1-2-12- لیپاز……………………………….. 17

1-2-13- سیتوتوکسین……………………………….. 18

1-2-14- پایوسیانین ………………………………..18

1-2-15- سیستم ترشحی نوع III……………………….

1-2-16- اپیدمیولوژی…………………………………. 19

1-2-17- بیماریهای ناشی از P. aeruginosa……………..

1-2-17-1- باکتریمی…………………………………. 20

1-2-17-2- عفونت های گوش…………………………………… 20

1-2-17-3- عفونت های چشم…………………………………. 21

1-2-17-4- عفونت های مجرای تنفسی……………………….. 21

1-2-17-5- عفونت های استخوان و مفصل……………………….. 22

1-2-17-6- عفونت های سیستم عصبی مرکزی……………… 22

1-2-17-7- عفونت های دستگاه گوارش…………………………. 22

1-2-17-8- عفونت های پوست و بافت نرم……………………….. 23

1-2-17-9- عفونت های دستگاه ادارای……………………………. 24

1-2-17-10- باکتریمی…………………………………. 24

1-2-17-11- عفونتهای استخوان و مفصل………………………….. 24

1-2-17-12- عفونت های سیستم عصبی مرکزی………………. 24

1-2-17-13- اندوکاردیت عفونی…………………………………. 25

1-2-17-14- عفونت های مجرای تنفسی………………………….. 25

1-2-17-15- عفونت پوست و بافت های نرم……………………… 26

1-2-17-16- عفونت های ادراری………………………………..26

1-2-18- متالوبتالاکتاماز……………………………….. 27

1-2-19- شیوع مقاومت متالوبتالاکتامازها…………………. 27

1-2-20- انواع تیپ های متالوبتالاکتاماز………………………. 28

1-2-21- The Imipenemase(IMP) Type……………………………

1-2-22- The Veronese Imipenemase (VIM) Type……………………

1-2-23- New Delhi Metalo β-lactamase-1 (NDM-1) Type…………..

1-2-24- دیگر تیپ های متالوبتالاکتاماز………………………………..29

1-2-24-1- روش های تشخیص متالوبتالاکتاماز……………………… 29

1-2-24-2- سنجس حساسیت) آنتی بیوگرام) ……………………….29

1-2-24-3- روش E.Test به وسیله نوار MBL………………………….

مروری بر مطالعات گذشته………………………………… 31

فصل دوم: مواد و روش ها……………………………….. 34

2-1 بیان مسئله و اهمیت موضوع………………………………… 35

2-2- اهداف………………………………….. 36

2-2-1- اهداف اصلی طرح…………………………………. 36

2-2-2- اهداف ویژه طرح…………………………………. 36

2-3- سؤالات و فرضیات………………………………….. 36

2-4- نوع و روش مطالعه………………………………… 37

2-5- روش کار……………………………….. 37

2-5-1- انواع محیط کشت………………………………….. 37

2-5-2- مکانکی آگار(Mac Conkey agar)………………….. 37

2-5-3- محیط کشت SIM………………………………….

2-5-4- روش آماده سازی معرف کواکس جهت تست اندول………….. 39

2-5-5- محیط کشت OF…………………………………

2-5-6- محیط کشت TSI………………………………..

2-5-7- محیط سیمون سیترات………………………………..40

2-5-8- محیط مایع( ( MR-VP…………………………………

2-5-9- طرز تهیه معرفVP…………………………………

2-5-10- طرز تهیه معرف MR…………………………………

2-5-11- تست اکسیداز……………………………….. 41

2-6- روش اجرای کار……………………………….. 42

2-6-1- جمع آوری نمونه ها……………………………….. 42

2-6-2- تعیین آنزیم متالوبتالاکتاماز…………………….. 43

2-6-3- آنالیز آماری…………………………………. 44

2-6-4- محدودیت و مشکلات اجرایی طرح……………… 44

2-7- جدول متغیرها……………………………….. 45

فصل سوم: یافته ها……………………………….. 46

3-1- نتایج…………………………………. 47

فصل چهارم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات………… 69

4-1- بحث………………………………….. 70

4-2- نتیجه گیری…………………………………. 75

4-3- پیشنهادات………………………………….. 75

Abstract…………………………………

فهرست مراجع…………………………………. 77

ضمیمه: پرسشنامه………………………………… 84

چکیده:

مقدمه و هدف: متالوبتالاکتامازها (MBL) آنزیم هایی هستند که توسط باسیل های گرم منفی غیر تخمیری مانند سودوموناس آئروژینوزا تولید شده و این سویه ها را نسبت به کارباپنم مقاوم می سازد در نتیجه سودوموناس های حامل ژنهای متالوبتالاکتاماز یک تهدید کلینیکی جدی بشمار می آیند. با توجه به اینکه مقاومت در گونه باکتریایی سودوموناس آئروژینوزا به واسطه داشتن متالوبتالاکتامازها در برابر آنتی بیوتیک ها رو به افزایش بوده و در کشورها، مناطق و حتی بیمارستان های مختلف شیوع آن ها متفاوت می باشد بر آن شدیم تا شیوع این آنزیم را در نمونه های جمع آوری شده از بیمارستان های آموزشی یزد با استفاده از روش E Test بررسی کنیم.

مواد و روش ها: جامعه مورد بررسی سویه های سودوموناس آئروژینوزا جدا شده از بیمارستان های دانشگاهی استان یزد در سال های 92-91 می باشد. این مطالعه از نوع مطالعه ای توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی می باشد و ایزوله های سودوموناس با استفاده از آزمایشات بیوشیمیایی تعیین هویت گردیده و سنجش حساسیت به آنتی بیوتیک ها به روش دیسک دیفیوژن انجام شده و جهت تایید وجود آنزیم MBL در سویه ها از روش E. Testاستفاده شد .

نتایج: در این مطالعه 100 نمونه سودوموناس آئروژینوزا مورد بررسی قرار گرفت.31 نمونه(31 درصد) از کل نمونه ها مولد متالوبتالاکتامازها بودند. بین بازه های سنی ، جنس و نوع بخش باتولید MBL توسط ایزوله های سودوموناس آئروژینوزا ارتباط معنی داری وجود نداشت (P.value> 0.05). فراوانی این آنزیم بترتیب در ایزوله های جدا شده از نمونه های زخم سوختگی(3/56 درصد)، ادرار(4/36 درصد)، ترشح خلط(2/22 درصد) ، خون و کاتتر(04/19 درصد) و زخم(7/16 درصد) مشاهده شد. ارتباط معنی داری بین نوع نمونه و تولید انزیم متالوبتالاکتاماز دیده نشد. سویه های سودوموناس آئروژینوزا بیشترین مقاومت را به ترتیب نسبت به کوتریموکسازول(85 درصد)، سفتازیدیم(83 درصد) و سفوتاکسیم(79 درصد) نشان دادند. همچنین بیشترین حساسیت سویه های سودوموناس آئروژینوزا به آنتی بیوتیک های سیپروفلوکساسین(55 درصد)، جنتامایسین(52 درصد) و پیپراسیلین(41 درصد)داشتند.

نتیجه گیری: در این مطالعه بین سن و جنس و نوع بخش با فراوانی آنزیم متالوبتالاکتامازها ارتباط معناداری یافت نشد. بیشترین فراوانی این آنزیم در نمونه های زخم سوختگی و در بخش سوختگی به دست آمد. بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی به ترتیب به کوتریموکسازول ، سفتازیدیم و سفوتاکسیم و بیشترین حساسیت به سیپروفلوکساسین، جنتامایسین و پیپراسیلین بود. نتایج نشان دادکه این ایزوله ها علاوه بر کارباپنم ها نسبت به بسیاری از آنتی بیوتیک ها بخصوص سفاسپورین ها مقاوم هستند، لذا لازم است قبل از شروع درمان سنجش حساسیت انتی بیوتیکی و غربالگری این آنزیم انجام شود.

فصل اول: مقدمه و مروری بر مطالعات مشابه

1-1- خانواده پسود و موناداسه آ

اعضای خانواده پسود وموناداسه آ، باسیل های گرم منفی متحرک با تاژک های قطبی هستند. اکسیداز مثبت بوده و در محیط های کشت ساده رشد می کنند. باکتری های پسودوموناس باکتری های خاکزی هستند که در خاک سبب ترشح سیدروفور شده و جذب آهن و برخی دیگر از عناصر ریزمغذی نظیر روی را امکان پذیر می سازد. بر خلاف جنس های متعدد، تنها ایزوله های مطرح در بالینی اعضای پنج جنس زیر می باشند: Pseudomonas, Burkholderia, Stenotrophomonas, Acinetobacter و Moraxella [1]. بر اساس تشابه RNA ریبوزومی (rRNA)، سود وموناداسه آ را به 5 گروه تقسیم کرده اند که تنها سه گروه V , II , I پاتوژن های انسانی هستند [2]. باکتریهای جنس پسودوموناس، به شکل میله ای راست یا کمی خمیده، دارای تاژک قطبی، بدون اسپور و گرم منفی می باشند. این باکتری ها هوازی و از نظر منبع انرژی و کربن کموارگانوتروف هستند. از نظر نیازهای غذایی گونه های پسودوموناس نیاز غذایی بسیار ساده ای دارند. در شرایط آزمایشگاهی در محیط های حاوی مقداری ماده آلی در pH خنثی بخوبی رشد می کنند. متابولیسم گونه های پسودوموناس تنفسی بوده وحالت تخمیری ندارند. این باکتریها قادرند از 150 ترکیب آلی بعنوان منبع کربن وانرژی استفاده نمایند [3].

