۲-۲-۸)پیشگامان مدیریت دانش

 

در این قسمت به تشریح پیشگامان و دانشمندان مدیریت پرداخت می شود که به نوعی در ایجاد و توسعه مدیریت دانش سهم داشته اند.

 

۲-۲-۸-۱)داونپورت و پروساک^[۸۸]

 

داونپورت و پروساک هر دو کتابی را در سال ۱۹۹۷ با عنوان”چگونه سازمان ها آنچه را که می دانند مدیریت می‌کنند” منتشر کردند. داونپورت استدلال می‌کند که در مراحل اولیه مدیریت دانش، سازمان ها دارایی های دانش خویش را همانند دارایی های فیزیکی، مدیریت می‌کنند. از سوی دیگر، آن ها بر روی کسب و ثبت اطلاعات کار می‌کنند تا بتوانند به آسانی به مخازن دانش دسترسی داشته باشند. این امر باعث می شود هنگام ضرورت، دانش ایجاد و توزیع شود. داونپورت و پروساک بر این عقیده اند که مهم ایجاد دانش نیست، بلکه تصرف و اشاعه آن در سازمان است. دانشی که اشاعه داده نشود ارزش بسیار محدودی برای سازمان دارد. به نظر داونپورت و پروساک سرمایه های فیزیکی سازمان، دارایی های محدود سازمان تلقی می‌شوند و سرمایه های فکری سازمان، دارایی های نامحدود و مهم این است که مدیران بدانند که چگونه از سرمایه ها استفاده کنند.

 

۲-۲-۸-۲)دراکر

 

دراکر یکی از مهمترین نویسندگان مدیریت است و نوشته هایش طیف وسیعی از ایده ها و موضوعات را پوشش می‌دهد. او مؤلف کتابهایی چون تکنولوژی، مدیریت جامعه، جامعه فراسرمایه داری و چالش مدیریت قرن ۲۱ است. او بحث می‌کند که مهمترین چیزی که مدیریت نیاز دارد، یادگیری این نکته است که چگونه دانش را مدیریت کند به نحوی که با ارزش ترین دارایی های سازمان قرن ۲۱ می‌باشد. پیتر دراکر (۱۹۹۹) معتقد است: “در اقتصاد امروز دنیا، دانش منبعی همانند و در عرض سایر منابع تولید مانند کار، سرمایه و زمین نیست بلکه منبعی بسیار مهمتر برای عصر حاضر به شمار می رود”.

 

۲-۲-۸-۳)نوناکا و تاکه اوچی

 

در سال ۱۹۹۵ کتابی با عنوان “خلق دانش سازمان” تالیف نمودند. خلق دانش سازمانی، به معنی توانایی یک مؤسسه‌ برای خلق دانش جدید و انتشار آن در سراسر سازمان و تبدیل آن به محصولات، خدمات و سیستم هاست. این فرایند بین مدیریت دانش و مهندسی مجدد به معنی رشد، نوآوری مستمر و خرد را متمایز می‌سازد. دانش ضمنی بر اهمیت بعد ذهنی و شخصی دانش تأکید دارد و در رابطه با بینش ها و حدسیات، احساسات و عواطف مطرح می شود. بنا به اعتقاد نوناکا و تاکه اوچی دانش در ضمن تعاملات اجتماعی حاصل شده و به صورت عقاید، ارزش‌ها و مهارت ها در ذهن ذخیره می شود. دانش صریح و ضمنی در سازمان دو مقوله جدا نیستند بلکه مکمل یکدیگرند. نوناکا درکتابش مدلی از اینکه چگونه دانش از طریق تعامل بین دانش ضمنی و صریح ایجاد شده، چهار فرایند اصلی تبدیل دانش را شناسایی نموده که عبارتند از: جامعه پذیری، بیرونی سازی، درونی سازی و انتشار که در بخش های قبلی توضیح داده شد.

 

۲-۲-۹)دلایل اهمیت مدیریت دانش

 

از نظر هاشم زاده (۱۳۸۵) برخورد هوشمندانه با منابع دانش، عاملی مؤثر و مهم در موفقیت سازمان‌ها به شمار می رود. در بیان دلایل اهمیت مدیریت دانش موارد زیر به طور خلاصه مورد توجه قرار گرفته است:

 

دانش موتور تولید کننده درآمد است.

 

دانش یک دارایی مهم و استراتژیک سازمانی است.

 

رشد روزافزون مشاغلی که بر پایه ایجاد و استفاده از دانش قرار دارند.

 

همگرایی فناوری اطلاعات و ارتباطات و ظهور ابزارهای نوین در این زمینه.

 

کاهش شکاف علمی – اقتصادی میان کشورهای غنی و فقیر.

 

ایجاد ارزش افزوده قابل توجه با به کارگیری مدیریت دانش.

 

اما عدم مدیریت دانش در سازمان، مشکلات و زیانهایی نظیر موارد ذیل را همراه خواهد داشت:

 

عدم وجود نشانه های ابداع و ابتکار

 

عدم اولویت بندی و استفاده از انواع دانش

 

عدم مشاهده دانش خارجی

 

عدم جذب دانشگرهای جدید

 

مخفی و سیاسی کردن اطلاعات

 

احتکار دانش به جای ازدیاد آن

 

استفاده محدود از دانش های موجود

 

نبود مستندات در خصوص تجربیات به دست آمده

 

سیستم انگیزشی نامناسب برای تسهیم دانش و توسعه آن.

