اهمیت پژوهش : 10

اهداف تحقیق : 13

اهداف كلی : 13

تعاریف نظری واژه ها و مفاهیم : 14

تعاریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم : 18

سؤالات تحقیق : 19

فرضیه های تحقیق : 19

فصل دوم : پیشینه پژوهش

مقدمه : 22

سلامتی و تعریف آن : 23

عوامل تأثیرگذار بر سلامت: 24

انواع سلامتی : 25

سلامت روانی و تعریف آن : 27

عوامل موثر بر سلامت روانی : 28

اختلالات روانی و تعریف آن : 30

تاریخچه بررسی اختلالات روانی : 32

طبقه بندی اختلالات روانی : 36

اختلالات خلقی و تعریف آن : 42

تاریخچه بررسی اختلالات خلقی : 43

طبقه بندی اختلالات خلقی : 44

اختلالات افسردگی : 44

اختلالات دو قطبی : 45

اختلال افسردگی و تعریف آن : 46

نظریه های روان شناختی در مورد افسردگی : 48

نظریه زیست شناختی : 48

نظریه روان پویایی : 50

نظریه یادگیری : 51

نظریه شناختی : 52

علایم و نشانه های اختلال افسردگی : 54

سبب شناسی اختلال افسردگی : 56

انواع افسردگی : 57

اختلال افسردگی و سن : 59

اختلال افسرگی و جنس : 60

روشهای تشخیص و ارزیابی افسردگی در كودكان : 61

انواع آزمونهای ارزیابی افسردگی : 63

پرسشنامه افسردگی كودكان CDI : 63

2 ـ پرسشنامه افسردگی بك : 64

مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی ( CES _ D ) : 65

آزمون و تعریف آن : 66

سابقه تاریخی آزمونهای روانی : 67

ویژگیهای آزمونهای روانی : 69

الف ) ویژگیهای اصلی : 70

الف ) روش باز آزمایی : 71

ب ) روش فرمهای همتا یا موازی : 71

ج ) روش دو نیمه كردن آزمون : 72

د ـ روش كودر ـ ریچاردسون : 73

الف ) روایی محتوا : 74

ب ) روایی صوری یا ظاهری : 76

ج ) روایی ملاكی : 77

د ) روایی سازه : 79

3 ـ حساسیت یا ظرافت تشخیص : 81

ب ) ویژگیهای فرعی : 81

مفهوم نرم یا هنجار و تعریف آن : 82

انواع نرم یا هنجار : 83

1 ـ هنجارهای سنی: 83

2 ـ هنجارهای كلاسی: 84

3 ـ هنجارهای رتبه درصدی : 84

4 ـ هنجار مربوط به نمرات معیار : 85

پژوهشهای خارجی : 87

پژوهشهای داخلی : 88

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه : 90

روش تحقیق : 90

جامعه آماری : 91

نمونه و روش نمونه گیری : 91

روش اجرای تحقیق : 92

ابزارهای گرد آوری اطلاعات : 93

روایی و پایایی آزمون ماریاكواس : 95

روایی و پایائی آزمون افسردگی بك : 95

روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش : 96

سؤالات پژوهش : 98

فرضیه ها پژوهش : 98

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

مقدمه : 100

محاسبه پایایی آزمون : 100

تحلیل نتایج : 101

محاسبه روایی آزمون : 102

فرضیه اول : 103

فرضیه دوم : 103

فرضیه سوم : 105

اداری.. 105

فرضیه چهارم : 106

فرضیه پنجم : 107

فرضیه ششم : 108

فرضیه هفتم : 109

فرضیه هشتم : 112

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه : 115

بحث و نتیجه گیری : 115

پیشنهادات.. 124

پیشنهادات كاربردی : 124

پیشنهادات پژوهشی : 125

محدودیت ها : 126

ضمائم

فهرست منابع و مأخذ : 156

مقدمه :

