سپاسگذاری

فهرست مطالب

أ

فهرست جداول

و

فصل اول:کلیات تحقیق

1

1-1-مقدمه

2

1-2-بیان مسئله

4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

8

1-4-اهداف تحقیق

1-4-1-هدف کلی:

11

11

1-4-2-اهداف جزئی:

11

1-5- فرضیات تحقیق

12

6-1 تعاریف اصطلاحات و متغیرها

14

فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق

17

2-1-مقدمه

18

2-2- تعریف مسئله و حل مسئله

20

2-3- توانایی و مهارت حل مسئله

22

2-4- روش حل مسئله

26

2-4-1- حل مسئله از طریق آزمایش و خطا

26

2-4-2- حل مسئله از طریق بینش و شناخت

27

2-4-3- حل مسئله با روش تحلیلی

27

2-4-4- حل مسئله با روش دیویی

28

2-5-راهبردهای حل مسئله

29

2-5-1- راهبرد رسم شکل

30

2-52- راهبرد الگوسازی

30

2-5-3- راهبرد حذف حالت های نامطلوب

30

2-5-4- راهبرد الگویابی

30

2-5-5- راهبرد حدس و آزمایش

31

2-5-6- راهبرد زیرمسئله

31

2-5-7- راهبرد حل مسئلۀ ساده تر

31

2-5-8- راهبرد روش های نمادین

31

2-6- تعریف و تعیین قلمرو حوزه علوم تجربی

32

2-7- فلسفه آموزش علوم تجربی

32

2-8- فلسفه وجودی درس زبان و ادبیات فارسی

34

2-9- اصول حاکم بر برنامۀ درسی زبان و ادبیات فارسی دورۀ متوسطۀ اول

35

2-10- ماهیت یادگیری

37

2-11- عوامل و شرایط مؤثر در یادگیری

2-12- فرصتها و تجارب یادگیری

2-13- اصول کلی انتخاب فرصت ها و فعالیت های یادگیری

2-14- کلاس های موضوعی

2-15- اهداف تشکیل کلاس های موضوعی

2-16- مزایای کلاس های موضوعی در مدارس

2-17- چگونگی تشکیل کلاس های موضوعی

39

45

49

52

54

55

57

2-18- تحقیقات انجام یافته در داخل کشور

58

2-19- تحقیقات انجام یافته در خارج از کشور

60

فصل سوم: روش تحقیق

63

3-1- مقدمه

64

3-2- روش تحقیق

65

3-3- جامعه آماری

66

3-4- نمونه آماری( حجم نمونه و روش نمونه گیری)

66

3-5- ابزارهای گردآوری داده ها و روایی و پایایی آن

67

3-6- چگونگی جمع آوری داده ها (روش اجرای كار)

68

3-7- شیوه تجزیه و تحلیل داده ها

70

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل دادها

71

4-1-مقدمه

72

4-2- یافته های توصیفی

73

4-3-یافته های استنباطی

76

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

105

5-1-مقدمه

106

5-2-نتیجه گیری و بحث

107

5-3- محدودیت های پژوهش

126

5-4- پیشنهادات کاربردی

127

5-5- پیشنهادات پژوهشی

130

منابع فارسی

131

منابع انگلیسی

135

منابع اینترنتی

137

چکیده انگلیسی

پیوست (الف)

پیوست(ب)

1-4 فرضیه ها و سؤالات پژوهش

16

1-5 تعاریف اصطلاحات:

16

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

 

2-1 اختلال اضطراب جدایی ( separation anxiety)

19

2-2 همه گیر شناسی

19

2-3 سبب شناسی

20

2-4 تشخیص و ویژگی های بالینی

21

2-5- سیر و پیش آگهی

24

2-6 درمان

24

2-7 سبک های دلبستگی

25

2-8 دلبستگی در بزرگسالان

26

2-9 پیامد های دلبستگی

30

2-10 اضطراب

31

2-11علائم اضطراب

36

2-12 بیماری هایی كه در اثر اضطراب ایجاد می شود:

37

2-13 نظریه های روانكاوی

40

2-14اضطراب امتحان

44

2-15 اضطراب امتحان و ویژگی های شخصیتی

46

فصل سوم: روش اجرا

 

3-1 روش و نوع پژوهش:

50

3-2 جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری:

50

3-3ابزار پژوهش و ویژگی های روان سنجی

50

3-3روش اجرای پژوهش:

51

3-4تجزیه و تحلیل داده ها:

54

فصل چهارم: نتایج

و

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1 بحث

69

5-2 نتیجه گیری

70

5-3 پیشنهادها:

70

منایع:

71

چکیده انگلیسی

75

پیوست ها

78

 

فهرست جدول ها

 

ی نوشته‌ها

الف ) جایگاه قاطعیت از منظر قرآن. 27

ب ) اقسام قاطعیت از منظر قرآن. 31

1 – قاطعیت و سخت گیری طبق قانون. 31

2 – قاطعیّت در دفاع از دین.. 31

3 – قاطعیت در برابر حاکمان زورگو و ظالم. 32

4 – قاطعیت علیه خائنان و فتنه‏گران. 33

5 _ قاطعیت در دفاع از مسائل اجتماعی.. 34

بخش دوم : موجبات خشونت از منظر قرآن.. 35

1 – توطئه و فتنه گری: 35

2 – تعرض به مسلمانان و ادامه ی جنگ: 36

3- عصیان و نافرمانی: 37

4 – نقض پیمان و عهد شکنی : 38

5 – قتل انسان ها بویژه انبیاء و اولیاء 39

6 – کفر و شرک ورزی به آیات خدا: 42

7 – ظلم و ستم: 42

8 – رباخواری و حرام خواری.. 44

9 – فساد در زمین: 44

فصل سوم : اتهام به خشونت طلبی با تمسک به احکام اجتماعی و جزایی در اسلام و قرآن و نقد آن.. 46