 

بستر استقرار مدیریت دانش

 

انصاری و شائمی به نقل از ورثائی (۱۳۸۵) بیان نمودند:

 

“مدیرت دانش ترکیبی از دو عامل: ابزار (پایگاه داده ها، اسناد فناوری) برای مشارکت دانش و فرایند (آموختن و حل مشکل گروهی) است. نکته ای که باید همواره مورد توجه قرار گیرد این است که چگونه اطلاعات به دانش تبدیل شده و سپس به آموختن منجر می‌گردد. ضمناً اهمیت استقرار مدیریت دانش ‌به این نیست که چگونه به اطلاعات دست یابیم، وظیفه مدیریت دانش این است که اطلاعات را به دانش تبدیل نمود و زمینه یادگیری را فراهم نماید” (ص ۱۵۵).

 

بستر استقرار مدیریت دانش در سازمان به مشارکت فردی و گروهی افراد در سازمان بستگی دارد. سازمانی که دارای فرهنگ دانش مداری است دارای ویژگی های زیر است:

 

– مشارکت در دانش به طور جدی به هسته ارزشی سازمان ارتباط دارد.

 

– مراکز تحقیق و توسعه (R&D) در سازمان ایجاد شده است.

 

– جو مشارکت آمیز از طریق تبادل نظر فردی و گروهی ایجاد شده است.

 

– از مهندسی مجدد و بهترین روش‌ها استفاده شده است.

 

– از طریق تبادل اطلاعات بین کارکنان و سرپرستان مشارکت در دانش تحقق یافته و در همان حال از سوی طریق مدیران ارشد حمایت می شود.

 

– ایجاد محیط انگیزشی و تشویق آمیز جهت آماده سازی برای یادگیری.

 

باید گفت لازمه ی استقرار مدیریت دانش در سازمان ها به کارگیری مجموعه ای از وظایف و مهارت ها در زمینه دریافت، توزیع و استفاده از دانش است و موفق ترین سازمان ها آنهایی هستند که مدیریت دانش را از طریق فرهنگ سازی و تدوین زیر ساخت های مدیریت دانش توسط مدیران ارشد و کارشناسان دانش جزئی از وظایف کارکنان خود نموده اند. ارزش مدیریت دانش مستقیماً به اثربخشی آن یعنی ایجاد توانایی سازمان در غلبه بر مشکلات و در عین حال آگاهی نسبت به ساخت آینده ای روشن است. شکل زیر عوامل مؤثر در استقرار مدیریت دانش را در سازمان نشان می‌دهد که لازمه استقرار آن مشارکت فردی و گروهی افراد در سازمان است.

 

شکل ۲-۵)عوامل مؤثر در استقرار مدیریت دانش (انصاری و شائمی، ۱۳۸۵)

 

از نظر ویلیامز^[۸۹](۲۰۰۳) مدیریت دانش به فرایندهایی برای ایجاد ارزش و کسب مزیت رقابتی برای سازمان‌ها و سرمایه های دانش صریح و ضمنی اشاره دارد. مدیریت دانش بر فرایندهای ایجاد، ثبت، پالایش، انتشار و کاربرد دانش سازمانی تأکید دارد. این فرایند شامل دو بعد است که شامل:

 

محتوا محوری: که در آن داده های خام، اطلاعات، ارائه بهترین شیوه ها و تفاسیر به طور فعالی گردآوری و ارائه می شود.

 

مدیریت دانش اجتماعی و فرهنگی: این بعد شامل گفتمان، عمل یادگیری، حل مسئله و جمعی از رویه های کار و اجرا می شود تا دانش به طور مستمر گردآوری، تلخیص و شفاف سازی شود (ص ۱۵).

 

۲-۲-۱۰)سرمایه

پیروان حاکمیت اراده و فردگرایان، منبع اصلی را اراده مدیون می دانند و اعتقاد دارند که تنها او است که می‌تواند از آزادی خود بکاهد.^[۴۱] بر این مبنا، عقد نیز تمام نیروی خود را از اراده می‌گیرد و هرگاه با بنیان این نیرو منطبق نباشد الزام آور نیست. هرکس بحکم اخلاق وظیفه دارد که عهدشکنی نکند و همین تکلیف اخلاقی است که در حقوق نیز او را پایبند می‌کند. پس هرگاه آنچه از شخص بروز ‌کرده‌است بر اراده باطنی تکیه نداشته باشد، پوسته بی مغزی است که هیچ اثر حقوقی ندارد، چرا که در این فرض دلیلی برای مقید ساختن انسان آزاد وجود ندارد. دادرس در مرحله اول باید اراده حقیقی متعهد را جستجو کند و هرگاه به یقین نتواند به آن دست یابد، از راه ظن و تخمین نیت باطنی را تعیین می‌کنند.^[۴۲] پیروان این مکتب منبع اصلی در ایجاد آثار حقوقی را اراده باطنی دانسته اند و معامله ای که قدرت خود را از اراده می‌گیرد ولی با آن منطبق نیست در نظام اینان الزام آور نیست.^[۴۳]

 

اصالت داشتن اراده باطنی بدین مفهوم است که در عقود باید توجه افراد به قصد درونی افراد معطوف گردد و پایه سنجش آثار عقود قرار گیرد. طرفداران این نظریه عقیده دارند که:

 

اولاً: فطرت سلیم و پاک هر انسانی اقتضا می‌کند که آنچه در واقع خواست او بوده، برعهده او بیاید و تحقق عینی و خارجی پیدا کند و اجتماعی شدن انسان نباید موجب سلب حقوق فطری او شود، چون مصلحت اجتماع به معنای مصلح فرد در حالت اجتماعی او است و تنها برای آزادی فردی در حالت اجتماعی است که حق ایجاد محدودیت در راه پیاده شدن اراده به وجود می‌آید.

