1-6-4- مدیران. 10

1-6-5- ارزشیابی. 10

1-6- اختصارات.. 10

فصل دوم. 11

مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 11

2- مقدمه 12

2-1-تعاریف آموزش.. 13

2-2- آموزش و نقش آن در توسعه سازمانی : 14

2-3- آموزش کارکنان. 15

2-4- مدلها و فرایندهای آموزش.. 17

2-4-1- مدلهای ساده وخطی. 17

2-4-2- مدل T. D. L. B.. 18

2-4-3- مدل پارکر. 19

2-4-4- مدل مبتنی بر تحول پذیر بودن سازمان. 20

4-5- مدل رویكرد سیستمی به آموزش.. 21

2-5- نیاز سنجی آموزشی. 23

2-6- تعیین اهداف آموزشی 24

2-7- محتوای برنامه آموزش كاركنان 25

2-8- اصول سازماندهی محتوای آموزشی. 26

2-9- روش های آموزش كاركنان 26

2-10- اجرای برنامه های آموزش كاركنان 27

2-11- شرایط امكانات اجرایی دوره 27

2-12-مفهوم و تعریف ارزشیابی. 28

2-13- اهمیت ارزشیابی. 31

2-14-اهداف ارزشیابی. 32

2-15-ارزشیابی آموزشی. 33

2-16-نتایج برنامه ریزی آموزشی : 36

2-17- شرایط موردنیاز آموزش کارکنان. 37

2-18-مراحل ارزشیابی. 40

2-19- عناصر ارزشیابی. 43

2-20- ویژگیهای ارزشیابی. 44

2-21- الگوهای ارزشیابی 45

2-22- ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی. 49

2-23- پیشینه تحقیق. 53

2-24- نتیجه گیری. 59

2-25- چار چوب نظری تحقیق: 59

فصل سوم. 61

روش شناسی.. 61

3- مقدمه 62

3-1- نوع و روش تحقیق. 62

3-3-جامعه آماری و حجم نمونه 63

3-5- روش جمع آوری اطلاعات.. 64

3-6- ابزار تحقیق. 64

3-8- پایائی یا اعتماد 65

3-9- روش تجزیه و تحلیل. 66

فصل چهارم. 67

یافته های تحقیق.. 67

4- مقدمه 68

4-1-جنس… 68

4-2- سن. 68

4-3- میزان تحصیلات.. 69

4-4 – رشته تحصیلی. 70

4-5- سابقه کار 72

4-6- تعداد کارکنان آموزش دیده تحت سرپرستی. 73

4-7- شاخص های مؤثر در گزینش کارکنان جهت گذراندن آموزشهای بلندمدت.. 73

4-8-تاثیر برنامه های آموزشی بر اعمال و رفتار اداری کارکنان. 75

4-9- تاثیر برنامه های آموزشی بر نگرش کارکنان. 76

4-10-سطح نگرش پاسخگویان. 77

4-11- برنامه ریزی آموزش بلندمدت کارکنان وزارتجهاد کشاورزی. 78

4-12- اهداف آموزش های بلندمدت.. 80

4-13- میزان دستیابی به اهداف آموزش های بلند مدت.. 83

4-14- تاثیر پایاننامههای تحصیلی در آموزشهای بلندمدت کارکنان. 83

4-15- مسائل و مشکلات آموزشهای بلندمدت در وزارت جهاد کشاورزی. 85

4-16- راهکارهای توسعه کارآمدی برنامههای آموزش بلندمدت.. 86

4-17-ارزیابی میزان اثربخشی دوره های آموزشی بلندمدت کارکنان. 88

4-18- شرایط حضور در دوره های آموزشی. 88

4-19-ضریب همبستگی. 89

4-20-آزمون های مقایسه میانگین. 92

4-21- تحلیل عاملی اعمال و رفتار اداری کارکنان. 98

4-22- تحلیل عاملی برنامه ریزی دورههای آموزشی بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی. 104

4-23- تحلیل عاملی اهداف دورههای آموزش بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی. 109

4-25-رگرسیون چندگانه 115

4-25-1- رگرسیون چندگانه متغیرهای تبیین کننده دیدگاه مدیران نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی. 115

فصل پنجم. 121

خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهاد ها 121

5- خلاصه 122

5-1-نتایج 123

5-2-بحث و نتیجه گیری. 126

منابع مورد استفاده 133

پیوست ها 139

فهرست جداول

جدول 3-1- جامعه آماری به تفکیک حوزه های تحقیق.. 63

جدول3-2- ضریب الفای کرونباخ محور های پرسشنامه. 66

جدول (4-1) . توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب سن. 69

جدول (4-2). توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب میزان تحصیلات.. 70

جدول (4-3). توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب رشته تحصیلی.. 70

جدول (4-4). توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب سابقه کار. 72

