1-9- نوع تحقیق…………………………… 12

1-10- ابزار گردآوری اطلاعات ……………….. 12

1-11 – روش تجزیه وتحلیل ………………….. 12

1-12- محدودیت های تحقیق…………………… 14

 

 

فصل دوم : مبانی نظریتحقیق

2-1- تعاریف ومفاهیم ……………………… ….17

2-1-1- روستا وروستایی …………………………………………………………………………………………………17

2-1-2- دهستان ……………………………………………………………………………………………………………..17

2-1-3- گردشگری …………………………………………………………………………………………………………18

2-2- انواع توریسم ………………………………………………………………………………………………. 20

2-1- توریسم تفریحی ………………………………………………………………………………………………………22

2-2-2- توریسم تجاری …………………………………………………………………………………………………….22

2-2-3- توریسم همایشی ………………………………………………………………………………………………….22

2-2-4- توریسم مذهبی ……………………………………………………………………………………………………22

2-2-5- توریسم درمانی ……………………………………………………………………………………………………22

2-2-6- توریسم الکترونیک ……………………………………………………………………………………………….32

2-2-7- اکوتوریسم …………………………………………………………………………………………………………..23

2-3- توریسم روستایی……………..…………………………………………..……24

2-4- ابعادصنعت گردشگری…….…………………………………………….…………..….29

2-4-1- ابعاد اقتصادی ………………………………………………………………………………………………………..29

2-4-2- گردشگری واشتغال ……………………………………………………………………………………………….37

2-4-3- ابعاد فرهنگی واجتماعی گردشگری ……………………………………………………………………….39

2-4-4- بعد زیست محیطی گردشگری ……………………………………………………………………………….42

2-5- گردشگری وزیر ساخت ها………………….….48

2-5-1- الف – تضمین امنیت فراگیر ………………………………………………………………………………….48

2-5-2- ب – گسترش فعالیت های تبلیغاتی ……………………………………………………………………….48

2-5-3- ج- ایجاد زیرساخت هاوزیربناها …………………………………………………………………………….49

2-5-4-د- ایجادتسهیلات لازم برای سرمایه گذاری بخش خصوصی ………………………………………49

2-5-5-ه- گسترش مدارس ومراکزآموزش عالی جهانگردی وهتل داری و…………………………………50

2-5-6-و- گسترش فعالیت های بهداشتی وپیشگیری …………………………………………………………….50

2-5-7-ز- افزایش کمی وکیفی امکانات ترابری زمینی وهوایی و… …………………………………………50

2-5-8-ح- اصلاح وبهبود امورسازمانی وتشکیلاتی ……………………………………………………………….50

2-5-9-ط- تخصیص اعتبارات کافی و ملی استانی ……………………………………………………………….50

2-5-10-ی- ایجاد امکانات لازم برای خردسالان ………………………………………………………………….51

2-5-11-ک- گسترش امکانات TCI …………………………….. ……………………………………………….51

2-5-12-ل- توسعه جایگاه خاص در بازارها…………………………………………………………………………..52

2-5-13- م- فرصت های جدید شغلی ………………………………………………………………………………….53

2-5-14-ن- ایجاد در آمد ……………………………………………………………………………………………………53

2-5-15-س- آسان سازی مدیریت مقصد ………………………………………………………………………………53

2-5-16-ع- فراهم سازی امکان اتصال به سایر بخش ها ………………………………………………………….53

2-6- مدل تحلیلی SWOT و پیشنهاد راهبردهای خرد وکلان ……………………………...………….53

 

