3- 4-2 شرط مرزی تقارن………………… 20

3- 4-3 شرط مرزی دیوار………………… 21

فصل چهارم: روشهای حل عددی معادلات

4- 1 روشهای حل عددی…………………… 23

4- 1-1 روش حل تفکیکی………………….. 23

4- 1-2 روش حل پیوسته………………….. 23

4- 2 خطی سازی و روشهای آن………………. 24
4- 3 گسسته سازی……………………….. 24

4- 3-1 روش بالادست مرتبه اول……………. 26

4- 3-2 روش قاعده توانی……………….. 26

4- 3-3 روش بالا دست مرتبه دوم ………… 27

4- 3-4 روش مرتبه سوم (QUICK)…………. 28

4- 3-5 مقایسه روشهای مرتبه اول و مرتبه دوم 29

4- 4 فرم خطی شده معادلات گسسته…………… 29

4- 5 زیر تخفیف………………………… 30

4-6 حل کننده تفکیکی……………………. 30

4- 6-1 گسسته سازی معادله ممنتوم……….. 30

4- 6-2 گسسته سازی معادله پیوستگی………. 30

4- 6-3 وابستگی سرعت- فشار…………….. 31

4- 7 الگوریتم سیمپل……………………. 31

4- 8 بررسی همگرایی حل………………….. 33

4- 9 نحوه تعریف باقیمانده در حل کننده تفکیکی 33

فصل پنجم: مدلسازی و تولید شبکه

5- 1 مقدمه…………………………… 35
5- 2 شبکه بندی……………………….. 35

5- 2-1 شبکه های با سازمان……………… 36

5- 2-2 شبکه های بی سازمان……………… 37

5- 3 انواع سلولها…………………….. 38

5- 3-1 شبکه بندی سطح به روش Tri-Pave…….. 39

5- 3-2 شبکه بندی حجم با استفاده از الگوریتم TGrid 40

5- 4 هندسه و شبکه بندی خودروی سمند……… 40

فصل ششم: نتایج

6- 1 مقدمه…………………………… 46
6- 2 ابعاد خودروی سمند، تونل باد و شرایط ورودی 47
6- 3 توزیع ضریب فشار در سطح خارجی خودرو…. 47
6- 4 توزیع فشار در حالت پنجره بسته……… 50
6- 5 توزیع فشار در حالت پنجره باز……….. 51
6- 6 توزیع سرعت ……………………… 54
6- 7 مقایسه پسا در حالات مختلف………….. 58
6- 8 بررسی همگرایی……………………. 62
6- 9 بررسی وابستگی حل به شبکه…………… 62
6- 10 مقایسه مدلهای مختلف اغتشاش………… 63
6-11 نتیجه گیری و پیشنهاد………………. 65

مراجع ………………………………… 66

پیوست: مجموعه توتال استیشن

اصول كلی فاصله یابی با دستگاههای الكترونیكی EDM)) 68
فاصله یاب های الكترواپتیكی……………… 69
خطاهای فاصله یابی با دستگاههای الكترونیكی… 70
تاكئومترهای الكترونیكی…………………. 71
مجموعه های توتال استیشن………………… 72

فهرست اشكال

عنوان صفحه

شكل 1-1 اتومبیل در شرایط محیط واقعی…….. 2
شكل 1-2 مباحث اصلی در آیرودینامیک خودرو…. 2
شكل 1-3 تأثیر باز بودن پنجره و روشن بودن کولر در مصرف سوخت 3
شكل 1-4 میدان جریان در داخل و اطراف اتوبوس مدل شده توسط Kale……………………………………… 4
شكل 1-5 تأثیر کاهش ضریب پسا بر مصرف سوخت… 5
شكل 1-6 سمت راست:طراحی کلمپرر و تکامل تدریجی آن، سمت چپ: برخی طراحی های اولیه اتومبیل…………………. 6
شكل 2-1 توزیع فشار بر روی سطح یک خودرو…. 12
شكل 2-2 توزیع ضریب فشار بر روی سطح یک خودرو 13
شكل 2-3 دو گردابة ایجاد شده در پشت خودرو.. 14
شكل 3-1 صفحات تقارن در یک کانال سه بعدی… 20
شكل 3-2 شرایط مرزی معین شده در دیوار…… 21
شكل 4-1 حجم كنترلی كه برای مجزا سازی معادله انتقال استفاده می­شود………………………………… 25
شكل 4-2 حجم كنترلی یك بعدی……………. 28
شكل 5-1 سلولهای دو بعدی………………. 39
شكل 5-2 المانهای سه بعدی……………… 39
شكل 5-3 مثالی از شبکه‎بندی سطح به روش Tri-pave 39
شكل 5-4 مثالی از شبکه‎بندی حجم با استفاده از الگوریتم TGrid 40
شكل 5-5 طرح سمند در حالت دو پنجره باز….. 41
شكل 5-6 طرح سمند در حالت چهار پنجره باز…. 41
شكل 5-7 طرح داخل سمند (برش در صفحه تقارن). 42
شكل 5-8 ناحیه ورودی و خروجی تونل باد…… 42
شكل 5-9 شبکه‎بندی سطوح………………… 43
شكل 5-10 شبکه‎بندی سطوح در نمای نزدیک…… 43
شكل 5-11 شبکه‎بندی حجم از نمای جانبی……… 44
شكل 5-12 شبکه‎بندی حجم از نمای بالا………. 44
شكل 5-13 شبکه بندی حجم از نمای روبرو……. 45
شكل 5-14 نمایی از میدان حل حول اتوبوس، مدل شده توسط آقای Kale و همکاران………………………………. 45
شكل 6-1 نمودارهای توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودرو سمند در کل عرض خودرو (a) و خط مرکزی(b)………… 48
شكل 6-2 نمودار توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودرو پژو 405…………………………………….. 49
شكل 6-3 نمودار توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودروپراید 49
شكل 6-4 نمودار توزیع ضریب فشار بر روی سطح بالایی خودرو فورد 49
شكل 6-5 توزیع فشار نسبی برروی بدنه خودرو سمند(pa) 50
شكل 6-6 توزیع فشار بر روی بدنه خودرو سمند در نماهای مختلف(pa)…………………………………….. 51
شكل 6-7 توزیع فشار در اطراف خودرو سمند از نمای بالا 51
شكل 6-8 توزیع فشار نسبی در حالت دو پنجره جلو باز(pa) 52
شكل 6-9 توزیع فشار نسبی در حالت دو پنجره عقب باز(pa) 53
شكل 6-10 توزیع فشار نسبی در حالت چهار پنجره باز(pa) 54
شكل 6-11 توزیع سرعت در اطراف خودروی سمند در حالت پنجره بسته(سرعت هوا=m/s 40)…………………… 55
شكل 6-12 بردارهای سرعت در حالت چهار پنجره باز از نمای جانبی و رو به رو……………………………… 56
شكل 6-13 سرعت در دو مقطع عرضی در حالت دو پنجره جلو باز 56
شكل 6-14 سرعت در دو مقطع عرضی در حالت دو پنجره عقب باز 57
شكل 6-15 بردارهای سرعت در اتوبوس مدل شده توسط Kale. 57

