2

1-1- مقدمه

2

1-2- مفهوم زمان­بندی

3

1-3- اهمیت و ضرورت زمان­بندی

4

1-4- طبقه­بندی و مفاهیم پایه مسایل زمان­بندی تولید

6

1-4-1- طبقه­بندی محیط­های تولیدی

8

1-4-2- خصوصیات کار و محدودیت­هایی که بر محیط اعمال می­شود

9

1-4-2-1-محدودیت رد یا پذیرش سفارشات

10

1-4-2-2- محدودیت دسترسی به ماشین­ها

12

1-4-3- توابع هدف و ویژگی­های آنها

14

1-4-3-1- نظام تولید بهنگام

15

1-5- بیان مساله جریان کارگاهی در نظر گرفته شده در این مطالعه

16

1-6- روش حل

17

1-7- اهداف تحقیق

17

1-8- نتیجه­گیری

19

فصل دوم : ادبیات تحقیق

20

2-1- مقدمه

20

2-2- بر ادبیات کارگاه گردش کاری

22

2-3- زمان­بندی و محدودیت دسترسی ماشین­ها

23

2-3-1- بر ادبیات مساله کارگاه گردش کاری با محدودیت دسترسی ماشین­ها

25

2-4- بر ادبیات محدودیت رد یا پذیرش سفارشات

27

فصل سوم : روش­های حل

28

3-1- مقدمه

28

3-2- تعریف مساله

29

3-3- مدل پیشنهادی

33

3-4-اعتبارسنجیمدل

34

3-5- پیچیدگی مساله

36

3-6- الگوریتم ژنتیک

37

3-6-1- واژگان الگوریتم ژنتیک

38

3-6-2- شمای کلی الگوریتم ژنتیک

39

3-6-3- مفاهیم الگوریتم ژنتیک

39

3-6-3-1- کدگذاری

42

3-6-3-2- جامعه اولیه

42

3-6-3-3- عملیات ژنتیک

47

3-6-3-4- تابع برازش

47

3-6-3-5- شرط توقف الگوریتم

48

3-7- پیاده­سازی الگوریتم ژنتیک پیشنهادی

48

3-7-1- کدگذاری الگوریتم

49

3-7-2- ایجاد جمعیت اولیه

50

3-7-3- تابع برازش

50

3-7-4- عملگرهای ژنتیک

50

3-7-4-1- عملگر تقاطع

53

3-7-4-2- عملگر جهش

54

3-7-4-3- عملگر نخبه­گرایی

54

3-7-4-4- معیار توقف

54

3-7-4-5- جستجوی موضعی

55

3-8- تبرید شبیه­سازی شده

57

3-8-1- مفاهیم الگوریتم

57

3-8-1-1- جواب همسایگی

57

3-8-1-2- دما

57

3-8-1-3- الگوی کاهش دما

58

3-8-1-4- احتمال پذیرش جواب­ها

58

3-8-1-5- شرط توقف

59

3-9- پیاده­سازی الگوریتم شبیه­سازی تبرید پیشنهادی

59

3-9-1- روش نمایش جواب

59

3-9-2- جواب اولیه

59

3-9-3- ساختار همسایگی

60

3-9-4- برنامه انجماد

60

3-9-5- قاعده توقف

61

3-10- نتیجه­گیری

62

فصل چهارم : نتایج محاسباتی

63

4-1- مقدمه

63

4-2- تولید مسایل نمونه

64

4-3- تنظیم پارامتر

66

4-3-1- تنظیم پارامتر الگوریتم ژنتیک

67

4-3-1-1- طراحی آزمایشات چند عاملی

72

4-3-2- تنظیم پارامتر الگوریتم شبیه­سازی تبرید

73

4-3-2-1- طراحی آزمایشات چند عاملی برای الگوریتم شبیه­سازی تبرید

79

4-4- نتایج محاسباتی

85

4-5- جمع­بندی

86

فصل پنجم : نتیجه­گیری و پیشنهادها

87

5-1- نتیجه­گیری

87

5-2- پیشنهادها

89

فهرست مراجع

فهرست جدول­ها
جدول4-1- حدود پارامترهای مسایل تولید شده	64
جدول4-2- پارامترهای کنترل­کننده الگوریتم ژنتیک و محدوده موثر آنها	67
جدول4-3- ترکیبات عامل­ها و سطوح پاسخ نرمال شده در آزمایشات چند عاملی الگوریتم ژنتیک	68
جدول4-4- پاسخ نسبت ­های S/N در الگوریتم ژنتیک	68
جدول 4-5- پاسخ میانگین­ها در الگوریتم ژنتیک	68
جدول 4-6- مقادیر بهینه­ی پارامترهای کنترل کننده الگوریتم ژنتیک	70
جدول 4-7- پارامترهای کنترل کننده الگوریتم شبیه­سازی تبرید و محدوده موثر آنها	74
جدول4-8- ترکیبات عامل­ها و سطوح پاسخ نرمال شده در آزمایشات چند عاملی الگوریتم شبیه­سازی تبرید	74
جدول4-9- پاسخ نسبت­های S/N در الگوریتم شبیه­سازی تبرید	75
جدول 4-10- پاسخ میانگین­ها در الگوریتم شبیه­سازی تبرید	75
جدول 4-11- مقادیر بهینه­ی پارامترهای کنترل کننده الگوریتم شبیه­سازی تبرید	77
جدول 4-12- حل مسایل کوچک با روش شاخه و کران و الگوریتم­های فراابتکاری پیشنهادی	79
جدول 4-13- مقایسه جواب­های الگوریتم­های فراابتکاری در ده تکرار برای مسایل مختلف	82
جدول 4-14- مقایسه RPD% برای مسایل مختلف	84

