- 1 روشهای حل عددی…………………… 23

4- 1-1 روش حل تفکیکی………………….. 23

4- 1-2 روش حل پیوسته………………….. 23

4- 2 خطی سازی و روشهای آن………………. 24
4- 3 گسسته سازی……………………….. 24

4- 3-1 روش بالادست مرتبه اول……………. 26

4- 3-2 روش قاعده توانی……………….. 26

4- 3-3 روش بالا دست مرتبه دوم ………… 27

4- 3-4 روش مرتبه سوم (QUICK)…………. 28

4- 3-5 مقایسه روشهای مرتبه اول و مرتبه دوم 29

4- 4 فرم خطی شده معادلات گسسته…………… 29

4- 5 زیر تخفیف………………………… 30

4-6 حل کننده تفکیکی……………………. 30

4- 6-1 گسسته سازی معادله ممنتوم……….. 30

4- 6-2 گسسته سازی معادله پیوستگی………. 30

4- 6-3 وابستگی سرعت- فشار…………….. 31

4- 7 الگوریتم سیمپل……………………. 31

4- 8 بررسی همگرایی حل………………….. 33

4- 9 نحوه تعریف باقیمانده در حل کننده تفکیکی 33

فصل پنجم: مدلسازی و تولید شبکه

5- 1 مقدمه…………………………… 35
5- 2 شبکه بندی……………………….. 35

5- 2-1 شبکه های با سازمان……………… 36

5- 2-2 شبکه های بی سازمان……………… 37

5- 3 انواع سلولها…………………….. 38

5- 3-1 شبکه بندی سطح به روش Tri-Pave…….. 39

5- 3-2 شبکه بندی حجم با استفاده از الگوریتم TGrid 40

5- 4 هندسه و شبکه بندی خودروی سمند……… 40

فصل ششم: نتایج

6- 1 مقدمه…………………………… 46
6- 2 ابعاد خودروی سمند، تونل باد و شرایط ورودی 47
6- 3 توزیع ضریب فشار در سطح خارجی خودرو…. 47
6- 4 توزیع فشار در حالت پنجره بسته……… 50
6- 5 توزیع فشار در حالت پنجره باز……….. 51
6- 6 توزیع سرعت ……………………… 54
6- 7 مقایسه پسا در حالات مختلف………….. 58
6- 8 بررسی همگرایی……………………. 62
6- 9 بررسی وابستگی حل به شبکه…………… 62
6- 10 مقایسه مدلهای مختلف اغتشاش………… 63
6-11 نتیجه گیری و پیشنهاد………………. 65

مراجع ………………………………… 66

پیوست: مجموعه توتال استیشن

اصول كلی فاصله یابی با دستگاههای الكترونیكی EDM)) 68
فاصله یاب های الكترواپتیكی……………… 69
خطاهای فاصله یابی با دستگاههای الكترونیكی… 70
تاكئومترهای الكترونیكی…………………. 71
مجموعه های توتال استیشن………………… 72