فهرست نمودارها

4

5 – 1 فرضیات تحقیق

4

6 – 1 کاربردهای تحقیق

5

7 – 1 روش پژوهش و گردآوری اطلاعات

5

8 – 1 محدوده و زمان مورد مطالعه

5

9 – 1 سازماندهی تحقیق

5

10 – 1 مشکلات و موانع تحقیق

6

11 – 1 پیشینه تحقیق

6

12 – 1 تعریف اصطلاحات

7

1- 12 – 1 متغیر مستقل: ژئوپلیتیک آسیای مرکزی

7

2- 12 – 1 متغیر وابسته: جمهوری اسلامی ایران

8

3 – 12 – 1 متغیر مداخله گر: علائق قدرتهای مداخله گر

10

4 – 12 – 1 متغیر تعدیل کننده: چالش (ژئوپلیتیکی)

10

13- 1 همگرایی و واگرایی

11

14- 1 مفهوم منطقه

15

15- 1 مرز

16

فصل دوم: ادبیات تحقیق (مبانی نظری)

1 -2 ژئوپلیتیک

18

2 – 2 نظریات پایه ارائه شده در تاریخ مطالعات ژئوپولیتیک

21

1 -2 – 2 نظریه ارگانیکی حکومت: فردریک راتزل (1844-1904)

22

2 -2 – 2 نظریه سرزمین قلبی: سر هالفورد مکیندر (1861-1947)

23

3 – 2 – 2 نظریه ریملند: نیکولاس اسپایکمن (1914-1840)

25

4 – 2 -2 نظریه قدرت دریای: آلفرد تایر ماهان

26

5 – 2 – 2 نظریه ساختار ژئوپلیتیک جهان از سائل بی کوهن

27

3 – 2 عوامل مؤثر در ژئوپلیتیك

28

1 – 3 – 2 عوامل ثابت

29

1. موقعیت

29

الف. موقعیت دریایی

29

ب. موقعیت ساحلى

30

ج. موقعیت بری (مرکزی)

30

د. موقعیت استراتژیک

30

2. فضا

30

3. وسعت خاک

31

4.توپوگرافی

31

5. شکل کشور

31

الف. كشورهاى فشرده

31

ب. كشورهاى طویل

31

ج. كشورهاى دنباله دار

31

د. كشورهاى تکه تکه

31

ه. كشورهاى منگنه اى

32

2 – 3 – 2 عوامل متغیّر

32

1 -2 – 3 – 2 جمعیّت

32

2 – 2 – 3 – 2 منابع طبیعى

33

1 – 2 – 2 – 3 -2 منابع غذایی

33

2- 2 – 2 – 3 – 2 منابع معدنى

33

3- 2 – 2 – 3 – 2 نهادهای سیاسی و اجتماعی

34

4 – 2 اقتصاد ـ زمین (ژئواکونومی)

34

5 – 2 بیضی استراتژیک انرژی و اهمیت راهبردی دریای خزر و خلیج فارس

35

6 – 2 قوم ترکمن در آسیای مرکزی و ایران

38

7 – 2 جایگاه آنتروپی در ارتباط با کشورهای منطقه آسیای مرکزی

40

نتیجه گیری

42

فصل سوم: منطقه شناسی آسیای مرکزی

43

1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی

43

1 – 1 -3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی در دوره باستان تا ورود اسلام

43

2 – 1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی در دوره تمدن اسلامی

44

3 – 1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی در دوره روسها و شوروی سابق

46

4 – 1 – 3 تاریخچه منطقه آسیای مرکزی پس از پایان جنگ سرد و اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی ض

49

2 – 3 آسیای مرکزی و موقعیت جغرافیایی آن

50

3 – 3 جنبه های اهمیّت منطقه آسیای مرکزی در مطالعات آسیای مرکزی

53

1 – 3 – 3 اهمیت منطقه آسیای مرکزی از نظر ژئوانرژی و ژئواکونومی

53

2 – 3 – 3 اهمیت آسیای مرکزی از نظر منطقه همجوار با مناطق اسلاو، اسلام و زرد پوستان شرق آسیا