فهرست شکل­ها
شکل 1-1- تقسیم­بندی و نحوه ارتباط مسایل زمان­بندی	5
شکل3-1- کدگذاری ترتیبی	39
شکل3-2- کدگذاری ارزشی	40
شکل3-3- کدگذاری درختی	40
شکل3-4- فضای کدگذاری و فضای جواب	41
شکل3-5- موجه­بودن و قانون­مندی کروموزوم­ها	42
شکل3-6- تقاطع تک نقطه­ای	46
شکل3-7- تقاطع دو نقطه­ای	46
شکل3-8- ساختار کلی الگوریتم ژنتیک	48
شکل3-9- نمایش کروموزوم	49
شکل3-10- انتخاب دو کروموزوم والد	51
شکل3-11- مرحله دوم عملگر تقاطع برای ایجاد توالی	51
شکل3-12- مرحله سوم عملگر تقاطع برای ایجاد توالی	52
شکل3-13- مرحله چهارم عملگر تقاطع برای ایجاد توالی	52
شکل3-14- عملگر تقاطع برای ایجاد بخش دوم کروموزوم	53
شکل3-15- عملگر جهش برای بخش اول کروموزوم	53
شکل3-16- عملگر جهش برای بخش دوم کروموزوم	54
شکل3-17- شبه­کد الگوریتم شبیه­سازی تبرید	56
شکل3-18- عملگرهای تغییر توالی در الگوریتم شبیه­سازی تبرید پیشنهادی	60
شکل4-1- میانگین نسبت S/N در الگوریتم ژنتیک	69
شکل4-2- پاسخ میانگین در الگوریتم ژنتیک	70
شکل4-3- میانگین نسبت S/N در الگوریتم ژنتیک برای مسایل در اندازه­های متوسط	71
شکل4-4- پاسخ میانگین­ها در الگوریتم ژنتیک برای مسایل در اندازه­های متوسط	72
شکل4-5- میانگین نسبت S/N در الگوریتم شبیه­سازی تبرید	76
شکل4-6- پاسخ میانگین­ها در الگوریتم شبیه­سازی تبرید	76
شکل4-7- میانگین نسبت S/N در الگوریتم شبیه­سازی تبرید برای مسایل در اندازه­های متوسط	78
شکل4-8- پاسخ میانگین­ها در الگوریتم شبیه­سازی تبرید برای مسایل در اندازه­های متوسط	78
شکل4-9- زمان محاسباتی روش شاخه و کران	80
شکل4-10- نمودار LSD در سطح اطمینان 95% برای مقادیر RPD	85

