2-4-2- هدف…………………………………. 21

3-4-2- روش کار……………………………….. 21

5-3-2- معرفی تعاریف پایه انگاشت کیفیت زندگی…………………………………. 22

1-5-3-2- ابعاد کیفیت زندگی…………………………………. 23

2-5-3-2 تعاریف ناظر بر ابعاد عینی و ذهنی کیفیت زندگی……………………….. 23

6-3-2- معرفی سیر تحول تفکر انگاشت کیفیت زندگی……………………………… 25

1-6-3-2- تعریف استاندارد زیست………………………………… 25

2-6-3-2- مقایسه استاندارد زیست و کیفیت زندگی…………………………………. 26

3-6-3-2- تفاوت استاندارد زیست و کیفیت زندگی…………………………………. 27

4-6-3-2- سیر تحولات انگاشت کیفیت زندگی…………………………………. 27

7-3-2- معرفی و تعریف انگاشت های مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی…………… 33

8-3-2- رویکردهای کیفیت زندگی…………………………………. 35

9-3-2- بررسی انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری…………………. 36

1-9-3-2- تعریف کیفیت زندگی در چارچوب تفکر و عمل برنامه ریزی…………….. 36

2-9-3-2- تاثیر مفهوم کیفیت زندگی بر برنامه ریزی……………………….. 36

3-9-3-2- اهمیت مطالعه کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری……………… 37

4-2- معرفی و تشریح پایه های تجربی مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی…………… 39

1-4-2- مقدمه………………………………… 39

2-4-2- هدف…………………………………. 39

3-4-2- روش کار ………………………………..39

4-4-2- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای بیشتر توسعه یافته…..40

1-4-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در گرند تراورس آمریکا موسوم به Q1998………

2-4-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در آنتاریو کانادا…………. 42

5-4-2- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای در حال توسعه…………..43

1-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر لیما در کشور پرو……………. 43

2-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر آدیس آبابا در کشور اتیوپی………….. 44

3-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در مناطق 22 گانه شهر تهران در کشور ایران……46

4-5-4-2- کیفیت زندگی مردم شهر تهران بر اساس پرسشنامه WHOQOL-BREF………..

6-4- 2- شواهد تجربی در سنجش کیفیت زندگی عینی و ذهنی…………….. 47

5-2- معرفی روشها و فنون مرتبط با بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری……… 48

1-5-2- مقدمه………………………………… 48

2-5-2- هدف…………………………………. 48

3-5-2- روش کار……………………………….. 48

4-5-2- سنجش کیفیت زندگی………………………………….50

1-4-5-2- عرصه های زندگی…………………………………. 50

2-4-5-2- اصول اساسی سنجش کیفیت زندگی…………………………………. 52

3-4-5-2- رهنمودهایی برای سنجش کیفیت زندگی……………………………… 52

4-4-5-2- سنجش عینی کیفیت زندگی با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های ثانویه…………… 54

5-4-5-2- سنجش ذهنی کیفیت زندگی با جمع آوری داده های اولیه و تجزیه و تحلیل داده های ممیزی………56

6-4-5-2- تحلیل مقایسه ای بین رهیافت های ذهنی و عینی کیفیت زندگی………….57

7-4-5-2- تئوری های رابطه میان شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زندگی……………59

8-4-5-2- ترکیب کیفیت زندگی عینی و ذهنی…………………………………. 60

9-4-5-2- حالت های کیفیت زندگی…………………………………. 60

5-5-2- مدل های انگاشتی کیفیت زندگی…………………………………. 61

6-2- جمع بندی و معرفی چارچوب انگاشتی پژوهش…………………………………… 70

1-6-2- هدف…………………………………. 70

2-6-2- روش کار……………………………….. 70

3-6-2- جمع بندی چارچوب های نظری انگاشت کیفیت زندگی……………….. 71

4-6-2- جمع بندی تجارب جهانی بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی……………. 72