55

4 – 3 کشورشناسی منطقه آسیای مرکزی

55

1 – 4 – 3 قزاقستان

56

1 – 1- 4 – 3 ویژگی های جغرافیایی و موقعیت جغرافیایی قزاقستان

56

2 – 1 – 4 – 3 ویژگی های انسانی قزاقستان

57

3 – 1- 4 – 3 ویژگی های اقتصادی قزاقستان

58

2 – 4 – 3 جمهوری تاجیکستان

59

1 – 2 – 4 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگی های جغرافیایی تاجیکستان

59

2 – 2 – 4 – 3 ویژگی های انسانی جمهوری تاجیکستان

60

3 – 2 – 4 – 3 ویژگی های اقتصادی جمهوری تاجیکستان

61

3 – 5 – 3 ازبکستان

64

1 – 3 – 5 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگی های جغرافیایی ازبکستان

64

2 – 3 – 5 – 3 ویژگی های انسانی ازبکستان

65

3 – 3 – 5 – 3 ویژگی های اقتصادی ازبکستان

65

4 – 5 – 3 جمهوری قرقیزستان

66

1 – 4 – 5 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای انسانی جمهوری قرقیزستان

66

2 – 4 – 5 – 3 ویژگی های انسانی جمهوری قرقیزستان

67

3 – 4 – 5 – 3 ویژگی های اقتصادی جمهوری قرقیزستان

68

5 – 5 – 3 ترکمنستان

68

1 – 5 – 5 – 3 موقعیت جغرافیایی و ویژگی های جغرافیایی ترکمنستان

68

2 – 5 – 5 – 3 ویژگی های انسانی ترکمنستان

69

3 – 5 – 5 – 3 ویژگی های اقتصادی ترکمنستان

70

نتیجه گیری

72

فصل چهارم: زمینه های حضور کشورهای روسیه و آمریکا در آسیای مرکزی و چالش های احتمالی آن بر جمهوری اسلامی ایران

73

1 – 4 بازی بزرگ و بازی بزرگ جدید و حضور کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در منطقه آسیای مرکزی در قرن نوزدهم تا کنون

74

2 – 4 زمینه ها و اهداف حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در منطقه آسیای مرکزی

80

2 – 2 – 4 زمینه ها و اهداف حضور روسیه در منطقه آسیای مرکزی

82

1- 2 – 2 – 4 اهمیّت آسیای مرکزی بواسطه الزامات امنیّتی ناشی از موقعیّت جغرافیایی

82

2 – 2 – 2 – 4 اهداف امنیّت ملّی روسیه در آسیای مرکزی در ارتباط با مسائل قومی

84

3 – 2 – 2 – 4 اهداف روسیه در آسیای مرکزی بعنوان پتانسیل های بازار مصرف کالاهای روسی

85

4 – 2 – 2 – 4 اهمیّت آسیای مرکزی برای روسها از لحاظ ذخایر انرژی و معادن زیر زمینی

85

5 – 2 – 2 – 4 اهمیت راهبردی آسیای مرکزی برای روسیه تحت عنوان حیات خلوت یا خارج نزدیک

86

6 – 2 – 2 – 4 اهمیّت اقتصادی روسیه در آسیای مرکزی و مسئله ترانزیت انرژی

88

4 – 2 – 4 زمینه ها و اهداف حضور ایالات متحده آمریکا در منطقه آسیای مرکزی

89

1 – 4 – 2 – 4 استراتژی نظم نوین جهانی و جایگاه آسیای مرکزی در این رویکرد

91

2 – 2 – 2 – 4 منافع ایالات متحده آمریکا برای جلوگیری از افزایش نفوذ این کشور در قبال گسترش مناسبات کشورهای آسیای مرکزی و چین

94

3 – 2 – 2 – 4 حادثه 11 سپتامبر 2001 میلادی و اهمیّت جغرافیای آسیای مرکزی در قبال با جنگ افغانستان

94

4 – 4 – 2 – 4 جلوگیری از گسترش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی

98

5 – 4 – 2 – 4 جلوگیری از سلطه مجدد روسیه برآمده از اضمحلال شوروی در منطقه آسیای مرکزی

100

6 – 3 – 2 – 4 ارائه الگوی حکومتی مورد نظر خود در کشورهای منطقه

101

7 – 3 – 2 – 4 اهداف ایالات متحده در آسیای مرکزی در ارتباط با منابع انرژی

102

8 – 3 – 2 – 4 اهداف اقتصادی ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی

104

3 – 4 ارزیابی گرایش کشورهای آسیای مرکزی در قبال ایالات متحده آمریکا و روسیه

105

4 – 4 علائق ژئوپلیتیکی ایران در حوزه کشورهای آسیای مرکزی

108

1 -4- 4 جایگاه متقابل جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی به عنوان مرکزی عنوان مسیر ترانزیتی

109

2 – 4 – 4 جایگاه ویژه جمهوری اسلامی ایران به عنوان مسیر انتقال خط لوله انرژی آسیای مرکزی و دسترسی به دریاهای آزاد

112

3- 4 – 4 وجود علائق و پیوندهای فرهنگی و اشتراکات تاریخی

114

4 – 6 – 3 علائق در ایجاد همگرایی با کشورهای آسیای مرکزی

117

5 – 4 تضاد علائق ومنافع سه کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ایالات متحده آمریکا

121

6 – 4 حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه در آسیای مرکزی و اثرات ژئوپلیتیکی آن بر ایران