 

ثانیاًً : با مراجعه به عرف در می یابیم در معاملات و حتی در محاورات عادی به القای قصد درونی بطرف مقابل و یافتن نیت واقعی وی اهتمام ورزیده می شود.

 

ثالثاً: اهل تحقیق ثابت کرده‌اند که قوام وجودی قرارداد به قصد است، یعنی قصد، عامل به وجود آورنده عقد است، نه یکی از شروط صحت آن، مانند معلوم بودن ثمن، مبیع و اهلیت طرفین.

 

رابعاً: استحکام مبانی فلسفی و سیاسی این نظریه به حدی است که فلسفه اخلاق «کانت» و تیوری های سیاسی «روسو» ‌بر اساس آن شکل گرفته اند.

 

همچنان در ترجیح اراده باطنی گفته شده که با روح آزادی خواهی و حمایت از حقوق فردی سازگارتر است و مانع از آن می شود که شخص تعهد ناخواسته پیدا کند، ولی این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که در قراردادها تنها حقوق اعلام کننده اراده مطرح نیست. عقد رابطه ای است اجتماعی که دست کم بین دو شخص برقرار می شود و هریک از آن دو تنها از راه اعلام های طرف دیگر می‌تواند به خواست های درونی او پی ببرد. نفع این دو نیز به طور معمول متعارض است. پس، چگونه می توان با معیارهای ‌فردگرایی دو نفع گوناگون را در این رابطه اجتماعی به شیوه عادلانه جمع کرد؟

 

و همچنان همه می‌دانیم که دو طرف عقد، به دلیل آگاه نبودن از حقوق یا عجله و بی اعتنائی ، نمی توانند همه آثار دور و نزدیک آن را هنگام انشای عقد در نظر بگیرند،‌ پس چگونه می توان تمام آثار عقد را بر طبق اراده مشترک آنان تعیین کرد؟.

 

و همچنان برخلاف ادعای پیروان اعلام اراده پرداختن دادرس به مقصود اصلی طرفین عقد، از لحاظ اجتماعی زیانبار نیست. اگر دادرس هرچه در کشف مقصود طرفین تلاش زیاد نماید و خود را محدود به صرف مطالعه اعلام طرفین عقد ننماید، از نظم عمومی و اخلاق حسنه می توان به طور بهتری در برابر اشخاص دفاع نمود. و دادرس هیچگاهی از رجوع به مقاصد درونی اشخاص بی نیاز نخواهد بود زیرا اعلام اراده چهره دیگری از راده درونی است که منشأ آثار حقوقی می شود، ولی الفاظ و اشاره ها و اعمالی که ‌به این منظور به کار می رود باید متکی بر قصد اعلام اراده باشد: یعنی، اگر اعلام کننده در ایجاد اثر حقوقی نیز قاصد نباشد، دست کم باید اراده اعلام مطالب را داشته باشد. به همین دلیل هم اعمال صغیر، مجنون ، خواب، مست و بیهوش هیچ اثر حقوقی ندارد.^[۴۴]

 

اشکالات نظریه اراده باطنی:

 

۱- اینکه اگر این نظریه را قبول کنیم می بینیم که تنها برای اموری که در جامعه ظهور اجتماعی دارند ارزش و اعتبار قایل است در حالی که قصد باطنی از اموری نیست که اثر آن، خود به خود در جامعه ظاهر شود و قاضی از کاوش در امور باطنی اشخاص عاجز است و برای فهم قصد اشخاص فقط راهی که خود آنان ارائه می‌دهند راهی دیگری نیست.

 

۲- چون لزوم قرارداد از حاکمیت اجتماع و قانون ناشی شده است، باید مظهر اجتماعی آن را مورد نظر قرار داد، زیرا جامعه، افراد را به آنچه در اجتماع ابراز کرده‌اند، ملزم می‌کند و التزام به قرارداد را نمی توان سبب لزوم آن دانست، زیرا التزام درونی طرفین نمی تواند تضمینی برای اجرای آن باشد.

 

۳- مهمتر از همه هدف از تفسیر قرارداد، تشخیص اراده مشترک طرفین است، نه فقط اراده هریک از طرفین، و یا قبول نظریه اراده باطنی، دست یابی به اراده مشترک دو طرف به سهولت انجام نمی پذیرد زیرا هر یک از طرفین امری را که مقابل اراده دیگری است، اراده می‌کند، لذا در این صورت هرچه را به عنوان قصد مشترک درونی طرفین ارائه دهیم، فرضی بیش نخواهد بود.