جدول (4-5). توزیع فراوانی تعداد کارکنان آموزش دیده تحت سرپرستی.. 73

جدول (4-6). شاخصهای مؤثر در گزینش کارکنان جهت گذراندن آموزشهای بلندمدت.. 74

جدول (4-7). تاثیر برنامه های آموزشی بر اعمال و رفتار اداری کارکنان. 75

جدول (4-8). تاثیر برنامه های آموزشی بر نگرش کارکنان. 77

جدول (4-9). توزیع فراوانی سطح نگرش افراد مورد مطالعه به آموزش های بلندمدت.. 78

جدول (4-10). رتبه بندی شاخص های برنامه ریزی با استفاده از ضریب تغییرات (C.V). 79

جدول (4-12). توزیع فراوانی اهداف آموزش های بلند مدت کارکنان. 83

جدول (4-13). تاثیر اجرای پایاننامههای تحصیلی در آموزشهای بلندمدت کارکنان. 84

جدول (4-14). مسائل و مشکلات آموزشهای بلندمدت با استفاده از شاخص ضریب تغییرات (C.V). 85

جدول (4-15). راهکارهای توسعه کارآمدی برنامههای آموزش بلندمدت.. 87

جدول (4-16). توزیع فراوانی میزان اثربخشی دورههای آموزشی بلندمدت ویژه کارکنان. 88

جدول (4-17). توزیع فراوانی شرایط حضور در دوره های آموزشی.. 89

جدول (4-18) . رابطه بین متغیرهای مورد مطالعه با اثربخشی برنامه آموزش بلند مدت کارکنان. 90

جدول 4-20- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه مدیران با گروه سنی مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 92

جدول 4-21- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه گروه های مدیران با سابقه کارهای مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 94

جدول 4-22- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه گروه های مدیران با رشته های تحصیلی مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 95

جدول 4-23- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین گروهای مدیران با میزان تحصیلات مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 96

جدول 4-24- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه گروه های مدیران با تعداد کارکنان آموزش دیده مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 97

جدول 4-25. مقدار kmo و آزمون بارتلت به اعمال و رفتار اداری کارکنان. 99

جدول (4-26). عوامل استخرج شده با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها 99

جدول (4-27). تعیین عوامل مربوط به اعمال و رفتار اداری کارکنان. 101

جدول 4-28. مقدار kmo و آزمون بارتلت به برنامهریزی دورههای آموزشی بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی 104

جدول (4-29). عوامل استخراج شده با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها 105

جدول (4-30). تعیین عوامل مربوط به برنامهریزی دورههای آموزش بلندمدت کارکنان. 105

جدول 4-31. مقدار kmo و آزمون بارتلت به اهداف آموزشهای بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی.. 109

جدول (4-32). عوامل استخراج شده با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها 110

جدول (4-33). تعیین عوامل مربوط اهداف آموزش بلندمدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 110

جدول (4-31) ضرایب تعیین متغیرهای مستقل بر دیدگاه مدیران نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی 118

جدول (4-32)رگرسیون گام به گامبه منظور تبیین تأثیر متغیر های مستقل بر دیدگاه مدیران نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 119

 