بدون شك نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه های جوامع است. سرمایه ای كه امكان بهربرداری از منابع انرژی را فراهم می سازد و وجود كار آمدش رفاه و امنیت جامعه را تامین می كند. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است كه منابع مادی همواره یك پله پایین تر از آن قرار می گیرد این مساله باعث توجه بیش از بیش جوامع بشری به نیروی انسانی گردیده و برنامه ریزی های گسترده ای در جهت حفظ و تربیت آن انجام گرفته تا میزان بهره وری از این سرمایه ی ناشناخته را ( البته در برخی كشورها ) افزایش یابد.

حفظ و تربیت نیروی انسانی علاوه بر این كه از جهت جسمانی مورد توجه است از نظر روانی بسیار مهم است. چرا كه هر گونه دگرگونی روحی، جسم را تحت تأثیر قرار داده و فرد را ناكارآمد می كند.

اگر چه ضرب المثل « عقل سالم در بدن سالم است » در بین مردم باب شده اما باید این ضرب المثل بدین گونه اصلاح گردد كه : عقل سالم در بدن سالم و بدن سالم در سایه ی روح سالم است. بدیهی است روح و روان ناسالم جسم را پژمرده و تنبل ساخته و قدرت كار و فعالیت را از او می گیرد. كوتاه سخن این كه تلاش های جوامع در جهت سلامت جامعه به خصوص در سال های اخیر نشان می دهد كه سلامت روحی و روانی افراد از اهمیت بیشتری نسبت به سلامت جسمانی برخوردار است. وجود این گونه تحلیل و نظریه ها درباره ی نیروی انسانی باعث شده كه جوامع كوچك و بزرگ از خانواده تا مدرسه و از سطح ملی تا سطح جهانی همه و همه توجه بیشتری به سلامت افراد نمایند و فرد را ابتدا از نظر روانی به خوبی بشناسند آن گاه با تدابیر مؤثر موانع رشد روحی او را مرتفع سازند تا در سایه روح سالم،جسم سالم پرورش یابد و افراد سالم سلامت جامعه را تامین و تضمین كنند. گستره ی بیماری های روحی و روانی كه مانع رشد طبیعی و شكوفایی استعدادهای افراد می گردد، بسیار وسیع است اما در این میان افسردگی یكی از شایع ترین بیماری های سده ی اخیر است. درباره ی افسردگی كه در تمام دوره های رشد ممكن است بروز دهد تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته و نتایج نشان می دهد كه افسردگی در دوران نوجوانی كه موم شخصیت فرد شكل مگیرد مهم و قابل تامل است و اگر بدان توجه نگردد باعث بروز ناهنجاری های شخصیتی و شكوفا نشدن استعدادها می گردد.

بیان مسئله :

سلامت به معنی : « بی گزند شدن، بی عیب شدن، رهایی یافتن، نجات یافتن، امنیت، عافیت، تندرستی، خلاص از بیماری، آرامش صلح، سالم، تندرست بودن می باشد » (معین، 1375 ، ج5، ص 778 ).

مفهوم سلامت روانی به معنای خود آگاهی حل تعارضات و كشمكش های درونی و شامل خود شكوفایی یعنی بالفعل ساختن توانایی های روان شناختی ذاتی و درونی فرد است.

سلامت شامل سلامت جسمی و روانی می باشد در سلامت روانی بنا به عقید آلفرد آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی توان با جرات عمل كردن را برای رسیدن به اهدافش دارد چنین فردی روابط سازنده ای با دیگران دارد. به اعتقاد او فرد سالم مطمئن و خوش بین است. عملكرد او مبتنی بر نیرنگ نیست فرد سالم ضمن پذیرش مشكلاتش در حد توان به رفع آن ها اقدام می كند خلاصه اینكه سلامت روان یعنی داشتن اهداف شخصی در زندگی، روابط خانوادگی مطلوب، كنترل عواطف و احساسات و پذیرش اشتباه و كوشش برای حل آنها.