 

ب- نظریه اراده ظاهری:

 

‌آنان که به نظم روابط اجتماعی بیشتر اهمیت می‌دهند، بویژه اندیشمندان آلمانی، عقیده دارند که عقد رابطه اجتماعی است که از توافق اعلام اراده ها به وجود می‌آید. آنچه در نیت باطنی می گذرد در جهان حقوق اثر ندارد. اگر شخصی که اراده خود را بیان می‌کند به مفاد عرفی واژه های که به کار برده است ملتزم نشود، هیچ امنیتی در روابط حقوقی مردم باقی نمی ماند.^[۴۵]

 

آنان که معتقد ‌به این نظریه اند می‌گویند که اراده درونی یک امر درونی و باطنی است که در باطن انسان به طور مخفی وجود دارد و جنبه خارجی و اجتماعی ندارد حال آنکه این جنبه خارجی و اجتماعی اراده مؤثر است. طرفداران این نظریه وسیله اعلام اراده را دلیل، کاشف و عنصر اصلی تلقی می‌کنند. ‌بنابرین‏ اگر شخصی ادعا کند آنچه در ضمیر داشتم غیر از این است که اظهار کردم مسموع نخواهد بود.^[۴۶] طرفداران نظریه نوعی یا اراده ظاهری می‌گویند: «قانون کاری به اراده درونی و واقعی طرفین ندارد. در قرارداد مانند زمینه‌های دیگر باید جنبه‌های خارجی (اراده ظاهری) ملاک عمل باشد و درباره افراد بر مبنای رفتار آنان داوری شود.»

 

‌بر اساس این نظریه، تعبیرات طرفین و آنچه در اجتماع اظهار می‌کنند، اراده آن ها محسوب می شود و این امر ارادی با ظهور در اجتماع، از طرفین استقلال یافته و مانند امور اجتماعی دیگر سبب ایجاد تعهداتی برای طرفین می شود و اثبات خلاف مضامین این تعابیر به راحتی امکان پذیر نیست.^[۴۷]

 

بنظر می‌رسد ریشه‌های فلسفی عقاید بنیان‌گذار این نظریه؛ یعنی «سالی» از نظریات فیلسوف آلمانی «فرگه» سرچشمه گرفته باشد؛ چه او سه امر را در ردیف هم قرار می‌دهد: اول ، آنچه عینیت بیرونی یافته که همان الفاظ و مبرزات هستند و بعد مفهومی که این ها را ارائه می‌دهند و سپس عقیده ای که باطن این امور را تشکیل می‌دهد.

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته، پیشین، ص ۱۹۹٫ ↑

 

1. 1. – همان، صص ۱۹۹و۲۰۰٫ ↑

 

1. 1. – صقری ، محمد، حقوق بازرگانی ورشکستگی،پیشین، ص ۲۴۸٫ ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ۵۳۲، شماره ۱، صص ۸۱۱ و ۸۱۲٫ ↑

   

 

1. 1. – فرحناکیان، فرشید،(۱۳۸۸)، قانون تجارت در نظم کنونی، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان، ص ۴۹۶٫ ↑

 

1. 1. – کاتوزیان، ناصر، (۱۳۸۴)، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، چاپ دوازدهم، تهران ،انتشارات میزان، زیرنویس ماده ۳۷۸ ق.م، ص ۲۱۰٫ ↑

 

1. 1. – ماده ۴۲۱ ق.ت: «همین که حکم ورشکستگی صادر شد قروض موجل با رعایت تخفیفات مقتضیه به قروض حال مبدل می شود.» ↑

 

1. 1. – شهیدی، مهدی، (۱۳۸۵)، حقوق مدنی: عقود معین۱، چاپ ششم، تهران، انتشارات مجد، ص ۸۷ . ↑

 

1. 1. – شهیدی، مهدی، حقوق مدنی: عقود معین۱، پیشین، ص ۱۳۵٫ ↑

 

1. 1. – همان، ص ۱۳۲٫ ↑

 

1. 1. – فخاری، جزوه حقوق تجارت۴- ورشکستگی، انجمن علمی دانشجویان دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق، ص۴۲٫ ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ۵۳۳، شماره ۴، ص ۸۱۴٫٫ ↑

 

1. 1. – شهیدی، مهدی، حقوق مدنی: عقود معین۱، پیشین، ص ۱۳۴ . ↑

 

1. 1. ۱- clause de reserve de propriete . ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته ، پیشین، ص ۲۰۳ . ↑

 

1. 1. – صقری، محمد، حقوق بازرگانی ورشکستگی، پیشین، ص۲۵۱ . ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته ، پیشین، ص ۲۰۳٫ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۲۰۳٫ ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته، پیشن، صص ۲۰۳ و ۲۰۴٫ ↑

 

1. 1. – همان، ص ۲۰۴٫ ↑

 

1. 1. – طالب احمدی، حبیب، خیار تفلیس و حقوق طلبکاران در ورشکستگی، ‌فصل‌نامه مفید، شماره ۴۳، مرداد و شهریور۱۳۸۲ ، ص ۱۸۴ . ↑

 

1. 1. – ماده ۳۶۲ قانون مدنی مقرر می‌دارد: «آثار بیعی که واقع شده باشد از قرار ذیل است: ۱- به مجرد وقوع بیع مشتری مالک مبیع و بایع مالک ثمن می شود ۲ – …». ↑

 

1. 1. – شهیدی، مهدی، حقوق مدنی: عقود معین۱، پیشین ، ص ۱۳۶ . ↑

 

1. 1. – کاتوزیان، ناصر، (۱۳۸۵)، دوره مقدماتی حقوق مدنی: درسهایی ‌از عقود معین، چاپ نهم، تهران، انتشارات کتابخانه ی گنج دانش، ص ۶۹٫ ↑

 