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

2

1-2- بیان مسآله و اهمیت پژوهش

5

1-3- اهداف و فرضیات

5

1-3-1- هدف اصلی

5

1-3-2- اهداف فرعی

5

1-3-3- سوالات پژوهش

6

1-3-4- فرضیات پژوهش

7

فصل دوم: بررسی متون

8

1- مقدمه

8

2-2- روش های شناسایی الگوهای غذایی

8

2-2-1- تحلیل عاملی

8

2-2-2- تحلیل خوشه ای

9

2-2-3- شاخص های تغذیه ای

9

2-3- بر مطالعات انجام یافته

9

2-3-1- مطالعات انجام شده در زمینه افسردگی در ایران

11

2-3-2- مطالعات انجام شده در زمینه افسردگی در سایر کشورها

12

2-3-3- مطالعات انجام شده در زمینه الگوهای غذایی و افسردگی در ایران

12

2-3-4- مطالعات انجام شده در زمینه الگوهای غذایی و افسردگی در سایر کشورها

20

فصل سوم: روش پژوهش

21

3-1- مقدمه

21

3-2- نوع پژوهش

21

3-3- جامعه پژوهش

21

3-3-1- معیارهای ورود به مطالعه

22

3-4- روش نمونه گیری و حجم نمونه

22

3-5- روش گردآوری داده ها

23

3-6- ابزار گردآوری داده ها

23

3-6-1- ارزیابی متغیرهای جمعیتی، اقتصادی- اجتماعی، شیوه زندگی و وضعیت سلامتی

23

3-6-2- ارزیابی شدت افسردگی

23

3-6-3- ارزیابی دریافت های غذایی

24

3-6-4- ارزیابی فعالیت بدنی

25

3-6-5- ارزیابی وضعیت تن سنجی

25

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها

28

3-8- مکان و زمان مطالعه

28

3-9- محدودیت های پژوهش

28

3-10- ملاحظات اخلاقی

29

3-11- تعریف واژه ها

31

فصل چهارم: یافته ها

32

4-1- تعیین شدت افسردگی در زنان مورد مطالعه

33

4-2- الگوهای غذایی شناسایی شده

35

4-3- توزیع متغیرهای جمعیتی و اقتصادی – اجتماعی در دسته های مختلف شدت افسردگی

37

4-4- توزیع متغیرهای شیوه زندگی و وضعیت سلامتی، نمایه توده بدن و انرژی دریافتی در دسته های مختلف شدت افسردگی

39

4-5- توزیع متغیرهای جمعیتی در دسته های مختلف الگوهای غذایی

40

4-6- توزیع متغیرهای اقتصادی- اجتماعی در دسته های مختلف الگوهای غذایی

42

4-7- توزیع متغیرهای شیوه زندگی و وضعیت سلامتی، نمایه توده بدن و انرژی دریافتی در دسته های مختلف الگوهای غذایی

45

4-8- نسبت شانس و فاصله اطمینان 95% برای ابتلا به افسردگی در بین دسته های الگوهای غذایی

46

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

47

5-1- بحث در مورد یافته های مربوط به افسردگی

47

5-1-1- بحث در مورد یافته های مربوط به شیوع افسردگی

48

5-1-2- بحث در مورد عوامل مرتبط با افسردگی

48

5-1-2-1- سن

48

5-1-2-2- بعد خانوار و تعداد فرزندان

48

5-1-2-3- تحصیلات

49

5-1-2-4- درآمد

49

5-1-2-5- وضعیت مالکیت منزل مسکونی

49

5-1-2-6- وضعیت شغلی

50

5-1-2-7- وضعیت تاهل

50

5-1-2-8- اندازه های تن سنجی

51

5-1-2-9- انرژی دریافتی

52

5-2- بحث در مورد یافته های مربوط به الگوهای غذایی

53

5-3- بحث در مورد الگوهای غذایی و افسردگی

57

5-4- نتیجه گیری

57

5-5- پیشنهادات

58

فهرست منابع

64

پیوست ها

2-3-3 اجزای سیستم­های هوش تجاری.. 27

2-3-4 فواید هوش تجاری.. 31

2-3-5 فازهای پیاده­سازی هوش تجاری.. 31

2-3-6 فاکتورهای اصلی موفقیت پروژه­های هوش تجاری.. 34

2-3-7 چالش­های هوش تجاری.. 35

2-3-8 کاربرد هوش تجاری در سیستم مدیریت دانش…. 35

2-4 متن کاوی و داده­کاوی 38

2-4-1 خوشه بندی.. 42

2-4-2 دسته بندی.. 43

2-4-3 کاربرد متن­کاوی در طراحی سیستم مدیریت دانش…. 44

2-5 جمع­بندی.. 45

فصل سوم روش شناسی تحقیق… 46

3-1 مقدمه. 47

3-2 متدولوژی CRISP. 48

3-1-1 شناخت کسب وکار و جمع­آوری داده 48

3-1-2 آماده­سازی داده­ها 50

3-1-3 مدل­سازی.. 50

3-1-4 مرحله چهارم، ارزیابی.. 51

3-1-5 توسعه. 51

3-2 متدولوژی حلزونی.. 52

3-3 جمع­بندی.. 55

فصل چهارم اجرای تحقیق… 56

4-1 مقدمه. 57

4-2 نرم­افزار و محیط پیاده­سازی.. 57

4-3 پیاده سازی چارچوب اجرای پروژه 58

4-3-1 پیاده­سازی مرحله اول، شناخت کسب وکار و جمع­آوری داده 58

4-3-2 پیاده­سازی مرحله دوم، آماده­سازی داده­ها 58

4-3-3 پیاده­سازی مرحله سوم، مدل­سازی.. 59

4-3-4 پیاده­سازی مرحله چهارم، ارزیابی.. 61

4-3-5 مرحله پنجم، توسعه. 61

4-4 جمع­بندی.. 63

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد برای تحقیقات آتی… 64

5-1 مقدمه. 65

5-2 خلاصه تحقیق.. 65

5-3 نتایج کاربردی تحقیق.. 66

5-4 نوآوری های تحقیق.. 57

5-5 محدودیت­های تحقیق.. 67

5-6 پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 67

فهرست مراجع.. 68

فهرست جدول­ها صفحه

جدول1-1: مقایسه انواع استراتژی­های مدیریت اکتساب دانش12

 