5-6-2- جمع بندی چارچوب های فنی انگاشت کیفیت زندگی…………………. 74

6-6-2- معرفی چارچوب انگاشتی پژوهش…………………………………… 76

فصل سوم- معرفی فرایند انتخاب و شناخت موردپژوهی…………………….. 78

1-3- مقدمه………………………………… 79

2-3- هدف………………………………….. 79

3-3- روش کار………………………………… 79

4-3- تشریح دلایل انتخاب شهر تهران به عنوان زمینه کار و منطقه 10 شهر تهران به عنوان مورد پژوهی پایان نامه……81

5-3- شناخت و توصیف محدوده مورد پژوهی…………………………………. 81

1-5-3- مقدمه………………………………… 81

2-5-3- بررسی و شناخت منطقه 10 شهر تهران به عنوان محیط سیستم مورد برنامه ریزی……….83

1-2-5-3- مقدمه………………………………… 83

2-2-5-3- سیر تحولات شکل گیری منطقه 10…………. 83

3-2-5-3- موقعیت و تقسیمات اداری منطقه…………………… 84

4-2-5-3- ویژگی های سازمان فضایی منطقه 10 شهر تهران………………. 86

3-5-3- بررسی و شناخت محلات دهگانه منطقه 10 به عنوان سیستم مورد برنامه ریزی……………. 98

6-3- جمع بندی…………………………………. 110

فصل چهارم- بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در تحلیل ویژگی های مورد پژوهی پایان نامه………….112

1-4- مقدمه………………………………… 113

2-4- هدف………………………………….. 113

3-4- روش کار………………………………… 113

4-4- معرفی فرایند سنجش کیفیت زندگی در محلات دهگانه منطقه 10 شهر تهران…………………. 115

1-4-4- گام نخست- انتخاب عرصه های زندگی و شاخص های مربوط به آنها در منطقه 10 شهر تهران…….. 115

2-4-4- گام دوم- سنجش کیفیت زندگی در محلات دهگانه منطقه 10 شهر تهران از دیدگاه ساکنان………. 118

1-2-4-4- طراحی پرسشنامه به منظورجمع آوری داده های اولیه…………………….. 118

2-2-4-4- تحلیل روایی و پایایی پرسشنامه………………………………… 119

3-2-4-4- معرفی جامعه آماری و تعیین حجم نمونه………………………………… 120

4-2-4-4- تفکیک حجم نمونه بر حسب جمعیت محلات اداری مورد پژوهی، منطقه 10 شهر تهران……121

5-2-4-4- نتایج تحلیل کیفیت زندگی ذهنی در سطح منطقه 10 و محلات 10 گانه آن…………….122

1-5-2-4-4- تحلیل ویژگی های خانوار در منطقه 10 شهر تهران………………….. 122

2-5-2-4- 4- تحلیل کیفیت زندگی ذهنی در عرصه های چهارگانه………………… 124

3-5-2-4-4- تعیین وضعیت کیفیت زندگی ذهنی در محلات منطقه 10 شهر تهران…………… 143

3-4-4- گام سوم- سنجش کیفیت زندگی عینی در محلات دهگانه منطقه 10 شهر تهران……… 145

1-3-4-4- آماده سازی لایه ها……………………………….. 145

2-3-4-4- تعیین کیفیت زندگی عینی درارتباط با عرصه ها………………167

1-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری…………167

2-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه اجتماعی…………….174

3-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه مسکن……………….176

4-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه زیست محیطی…………..178

3-3-4-4- تعیین وضعیت کیفیت زندگی عینی در محلات منطقه 10…………… 181

4-4-4-گام چهارم- تلفیق ابعاد عینی و ذهنی و تعیین حالت های کیفیت زندگی………..183

5-4- جمع بندی…………………………………. 187

فصل پنجم- طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران…………191

1-5- مقدمه. ………………………………..192

2-5- هدف………………………………….. 192

3-5- روش کار………………………………… 192

4-5- تولید بیانیه اهداف برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران……….193

1-4-5- مقدمه………………………………… 193

2-4-5- بازبینی اهداف برنامه های توسعه منطقه 10 شهر تهران………….. 194

3-4-5- تدوین اهداف برنامه ریزی ارتقا کیفیت زندگی بر اساس مشکلات تعیین شده در بخش تحلیل مورد پژوهی………195