1-4- ضرورت انجام تحقیق. 4

1-5- فرضیات تحقیق. 5

1-6- جامعه آماری.. 5

1-7- قلمرو تحقیق. 5

1-8- مراحل انجام تحقیق : 5

فصل دوم. 7

مرور ادبیات و بررسی پیشینه ی تحقیق. 7

2-1- مقدمه. 8

2-2- تعاریف کارایی. 8

2-3- روش های اندازه گیری کارایی فنی. 9

2-3-1- روش های پارامتری.. 9

2-3-2- روش های نا پارامتری.. 9

2-4- مقایسۀ رگرسیون وتحلیل پوششی داده ها 9

2-5- مفاهیم کارایی. 10

2-6- استفاده ازنسبت دراندازه گیری کارایی. 11

2-7- انواع مدل های پایه ای (کلاسیک) تحلیل پوششی داده ها : 11

2-7-1- مدل CCR : 12

2-7-2- مدل BCC. 17

2-7-3- مدل جمعی ( SBM= Slack Based Model ) 20

2-8- رتبه بندی واحد های کارا 21

2-9- روش اندرسون – پیترسون 21

2-10- شبکه های عصبی مصنوعی ( ANNs ) 22

2-10-1- مقدمه. 23

2-10-2- شبکه عصبی. 23

2-10-3- معرفی شبکه عصبی مصنوعی. 24

2-10-4- تاریخچه شبکه های عصبی مصنوعی. 24

2-10-5- چرا از شبکه های عصبی استفاده می کنیم؟ 25

2-10-7- ساختار شبکه های عصبی. 26

2-10-8- تقسیم بندی شبکه های عصبی. 27

2-10-9- کاربرد شبکه های عصبی. 28

2-10-10- معایب شبکه های عصبی. 28

2-10-11- مسائل مناسب برای یادگیری شبکه های عصبی. 28

2-11- یادگیری یک پرسپترون. 29

2-11-1- آموزش پرسپترون. 31

2-11-2- الگوریتم یادگیری پرسپترون. 31

2-12- مقایسه آموزش یکجا و افزایشی. 32

2-13- شبکه های چند لایه. 32

2-14- الگوریتم Back propagation. 33

2-15- شبکه های عصبی چند لایه پیش خور 37

2-16- انواع شبکه های عصبی : 38

2-16-1- شبکه عصبی پرسپترون. 39

2-16-2- شبکه همینگ.. 40

2-16-3- شبکه هاپفیلد. 41

2-16-4- شبکه عصبی خود سازمانده مدل کوهنن. 42

2-16-5- شبکه عصبی تأ خیر زمانی. 42

2-17- مدل ترکیبی شبکه های عصبی مصنوعی و تحلیل پوششی داده ها (NEURO/DEA ) 43

2-17-1- مقدمه. 44

2-17-2- الگوریتم تحلیل کارایی. 46

2-17-3- نرمال سازی داده ها 46

2-18- مفاهیم کارایی ، بهره وری و اثربخشی. 49

بر مطالعات انجام شده 50

. 62

.. 62

3-1- مقدمه. 63

3-2- روش تحقیق. 63

3-3- جامعه آماری.. 64

3-4- شیوه گردآوری اطلاعات.. 64

3-5- مراحل انجام تحقیق. 64

3-6- شیوه نرمال سازی.. 65

3-7- ارزیابی و تحلیل کارایی فنی پالایشگاه های گاز کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (DEA ) 65

3-7-1- مدل سازی ریاضی. 66

3-7-2- مدل مضربی CCR ورودی محور 66

3-7-3- روش اندرسون – پیترسون بر ای رتبه بندی واحدهای کارا 67

3-8- دلایل استفاده از مدل مضربی CCR ورودی محور در مقایسه با مدل BCC. 67

3-9- روش تحقیق مورد استفاده در تحلیل کارایی با مدل های ترکیبی Neuro/DEA. 68

3-9-1- مدل مورد استفاده در تحقیق. 69

3-9-2- روش به کار گرفته شده در مدل های ترکیبی Neuro/DEA1 و Neuro/DEA2 جهت ارزیابی واحد ها 70

فصل چهارم. 71

نتایج و تفسیر آن ها 71

4-1- مقدمه. 72

4-2- نرمالیز کردن داده ها 73

4-3- الگوریتم پس انتشار 77

4-4- شبکه پیش سو 78

4-5- جمع آوری داده ها : Neuro – DEA. 78

4-6- نرمال سازی داده ها Neuro /DEA. 79

4-7- داده های آموزش.. 80

4-8- داده های تست.. 80

4-9- عملیات آموزش.. 82

4-10- نمایش نمودارها 84

فصل پنجم. 87

نتیجه گیری و پیشنهادات.. 87

5-1- محدودیت های انجام تحقیق. 88

5-2- نتیجه گیری.. 88

5-3- تحقیقات آتی. 89

منابع و مراجع. 90

منابع فارسی. 91

منابع انگلیسی. 93

فهرست اشکال

شکل 1-1- مقایسه رگرسیون و DEA …………………………………………………………………………………………..9

شکل 2-1- پرسپترون تک لایه ……………………………………………………………………………………………………29

شکل 2-2- پرسپترون ………………………………………………………………………………………………………………..30

شکل 2-3- توابعی که پرسپترون قادر به یادگیری آن ها می باشد …………………………………………………..30