اهداف احکام اجتماعی – جزایی در اسلام. 48

الف ) اجرای عدالت و اقامه قسط.. 49

ب) خوار ساختن بزه کار 50

ج ) اصلاح و بازپروری بزهکار 50

د) پاسداری از کیان جامعه. 51

هـ ) بازدارندگی عمومی و خصوصی.. 53

و) تشفی خاطر بزه دیده 55

بخش اول : احکام اجتماعی.. 56

تعریف احكام اجتماعی.. 56

الف ) حقوق زنان. 56

شبهات وارده به حقوق زنان. 57

تفاوت حقوقی مرد و زن. 58

تنبیه و ضرب زنان. 61

نشوز در لغت و اصطلاح. 62

نشوز از دیدگاه مفسران و فقیهان. 63

بررسی آیه 34 سوره نساء 65

ب)امر به معروف و نهی از منکر. 69

شبهات وارد شده به امر به معروف.. 70

بررسی : 71

بخش دوم : احکام جزایی.. 75

1- قصاص… 76

شبهات و ایرادات به قصاص… 77

الف ) قصاص: تکرار قتل.. 77

بررسی : 77

ب) قصاص: انتقام جویی و قساوت.. 79

بررسی: 79

ج) بیمار بودن قاتل.. 80

بررسی : 80

د) عفو و زندانی کردن قاتلان به جای قصاص… 81

بررسی : 81

هـ) تنفرطبع آدمی از قصاص… 82

بررسی : 83

خلاصه بحث: 85

کیفر زناکار. 87

آثار زیانبار زنا 89

قطع نسل بشر. 89

اشاعه انواع بیماری ها 89

آثار روحی و روانی بر مرد و زن. 90

برهم خوردن تدبیر و نظم در زندگی خانوادگی و اجتماعی.. 90

آثار زنا به روایت «روایات». 91

تحلیل مجازات سنگسار 92

خلاصه بحث: 93

کیفر لـواط.. 94

فلسفه قتل در لواط.. 96

کیفر سرقت.. 99

شبهات وارده بر سرقت و سارق. 100

بررسی : 100

کیفر ارتداد. 104

ارتداد در قرآن. 104

مرتد از دیدگاه فقها 107

انواع ارتداد. 107

حکم مرتد در ادیان الاهى و مذاهب اسلامى.. 108

فلسفه مجازات مرتد. 110

مصلحت شخصی مرتد و جامعه. 110

بازداری از تحقیر دین.. 111

نبرد با جنگ تضعیف عقاید. 111

بازداری از انتخاب كوركورانه. 113

پاسداری از نظام اسلامی.. 114

فصل چهارم : اتهام به خشونت طلبی با تمسك به جهاد و وجود مقررات خاص نسبت به اقلیت ها و نقد آن.. 115

بخش اول: جهاد. 116

اقسام جهاد در اسلام. 119

1 – جهاد با نفس (جهاد اکبر) 118

2 – جهاد نظامی ( جهاد اصغر ) 119

الف) جهاد دفاعی.. 120

ب) جهاد ابتدائى.. 120

1 – حق خدا تنها حق اصیل و ذاتی در عالم. 121

2 – دفاع از حقوق انسانی انسان ها 122

ماهیت جهاد در اسلام. 123

1 ) دفع فتنه و جلوگیری از فساد. 123

2) رهائی از ظلم و ستم و حمایت از مظلومان. 125

3) دفاع در برابر هجوم دشمن.. 125

4) محو شرك و بت پرستى.. 126

بررسی آیات جهاد در پاسخ از شبهه افکنان. 127

کشتن مشرکان و بت پرستان در هر جا 127

محاصره ، دستگیری و کشتن مشرکان. 129

تشویق به کشته شدن و مردن. 131

مجهز و مسلح شدن به پیشرفته ترین نیروهاى نظامى.. 133

تشویق مسلمانان به جنگ و جهاد. 134

نتیجه گیری : 136

بخش دوم: اقلیت های غیر حاكم در جامعه اسلامی.. 138

اقلیت های مذهبی.. 139

جزیه. 141

تحلیلی بر عبارت « وَ هُمْ صاغِرُون». 143

فلسفه پرداخت جزیه. 144

1 – تأمین هزینه حمایت از ذمیان. 144

2 – عوض عدم مشارکت اهل ذمه در جهاد. 145

3 – عوض زکات و خمس… 145

4 – رعایت عدالت اجتماعی .. 145

5 – آشنایی ذمیان با دین اسلام. 146

حقوق اقلیت ها 146

1 – مصونیت همه جانبه. 146

2 – آزادی مذهبی.. 148

3 – آزادی های اجتماعی و سیاسی.. 149

4 – برخورداری از عدالت.. 150

5 – استقلال قضایی.. 151

6 – احوال شخصیه. 151

خوشرفتاری مسلمانان با اقلیت های مذهبی در بیان قرآن و سیره اهل بیت (ع) ………………………………………………………….152

نتیجه گیری : 153

فصل پنجم: اتهام به خشونت طلبی با تمسك به سیره و رفتار پیامبر (ص) و عملكرد بعضی از مسلمانان و نقد آن 154