جنس پسودوموناس دارای 57 گونه است، که بسیاری از آنها بیماریزا نیستند. گونه های پسودوموناس در دو گروه فلوئورسنت و غیر فلوئورسنت دسته بندی می شوند، که P. aeruginosa ، P.fluorescens و P.putida در گروه فلوئورسنت و P.stutzeri و P.mendocina در گروه غیر فلوئورسنت جای می گیرند. گونه های P.fluorescens و P.putida، گاه در آبزیان عفونت پدید می آورند. ولی نام آشناترین آنها، P. aeruginosa است که در سطح پوست و غشاهای مخاطی و مدفوع وجود دارد و بیماریزای فرصت طلب در میزبانانهای گوناگونی است [4].

2-1- تاریخچه P. aeruginosa

سال ها قبل از آنکه P. aeruginosa شناخته شود، پزشکان ، مشاهده چرک متمایل به رنگ آبی- سبز را نشانه ای مهم برای وخیم بودن عفونت تلقی می کردند. اولین بار در سال 1850 میلادی، Sedillot حضور لکه های رنگی آبی- سبز را بر روی لباس جراحان مورد توجه قرار داد. اما به علت اصلی آن پی نبرد، تا آنکه در سال 1860 میلادی، Fordos موفق به استخراج رنگ دانه از این باکتری شد و ماده کریستالی بدست آمده از آن را پایوسیانین نامید. در سال 1862 میلادی، Luke این لکه های رنگی را در ارتباط با عفونت اعلام کرد و اظهار داشت که عناصر میله ای شکلی را در این چرک های آبی- سبز مشاهده کرده است. در سال 1882 میلادی، Gessard باکتری P. aeruginosa را جدا نمود و آن را با سیلوس پاپوسیانوس[1] نامگذاری کرد [2].

در سال 1887 میلادی Gruber این باکتری را از چرک گوش جدا کرد، در حالی که مدتی بعد یعنی در سال 1889 میلادی، Charrin نقش بیماریزائی این باکتری را در حیوانات اعلام کرد. در سال 1894 میلادی، Migula مشخصات اولیه P. aeruginosa را بیان کرد. در سال 1896 میلادی، Wasserman اعلام نموده که نقش سم ها و مواد خارج سلولی P. aeruginosa از خود سلول باکتری در بیماریزائی آن مهم تر است. Osler در سال 1952 میلادی، اظهار داشت که P. aeruginosa احتمالا در عفونت های ثانویه نقش دارد. P. aeruginosa به خاطر تولید فرآورده های گوناگون خارج سلولی و عدم اطلاع از چگونگی دقیق بیماریزائی آن به تدریج اهمیت و جایگاه ویژه خود را در علوم بیولوژی و پزشکی پیدا کرد و همگام با تکوین این یافته ها، نام های گوناگونی را مانند:

– bacterium aeroginosum

– micrococcus

– papocianos

– bacillus aerogenous

– papocianos bacillus

– pseudomonas payocyanoum

– payocyanou bacterium

– pseudomonas polycholor

برای آن در نظر گرفتند [6].

امروزه به این باکتری P. aeruginosa می گویند که از چند واژه متفاوت تشکیل شده است.

1- کلمه پسودو، یعنی کاذب بودن و با توجه به متفاوت بودن شکل باکتری (به حالت های مستقیم و خمیده) در هنگام نامگذاری در ابتدای نام این خانواده قرار داده شده است.

2- کلمه موناد، این واژه کلمه ای یونانی است و به معنی واحد می باشد( قبلا واحد بیماریزائی که موجب عفونت می گردید به عنوان موناد پیشنهاد گردیده بود. با در نظر گرفتن این تعریف، پسودوموناس ها در واقع مربوط به واحدهای متغیر الشکلی بوده که برای ظهور خود در عفونت ها نیاز به اکسیژن دارند.

3- آئروژینوزا ، این کلمه در زبان لاتین به معنای زنگ مس(اکسید مس) می باشد و در واقع، علت اصلی چنین تعبیری در مورد این باکتری ها مربوط به رنگ پیگمان (سبز یا آبی متمایل به سبز) تولید شده در کشت حاصل از این باکتری بوده است [6].

1-2-1- خصوصیات مورفولوژیک P. aeruginosa

باکتری های موجود در گونهP. aeruginosa میله ای شکل، مستقیم یا کمی منحنی، گرم منفی، غیر اسید فست و بدون اسپور می باشند. این باکتری ها به وسیله یک یا تعدادی تاژک قطبی حرکت می کنند. طول این باکتری ها بین 5/1 تا 4 میکرون و عرض آن ها بین 5/0 تا 1 میکرون متفاوت است. این باکتری ها در زیر میکروسکوپ معمولاً به صورت منفرد، دوتائی و زنجره کوتاه دیده می شوند [7].

2-2-1- خصوصیات رشد

aeruginosa، هوازی اجباری بوده که در انواع مختلفی از محیط های کشت به سهولت رشد می کند.

3-2-1- هوازی های اجباری Obligate aerobes

ارگانیسمهایی هستند که از نظر تنفس بیشتر انرژی خود را با استفاده از اکسیژن و توسط واکنشهای فسفویلاسیون اکسیداتیو تولید می کنند و اکسیژن در این فرآیند نقش پذیرنده نهایی الکترون بعهده دارد. در نتیجه این میکروارگانیسم ها نیاز به اکسیژن و پتانسیل اکسیداسیون و احیاء(EH) بالا دارند و بنابراین غالباً در سطح مواد غذایی که در معرض اکسیژن است حضور دارند مانند پسودوموناس ها که اتانول را به اسید استیک اکسید می کند و منجر به فساد محصول و تبدیل آن به سرکه می گردد.

اما سه آنزیم که باکتری را در مقابل این رادیکال ها محافظت میکنند عبارتند از:

بحث و بررسی یافته ­ها……………………………………………………………….. 83

نتیجه­ گیری نهایی…………………………………………………………………. 98

محدودیت­های پژوهش…………………………………………………………………… 100

کاربرد یافته ­ها ………………………………………………………………..100

پیشنهادات برای پژوهش­های بعدی……………………………………………….. 102

منابع……………………………………………………………….. 103

چکیده:

مقدمه: امید از مهمترین منابع مقابله­ای برای بیماران مبتلا به سرطان است. حمایت پرسنل درمانی و حمایت اجتماعی در ارتقاء امید نقش دارند. سطح حمایت پرسنل­درمانی و حمایت اجتماعی مهیا شده توسط خانواده و دوستان و ارتباط آن با امید و نیز انواع، منابع و راهکارهای ارتقاء دهنده امید در بیماران ایرانی مبتلا به سرطان مورد بررسی قرار نگرفته­اند. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی ماهیت امید و ارتباط آن با حمایت اجتماعی و حمایت پرسنل درمانی در بیماران مبتلا به سرطان مراجعه کننده به مرکز آموزشی – درمانی امام خمینی (ره) اردبیل بود.

روش کار: این مطالعه توصیفی – همبستگی در مرکز آموزشی – درمانی امام ­خمینی (ره) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اردبیل انجام گرفت. 230 بیمار دارای تشخیص قطعی سرطان با روش در دسترس در این مطالعه شرکت داده شدند. شاخص امید هرث، پرسشنامه حمایت اجتماعی واکس، پرسشنامه حمایت پرسنل درمانی نورتوس و پرسشنامه­ای طراحی شده جهت بررسی انواع امید، منابع و راهکارهای ارتقاء دهنده امید مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری یافته­ها از نرم­افزار آماری SPSS و آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: بیماران مبتلا سطح متوسط به بالایی از امید، حمایت اجتماعی و حمایت پرسنل درمانی داشتند. بین امید با حمایت اجتماعی و حمایت پرسنل درمانی رابطه مثبت و معنی­داری وجود داشت. اکثر بیماران ً بازگشت به زندگی طبیعی ً و ً شفای کامل بیماری با کمک پزشکان و داروها ً را نوع امید خود ذکر کردند. منابع معنوی، خانواده، پرسنل­درمانی و تکنولوژی درمانی مهمترین منابع امید بودند. راهبردهای معنوی، حمایت خانواده، کنترل علایم بیماری و راهبردهای مورد استفاده توسط پزشکان و پرستاران مهمترین راهکارهای ارتقاء دهنده امید بودند.

نتیجه­ گیری: حمایت خانواده، حمایت دوستان، حمایت پرسنل درمانی از عوامل موثر در امید در بیماران مبتلا به سرطان هستند و پرستاران و پزشکان می­توانند با فراهم کردن حمایت از بیماران، برخورد مناسب با آنها، برآورده­نمودن نیازهای معنوی بیماران و ارتقاء حمایت خانواده، در افزایش امید بیماران که یکی از روش­های سازگاری با بیماری بوده نقش مفید و موثری ایفا نمایند.