شکل 2-4- مقایسه آموزش افزایشی و یکجا …………………………………………………………………………………..32

شکل 2-5- منحنی یادگیری …………………………………………………………………………………………………………35

شکل 2-6- نمودار خطا …………………………………………………………………………………………………………………36

شکل 2-7- شرط پایان الگوریتم BP …………………………………………………………………………………………….36

شکل 2-8- پرسپترون تک لایه ……………………………………………………………………………………………………39

شکل 2-9- پرسپترون تک لایه …………………………………………………………………………………………………..39

شکل 2-10- شبکه همینگ ………………………………………………………………………………………………………..40

شکل 2-11- شبکه هاپفیلد …………………………………………………………………………………………………………41

شکل 2-12- شبکه کوهنن……………………………………………………………………………………………………………42

شکل 2-13- ساختار نرون در شبکه TDNN ………………………………………………………………………………….43

شکل 2-14- الگوریتم تحلیل کارایی ……………………………………………………………………………………………..48

شکل 2-15- شبکه پرسپترون سه لایه ………………………………………………………………………………………….70

شکل 3-1- ورودی و خروجی های پالایشگاه ها ……………………………………………………………………………….78

شکل 4-1- تابع سیگموئیدی …………………………………………………………………………………………………………84

شکل 4-2- مقایسه خروجی های شبیه سازی شده …………………………………………………………………………..85

شکل 4-3- مقایسه خروجی ها با داده های تست ……………………………………………………………………………..86

شکل 4-4- مقایسه کارایی مدل DEA و ANN ………………………………………………………………………………..86

فهرست جدول

جدول 2-1- مدل جمعی ……………………………………………………………………………………………………….20

جدول 3-1- معرفی پالایشگاه ها ……………………………………………………………………………………………..65

جدول 3-2- مشخصه های متغیرهای تصمیم ……………………………………………………………………………..66

جدول 3-3- مشخصه های متغیرهای تصمیم …………………………………………………………………………….66

جدول 3-4- مشخصه های متغیرهای تصمیم …………………………………………………………………………….66

جدول 4-1- اطلاعات ورودی و خروجی سال 93 ……………………………………………………………………….72

جدول 4-2- اطلاعات ورودی و خروجی سال 92………………………………………………………………………..73

جدول 4-3- داده های نرمال شده سال 93 ………………………………………………………………………………..74

جدول 4-4- داده های نرمال شده سال 92 ………………………………………………………………………………..74

جدول 4-5- کارایی واحدها در سال 92 و 93 …………………………………………………………………………….75

جدول 4-6- کارایی AP در سال 92…………………………………………………………………………………………….75

جدول 4-7- کارایی AP در سال 93…………………………………………………………………………………………….75

جدول4-8- ورودی ANN در سال 92…………………………………………………………………………………………..79

جدول4-9- ورودی ANN در سال 93…………………………………………………………………………………………..79

جدول 4-10- نرمال سازی داده ها ………………………………………………………………………………………………79

جدول 4-11- داده های نرمال شده ………………………………………………………………………………………………80

جدول 4-12- اندیس های مربوط به آموزش ………………………………………………………………………………….81

جدول 4-13- اندیس های مربوط به تست …………………………………………………………………………………….81

جدول 4-14-داده های ورودیو خروجی آموزش ………………………………………………………………………….81

جدول 4-15- داده های ورودی و خروجی تست ……………………………………………………………………………..82

جدول 4-16- ارزیابی شبکه آموزش دیده ……………………………………………………………………………………..82

جدول 4-17- صحت فرایند آموزش ………………………………………………………………………………………83

جدول 4-18- خروجی شبیه سازی شده و واقعی برای تست …………………………………………………….83

جدول 4-19- میانگین مربعات خطا ……………………………………………………………………………………..83

جدول 4-20- میانگین مقایسه کارایی خروجی ANN و DEA سال 92 …………………………………….85

جدول 4-21- میانگین مقایسه کارایی خروجی ANN و DEA سال 93 …………………………………….85

مقدمه

اندازه گیری کارایی[1]به خاطر اهمیت آن در ارزیابی عملکرد[2] یک شرکت یا سازمان همواره مورد توجه محققین قرار داشته است . در سال 1957 فارل با استفاده از روشی مانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی اقدام به اندازه گیری کارایی برای یک واحد تولیدی نمود .موردی که فارل برای اندازه گیری کارایی مد نظر قرار داده بود شامل یک ورودی و یک خروجی بود . مطالعه فارل شامل اندازه گیری “کارایی های فنی ” و ” تخصیصی ” و ” مشتق تابع تولید کارا ” بود . فارل مدل خود را برای تخمین کارایی بخش کشاورزی آمریکا نسبت به سایر کشورها مورد استفاده قرار داد. با این وجود او در ارائه روشی که در برگیرنده ورودی ها و خروجی های متعدد باشد ، موفق نبود .]1[

“چارنز[3] ” ، ” کوپر[4]” ، ” رودز[5]” دیدگاه فارل را توسعه داده و مدلی را ارائه کردند که توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت . این مدل تحت عنوان ” تحلیل پوششی داده ها [6]” نام گرفت و ایتدا در رساله دکتری ” ادوارد رودز ” و به راهنمایی ” کوپر ” تحت عنوان ” ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس ملی آمریکا ” در سال 1976 در دانشگاه کارنگی مورد استفاده قرار گرفت و در سال 1978 در مقاله ای تحت عنوان ” اندازه گیری کارایی واحدهای تصمیم گیرنده [7]” ارائه شد .

از آنجا که این مدل توسط ” چارنز ” ، ” کوپر ” و ” رودز ” ارائه گردید به مدل CCR که از حروف اول نام سه فرد فوق تشکیل شده است معروف گردید . هدف در این مدل اندازه گیری و مقایسه کارایی نسبی واحدهای سازمانی مانند مدارس ، بیمارستان ها ، شعب بانک ، شهرداری ها و … که دارای چندین ورودی و خروجی شبیه بهم باشند .]2[

7-مراجع: 77

فهرست تصاویر

عنوان صفحه

شکل 1: نمونه ای از وابستگی های میان کلاس ها 29

شکل 2: نمونه ای از وابستگی های پیچیده در میان کلاس ها 30

شکل 3: تصویری از نمای کلی برنامه Class Dependency Analyzer 37

شکل 4: نمونه ای از کلاس دیاگرام نمایش داده شده در برنامه Class Dependency Analyzer 37

