مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….15

2 ـ 1ـ مبانی نظری……………………………………………………………………………………………….15

2 ـ 1 ـ 1ـ بهزیستی معنوی…………………………………………………………………………………….15

2 ـ 1 ـ 1 ـ 1ـ ابعاد بهزیستی معنوی از دیدگاه فیشر……………………………………………………19

2 ـ 1 ـ 2ـ شادکامی……………………………………………………………………………………………..19

2 ـ 1 ـ 2 ـ 1ـ دیدگاه های موجود درباره شادی………………………………………………………..22

2 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ 1ـ نظریه نقطه ثابت…………………………………………………………………………..22

2 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ 2ـ نظریه مقایسه……………………………………………………………………………….22

2 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ 3ـ نظریه عاطفه………………………………………………………………………………..22

2 ـ 1 ـ 2 ـ 2ـ الگوی شادی از دیدگاه شلدون و لیبومیرسکی……………………………………….23

2 ـ 1 ـ 2 ـ 3ـ نظریه های مختلف روانشناسی درباره شادی…………………………………………..23

2 ـ 1 ـ 2 ـ 3 ـ 1ـ دیدگاه فروید……………………………………………………………………………..23

2 ـ 1 ـ 2 ـ 3 ـ 2ـ دیدگاه اسکینر…………………………………………………………………………….24

2 ـ 1 ـ 2 ـ 3 ـ 3ـ دید گاه مزلو……………………………………………………………………………….24

2 ـ 1 ـ 2 ـ 3 ـ 4ـ دیدگاه اسلام درباره شادی…………………………………………………………….24

2 ـ 1 ـ 3ـ سلامت روان…………………………………………………………………………………………25

2 ـ 1 ـ 3 ـ 1ـ سلامت روان و ابعاد آن……………………………………………………………………..26

2 ـ 1 ـ 3 ـ 1 ـ 1ـ سلامت جسمانی………………………………………………………………………….26

2 ـ 1 ـ 3 ـ 1 ـ 2ـ سلامت اجتماعی…………………………………………………………………………26

2 ـ 1 ـ 3 ـ 1 ـ 3ـ سلامت هیجانی…………………………………………………………………………..27

2 ـ 1 ـ 3 ـ 1 ـ 4ـ سلامت معنوی……………………………………………………………………………27

2 ـ 1 ـ 3 ـ 2ـ مفهوم سلامت روان براساس رویکردهای مختلف روانشناسی…………………..27

2 ـ 1 ـ 3 ـ 2 ـ 1ـ رویکرد زیستی…………………………………………………………………………..27

2 ـ 1 ـ 3 ـ 2 ـ 2ـ رویکرد تحلیل روانی…………………………………………………………………..27

2 ـ 1 ـ 3 ـ 2 ـ 3ـ رویکرد رفتارگرایی…………………………………………………………………….28

2 ـ 1 ـ 3 ـ 2 ـ 4ـ رویکرد انسان گرایی…………………………………………………………………..28

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3ـ نظریه های مختلف روانشناسی درباره سلامت روان……………………………….28

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 1ـ دیدگاه فروید و مکتب روانکاوی………………………………………………….28

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 2ـ دیدگاه آلپورت………………………………………………………………………….29

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 3ـ دیدگاه راجرز…………………………………………………………………………….29

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 4ـ دیدگاه فروم………………………………………………………………………………30

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 5ـ دیدگاه مزلو……………………………………………………………………………….30

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 6ـ دیدگاه فرانکل……………………………………………………………………………31

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 7ـ دیدگاه پرلز……………………………………………………………………………….31