فهرست اشكال

عنوان صفحه

شكل 1-1 اتومبیل در شرایط محیط واقعی…….. 2
شكل 1-2 مباحث اصلی در آیرودینامیک خودرو…. 2
شكل 1-3 تأثیر باز بودن پنجره و روشن بودن کولر در مصرف سوخت 3
شكل 1-4 میدان جریان در داخل و اطراف اتوبوس مدل شده توسط Kale……………………………………… 4
شكل 1-5 تأثیر کاهش ضریب پسا بر مصرف سوخت… 5
شكل 1-6 سمت راست:طراحی کلمپرر و تکامل تدریجی آن، سمت چپ: برخی طراحی های اولیه اتومبیل…………………. 6
شكل 2-1 توزیع فشار بر روی سطح یک خودرو…. 12
شكل 2-2 توزیع ضریب فشار بر روی سطح یک خودرو 13
شكل 2-3 دو گردابة ایجاد شده در پشت خودرو.. 14
شكل 3-1 صفحات تقارن در یک کانال سه بعدی… 20
شكل 3-2 شرایط مرزی معین شده در دیوار…… 21
شكل 4-1 حجم كنترلی كه برای مجزا سازی معادله انتقال استفاده می­شود………………………………… 25
شكل 4-2 حجم كنترلی یك بعدی……………. 28
شكل 5-1 سلولهای دو بعدی………………. 39
شكل 5-2 المانهای سه بعدی……………… 39
شكل 5-3 مثالی از شبکه‎بندی سطح به روش Tri-pave 39
شكل 5-4 مثالی از شبکه‎بندی حجم با استفاده از الگوریتم TGrid 40
شكل 5-5 طرح سمند در حالت دو پنجره باز….. 41
شكل 5-6 طرح سمند در حالت چهار پنجره باز…. 41
شكل 5-7 طرح داخل سمند (برش در صفحه تقارن). 42
شكل 5-8 ناحیه ورودی و خروجی تونل باد…… 42
شكل 5-9 شبکه‎بندی سطوح………………… 43
شكل 5-10 شبکه‎بندی سطوح در نمای نزدیک…… 43
شكل 5-11 شبکه‎بندی حجم از نمای جانبی……… 44
شكل 5-12 شبکه‎بندی حجم از نمای بالا………. 44
شكل 5-13 شبکه بندی حجم از نمای روبرو……. 45
شكل 5-14 نمایی از میدان حل حول اتوبوس، مدل شده توسط آقای Kale و همکاران………………………………. 45
شكل 6-1 نمودارهای توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودرو سمند در کل عرض خودرو (a) و خط مرکزی(b)………… 48
شكل 6-2 نمودار توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودرو پژو 405…………………………………….. 49
شكل 6-3 نمودار توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودروپراید 49
شكل 6-4 نمودار توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودرو فورد 49
شكل 6-5 توزیع فشار نسبی برروی بدنه خودرو سمند(pa) 50
شكل 6-6 توزیع فشار بر روی بدنه خودرو سمند در نماهای مختلف(pa)…………………………………….. 51
شكل 6-7 توزیع فشار در اطراف خودرو سمند از نمای بالا 51
شكل 6-8 توزیع فشار نسبی در حالت دو پنجره جلو باز(pa) 52
شكل 6-9 توزیع فشار نسبی در حالت دو پنجره عقب باز(pa) 53
شكل 6-10 توزیع فشار نسبی در حالت چهار پنجره باز(pa) 54
شكل 6-11 توزیع سرعت در اطراف خودروی سمند در حالت پنجره بسته(سرعت هوا=m/s 40)…………………… 55
شكل 6-12 بردارهای سرعت در حالت چهار پنجره باز از نمای جانبی و رو به رو……………………………… 56
شكل 6-13 سرعت در دو مقطع عرضی در حالت دو پنجره جلو باز 56
شكل 6-14 سرعت در دو مقطع عرضی در حالت دو پنجره عقب باز 57
شكل 6-15 بردارهای سرعت در اتوبوس مدل شده توسط Kale. 57

فهرست نمودارها

4

5 – 1 فرضیات تحقیق

4

6 – 1 کاربردهای تحقیق

5

7 – 1 روش پژوهش و گردآوری اطلاعات

5

8 – 1 محدوده و زمان مورد مطالعه

5

9 – 1 سازماندهی تحقیق

5

10 – 1 مشکلات و موانع تحقیق

6

11 – 1 پیشینه تحقیق

6

12 – 1 تعریف اصطلاحات

7

1- 12 – 1 متغیر مستقل: ژئوپلیتیک آسیای مرکزی

7

2- 12 – 1 متغیر وابسته: جمهوری اسلامی ایران

8

3 – 12 – 1 متغیر مداخله گر: علائق قدرتهای مداخله گر

10

4 – 12 – 1 متغیر تعدیل کننده: چالش (ژئوپلیتیکی)

10

13- 1 همگرایی و واگرایی

11

14- 1 مفهوم منطقه

15

15- 1 مرز

16

فصل دوم: ادبیات تحقیق (مبانی نظری)

1 -2 ژئوپلیتیک

18

2 – 2 نظریات پایه ارائه شده در تاریخ مطالعات ژئوپولیتیک

21

1 -2 – 2 نظریه ارگانیکی حکومت: فردریک راتزل (1844-1904)

22

2 -2 – 2 نظریه سرزمین قلبی: سر هالفورد مکیندر (1861-1947)

23

3 – 2 – 2 نظریه ریملند: نیکولاس اسپایکمن (1914-1840)

25

4 – 2 -2 نظریه قدرت دریای: آلفرد تایر ماهان

26

5 – 2 – 2 نظریه ساختار ژئوپلیتیک جهان از سائل بی کوهن

27

3 – 2 عوامل مؤثر در ژئوپلیتیك

28

1 – 3 – 2 عوامل ثابت

29

1. موقعیت

29

الف. موقعیت دریایی

29

ب. موقعیت ساحلى

30

ج. موقعیت بری (مرکزی)