123

1 – 5 – 4 مناسبات جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی

124

1 – 1- 5 – 4 مناسبات و روابط در حوزه اقتصادی

124

2 – 1- 5 – 4 مناسبات و روابط در حوزه فرهنگی

127

3 – 1 – 5 – 4 مناسبات و روابط در حوزه سیاسی

128

2 – 4 – 4 حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه در آسیای مرکزی و اثرات ژئوپلیتیک آن بر ایران

131

1 – 2 – 4 – 4 حضور ایالات متحده و روسیه و احتمال چالش های مرزی علیه ایران

131

2 – 2 – 4 – 4 حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه در منطقه آسیای مرکزی و مسئله ترانزیت و عمق استراتژیکی جمهوری اسلامی ایران در این منطقه

136

نتیجه گیری

138

فصل پنجم: ارزیابی فرضیات، نتیجه گیری و پیشنهادات

141

پیشنهادات

150

منابع

151

چکیده انگلیسی

157

 

فهرست جداول:

جدول 1 – 1: تنوع قومی در ایران	9
جدول 1 – 2: مهمترین نظریات ارائه شده در رابطه با مناطق مهم و راهبردی	21
جدول 2 – 2	24
جدول 3 – 2: میزان ذخایر نفت و گاز خلیج فارس و خزر 2005	37
جدول شماره 1 – 3: کشورهای آسیای مرکزی	52
جدول شماره 2 -3: میزان تولید نفت خام کشورهای حوزه دریای خزر (هزار بشکه در روز)	54
جدول شماره 3 – 3: میزان ذخایر نفت و گاز در کشورهای آسیای مرکزی و حوزه دریای خزر	55
جدول3 – 3: میزان نرخ رشد جمعیت کشور جمهوری تاجیکستان	61
جدول4 – 3: شاخص های اقتصاد كلان تاجیكستان	63
جدول شماره 1 – 4: مسیر خطوط انرژی منطقه دریای خزر	111
جدول شماره 2 – 4: ترانزیت صادرات و واردات ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی از مسیر ایران در سال 2003 م. (هزار تن)	112
جدول شماره 3 – 4: خطوط انرژی نیرو موجود بین ایران و ترکمنستان سال 1383	114
جدول 4 – 4: منافع و علائق متضاد سه کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی	121

فهرست نمودارها:

نمودار 1 – 1: مناطق ژئوپلیتیک و استراتژیک همجوار با کشور جمهوری اسلامی ایران	10
نمودار 1 – 2 : عوامل موثر در ژئوپلیتیک …………………………………..	29
نمودار 2 – 2: نمودار روابط آنتروپی و عوامل جغرافیایی …………..	41
نمودار 1 – 4: بازی بزرگ در آسیای مرکزی	76
نمودار 2 – 4: بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در جوزه ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی	80
نمودار 3 – 4: بازی بزرگد جدید و منافع کشورهای ایالات متحده آمریکا، روسیه و جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی	122
نمودار 4 – 4:میزان صادراتو واردات متقابل جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی	127

فهرست نقشه ها:

نقشه هارتلند ژئوپلیتیک انرژی	37
نقشه 1 – 3: کشورهای آسیای مرکزی	53
نقشه 1 – 4: جایگاه متقابل جمهوری اسلامی ایران و به کشورهای آسیای مرکزی عنوان مسیر ترانزیتی	109
نقشه 2 – 4: نقشه مرز ایران و ترکمنستان	132

 

چکیده : فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی منجر به شکل گیری پنج جمهوری تازه تاسیس در منطقه آسیای مرکزی شد؛ منطقه ای که به دلیل شرایط ویژه ژئوپلیتیک خود شاهد حضور کشورهای متعدد در خود بوده است. از یک سو شرایط خاص جغرافیایی منطقه و از سویی دیگر اهمیّت ژئواکونومی، آسیای مرکزی نه تنها باعث توجه روسیه برآمده از قدرت مضمحل شده شرق به این منطقه شده است، بلکه کشورهای منطقه همچون چین و ترکیه و کشور فرامنطقه ای همچون ایالات متحده آمریکا، را متوجّه این منطقه ساخته است. هر یک از این کشورها در پی درستیابی به اهداف خود در این منطقه هستند و این بر استقلال سیاسی و اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی اثربخش بوده است. قابل توجّه است که کشورهای منطقه آسیای مرکزی از لحاظ جغرافیایی دارای آنتروپی بالایی هستند و کشورهای این منطقه را به کشورهای همسایه خود به عنوان مکمل جغرافیایی وابسته می کند. این امر، توجّه کشورهای منطقه را به کشورهای همسایه شان بویژه به جمهوری اسلامی ایران معطوف کرده است. حضور و نقش آفرینی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی، شرایط خاصی را بر این منطقه فراهم آورده است که مطالعه علل ژئوپلیتیکی آن می تواند اهمیّت به سزایی در مطالعات این منطقه، به عنوان منطقه استراتژیک در جوار کشورمان، داشته باشد. روش این پایان نامه، توصیفی – تحلیلی، با استفاده از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، به بررسی ژئوپلیتیک منطقه آسیای مرکزی پرداخته است. بر این اساس، سئوالات این پایان نامه عبارت است از: 1. عوامل ژئوپلیتیک موثر آسیای مرکزی بر حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه چه می تواند باشد؟ 2. حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی چه اثراتی بر امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟ برای هر یک از این سئوالات، یک فرضیه مطرح شده است که آن دو از این قرار هستند: فرضیه اول: ویژگی های اقتصادی و موقعیت منطقه ای، از جمله عوامل موثر در علائق و حضور ایالات متحده و روسیه در آسیای مرکزی است. فرضیه دوم: حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی باعث نتایجی مانند کاهش ترانزیت، عمق استراتژیک و چالش های مرزی علیه ایران می شود. و

واژگان کلیدی: ژئوپلیتیک، آسیای مرکزی،منابع انرژی، ایالات متحده آمریکا، روسیه، جمهوری اسلامی ایران.