فصل سوم : ویژگیهای جغرافیایی محدوده مورد مطالعه

3-1-تقسیمات کشوری……………………….…..57

3-2- وجه تسمیه……………………………………………………………………………….…………………….63

3-3- پیشینه تاریخی الموت………………………………………………………………..…….……………….64

3-4- وضعیت طبیعی………………………………………………………………………………….…………….64

3-4-1- اقلیم وآب وهوا…………………….. ….64

3-4-2 – زمین شناسی دره الموت ……………… ….69

3-4-3-کوه ها وبلندی های الموت …………….. ….72

3-4-4- میراث تاریخی ……………………… ….73

3-4-5- غارهای طبیعی ……………………… ….75

3-4-6- آبهای الموت ………………………. . …75

3-4-6-1- آبهای سطحی………………………. ….77

3-4-6-2- آبهای زیرزمینی…………………… .…78

3-4-6-3- یخچال ویا معدن یخ ……………….. ….79

3-4-7- جانوران الموت …………………….. …79

3-4-8- گیاهان الموت ……………………… …….. .…79

3-4-8-1- جنگل ها، مراتع وپوشش گیاهی……………………………………………………………………..80

3-5- وضعیت اجتماعی ……………………………………………...…………………………………………..82

3-5-1- جمعیت دهستانها (کل وتفکیک شده )……… …82

3-5-2- زبان ………………………………………………………………………………………………………………..95

3-5-3- صنایع دستی…………………………………………………………………………………………………………95

3-5-4- اطلاعات فرهنگی ………………………………………………………………………………………………..95

3-5-5- آداب ورسوم ومراسم اجتماعی ،مذهبی ……. 96

3-5-6- غذاهای محلی ونوعی ازآن …………….. 96

3-5-7- مسائل آموزشی………………………………………………………………………………………………96

3-6- وضعیت اقتصادی……………………………………………………………………………………….97

3-6-1- مسائل اقتصادی …………………….. 97

3-6-2- فعالیت ها یی روستایی ……………………………………………………………………………………97

3-6-3- کشاورزی و دامپروری ………………… 97

3-6-3-1- دامداری ومرغداری ………………… 97

3-6-3-2- نوع بهره برداری وتغییرات آن ………. 97

3-6-4- عوامل تولید ونقش آن در روستاها ……… 98

3-6-5- نحوه تهیه وکود وبذر ………………. 98

3-6-6- ماشین آلات کشاورزی و دفع آفات نباتی زراعی………………………………………………….98

3-7- ویژگی توریستی…………………………………………………………………………………………99

3-7-1- جاذبه های گردشگری …………………. 99

3-7-1-1-قلعه حسن صباح …………………………………………………………………………………………..99

3-7-1-2- قلعه لمبسر …………………………………………………………………………………………………99

3-7-1-3- چنار خونبار الموت …………………………………………………………………………………….100

3-7-1-4- دره نینه رود ………………………………………………………………………………………………100

3-7-1-5- آبشار پیچه بن …………………………………………………………………………………………..101

3-7-1-6- دریاچه اوان ………………………………………………………………………………………………102

3-7-1-7- شاهرود …………………………………………………………………………………………………..102

3-7-1-8- قلعه شیر کوه …………………………………………………………………………………………….103

3-7-1-9- آرامگاه سنگی حسن آباد وشاهکوه ……………………………………………………………….103

فصل چهارم : تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق

4-1- مشخصه های کلی پاسخگویان ……………… 107

4-1-1- گردشگران ………………………… 107

4-1-2- مردم بومی ………………………… 108

4-2- نتایج توصیفی–تحلیلی ……………….. 108

4-3- روش شناسی ارائه راهبردهایتوسعه گردشگری.. 128

4-3-1- مرحله اول، ورود اطلاعات …………….. .129

4-3-1-1- ماتریس ارزیابی عوامل محیط بیرونی (EFE) .129

4-3-1-2- ماتریس ارزیابی عوامل محیط درونی (IFE)…………………………………………………….133

4-3-2- مرحله دوم ، مرحله تطبیق………………………………………………………………………………….138

4-3-2-1- تشکیل ماتریس نقاط ضعف ،نقاط قوت ، تهدیدهاوفرصت ها(تدوین راهبردها)……138

4-3-2-2- تشکیل ماتریس داخلی وخارجی(IF)(مشخص نمودن راهبردهای با امنیت تر)…….142

4-3-3- مرحله سوم ، مرحله تصمیم گیری ( اولویت بندی راهبردهای قابل قبول ) ……………..143

فصل پنجم :ارزیابی نهایی فرضیه ها – نتیجه گیری وارائه پیشنهادات

5-1- فرضیه اول………………………………………………………………………………………………………… 152

5-2- فرضیه دوم ………………………………………………………………………………………………………..154

5-3- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………156

5-4-پیشنهاد………………………………………………………………………………………………………………159

5-5- پیشنهاداتی برای محققان آینده………………………………………………………………………………159

پیوست ها و ضمائم (پرسش نامه خانوار روستایی و پرسش نامه مخصوص مسئولین روستایی )