فصل اول: معرفی پژوهش

معرفی پژوهش

عنوان پژوهش: ماهیت ­امید و ارتباط ­آن ­با حمایت­ اجتماعی ­و حمایت ­پرسنل­ درمانی ­در بیماران ­مبتلا به سرطان مراجعه ­کننده ­به مرکز آموزشی – درمانی امام خمینی (ره) اردبیل، 1392

زمینه پژوهش:

واژه ­سرطان ­برای ­توصیف ­بیش ­از 100 بیماری ­که ­در آنها­ سلول­ها به ­طور غیر عادی ­تکثیر یافته ­و بافت­های ­سالم را تخریب ­می­کنند به کار می­رود (1). سرطان ­مشکل ­عمده ­بهداشتی ­در ایالات ­متحده آمریکا­­ و دیگر نقاط ­جهان ­بوده و بعد از بیماری­های ­قلبی ­و عروقی ­دومین علت مرگ ­محسوب ­می­شود (2). سرطان ­یکی ­از شایع­ترین ­و شدید­ترین بیماری­های ­مشاهده ­شده در پزشکی ­و به ­عنوان ­یکی از معضلات ­سلامتی­ در دنیا ­مطرح ­بوده ­و شیوع ­آن ­در حال افزایش ­می­باشد (3). انتظار می­رود تعداد ­موارد جدید سرطان از 10 میلیون ­نفر ­در سال 2000 به 15 میلیون نفر در سال 2020 افزایش ­یابد و حدود 60 درصد این ­موارد در کشورهای­ کمتر توسعه یافته­ جهان ­خواهد بود (4). طبق آمار ارائه ­شده، در سال 2007، 12میلیون ­مورد جدید سرطان و نزدیک ­به 6/7 میلیون ­مرگ ناشی از این بیماری ­در جهان رخداده­ است (5, 6). همچنین، پیش­بینی ­می­شود در سال 2030 تعداد موارد جدید سرطان ­و مرگ ­ناشی ­از آن ­به­ ترتیب ­به 4/26 و 17 میلیون نفر برسد (7). درکشورهای ­منطقه ­مدیترانه ­شرقی ­سازمان ­بهداشت ­جهانی، سرطان ­چهارمین ­عامل ­مرگ ­و میر و مشکل مهم سلامتی ­رو به ­گسترش ­می­باشد (8). در ایران، سرطان ­سومین عامل ­مرگ و میر است (9) و بیشتر از 30 هزار نفر در اثر سرطان در هر سال ­فوت ­می­نمایند (10) و سالانه ­بیش ­از 50­­ هزار مورد جدید سرطان ­در ایران ­بروز می­نماید (11). پیش­بینی ­می­شود تا سال2020 تعداد مرگ ­و میر سرطان در ایران به 62 هزار نفر برسد (12). بر اساس ­آمارهای منتشر شده­ توسط ­وزارت ­بهداشت تعداد موارد ابتلا به­ سرطان ­در سال1382، 38469 نفر بوده­ که در سال1387به 76159 نفر رسیده­ است (13). مطالعه موسوی و همکاران ­نیز نشان ­داد که ­در سال 1383 میزان­ بروز سرطان ­برای زنان 98 درصد هزار نفر و برای ­مردان 110 درصد هزار نفر و میزان مرگ 41 درصد هزار نفر برای زنان و 65 درصد هزار نفر جمعیت ­برای ­مردان ­بوده ­است (14). در سال 1385 از تعداد كل 59786 مورد سرطان ثبت ­شده تعداد 33770 مورد مربوط ­به ­مردان ­­و 26016 مورد مربوط ­به ­زنان و در سال1386 از تعداد كل 62040­ مورد سرطان تعداد 34636 مورد ­­­مربوط ­به مردان ­­­و 27404 مورد مربوط ­به ­زنان ­بوده است (15).

سرطان باعث کاهش اعتماد به­ نفس ­بیماران ­و آسیب­پذیرتر شدن ­آنها در مقابل ­مشکلات­ و اختلال ­در فعالیت­های روزمره ­و اجتماعی آنان می­گردد (16) و به ­عنوان ­یک ­پدیده ­اجتماعی با ایجاد نابسامانی ­در انجام ­نقش­های ­معمول و ایجاد بحران ­در بیمار باعث ­مختل ­شدن ارتباطات ­فردی ­و غیر موثر شدن ­مکانیسم­های­ سازگاری وی ­شده ­و به ­علت بستری­شدن­­های مکرر در بیمار ایجاد تنش ­روانی ­می­کند (17). ابتلاء به­ سرطان ­با تاثیر در جنبه­­های جسمی، روحی، اجتماعی، فرهنگی ­و اقتصادی زندگی ­بیمار در دوره­های مختلف بیمار را با مشکلات متعددی ­شامل مشکلات خانوادگی، تغییر در عملکرد، انزوا، تغییر در تصویر ذهنی ­و مشکلات روانی ­مواجه ­می­سازد (18). همچنین، بیماری باعث یأس ­و ناامیدی­ در بیماران ­شده ­و آنها احساس می­كنند در یك ­موقعیت ­غیر قابل ­كنترل ­و سخت گرفتار شده­اند (19). در تحقیق کیفی ­که ­توسط ­اسمعیلی ­و همکاران (1391) ­­انجام ­شده­ بیماران ایرانی مبتلا به سرطان مشکلات خانوادگی و فردی، تصور آینده ­نامشخص ­و احساس عجز و نومیدی ­را به ­عنوان دغدغه­ اصلی ­خودشان ­بیان ­نمودند (20). در مطالعه دیگری توسط شبان و همکاران (1383) بیماران ایرانی مبتلا به سرطان خستگی، مشکلات روحی – روانی، اختلال در تصویر ذهنی، تغییر در عملکرد اعضای بدن و کاهش کیفیت زندگی داشتند (21). در مطالعه سلمانی و همکاران (1387) بیماران ایرانی مبتلا به سرطان دارای مشکلاتی از جمله کاهش عملکرد زندگی، از دست دادن شغل، از هم گسیختگی خانواده، اختلال در ارتباطات بین فردی، عدم توانایی در انجام مسئولیت­های فردی، خانوادگی و اجتماعی بودند (22).

با توجه به مسائل گفته شده، تشخیص سرطان می­تواند یک تجربه پیچیده و چالش­ برانگیز باشد که نیاز به مقابله فردی در سطح بالایی دارد (23). در مرور متون منابعی مانند مذهب ­و معنویت (24, 25) سرمایه ­اجتماعی (15) ایجاد معنا در زندگی (26)، امیدواری (27)، حمایت­­های خانوادگی (25, 28) و حمایت­ کارکنان ­درمانی (29) ­به­ عنوان ­منابعی ­مهم ­برای ­مقابله با سرطان ذکر شده ­است. یک راهبرد موثر مقابله ­با استرس ­و برخورد با بیماری ­و یکی ­از این منابع ­که ­می­تواند به بیماران ­در تطابق ­با بیماری کمک­ کند امید است ­که­ تحت تاثیر عوامل مختلف ­شامل­ حمایت اطرافیان، مذهب، پذیرش ­بیماری، آگاهی ­و شناخت ­وضعیت بیماری خود قرار می­گیرد (30-33). امید منبع ­اساسی ­برای ­رویارویی ­با سرطان و دیگر بیماری­های مزمن می­باشد (34). با وجود این که ­برای ­ارائه ­تعریف ­یکسان از امید بین ­محققین توافقی وجود ندارد ولی در کل ­محققین ­امید را جزئی ­از وجود انسان ­دانسته ­که­ اثرات ­غیر قابل ­انکاری ­بر سلامتی دارد (35). امید یکی ­از مهمترین ­منابعی ­است که­ سبب افزایش ­اعتماد به ­نفس ­در بیماران­ و افزایش ­مشارکت ­آنان در فرایند درمان بیماری سرطان ­می­شود (36). امید مکانیسم مقابله­ای ­موثری ­را برای ­بیماران ­مبتلا به­ سرطان­ فراهم ­نموده ­و آنان را در مراحل ­مختلف بیماری ­از تشخیص­ تا مرحله­ نهایی یاری­ می­رساند (37) و نقش مهمی ­در فرایند بهبودی ­از سرطان دارد (38).

نتایج ­تحقیق چی (2007) در آمریکا نشان­ داد که­ بیماران ­مبتلا به سرطان­ که ­سطح ­بالاتری از امید دارند بهتر با بیماری ­خود روبرو می­شوند (34). امید به ­عنوان ­یک عنصر ضروری­ زندگی­ در بیماران مبتلا به سرطان ­برای مقابله ­با استرس ­و سازگاری ­تعریف ­شده ­است (39). امید نقش ­مثبتی ­در زندگی ­فرد و سلامتی ­بیماران­ ایفا نموده و راهبرد سازگاری مهمی­ در بحران­ می­باشد و در طول ­فرایند بیماری نقش­ مهمی­ دارد (40). امید عامل شفا بخش، پویا، قدرتمند و نقش ­مهمی در سازگاری ­با بیماری ­دارد (41). حفظ و ارتقاء امید در بیماران ­مبتلا یکی از حیطه­های ­مهم­ مراقبت ­پرستاری ­می­باشد (42). امید دارای ­ویژگی­های چند بعدی ­بوده و شامل تصورات ­و توجه ­افراد به آینده­ است ­و باعث ­تلاش­ بیشتر بیمار می­گردد (43). امید به بیماران کمک ­می­کند تا با تشخیص خود بهتر برخورد نمایند (44). بنزین و برگ (2005) بیان ­می­دارد که ­امید از نظر فیزیولوژیکی­ و عاطفی ­به ­بیماران کمک می­کند تا بحران ­بیماری ­را به ­طور مطلوب تحمل ­کنند (45) و با تطابق ­با بیماری ­و کاهش مشکلات، کیفیت ­زندگی جسمی، روانی و اجتماعی­ خودشان ­را افزایش­ دهند (44). حتی ­اگر سرطان ­در مراحل پیشرفته ­باشد و امیدی ­برای بهبودی نباشد بیماران امیدوار می­توانند اهداف ­دیگری ­مانند صرف ­وقت بیشتر با خانواده ­و استفاده­ از فرصت­های باقیمانده را جایگزین نمایند (46). امید تاثیر زیادی در تطابق­ بیمار با درد و محرومیت ­و ناتوانی­های­ جسمی ­دارد (47, 48). اعتماد، اعتقادات­ معنوی ­قوی، نگرش مثبت، رهایی­ از علائم ­بیماری ­و حضور در میان ­مردم ­از تاثیرات ­امید عنوان شده­ است (39). امید با کیفیت ­زندگی، اعتماد به نفس، تطابق ­با بیماری، راحتی­ در بیمارستان، دریافت­ حمایت از دوستان ­و خانواده ­مرتبط­ است. پس، ­به ­نظر می­رسد امید نقش اساسی ­در تطابق ­بیمار با بیماری ­سرطان و فرایند بهبودی ­از بیماری ­دارد (39). در متون پزشکی ­و پرستاری ­بیشتر تحقیقات در زمینه ­امید بر روی بیماران مبتلا به سرطان انجام ­شده­ و سرطان ­نسبت ­به­ سایر بیماری­ها تاثیر بیشتری ­روی ­امید دارد (49). امید مفهومی ­پویا ­و دارای ­هفت ­خصوصیت مهم ­جهت­یابی ­آینده، انتظارات مثبت، واقع­گرایی، تنظیم اهداف، فعالیت، ارتباطات­ درونی ­و هدفمندی ­می­ باشد و به عنوان ­یک ­نیروی درونی ­باعث ­غنای زندگی شده­ و باعث ­می­شود بیماران خود را فراتر از وضعیت کنونی تصور کنند (36).