بخش اول: سیره و رفتار پیامبر اکرم (ص). 155

اتهامات معاندان به پیامبر اکرم (ص) 158

نگرشی به خصایص و ویژگی های قوم یهود. 158

الف ) پیمان‏شكنی.. 159

ب ) نژاد پرستی و حسادت.. 160

ج ) بهانه جویی.. 162

د ) تکذیب رسالت انبیاء و کشتن پیامبران الهی.. 163

علل جنگهای پیامبر (ص) با یهودیان. 164

1 – ایجاد ناامنی و فتنه بین مسلمانان. 165

2 – یاری کردن مخالفان از نظر نظامی و اقتصادی.. 166

3 – شکستن پیمان و نقشه قتل پیامبر(ص) 166

4 – توبیخ یهودیان تازه مسلمان. 167

5 – ایجاد اختلاف و تفرقه بین دو قبیله اوس و خزرج. 167

6 – تخریب شخصیت های مسلمان. 168

7- شبیخون یهودیان به مسلمانان. 168

8 – اقدامات یهودیان مصداق محاربه. 169

دستور قتل برخی از یهودیان توسط پیامبر (ص) 170

مفهوم ترور 170

کعب ابن اشرف.. 172

ابوعفک… 173

عصماء دختر مروان. 173

ابو رافع، سلام بن ابی الحقیق.. 174

یسیر بن رزام (اسیر بن رزام) 174

بررسی: 175

نتیجه گیری : 176

بخش دوم: عملکرد بعضی از مسلمانان تندرو. 177

رشد جریان سلفی تکفیری.. 178

شاخصه های گروه های سلفی تکفیری.. 179

1. خشونت دائمی.. 179

2. کشتن اهل اسلام و آسیب زدن به افراد بی گناه 179

3. حرکت تصاعدی در تکفیر دیگران. 180

4. فاصله گرفتن از دین.. 180

دیدگاه قرآن درباره ترور وکشتن انسان های بیگناه 180

نتیجه گیری : 183

دستآوردها : 184

منابع و مآخذ. 187

چکیده

دین اسلام و قوانین اجتماعی آن همگی مظهر رحمت الهی برای بندگان می باشد. اما مخالفان ، خواهان این هستند که نشان دهند اسلام دین خشونت است و پیامبر (ص) با خشونت، دین را بر مردم عرضه نموده است.

انسان همچون دیگر موجودات از سیستم دفع و جذب برخوردار است . در انسان غیر از سیستم دفع و جذب طبیعی، سیستم دفع و جذب در چهارچوب اختیار وجود دارد که تحت مدیریت حیات قدرت و علم ، عمل می کند. تفاوت نگرش به جایگاه است که سبب شده عده ای به قوانین اجتماعی و جزایی، شبهاتی وارد کنند.

پژوهشگر در این تحقیق سعی کرده است ضمن مفهوم شناسی واژه خشونت و تبیین اقسام و جایگاه آن از دیدگاه اسلام و قرآن به بررسی شبهات مطرح شده از جانب اسلام ستیزان بپردازد.

مجموعه قوانین اجتماعی و جزایی اسلام همانند حقوق زنان ، امر به معروف و نهی از منکر ، قصاص ، سنگسار ، حد لواط و همجنس گرایی ، حد سرقت و …. ، جهاد در اسلام ، پرداخت جزیه توسط اقلیت های مذهبی ، رفتار و سیره پیامبر (ص) با یهودیان و برخورد برخی از مسلمانان تندرو از جمله اتهاماتی است که اسلام ستیزان به دین اسلام نسبت داده اند.

لذا با استفاده از آیات قرآن کریم ، روایات اهل بیت (ع) و دیدگاه بزرگان دینی به بررسی این اتهامات پرداخته و ضمن تبیین فلسفه وجودی این قوانین در اسلام ، این نتیجه حاصل شده که این گونه مجازاتها جهت حفظ و امنیت زندگی اجتماعی و جامعه ضروری است و نمی توان آنها را خشونت تلقی کرد ، زیرا مجازاتهای اسلامی خود برای مهار خشونت و ظلم تشریع شده اند.

مقدمه
از آغاز زندگی بشر تاکنون بر روی زمین ، همیشه افرادی بوده اند که به دلایلی بر وسوسه های شیطانی و خواهش های نفسانی خود لبیک گفته ، بر افراد مظلوم ظلم کرده ، حقوق مستضعفان را پایمال ، پرده های عفت را دریده و دست به هر جنایتی می زنند. لذا خداوند رحیم و مهربان برای جلوگیری از گسترش فساد در زندگی اجتماعی و جامعه ، مجموعه ای از قوانین و مقررات را در همه شریعت های آسمانی توسط پیامبران خود وضع نموده تا اگر کسی خطایی از او سر زد توسط این قوانین مجازات گردد.

پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………..31

جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………….31

ابزارهای مربوط به فرایندهای طراحی انگیزشی………………………………………………………………………………………..32

روایی و پایایی پرسشنامه های مربوط به فرایند طراحی انگیزشی کلر………………………………………………………36

ابزارهای مربوط به سنجش متغیرهای وابسته…………………………………………………………………………………………..39

روایی و پایایی مربوط به ابزارهای سنجش و اندازه گیری………………………………………………………………………….41

روش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….41

طراحی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

تدریس روش های مبتنی بر انتقال مستقیم بر اساس الگوی طراحی انگیزشی کلر…………………………………45