30

د. موقعیت استراتژیک

30

2. فضا

30

3. وسعت خاک

31

4.توپوگرافی

31

5. شکل کشور

31

الف. كشورهاى فشرده

31

ب. كشورهاى طویل

31

ج. كشورهاى دنباله دار

31

د. كشورهاى تکه تکه

31

ه. كشورهاى منگنه اى

32

2 – 3 – 2 عوامل متغیّر

32

1 -2 – 3 – 2 جمعیّت

32

2 – 2 – 3 – 2 منابع طبیعى

33

1 – 2 – 2 – 3 -2 منابع غذایی

33

2- 2 – 2 – 3 – 2 منابع معدنى

33

3- 2 – 2 – 3 – 2 نهادهای سیاسی و اجتماعی

34

4 – 2 اقتصاد ـ زمین (ژئواکونومی)

34

5 – 2 بیضی استراتژیک انرژی و اهمیت راهبردی دریای خزر و خلیج فارس

35

6 – 2 قوم ترکمن در آسیای مرکزی و ایران

38

7 – 2 جایگاه آنتروپی در ارتباط با کشورهای منطقه آسیای مرکزی

40

نتیجه گیری

42

فصل سوم: منطقه شناسی آسیای مرکزی

43

1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی

43

1 – 1 -3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی در دوره باستان تا ورود اسلام

43

2 – 1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی در دوره تمدن اسلامی

44

3 – 1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی در دوره روسها و شوروی سابق

46

4 – 1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی پس از پایان جنگ سرد و اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی ض

49

2 – 3 آسیای مرکزی و موقعیت جغرافیایی آن

50

3 – 3 جنبه های اهمیّت منطقه آسیای مرکزی در مطالعات آسیای مرکزی

53

1 – 3 – 3 اهمیت منطقه آسیای مرکزی از نظر ژئوانرژی و ژئواکونومی

53

2 – 3 – 3 اهمیت آسیای مرکزی از نظر منطقه همجوار با مناطق اسلاو، اسلام و زرد پوستان شرق آسیا

55

4 – 3 کشورشناسی منطقه آسیای مرکزی

55

1 – 4 – 3 قزاقستان

56

1 – 1- 4 – 3 ویژگی های جغرافیایی و موقعیت جغرافیایی قزاقستان

56

2 – 1 – 4 – 3 ویژگی های انسانی قزاقستان

57

3 – 1- 4 – 3 ویژگی های اقتصادی قزاقستان

58

2 – 4 – 3 جمهوری تاجیکستان

59

1 – 2 – 4 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگی های جغرافیایی تاجیکستان

59

2 – 2 – 4 – 3 ویژگی های انسانی جمهوری تاجیکستان

60

3 – 2 – 4 – 3 ویژگی های اقتصادی جمهوری تاجیکستان

61

3 – 5 – 3 ازبکستان

64

1 – 3 – 5 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگی های جغرافیایی ازبکستان

64

2 – 3 – 5 – 3 ویژگی های انسانی ازبکستان

65

3 – 3 – 5 – 3 ویژگی های اقتصادی ازبکستان

65

4 – 5 – 3 جمهوری قرقیزستان

66

1 – 4 – 5 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای انسانی جمهوری قرقیزستان

66

2 – 4 – 5 – 3 ویژگی های انسانی جمهوری قرقیزستان

67

3 – 4 – 5 – 3 ویژگی های اقتصادی جمهوری قرقیزستان

68

5 – 5 – 3 ترکمنستان

68

1 – 5 – 5 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگی های جغرافیایی ترکمنستان

68

2 – 5 – 5 – 3 ویژگی های انسانی ترکمنستان

69

3 – 5 – 5 – 3 ویژگی های اقتصادی ترکمنستان

70

نتیجه گیری

72

فصل چهارم: زمینه های حضور کشورهای روسیه و آمریکا در آسیای مرکزی و چالش های احتمالی آن بر جمهوری اسلامی ایران

73

1 – 4 بازی بزرگ و بازی بزرگ جدید و حضور کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در منطقه آسیای مرکزی در قرن نوزدهم تا کنون

74

2 – 4 زمینه ها و اهداف حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در منطقه آسیای مرکزی

80

2 – 2 – 4 زمینه ها و اهداف حضور روسیه در منطقه آسیای مرکزی

82

1- 2 – 2 – 4 اهمیّت آسیای مرکزی بواسطه الزامات امنیّتی ناشی از موقعیّت جغرافیایی

82

2 – 2 – 2 – 4 اهداف امنیّت ملّی روسیه در آسیای مرکزی در ارتباط با مسائل قومی

84

3 – 2 – 2 – 4 اهداف روسیه در آسیای مرکزی بعنوان پتانسیل های بازار مصرف کالاهای روسی