4-4-5- تدوین بیانیه نهایی اهداف برنامه ریزی ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران………198

5-5- انتخاب و بکارگیری روش طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی در نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران………..199

1-5-5- بررسی فنون طراحی برنامه شهری…………………………………. 199

1-1-5-5- روش تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط………………………. 199

2-1-5-5- فن بهینه سازی تصمیم………………………………… 202

3-1-5-5- معرفی تدوین سناریو………………………………… 202

4-1-5-5- فن تحلیل سطوح بالقوه……………………………….. 203

5-1-5-5- فن نقشه های هم پوش………………………………….. 203

2-5-5- انتخاب فن مناسب طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی در نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران……….203

3-5-5- بکارگیری فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری در برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت زندگی در محلات دچار محرومیت و سازش پذیری منطقه 10 شهر تهران………………205

1-3-5-5-گام نخست: تولید عرصه های تصمیم گیری مرتبط برای بکارگیری در فرایند برنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران…………….205

2-3-5-5- گام دوم : تولید اختیارهای مربوط به عرصه های تصمیم گیری تعیین شده………..207

3-3-5-5- گام سوم : تولید نمودار اختیارو تعیین سازگاری/ناسازگاری میان اختیارها………..208

4-3-5-5- گام چهارم : تولید سناریوهای گزینه بر اساس موانع اختیارهای تصمیم گیری……….211

5-3-5-5- گام پنجم: ارزیابی و انتخاب سناریوی برتر……………………………….214

4-5-5- تولید راهبردهای ارتقای کیفیت زندگی بر اساس سناریوی برتر…………. 215

فصل ششم- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها……………………………….. 218

1-6- مقدمه…………………………………219

2-6- نتیجه گیری…………………………………. 219

1-2-6- پاسخ به پرسش های پژوهش…………………………………… 219

2-2-6- پاسخ به فرضیات پژوهش…………………………………… 230

3-6-1- دستاوردهای نظری و عملی پژوهش……………………………… 234

4-6- ارائه پیشنهادها……………………………….. 237

5-6- معرفی قیود و محدودیت های انجام این پایان نامه……………………… 237

منابع و ماخذ…………………………………. 238

پیوست شماره یک: پرسشنامه ساکنین…………………………………. 243

پیوست شماره دو: آلفای کرونباخ سوالات………………………………….. 246

چکیده انگلیسی…………………………………. 247

چکیده:

مطالعات کیفیت زندگی به دلیل سودمندی در تدوین و اجرای راهبردها و سیاست های عمومی و برای ارزیابی و نظارت بر سیاست ها و راهبردهای عمومی اجراشده، مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران می باشد. کیفیت زندگی می تواند توسط شاخص های عینی و ذهنی و یا با ترکیب این دو شاخص سنجش شود. پژوهش های کیفیت زندگی که برای کمک به برنامه ریزان و سیاستگذاران شهری طراحی شده اند، باید با استفاده از هر دو شاخص عینی و ذهنی سنجش شوند. زیرا این روش به تشخیص حالت های کیفیت زندگی کمک می کند.

در این پژوهش، یک روش ترکیبی از جمع آوری و تحلیل داده ها به منظور سنجش کیفیت زندگی به کار گرفته شده است. به منظور آزمودن جنبه های مختلف کیفیت زندگی، چهار عرصه از ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی زندگی انتخاب شدند. این عرصه ها دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری، اجتماعی، مسکن و زیست محیطی می باشند. پژوهش بر اساس داده هایی از ممیزی خانوار و داده های ثانویه می باشد. 101 سرپرست خانواده از طریق ممیزی خانوار باسوالات باز و بسته مصاحبه شده اند. خانوارهای نمونه به طور تصادفی انتخاب شده اند. با استفاده از تحلیل توصیفی و تحلیل فضایی سطح کیفیت زندگی ذهنی و عینی در عرصه ها سنجش شده است. با ترکیب کیفیت ذهنی و عینی سنجش شده در عرصه ها، حالت های کیفیت زندگی برای محلات منطقه 10 شهر تهران تشخیص داده شده است.