تدریس روش های مبتنی بر انتقال مستقیم به شیوه موجود…………………………………………………………………….46

تحلیل سنجش متغیرهای وابسته………………………………………………………………………………………………………………46

روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………………………46

فصل چهارم: یافته های پژوهش

سؤال پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………..48

مرحله اول: شرح مختصری از محتوا………………………………………………………………………………………………………….48

مرحله دوم: اطلاع راجع به حضار………………………………………………………………………………………………………………51

مرحله سوم: تحلیل مخاطبان…………………………………………………………………………………………………………………….53

مرحله چهارم: تحلیل مواد آموزشی…………………………………………………………………………………………………………..57

مرحله پنجم: اهداف و ارزیابی ها………………………………………………………………………………………………………………..61

مرحله ششم: فهرستی از شیوه های انگیزشی بالقوه…………………………………………………………………………………..62

مرحله هفتم: انتخاب و طراحی شیوه ها……………………………………………………………………………………………………..64

مرحله هشتم: یکپارچه سازی با آموزش…………………………………………………………………………………………………….66

مرحله نهم: انتخاب و توسعه مواد………………………………………………………………………………………………………………69

مرحله دهم: ارزیابی……………………………………………………………………………………………………………………………………69

فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………….69

فرضیه نخست…………………………………………………………………………………………………………………………………………….69

فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………..72

فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….73

سایر یافته ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

نتیجه فرضیه نخست………………………………………………………………………………………………………………………………….78

نتیجه فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………………….79

بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………..80

پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..81

پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………………..81

پیشنهادهای پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………………………….82

محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………82

منابع

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….84

منابع لاتین…………………………………………………………………………………………………………………………………………………87

پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….91

 

فهرست جدول ها

عنوان

جدول (3-1). توزیع سنی دو گروه……………………………………………………………………………………………………………32

جدول (3-2). توزیع گرایش تحصیلی آزمودنی ها در دو گروه………………………………………………………………..33

جدول (3-3). پرسشنامه بررسی علایق…………………………………………………………………………………………………….34

جدول (3-4). مقیاس انگیزشی مواد آموزشی…………………………………………………………………………………………..35

جدول (3-5). نحوه محاسبهسبک یادگیریکلب……………………………………………………………………………………36

جدول (3-6). برآورد همسانی درونی بررسی علایق…………………………………………………………………………………37

جدول (3-7). ضریب روایی محتوایی پرسشنامه بررسی علایق فراگیران………………………………………………..37

جدول (3-8). برآورد پایایی پرسشنامه بررسی علایق در پژوهش حاضر…………………………………………………37

جدول (3-9). برآورد پایایی پرسشنامه بررسی مواد آموزشی انگیزش……………………………………………………..38

جدول (3-10). برآورد پایایی پرسشنامه بررسی مواد آموزشی انگیزش پژوهش حاضر…………………………..38

جدول (3-11). ضرایب پایایی خرده مقیاس‎های پرسشنامه سبک یادگیری کلب………………………………..39

جدول (3-12). ضرایب پایایی خرده مقیاس های پرسشنامه سبک یادگیری کلب در پژوهش……………. 39

جدول (3-13). مؤلفه های مربوط به سنجش کیفیت زندگی کلاسی………………………………………………………40

جدول (3-14). نحوه کسب اطلاعات مراحل طراحی انگیزشی آموزش کلر…………………………………………….43

جدول (4-1). نگرش ابتدایی افراد نمونه (گروه آزمایش)…………………………………………………………………………51

جدول (4-2). شاخص­های توصیفی پرسشنامه بررسی علایق……………………………………………………………….. 56

جدول (4-3). نتایج تحلیل واریانس چند متغیره از آزمون لامبدای ویلکز………………………………………………56

جدول (4-4). نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره……………………………………………………………………………………..57

جدول (4-5). شاخص­های توصیفی بررسی مواد آموزشی انگیزش دانشجویان……………………………………….58

جدول (4-6). نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره از آزمون ویلکز …………………………………………………………….58

جدول (4-7). نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره………………………………………………………………………………………59

جدول (4-8). اهداف و ارزیابی ها……………………………………………………………………………………………………………….61

جدول (4-9). شیوه های انگیزشی بالقوه……………………………………………………………………………………………………62

جدول (4-10). شیوه های انگیزشی و نحوه محقق شدن ……………………………………………………………………….64

جدول (4-11). طراحی درس مشروح……………………………………………………………………………………………………..66

جدول(4-12). شاخص های توصیفی کیفیت زندگی کلاسی دانشجویان…………………………………………………70

جدول (4-13). نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره متغیر کیفیت زندگی کلاسی حاصل از آزمون لامبدای ویلکز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

جدول (4-14).نتایج تحلیل واریانس چند متغیره کیفیت زندگی کلاسی گروه آزمایش و کنترل…………71

جدول (4-15).شاخص­های توصیفی نمرات حاصله از اجرای پیش آزمون گروه آزمایش و کنترل……….72

جدول (4-16). شاخص های توصیفی نمرات حاصل از اجرای پس آزمون……………………………………………….72

جدول (4-17). نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره یادگیری…………………………………………………….73

جدول (4-18). نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره متغیرهای اثربخسی آموزش…………………………………74

جدول (4-19). نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره برای گروه آزمایش و کنترل در مقیاس های کیفیت زندگی کلاسی و یادگیری………………………………………………………………………………………………………………………….74

فهرست شکل ها

شکل. (2-1)………………………………………………………………………………………………………………………………………………23

 

بیان مسأله

در عصر کنونی سرمایه های انسانی مهم ترین عامل توسعه سازمانی شناخته شده است وآموزش نیروی انسانیدر سازمان ها همراه با جهانی شدن آموزش و رشد فزاینده فناوری ارتباطات و تغییرات سریع در دانش و مهارت ها شدت بیشتری یافته است (اورنگی، قلتاش، شهامت و یوسلیانی،1390)؛ و از آنجایی که آموزش نیروی انسانی یک فرایند دائمی و مادام العمر است، بنابراین تمام افراد سازمان به آن نیاز دارند (مفتخر، 1375). یکی از سازمانهای بسیار مهم در عصر حاضر، آموزش عالی است که نهادی مدرن و مکمل آموزش های متوسطه و ابتدایی می باشد که دارای دو کارکرد اصلی آموزش و پژوهش است. این نهاد فرآیندهای فهم و درک سامان مند افراد، نهادها، گروه ها، طبقات، قشرها و سازمانها را برای ادامه حیات و پیشرفت زندگی فردی و اجتماعی ایجاد می کند (قدیمی، 1392).

