3

1-2- اهمیت اقتصادی

4

1-3- روش تکثیر

4

1-4- بیان مسئله و هدف از انجام تحقیق

5

فصل دوم: بررسی منابع

2-1- محیط های کشت در ریزازدیادی

7

2-2- تنظیم کننده های رشد گیاه

7

2-2-1- کاربرد اکسین ها در ریزازدیادی

8

2-2-2- کاربرد سیتوکینین ها در ریزازدیادی

9

2-2-3- زغال فعال

10

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- منبع گیاهی مورد استفاده

3-2- روش کار

12

12

3-3- محیط کشت

12

3-3-1- آماده کردن محیط کشت

12

3-3-2- ضدعفونی وسایل مورد نیاز

12

3-3-3- آماده سازی هود

13

3-3-4- آماده سازی محیط کشت کورم ارکیده

13

3-4-5- آماده سازی کورم ارکیده

13

3-4- چگونگی اندازه گیری صفت ها

3-5-شرایط گلخانه­ای

3-6- تجزیه وتحلیل داده

14

15

15

فصل چهارم: نتایج

4-1- ارزیابی صفات در محیط کشت درون شیشه ای

19

4-1-1- تعداد برگ

19

4-1-2- تعداد ریشه

22

4-1-3- طول ریشه

25

4-1-4- طول گیاه

28

4-1-5- تعداد کورم ها

30

نتیجه گیری

32

پیشنهادات

32

منابع

33

چکیده

ارکیدها در میان متنوع­ترین خانواده­ی گیاهان گلدار قرار دارند. این خانواده، بیش از 800 جنس و 25000 گونه دارد. ارکیدها تنوع زیادی در اندازه، شکل و رنگ دارند. طول عمر پس از برداشت گل­های ارکید نیز زیاد است. ازدیاد در مقیاس وسیع ارکیدها با استفاده از فنون کشت بافت گیاهی، به موقعیت این گیاه به­عنوان یکی از ده گل برتر جهان کمک می­کند. در این پژوهش، یک دستورالعمل برای ازدیاد درون­شیشه­ای ارکید (Orchis catasetum) ارایه می­شود. اجسام شبه­پروتوکورم (PLBs)، به­عنوان ریزنمونه بر روی محیط موراشیگ و اسکوگ (MS)، غنی­شده با غلظت­های مختلف بنزیل­آدنین (BA)، ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالن استیک اسید (NAA) کشت شدند. یک ترکیب از 5/0 میلی­گرم بر لیتر BA همراه با 5/0 میلی­گرم بر لیتر NAA برای القای بیش ترین باززایی PLBs (40/20 در گیاهچه) مناسب بودند. همچنین در این محیط، بیش ترین تعداد ریشه (16/7 در گیاهچه) و برگ (10/10 در گیاهچه)، همچنین بالاترین طول گیاهچه (20/114 میلی­متر در گیاهچه) و ریشه (40/193 میلی­متر در گیاهچه) مشاهده شد.

واژه­های کلیدی:ارکید، اکسین­ها، ، اجسام شبه­پروتوکورم، ازدیاد درون­شیشه­ای سیتوکینین­ها

1- پیش گفتار

یکی از مهم ترین تکنیک­های کشت بافت که به دلیل منافع قابل توجه آن گسترش زیادی پیدا نموده­است، ازدیاد گیاهان از طریق جنین زایی رویشی است و این روش بسیار مفید جهت تولید و باززایی در مقیاس زیاد گیاهان ارزشمند و با هزینه بسیار اندک می­باشد (مشایخی،1386). بیش از صد سال پیش یعنی در سال 1902 هابرلنت فیزیولوژیست آلمانی ادعا نمود که تشکیل جنین از سلول های رویشی امکان پذیر می باشد و تحقیقاتی که توسط وی انجام شد منجر به بنا نهادن روش های کشت درون شیشه گردید (هالپرین، 1995؛ كیلنباچ، 1984). این نظریه به مدت 55 سال اثبات نگردید تا اینکه برای اولین بار توسط راینرت در آلمان و استوارد و همکارانش در دانشگاه کرنل آمریکا در سال 1958، بدون اینکه این دو محقق اطلاع از تحقیقات یکدیگر داشته باشند، درباره وقوع تشکیل جنین رویشی از طریق کشت کالوس و همچنین کشت تعلیقی سلولی ریشه هویج (Ducus carota) گزارش گردید (راینرت، 1958؛ استوارد، 1958).

1-1-گیاه­شناسی و پراکنش اکولوژیکی

ارکیده با نام علمیorchids catasetumاز خانواده orchidaceae است. گلهای ارکیده به عقیده بسیاری از دانشمندان جزو تکامل یافته ترین گیاهان می باشد. خانواده ثعلب از نظر تنوع با بیش از 600 جنس و 2000 گونه در سطح جهان جزو غنی ترین گروه­های گیاهی محسوب می شود (محمدیان، 1376).