ضرورت پژوهش:

در مطالعاتی ­در ایران ­سطح ­امید بیماران ­مورد بررسی ­قرارگرفته (50, 51) باید توجه داشت­ که، چه در این مطالعات (50, 51) و چه در مطالعات انجام گرفته در سایر کشورها (43, 52-54) بیشتر سطح امید بررسی شده است. البته در برخی متون خارجی منابع امید بررسی شده است. برای مثال، کلایتونو همکاران (2005) امید به ­بهبودی و شفا، کسب عمر طولانی و مرگ­ باوقار (55) و راینولدز و همکاران ­­(2008) بازگشت ­به­ زندگی ­طبیعی، حفظ­ کیفیت زندگی و کسب­ پیامدهای ­مثبت ­در خانواده ­را انواع ­امید معرفی ­نموده­اند (23). در مطالعات ولوون(2006)(39)، بروکوپ(2001)(47)، کوهن(2000)(48)، بالارد(1997)(56)، خداوند، ارتباط با خانواده، ارتباط ­با پرسنل ­درمانی، حمایت خانواده، حمایت مراقبان­ سلامت، حمایت­ دوستان، ارایه ­اطلاعات ­مناسب به ­عنوان ­منابع امید بوده­اند. در مطالعه داگلبی و همکاران (2004) حمایت ­خانوادگی ­از مهمترین ­منابع امید معرفی ­شده­ است (57). در مطالعات ولوون (39)، داگلبی (57)، بلاندو همکاران (­2002)(58)، حمایت دریافتی ­از خانواده­ و دوستان ­و اطرافیان در کنار یکدیگر آورده­ شده ­است­. اما در مطالعه کیفی انجام شده توسط رحمانی (1391) اهمیت ­منابع خانوادگی در حفظ­ و ارتقاء امید بعد از منابع ­درمانی و معنوی ­در درجه ­دوم ­قرار داشت ­ضمن ­اینکه اهمیت حمایت دریافتی ­از دوستان ­و اطرافیان ­نیز در درجه ­بعدی و کمتر بود. بنابراین، به نظر می­رسد که تفاوت­های بارزی بین متون داخلی و خارجی در این زمینه وجود دارد و توافقی در مورد منابع امید در بیماران ­مبتلا به ­سرطان­ وجود ندارد (59).

در خصوص ­انواع ­و راهکارهای ­ارتقا دهنده­ امید نیز اتفاق ­نظری ­در بین ­محققین­ وجود ندارد و هر محقق ­جنبه­ای از آن­ را عنوان­کرده­اند و توافق ­کلی ­در این ­خصوص ­وجود ندارد.­ به ­عنوان،­ مثال ­کلایتون ­و همکاران (2005) امید به بهبودی ­خود به ­خودی یا اعجازآمیز، کسب­ عمر طولانی­تر از پیش ­بینی­شده­ و مرگ باعزت (55)، راینولدز (2008) بازگشت ­به ­کار و انجام امور روزمره ­زندگی ­و نقش­های ­خانوادگی، داشتن ­زندگی­ خوب­ و کمک­ به اعضای ­خانواده­ را از انواع امید معرفی ­کرده­اند (23). در مورد راهکارهای ­ارتقا دهنده­ امید کراسو اشنایدر(2010) کاهش ­درد و کنترل ­علایم­ جسمی ­و فیزیکی، ارایه اطلاعات ­مناسب ­­(60)، کلایتون و همکاران (2005) دریافت­ حمایت ­از دیگران (55)، کلوتز(2010) گوش دادن، حضور فیزیکی ­و داشتن ­دانش ­و مهارت ­مناسب ­و نشان­ دادن ­تعهد به ­درمان (61)، بنزین (2001) دوری ­از بیماری (62) را راهکارهای­ ارتقا دهنده­ امید دانسته­اند. نکته­ای که در زمینه این متون وجود دارد این است که تمامی این متون در کشورهای غربی انجام شده­اند و با توجه به وابسته به فرهنگ و مذهب بودن مفهوم امید (63, 64) نتایج آنها در کشور ایران مورد سوال می­باشد. همانطور که ­ذکر شد یکی ­از منابع ­موثر بر امید در مطالعات ­قبلی ­حمایت ­بوده ­است (39, 57-59) و نتایج تحقیقاتی نشان می­دهد که ­بیماران ­پس ­از تشخیص ­بیماری ­نیاز به ­حمایت ­دارند (19). حمایت ­شدت ­استرس­های زندگی ­در بیماران ­را کاهش­ می­دهد (65). حمایت ­یكی ­از مكانیسم­های مقابله­ای ­بزرگ ­و قوی ­برای ­مقابله­ موفقیت­آمیز و آسان ­افراد در زمان ­ابتلاء به سرطان ­می­باشد و تحمل ­این ­مشكلات ­را برای ­بیماران ­تسهیل ­می­كند (66). حمایت ­نیاز چند بعدی ­و حیاتی است ­که­ در مراحل ­مختلف بیماری ­می­تواند پدید آید. حمایت ­فرایندی ­است ارتباطی ­که ­در هر تعامل ­اجتماعی ­وجود دارد و دارای مراحلی ­چون ­برقراری ارتباط ­به ­عنوان قانون ­اصلی ­و زمینه­ای برای ­حمایت، ایجاد یک ­شبکه ­ایمنی، درک­ حمایت ­و خلق معنی ­به عنوان­ رسالت ­حمایت می­باشد. محور اصلی حمایت ­توانمندسازی است­ که ­نشان ­دهنده ­کیفیت ­و اثرات ­مراحل حمایت ­و کارهای ­حمایتی ­است. ­یعنی ­هدف حمایت ­آن ­است ­که ­بیمار بتواند با سرطان ­زندگی­ کند (67). حمایت ­از بیمار به ­مجموعه­ای­ از اعمال­ و رفتارهایی گفته ­می­شود که متضمن درک ­موقعیت ­و منزلت ­بیمار به ­عنوان ­انسان ­و پاسخ­ به ­نیازهای جسمی، روحی­ و اجتماعی ­او شامل­ آگاهی ­دادن، ارج نهادن، محترم­ شمردن، پشتیبانی ­کردن ­جسمی، عاطفی، مالی، حفاظت کردن، تامین استمرار مراقبت­ها و پیگیری ­و هماهنگ کردن ­می­باشد (68). در حقیقت، حمایت­ عبارت ­است ­از چهار گروه رفتار حمایتی شامل پشتیبانی ­عاطفی، حمایت مادی، حمایت اطلاعاتی ­و حمایت ­ارزیابی (69). از جمله ­نیازهای­ حمایتی­ بیماران پس ­از تشخیص ­بیماری نیاز به ­رابطه ­نزدیک ­و صمیمی ­و احترام از سوی کادر درمانی ­و صحبت کردن با آنها (19)، نیاز به اطلاعات، عبادت­کردن ­و رابطه ­با گروه­های­ حمایتی (70)، نیاز به­ پذیرش توسط­ خانواده­ و دوستان ­و توجه ­به مراقبت­ بیشتر توسط­ خانواده ­می­باشد (71). پرستاران ­و سایر كاركنان ­كادر بهداشتی نیز در تامین ­مراقبت­های حمایتی ­برای ­بیمار نقش ­اساسی ­را به عهده ­دارند (72). این ­عوامل­ نشان ­می­دهد که ­حمایت یکی از ­اصلی­ترین نیاز بیماران­ مبتلا به­ سرطان ­است (73). نتایج ­مطالعه ­هایس­فیلد– ولف­و همکاران (2012) نشان ­داد که­ حمایت خانوادگی ­نقش مهمی ­در مقابله ­با سرطان دارد و سبب ­می­شود که ­بسیاری ­از بیماران ­مبتلا جستجوی ­منابع اجتماعی و خانوادگی را راهکارهایی ­مهم ­برای ­رویارویی خود با سرطان ­بدانند (74). نتایج ­مطالعه­ دکر(2007) نیز نشان ­داد حمایت دریافتی از دوستان ­و مادر بیشترین نقش را ­در مقابله ­با بیماری ­برای ­بازماندگان سرطان­ دوره نوجوانی ­داشت ضمن ­اینکه ­حمایت دریافتی ­از مادر در درجه ­بالاتری نسبت ­به ­دوستان­ قرار داشت (75). نتایج تحقیق طالقانی ­و همکاران ­(2006) نشان­ داد که حمایت ­دریافتی ­از سوی ­همسر در زنان ­مبتلا بهسرطان سینهدارای ­اهمیت ­می­باشد (76). نتایج ­مطالعه­ ولونی و همکاران (39)، بوکلی(2004)(77)، هرث (2002)(78)، بنزین ­(2001)(62) نشان داد که ارتباط ­مناسب ­با پرسنل­ درمانی ­از عوامل ­موثر در حفظ ­امید می­باشد.نتایج تحقیقات پورغزنین (1379)(51)، نگارنده (1384)(68)، سجادیان (1390)(79)، حیدری ­و همکاران­ (1388)(80) در ایران، نشان ­داد که ­مشارکت­کنندگان پشتیبانی­ توسط خانواده، فامیل و اطرافیان ­را از نظر مالی، عاطفی، روانی و معنوی ­و حمایت کارکنان­ درمان­ به خصوص ­پزشکان و پرستاران را مهمترین نیازهای ­حمایتی ­خودشان­ عنوان نموده­اند که باعث حفظ­ روحیه ­و همکاری­ آنها در درمان ­شده ­است.