6-4-1-2- نتیجه گیری.. 17

5-1-2- عناصر و مؤلفه های درونی نظام فرهنگ… 18

2-2- پوشش: 23

1-2-2- مفهوم پوشش… 23

2-2-2- ریشه های پوشش… 24

3-2-2- عوامل مؤثر بر الگوی پوشش در جامعه. 27

4-2-2- پوشش و فرهنگ… 28

1-4-2-2- پوشش نماد فرهنگ… 29

2-4-2-2- پوشش و هویت و منزلت اجتماعی.. 30

5-2-2- پوشش در فرهنگ اسلامی.. 33

فصل سوم: دولت و فرهنگ… 38

مقدمه. 39

1-3- دولت و فرهنگ(سیاستگذاری در حوزه فرهنگ) 40

1-1-3- سیاستگذاری عمومی و توسعه فرهنگی.. 40

2-1-3- سیاستگذاری فرهنگی.. 44

3-1-3- رویکردهای نظری درباره سیاست پذیری فرهنگ… 49

1-3-1-3- دیدگاه فرهنگ آزاد. 49

2-3-1-3- دیدگاه کنترل فرهنگی.. 50

3-3-1-3- نقد و نتیجه. 52

4-1-3- ضرورت برنامه ریزی فرهنگی.. 56

5-1-3- دلایل دخالت و سیاستگذاری در فرهنگ… 58

1-5-1-3- وظیفه دولت اسلامی در مبارزه با هرج و مرج و فساد فرهنگی و زمینه سازی در جهت کمال جامعه: 60

2-5-1-3- ضرورت وجود مرکز واحد در مقابله با تهاجم فرهنگی: 60

3-5-1-3- ضرورت ملت سازی یا ایجاد هویت ملی: 61

4-5-1-3- ضرورت نظم دهی به تغییرات فرهنگی: 62

5-5-1-3- تضمین آزادی بیان، مشارکت و تمرکززدایی فرهنگی: 63

6-5-1-3- ضرورت آموزش فرهنگ: 63

7-5-1-3- تأثیر سیاستگذاری فرهنگی بر سایر زمینه ها: 63

8-5-1-3- افزایش رفاه و گسترش فعالیت های فرهنگی و تفریحی.. 64

6-1-3- سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی در ایران. 64

2-3- دولت و پوشش(سیاستگذاری در حوزه پوشش) 67

1-2-3- حق و حکم. 68

1-1-2-3- حق و ویژگی های آن. 68

2-1-2-3- حکم و ویژگی های آن. 69

3-1-2-3- حق یا حکم بودن حجاب.. 69

2-2-3- حجاب از منظر حقوق و حوزه عمومی و خصوصی.. 70

1-2-2-3- حوزه خصوصی.. 70

2-2-2-3- نسبت حکومت با حوزه خصوصی و شخصی.. 73

3-2-2-3- حجاب: خصوصی یا عمومی.. 74

4-2-2-3- تزاحم حقوق در مسئله حجاب.. 75

3-2-3- حجاب از منظر احکام اسلامی.. 77

1-3-2-3- توجیه فردی بودن حجاب.. 78

2-3-2-3- توجیه اجتماعی بودن حجاب.. 79

3-3-2-3- نسبت حکومت با احکام. 82

4-2-3- تعامل رویکرد کیفری با سیاست های غیرکیفری در حوزه پوشش… 84

فصل چهارم: سیاستگذاری پوشش در. 88

جمهوری اسلامی ایران. 88

مقدمه. 89

2-4- پوشش در قوانین و سیاست های پیش از انقلاب.. 89

1-2-4- پهلوی اول. 90

2-2-4- پهلوی دوم. 94

3-4- سیاستگذاری پوشش پس از پیروزی انقلاب اسلامی.. 96

1-3-4- دهه اول (سال های 57 تا 68) 96

1-1-3-4- بخشنامه ها و اطلاعیه های سازمان های قضایی و اجرایی.. 101

2-1-3-4- قوانین مجلس… 106

1-2-1-3-4- قانون بازسازی نیروی انسانی وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت.. 106

2-2-1-3-4- لایحه امر به معروف و نهی از منکر. 106

3-2-1-3-4- قوانین رسیدگی به تخلفات اداری(مصوب 1362، 1365، 1371، 1372) 107

4-2-1-3-4- ماده 102 قانون مجازات اسلامی.. 107

5-2-1-3-4- قانون مقررات انتظامی هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی كشور 108

6-2-1-3-4- قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان لباسهایی كه استفاده از آنها در ملاء عام خلاف شرع است و یا عفت عمومی را جریحه دار می كند. 108

3-1-3-4- مصوباتشورای عالی انقلاب فرهنگی.. 109

1-3-1-3-4- آیین نامه انضباطی دانشجویان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی.. 109

2-3-1-3-4- آئین نامه حفظ حدود و آداب اسلامی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی 110

2-3-4- دهه دوم (سال های 1368 تا 1378) 110

1-2-3-4- چند بخشنامه های از قوه قضائیه. 111

2-2-3-4- دولت.. 112

1-2-2-3-4- آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان لباس هایی که استفاده از آنها در ملاء عام خلاف شرع است و یا عفت عمومی را جریحه دار می کند. 112