فهرست منابع

چکیده انگلیسی

فهرست جداول

عنوان صفحه

2-1- منافع اقتصادی گسترش صنعت گردشگری سال 1383 ……………………………………………………… ……….31

2-2- هزینه های اقتصادی گسترش گردشگری 1383…… ……….32

2-3- آثارمثبت فرهنگی واجتماعی گردشگری 1386….. ……….41

2-4- ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT…………………………………………………………………………………..54

2-5- مدل بهبود یافته ماتریس تجزیه وتحلیل SWOT ……………………………………………………………55

3-1- خلاصه آمار سالانه ایستگاه معلم کلایه ……………………………………………………………68

3-2-تعداد آبادی های الموت به تفکیک وضع طبیعی آبادی……………………………………………………..82

3-3- جمعیت دهستان های رودبار الموت……………………………………………………………………………..82

3-4- روستا ها به همراه جمعیت وخانوار ساکن در الموت غربی 1390………………………………………………. ……..83

3-4-1- روستاهای دهستان رودبار شهرستان به همراه جمعیت 1390……………………………………….. ……..90

3-4-2- روستاهای دهستان دستجرد به همراه جمعیت 1390 ……..91

3-4-3 -روستاهای دهستان رودبار محمد زمانی به همراه جمعیت 1390……………………………………….. …….92

4-1- خصوصیات ومشخصات کلی گردشگران ………… …….107

4-2- خصوصیات ومشخصات کلی ساکنان بومی ………………………………………………………………..108

4-3- سنجش پایایی پرسشنامه هابا استفاده از ازمون الفاکرونباخ……………………………………….. ….109

4-4- سنجش روایی پرسشنامه ها با استفاده ازازمون KMOوبارتلت……………………………………….. …..109

4-5- جاذبه های طبیعی ونتایج ازمون test-T…… ….110

4-6- جاذبه های تاریخی ،اجتماعی –فرهنگی ونتایج ازمون test-T……………………………………..112

4-7- جاذبه های اقتصادی ونتایج ازمون test- T……………………………………………………………….114

4-8- اولویت بندی امتیاز گویه ها ازنظر گردشگران …………………………………………………………..118

4-9- همبستگی بین ابعاد جاذبه های گردشگری ازدیدپاسخ دهندگان ………………………………….119

4-10- میزان تاثیر گردشگری بر اشتغال زایی روستایی ……………………………………………………………121

4-11- میزان تاثیر گردشگری بر درامد زایی روستاییان ……………………………………………………………121

4-12- میزان تاثیر گردشگری بر کاهش مهاجرت روستاییان …………………………………………………….122

4-13- میزان تاثیر گردشگری بر افزایش قیمت زمین و املاک ………………………………………………….123

4-14- میزان تاثیر گردشگری بر بهبود شبکه حمل ونقل …………………………………………………………123

4-15- میزان تاثیر گردشگری بر افزایش اطلاعات ودانش عمومی …………………………………………….124

4-16- میزان تاثیر گردشگری بر افزایش ناهنجاری های اجتماعی ……………………………………………..125

4-17- میزان تاثیر گردشگری بر افرایش ناهنجاری های اجتماعی (استاندارهای زندگی)………………125

4-18 – گردشگری وارتباط ان با محیط زیست در منطقه مورد مطالعه ………………………………………..126

4-19- گردشگری وارتباط ان با تمایل به افزایش ساخت وساز …………………………………………………127

4-20 –گردشگری ونقش ان در اتقای امنیت ………………………………………………………………………….128

4-21- عوامل خارجی تاثیر گذار بربخش گردشگری دهستان رودبارالموت غربی………………………..130

4-22- ماتریس ارزیابی عوامل بیرونی در هرسه نوع جامعه ومیانگین ان ها ………………………………132

4-23- اولویت بندی عوامل بیرونی بر اساس امتیازنهایی ………………………………………………………..133

4-24- عوامل درونی تاثیرگذاربربخش گردشگری دهستان رودبار الموت غربی………………………….135

4-25- ماتریس ارزیابی عوامل درونی در سه نوع جامعه ومیانگین انها ……………………………………..137

4-26- اولویت بندی عوامل درونی بر اساس امتیاز نهایی ………………………………………………………138

4-27- راهبردهای توسعه گردشگری دهستان رودبار الموت غربی …………………………………………..141

4-28- ماتریس ارزیابی برنامه ریزی راهبردی کمی توسعه گردشگری منطقه ……………………………146

4-29- ماتریس IFE………………………………………………………………………………………………………

4-30- ماتریس EFE……………………………………………………………………………………………………..