1. 1. – همان ، ص۷۰ . ↑

 

1. 1. – کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی: درسهایی ‌از عقود معین، پیشین ، ص ۷۱ . ↑

 

1. 1. – کاتوزیان، ناصر، (۱۳۶۳)، دوره عقود معین، جلد اول، چاپ سوم، تهران، انتشارات بهنشر، ص ۱۸۵٫ ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ی ۵۳۳، شماره ۱، ص ۸۱۳٫ ↑

 

1. 1. – همان، شماره ۲، ص ۵۳۳٫ ↑

 

1. 1. – شهیدی، مهدی، تفسیری پیرامون ماده ۵۳۳ ق. ت.، مجله کانون وکلا، شماره ۱۵۰ و ۱۵۱، سال (۱۳۶۹)، ص ۱۲۵٫ ↑

 

1. 1. -. همان، ص ۱۲۵٫ ↑

 

1. 1. – شهیدی، مهدی، تفسیری پیرامون ماده ۵۳۳ ق. ت، پیشین، ص ۱۲۵٫ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۳۶٫ ↑

 

1. 1. – همان، ص ۱۳۶٫ ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته ، پیشین، ص ۱۹۷٫ ↑

 

1. 1. – همان، ص ۱۹۷٫ ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته ، پیشین، ص ۱۹۸٫ ↑

 

1. 1. دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ۵۲۸، شماره ۱/۱، ص ۸۰۷ . ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ۲۴۸، شماره ۲/۴، ص ۸۰۷ . ↑

 

1. 1. – صقری، محمد، حقوق بازرگانی ورشکستگی، پیشین، ص ۲۴۵٫ ↑

 

1. 1. – پیوست ۲ ص۹۷٫ ↑

 

1. 1. – همان، ص۲۴۵ ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته ، پیشین، ص ۱۹۵٫ ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی – قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ۵۲۸ ، شماره ۱/۲، ص ۸۰۷ . ↑

 

1. 1. – صقری، محمد، حقوق بازرگانی ورشکستگی، پیشین، پاورقی شماره ۱۴۳، ص ۲۴۵٫ ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، زیرنویس ماده ۵۲۸ ، شماره ۲/۲، ص ۸۰۸ . ↑

 

1. 1. – دمیرچلی، محمد – حاتمی- قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، پیشین، شماره ۲/۳، ص۸۰۸٫ ↑

 

1. 1. – همان، شماره ۲/۴، ص۸۰۸٫٫ ↑

 

1. 1. – اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته ، پیشین، صص ۲۰۴ و ۲۰۵٫ ↑

 

1. 1. – همان، ص ۲۰۴٫ ↑

 

1. 1. – پیوست شماره۳ ص۹۸٫ ↑

 

1. 1. – بازگیر، یدالله، (۱۳۷۷)، آرای دیوان عالی کشور در امور حقوقی، جلد سوم، چاپ اول، تهران، انتشارات ققنوس. ↑

 

 

1. 1. آموزش مؤلفه‌ های تربیت جنسی به مادران بر اضطراب دختران تاثیر داشته و باعث کاهش میزان اضطراب آن ها شد.

   

 

1. 1. آموزش مؤلفه‌ های تربیت جنسی به مادران بر اضطراب پنهان دختران تاثیر داشته و باعث کاهش میزان اضطراب پنهان آن ها شد.

 

1. آموزش مؤلفه‌ های تربیت جنسی به مادران بر اضطراب آشکار دختران تاثیر داشته و باعث کاهش میزان اضطراب آشکار آن ها شد.

محدودیت های پژوهش

 

تنها محدودیت محقق در این پژوهش حضور نامنظم بعضی مادران گروه آزمایش در جلسات آموزشی بود.

 

پیشنهادات پژوهش

 

پیشنهادهای این پژوهش در دو مقوله به شرح زیر است.

 

الف) پیشنهادات پژوهشی:

 

1. 1. . تدوین بسته های آموزشی متناسب با خود دانش آموزان و بررسی اثربخشی آن بر اضطراب و سایر مؤلفه‌ های روانشناختی دوره بلوغ در آن ها.

 

1. 1. اجرای پژوهش حاضر در سایر مقاطع تحصیلی، که به موجب آن قدرت تعمیم نتایج افزایش پیدا کند.

 

1. 1. پژوهش حاضر در جامعه دانش آموزان پسر و پدران آن ها اجرا شود و نتایج بررسی شود.

 

1. این پژوهش در شهرها و مناطق دیگر کشور اجرا شود و نتایج به دست آمده، مورد مقایسه قرارگیرد.

ب)پیشنهاد کاربردی:

 

۱٫ برنامه ی جامعی در جهت توجه به رشد جنسی نوجوانان و آموزش مؤلفه‌ های تربیت جنسی توسط اداره آموزش و پرورش تدوین و در مدارس اجرا شود.

 

۲٫ با توجه به نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می شود برنامه آموزش والدین در برنامه های آموزشی مدارس و آموزش و پرورش گنجانده شود .

 

۳٫ بروشورها و کتابچه هایی در مراکز مشاوره آموزش و پرورش تهیه شده و توسط مدارس در دسترس والدین قرار گیرد تا باعث افزایش آگاهی والدین و بهبود کیفیت سبک های تربیتی آن ها و کاهش آسیب های دوره بلوغ در نوجوانان شود

 

۴٫ رسانه و صدا و سیما نیز می‌توانند با توجه به اهمیت این موضوع برنامه هایی را در جهت آموزش و افزایش آگاهی خانواده ها تهیه و پخش کنند .