2-2-2-3-4- مصوبات کمیسیون سیاستگذاری در امور اجرایی مبارزه فرهنگی با مظاهر فساد 113

3-2-3-4- مصوبات مجلس… 117

1-3-2-3-4- قوانین رسیدگی به تخلفات اداری.. 117

2-3-2-3-4- كتاب پنجم قانون مجازات اسلامی.. 117

4-2-3-4- شورای عالی انقلاب فرهنگی.. 118

1-4-2-3-4- آیین نامه انضباطی دانشجویان جمهوری اسلامی.. 118

2-4-2-3-4- اصول، مبانی و روش های اجرایی گسترش فرهنگ عفاف.. 119

3-3-4- دهه سوم (سال های 78 تا 88) 121

1-3-3-4 دولت.. 121

1-1-3-3-4- آیین نامه اجرایی مدارس… 121

2-3-3-4- مجلس… 121

1-2-3-3-4- قانون ساماندهی مد و لباس… 121

3-3-3-4- شورای عالی انقلاب فرهنگی.. 122

1-3-3-3-4- سیاست های مقابله با تهاجم فرهنگی.. 122

2-3-3-3-4- سیاست های فرهنگی تبلیغی روز زن. 123

3-3-3-3-4- سیاست های فعالیت های بین المللی زنان. 124

4-3-3-3-4- منشور حقوق و مسئولیت های زنان در جمهوری اسلامی ایران. 124

5-3-3-3-4- شاخص های ارزیابی آموزش عالی.. 125

6-3-3-3-4- راهبردها و راهکارهای گسترش فرهنگ عفاف.. 125

7-3-3-3-4- سیاست های ارتقاء مشارکت زنان در آموزش عالی.. 126

8-3-3-3-4- راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب.. 126

4-3-4- سیاستگذاری پوشش درصدا و سیماووزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.. 127

1-4-3-4- راهبردها و اهداف کلان. 127

2-4-3-4- سیاست ها و راهکارها 133

3-4-3-4- وظایف… 135

1-3-4-3-4- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. 136

2-3-4-3-4- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.. 140

4-4-3-4- اقدامات و عملکردها 142

1-4-4-3-4- صدا و سیما 142

1-1-4-4-3-4- اقدامات سال 1385. 142

2-1-4-4-3-4- اقدامات سال 1386. 146

2-4-4-3-4- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.. 152

1-2-4-4-3-4- اقدامات سال 1385. 152

2-2-4-4-3-4- اقدامات سال 1386. 163

فصل پنجم: نتیجه گیری.. 172

پیوست ها 204

منابع: 257

فصل اول: کلیات

1-1- مسئله تحقیق

لباس و پوشش یكی از شئون انسانی و زیرمجموعه های فرهنگ است که به خصوصیات متفاوت فردی و اجتماعی انسان مربوط می شود. لباس پرچم وجود آدمی است كه از اعتقادات و فرهنگ و آداب و رسوم وی سخن می گوید. پیدایش لباس منشأهای گوناگونی دارد، منشأ روانی، امنیتی، اجتماعی، اخلاقی و دینی. مفسرین در تفسیر آیه 26 سوره اعراف (7) لباس را از جمله نعمات الهی به بشر دانسته اند. (حسینی شاه عبدالعظیمی، 1363: ج 4، 29 و قرائتی، 1383: ج 4، 44 و مکارم شیرازی، 1374: ج 6، 133)

لباس به عنوان یک پدیده فرهنگی قدمتی به اندازه زندگی بشر داشته و در سراسر زندگی انسان و تا هنگام مرگ همراه اوست. پوشاک به مثابه همراه همیشگی انسان دارای اهمیت فراوانی است که تأثیرات و کارکردهای مختلفی چون فرهنگی، مذهبی-آیینی، سیاسی، اقتصادی، نشانه شناسی و ارتباطی، زیبایی شناسی، مردم شناسی، روانی، اقلیمی و…. دارد و می توان آن را از دیدگاه های مختلفی از قبیل روان شناسی، اخلاق، اقتصاد، جامعه شناسی، مذهب، قانون، تاریخ و جغرافیا بررسی کرد.

کارکردهای گوناگون لباس سبب ظهور مسائل مختلف در حوزه اجتماع مانند مسائل اخلاقی-اجتماعی(عفاف و حجاب، فساد اخلاقی و ناهنجاری های اجتماعی و طرح مسئله امنیت اخلاقی-اجتماعی)، فرهنگی(مد و مدگرایی، تهاجم فرهنگی و غرب گرایی و غرب زدگی در پوشش، هویت ملی و طرح مسئله لباس ملی) و اقتصادی(سلطه اقتصادی و تبدیل شدن کشورها و جوامع به بازار مصرف تولیدات کشورهای بیگانه و آسیب به تولیدات داخلی) شده است. بر این اساس پوشش یکی از نمادهای فرهنگی و از ارزش های خاص هر جامعه و فرهنگ و به خصوص فرهنگ اسلامی-ایرانی ما به شمار می رود که در طی چند دهه عمر انقلاب همواره با مسائل فرهنگی و اجتماعی دیگری گره خورده و مورد سؤال واقع شده است.

از سوی دیگر توجه به نقش حکومت در زمینه فرهنگ سازی در این زمینه انکارناپذیر بوده و در نگاهی عمیق تر، ضروری و اساسی است. در سده ی اخیر موضوع پوشش همواره مورد توجه جوامع اسلامی، اندیشمندان و رهبران فرهنگی و دولت ها بوده است. در جمهوری اسلامی ایران نیز حجاب و عفاف در طول چند دهه ی اخیر همواره یکی از معضل های مهم فرهنگی و اجتماعی جامعه بوده و مورد توجه صاحبنظران، کارشناسان و مسئولان دستگاه های فرهنگی جامعه قرار گرفته است. در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی طرح ها و برنامه های مختلفی از سوی نهادها و سازمان های مختلف در جهت گسترش و نهادینه سازی فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه، تدوین و تصویب شده است.