5-1- جایگاه ونقش جاذبه های گردشگری در ایجا د تمایل به سفر ……………………………………….153

5-2- رابطه بین متغیر های گردشگری وتوسعه روستایی ……………………………………………………….154

5-3- نتایج ازمون test- T و رابطه گردشگری وتوسعه روستایی ……………………………………………155

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

2-1 – توریسم روستایی محرکی برای توسعه سایربخش های اقتصادی 1381 28

2-2- درجه تاثیرگذاری گردشگری براقتصاد ملی 1383. 34

2-3- ابعادروابط فرهنگی واجتماعی مواجه شوندگان 1386 40

2-4- صنعت گردشگری ومحیط زیست 1385…………. 47

3-1- آمبروترمیک ایستگاههواشناسیمعلم کلایه در بلند مدت 1391 66

4-1- فرایند ومراحل راهبردسازی توسعه گردشگری منطقه………………………………………………106

4-2- میزان تاثیر جاذبه های طبیعی در استفاده از گردشگری ………………………………………….111

4-3- میزان تاثیر جاذبه های تاریخی، اجتماعی – فرهنگی در استفاه از گردشگری…………….113

4-4- میزان تاثیر جاذبه های اقتصادی در استفاده از گردشگری ………………………………………115

4-5- میزان تاثیر جاذبه های تسهیلاتی ـ خدماتی در استفاده ازگردشگری …………………………117

4-6- میزان تاثیرجاذبه های تسهیلاتی ـ خدماتی در استفاده از گردشگری ………………………….120

4-7- شکل امتیاز نهایی ماتریس ارزیابی عوامل درونی وبیرونی ………………………………………143

 

 

فهرست عكس­ها

عنوان صفحه

3-1- دریاچه زیبای اوان …………………… .76

3-2- از گیاهان وحشی منطقه ………………… .81

3-3- از بقایای قلعه لمبسر………………… .100

3-4- درخت چنار خونبار روستای زرآباد ……….. .101

3-5- نمایی ازآبشار پیچ بن ………………… 102

فهرست نقشه ها

عنوان صفحه

3-1- نقشه ایران 1391 ……………………………………………………………………………………………..58

3-2- موقعیت روستایی روستاهای استان قزوین ……………………………………………………………59

3-3- دهستان درنقاط روستایی استان قزوین 1391 ………………………………………………………..60

3-4- موقعیت روستاها ……………………………………………………………………………………………….61

3-5- استان قزوین و شهرستانها 1391…………………………………………………………………………..62

3-6- زمین شناسی منطقه الموت 1391………………………………………………………………………..72

چکیده

در روزگاران گذشته، گردشگری و سیاحت ویژه اشراف و نخبگان بود و به سبب تنگناهای اقتصادی و فنی و….. نقش چندانی در شئون زندگی اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی انسان ایفا نمی كرد. اما همگام با رویدادها و تحولات ژرف اجتماعی و اقتصادی در زندگی جوامع و بهره مندی انسان از حقوق بیشتر، اوقات فراغت فزون تر و به ویژه از هنگامی كه بهره مندی از مرخصی با حقوق، نخست در جوامع پیشرفته و سپس در كشورهای در حال رشد، همچون حقی از حقوق انسانی به رسمیت شناخته شد و گردشگری به صورت یكی از مهم ترین فعالیت های انسان معاصر درآمد. این مهم در عرصه­ی میهن اسلامی نیز پدیدار شد و روز به روز گسترده­تر گردید. لیکن آن طورکه بایدو شاید به شکوفایی لازم نرسیده بلکه راه دور و درازی را باید بپیماید تا به عنوان صنعت گردشگری خود را آشکار ودر راستای امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وحتی سیاسی همپای کشورهای توسعه یافته گام­های استواری را بردارد. در این زمینه وضعیت گردشگری «دهستان­های رودبار الموت غربی» وتاثیر آن در توریسم استان با بهره از مدل های SPSSو SOWT بهره­گیری از آمارهای بدست آمده از طریق پرسش­نامه و بررسی نقاط قوت وضعف وتهدید­ها و فرصت­ها برنامه­ریزی لازم در این مورد صورت گرفت تا نتیجه آن به سایر نواحی و دهستان­های و روستاهای میهن اسلامی تعمیم داده شود تا کشور در عرصه گردشگری به جایگاه اصلی و واقعی خود برسد.