85

4 – 2 – 2 – 4 اهمیّت آسیای مرکزی برای روسها از لحاظ ذخایر انرژی و معادن زیر زمینی

85

5 – 2 – 2 – 4 اهمیت راهبردی آسیای مرکزی برای روسیه تحت عنوان حیات خلوت یا خارج نزدیک

86

6 – 2 – 2 – 4 اهمیّت اقتصادی روسیه در آسیای مرکزی و مسئله ترانزیت انرژی

88

4 – 2 – 4 زمینه ها و اهداف حضور ایالات متحده آمریکا در منطقه آسیای مرکزی

89

1 – 4 – 2 – 4 استراتژی نظم نوین جهانی و جایگاه آسیای مرکزی در این رویکرد

91

2 – 2 – 2 – 4 منافع ایالات متحده آمریکا برای جلوگیری از افزایش نفوذ این کشور در قبال گسترش مناسبات کشورهای آسیای مرکزی و چین

94

3 – 2 – 2 – 4 حادثه 11 سپتامبر 2001 میلادی و اهمیّت جغرافیای آسیای مرکزی در قبال با جنگ افغانستان

94

4 – 4 – 2 – 4 جلوگیری از گسترش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی

98

5 – 4 – 2 – 4 جلوگیری از سلطه مجدد روسیه برآمده از اضمحلال شوروی در منطقه آسیای مرکزی

100

6 – 3 – 2 – 4 ارائه الگوی حکومتی مورد نظر خود در کشورهای منطقه

101

7 – 3 – 2 – 4 اهداف ایالات متحده در آسیای مرکزی در ارتباط با منابع انرژی

102

8 – 3 – 2 – 4 اهداف اقتصادی ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی

104

3 – 4 ارزیابی گرایش کشورهای آسیای مرکزی در قبال ایالات متحده آمریکا و روسیه

105

4 – 4 علائق ژئوپلیتیکی ایران در حوزه کشورهای آسیای مرکزی

108

1 -4- 4 جایگاه متقابل جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی به عنوان مرکزی عنوان مسیر ترانزیتی

109

2 – 4 – 4 جایگاه ویژه جمهوری اسلامی ایران به عنوان مسیر انتقال خط لوله انرژی آسیای مرکزی و دسترسی به دریاهای آزاد

112

3- 4 – 4 وجود علائق و پیوندهای فرهنگی و اشتراکات تاریخی

114

4 – 6 – 3 علائق در ایجاد همگرایی با کشورهای آسیای مرکزی

117

5 – 4 تضاد علائق ومنافع سه کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ایالات متحده آمریکا

121

6 – 4 حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه در آسیای مرکزی و اثرات ژئوپلیتیکی آن بر ایران

123

1 – 5 – 4 مناسبات جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی

124

1 – 1- 5 – 4 مناسبات و روابط در حوزه اقتصادی

124

2 – 1- 5 – 4 مناسبات و روابط در حوزه فرهنگی

127

3 – 1 – 5 – 4 مناسبات و روابط در حوزه سیاسی

128

2 – 4 – 4 حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه در آسیای مرکزی و اثرات ژئوپلیتیک آن بر ایران

131

1 – 2 – 4 – 4 حضور ایالات متحده و روسیه و احتمال چالش های مرزی علیه ایران

131

2 – 2 – 4 – 4 حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه در منطقه آسیای مرکزی و مسئله ترانزیت و عمق استراتژیکی جمهوری اسلامی ایران در این منطقه

136

نتیجه گیری

138

فصل پنجم: ارزیابی فرضیات، نتیجه گیری و پیشنهادات

141

پیشنهادات

150

منابع

151

چکیده انگلیسی

157

 

فهرست جداول:

جدول 1 – 1: تنوع قومی در ایران	9
جدول 1 – 2: مهمترین نظریات ارائه شده در رابطه با مناطق مهم و راهبردی	21
جدول 2 – 2	24
جدول 3 – 2: میزان ذخایر نفت و گاز خلیج فارس و خزر 2005	37
جدول شماره 1 – 3: کشورهای آسیای مرکزی	52
جدول شماره 2 -3: میزان تولید نفت خام کشورهای حوزه دریای خزر (هزار بشکه در روز)	54
جدول شماره 3 – 3: میزان ذخایر نفت و گاز در کشورهای آسیای مرکزی و حوزه دریای خزر	55
جدول3 – 3: میزان نرخ رشد جمعیت کشور جمهوری تاجیکستان	61
جدول4 – 3: شاخص های اقتصاد كلان تاجیكستان	63
جدول شماره 1 – 4: مسیر خطوط انرژی منطقه دریای خزر	111
جدول شماره 2 – 4: ترانزیت صادرات و واردات ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی از مسیر ایران در سال 2003 م. (هزار تن)	112
جدول شماره 3 – 4: خطوط انرژی نیرو موجود بین ایران و ترکمنستان سال 1383	114
جدول 4 – 4: منافع و علائق متضاد سه کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی	121

فهرست نمودارها:

نمودار 1 – 1: مناطق ژئوپلیتیک و استراتژیک همجوار با کشور جمهوری اسلامی ایران	10
نمودار 1 – 2 : عوامل موثر در ژئوپلیتیک …………………………………..	29
نمودار 2 – 2: نمودار روابط آنتروپی و عوامل جغرافیایی …………..	41
نمودار 1 – 4: بازی بزرگ در آسیای مرکزی	76
نمودار 2 – 4: بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در جوزه ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی	80
نمودار 3 – 4: بازی بزرگد جدید و منافع کشورهای ایالات متحده آمریکا، روسیه و جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی	122
نمودار 4 – 4:میزان صادراتو واردات متقابل جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی	127

فهرست نقشه ها:

نقشه هارتلند ژئوپلیتیک انرژی	37
نقشه 1 – 3: کشورهای آسیای مرکزی	53
نقشه 1 – 4: جایگاه متقابل جمهوری اسلامی ایران و به کشورهای آسیای مرکزی عنوان مسیر ترانزیتی	109
نقشه 2 – 4: نقشه مرز ایران و ترکمنستان	132

 

چکیده : فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی منجر به شکل گیری پنج جمهوری تازه تاسیس در منطقه آسیای مرکزی شد؛ منطقه ای که به دلیل شرایط ویژه ژئوپلیتیک خود شاهد حضور کشورهای متعدد در خود بوده است. از یک سو شرایط خاص جغرافیایی منطقه و از سویی دیگر اهمیّت ژئواکونومی، آسیای مرکزی نه تنها باعث توجه روسیه برآمده از قدرت مضمحل شده شرق به این منطقه شده است، بلکه کشورهای منطقه همچون چین و ترکیه و کشور فرامنطقه ای همچون ایالات متحده آمریکا، را متوجّه این منطقه ساخته است. هر یک از این کشورها در پی درستیابی به اهداف خود در این منطقه هستند و این بر استقلال سیاسی و اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی اثربخش بوده است. قابل توجّه است که کشورهای منطقه آسیای مرکزی از لحاظ جغرافیایی دارای آنتروپی بالایی هستند و کشورهای این منطقه را به کشورهای همسایه خود به عنوان مکمل جغرافیایی وابسته می کند. این امر، توجّه کشورهای منطقه را به کشورهای همسایه شان بویژه به جمهوری اسلامی ایران معطوف کرده است. حضور و نقش آفرینی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی، شرایط خاصی را بر این منطقه فراهم آورده است که مطالعه علل ژئوپلیتیکی آن می تواند اهمیّت به سزایی در مطالعات این منطقه، به عنوان منطقه استراتژیک در جوار کشورمان، داشته باشد. روش این پایان نامه، توصیفی – تحلیلی، با استفاده از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، به بررسی ژئوپلیتیک منطقه آسیای مرکزی پرداخته است. بر این اساس، سئوالات این پایان نامه عبارت است از: 1. عوامل ژئوپلیتیک موثر آسیای مرکزی بر حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه چه می تواند باشد؟ 2. حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی چه اثراتی بر امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟ برای هر یک از این سئوالات، یک فرضیه مطرح شده است که آن دو از این قرار هستند: فرضیه اول: ویژگی های اقتصادی و موقعیت منطقه ای، از جمله عوامل موثر در علائق و حضور ایالات متحده و روسیه در آسیای مرکزی است. فرضیه دوم: حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی باعث نتایجی مانند کاهش ترانزیت، عمق استراتژیک و چالش های مرزی علیه ایران می شود. و

واژگان کلیدی: ژئوپلیتیک، آسیای مرکزی،منابع انرژی، ایالات متحده آمریکا، روسیه، جمهوری اسلامی ایران.