2 ـ 1 ـ 3 ـ 3 ـ 8ـ سلامت روان از دیدگاه اسلام……………………………………………………….31

2 ـ 2ـ پیشینه تحقیقاتی………………………………………………………………………………………..33

2 ـ 2 ـ 1ـ تحقیقات انجام شده در ایران………………………………………………………………….33

2 ـ 2 ـ 2ـ تحقیقات انجام شده در خارج از ایران………………………………………………………36

فصل سوم: روش پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………45

3 ـ 1ـ روش پژوهش……………………………………………………………………………………………45

3 ـ 2ـ جامعه هدف، نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………..45

3 ـ 3ـ ابزارهای تحقیق…………………………………………………………………………………………46

3 ـ 3 ـ 1ـ پرسشنامه بهزیستی معنوی……………………………………………………………………….46

3 ـ 3 ـ 2ـ پرسشنامه شادکامی آکسفورد………………………………………………………………….47

3 ـ 3 ـ 3ـ پرسشنامه سلامت عمومی……………………………………………………………………….48

3 ـ 4ـ شیوه اجرای پژوهش………………………………………………………………………………….48

3 ـ 5ـ شیوه تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………..49

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………..51

4 ـ 1ـ یافته های توصیفی…………………………………………………………………………………….51

4 ـ 2ـ یافته های استنباطی……………………………………………………………………………………53

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….84

5 ـ 1ـ بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………84

5 ـ 2ـ محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………..95

5 ـ 3ـ پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………..96

5 ـ 3 ـ 1ـ پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………….96

5 ـ 3 ـ 2ـ پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………96

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………97

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………..97

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………102

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………107

 

فهرست جدول ها:

عنوان شماره صفحه

جدول 4ـ1: حجم نمونه به تفکیک جنسیت در دانشگاه و حوزه………………………………………51

جدول 4ـ2: میانگین و انحراف معیار بهزیستی معنوی و مؤلفه های آن به تفکیک

دانشگاه و حوزه…………………………………………………………………………………………………….51

جدول 4ـ3: میانگین و انحراف معیار شادکامی به تفیک دانشگاه و حوزه………………………….51

جدول 4ـ4: میانگین و انحراف معیار مؤلفه های سلامت عمومی به تفکیک

دانشگاه و حوزه…………………………………………………………………………………………………….52

جدول 4ـ5: بررسی نرمال بودن داده ها…………………………………………………………………….. 53

جدول 4ـ6: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی

و شادکامی در دانشجویاندانشگاه شهید باهنر کرمان………………………………………………….. 54

جدول 4ـ7: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی

و شادکامی در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان………………………………………………..55

جدول 4ـ8: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی

و شادکامی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان…………………………………………………..56

جدول 4ـ9: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و شادکامی در

دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان……………………………………………………………………57

جدول 4-10: بررسی معنی دار بودن مدل رگرسیون………………………………………………….. 58

جدول 4ـ11: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه برای پیش بینی شادکامی براساس

متغیرهای بهزیستی وجودی و مذهبی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر و حوزه های

علمیه شهر کرمان……………………………………………………………………………………………….. 59

جدول4ـ12: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و علائم جسمانی

در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان…………………………………………………………………60

جدول 4ـ13: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و علائم جسمانی

در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان……………………………………………………………..61

جدول4ـ14: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و علائم جسمانی

در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان………………………………………………………………… 62

جدول 4ـ15: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و علائم جسمانی

در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان………………………………………………………………63

جدول4ـ16: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی وعلائم اضطراب

و اختلال در خواب در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان……………………………………… 64

جدول 4ـ17: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و علائم اضطراب

و اختلال در خواب در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان……………………………………65

جدول 4ـ18: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و علائم اضطراب

و اختلال در خواب در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان……………………………………….66

جدول 4ـ19: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و علائم اضطراب

و اختلال در خواب در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان………………………………….. 67

جدول 4ـ20: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و اختلال در

کارکرد اجتماعی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان…………………………………………68

جدول 4ـ21: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و اختلال در

کارکرد اجتماعی در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان……………………………………..69

جدول 4ـ22: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و اختلال در

کارکرد اجتماعی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان………………………………………..70

جدول 4ـ23: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و اختلال در

کارکرد اجتماعی در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان…………………………………… 71

جدول 4ـ24: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و علائم افسردگی

در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان………………………………………………………………..72

جدول 4ـ25: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی وجودی و علائم افسردگی

در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان……………………………………………………………73

جدول 4ـ26: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و علائم افسردگی

در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان……………………………………………………………… 74

جدول 4ـ27: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی مذهبی و علائم افسردگی

در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان……………………………………………………………75

جدول 4ـ28: بررسی معنی دار بودن مدل رگرسیون……………………………………………….. 76

جدول4ـ29: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه برای پیش بینی سلامت عمومی براساس

متغیرهای بهزیستی وجودی و مذهبی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر و حوزه های

علمیه شهر کرمان…………………………………………………………………………………………….. 76

جدول 4ـ30: نتایج آزمون یومن ویتنی برای مقایسه میانگین بهزیستی معنوی در دانشجویان

دانشگاه شهید باهنر و حوزه های علمیه کرمان………………………………………………………..78

جدول 4ـ31: نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه میانگین شادی در دانشجویان دانشگاه شهید