شکل 5: نمایش تمامی کلاس های وابسته به یک کلاس خاص در برنامه Class Dependency Analyzer 38

شکل 6: نمونه ای از یک گراف جهت دار. 39

شکل 7: ماتریس وابستگی مربوط به گراف جهت دار در شکل شماره 6. 39

شکل 8: درخت وابستگی تشکیل شده از روی ماتریس وابستگی شکل 7. 42

شکل 9: متغیر تصادفی، انحراف معیار σ حول محور μ. 53

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 1: ارتباط بین جفتگری و انسجام. 28

نمودار 2: بررسی رفتار معیار دقت در هنگام افزایش وابستگی درجه 1. 46

نمودار 3: بررسی رفتار معیار دقت در هنگام افزایش وابستگی درجه 2. 46

نمودار 4: بررسی رفتار معیار دقت در هنگام افزایش وابستگی درجه 3. 47

نمودار 5: مقایسه نتیجه «دقت» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 54

نمودار 6: مقایسه نتیجه «فراخوانی» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 55

نمودار 7: مقایسه نتیجه «صحت» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 56

نمودار 8: مقایسه نتیجه «معیار F» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 56

نمودار 9: مقایسه نتیجه «منحنی مشخصه عملکرد» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 57

نمودار 10: مقایسه نتیجه «کاپا» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 57

نمودار 11: مقایسه نتیجه «انحراف معیار» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 58

نمودار 12: مقایسه نتیجه «دقت» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 59

نمودار 13: مقایسه نتیجه «فراخوانی» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 60

نمودار 14: مقایسه نتیجه «صحت» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 60

نمودار 15: مقایسه نتیجه «معیار F» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 61

نمودار 16: مقایسه نتیجه «منحنی مشخصه عملکرد» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 61

نمودار 17: مقایسه نتیجه «کاپا» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 62

نمودار 18: مقایسه نتیجه «انحراف معیار» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک های کد و درخت وابستگی.. 62

نمودار 19: قیاس نتیجه «دقت» در دسته بندی بر روی کل داده ها 64

نمودار 20: قیاس نتیجه «فراخوانی» در دسته بندی بر روی کل داده ها 65

نمودار 21: قیاس نتیجه «صحت» در دسته بندی بر روی کل داده ها 66

نمودار 22: قیاس نتیجه «معیار F» در دسته بندی بر روی کل داده ها 66

نمودار 23: قیاس نتیجه «منحنی مشخصه عملکرد» در دسته بندی بر روی کل داده ها 67

نمودار 24: قیاس نتیجه «کاپا» در دسته بندی بر روی کل داده ها 67

نمودار 25: قیاس نتیجه «انحراف معیار» در دسته بندی بر روی کل داده ها 68

و

فهرست پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………………

ط

فهرست جدول ها…………………………………………………………………………………………………………………..

ط

فهرست شکل ها …………………………………………………………………………………………………………………..

ی

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………….

1

 

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………..

3

بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………….

5

اهمیت و ضرورت انجام پژوهش………………………………………………………………………………………….

7

اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..

9

فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………..

10

تعریف مفاهیم و اصطلاحات به صورت مفهومی ……………………………………………………………………

10

تعریف واژه ها، اصطلاحات و مفاهیم به صورت عملیاتی ………………………………………………………..

12

 

فصل دوم: ادبیات پژوهش

مقدمه فصل دوم ………………………………………………………………………………………………………………..

15

آموزش ریاضی ………………………………………………………………………………………………………………….

15

اهمیت آموزش درس ریاضی ………………………………………………………………………………………………

17

روش های سنتی در تدریس ریاضی …………………………………………………………………………………….

17

چالش های پیش روی روش های یاددهی یادگیری ریاضی در دوره ابتدایی ………………………………

18

رفتار ریاضی چیست؟ ………………………………………………………………………………………………………..

20

تأثیر ریاضیات در زندگی …………………………………………………………………………………………………….

20

اهمیت تدریس هندسه ………………………………………………………………………………………………………..

21

کاربرد هندسه در زندگی …………………………………………………………………………………………………….

22

سطوح یادگیری مفاهیم هندسی ……………………………………………………………………………………………

23

مفاهیم توپولوژیک هندسی در دوره ابتدایی …………………………………………………………………………..

24

اوریگامی ………………………………………………………………………………………………………………………….

25

اوریگامی برای آموزش و هنر ………………………………………………………………………………………………

26

تاریخچه فراکتال ………………………………………………………………………………………………………………..

27

فراکتال چیست؟ ………………………………………………………………………………………………………………..

27

چگونگی ساخت انواع فراکتال …………………………………………………………………………………………….