حال با توجه به اهمیت و ضرورت پوشش به عنوان یکی از مهم ترین مسائل فرهنگی جوامع و به خصوص جامعه ایران از یک سو و نقش بی بدیل و غیرقابل انکار حکومت ها در این زمینه، بجاست که سیاست های دولت در این زمینه را مورد سؤال قرار دهیم و بپرسیم حکومت در قبال این مسئله مهم فرهنگی چه اقداماتی انجام داده و سیر تحول سیاستگذاری و مداخله دولت در حوزه پوشش افراد جامعه پس از انقلاب اسلامی ایران تا کنون به چه صورت بوده است.

1-3-1دین و مذهب… 25

1-3-2 زبان. 26

1-3-3 جغرافیا یا سرزمین.. 27

1-3-4 فرهنگ (رسوم ملی،آیین ها،اسطوره ها،هنر) 28

1-3-5 تاریخ و سرنوشت مشترک…. 29

1-3-6 بستگی های مشترک اقتصادی.. 30

1-3-7 میراث سیاسی مشترک (دولت) 31

1-3-8 اراده جمعی داوطلبانه. 32

فصل دوم:

ملت ایران در ادوار مختلف تاریخی با تمرکز بر بعد از انقلاب اسلامی 1979

2-1 مقدمه. 34

2-2 تاریخ سیاست های ملت سازی در دوران باستان و اسلامی.. 34

2-3بررسی سیاست های ملت سازی بعد از انقلاب اسلامی 1979. 36

2-3-1 رویکرد امت مدارانه (الگوی آرمان گرایانه) 36

2-3-2رویکردتلفیقی.. 36

2-3-3 رویکرد وحدت در کثرت… 37

2-3-4 دوران سیاست جنگی.. 42

2-4 نتیجه گیری.. 46

فصل سوم : وضعیت جمعیت شناختی جمهوری اسلامی ایران ( با تأکید بر تنوع قومی)

3-1مقدمه…………………………………………………………… 48

3-2 بررسی وضعیت تنوع قومی در جهان. 48

3-3 تنوع قومی در ایران و علل آن. 52

3-4 علل گونا گونی قومی در ایران. 53

3-4-1زبان. 55

3-4-2 دین.. 56

3-4-3موقعیت جغرافیایی ؛ اقوام مهاجر و کوچ نشین.. 57

3-4-4 برنامه های نوسازی (نفوذ فرهنگ غرب) 58

3-5 ایران: موزاییک اقوام. 58

3-5-1 قوم آذری.. 65

3-5-2 قوم کرد. 67

3-5-3 قوم عرب… 70

3-5-4 قوم بلوچ.. 72

3-5-5 قوم ترکمن.. 75

3-5-6 قوم لر. 78

3-6 نتیجه گیری.. 80

فصل چهارم: سیاست ملت سازی در دوران سازندگی و اصلاحات در جمهوری اسلامی ایران (1384- 1367)

4-1 مقدمه.. 82

4-2 دوره سازندگی.. 82

4-2-1 تأکید بر توسعه اقتصادی و تشدید نابرابری های منطقه ای.. 82

4-2-2تشدید تمرکز گرایی در ساختار سیاسی کشور. 86

4-2-3 مصوبه­هایشورای عالی انقلاب فرهنگیدر دوره سازندگی…………………………………………..87

4-2-4 دیدگاه های رئیس دولت سازندگی.. 88

4-2-5 برنامه ها و اهداف طرح ریزی شده دولت و هیات وزیران(1376-1368) 91

4-2-6 نتایج و عملکرد دولت سازندگی.. 94

4-2-7 جمع بندی اقدامات دوره سازندگی در جهت تدوین سیاست ملت سازی (1376- 1368) 100

4-3 دوره اصلاحات (1384-1376) 103

4-3-1 دیدگاه رئیس دولت اصلاحات در زمینه ملت سازی.. 103

4-3-2 اولویت یافتن مسایل فرهنگی و سیاسی (اهداف و برنامه های طرح ریزی شده دولت و هیات وزیران) 107