فهرست شکل­ها صفحه

شکل 2-1 مدل مدیریت دانش بویست… 16

شکل 2-2 مدیریت دانش هویت… 17

شکل 2-3 مدل مدیریت دانش شش بعدی.. 17

شکل 2-4 مدل مدیریت دانش هالس…. 20

شکل 2-5 مدل مدیریت دانش نوناکا 23

شکل 2-6 مفهوم هوش تجاری 25

شکل 2-7 چارچوب هوش تجاری.. 28

شکل 2-8 مراحل پیاده­سازی هوش تجاری.. 33

شکل 2-9 فرایند کشف دانش…. 39

شکل 3-1 مدل حلزونی.. 52

شکل 3-2 مدل فرایند تحقیق.. 55

شکل 4-1 نمودار گرافیکی حاصل از انجام عملیات نگاشت… 61

شکل 4-2 شمایی از نرم­افزار ارائه شده. 62

فهرست علائم و نشانه­ها صفحه

ETL	Extract, Translate, Load
CRM	Customer Relationship Management
DM	Data Mining
OLAP	OnLine Analytical Processing
BI	Business Intelligence
CRISP	Cross-Industry Standard Process for Data Mining
AHP	Agglomerative hierarchical method

• فصل اول

کلیات تحقیق

• مقدمه

فصل سوم : آشنایی با سازمان اوپک

3-1- علل تأسیس اوپک ….……………………………..……….…………..…… 43

3-2- تاریخچه عملکرد اوپک ……………………………………..…………..….… 44

3-2-1- دوره 70-1960 ………………………………..…………..……………… 44

3-2-2- دوره دوم 1980-1970…………………………………..…………..……… 45

3-2-3- دوره سوم 1985 به بعد ……………………….……………..…………..…… 45

3-3- نیروها و جناح­های درون سازمان اوپک ………….………………………..……… 45

3-4- هدف­های اوپک …………………….……………..………………………….. 47

3-5- عوامل مؤثر در افزایش و کاهش قیمت نفت ….……………..………………..…… 48

3-6- تعیین قیمت نفت از سوی سازمان اوپک .……………..………………………..… 48

3-7- ارتباط اوپک با کشور ایالات متحده آمریکا ………………..……………………… 49

فصل چهارم: پیامدهای جنگ دوم خلیج فارس (حمله عراق به کویت) بر سیاست های سازمان اوپک

4-1- دلایل اهمیت خلیج فارس در ژئوپلتیک جهانی …………………….……………… 55

4-2- دلایل حمله عراق به کویت ………………………………………….………… 49

4-3- آغاز جنگ دوم خلیج فارس، واکنش های گسترده بین المللی ………….……………… 60

4-4- شروع عملیات طوفان صحرا …….……………………………………………… 62

4-5- پیامدهای جنگ دوم خلیج فارس …………………………………………..…… 65

4-6- سیاست های متخذه اوپک در قبال افزایش جهانی قیمت نفت پس از جنگ دوم خلیج فارس…68

فصل پنجم: پیامدهای حادثه یازده سپتامبر 2001 بر سیاست های اوپک

5-1- آغاز حملات تروریستی یازده سپتامبر …………………………………………… 76

5-2- مواضع شخصیت های برجسته جهانی پس از حادثه یازده سپتامبر ………………..…… 77

5-2-1- نطق دبیر کلسازمان ملل متحد…………………………………………….… 78

5-2-2- اظهارات بوش پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر …………………………… 78

5-2-3- اظهارات بن لادن و ملاعمر پس از مواضع مقامات آمریکایی در قبال حوادث یازده سپتامبر 80

5-2-4- اظهارات دبیرکل اوپک بعد از حوادث یازده سپتامبر ……………………………… 80

5-3- دیدگاه های مختلف در مورد حادثه یازده سپتامبر ………………………………….. 80

5- 4- پیامدهای حملات تروریستی یازده سپتامبر ………………………………….…… 84

5-4-1- تأثیر حوادث یازده سپتامبر بر مقوله انرژی …………………………………..…. 84

5-4-2- آماده باش کامل نیروهای روسیه ……………………………………………… 87

5-4-3- بحران مالی و سقوط ارزش دلار ……………………………………………… 87

5-4-4- شیوع مجدد اسلام ستیزی …………………………………………………… 88

5-4-5- آغاز جنگ علیه افغانستان و عراق …………………………………………..… 89

5-5- سیاست های متخذه اوپک در قبال افزایش جهانی قیمت نفت پس از یازده سپتامبر 2001.. … 89

فصل ششم: پیامدهای حمله آمریکا به عراق درسال 2003 بر سیاست های اوپک

6-1- حوادث 11 سپتامبر و حمله به عراق ……..……………………….……….…… 101

6-2- زمینه سازی حمله به عراق در صحنه های دیپلماتیک و رسانه ای ………..……….…… 102

6-3- اهمیت انرژی عراق برای ایالات متحده …………..……………………………… 104

6-4- اهمیت چند وجهی نفت عراق برای کشورهای مهاجم …………..……………….… 106

6-5- شروع حمله به عراق در سال 2003 ………..…………………………………… 109

6-6- تحلیل های انجام شده از منظر اقتصاد سیاسی قبل از شروع حمله نظامی علیه عراق ….…. 113