28

خود همانندی در اشکال هندسی (فراکتال) ……………………………………………………………………………

31

آموزش هندسه به روش موزاییک کاری ………………………………………………………………………………..

31

آموزش هندسه به روش کتاب سازی ……………………………………………………………………………………

33

لزوم استفاده از رایانه در آموزش ………………………………………………………………………………………….

35

تاریخچه ی ایجاد و استفاده از انیمیشن …………………………………………………………………………………

36

اهمیت و کاربرد انیمیشن در آموزش …………………………………………………………………………………….

37

کاربرد انیمیشن در آموزش هندسه ……………………………………………………………………………………….

37

ادراک بصری و هندسه ……………………………………………………………………………………………………….

38

هوش های چند گانه ………………………………………………………………………………………………………….

39

هوش منطقی – ریاضی ………………………………………………………………………………………………………

40

هوش فضایی/دیداری …………………………………………………………………………………………………………

41

رابطه هوش فضایی و هندسه ………………………………………………………………………………………………

42

پیشینه پژوهش در داخل ایران ……………………………………………………………………………………………..

43

پیشینه پژوهش در خارج ایران …………………………………………………………………………………………….

44

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

مقدمه فصل سوم ……………………………………………………………………………………………………………….

50

نوع و روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………

50

متغیرهای پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………

50

ابزارهای اندازه گیری و شیوه اندازه گیری متغیرها ………………………………………………………………….

51

روایی و پایایی ابزار…………………………………………………………………………………………………………….

54

روش جمع آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………..

55

جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………….

56

حجم نمونه و روش نمونه گیری ………………………………………………………………………………………….

56

روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………….

57

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها

مقدمه فصل چهارم …………………………………………………………………………………………………………….

59

تحلیل فرضیات پژوهش (آمار استنباطی) ………………………………………………………………………………

59

جمع بندی نتایج تجزیه و تحلیل داده ها در بررسی فرضیات پژوهش ………………………………………

73

 

فصل پنجم: تفسیر یافته ها

مقدمه فصل پنجم ………………………………………………………………………………………………………………

75

خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….

75

بحث و تفسیر یافته ها …………………………………………………………………………………………………………

76

پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………………………………………

78

پیشنهادهایی پژوهشی………………………………………………………………………………………………………….

79

محدودیت های در اختیار پژوهشگر……………………………………………………………………………………….

79

محدودیت های خارج از اختیار پژوهشگر …………………………………………………………………………….

80

 

منابع

 

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………….

81

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………..

86

 

پیوست ها

طرح درس های آموزشی …………………………………………………………………………………………………..

89

فهرست جداول
جدول شماره (1-2). هوش های هشت گانه گاردنر ……………………………………………………………….	39
جدول شماره (2-2). خلاصه ی مطالعات تجربی داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش ………	46
جدول شماره (1-3). طرح شبه آزمایشی مورد استفاده در پژوهش …………………………………………….	50
جدول شماره (2-3). توزیع نمونه های آماری مورد مطالعه در گروه های شش گانه …………………….	56
جدول شماره (1-4). نتایج تحلیل واریانس میزان یادگیری مفاهیم ساده شناختی …………………………	59
جدول شماره (2-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان یادگیری مفاهیم ساده شناختی ……………………..	60
جدول شماره (3-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل مفاهیم ساده شناختی ……………….	60
جدول شماره (4-4). نتایج تحلیل واریانس میزان یادگیری مفاهیم متوسط شناختی ………………………	61
جدول شماره (5-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان یادگیری مفاهیم متوسط شناختی …………………..	62
جدول شماره (6-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل مفاهیم متوسط شناختی ……………	62
جدول شماره (7-4). نتایج تحلیل واریانس میزان یادگیری مفاهیم مشکل شناختی ……………………….	63
جدول شماره (8-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان یادگیری مفاهیم مشکل شناختی …………………..	64
جدول شماره (9-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل مفاهیم مشکل شناختی …………….	64
جدول شماره (10-4). نتایج تحلیل واریانس میزان یادگیری مفاهیم هندسی ……………………………….	65
جدول شماره (11-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان یادگیری مفاهیم هندسی ……………………………	66
جدول شماره (12-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل مفاهیم هندسی ……………………..	66
جدول شماره (13-4). نتایج تحلیل واریانس میزان خلاقیت گروهای شش گانه ………………………….	67
جدول شماره (14-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان خلاقیت گروهای شش گانه ………………………	68
جدول شماره (15-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل خلاقیت گروهای شش گانه ….	68
جدول شماره (16-4). نتایج تحلیل واریانس میزان هوش منطقی ریاضی گروه های شش گانه ………	69
جدول شماره (17-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان هوش منطقی ریاضی گروه های شش گانه …..	70
جدول شماره (18-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل هوش منطقی ریاضی گروه ها….	70
جدول شماره (19-4). نتایج تحلیل واریانس میزان هوش فضایی گروه های شش گانه ………………..	71
جدول شماره (20-4). نتایج تحلیل کوواریانس میزان هوش فضایی گروه های شش گانه …………….	72
جدول شماره (21-4). مقایسه ی میانگین های قبل و بعد از تعدیل هوش فضایی گروه ها …………..	72
جدول شماره (22-4). خلاصه نتایج آزمون تحلیل کوواریانس مقایسه ی متغیرهای هفت گانه ……..	73
فهرست اشکال
شکل شماره (1-2). طرح موزاییک کاری ………………………………………………………………………………..		32