باهنر و حوزه های علمیه کرمان………………………………………………………………………….. 79

جدول 4ـ32: نتایج آزمون یومن ویتنی برای مقایسه میانگین سلامت عمومی در دانشجویان

دانشگاه شهید باهنر و حوزه های علمیه کرمان………………………………………………………..80

جدول 4ـ33: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی معنوی با شادکامی

در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان…………………………………………………………….81

جدول 4ـ34: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی معنوی با سلامت عمومی

در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان……………………………………………………………81

جدول 4ـ35: نتایج آزمون همبستگی برای بررسی رابطه بهزیستی معنوی با شادکامی

و سلامت عمومی در دانشجویان حوزه های علمیه شهرکرمان……………………………………..82

 

فصل اول

طرح پژوهش

1 ـ 1 . مقدمه

قشر دانشجو گروهی مهم از جامعه بوده و سرنوشت سازان آینده کشور هستند. در جوامع گوناگون سیاست گذاری ها همواره متوجه این گروه، بررسی ویژگی ها و تربیت آن ها برای دستیابی به آینده مورد نظر بوده است. در ساختار گروه دانشجویی، دانشجویان حوزه و دانشگاه دو گروه اصلی را تشکیل می دهند.

در بررسی هر گروه از افراد باید به این نکته توجه داشت که، انسان موجودی پیچیده و دارای ابعاد وجودی گوناگون است . پیوند مستحکمی که میان این ابعاد وجود دارد، موجب می گردد که نیاز به دیدگاهی چند بعدی و همه جانبه جهت فهم و درک آدمی و کمک به رشد و بهزیستی او، حس گردد.

بهزیستی[1] عاملی مهم در حیطه زندگی فردی و جمعی است که همگان به دنبال دستیابی و گسترش آن در زندگی خود هستند. روانشناسی نقش والایی برای این صفت قائل گشته است. در ابتدای ظهور روانشناسی، تأکید این رشته بر بیماری های روانی و درمان آن ها بود، اما با گذشت زمان «مدل سلامت روانی»، «مدل بیماری» را به چالش کشیده است(کیز[2]، 2002). البته در تاریخ روانشناسی همواره بزرگانی چون جیمز[3]، راجرز[4]، مزلو[5]، فروم[6] و فرانکل[7] برداشت های مثبتی از شخصیت سالم و کنش وری مثبت به دست داده اند. در دیدگاه های نوین روانشناسی مثبت نگر نیز، پژوهشگران برجسته ای چون ریف و سینگر[8] (1998)، سلیگمن و سیکزنتمیهالی[9] (2000) و کیز(2002)، بر لزوم در نظر گرفتن جنبه های مثبت بشر و مفهوم بهزیستی در تعریف سلامت روانی تأکید کرده اند(کیز، 2004).

با تأکید بر بهزیستی، بررسی عوامل مؤثر بر آن به صورت جنبه خاصی از روانشناسی بروز کرد. با ظهور بهزیستی در حیطه روانشناسی، احساس بهزیستی، یکی از ویژگی های مهم افراد دارای سلامت روان شناخته شد.

در طی سال های 1970-1960 جنبشی جهت مطالعه عوامل مرتبط با کیفیت زندگی[10] در ایالات متحده آغاز گردید و شروع یک عقیده تدریجی شد، مبنی بر این که رضایت در زندگی فقط بر پایه عوامل عینی نبوده و به عوامل ذهنی مؤثر در این حیطه نیز توجه گردید. همزمان با این جنبش بود که گروهی به اهمیت اثر معنویت در بهزیستی پافشاری کردند. الیسون[11] (1983) و پالوتزین[12] و الیسون(1982)، استدلال کردند که کیفیت زندگی مفهومی است که بهزیستی مادی، روانی و معنوی در آن دخیل اند(بونت[13]، 2009). بهزیستی معنوی از رابطه دو مفهوم بهزیستی و نقش معنویت در آن شکل گرفت و گسترش یافت که ناشی از توجه به نقش معنویت در بهزیستی فردی بود. در مطالعه ای بر روی دانشجویان سنگاپوری مشخص شد که آنان معنویت را برای آدمی، رشد و بهزیستی او اساسی می دانند (تیو ، کریدی و چان[14]،2012). بهزیستی معنوی[15]، حسی از ارتباط با دیگران، داشتن معنی و هدف در زندگی و داشتن ارتباط و اعتقاد به یک قدرت متعالی است( هاکز ، هال ، تالمن و ریچینز[16]، 1995 ). الیسون (1983)، بیان می دارد که بهزیستی معنوی شامل دو عنصر روانی اجتماعی و مذهبی است. بهزیستی مذهبی شامل ارتباط با یک قدرت متعالی است و بهزیستی وجودی که عنصری روانی ـ اجتماعی است، بیانگر احساس فرد است از اینکه چه کسی است؟ چه کاری و چرا انجام می دهد و به کجا تعلق دارد. این دو بعد در عین جدا بودن، با هم تعامل داشته و احساس سلامت معنوی، رضایت و هدفمندی را به وجود می آورند. به این شکل بهزیستی معنوی نقش والایی در مطالعات مرتبط با بهزیستی و سلامت روان یافت.