از آنجایی که نظام های آموزش عالی، به عنوان بارزترین نمود سرمایه گذاری نیروی انسانی نقش اصلی را در تربیت و تأمین نیروی انسانی کارآمد بر عهده دارد، این نظام ها سهم قابل توجهی از بودجه هر کشور را به خود اختصاص می دهند و نقشی تعیین کننده در ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه دارند، از این رو اطمینان از کیفیت مطلوب عملکرد آن به منظور جلوگیری از هدر رفتن سرمایه انسانی و مادی و نیز داشتن توانایی رقابت در دنیای آینده که در آن کیفیت مهمترین مؤلفه برای حیات هر سازمان است ضروری به نظر می رسد (معروفی، کیامنش، مهرمحمدی و عسکری، 1386).

به اعتقاد فیوضات (1382)، محصول دانشگاه عبارت است از افزودن دانش و معرفت و فن كه اگر در وجود افراد باشد به عنوان بهره وری نیروی انسانی تلقی می گردد و اگر فارغ و جدا از وجود انسان باشد، به صورت مجموعه دانش و تكنولوژی نمایان می شود. دانشگاه به عنوان مركز تحقیق و پژوهش علمی و فرهنگی، مهد نوسازی اجتماع است، زیرا محلی است كه در آن افكار و اندیشه ای جدید، دانش و معرفت نو، تكنولوژی متحول و فرهنگی خلاق و پویا نشو و نما می كند.

دانشجویان منبع اصلی در باب کیفیت واثربخشی آموزشدر دانشگاه محسوب می شوند اما طبق نتایج تحقیقات انجام شده، در برخی از کلاس ها ما شاهد پایین بودن انگیزه دانشجویان می باشیم (سیدجوادین، 1381و مولوی، رستمی، فدایی نایینی، محمدنیا، رسول زاده، 1386). در شرایط فعلی سالانه مقدار زیادی از بودجه کشور صرف آموزش و پرورش نیروی انسانی سازمان های مختلف می گردد، از طرف دیگر بر اساس مشاهدات اولیه به نظر می رسد انگیزش یادگیری دانشجویان در سطح پایینی قرار دارد (سیدجوادین، 1381) که دلایل این امر شامل نقش استاد در کلاس، استرس سرکلاس، فن بیان ضعیف استاد، عدم مثال های متنوع در کلاس (نبوی و صفوی، 1390)، عدم انتخاب و به کار گیری روش های آموزش مناسب (تامپسون و تیلدن[1]، 2009)، ناهمخوانی محتوا با اهداف تعیین شده است (ذبیحی و عرفانیان خانزاده، 1389).

آموزش عالی نیز یکی از سازمان های با اهمیت محسوب می شود؛ آنچه برای سازمان ها مهم است، اثر بخشی آموزش است (فردانش و کرمی، 1387). یکی از ویژگی های آموزش مؤثر در آموزش عالی فعالیت هایی است که فرصت های مناسب را برای مشارکت دانشجویان در آموزش و یادگیری فراهم می کند. هریس[2] معتقد است که آموزش مؤثر به اهداف و ستاده های آموزشی توسط دانشجویان بستگی دارد و به صلاحیت های علمی، مهارت ها، رفتارها، سبک های آموزش، رشد حرفه ای، تحقیق و تفکر نیازمند است (آراسته و محمود راد، 1382). در این پژوهش آموزش به فعالیت هایی گفته می شود که با هدف آسان ساختن یادگیری از سوی مدرس طرح ریزی می شود و بین مدرس و یک یا چند یادگیرنده به صورت کنش متقابل جریان می یابد (نبوی و صفوی، 1390).

در نتیجه برای اینکه آموزش اثربخش و مفید شود، پیش بینی روش ها و انتخاب و ترتیب مواد آموزشی در شرایط خاص به منظور رسیدن به نتایج به نحو مؤثر از اهمیت ویژه ای برخوردار است (فردانش و کرمی، 1387).

اصطلاح طراحی آموزشی می تواند به عنوان روشی نظام مند برای تجزیه و تحلیل، طراحی، تدوین، ارزشیابی و مدیریت فرایندهای آموزش کارآمد مبنی بر دانش و تجربیات یادگیری و نظریه های آموزشی تعریف نمود (موریسون و کمپ، 2010) و همچنین هر گاه برای دستیابی به یک سلسله از دانش ها و مهارت ها به عنوان اهداف آموزشی، قبل از تحقق آموزش پیش بینی و تنظیم گردد، در واقع طراحی آموزشی انجام شده است (فردانش، 1374: 5) که توجه و دقت در تنظیم آن می تواند موجب کارایی و اثربخشی بیشتر و بهتر فرایند آموزش شود (مطلبی، 1390)، زیرا از طریق طراحی آموزشی، می توان پایه های اولیه تضمین اثربخشی آموزش را بنا نهاد (فردانش، ابراهیم زاده، سرمدی، رضوانی و عمرانی، 1390).

به نظر می رسد انگیزش یکی از مشکل ترین و پیچیده ترین چالش های پیش روی استادان امروزی است. در واقع، پیچیدگی و تنوع آن باعث شده تا به یکی از موضوعات جالب و چالش برانگیز در مباحث علوم تربیتی تبدیل شود. اما بی انگیزشی برای مطالعه در بین دانشجویان دانشگاه به صورت یک فراگیری نامحسوس و نامریی درآمده است (واحدی، اسماعیل پور، زمان زاده و عطایی زاده، 1391).