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه ی تأثیر آموزش به شش شیوه ی «فراکتال با کاغذ، کتاب سازی، موزاییک کاری با کامپیوتر، فراکتال با کامپیوتر، اوریگامی و موزاییک کاری با کاغذ» بر یادگیری سه سطح از سطوح آسان، متوسط و مشکل شناختی یادگیری هندسه و هوش منطقی-ریاضی، فضایی و خلاقیت دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی می باشد. روش این پژوهش شبه آزمایشی با 6 گروه آزمایشی و با اجرای پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه ی آماری پژوهش دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر ایلام در سال تحصیلی 92-91 و نمونه ی مورد مطالعه تعداد 62 نفر در 6 گروه آزمایشی است که به شیوه ی نمونه ی در دسترس انتخاب و بر اساس اصل انتساب تصادفی در گروه های آزمایشی قرار گرفته اند. ابزار اندازه گیری متغیرها در بخش سنجش یادگیری مفاهیم هندسی محقق ساخته و با همکاری 3 نفر از معلمان با سابقه ی ابتدایی تهیه گردیده و به منظور سنجش میزان هوش منطقی ریاضی و فضایی دانش آموزان از پرسشنامه ی استاندارد سنجش هوش های چند گانه ی گاردنر و در مورد خلاقیت نیز از پرسشنامه ی استاندارد سنجش خلاقیت تورنس استفاده گردید. روایی ابزار محقق ساخته توسط 3 نفر از معلمان با سابقه و فوق لیسانس مقطع ابتدایی و پایایی آن نیز به روش بازآزمایی و محاسبه ی ضریب همبستگی پیرسون برابر 78/0 برای پیش آزمون و 75/0 محاسبه گردید. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تحلیل کوواریانس صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در یادگیری مفاهیم مشکل شناختی (002/0=Sig ، 56/4=F) و یادگیری مفاهیم کلی هندسی (024/0=Sig ، 83/2=F) بین عملکرد گروه های شش گانه تفاوت معنادار وجود دارد. با مقایسه ی میانگین های تعدیل شده گروه آزمایشی فراکتال با کاغذ دارای بیش ترین یادگیری و گروه موزاییک کاری با کاغذ و کتاب سازی به ترتیب کمترین میزان یادگیری را داشته اند.

واژه های کلیدی: هندسه، اوریگامی، فراکتال، موزاییک کاری، کتاب سازی، هوش منطقی ریاضی.

مقدمه:

در سال های اخیر ایده های هندسی به دلیل کاربردهای جدید آن در ریاضیات و علوم دیگر، مورد توجه بسیاری از آموزشگران بوده است. با تعاریف و تعابیر جدیدی که از هندسه به عمل آمده است، هندسه در برگیرنده ی پدیده های بصری متفاوتی می شود (ریحانی، 1386، ص 205). داشتن دانش هندسه به دلیل استفاده از آن در حل مسائل ریاضی و مسائل روزمره زندگی ضروری به نظر می رسد. مضافاً اینکه از هندسه در دیگر موضوعات همانند علوم و هنر نیز استفاده می شود. انجمن ملی معلمان ریاضی[1] روی اهمیت هندسه در ریاضیات مدرسه ای تأکید دارد و اذعان دارد که آموزش هندسه فرصتی برای رشد مهارت های استدلالی و منطقی دانش آموزان است (نقل از لیاقتدار و همکاران، 1390، ص 76).

شرارد[2] (1981، ص 19) نیز هندسه را به دلیل اهمیتی که برای هر فرد دارد، یک مهارت اساسی در ریاضیات می داند. او در این زمینه می گوید: هندسه موجب رویایی با زندگی واقعی می شود، به رشد ادراک فضایی کمک می کند و یادگیری آن دانش آموزان را برای یادگیری دروس ریاضی و علوم در دوره های بالاتر و اشتغال در مشاغلی که به ریاضی نیاز دارند آماده می کند. همچنین یادگیری مهارت های تفکر و توانایی حل مسأله به وسیله هندسه تسهیل می شود، مطالعه هندسه حتی می تواند فرهنگ و ارزش های زیباشناختی را توسعه دهد.