4-3-3 تمرکز زدایی اداری، برنامه ریزی.. 111

4-3-4 تغییر نگرش در مبانی هویت ملی و وفاق اجتماعی ( تغییر در مبانی ملت سازی) 113

4-3-5 عملکرد و نتایج دولت اصلاحات(1384-1376) 115

فصل پنجم : نتیجه گیری

5-1 وجوه تفاوت در دو الگوی ملت سازی در جمهوری اسلامی ایران. 124

5-2 وجوه تشابه در سیاست های ملت سازی در دوران سازندگی و اصلاحات… 126

فهرست منابع. 131

منابع فارسی.. 131

منابع لاتین.. 136

فهرست جداول

ب) دیدگاه فلسفی 65

پ) اندیشه 68

1- مفهوم آزادی 68

2- لیبرالیسم مساوات طلبانه 72

3- اخلاق 74

4- عدالت 75

5- حق در برابر خیر 81

6- قراردادگرایی 82

د) جمع بندی 84

الف) سیر تاریخی آزادی 88

ب) وجوه اشتراک و افتراق 90

وجوه اشتراک آراء هایک و رالز درباره مفهوم آزادی 101

وجوه افتراق آراء هایک و رالز درباره مفهوم آزادی 101

الف) خلاصه ونتایج 104

ب) محدودیت ها و پیشنهادات 108

فهرست منابع 110

Abstract: 114

چکیده

مفهوم آزادی بی شک یکی ازمهمترین نظریه های سیاسی می باشد که همواره تاثیرات شگرفی را در تحولات جهان داشته است، اما تعریف آزادی همواره دشوار بوده است زیرامفاهیم تشکیل دهنده آن قابل تعبیرها و تفسیرهای گوناگون است. متفکرین زیادی تعاریف و تفاسیرمتعددی را دراین باره ارائه کرده اند، از جمله مهمترین اندیشمندانی که تاثیرات شگرفی را در بحث آزادی گذاشته اند هایک ورالز می باشند، بنابراین مهمترین هدف این پژوهش بررسی تطبیقی مفهوم آزادی در آراء سیاسی هایک ورالزمی باشد و دراین راستا سئوالاتی مطرح گردید که عبارتند از: 1) معنی و راهکارهای دست یابی به آزادی در اندیشه هایک چیست؟ 2) معنی و راهکارهای دست یابی به آزادی دراندیشه رالزچیست؟ 3) وجوه اشتراک و افتراق مفهوم آزادی در اندیشه هایک و رالز کدامند؟ روش انجام این پژوهش توصیفی و تحلیلی است ونتایج و یافته های حاصل از این پژوهش به شرح ذیل می باشد: 1) آزادی نزد هایک به معنای آزادی از همه قید و بندها و رها شدن در دنیای غرایز نیست، بلکه برعکس او آزادی را در چارچوب قید و بندهای کلی یعنی قانون میسرمی‏داند. محوراندیشه سیاسی هایك آزادی است ومنظور هایک از آزادی عمدتاً آزادی سیاسی و مدنی فردی است؛ 2) ازجمله مشهورترین تئوری ها پیرامون آزادی و عدالت در غرب تئوری عدالت جان رالزمی باشد که کالبد اصلی آن را مفهوم آزادی تشکیل می دهد. آزادی از دید وی شامل برابری و عدالت هم هست و عدالت از درون آزادی سر برمی آورد.

کلید واژه ها:آزادی؛ عدالت؛ انسانیت

 

مقدمه

درطول قرون و اعصار هیچ کلمه ای به اندازه کلمه آزادی بحث انگیز نبوده است. آزادی به پرمعناترین و مورد توجه ترین واژه در جوامع انسانی تبدیل شده و دراین بین فلاسفه و دانشمندان هر عصر با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی، شرایط اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی موجود به تلاش برای تعریف آزادی و حل مسائل حاشیه ای آن پرداختند. همچنین می توان گفت: هیچ کلمه ای همانند واژه آزادی مورد بد فهمی و کژفهمی ها نبوده است. به نام آزادی و در دفاع از آن در طول تاریخ خون ها ریخته شده، جنگ ها بوجود آمده، شکنجه ها صورت گرفته و توسط ادبا، شاعران، سیاستمداران، فیلسوفان و حتی مردم عادی در مدح و ستایش یا نکوهش آن سخن ها گفته شده و کتاب ها به نگارش درآمده است.

مفهوم آزادی از بدو پیدایش فلسفه سیاسی تاکنون یکی از مهمترین مفاهیمی بود که اندیشمندان و فلاسفه درعلوم انسانی به آن پرداخته اند و هر یک با توجه به نگاه خود نسبت به ایجاد یک جامعه مطلوب معنای خاص خود را درباره این مفاهیم بیان داشته اند، در این میان دو تن از اندیشمندانی که درعصر حاضر می توان به آراء آنها در مورد ایجاد جامعه مطلوب که در آن آزادی و عدالت حاکم باشد به هایک و رالزاشاره نمود. در این پژوهش سعی شده است که معنا و مفهوم واژه آزادی از نقطه نظر این دو اندیشمند مورد توجه قرار گرفته و تلاش گردد که وجوه اشتراک و افتراق آراء این دو اندیشمند در ارتباط با مفهوم آزادی فهمیده شود. برای رسیدن به این هدف این پژوهش به چند فصل تقسیم شده است که در فصل اول سعی بر آن است تحت عنوان کلیات تحقیق به بیان مساله، اهمیت و ضرورت، اهداف، سئوالها پرداخته شود و در فصل دوم تحت عنوان چارچوب نظری تحقیق و بیان مباحث نظری پیرامون آزادی به معنی مفاهیم و تفسیرهایی از مفهوم آزادی و تحقیقات انجام شده توجه شده است. درفصل سوم مفهوم آزادی در آراء هایك وراهکارهای دست یابی به آن و در فصل چهارم مفهوم آزادی درآراء رالز و راهکارهای دست یابی به آن مطرح است. درفصل پنجم به وجوه اشتراک و افتراق آراء هایک و رالز درباره مفهوم آزادی توجه شده است و در فصل ششم خلاصه، نتایج و پیشنهادات در مورد این پژوهش ارائه گردیده است.

دراین پژوهش سعی بر آن بود تا با رویکردی علمی و با استفاده از شیوه ای توصیفی و تحلیلی آراء هایک و رالز در مورد مفهوم آزادی به صورت تطبیقی بررسی شود. در این راستا از منابع و ماخذ گسترده ای شامل کتب، مقالات، فصل نامه ها و… از دیدگاه ها و نظرات بسیاری بهره برداری شده است، بدین سبب این پژوهش می توان یکی از منابع مفید در حوزه اندیشه سیاسی و شناخت آراء هایک و رالز باشد اما این پژوهش نیز مانند هر پژوهش دیگری عاری از ایراد و انتقاد نیست.