بنابراین از آنجایی که یکی از مغفول ترین عوامل در کارایی برنامه های آموزشی، انگیزش فراگیران می باشد (فردانش، 1390: 149) و از سویی انسان در توسعه نقش کلیدی دارد و تحقق توسعه به دست انسان صورت می پذیرد، برطرف کردن نیازهای روحی و روانی افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است (پذیره، 1391). چنان که روح و روان انسان ها سرچشمه ای از انرژی است؛ که انگیزش، اشتیاق، پیشرفت و افتخار از آن برمی خیزد و افراد را قادر می سازد کارهای ارزنده ای به ثمر برسانند (جباری ظهیرآبادی و عطافر، 1388). بر این اساس در بحث طراحی آموزشی اسمال[4](به نقل از فردانش و همکاران، 1390) بیان می کند که: « شناسایی و درک راهبردهای طراحی آموزشی که انگیزش یادگیرنده را افزایش می دهند برای بهبود عملکرد و یادگیری مفید خواهد بود».

هدف بسیاری از نظریه های طراحی آموزشی كه توسعه یافته اند فراهم آوردن آموزش مؤثر و كارآمد می باشد، در صورتی كه در این نظریه ها انگیزش به طور كلی نادیده گرفته شده است (بالابان و انادولو، 2008)؛ بنابراین طراحان آموزشی برای تولید محصولات دارای كیفیت بالا باید بر فرایندهای طراحی انگیزشی و آموزشی به شدت تأكید داشته باشند (کلر[7]، 1391).

مفهوم انگیزش به عوامل درونی اشاره دارد که اعمالی را بر می انگیزاند و همچنین به عواملی خارجی گفته می شود که به عنوان انگیزه ای برای عمل، جریان دارد (لاک ولاتوان، 2004).

تحقیقات اولیه انگیزشی عمدتاً در محل کار و متمرکز بر راه هایی برای ایجاد انگیزه در کارگران صنعتی برای کار سخت تر، سریع تر و بهتر بود اما تحقیقات انگیزشی اخیر بیشتر متمرکز بر شناسایی راهکار های مؤثر بهبود طراحی آموزشی، بهبودمدیریت کلاسدرس و رفع نیازهای فراگیران می باشد (روث، 1997).

با این وجود انگیزش یک عنصر اساسی طراحی آموزشی و نظریه آموزشی است که به ندرت در نظر گرفته شده است، فقدان توجه به انگیزش یادگیرنده در طراحی آموزشی منجر به تمرکز پژوهش های کلر بر انگیزش یادگیرنده شد که در نهایت یک مدل طراحی انگیزشی را به نام ARCS [10] توسعه داد (کلر، 1983 به نقل از مارگورت[12]، 2007). امروزه باور بر این است که تنها الگوی طراحی انگیزشی جامع و منسجم، الگوی نظام دار کلر است (فردانش و همکاران،1390).

بر این اساس مدل طراحی انگیزشی به فرایند آرایش منابع و رویه هایی اشاره دارد که تغییراتی را در انگیزش به وجود می آورد و در بهبود انگیزش فراگیران برای یادگیری، انگیزش کارکنان برای کار، توسعه ویژگی های انگیزشی خاص و بهبود مهارت های خاص در خود انگیزشی به کار گرفته می شود (کلر، 2006). مینس، جاناسن و دیور (1997) تنها مدل طراحی آموزشی دارای ارتباط منطقی با نتیجه و جامع را که با انگیزش منطبق است مدل طراحی انگیزشی ARCS کلر نامیده اند (به نقل از هوویت،2006). مدل طراحی انگیزشیARCS کلر، متشکل از حرف اول کلمات توجه، ارتباط، اطمینان و رضایت می باشد (مارگورت،2007 ). این چهار عامل نشان دهنده مجموعه ای از شرایط می باشد که برای فردی با انگیزش بسیار بالا ضروری است (کلر،2001). فرایندهای طراحی که در مدل ARCS وجود دارد به جای اینکه صرفاً یک نظریه توصیفی یا تجویزی باشد آن را به برنامه هایی متمرکز بر عمل تبدیل کرده است؛ این فرایند ترکیبی، توصیفی از مفاهیم و نظریه های انگیزشی را به چهار دسته مهم ARCS با رویکردی نظام مند به طراحی انگیزشی تبدیل کرده است. داشتن رویکرد حل مسئله در این طراحی، مدل ARCSرا بی نظیر ساخته و زمینه گسترده ای از کاربرد را ارائه نموده است (کلر، 2010). دو بخش عمده در این مدل وجود دارد؛ نخستین مجموعه از این طبقه بندی ها، مؤلفه های انگیزش را نشان می دهد كه این طبقه بندی ها حاصل نتایج مبتنی بر پژوهش در مورد انگیزش انسان می باشد (كلر، 1987). دومین بخش از این مدل، طراحی نظام مندی است كه به ما در ایجاد افزایش انگیزش، برای مجموعه ای از فراگیران کمک می کند. این ترکیبات به ما اجازه می دهد تا عناصر مختلف برای ایجاد انگیزش در فراگیران را مشخص كنیم و همچنین فرایند طراحی كمك می کند تا مشخصات و ویژگی های فراگیران در یك محیط یادگیری را ارائه دهد و سپس راهکار های انگیزشی كه برای فراگیران مناسب می باشد را طراحی می نماید (كلر، 1983، 1984، 1987)؛ که اجرای کامل فرایند طراحی شامل ده مرحله می باشد.