6-7- پیامدهای حمله نظامی علیه عراق …………………………………… 114

6-8- سیاست های متخذه اوپک در قبال افزایش جهانی قیمت نفت قبل و پس از جنگ 2003 علیه عراق …….115

فصل هفتم: پیامدهای بیداری اسلامی بر سیاست های اوپک

7-1- تعریف بیداری اسلامی ………………………….…………………………… 124

7-2- تاریخچه بیداری اسلامی …………..…………………………………………. 125

7-3- ویژگی های بیداری اسلامی …………………..……………………………….. 127

7-4- دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد بیداری اسلامی ………………………………… 130

7- 5- موضع آمریکا و دنیای غرب در قبال بیداری اسلامی ………………..……………. 131

7-5-1- حمایت از اصلاحات در راستای حفظ متحدان و جلوگیری از تحولات سریع………… 131

7-5-2- حفظ مهره های وابسته به خود در راستای اهداف استراتژیک آینده ……..….…….… 131

7-5-3- فرسایشی کردن روند انقلاب ها در جهت جلوگیری از تحولات سریع و ناگهانی …..…. 132

7-5-4- الگوسازی برای فرآیند دولت سازی پس ازدوران گذار در مقابل الگوی حکومت دینی-مردمی ………… 132

7-5-5- مداخله نظامی و سرکوب در راستای اهداف استراتژیک و جلوگیری از شدت بحران … 133

7-6- نقش نفت و عوامل اقتصادی در وقوع بیداری اسلامی ………..…………………… 133

7-7- پیامدهای بیداری اسلامی بر سیاست های اوپک …………………………………… 136

نتیجه گیری …………………….………………………………………………… 151

کتابنامه ………………………………….……………………………………… 160

1-1- بیان مسئله

نقش منابع انرژی در حیات اقتصادی جوامع بشری بر کسی پوشیده نیست. از آغاز خلقت انسان، بشر بی نیاز از انرژی نبوده و از منابع مختلف و متنوع انرژی استفاده می کرده است. بنابراین انرژی یکی از مؤلفه های تأثیرگذار در تولید ثروت و قدرت در جهان کنونی به شمار می آید. فلذا تأسیس ساز و کاری برای سامان بخشی به تولید انرژی با عنایت به اهمیت این مسئله امری مورد انتظار بوده که در نهایت با تأسیس سازمان کشورهای صادرکننده نفت با نام اختصاری اوپک (OPEC) محقق شد. سازمان یادشده در شهریور ماه 1339 با حضور نمایندگان ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا در بغداد تأسیس شد. هدف اصلی این سازمان آنچنان که در اساسنامه اش بیان شده هماهنگی و یکپارچه سازی سیاست های نفتی کشورهای عضو و تعیین بهترین راه برای تأمین منافع جمعی و فردی این کشورها است.(1) از سوی دیگر نیز پیدایش اوپک، واکنشی سیاسی و ضداستعماری از جانب کشورهای در حال توسعه تولید کننده نفت در برابر سیاست های بیدادگرانه شرکت های چند ملیتی بود. چرا که این شرکت ها به منظور حفظ منافع خویش، از ابزارهایی چون کودتا، دخالت سیاسی،رشوه، عهدنامه های استعماری و غیره بهره می گرفتند. علاوه برآن بازار جهانی نفت شاهد انحصار چند قطبی بود که شصت سال بر این بازار حاکم بود. به صورتی که دامنه و نفوذ شرکت های بزرگ نفتی با نام هفت خواهران در دهه 1950، 90 درصد تولید و فروش نفت خام و فرآورده های نفتی را در بر می گرفت. همچنین فهم روز افزون و بیداری افکار عمومی با ظهور یک طبقه روشنفکر و تحصیلکرده در کشورهای خاورمیانه و ونزوئلا نسبت به اهمیت نفت و نقش آن در اقتصاد این کشورها به عنوان عامل دیگری در تأسیس اوپک شناخته می شود. (2)

سازمان اوپک در راستای هماهنگ سازی سیاست های نفتی کشورهای عضو در تعیین قیمت نفت از دو دسته عوامل بنیادین و غیربنیادین تأثیر می پذیرد. از جمله عوامل بنیادین می توان به میزان تقاضای جهانی که این امر خود ناشی از رشد اقتصادی در کشورهای مختلف جهان است؛ اشاره نمود. اما در این بین و با توجه به تحولات پس از جنگ سرد و خروج نظام بین الملل از حالت دو قطبی نقش بحرانهای نظامی بین المللی به عنوان عامل غیربنیادین بر سیاست های اوپک بی بدیل بوده است. (3) با توجه به توضیحات مطروحه در این پژوهش برآنیم که به تأثیر 4 بحران نظامی بین المللی بر سیاست های اوپک بپردازیم که عبارتند از:

1-حمله عراق به کویت 1991 2-حوادث 11 سپتامبر 2001 3-حمله آمریکا به عراق در سال 2003 4-بیداری اسلامی در خاورمیانه 2011-2010

به نظر می رسد که بحرانهای بین المللی با ایجاد محدودیت برای افزایش سرمایه گذاری و افزایش عرضه از یک سو و اعمال اثر روانی بر خریداران، تمایل به افزایش قیمت نفت دارند. در این بین سازمان اوپک با افزایش تولید در کاهش و به تعادل کشیدن قیمت ها ایفای نقش می نماید. اما لزوماً تصمیم اتخاذ شده از سوی اوپک به نفع تمامی اعضاء نبوده است.

1-2- انگیزه و اهمیت تحقیق

با عنایت به این مسئله که نزدیک به نیمی از تولید جهانی نفت و 65 درصد از ذخائر این ماده استراتژیک به کشورهای عضو اوپک تعلق دارد، در عمل عرصه نقش آفرینی زیادی برای این سازمان در اقتصاد سیاسی بین المللی و نیز روندهای جهانی وجود دارد. به عنوان مثال در زمان بحران انرژی در سال 1352 اکثریت اعضای اوپک از ارسال نفت به کشورهای غربی که در جنگ چهارم اعراب و اسرائیل یا «یوم کیپور» از رژیم صهیونیستی حمایت کردند؛ خودداری نمودند. این امر موجب افزایش چهار برابری قیمت نفت شد. اما این نمونه از معدود موارد هماهنگی کشورهای عضو برای استفاده از ابزار انرژی به عنوان مؤلفه ای اساسی در معادلات بین المللی بوده است. در این زمینه نفوذ سعودی ها در اوپک از مهمترین عوامل نگاه تک بعدی و بعضاً بدون ملاحظه نسبت به منافع سایر اعضا بوده است. در این مجال برآنیم که حتی الامکان به یک قاعده کلی در بررسی رفتاری سازمان اوپک در مقابله با تأثیر بحران های بین المللی بر قیمت نفت بپردازیم. از طریق حصول به این مهم می توان به یک پیش بینی نسبتاً مطمئن از وضعیت آینده سیاست های این سازمان و قیمت نفت در بحرانهای احتمالی پیش رو دست یافت.

1-3- سؤال اصلی

تأثیر بحرانهای نظامی بین المللی بر سیاست های اوپک در فاصله سالهای 2011-1991 (جنگ دوم خلیج فارس، 11 سپتامبر 2001، جنگ 2003 عراق و بیداری اسلامی) چه بوده است؟

1-4- فرضیه اصلی

به دنبال وقوع بحران های نظامی بین المللی در مقطع 2011-1991 (جنگ دوم خلیج فارس، 11 سپتامبر 2001، جنگ 2003 عراق و بیداری اسلامی) که منجر به افزایش قیمت نفت شده سازمان اوپک اقدام به اتخاذ سیاست هایی به منظور افزایش تولید برای کاهش قیمت نفت نموده که به نفع تمامی اعضاء نبوده است.

1-5- تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی

بحرانهای نظامی بین المللی: بحران هایی که به عملیات های نظامی می انجامند به طوریکه که قوای نظامی برای ایفای نقش خود ضمن بهره گیری از نیروها و تجهیزات مختلف به اقداماتی مبادرت می ورزند که در مجموع به پیروزی بر دشمن می انجامد (4).

سیاست های اوپک: سازمان اوپک در راستای رسالت جهانی خود اقدام بهتنظیم قیمتنفت تحت تأثیر عوامل مختلف از طریق هماهنگ سازی سیاست های نفتی کشورهای عضو می نماید. به عبارت دیگر تلاش کشورهای عضو «اوپک» در این راستا است که با توجه به ارزش استراتژیکی و طبیعت پایان پذیرمنابع نفتیبهای آن را در حد متناسبی نگه دارند (5).

کشورهای تولید کننده: کلیه کشورهای استخراج کننده نفت اعم از تولید کنندگان اوپک و غیراوپک را در برمی گیرد. اساسنامه اوپک در این خصوص بیان می کند که هر کشوری که مقدار قابل توجهی نفت صادر کند و منافع اساسی مشابهی با منافع کشورهای عضو اوپک داشته باشد به عنوان یک کشور تولید کننده نفت می تواند به عضویت کامل سازمان اوپک درآید (6).

کشورهای مصرف کننده: کلیه کشورهای که بیش از تولید خود نفت وارد می کنند را در برمی گردد.

ذخایر نفتی: مقادیر کشف شده اما بهره برداری نشده نفت که امکان استخراج آنها با امکانات و شرایط اقتصادی موجود میسر باشد (7).