 

منابع :

 

• • • ابراهیمی هرستانی، اصغر؛ مهرام، بهروز؛ لیاقتدار، محمدجواد.(۱۳۹۴).واکاوی برنامه درسی مغفول برای تربیت جنسی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی تحصیلی.پژوهش در برنامه درسی.دوم،هفدهم.۲۶-۴۰٫

  

 

• • ابوالقاسمی، ناریا؛ مرقاتی خویی، عفت السادات؛ تقدیسی، محمدحسین.(۱۳۸۸).تبیین تربیت جنسی دانش آموزان ایرانی از دیدگاه مربیان بهداشت مدارس ابتدایی.مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی.هشتم،دوم.۲۷-۳۹٫

 

• • احمدوند، افشین؛ ساعی، رضوان؛ سپهرمنش، زهرا؛ قنبری، علیرضا.(۱۳۹۱).تاثیر گروه درمانی شناختی _ رفتاری بر اضطراب و افسردگی بیماران همودیالیزی در شهرستان کاشان.مجله دانشگاه علوم پزشکی قم.ششم ،اول.۳۵-۳۹

 

• • استورا، لی.(۱۹۹۱).تنیدگی یا استرس.(ترجمه پریرخ دادستان ،۱۳۸۶).تهران:رشد.

 

• • الماسی، مریم؛ آقایی، اصغر.(۱۳۸۹).مقایسه دیدگاه معلمان، دانش آموزان و والدین آن ها درباره عوامل اضطراب زای مدرسه. مجموعه مقالات همایش ملی مشکلات اضطرابی کودکان و نوجوانان. کرج:دانشگاه پیام نور.

 

• • امینی، محمد ؛ تمنایی فر، محمدرضا ؛ پاشایی، رقیه.(۱۳۹۰). بررسی ضرورت وجودی و چگونگی توجه به تربیت جنسی در برنامه درسی مقطع متوسطه از دیدگاه دبیران و دانش آموزان.مجله علمی پژوهشی ((پژوهش های برنامه درسی)) انجمن مطالعات درسی ایران.اول. اول.۱۷۰–۲۰۲

 

• • بهشتی، احمد.(۱۳۸۵).مسائل و مشکلات تربیتی.تهران :شرکت چاپ و نشر بین الملل.

 

• • پروچاسکا، جیمز؛ نورکراس، جان.(۲۰۰۷).نظریه های روان درمانی،نظام های روان درمانی.(ترجمه سید محمدی،۱۳۹۱). تهران:نشر روان.

 

• • پورسینا، مریم؛ احمدی، خدابخش؛ شفیع آبادی، عبدالله.(۱۳۹۲).اثربخشی شادکامی بر اضطراب ، پیشرفت تحصیلی و ارتباط والد – فرزندی در دانش آموزان دختر.‌فصل‌نامه خانواده و پژوهش.بیستم،۴۱-۵۴٫

 

• • پورابولی، بتول.(۱۳۷۹). بررسی نگرش معلمان شهر کرمان نسبت به آموزش جنسی و بررسی نظرات آنان ‌در مورد نکات مورد لزوم در آموزش جنسی به نوجوانان در سال ۱۳۷۸٫پایان نامه کارشناسی کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان کرمان

 

• • ثابت، حافظ .(۱۳۸۱). درآمدی بر تربیت جنسی در نهج‌البلاغه، ویژه همایش تربیت در سیره و کلام امام علی (ع) . دانشگاه تهران : پژوهشکده تعلیم و تربیت .

 

• • خورشیدی، عباس. (۱۳۸۱). رفتار والدین و تربیت فرزندان. تهران: یسطرون.

 

• • دادستان، پریرخ.(۱۳۸۶).روانشناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی.تهران:سمت

 

• • دلاور، علی.(۱۳۸۹). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی.تهران : نشر ویرایش.

 

• • دهشیری، غلام رضا.(۱۳۸۹). بررسی و مقایسه اثربخشی درمان روان پویشی فشرده کوتاه مدت و درمان شناختی رفتاری بر اختلال اضطراب فراگیر. پایان نامه دکتری.دانشگاه علامه طباطبایی

 

• • ربیعی، لیلی؛ اسلامی، احمد علی؛مسعودی، رضا؛ سلحشوری، آرش(۱۳۹۱).ارزیابی اثربخشی برنامه جرات ورزی بر میزان استرس،اضطراب و افسردگی دانش آموزان دبیرستانی.دو ماهنامه تحقیقات نظام سلامت.هشتم،پنجم . ۸۴۴-۸۵۴٫

 

• • رزاقی، رضا.(۱۳۹۰).ارزیابی سلامت جنسی نوجوانان تحت مراقبت شبانه روزی و اثربخشی برنامه جامع آموزش جنسی ( تربیت جنسی ) بر ارتقاء دانش، نگرش و خودپنداره جنسی.پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه علامه طباطبایی.

 

• • رضا زاده، فاطمه بیگم .(۱۳۶۹). نظام تربیت جنسی کودک و نوجوان در اسلام. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا

 

• • روزنهان،دیوید ال؛سلیگمن، مارتین .(۱۹۸۹).روانشناسی نابهنجاری،آسیب شناسی روانی.(ترجمه سیدمحمدی،۱۳۹۱).تهران:ارسباران.