تدریس هندسه در مدارس اکثر کشورها به تشخیص، بررسی و تحقیق، نامگذاری، توصیف، دسته بندی، اندازه گیری، روابط میان شکل ها در فضای دو بعدی یا سه بعدی، استدلال کردن، به کارگیری هندسه مختصاتی و تبدیل های هندسی و به کارگیری ایده ها و روابط هندسی در ریاضیات تأکید می کند (ریحانی و همکاران، 1389، ص 153). این موضوعات در سطوح بالای حیطه های یادگیری قرار می گیرند از این رو آموزش هندسه با روش های معمول نتایج چندان خوشایندی به دنبال ندارد. لذا آموزش صحیح هندسه به شیوه هایی از آموزش نیازمند است که مبتنی بر فعالیت های عملکردی فراگیران، به کارگیری مهارت های سطح بالای تفکر و علاقه ی آنان باشد.

از جمله ی روش های مناسب برای آموزش هندسه می توان به بهره گیری از هنر در فرآیند آموزش هندسه اشاره داشت. در مقطع ابتدایی، دانش آموزان اغلب مهارت های اساسی کافی که به آن ها در فهم هندسه در سال های بعد کمک می کند، به دست نمی آورند. از این رو، بسیاری از فعالیت های هنری شرایط لازم برای تمرین دست ورزی تجاربی که دانش آموزان نیاز دارند را فراهم می نمایند (بولریس[3]، 1991، ص 1). در آموزش با کمک هنر، ارتباط بین آموزش و تخیل ایجاد می شود و یادگیری به بازی و بازی به یادگیری تبدیل می شود (هسکت[4]، 2007، ص 1).

یکی از روش های هنری جذاب برای آموزش هندسه، روش تا کردن کاغذ یا به اصطلاح اوریگامی[5] است. اوریگامی یک هنر سنتی ژاپنی از تا کردن کاغذ است. به طور معمول، هنرمندان اوریگامی از یک تکه کاغذ مربع شکل دو رنگ استفاده می کنند و پس از یک سری تا زدن های با دقت، اشکالی نظیر پرندگان، گل، حیوانات و سایر اشکال آشنا درست می کنند. اوریگامی سرگرمی بسیار محبوبی در میان کودکان ژاپنی و امروزه محبوبیت آن به دیگر کشورها در سراسر جهان نیز سرایت کرده است. اگر چه بسیاری از مردم از آن به عنوان سرگرمی برای کودکان یاد می کنند اما امروزه در درکی در حال رشد این هنر با ریاضی و هندسه و آموزش آن پیوند خورده است (سونگ[6]، 2011، ص 1). از جمله ی روش های هنری دیگر که می توان آن را مبتنی بر فناوری اطلاعات دانست و مد نظر پژوهش حاضر می باشد استفاده از انیمیشن و هنرهای انیمیشنی در تدریس هندسه است. همچنین شیوه های آموزشی هنری دیگر نظیر فراکتال[7]، موزاییک کاری[8] و کتاب سازی[9] را می توان نام برد که در پژوهش حاضر به آن ها پرداخته می شود.

فصل سوم: رگرسیون چندکی خطی تاوانیده

3-1- رگرسیون چندکی خطی تاوانیده …………………………………………………………………………….. 18

3-2- رگرسیون چندکی خطی تاوانیده با تاوانLASSO…………………………………………………. 20

3-3- رگرسیون چندکی خطی تاوانیده با تاوان LASSO انطباقی ………………………………… 20

3-4- رگرسیون چندکی خطی تاوانیده با تاوان SCAD …………………………………………………. 21

عنوان صفحه

فصل چهارم: خواص مجانبی

4-1- خواص مجانبی ………………………………………………………………………………………………………….. 24

4-2- خواص مجانبی تاوان SCAD ………………………………………………………………………………….. 25

4-3- خواص مجانبی تاوان LASSO انطباقی ………………………………………………………………….. 26

4-4- خطاهای تصادفی مستقل و ناهم­توزیع ……………………………………………………………………. 27

فصل پنجم: مثال کاربردی

مثال ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

فهرست منابع ومآخذ……………………………………………………………………………………………………………… 35

پیوست

پیوست 1 ………………………………………………………………………………………………………………………………. 40

پیوست 2 ………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

پیوست 3 ………………………………………………………………………………………………………………………………. 54

پیوست 4 ………………………………………………………………………………………………………………………………. 55

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول-1: نتایج شبیه­سازی برای سه روش مورد نظر با 1=λو 1=و10000=n…………… 31

جدول-2: نتایج شبیه­سازی برای سه روش مورد نظر با 1=λو 3=و10000=n…………… 32

جدول-3: نتایج شبیه­سازی برای سه روش موردنظر با 8=λو 1=و10000=n…………….. 32

جدول-4: نتایج شبیه­سازی برای سه روش موردنظر با 8=λو 3=و10000=n…………….. 33

جدول-5: نتایج شبیه­سازی برای سه روش موردنظر با 20=λو 1=و10000=n………….. 33

جدول-6: نتایج شبیه­سازی برای سه روش موردنظر با 20=λو 3=و10000=n………….. 34

 

فهرست نمودارها