1-6- پیشینه تحقیق

فصل سومروش تحقیق

3-1- مقدمه 53

3-2- مفروضات.. 54

3-3- نمادهای مدل. 55

3-3-1- اندیس­ها 55

3-3-2- پارامترهای ورودی.. 56

3-3-3- پارامترهای خروجی.. 56

3-3-4- متغیرهای تصمیم­گیری.. 57

3-4-مدل ریاضی. 57

4-4- تشریح مدل. 57

3-2- روش حل با استفاده از الگوریتم ژنتیک.. 61

3-2-1- آشنایی با الگوریتم ژنتیک… 61

3-2-1-1- مقدمه. 61

3-2-1-2- زمینه های بیولوژیکی.. 63

3-2-1-3- فضای جستجو. 64

3-2-1-4- مسائل NP. 65

3-2-1-5- مفاهیم اولیه در الگوریتم ژنتیك… 67

3-2-1-5-1- اصول پایه. 67

3-2-1-5-2- شمای كلی الگوریتم ژنتیك… 67

3-2-1-5-3- کد کردن. 69

3-2-1-5-4- روش های کدینگ… 70

3-2-1-5-5- کروموزوم. 73

3-2-1-5-6- جمعیت… 73

3-2-1-5-7- مقدار برازندگی.. 74

3-2-1-5-8- عملگر تقاطع.. 75

3-2-1-5-9- عملگر جهش…. 77

3-2-1-5-10- روش های انتخاب… 77

3-2-1-6- ارائه الگوریتم پیشنهادی. 80

3-2-1-7- نمایش کروموزوم. 80

3-2-1-8- ایجاد جمعیت اولیه. 82

3-2-1-9- تابع برازندگی.. 82

3-2-1-10- انتخاب… 83

3-2-1-11- تقاطع.. 83

3-2-1-12- جهش…. 86

3-2-1-13- معیار توقف… 86

فصل چهارممحاسبات و تحلیل نتایج

4-1- مقدمه 88

4-2-اعتبارسنجیو ارائه مثال عددی. 88

4-3- نتایج محاسباتی و تحلیل آنها 93

فصل پنجمنتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه­گیری. 100

5-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 100

پیوست

کد الگوریتم ژنتیک در نرم افزار متلب… 103

منابع و مراجع. 109

فهرست جداول

عنوان شماره صفحه

جدول ‏2‑‏1. مزایای CM بعد از دو ماه عملیات [31] 28

جدول ‏2‑2. منفعت­های گزارش شده از تولید سلولی در [15] 30

جدول ‏2‑‏3. بهبودهای عملکرد گزارش شده در [13] 31

جدول ‏2‑‏4. خلاصه­ای از مرور ادبیات… 49

جدول ‏3‑‏1. نمایش جواب مساله توسط کروموزوم. 80

جدول ‏3‑‏2. مثالی از تقاطع مورد استفاده 85

جدول ‏4‑‏1. اطلاعات اولیه مثال. 90

جدول ‏4‑2. مقایسه زمانی بین حل با لینگو و حل با الگوریتم GA.. 94

فهرست شکل­ها

 

عنوان شماره صفحه

 