سلامت روان[17] یکی از مهم ترین شاخص های سلامت و بهداشت یک جامعه تلقی می شود. سازمان بهداشت جهانی[18] از سال 1946 برای سلامتی سه بعد زیستی، روانی و اجتماعی قائل شده است، اما در اکثر کشورها دو بعد روانی و اجتماعی نادیده گرفته می شوند. از زمان ظهور رسمی روانشناسی سلامت در 1970 ، در مدت زمانی بسیار کوتاه، روانشناسی سلامت به رکن اصلی علوم رفتاری تبدیل شد. جنبه های مؤثر در بررسی رشد و تکامل انسان فراوان بوده و سلامت روان به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات روانشناسی سلامت، مطرح است. سلامت روان چیزی بیشتر از نبود اختلال های روانی است و شامل خوب بودن ذهنی، ادراک خودکارآمدی، استقلال و خودمختاری، کفایت و شایستگی، وابستگی میان نسلی و خود شکوفایی توانمندی های بالقوه فکری و هیجانی می گردد(سازمان بهداشت جهانی،2001 ).

در پرداختن به هیجان های مثبت و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی، شادکامی[19] نیز از عوامل مطرح شده در حیطه روانشناسی مثبت نگر است و تأثیر شگرفی بر احساس رضایت و بهزیستی دارد. در گذشته روانشناسی بر هیجان های منفی و اختلال متمرکز بود، اما به تدریج از چند دهه گذشته به بررسی هیجان های مثبت و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی پرداخت. در اکثر تعاریف مطرح شده از شادکامی، تجربه احساس مثبت به چشم می خورد. استوارت، واتسون، کلارک، ابمیر و دیری[20] (2010)، شادی را متشکل از لذت از زندگی، نداشتن احساس منفی مثل اضطراب و افسردگی و داشتن میانگینی از رضایت از زندگی می دانند.

اهمیت دادن به بهزیستی فردی، سلامت روان و شادی همواره مدنظر پژوهشگران علوم انسانی بوده است.در سایه توجه به اهمیت معنویت، به عنوان رکنی اساسی در جامعه ایران، اهمیت بررسی این ابعاد در فرد فرد آدمیان مطرح بوده و هست.