 

• • رهنما، اکبر؛ علیین، حمید؛ محمدی، حسین.(۱۳۸۶).بررسی و تبیین مبانی ، اصول و روش های تربیت جنسی با تأکید بر دیدگاه های اسلام.دوماهنامه علمی پژوهشی دانشور رفتار (دانشگاه شاهد).چهاردهم،بیست و چهارم، ۹۸-۱۱۰٫

 

• • سادوک،بنجامین؛سادوک،ویرجینیا.(۲۰۰۱).چکیده روانپزشکی بالینی.(ترجمه نصرت الله پورافکاری،۱۳۸۰).تهران:آزاده.

 

 

همبستگی

(r²)ضریب

 

تبیین

tسطح معناداریعرض از مبدأشیب (y)

به هم پیوستگی۶٫۱۷۱٫۲۵۶۰-۰٫۳۵۰٫۱۳-۲٫۸۹۰٫۰۱۷٫۰۰-۰٫۰۴بیان۵٫۲۳۱٫۲۱۶۰-۰٫۲۰۰٫۰۴-۱٫۵۵۰٫۱۳۵٫۶۹-۰٫۰۲درگیری۲٫۳۷۱٫۹۷۶۰۰٫۵۱۰٫۲۶۴٫۵۵۰٫۰۰۰٫۴۶۰٫۰۸استقلال۴٫۱۲۱٫۱۲۶۰۰٫۱۲۰٫۰۲۰٫۹۴۰٫۳۵۳٫۸۶۰٫۰۱جهت یابی پیشرفت۴٫۹۵۱٫۴۲۶۰-۰٫۱۳۰٫۰۲-۰٫۹۶۰٫۳۴۵٫۲۸-۰٫۰۱جهت یابی فکری- فرهنگی۵٫۰۲۱٫۸۵۶۰-۰٫۳۰۰٫۰۹-۲٫۴۴۰٫۰۲۶٫۰۸-۰٫۰۵جهت یابی فعالیت های تفریحی۵٫۶۷۱٫۸۸۶۰-۰٫۳۹۰٫۱۶-۳٫۲۷۰٫۰۰۷٫۰۷-۰٫۰۶تاکیدات اخلاقی- مذهبی۵٫۶۸۱٫۶۷۶۰۰٫۰۱۰٫۰۰۰٫۰۵۰٫۹۶۵٫۶۶۰٫۰۰سازمان۷٫۰۷۱٫۷۹۶۰-۰٫۳۷۰٫۱۳-۲٫۹۹۰٫۰۰۸٫۳۰-۰٫۰۵کنترل۴٫۰۰۱٫۳۷۶۰۰٫۲۶۰٫۰۷۲٫۰۵۰٫۰۵۳٫۳۳۰٫۰۳مقیاس محیط خانواده۵۰٫۲۷۵٫۵۶۶۰-۰٫۲۴۰٫۰۶-۱٫۸۵۰٫۰۷۵۲٫۷۴-۰٫۱۱

بر اساس جدول صفحه قبل آشکار است که همبستگی نمره کل مقیاس محیط خانواده با نمره کل سلامت عمومی منفی می‌باشد^[۱۲۱] (۲۴/۰-= r). یعنی به نظر می‌رسد که با افزایش نمره کل مقیاس محیط خانواده، نمره کل سلامت عمومی کاهش نشان می‌دهد و بالعکس. ولی باید دانست که این واقعیت در نمونه انتخاب شده رخ داده است و ممکن است در نمونه های دیگر این شدت همبستگی کم و زیاد شود. بدین منظور لازم است که معنادار بودن میزان همبستگی مذکور مورد آزمون قرار گیرد. از این رو از مقدار ضریب همبستگی محاسبه شده استفاده کرده و چگونگی کم و کیف این همبستگی را در جامعه آماری با ضریب اطمینان -۱ بررسی می‌کنیم. فرض صفر و فرض یک را به صورت زیر می نویسیم:

 

 

 

 

 

لازم به ذکر است که آزمون معناداری ضریب همبستگی با بهره گرفتن از آزمون t انجام گرفته است. همان‌ طور که در جدول بالا نشان داده شده است، مقدار t برابر ۸۵/۱- است که در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنادار نیست^[۱۲۲]. البته لازم به تذکر است که همبستگی یاد شده بسیار نزدیک به معناداری می‌باشد و در سطح ۹۳ درصد معنادار است. با این حال فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر رابطه معنادار بین مؤلفه‌های محیط خانواده و سلامت عمومی در زنان باردار در سطح اطمینان ۹۵ درصد رد می شود؛ و به عبارتی رابطه معناداری بین مؤلفه‌های محیط خانواده و سلامت عمومی در زنان باردار مشاهده نشد.