با توجه به مسائل ذکر شده باید گفت که در مورد امید و سطح آن در بیماران ایرانی مبتلا به سرطان مطالعاتی در ایران انجام شده است (50, 81, 82). نتایج این مطالعات نشان داد که بیماران ایرانی مبتلا به سرطان سطح مناسبی از امید دارند. از طرفی، در مورد دیگر جنبه­ های امید مانند انواع، منابع و راهکارهای ارتقاء دهنده امید مطالعاتی در ایران صورت نگرفته است. از طرفی، امید مفهومی وابسته به فرهنگ و مذهب است (63, 64) و به این دلیل نتایج مطالعات دیگر کشورها در ایران مورد سوال می­باشد. در ایران تنها در مطالعه رحمانی (1391)(59) به این موارد پرداخته شده است و در آن نیز با توجه به کیفی بودن مطالعه، فراوانی انواع امید، راهکارها و منابع امید قابل بررسی نمی­باشد. به علاوه، اگرچه در مطالعاتی در ایران به اهمیت حمایت­ اجتماعی و حمایت پرسنل درمانی در امید بیماران مبتلا به سرطان اشاره شده است (51, 73, 79, 83) ولی با توجه به کیفی بودن این مطالعات، تایید آنها و بررسی شدت و نوع ارتباط نیازمند انجام مطالعه کمی می­باشد. تمامی این مسائل محققین را به آن داشت تا در این مطالعه، ماهیت امید و ارتباط آن با حمایت اجتماعی و حمایت پرسنل درمانی را در بیماران مبتلا به سرطان مورد بررسی قرار دهند.

[1]Clayton

[2]Reynolds

نقش کودک درشکل گیری شخصیت کودک

24 نقش کودک درشکل گیری شخصیت کودک 68

25 آشنایی کودک باکودکستان 69-68

26 اهمیت مهدکودک 69

27 درچهاردیواری مهدکودک چه می گذرد 71-69

28 نقش مهدکودک دررشد اجتماعی کودکان 72-71

29 نقش مهدکودک دراحیایارزشهای فرهنگی 74-72

30 انتظارات والدین از مهدکودک 75-74

31فصل چهارم

32 ویژگیهای کودکان 6-3 ساله 76

33 ویژگی کودکان سه ساله ازنظر جسمی ، عاطفی ، هوشی وذهنی 77

33 ویژگی کودکان چهارساله 78

34 ویژگی کودکان پنج ساله 79

35 ویژگی کودکان شش ساله 80

36 رشد عاطفی اجتماعی آیا میدانید که ؟ 84-81

37 رشد جسمی حرکتی 86-84

38 رشد زبان 88-86

39 رشد شناختی 91-88

40 رشد بیان خلاق ودرک زیباییها 92-91

41 خصوصیات دوره کودکستانی 92

42 رشد جسمانی 93-92

43 رشدحسی حرکتی 94-93

44 رشد ذهنی 95-94

45 رشدعاطفی 97-96

46 دووسه سالگی 99-97

47 سه وچهارسالگی 102-99

48 پنچ وشش سالگی 103-102

49 فصل پنجم 104

50 بازیهای کودکان 105

51 کودکان وبازی 106

52 نوع وبازی 106

53 بازی وورزش درروایات اسلام 107

54 همبازی کودک 110-108

55 شکایت ازبازی کودکان درکوچه ها 110

56 والدین بی خیال 111-110

57 نکات مهم درانتخاب همبازی برای کودکان 111

58 محیط بازی 113-111

59 کنترل محیط بازی 113

60 سرکشی ازبازیهای کودکان 114

61 مقداربازی 117-115

62 بازی وخلاقیت 119-117

63 بازی 121-119

64 ارزشهای بازی 124-121

65 آب بازی 126-124

66 نکات ایمنی برای آب بازی 126

67 راههای بازی باآب 129-127

68 رشد ذهنی وشناختی 131-129

69 رشد عاطفی اجتماعی 134-131

70فصل ششم 135

71 فرضیه شناختی – رشدی پیاژه 135

72 مراحل 2و3 اندیشه پیش ازعمل 7-2 سالگی 136

73 رشد فعالیت نمادین 138-136

74 تعقل علمی 139-138

75 طبقه بندی 140-139

76 اندیشه اجتماعی 142-140

77 قضاوت اخلاقی 142

78 زنده گرایی 144-142

79 خلاصه ونتیجه 145-144

80فصل هفتم 146

81 گفتگو بافرخنده مفیدی 152-146

82 فصل هشتم 153

83 آیین نامه تأسیس ، انحلال واداره مهدکودک 188-153

84 نیروی انسانی 189

85 چارت سازمانی 190

86 هزینه تأسیس مهد 195-191

87 برنامه کلاسی آمادگی 196

88 برنامه کلاسی 4-3 ساله ها 197

89 برنامه غذایی 197

90 فصل نهم

ضمائم وپیوستها

91 فهرست منابع ومآخذ

مقدمه

كودكان سرمایه های ارزشمند وسازنده آینده جامعه هستند. آموزش و پرورش در دوره كودكی كه زمان شكل گیری شخصیت و ایجاد عادات مختلف و پیشگیری از بروز مشكلات است. آینده فرد و جامعه را بنایی نهد و مسیر حركت مملكت را مشخص می سازد. توجه به مسائل و مشكلات كودكان باعث پیشرفت و ترقی جامعه می شود و غفلت در رفع مشكلات آنان، خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. از این رو، سرمایه گذاری و برنامه ریزی در آموزش و پرورش ابتدایی، از حساسترین و مهمترین وظایف دست اندر كاران و مسئولان جامعه است و باید از اولویت ویژه ای برخوردار باشد.

هدف ما در اینجا آشنا ساختن خواننده با خصوصیات، شیوه های شناخت، برقراری ارتباط صحیح، نحوه كاركردن و درنهایت رفع مشكلات كودكان است. برای نیل به این هدف ابتدا تعاریف، اهداف، تاریخچه، ضرورت و اصول راهنمایی و مشاوره كودك مورد بررسی قرار گرفته، سپس مطالبی درباره خصوصیات دوره كودكی ارائه شده است تا دست اندركاران آموزش و پرورش و مشاوره كودك بتوانند رفتارهای عادی كودكان را از رفتارهای غیر عادی تشخیص دهند.

تعریف لغوی آموزش و پرورش پیش از دبستان

آموزش: عمل آموختن، یاد دادن تعلیم: تربیت، پرورش

پرورش: 1- تربیت، تعلیم، تأدیب 2- فرهنگ، تمدن 3- پرستیدن، پرستش 4- خوراك، خورش، غذا، طعام

پیش: OIS ]پب. Patis مقابل فلز است.

Paitis، پهـ (7) [Pe$Pat 1- (ق – مكان) جلو، قبل، قدام. مق. پس، پیش، وضع، حال، نهاد

جزوهای جسم بود جهشهای مختلف چنان كه نشستن و برخاستن و ركوع و سجود و چون دست و پا پدر و اندامهای دیگر را نهادهای ایشان سوی چشمهای راست و چپ و زیر و زبر (پیش و پس…) دانشنامه الهی 30

2- (ق- زمان) قبل؛ پس. بعد. پیش از 3- (هر – اضـ ) نزد ( حضور داشتن چیزی یا كسی را رساند)

4-(هر – اضـ ) طرف، جانب، سوی (پیش او رفت)

دبستان: ded – estan ]= رب + پب . rdipi نوشتن + ستان – پسـ 20 (امر)

آموزند؛ مكتب 2- (نو) (مزه) مدرسه ابتدایی- آموزشگاه نوآموزان كه بالاتر از كودكستان و پایین تر از دبیرستان است.

