چکیده عربی

چکیده انگلیسی

مقدمه

زیبا از مصدر زیبیدن دارای معانی همچون: زیبنده، شایسته، نیکو، جمیل خوش نما و آراسته است و زیبایی نیز یعنی حالت و کیفیت زیبا که عبارت است از نظم و هماهنگی که همراه عظمت و پاکی، در شیئی وجود دارد و عقل و تخیل و تمایلات عالی انسان را به تحسین وا می­دارد و لذت و انبساط پدید می­آورد و آن امری نسبی است. (معین، 1360: 1762) گویی از آن هنگام که بشر اندیشیدن و عاطفه وزیدن را آغاز کرده است هنرنمایی و روی آوردن به زیبایی را آغاز کرده است در تعریف زیبایی نظرهای متعددی ارائه شده است و شاید بتوان آن را حقیقتی قابل ادراک اما تعریف ناپذیر دانست و نقطه مشترک همه این تعاریف به مطلوب و خواستنی بودن زیبایی در نظر همه انسانها ختم می شود و نهج البلاغه را می توان به عنوان یک منبع اصیل زیباشناختی معرفی کرد که از آغاز پدیدار شدنش بر غنای ادبیات عربی افزوده است و همه بزرگان علم و ادب از سرچشمه آن نوشیده اند و این اثر گران سنگ هم از جهت محتوا غنی می باشد و هم هماهنگی کامل میان لفظ و معنا وجود دارد و سرشار از تصویر آفرینی و واقعیت های جهان هستی می باشد و کلام امیرالمومنین علی(ع) آمیخته با فصاحت و بلاغت و جاذبه های لفظی و تعبیری و عبرت آموزی از گذشتگان و یادآوری مرگ و قیامت و موسیقی دلنشین است و چنان در جان مخاطب می نشیند که او می پندارد می تواند چون کلام مولا بیاورد. اما این مخاطب را یارای قلم فرسایی نیست از آنجایی که کلام مخیل جانها را بر می انگیزد و ذهن را وادار به همانندسازی می کند و موسیقی نیز ابزاری برای القای معانی می باشد و معنا را زیباتر جلوه م

ی دهد و عاطفه نیز مخاطب را با متن همراه می سازد؛ از آنجا که تک تک کلمات و جملات نهج البلاغه از جنبه زیبایی بی نظیر و در القای معانی تأثیر ژرف دارند و این زیبایی وشکوه در رساندن معانی خطبه­ها کمک شایانی می­کنند لذا پژوهشگر در این پژوهش در صدد بررسی عناصر زیبایی ادبی در سه خطبه از خطبه­های نهج البلاغه بر­آمده است و از میان خطبه­های مختلف که هر کدام دارای جایگاه ویژه­ای در معنا و زیبایی هستند سه خطبه طاووس، اشباح و قاصعه بخاطر اهمیت و تأثیری که عناصر زیبایی شناسی (لفظ، معنا، خیال، موسیقی و عاطفه)در زیبایی این خطبه­ها دارند، انتخاب شده و مورد تحلیل و بررسی قرار می­گیرند و در صور خیال به بررسی انواع تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه و شیوه­های ارائه آن توسط حضرت؛ در لفظ و معنا به هماهنگی میان آن­ها و کاربرد صحیح واژگان؛ در موسیقی به انواع سجع، جناس و کلمات آهنگین و در عاطفه به تأثیری که شیوه­های مختلف ارائه سخن بر جان­ها می­گذارد می­پردازیم.

به طور خلاصه این پایان نامه در پنج فصل کلی نگاشته شده است:

فصل اول: به کلیات تحقیق که شامل بیان مسئله، سوابق، فرضیه ها، اهداف، ابزار گردآوری تحقیق می پردازد.