لازم به ذکر است که به باور کلر (1391) انگیزش در سه سطح از اهمیت بیشتری بهره مند می باشد، نخست انگیزش در یادگیری، دوم انگیزش در کار و سوم خود انگیزشی است که موضوع پژوهش حاضر در ارتباط با انگیزش در یادگیری می باشد؛ بر این اساس برای تحریک انگیزش دانشجویان در یادگیری، کلر مدلی چهار مؤلفه ای را ایجاد نمود؛ هدف از این مدل به کار گرفتن راهبردهایی برای بهبود درخواست انگیزشی می باشد، این مدل تلاشی برای ترکیب نظریه های یادگیری، رفتاری، شناختی و عاطفی است. مدل ARCS نشان داده که انگیزش یادگیرنده می تواند از طریق شرایط خارجی تحت تأثیر واقع شود (اکیف اکاک[15]، اکایر[16]، 2013).

با بر بررسی پیشینه پژوهش های انجام شده در ایران در زمینه عوامل ایجاد انگیزش در کارکنان (مقدسی، 1386؛ عبادی و همکاران، 1390؛ گرجی و طاهری، 1391)، عوامل مؤثر بر انگیزش دانشجویان (اکبری، 1389؛ شاه حسینی، 1391)، عوامل مؤثر در کاهش انگیزه تحصیلی دانشجویان(مولوی و همکاران، 1386)، تأثیر انگیزش در بهبود عملکرد (بخشی علی آباد و همکاران، 1387؛ جعفری، سرچشمه، جعفری و نعمتی، 1392) تلفیق مدل طراحی آموزشی جاناسن با مدل طراحی انگیزشی کلر در آموزش مداوم پزشکی (فردانش و همکاران، 1390) می باشد و تاکنون پژوهشی در خصوص نقش ویژه طراحی انگیزشی آموزش کلر در آموزش عالی در ایران انجام نشده است. از آنجایی که دانشجویان از اقشار مستعد و برگزیده جامعه و سازندگان آینده کشور خویش هستند و کیفیت زندگی آنها تأثیر بسزایی در یادگیری و افزایش آگاهی علمی و موفقیت های تحصیلی شان خواهد داشت (سلطانی شال، کارشکی، آقا محمدیان شعرباف، عبدخدایی و بافنده، 1390). این پژوهش در صدد آن است که از طریق به­کارگیری شناخته شده ترین الگوی مطرح در زمینه­ طراحی انگیزشی به اثربخش تر شدن آموزش عالی کمک و بدین وسیله زمینه ای را برای بهبود کیفیت زندگی کلاسی دانشجویان و یادگیری ایشان، در آموزش عالی فراهم نماید، تا بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، به سیاست گذاران و برنامه ریزان در امر تصمیم گیری و برنامه ریزی کمک نموده و در نتیجه برنامه های درسی آینده از اثربخشی بیشتری برخوردار گردد. بنابراین سؤالی که این پژوهش در پی پاسخ­گویی به آن می­باشد این است که؛ آیا اجرای الگوی طراحی انگیزشی آموزش کلر موجب ارتقاء یادگیری و بهبود کیفیت زندگی کلاسی دانشجویان در آموزش عالی می گردد؟

[1] Thompson& Tilden

[2] Haris

[3]Morrison&Kemp

[4] Small

[5]Balaban& Anadolu

[6]Motivational Design

2

1-2- بیان مساله. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

1-3- هدف پژوهش. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . … . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . .

3

1-4- سؤالات پژوهش. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4

1-5- ضرورت پژوهش . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4

1-6- تعریف مفاهیم . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

6

فصل دوم : ادبیات پژوهش

بخش اول: تبیین رویکرد تفکر انتقادی (معنا ، مبانی و …). . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .2-1- مقدمه. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .

10

10

2-1-2- معنا و مفهوم تفکر انتقادی. . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . .

10

2-1-2-1- مرز تفکر انتقادی و شبه تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14

2-1-2-2-تفکر انتقادی به عنوان یک محصول یا فرایند. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

2-1-2-3- تلاش برای یافتن یک تعریف جامع . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

18

2-1-2-4- تفاوت رویکردتفکر انتقادی با انواع دیگر رویکردهای تفکر. . . . . . . .. . . . . . . . .

19

2-1-3- مبانی تفکر انتقادی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25

2-1-3-1- مبانی فلسفی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . ..

25

2-1-3-1-1- اندیشه های دورۀ کلاسیک. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25

2-1-3-1-2- اندیشه های دورۀ رنسانس. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27

2-1-3-1-3- عصر روشن گری. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . .. .. . . . . . . . . .. . . . . .

31

2-1-3-1-4- اندیشه ها ی معاصر. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

34

· جان دیوئی، پدر تفکر انتقادی مدرن. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .

· رابرت انیس و تفکر مسئولانه . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .

· نظریه پردازان انتقادی(مکتب فرانکفورت) . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

· لیپمن و کاربری تفکر انتقادی در آموزش فلسفه به کودکان. . . . . . . . . . . . . . . . . ..

–مبانی فلسفی برنامه فلسفه برای کودکان. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .

1-مبانی هستی شناختی. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-مبانی انسان شناختی. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3-مبانی معرفت شناختی. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4- مبانی ارزش شناختی. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-3-2- مبانی روانشناختی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-3-2-1- دیدگاه شناختی ژان پیاژه. . . .. . . . . . . . . . ……. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .

2-1-3-2-2- دیدگاه ویگوتسکی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-4- مؤلفه ها، ویژگی ها و رویکردها.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-4-1- مؤلفه های تفکر انتقادی. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

2-1-4-2- ضرورت توجه به هر دو مؤلفۀ تفکر انتقادی.. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

2-1-4-3- مهارت ها و تمایلات در تفکر انتقادی.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .

2-1-4-4- رویکردهای تفکر انتقادی.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-4-4-1- تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت عام. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-4-4-2- تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت در حوزۀ خاص. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .

2-1-5- آموزش مبتنی بر تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .

2-1-5-1- تفکر انتقادی در آموزش و پرورش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

2-1-5-2- چرا فقدان تفکر انتقادی؟. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-5-3-پرورش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .

2-1-5-3-1- پرورش مهارت های تفکر انتقادی. . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-5-3-2- آموزش مبتنی بر دیالوگ. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .

2-1-5-3-3- بهره گیری از فنون طرح پرسش. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .

2-1-5-3-4- یادگیری مبتنی بر همیاری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

2-1-5-3-5- یادگیری بر مبنای حل مسأله. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-5-3-6- آموزش بر مبنای مورد کاوی. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

2-1-5-3-7- آموزش راهبردهایفراشناختی. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. .

2-1-5-3-8- پرورش تمایلات تفکر انتقادی. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. .

2-1-5-3-8-1- موانع تفکر انتقادی. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. .

2-1-5-3-8-2- باورهای معرفتی در تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

2-1-5-3-9- مؤلفه های کلاس درس مبتنی بر تفکر انتقادی. . . . . .. . . . . . . . . . . . .

2-1-6- سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

2-1-6-1- شیوه های سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

2-1-6-2- ابزارهای سنتی سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .

2-1-6-3- مسایل و مشکلات سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .

بخش دوم : تعقل و تفکر در قرآن و روایات

34

35

37

44

50

51

52

54

55

56

58

60

65

65

67

69

73

73

76

80

80

81

84

86

88

90

91

93

94

95

96

97

102

103

108

109

1114

124

2-2-1- مقدمه.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

128

2-2-2-اهمیت تفکر نقادانه در قرآن و روایات. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . .

128

2-2-3- مفهوم تفکّر در لغت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

2-2-4-مفهوم تفکّر در قرآن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .

2-2-5- رابطه مفهوم قرآنی « تفکّر» با « تعقّل» و مراتب آنها.. . . . . . . . . . . . . . . .

2-2-6-تفکر انتقادی در تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-2-6-1-مراحل تفکر و تعقل انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-2-6-1-1-مرحله اول : سمع و نظر نقادانه. . . . . . . . . . . . . . …….. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-2-6-1-2-مرحله دوم : ارزیابی مشاهدات و شنیده ها. . . . . . ……………. . . . . . . . . . .

2-2-6-1-3-مرحله سوم : عبرت و تذکر. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . .. . . . . . .

2-2-6-1-4- مرحله چهارم : برداشت آیه گونه از حقایق عالم. . . .. . . . . …………….. . .

2-2-6-1-5-مرحله پنجم:تعقل انتقادی:شکل گیری نظام معیارتوحیدی.. .. ……………….

2-2-6-2- موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

بخش سوم : تبیین و تطبیق تحلیلی اهداف و مبانی

129

130

131

134

134

134

140

142

144

147

151

مقدمه.. . . . . . . . . . . …………… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

154

2-3-1- بررسی تطبیقی اهداف. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .

155

2-3-1-1- اهداف رویکرد تفکر انتقادی و آموزش فلسفه برای کودکان. . . . . . . . . . . . .

2-3-1-2- اهداف نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی. . . . . . . .. . . . .. . . . . . . .. .. . . . . . . .

2-3-1-3- تحلیل تطبیقی اهداف دو رویکرد. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-3-2- بررسی تطبیقی مبانی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . … . . . . . . . . . .

2-3-2-1- مبانی هستی شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-3-2-1-1-جهان شناسی در رویکرد تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .

2-3-2-1-2-جهان شناسی در رویکرد تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-3-2-1-3- مقایسه جهان شناسی در هر دو دیدگاه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

2-3-2-2- مبانی انسان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-3-2-2-1- انسان شناسی در رویکرد تفکر انتقادی. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . .

2-3-2-2-2- انسان شناسی در رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .

2-3-2-2-3- مقایسه انسان شناسی در هر دو دیدگاه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . .

155

158

161

163

163

163

165

170

172

172

174

191

بخش چهارم : پیشینه پژوهش

2-4-1- تحقیقات انجام شده در ایران. . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

194

2-4-2- تحقیقات انجام شده در خارج از ایران. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

204

2-4-3- تمایز تحقیق پیش رو از تحقیقات انجام شده . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

207

فصل سوم :روش پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

209

مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

210

3-1- روش پژوهش . … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

210

3-2- روش اجرای پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .

210

3-3- جامعه و نمونه پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

211

3-4- طرح پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها و نمودار مفهومی یافته ها. . .

مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . . .. . . . .

نمودار مفهومی تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

211

213

214

216

نمودار مفهومی تطبیق اهداف.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

216

نمودار تطبیق مبانی هستی شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

217

نمودار تطبیق مبانی انسان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

218

نمودار مفهومی تفکر انتقادی در تربیت قرآن و روایات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

209

فصل پنجم :نتیجه گیری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

219

220

5-1- مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .

222

5-2- پاسخ به سؤالات اول. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

222

5-3- پاسخ به سؤال دوم و سوم پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5-3-1- تحلیل تطبیقی اهداف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5-3-2- تحلیل تطبیقی مبانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …. . . . . . .

5-3-2-1- مبانی جهان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5-3-2-2- مبانی انسان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5-4- پاسخ به سؤال چهارم پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

223

223

225

225

227

229

5-5- محدودیت های پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

239

5-6- پیشنهاد ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

240