2-6- عوامل جغرافیایی مؤثر در پراکندگی جمعیت….. 27

2-6-1- پراکندگی عمودی جمعیت……………….. 27

2-6-2- تأثیر آب و هوا…………………….. 27

2-6-3- جمعیت و خاک……………………….. 28

2-6-4- جمعیت و ناهمواری…………………… 28

2-6-5- عوامل زیستی……………………….. 29

2-6-6- منابع معدنی و انرژی……………….. 30

2-7- عوامل اصلی رشد جمعیت شهرها…………….. 30

2-7-1- رشد طبیعی جمعیت شهر………………… 30

2-7-2- اثر مهاجرت………………………… 31

2-7-3-اثر توسعه محدوده و ادغام آبادی های پیرامون 31

2-7-4- تأثیر متقابل شهرنشینی توسعه و مهاجرت… 31

2-8- نگاهی اجمالی به نظریه­های جمعیتی………… 32

2-8-1- طرفداران افزایش جمعیت………………. 32

2-8-2- مخالفان افزایش جمعیت……………….. 33

2-8-3- طرفداران ثبات جمعیت………………… 33

2-8-4- طرفداران حد متناسب جمعیت……………. 33

2-9- نظریه آب و سکونتگاه…………………… 33

2-10- الگوی تراکم جمعیت شهرها از نظر کلارک …… 34

2-11- نظریه نیازسنجی شهری………………….. 35

2-12- نظریه حد مطلوب جمعیت…………………. 35

2-13- نظریه سلسله مراتب شهری……………….. 36

2-14- نظریه شهرکهای اقماری…………………. 37

2-15- نظریه شهرهای جدید پیوسته……………… 37

2-16- نظریه اندازه شهر…………………….. 37

2-17- نظریه قطب رشد و شهرگرایی……………… 39

2-18- نظریه شهرهای مسلط……………………. 40

2-19- نظریه شهرهای نامتمرکز………………… 40

2-20- نظریه شهر فشرده……………………… 43

2-21- نظریه شهر پایدار…………………….. 44

2-22- شهر و نظریه­های اجتماعی……………….. 46

2-22-1- مکتب مدرنیسم یا کارکردگرایی………… 47

2-22-2- مکتب مگااستراکچرالیسم (فن­گرایی)…….. 47

2-22-3- مکتب آمایش انسانی…………………. 47

2-22-4- مکتب پست مدرنیسم………………….. 48

2-23- بر دیدگاههای متفاوت ازدحام شهری….. 48

2-23-1- دیدگاه اقتصادی……………………. 49

2-23-2- دیدگاه اکولوژی و اجتماعی…………… 50

2-23-3- دیدگاه سیاسی……………………… 50

2-23-4- دیدگاه بهداشتی……………………. 51

2-23-5- دیدگاه روانشناختی…………………. 51

2-24- سیر تحول مسئله تراکم در یکصد سال اخیر….. 52

2-25- تراکم زیاد و تراکم کم: نکات مثبت و منفی… 53

2-25-1- تراکم زیاد و نکات منفی…………….. 53

2-25-2- تراکم زیاد و نکات مثبت…………….. 54

2-25-3- تراکم کم نکات منفی………………… 54

2-25-4- تراکم کم نکات مثبت………………… 55

2-26- شیب تراکم جمعیت شهری از مرکز به پیرامون… 56

2-27- حد متناسب شهری و تراکم آن…………….. 58

2-28- عوامل مشوق و مؤثر در متراکم شدن شهرها….. 59

2-29- نحوه توزیع تراکم­های شهری و عوامل تأثیرگذار بر آنها 60

2-30- عوامل مؤثر تراکم جمعیت در شهرها……….. 63

2-30-1- فضای شهری و تراکم جمعیت……………. 63

2-30-2- زمین و تعیین حداکثر تراکم………….. 64

2-30-3- باران و تراکم جمعیت……………….. 64

2-31- عوامل اقتصادی مؤثر بر تراکم شهری………. 65

2-31-1- عوامل جمعیتی……………………… 66

2-31-2- درآمد خانواده…………………….. 66

2-31-3- قیمت زمین و مسکن و تراکم…………… 67

2-31-4- نرخ مالکیت اتومبیل و تراکم ………… 67

2-31-5- هزینه خدمات شهری و تراکم…………… 67

2-31-6- مباشرات توسعه شهری و تراکم…………. 68

2-32- رویکردهای اساسی در تعیین تراکم شهری……. 71

2-32-1- رویکرد سرمشقی…………………….. 71

2-32-2- رویکرد برنامه­ای…………………… 73

2-33- راهبردها……………………………. 73

2-33-1- راهبرد تمرکز: الگوی توسعه واحدهای برنامه­ریزی شهری شده 73

2-33-2- راهبرد تمرکز: سیاست تحکیم شهری……… 74

2-33-3- راهبرد عدم تمرکز: متمرکز…………… 74

2-34- تراکم جمعیت و اکولوژی شهری……………. 75

2-35- ظرفیت قابل تحمل محیط…………………. 76

2-1-35- تبیین مفهوم ظرفیت قابل تحمل محیط از دیدگاه سیستمی 76

2-36- روش­های کنترل تراکم…………………… 78

2-37- قاعده تراکم اندازه…………………… 78

2-38- عوامل اجتماعی و فرهنگی تراکم شهری……… 79

2-39- پیشینه تحقیق………………………… 81

2-40- جمع­بندی…………………………….. 84

فصل سوم: محدوده مورد مطالعه

3-1- مقدمه……………………………….. 89

3-2- موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاه………… 89

3-3- موقعیت جغرافیایی شهرستان کرمانشاه………. 90

3-4- موقعیت جغرافیایی شهر کرمانشاه………….. 90

3-5- آب و هوا…………………………….. 92

3-6- ناهمواریها…………………………… 93

3-7- آبهای سطحی…………………………… 93

3-8- تاریخچه و وجه تسمیه شهر کرمانشاه……….. 93

3-9- ویژگی جمعیتی ترکیب و ساختمان جمعیت……… 94

3-9-1- روند تغییرو تحولات جمعیتی شهر کرمانشاه.. 94

3-9-2- بُعد خانوار……………………….. 95

3-9-3- ساختمان سنی………………………. 97

3-9-4- ساختمان جنسی……………………… 98

3-9-5- سطح سواد و تحصیلات…………………. 99

3-9-6- تحولات جمعیت و تقسیمات کشوری در سالهای مختلف 99

3-9-7- تراکم جمعیت در استان کرمانشاه و تغییرات آن 101

3-9-7-1- تراکم کلی جمعیت شهر کرمانشاه……. 102

3-9-8- سرانه کاربری وضع موجود در شهر به تفکیک منطقه و شهر 103

3-9-9- جمعیت و تراکم جمعیت شهر کرمانشاه در مناطق مختلف 104

3-9-10- تغییرات کالبدی فضایی شهر کرمانشاه….. 110

3-9-10-1-روند توسعه تاریخی و شکل گیری شهر کرمانشاه 110

3-9-10-2- دوران قبل از قاجار……………. 111

3-9-10-3- دوران قاجاریه………………… 111

3-9-10-4- دوران پهلوی………………….. 112

3-9-10-5- دوران حاضر…………………… 114

3-9-11- ویژگی­های اقتصادی شهر کرمانشاه……… 115

3-9-12- ساختار اشتغال در بخش های عمده فعالیت . 117

3-9-13- خصوصیات اجتماعی شهر………………. 119

3-9-14- آسیب_­های جمعیتی و اجتماعی، فرهنگی شهر.. 120

فصل چهارم: یافته­های تحقیق

4- یافته های تحقیق………………………… 123

4-1- بررسی نحوه تراکم جمعیت در محلات مورد مطالعه. 123

4-2- مدل تحلیلی پژوهش و معرفی معیارهای مورد استفاده 125

4-2-1-هم سویی با گرایشات مردم…………….. 126

4-2-1-1- متوسط تراکم ساختمانی…………… 126

4-2-1-2- قیمت زمین…………………….. 128

4-2-2- استفاده بهینه از تأسیسات وضع موجود….. 130

4-2-3- ارتقاءِ کیفیت کالبدی……………….. 130

4-2-3-1- ریزدانگی بافت…………………. 130

4-2-3-2- سرانه خدمات محله­ای…………….. 133

4-2-4- کاهش ترافیک………………………. 135

4-2-4-1- ظرفیت سیستم حمل و نقل عمومی…….. 135

4-2-4-2- عرض معبر……………………… 137

4-3- فاصله از مرکز شهر…………………….. 139

4-4- تحلیل سلسله مراتبی……………………. 141

4-3-1- مقایسه زوجی گزینه­ها (محلات)…………. 145

4-5- اولویت­بندی محلات و تعیین تراکم بهینه…….. 146

4-6- مقایسه جمعیت محلات موجود با جمعیت محلات پیش­بینی شده تحقیق…………………………………………. 147

فصل پنجم: نتیجه­گیری

5-1- آزمون فرضیات…………………………. 150

5-1-1- آزمون فرضیه اول…………………….. 150

5-1-2- آزمون فرضیه دوم…………………….. 150

5-2- بحث، نتیجه­گیری و پیشنهادات…………….. 150

منابع و مآخذ…………………………….. 153

پیوست­ها…………………………………. 161

Abstract……………………………………. II

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول شماره (2-1) تعداد سکونتگاههای شهری دنیا از سال 1950 تا 2025 21

جدول شماره (2-2) تحول نسبت شهرنشینی در قلمرو جغرافیایی جهان (2025-1985)……………………………………… 23

جدول شماره (2-3) تحول تراکم نسبی جمعیت در قلمروهای جغرافیایی جهان (2025-1985)………………………………… 24

جدول شماره (2-4) مقایسه شهر پایدار با شهرهای سنتی، صنعتی و مدرن 46

جدول شماره (2-5) مقایسه میانگین تراکم­های جمعیتی مناطق مرکزی و متروپلی شهرهای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه. 62

جدول شماره (2-6) تراکم جمعیت مناطق غربی و شرقی ایران در ارتباط با معدل باران سالیانه………………………….. 65

جدول شماره (2-7) عوامل مؤثر در تعیین تراکم­های شهری 69

جدول شماره (2-8) ویژگی­های مباشران مسکن………… 70

جدول شماره (2-9) تأثیرات تراکم شهر بر روی تقاضای انرژی شهری 82

جدول شماره (3-1) درصد رشد جمعیت شهر کرمانشاه در فاصله زمانی (1390-1335)……………………………………… 95

جدول شماره (3-2) جمعیت تعداد خانوار و بعد خانوار شهر کرمانشاه 97

جدول شماره (3-3) ساختمان سنی – جنسی شهر کرمانشاه در سال 1390 98

جدول شماره (3-4) تحولات جمعیت و تقسیمات کشوری استان کرمانشاه در سال­های مختلف…………………………………. 100

جدول شماره (3-5) تعداد و تراکم جمعیت استان و درصد جمعیت آن نسبت به کل کشور در مقاطع مختلف زمانی………………… 101

جدول شماره (3-6) میزان جمعیت و تراکم جمعیت در شهر کرمانشاه 102

جدول شماره (3-7) سرانه کاربری­های وضع موجود در شهر کرمانشاه به تفکیک منطقه و شهر1382………………………………