شکل ‏2‑1. محیط تولیدی تولید کارگاهی [9] 18

شکل ‏2‑2. خط تولیدی خط جریان [9] 19

شکل ‏2‑3. سیستم تولید سلولی [9] 22

شکل 2‑‏4. چیدمان سلولی پایه الف) چیدمان خطی تک ردیفی ب) چیدمان خطی دو ردیفی.. 50

شکل ‏3‑‏1. چیدمان سلول­ها و ماشین­ها 54

شکل ‏3‑‏2. نمونه ای از فضای جواب… 65

شکل ‏3‑‏3. کدینگ باینری.. 70

شکل ‏3‑‏4. کدینگ جهشی.. 71

شکل ‏3‑‏5. کدینگ ارزشی.. 71

شکل ‏3‑‏6. کدینگ درختی.. 72

شکل ‏3‑‏7. فضای کدینگ وفضای جواب… 73

شکل ‏3‑‏8. مثالی از عمل جابجایی تک نقطه­ای.. 75

شکل ‏3‑‏9. تقاطعی دو نقطه ای.. 76

شکل ‏3‑‏10. عمل تقاطعی یکنواخت… 76

شکل 3‑‏11. چرخ رولت… 78

شکل 3‑12. انتخاب تورنامنت… 79

شکل ‏4‑1. نمایی از تشکیل سلول و چیدمان سلولی مثال حل شده 92

شکل ‏4‑‏2. نمای گانت مثال حل شده 92

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

تکنولوژی گروهی[1] یک فلسفه تولیدی مبتنی بر سازمان­دهی و گروه­بندی وظایف مشترک با هدف بهبود بهره­وری سیستم تولیدی است. تولید سلولی[2] یکی از مهمترین کاربردهای تکنولوژی گروهی است که سلول­های تولیدی را به طریقی تشکیل می­دهد که هر خانواده قطعات[3] در یک سلول توسط یک گروه معین از ماشین­های مربوط به آن سلول (سلول­ ماشینی[4]) پردازش شوند. تولید سلولی یک استراتژی تولیدی نوآورانه­ای می­باشد که در سیستم­های تولیدی مدرنی همچون سیستم­های تولید منعطف[5] و تولید بهنگام [6] بکار گرفته شده است. تولید سلولی با گروه­بندی، تولید و مدیریت قطعات و ماشین­هایی که مشخصه­های مشابه و نزدیک به هم دارند، می­تواند از تولید دسته­ای به سمت تولید انبوه حرکت کند و در عین حال درجه­ بالایی از انعطاف­پذیری را همچون تولید کارگاهی حفظ نماید. از میان مزایای متعددی که سیستم تولید سلولی به همراه دارد می­توان به مواردی چون ساده­سازی جریان مواد، کاهش زمان راه­اندازی، کاهش میزان موجودی در جریان، کاهش زمان تکمیل کار، کنترل بهتر و نرخ ضایعات کمتر اشاره نمود.

تشکیل سلول[7] ، چیدمان سلول[8] و مدیریت سلول سه گام مهمی هستند که در طراحی موفق یک سیستم تولید سلولی باید در نظر گرفته شوند. تشکیل سلول شامل تعیین خانواده قطعات و سلول­های ماشینی با هدف کاهش زمان جابجایی بین­ سلولی قطعات می­باشد. طراحی یک چیدمان سلولی که شامل دو بخش است: 1) تعیین چیدمان سلول­ها در سطح کارگاه[9] و 2) مشخص کردن چیدمان ماشین­ها در هر سلول[10] ، که هر دو با هدف کاهش زمان جابجایی­ها صورت می­گیرند و در نهایت مدیریت سلول به موضوعات برنامه­ریزی همچون زمانبندی سلولی[11] می­پردازد. در زمانبندی سلولی، مساله­ زمانبندی خانواده­ قطعات و هر قطعه منحصربفرد مورد توجه قرار دارد. ارتباطات بین این سه تصمیم­گیری نقش مهمی را در طراحی یک سیستم تولید سلولی بازی می­کند.

1-2- بیان مساله

در اکثر مطالعات انجام شده در حوزه­ سیستم­های تولید سلولی، تنها برای حل یکی از سه موضوع ذکر شده (CF,CL,CS) تلاش­هایی صورت گرفته است و برخی از تحقیقات به حل دو یا هر سه فاکتور به صورت متوالی و پی در پی پرداخته­اند. این رویکردها راه حل­هایی را ایجاد می­کنند که احتمالا برای یکی از این سه مساله کارایی دارند در حالیکه برای سیستم کلی رضایتبخش نیستند. این رخداد به دلیل تاثیر این سه زیر مساله بر روی یکدیگر در هنگام طراحی سیستم تولید سلولی می­باشد.

تنها مدل یکپارچه ریاضی که در آن تشکیل سلول، چیدمان سلولی و زمانبندی به طور همزمان در نظر گرفته شده است توسط وو[12] [1] ارائه شد، اما در مدل و الگوریتم حل آن­ها چیدمان سلولی به روش صحیحی مشخص نمی­شود و سلول­ها ممکن است با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. در مدل آرکات[13] [2] علاوه بر اینکه همه­ مفروضات و مزایای مدل قبلی حفظ شد، مشکل همپوشانی سلول­ها رفع گردید و موقعیت (مختصات) ماشین­ها به طور دقیق تعیین شد.

از آنجاییکه در سیستم تولید سلولی فاکتور جابجایی بین سلولی به لحاظ زمان و هزینه از اهمیت بالایی برخوردار است [29] به واسطه آن موقعیت سلول­ها نسبت به هم و فاصله آن­ها از یکدیگر در هنگام تشکیل سلول مهم می­باشد.

در مدل پیشنهادی، ما بر آن هستیم که با طراحی مدل یکپارچه تشکیل سلول با چیدمان سلول و زمانبندی عملیات­ها در سیستم تولید سلولی با هدف حداقل کردن زمان تکمیل کارها علاوه بر توجه به عدم همپوشانی سلول­ها و مشخص کردن موقعیت دقیق ماشین­ها، به تعیین چیدمان بهینه خود سلول­ها به طور مستقل در مدلسازی خود بپردازیم و نحوه­ قرارگیری بهینه سلول­ها را در کنار هم، مشخص نماییم. در این مدل چیدمان سلول­ها را به صورت خطی دو ردیفی در نظر گرفته­ایم چراکه این چیدمان به دلیل انعطاف­پذیری که برای کار کردن با تجهیزات جابجایی مواد[14] [3] دارد و همچنین کاهش زمان جابجایی بین سلولی[15] به دلیل نزدیکی سلول­ها [4]، چیدمانی مناسب است. در نهایت برای حل مدل از الگوریتم ژنتیک استفاده نموده­ایم.