1 ـ 2 .بیان مسأله

این اعتقاد وجود دارد که معنویت[21] و مذهب[22] با یکدیگر همپوشی دارند و هر دو شامل اعتقاد به وجودی مقدس می شوند، اما در حقیقت هریک ویژگی های خود را دارا هستند. وابستگی نسبی این دو مقوله، بررسی این مطلب را که آیا معنویت در مدارس مذهبی ما از دانشگاه ها بالاتر است یا خیر، به صورت سؤالی در ذهن آدمی نمایان می سازد. معنویت در فطرت آدمی ریشه دارد. میلر و تورسن[23] (1999)، بیان داشته اند که دین و معنویت در زندگی افراد نه تنها رایج است بلکه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و با دستاوردهای مثبت سلامت مرتبط است. الکینز[24] ( 1998)، پارگامنت، کوئینگ و پرز[25] ( 2000) و بارکر و بوچانان بارکر[26] ( 2005)، بر اهمیت اثر معنویت در سلامت روان تأکید کردند. پنجمین همایش سالیانه معنویت و سلامت روان(2013)، معنویت را به عنوان راه حلی برای مشکلات فعلی در سیستم مراقبت های سلامت ذکر کرده است(http://gwumc.edu). بهزیستی معنوی به عنوان سازه ای که نشانگر ارتباط با قدرتی متعالی(خدا)، خود و دیگران است، از تلاشی جهت ترکیب معنویت و بهزیستی، ایجاد گردید. در جایی که سلامت روان به صورت توانایی سازگاری فردی و احساس بهزیستی کلی، درک می گردد، نتایج فراوانی از تأثیر دین و بهزیستی معنوی بر سلامت روان وجود دارد. جعفری، دهشیری، سهرابی و نجفی(1388) و صفایی راد، کریمی، شموسی و احمدی طهور(1389)، افراد با بهزیستی معنوی بالاتر را دارای سطوح بالاتر سلامت روان یافتند. شادی نیز به عنوان داشتن احساسات مثبت، رضایت از زندگی و نبود احساسات منفی، متأثر از دین و معنویت فردی است. لویس، مالتبی و دی[27] (2005) شادی و بهزیستی روانشناختی را تحت تأثیر دین و معنویت می دانند. گرین و الیوت[28] (2010)، نیز افراد دیندار را دارای سلامت و شادی بیشتر، گزارش کرده اند. با وجود اهمیت بهزیستی معنوی، سلامت روان و شادکامی در هر جامعه و تحقیقات فراوان صورت گرفته، نمی توان ادعا کرد که وضعیت جوامع در این موارد رو به پیشرفت و بهبود است. فراوانی افسردگی در قشردانشجو(امیدیان،1388 ؛ ابراهیم، آدامز، کلی و گلازبروک[29]،2012)، احساس تهی بودن و بی معنایی زندگی، به فراوانی قابل درک و مشاهده است. با توجه به اهمیت بهزیستی معنوی و نقش آن در ارتقاء سلامت روان و شادکامی و با توجه به کمبود منابع موجود در این زمینه، با تأکید بر اهمیت قشر جوان و به ویژه دانشجویان و با هدف توسعه و تکمیل نتایج موجود دراین زمینه، در این پژوهش به دنبال این هستیم که ضمن بررسی و مقایسه رابطه بهزیستی معنوی با شادکامی و سلامت روان در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر و حوزه های علمیه شهر کرمان، در پی پاسخ به این سؤالات برآییم که:

آیا بین بهزیستی معنوی با شادکامی و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر رابطه وجود دارد؟

آیا بین بهزیستی معنوی با شادکامی و سلامت عمومی در دانشجویان حوزه های علمیه شهر کرمان رابطه وجود دارد؟

[1] – well- being

[2] – Keyes

[3] – James

[4] – Rogers

[5] – Maslow

[6] – Fromm

[7] – Frankl

[8] – Ryff, Singer

[9] – Seligman, Csikszentmihalyi

[10] – quality of life

[11] – Ellison

[12] – Paloutzian

[13] – Bonet

[14] – Tiew, Creedy & Chan

[15] – spiritual well- being

[16] – Hawks, Hull, Thalman & Richins

[17] – general health

[18] – World Health Organization

[19] – happiness

٥

(4-1اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﻴﻖ……………………………………….

٧

(5-1ﻓﺮﺿﻴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………………………

٧

(6-1روش ﺗﺤﻘﻴﻖ……………..

٨

(7-1ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری………….

٩

(8-1روش ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ……..

٩

(9-1روش ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ…………..

٩

(10-1ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………………

١٠

(11-1ﻗﻠﻤﺮو زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………

١٠

(12-1ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ…………….

١٠

(13-1ﺗﻌﺮﻳﻒ واژه ﮔﺎن ﺗﺤﻘﻴﻖ………………….

١١

ﻓﺼﻞ دوم…………………………………………………

١٣

(1-2ﻣﻘﺪﻣﻪ…………………………………………….