…………………………………………. 103

جدول شماره (3-8) میزان جمعیت و تراکم­های کلی، خالص و ناخالص شهر کرمانشاه به تفکیک مناطق در سال 1376…………… 105

جدول شماره (3-9) تراکم مسکونی، خالص و مسکونی ناخالص و کلی مناطق شهری کرمانشاه در سال 1385………………………… 106

جدول شماره (3-10) جمعیت و مساحت و تراکم جمعیت شهر کرمانشاه در سال 1388………………………………………. 107

جدول شماره (3-11) توزیع نسبی جمعیت 10 ساله و بیشتر و وضع فعالیت به تفکیک جنسی (درصد) در سال 1390………………… 117

جدول شماره (4-1) جمعیت، مساحت و تراکم جمعیت محلات مورد مطالعه سال 1390………………………………………. 123

جدول (4-2) وضعیت تراکم ساختمانی محلات مورد مطالعه. 126

جدول (4-3) وضعیت قیمت هر مترمربع زمین در محلات مورد مطالعه 128

جدول (4-4) وضعیت ظرفیت تأسیسات در محلات مورد مطالعه 130

جدول (4-5) وضعیت ریزدانگی بافت در محلات مورد مطالعه 131

جدول (4-6) وضعیت ظرفیت خدمات محله­ای در محلات مورد مطالعه 133

جدول (4-7) وضعیت ظرفیت حمل و نقل عمومی در محلات مورد مطالعه 135

جدول (4-8) وضعیت عرض معابر در محلات مورد مطالعه… 137

جدول (4-9) وضعیت فاصله از مرکز شهر در محلات مورد مطالعه 139

جدول (4-10) مقیاس تعیین ارجحیت………………. 141

جدول (4-11) اولویت­بندی ارجحیت معیارها نسبت به یکدیگر براساس ضرایب ارجحیت ساعتی…………………………………………. 141

جدول (4-12) مقایسه زوجی گزینه­ها……………… 145

جدول (4-13) محاسبات انجام شده برای توزیع جمعیت در محلات مورد مطالعه…………………………………………. 147

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار شماره (2-1) درصد جمعیت شهرنشین دنیا از سال 1950 تا 2025 19

نمودار شماره (2-2) توزیع جمعیت شهری در نواحی مختلف دنیا طی سال­های 1950، 2011، 2025………………………………

………………………………………….. 20

نمودار شماره (2-3) تحول نسبت شهرنشینی در قلمرو جغرافیایی جهان 23

نمودار شماره (2-4) عوامل مؤثر بر نحوۀ توزیع تراکم جمعیت 26

نمودار شماره (2-5)توزیع تراکم شهری در نواحی مختلف جهان در سال 1990………………………………………….. 61

نمودار شماره (3-1) رشد جمعیت شهر کرمانشاه در طی دوره زمانی 1390-1335………………………………………….. 95

نمودار شماره (3-2) نمودار هرم سنی – جنسی شهر کرمانشاه در سال 1390 98

نمودار شماره (4-1) نمودار گرافیکی سلسله مراتبی مدل AHP برایتوزیع تراکم جمعیتی………………………………. 125

فهرست اشکال

شکل (2-1) طرح شهر نامتمرکز و پراکنده………….. 42

شکل (2-2) تغییرات شیب تراکم از مرکز به پیرامون در مقاطع مختلف زمانی………………………………………….. 57

شکل (2-3)عوامل موثر بر تراکم و پراکنش شهری…….. 63

شکل (3-1) تعیین نقش اقتصادی کرمانشاه با مدل یاگرام سه گوش ژورژ شابو و بوژوگارنیه 1385…………………………………. 118

شکل (4-1) مقایسات دودویی معیارها و وزن هرکدام در محیط Expert choice…………………………………………. 142

شکل (4-2) وزن زیر معیارهای همسویی با گرایشات مردمی در محیط Expert choice…………………………………………. 143

شکل (4-3) وزن زیرمعیارهای کاهش ترافیک در محیط Expert choice 143

شکل (4-4) وزن زیرمعیارهای ارتقاءِ کیفیت کالبدی در محیط Expert choice…………………………………………. 144

شکل (4-5) وزن زیر معیارهای ظرفیت تاسیسات در محیط. 144

فهرست نقشه­ها

عنوان صفحه

نقشه شماره (3-1) موقعیت استان کرمانشاه در کشور، شهرستان در استان، شهر کرمانشاه در شهرستان……………………………… 91

نقشه شماره (3-2) اقلیم استان کرمانشاه براساس تقسیم­بندی سیلیاتف 92

نقشه شماره (3-3) تراکم نسبی جمعیت شهر کرمانشاه در سال 1390 96

نقشه شماره (3-4) تقسیمات سیاسی استان کرمانشاه…. 100

نقشه شماره (3-5) موقعیت شهر کرمانشاه به تفکیک مناطق 105

نقشه شماره (3-6) نقشه شهر کرمانشاه به تفکیک محلات. 108

لوکولاریس…………………………………………………………………………………۴۲

۱-۳-۷- دیپیلیدیوم کانینوم……………………………………………………………………………………………..۴۸

۱-۳-۸- مزوسستوئیدس لینه آتوس…………………………………………………………………………………………۵۱

۱-۳-۹- اسپیرومترا مانسونوئیدس……………………………………………………………………………………………۵۳

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

۲- تحقیقات انجام شده در جهان……………………………………………………………………………………۵۵

۲-۱- تحقیقات انجام شده در ایران…………………………………………………………………………………………..۶۵

فصل سوم: مواد و روش ها

۳- منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………………۷۲

۳-۱- مواد و وسایل مورد نیاز……………………………………………………………………………………………………۷۳

۳-۲- نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………۷۳

۳-۳- کالبد گشایی…………………………………………………………………………………………………………….۷۳

۳-۴- جداسازی کرم ها……………………………………………………………………………………………………..۷۳

۳-۵- تشخیص…………………………………………………………………………………………………………………۷۴

۳-۶- تجزیه و تحلیل نتایج……………………………………………………………………………………………………….۷۵

فصل چهارم: نتایج

۴- نتایج………………………………………………………………………………………………………………………….۷۶

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات

۵- بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………….۸۳

۵-۱- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………….۸۸

فهرست اشکال

فصل اول: کلیات

شکل ۱-۱- توکساسکاریس لئونینا……………………………………………………………………………………….۵

شکل ۱-۲- توکسوکاراکانیس……………………………………………………………………………………………….۶

شکل ۱-۳- سیر تکاملی توکسوکاراکانیس…………………………………………………………………………..۹

شکل ۱-۴- بافت هایی که ممکن است در معرض آلودگی توکسوکارا قرار گیرد…………….۱۱

شکل ۱-۵- انکیلوستوما برازیلینس……………………………………………………………………………………۱۲

شکل ۱-۶- انکیلوستوما کانینوم…………………………………………………………………………………………۱۳

شکل ۱-۷- سیرتکاملی انکیلوستوما کانینوم……………………………………………………………………..۱۶

شکل ۱-۸- انتهای قدامی اونسیناریا استنوسفالا……………………………………………………………….۱۸

شکل ۱-۹- مهاجرت نوزاد انکیلوستوما و سایرکرمهای قلابدار درپوست پای انسان………..۱۹

شکل ۱-۱۰- نسل انگلی و نسل آزادزی استرونژیلوئیدس استرکورالیس…………………………۲۰

شکل ۱-۱۱- استرونژیلوئیدس استرکورالیس…………………………………………………………………….۲۱

شکل ۱-۱۲- سیرتکاملی استرونژیلوئیدس استرکورالیس…………………………………………………۲۳

شکل ۱-۱۳- تشخیص تفریقی لاروهای انکیلوستوما و استرونژیلوس………………………………۲۳

شکل ۱-۱۴- اسکولکس و بند بارور تنیا هیداتیژنا…………………………………………………………….۲۴

شکل ۱-۱۵- سیر تکاملی تنیا هیداتیژنا……………………………………………………………………………۲۵

شکل ۱-۱۶- بند بارور تنیا اوویس…………………………………………………………………………………….۲۶

شکل ۱-۱۷- سیر تکاملی تنیا اوویس……………………………………………………………………………….۲۷

شکل ۱-۱۸- سیر تکاملی تنیا تنیه فورمیس…………………………………………………………………….۲۹

شکل ۱-۱۹-اسکولکس و بند بارور تنیا مولتی سپس……………………………………………………….۳۰

شکل ۱-۲۰- سیر تکاملی تنیا مولتی سپس……………………………………………………………………..۳۱

شکل ۱-۲۱-اسکولکس و کرم بالغ اکینوکوکوس گرانولوزوس………………………………………….۳۲

شکل ۱-۲۲-ساختمان کیست هیداتیک اکینوکوکوس گرانولوزوس…………………………………۳۴

شکل ۱-۲۳- شن هیداتیک……………………………………………………………………………..۳۵

شکل ۱-۲۴- سیرتکاملی اكینوكوكوس گرانولوزوس…………………………………………………………۴۰

شکل ۱-۲۵- پراکندگی جغرافیایی اکینوکوکوس گرانولوزوس…………………………………………۴۱

شکل ۱-۲۶- کرم بالغ اكینوكوكوس مولتی لوكولاریس……………………………………………………۴۲

شکل ۱-۲۷- سیرتکاملی اكینوكوكوس مولتی لوكولاریس……………………………………………….۴۵

شکل ۱-۲۸- پراکندگی جغرافیایی اکینوکوکوس مولتی لوكولاریس……………………………….۴۷

شکل ۱-۲۹- اسکولکس و بند بارور دیپیلیدیوم کانینوم…………………………………………………..۴۸

شکل ۱-۳۰- سیرتکاملی دیپیلیدیوم کانینوم……………………………………………………………………۵۰

شکل ۱-۳۱- اسکولکس و بند بالغ و بارور مزوسستوئیدس لینه آتوس…………………………..۵۱

شکل ۱-۳۲- سیرتکاملی مزوسستوئیدس لینه آتوس……………………………………………………….۵۲

شکل ۱-۳۳- بند بالغ اسپیرومترا مانسونوئیدس……………………………………………………………….۵۳

شکل ۱-۳۴- سیرتکاملی اسپیرومتر امانسونوئیدس………………………………………………………….۵۴

فصل سوم: موادوروشها

شکل ۳-۱- منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………….۷۲

مقدمه

سگ ها اگرچه دارای منافع قابل توجهی برای بسیاری از انسانها هستند ولی می توانند به عنوان یک خطر برای سلامت انسان بشمار آیند.