 

همچنین بر اساس جدول بالا همبستگی بین خرده مقیاس های به هم پیوستگی، بیان، جهت یابی پیشرفت، جهت‌یابی فکری- فرهنگی، جهت‌یابی فعالیت‌های تفریحی و سازمان با نمره کل سلامت عمومی منفی می‌باشد. یعنی رابطه معکوسی بین این خرده آزمونها با سلامت عمومی زنان باردار وجود دارد. و با توجه به اینکه نمره کم در سلامت عمومی نشانه خوب بودن و نمره بالا در محیط خانواده دلیل خوب بودن است لذا با بالا رفتن نمره خرده مقیاس های به هم پیوستگی، بیان، جهت یابی پیشرفت، جهت‌یابی فکری- فرهنگی، جهت‌یابی فعالیت‌های تفریحی و سازمان، نمره سلامت عمومی پایین می‌آید و کاهش یافته است یعنی بهتر می شود. همچنین بین خرده مقیاس های درگیری، استقلال، تأکیدات اخلاقی- مذهبی و کنترل با سلامت عمومی زنان باردار رابطه مثبتی وجود دارد. یعنی هر چه قدر نمره خرده مقیاس های درگیری، استقلال، تأکیدات اخلاقی- مذهبی و کنترل بالاتر می رود، نمره سلامت عمومی هم بالاتر می رود و این یعنی وضعیت بدتر می شود. همبستگی بین هر کدام از مؤلفه‌های محیط خانواده با سلامت عمومی زنان باردار در کل حاکی از آن است که همبستگی کمی بین هر یک از این مؤلفه ها با سلامت عمومی زنان باردار وجود دارد به گونه ای که بالاترین ضریب تبیین برابر ۲۶/۰ (بین خرده مقیاس درگیری و نمره کل سلامت عمومی) است. جهت آزمون معنادار بودن این ضرایب همبستگی نیز از آزمون t استفاده گردید. نتایج این آزمون حاکی از آن است که ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس های به هم پیوستگی، درگیری، جهت‌یابی فکری- فرهنگی، جهت‌یابی فعالیت‌های تفریحی، سازمان و کنترل با سلامت عمومی در سطح اطمینان ۹۵ در صد معنادار و بقیه ضرایب همبستگی معنادار نمی باشند و فرض آماری صفر پذیرفته می شود. ‌بنابرین‏ ‌می‌توان چنین نتیجه گرفت که فرضیه ­های فرعی مربوطه (فرضیه های فرعی اول، سوم، ششم، هفتم، نهم و دهم تحقیق) در سطح اطمینان ۹۵ درصد مورد تأیید قرار می گیرند.

 

همچنین محقق در عین حال از تحلیل رگرسیون نیز استفاده ‌کرده‌است. لازم به ذکر است که بهره­ گیری از تحلیل رگرسیون مستلزم رعایت مفروضه­های^[۱۲۳] آن ‌می‌باشد. در تحلیل رگرسیون چند متغیری نرمال بودن توزیع داده ­ها، خارج کردن داده ­های پرت^[۱۲۴]، خودهمبستگی^[۱۲۵] بین متغیرها و همچنین یکسان بودن پراکندگی توزیع­ها^[۱۲۶] رعایت شده است. بدین ترتیب محقق پیش از انجام تحلیل­های رگرسیونی وضعیت مفروضه­ها را به دقت بررسی کرده و سپس اقدام به ارائه محاسبات نموده است.

 

لازم به ذکر است که با توجه به متغیرها و مؤلفه­ های تحقیق، در واقع در این پژوهش متغیرهای مستقل(پیش بین) شامل خرده مقیاس های محیط خانواده به طور همزمان بر متغیر وابسته (ملاک) یعنی نمره کل سلامت عمومی تأثیر می­گذارند. به همین جهت رابطه بین متغیرهای پیش بین با متغیر ملاک با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون چندگانه^[۱۲۷] نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بدین ترتیب محقق از تحلیل رگرسیون چندگانه به منظور آزمون بررسی اثر همزمان متغیرهای پیش بین بر متغیر ملاک استفاده ‌کرده‌است. لازم به یادآوری است که در تحلیل رگرسیون تک متغیری اثر هر یک از متغیرهای پیش بین با فرض ثابت بودن اثر سایر متغیرهای دیگر بر متغیر ملاک مورد برر­سی قرار می‌گیرد. در جدول صفحه بعد نتایج تحلیل رگرسیون با روش Enter گزارش شده است:

 

جدول ۴-۴: رگرسیون چندگانه بین متغیرهای کلیه پیش بین با سلامت عمومی^[۱۲۸]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ضریب همبستگی چند گانه ضریب تبیین ضریب تبیین

 

تعدیل شده

F_(2,6) معناداری خطای استاندارد

 

برآورد

مقدار ۰٫۷۰ ۰٫۴۸۹۹ ۰٫۳۸۵۸ ۴٫۷۱ ۰٫۰۰ ۹٫۷۱ ضریب استاندارد

 

رگرسیون (بتا)

خطای استاندارد

 

بتا

ضریب غیر استاندارد

 

رگرسیون (B)

خطای

 

استاندارد B

t(6) سطح

 

معناداری

عرض از مبدأ – – ۴۴٫۷۹ ۱۳٫۴۶ ۳٫۳۳ ۰٫۰۰ به هم پیوستگی -۰٫۱۸ ۰٫۱۳ -۱٫۸۰ ۱٫۲۷ -۱٫۴۲ ۰٫۱۶ بیان -۰٫۱۹ ۰٫۱۱ -۱٫۹۵ ۱٫۱۳ -۱٫۷۳ ۰٫۰۹ درگیری ۰٫۲۲ ۰٫۱۵ ۱٫۳۶ ۰٫۹۱ ۱٫۴۹ ۰٫۱۴ استقلال ۰٫۱۳ ۰٫۱۲ ۱٫۴۳ ۱٫۳۴ ۱٫۰۷ ۰٫۲۹