١٤

(2-2ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺎﻟﻲ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش……….	١٤
(3-2ﺗﻌﺎرﻳﻒ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش…………..	١٧
(4-2اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش…………….	١٨
(5-2اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش…..	١٩
(6-2اﻧﻮاع ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش…………………	٢٠
(7-2ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش……..	٢١
(1-7-2دﺳﺘﻪ اول ﺷﺮاﻳﻂ دروﻧﻲ………………………..	٢١
(2-7-2دﺳﺘﻪ دوم اﻟﺰاﻣﺎت و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ………	٢٣
(8-2ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش……..	٢٤
(9-2اﻫﺪاف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش………………………………………………………………………	٢٨
(1-9-2دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻛﺎﻓﻲ……..	٢٨
(2-9-2ﻛﺎﻫﺶ رﻳﺴﻚ…………………………	٢٨
(3-9-2ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ارزش ﺷﺮﻛﺖ………………	٢٨
(10-2ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش در ﻣﻴﺰان رﻳﺴﻚ و ﺑﺎزده ﺷﺮﻛﺖ……	٢٩
(1-10-2ﺣﺠﻢ و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش………	٢٩
(2-10-2ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ…………………	٣٠
(3-10-2ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﺗﻌﻬﺪات ﺟﺎری…	٣٠
-4-10-2ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم……………………	٣٠
(11-2ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش در ارزش ﺷﺮﻛﺖ………………	٣٢
(12-2اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎی ﻣﻄﻠﻮب……………..	٣٣
(13-2ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش………………………..	٣٤
(14-2اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش……………………………..	٣٧

(15-2اﺟﺰاء ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش…………………………	٣٨
(1-15-2دوره وارﻳﺰ ﺑﺴﺘﺎﻧﻜﺎران…………………………..	٣٩
(2-15-2دوره وﺻﻮل ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت………………………………………..	٤٠
(3-15-2دوره ﮔﺮدش ﻣﻮﺟﻮدی ﻛﺎﻻ……………………………………………	٤٣
(4-15-2ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ…………………………………………….	٤٥

(16-2ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺧﺼﻮص ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش و ﺗﺎﺛﻴﺮات آن ﺑﺮ واﺣﺪﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی در

ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر…………………………………………………٤٧

(17-2ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺧﺼﻮص ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش و ﺗﺎﺛﻴﺮات آن ﺑﺮ واﺣﺪﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی در

داﺧﻞ ﻛﺸﻮر…………	………………………………………………٥٣
ﻣﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ……….	…………………………………….٥٧
٢-١٨) خالصه فصل…………	……………………………………..٦٥
ﻓﺼﻞ ﺳﻮم…….	……………………………………………٦٦
(1-3ﻣﻘﺪﻣﻪ…………..	…………………………………………….٦٧
(2-3روش ﺗﺤﻘﻴﻖ…………..	……………………………………..٦٧
(3-3ﻓﺮﺿﻴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻖ….	………………………………….٦٨
(4-3ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ.	………………………………………………………٦٩
ﻗﻠﻤﺮو زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ………….	……………………………………..٦٩
ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ..	……………………………………..٦٩
(5-3ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻧﻬﺎ..	………………………………………٧٠
(1-5-3ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ.	………………………………………………….. ٧٠
(2-5-3ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی واﺑﺴﺘﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ.	………………………………………………….. ٧١
(1-2-5-3ﺷﻴﻮه اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﺎﻟﻲ.	……………………………….. ٧٢
(2-2-5-3ﺷﻴﻮه اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ارزش ﺷﺮﻛﺖ.	……………………………….. ٧٢
	ج

(6-3ﺷﻴﻮه آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت………………………………………	٧٢
(1-6-3ﺷﻴﻮه آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺻﻠﻲ اول و ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮﻋﻲ آن………….	٧٣
(2-6-3ﺷﻴﻮه آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺻﻠﻲ دوم و ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻓﺮﻋﻲ آن…….	٧٤
(7-3ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری……………………………..	٧٥
(8-3ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری………………………………………………	٧٥
(9-3روش ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ…………………………………………….	٧٧
(10-3روش ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ………………………….	٧٧
(1-10-3ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ داده ﻫﺎ………………………………………	٧٨
(2-10-3ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ…………………………………………..	٧٨
(3-10-3ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ(……………………………………….(g	٧٨
(4-10-3ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ……………………………..(R2)	٧٩
(5-10-3ﻣﺪلﻫﺎی رﮔﺮﺳﻴﻮن………………………………………….	٧٩
(6-10-3ﻓﺮضﻫﺎی اﺳﺎﺳﻲ رﮔﺮﺳﻴﻮن……………..	٨٠
(7-10-3آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮدن در اﻟﮕﻮی رﮔﺮﺳﻴﻮن…………………….	٨١
(8-10-3آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺮای ﻣﻌﺎدﻟﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮن………………………………..	٨١
(9-10-3آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮدن ﺿﺮاﻳﺐ……………	٨٢
(10-10-3آزﻣﻮن ﺧﻮدﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﻼت ﺧﻄﺎ………………………….	٨٢
(11-10-3ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺮﻣﺎل ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن داده ﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ…………..	٨٢
11-3روش ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ و آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت………………	٨٣
1-11-3روش داده ﻫﺎی ﭘﺎﻧﻞ…………………………..	٨٣
1-1-11-3روش اﺛﺮاث ﺛﺎﺑﺖ:…………………………….	٨٤
2-1-11-3روش اﺛﺮات ﺗﺼﺎدﻓﻲ:………………………………	٨٥
د