اگرچه سگ های ولگرد در ایران به علت عقاید مذهبی (دین اسلام) و یا دلایل بهداشتی معدوم می شوند، ولی هنوز سگ ها یکی از بیشترین جمعیت حیوانات در کشور هستند.

در ایران آماری درباره تعداد سگ های گله، پاسبان، خانگی و ولگرد وجود ندارد. اگرچه تعداد سگ های ولگرد داخل شهر های بزرگ به علت معدوم نمودن آنها رو به کاهش گذارده اما همچنان شاهد تردد گله های سگ در داخل و خارج بسیاری از شهر های کوچک و بزرگ به ویژه روستاها و حتی نواحی مسکونی آنها هستیم. مراجعین به درمانگاه های حیوانات کوچک عمدتا سگ های خانگی و به میزان کمتری سگ های پاسبان و گله هستند.

اکثر نماتود ها، سستود ها و ترماتود های گوشتخواران به ویژه سگ جزء انگل های مشترک با انسان است. آلودگی انسان با برخی از آنها به ویژه اکینوکوکوس گرانولوزوس که تخم آن بلافاصله پس از خروج با مدفوع عفونت زاست، از نظر بهداشتی و اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد، چون در صورت ورود یک تخم به بدن انسان و یا حیوان میزبان، کیست هیداتیک تولید می شود که در حیوانات با خسارت اقتصادی شدید همراه است و در انسان گاهی می تواند بسیار خطرناک باشد.

بنابر این شناسایی آلودگی های کرمی سگ از نظر حفظ بهداشت محیط، انسان و حیوان اهمیت زیادی دارد.

در تمام نقاط دنیا از جمله آمریکای شمالی، آسیا، اروپا و آفریقای جنوبی مطالعات متعددی در مورد شیوع کرم های روده ای سگ های ولگرد انجام گرفته است.(۱،۲،۳،۴،۵،۶،۷)

همچنین در ایران، در شهر های تهران، کرمان، ساری، شیراز، اصفهان، چناران و نیز مناطق شمالی، شمال غربی و غرب کشور در این زمینه تحقیقاتی صورت گرفته است.(۸،۹،۱۰،۱۱،۱۲،۱۳،۱۴،۱۵،۱۶)

همینطور در مشهد، در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۹ مطالعاتی در مورد شیوع کرم های روده ای در سگ های ولگرد انجام شده است.(۱۷،۱۸)

با توجه به اجرای طرح معدوم سازی سگ های ولگرد در شهرستان مشهد در طی سال های اخیر، انجام مطالعه ای به منظور بررسی میزان شیوع آلودگی کرم های روده ای سگ های ولگرد این منطقه الزامی به نظر می رسد.

۱-انگل های کرمی-روده ای سگ:

طبق بررسی های به عمل آمده توسط دانشمندان،در بین آلودگی ها و بیماری های انگلی،آلودگی های کرمی از نظر فراوانی تعداد آلودگی در مقام اول قرار دارند(۱۹).کرم های انگلی گزارش شده در ایران از نظر طبقه بندی در دودمان جانوران و در دو شاخه کرم های نخی شکل و کرم های پهن و دو رده نماتود و سستود قرار می گیرند.در ابتدا نماتود ها و سستودهای روده ای گزارش شده از گوشتخواران ایران را مرور،(جدول ۱-۱) و سپس تعدادی از آنها به اختصار شرح داده می شود.

جدول ۱-۱ : نماتود و سستود های روده ای گزارش شده از گوشتخواران ایران(۲۰)

گروه انگلی	اسم علمی انگل	میزبان واسط	میزبان اصلی
نماتود	توکسوکارا کانیس	ندارد	سگ
	توکساسکاریس لئونینا	ندارد	سگ و گربه
	آنکیلوستوما کانینوم	ندارد	سگ،روباه و شغال
	اونسیناریا استنوسفالا	ندارد	سگ،گربه وحشی،روباه،شغال
	استرونژیلوئیدس استرکورالیس	ندارد	سگ،گربه و روباه
سستود	تنیا هیداتیژنا	گوسفند اهلی و وحشی،گاو	سگ و روباه
	تنیا اوویس	گوسفند اهلی و وحشی	سگ
	تنیا تنیه فورمیس	موش	سگ،گربه و روباه
	تنیا مولتی سپس	گوسفند،گاو و انسان	سگ و روباه
	اکینوکوکوس گرانولوزوس	نشخوارکنندگان،خوک،گراز، تک سمی ها و انسان	سگ،شغال و گرگ
	اکینوکوکوس مولتی لوکولاریس	جوندگان و انسان	روباه و سگ
	دیپیلیدیوم کانینوم	کک و شپش	سگ،گربه و روباه
	مزوسستوئیدس لینه آتوس	جرب،قورباغه،مار و …	سگ،گربه،روباه و شغال
	اسپیرومترا مانسونوئیدس	سیکلوپس	سگ

۱-۲-نماتود

۱-۲-۱-توکساسکاریس لئونینا

راسته : اسکاریدیدا[3]

فوق خانواده : اسکاریدوئیده آ[4]

خانواده : اسکاریدیده[5]

جنس : توکساسکاریس [6]

طول نر تا ۷ سانتی متر می رسد ، دم ساده ای دارد و اسپیکول هایش ۷/۰ – ۱۵/۰ میلی متر طول دارند. با چشم غیر مسلح نمی توان آن را از توکسوکاراکانیس تشخیص داد . ولی در بررسی میکروسکوپی با توجه به عدم وجود زائده انگشت مانند در انتهای خلفی کرم نر توکساسکاریس لئونینا می توان را از توکسوکاراکانیس تشخیص داد. طول ماده تا ۱۰ سانتی متر می رسد . تخم هایش کمی بیضی شکل و جدار خارجی آن ساف است ابعاد آنها ۷۵-۸۵ میکرون است . فضای میان یاخته های جنینی و پوسته تخم زیاد تر از توکسوکاراکانیس است.

مری فاقد شکمچه حباب ماهیچه ای خلفی است . انتهای قدامی کرم به سمت پشت خمیده است ، دو باله راسی بزرگ دارد که در تمام طول خود با فاصله یکنواخت با لبه بدن امتداد میابد و از این جهت شبیه توکسوکاراکانیس می باشد و به طور کلی وجود این باله در این جنس و توکسوکارا چون به کرم منظره پیکان می دهد ، گاهی آنهارا کرم های پیکانی یا کرم های سرپیکانی سگ و گربه هم می گویند (۸،۲۱،۲۲).

در روده باریک سگ ، گربه ، سگ گرگ و روباه و سایر گوشتخواران وحشی زندگی می کند و از اکثر کشورها گزارش شده است .

کرم ماده روزانه تعداد زیادی تخم شبه کروی می گذارد . فرق آن با تخم توکسوکاراکانیس صاف بودن جدار تخم و وسیع تر بودن فضای میان یاخته های جنینی با جداره تخم در توکساسکاریس لئونینا . در شرایط مناسب ، در مدت ۳-۶ روز ، نوزاد مرحله دوم عفونت زا (L2) داخل آن به وجود می آید . پس از بلع تخم ها ، نوزاد از آنها خارج شده وارد جدار روده می شود . در این محل و در همین مرحله ، ۱۰-۱۵ روز باقی می ماند. یازده روز پس از آلودگی پوست اندازی کرده به نوزاد مرحله سوم(L3) تبدیل می شود و بلافاصله بعد از آن به نوزاد مرحله چهارم(L4) تبدیل می شود . سه تا پنج هفته پس از آلودگی تعداد زیادی نوزاد مرحله چهارم که طول آنها تا ۸ میلی متر می رسد به وجود می آیند در این مرحله ، می توان آنها را داخل مخاط و سطح روده پیدا کرد. شش هفته پس از آلودگی نوزاد مرحله پنجم (L5) تشکیل می شود و یازده هفته پس از آلودگی ، کرم بالغ شده و تخم در مدفوع ظاهر می گردد . کرم های بالغ احتمالا تا چهار ماه زنده می مانند.

انتقال آلودگی از راه جفت به جنین و از راه شیر به نوزادان صورت نمی گیرد . اگر تخم توکساسکاریس لئونینا توسط موش خورده شود ، نوزاد خارج شده یک پوست اندازی می کند و احتمالا نوزاد مرحله سوم در بافت های مختلف موش پراکنده می شود ، در صورتی که این موش توسط سگ و گربه خورده شود ، پس از هضم موش ، نوزاد وارد جدار روده میزبان نهایی شده و بالغ میشود . سگ بر خلاف گربه ، معمولا با خوردن میزبان حامل به انگل مبتلا نمی شود . علی رغم اینکه نوزاد اینکه فقط در روده سگ و گربه زندگی می کند ، در موش به کلیه بافت ها و اندام ها مهاجرت می نماید (۳،۸،۱۹،۲۱).

۱-۲-۲-توکسوکاراکانیس

راسته : اسکاریدیدا