واژگان کلیدی: توریسم –توسعه سیاسی– روستا.

گردشگری[1] یکی از عرصه­های نو و زمینه­های جدید مورد مطالعه در علوم انسانی است و امروزه از جهات مختلفی مورد توجه کشورها قرار گرفته است. نگرش­های لازم گردشگری از یک­سو به­علت اهمیت اقتصادی آن بوده و از سوی دیگر به دلیل اثرات فرهنگی و اجتماعی آن است.

طی دهه­های گذشته گردشگری یکی از بالنده­ترین بخش­ها در جهان بوده است و رشد آن در سال­های آتی نیز ادامه خواهد داشت. صنعت گردشگری جهان تقریباً صد میلیون شغل در جهان ایجاد کرده است که عمدتاً شامل كسب و كارهای کوچک یا متوسط هستند. سرعت اشتغال­زایی در بخش گردشگری 5/1 برابر بالاتر از سایر بخش­هاست(ابراهیمی،1383: 24).

از سال 1980، هر ساله رشدی در درآمدها و فعالیت­های گردشگری مشاهده شده است. سازمان جهانی گردشگری[2] از یک اقتصاد قدرتمند جهانی برخوردار بوده و با 4/7 درصد افزایش در رشد صنعت در سال 2000، دوران طلایی خود را داشته است. آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی، نشان­دهنده رشد فزاینده ای بوده و حجم اقتصادی آن از ۲/۱ میلیارد دلا ر آمریکا به بیش از ۶۲۲ میلیارد دلا ر در سال 2005 افزایش یافته است. همچنین گردشگری در سال ۲۰۰۷ توانسته است ۱۰/۳ درصد ازتولید ناخالص ملیجهان را به خود اختصاص دهد. در همان سال وضعیت ایجاد اشتغال در این صنعت با حدود ۲۳۴ میلیون شغل، به بیش از ۲/۸ درصد از کل شاغلا ن به­کار در سطح جهان ارتقا یافته است. اهمیت اقتصادی صنعت گردشگری و سفر همچنان با افزایش وسیع تعداد مسافران از ۲۵ میلیون نفر در فاصله سال های ۱۹۵۰ به ۷۸۳ میلیون در سال ۲۰۰۶ با میانگین رشد سالا نه آن بالغ بر ۶/۵ درصد افزایش یافته است. در سال 2010 میلادی در جهان 1241 میلیارد دلار سرمایه­گذاری در بخش توریسم انجام شد که این رقم معادل02/9 درصد از کل سرمایه­گذاری جهان است. این رقم تا سال ۲۰۲۰ به ۲ هزار و ۷۵۲ میلیارد دلار خواهد رسید که 04/9 درصد از کل سرمایه­گذاری در جهان را تشکیل خواهد داد. همچنین طبق پیش­بینی­های این سازمان در سال ۲۰۲۰ میلادیتولید ناخالص داخلیجهان از صنعت گردشگری به مبلغی معادل ۱۱ هزار و ۱۵۱ میلیارد دلار می­رسد که نسبت به سال ۲۰۱۰ رشد 5درصدی دارد. همچنین براساس آخرین آمار این سازمان درحال حاضر از هر3/12 شغل در سراسر دنیا یک شغل مربوط به صنعت گردشگری است. در سال 2011، صنعت گردشگری بیش از 8 درصد از کل مشاغل جهان را به خود اختصاص داده است. بنا برآخرین گزارش های شورای جهانی سفر و گردشگری که آمار و وضعیت گردشگری کشورها را از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میلادی پیش­بینی کرده است، ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی رشد9/3 درصدی در صنعت گردشگری داشته ولی گردشگری ایران تا سال ۲۰۲۰ با رکود مواجه شده و این عدد به8/3 درصد کاهش می­یابد(پایگاه خبری تازه­ها، 1390: آنلاین)