به نظر كارل راجرز نیز شخص سالم انسانی است بسیار كارآمد كه از تمام توانایی هایش بهر می گیرد و به طور خلاصه انسان بر خوردار از سلامت روان شناختی دارای این خصوصیات است.

1 ـ آمادگی كسب تجربه 2ـ زندگی هستی دار 3 ـ اعتماد به ارگانیزم خود 4 ـ احساس آزادی 5 ـ خلاقیت و آفرینشگری انسان غیر سالم فردیست كه مبتلا به اختلال روانشناختی باشد و ویژگی های فوق را نداشته باشد ( ارجمند، 1382 ).

برای بیشتر مردم مفاهیم اختلال روانی خیلی گنگ بوده و تصورات آنها در این خصوص تحریف شده و رنگی از ترس و پیشداوری به خود گرفته است.

اختلال روانی یك بیماری با تظاهرات روانشناختی یا رفتاری همراه با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال كاركرد ناشی از یك آشفتگی زیست شناختی، اجتماعی، روانشناختی، ژنتیك، فیزیك یا شیمیائی است. ارزیابی آن بر حسب انحراف از یك مفهوم هنجاری صورت می گیرد (كاپلان، سادوك، 1380 ).

طبقه بندی اختلالات روانی بر اساس DSM IV IR به شرح زیر می باشد : 1_ اختلالاتی كه نخستین بار در دوره شیرخوارگی، كودكی، یا نوجوانی آشكار می شود

2 ـ دلیریوم، دمانس، اختلالات شیدائی و سایر اختلالات شناختی

3 ـ اختلالات روانی ناشی از اختلال طبی عمومی

4 ـ اختلالات وابسته به مواد

5 ـ اسكیزوفرنی و سایر اختلالات پسیكوتیك

6 ـ اختلالات اضطرابی

7 ـ اختلالات شبه جسمی

8 ـ اختلالات ساختگی

9 ـ اختلالات تجزیه ای

10 ـ اختلالات جنسی

11 ـ اختلالات خوردن

12 ـ اختلالات كنترل تكانه

13 ـ اختلالات انطباق

14 ـ اختلالات شخصیت

15 ـ اختلالات خلقی : این اختلال در تمام سنین كودكی و نوجوانی روی می دهد و دو نوع اختلال را شامل می شود.

الف ) اختلالات دو قطبی : مشخص با نوسان شدید خلق بین افسردگی و نشئه و بهبودهای موقت و عود.

ب ) اختلالات افسردگی : اختلال افسردگی اساسی، خلق شدیداً افسرده، كندی روانی ـ حركتی، نگرانی، احساس ناراحتی، منگی وحیرت، بی تابی، احساس گناه، افكارخود كشی ومعمولا عود كننده.

اختلال افسرده خوئی : شكل حقیقت تر افسردگی معمولا ناشی از فقدان یا رویدادی مشخص (نوروز افسردگی هم نامیده می شود ).

افسردگی با الگوی فصلی ( اختلال عاطفی فصلی SAD هم نامیده می شود ) بیشتر در ماه های زمستان مشاهده می شود (سادوك،0 138 ).

یكی از اختلالات مهمی كه در طبقه بندی اختلالات روانی می گنجد اختلالات افسردگی می باشد. مفهوم افسردگی كودكان و نوجوانان موضوع قابل بحث و در خور توجهی است. در پانزده سال اخیر امكان بروز عارضه افسردگی در كودكان به همان شكل افسردگی در بزرگسالان وجود دارد، وعلائم ونشانه1یی شبیه به بزرگسالان در آنها دیده می شود ( هارینگتون، 1380 ).

علائم و نشانه های افسردگی در نوجوانی از دیدگاه بك عبارتند از :

1 ـ عوامل شناختی ای كه باعث می شوند نوجوان، آینده را به صورت منفی ببیند