3-1-11-3آزﻣﻮن ﭼﺎو ﻳﺎFﻣﻘﻴﺪ:………………………………..		٨٦
4-1-11-3آزﻣﻮن ﻫﺎﺳﻤﻦ:………………………		٨٧
2-11-3آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮدن ﻣﺪل……………		٨٨
3-11-3	آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮدن ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ ………………………	٨٨
4-11-3	آزﻣﻮن ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻔﺮوﺿﺎت ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮن ﺧﻄﻲ ………………	٨٩
1-4-11-3ﻓﺮض ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ و ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻫﺎ:………………………		٨٩
2-4-11-3ﻓﺮض ﻋﺪم وﺟﻮد ﻫﻤﺨﻄﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ:…………………		٩٠
3-4-11-3 ﻓﺮض ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮدن ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻫﺎ: …….		٩٠
.4-4-11-3ﻓﺮض ﻫﻤﺴﺎﻧﻲ وارﻳﺎﻧﺲ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻫﺎ:………………………….		٩١
.4-4-11-3ﻓﺮض ﻋﺪم وﺟﻮد ﺧﻄﺎی ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﺪل:……………..		٩٢
5-11-3ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ……………………………………………		٩٣
1-5-11-3ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ(……………………………………..:(R2		٩٣
2-5-11-3ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ(…………………………………….:(R		٩٣
6-11-3ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی ﺑﺮای رد ﻳﺎ ﭘﺬﻳﺮش ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎ..		٩٤

ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم	………………	٩٥
1-4ﻣﻘﺪﻣﻪ.	……..	٩٦
2-4آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………………………………………………………………..		٩٦
3-4ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ………………………………………………………….		١٠٢
4-4ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………………….		١٠٦
5-4ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﻤﺨﻄﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ…………………………………		١٠٨
6-4ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ………………………………..		١٠٨
1-6-4 ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ اول ﺗﺤﻘﻴﻖ ……………………………………………………….		١٠٨
1-1-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ……………… 1-1	١١٢
2-1-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ …………………. 2-1	١١٣
3-1-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ……. 3-1	١١٣
4-1-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ …………. 4-1	١١٤

2-6-4 ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ دوم ﺗﺤﻘﻴﻖ ……………….		…………………..١١٤
1-2-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ……….. 1-2	١١٨
2-2-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ………… 2-2	١١٩
3-2-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ …….. 3-2	١١٩
4-2-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ ………….. 4-2	١٢٠
5-2-6-4	ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻓﺮﻋﻲ … 5-2	١٢٠
7-4ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺼﻞ………………………………………………………………………………………………		١٢١

ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ………………………………………..	١٢٢
(1-5ﻣﻘﺪﻣﻪ………………………….	١٢٣
(2-5ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻮﺿﻮع و روش ﭘﮋوﻫﺶ………….	١٢٣
(3-5ﺧﻼﺻﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……	١٢٥
(4-5ﺳﺎﻳﺮ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ :……………	١٢٩
(5-5ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ :…………	١٣١
(6-5ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺑﺮآﻣﺪه از ﺗﺤﻘﻴﻖ…….	١٣١
(7-5ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻴﻖﻫﺎی آﻳﻨﺪه………………	١٣١
ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣĤﺧﺬ:………………………………………..	١٣٣

ﭼﻜﻴﺪه

اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد دارد؟

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ازﻣﻴﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎی ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ، ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ ﺑﻪ روش ﻏﺮﺑﺎل ﮔﺮی ﺣﺬف داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS در ﻳﻚ دوره ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ ، از ﺻﻮرت ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه ﺳﺎلﻫﺎی 1384 اﻟﻲ 1389 اﻧﺘﺨﺎب و ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .

اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز از ﺻﻮرت ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺎﺳﻲ ، ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﺠﺎﻣﻊ و ﺳﺎﻳﺮ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدارﺗﻬﺮان ، اﺳﺘﺨﺮاج و ﺑﺎاﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎی آﻣﺎری ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮی از ﻧﺮم اﻓﺰار Eviews وﺗﺤﻠﻴﻞ رﮔﺮﺳﻴﻮن و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ واﺗﺴﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ واﻗﻊ ﮔﺮدﻳﺪ . ﺑﺮای آزﻣﻮن ﻣﺪل ﻫﺎی اﺑﺘﺪا از آزﻣﻮن ﭼﺎو اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد ﻛﻪ آﻳﺎ از روش آﻣﺎری ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻳﺎ روش ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ. در اداﻣﻪ از آزﻣﻮن ﻫﺎﺳﻤﻦ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از روش آﻣﺎری اﺛﺮات ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻳﺎ اﺛﺮات ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺪل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﺮوﺿﺎت رﮔﺮﺳﻴﻮن ﻛﻼﺳﻴﻚ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﻲداری وﺟﻮد دارد وﻟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ اﺛﺮ ﻣﻌﻨﻲ داری ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﻧﺪارد ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﮔﻮﻳﺎی اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺑﻄﻮری ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﺳﻄﺢ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﻲ داری ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد. در ﭘﺎﻳﺎن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﻳﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﻘﻴﻖ اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ.

ﻛﻠﻴﺪ واژه :ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش، ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ، ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺎﻟﻲ ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ

(1-1ﻣﻘﺪﻣﻪ

در اﻗﺘﺼﺎد ﭘﺮﭼﺎﻟﺶ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺸﺎرﻫﺎی ﻓﺰآﻳﻨﺪه ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺤﺪود، داراﻳﻲ ﻫﺎ و ﺑﺪﻫﻴﻬﺎی ﺟﺎری ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺑﻨﮕﺎه ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی از اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ

ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺑﻨﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﭼﺎرﭼﻮب رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه و اﻫﻤﻴﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ

واﺣﺪﻫﺎی اﻧﺘﻔﺎﻋﻲ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﻫﻤﻪ واﺣﺪﻫﺎی اﻧﺘﻔﺎﻋﻲ و ﺑﺨﺼﻮص در واﺣﺪﻫﺎی اﻧﺘﻔﺎﻋﻲ ﺑﺎ اﻧﺪاز ه ﻫﺎی ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ، ﺑﺨﺶ ﻋﻈﻴﻤﻲ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲ دﻫﺪ، و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻫﺎی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺎﻣﻴﻦ

ﻧﻴﺰ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺳﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ . ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در داراﻳﻲ ﻫﺎی ﺟﺎری ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﻧﻴﺰ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺠﻢ و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺼﺎرف ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻪ ﺛﺮوت ﺳﻬﺎﻣﺪاران اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ(ﺧﺮم ﻧﮋاد،.(1386

اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش، ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی ﻣﺎﻟﻲ و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ، اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻮاد ﺧﺎم، ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻘﺪی ﺑﻬﺎی ﻣﻮاد ﺧﺎم، ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل و ﺟﻤﻊ آوری وﺟﻮه ﻧﻘﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل. ﻳﻜﻲ از ارﻛﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش، ﺟﻤﻊ آوری ﺣﺴﺎب ﻫﺎی درﻳﺎﻓﺘﻨﻲ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻤﻜﻦ و ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺪﻫﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ، اﻳﻦ اﺻﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﻔﻬﻮم ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻘﺪی ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻘﺪی ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﻴﻦ ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻘﺪی ﺑﻬﺎی ﻣﻮاد ﺧﺎم ﺧﺮﻳﺪاری ﺷﺪه و ﺟﻤﻊ آوری ﻣﺒﺎﻟﻎ درﻳﺎﻓﺘﻨﻲ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮوش ﻛﺎﻻی ﺗﻤﺎم ﺷﺪه، ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد(ﻣﻮس و

(2-1ﺑﻴﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺻﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ

ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش، ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻲ اﺻﻮل و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ در ﺧﺼﻮص داراﻳﻲﻫﺎ و ﺑﺪﻫﻲﻫﺎی ﺟﺎری ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺴﻴﺎری از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش اﺷﺎره ﻛﺮده اﻧﺪ: ﺟﺴﻮراﻧﻪ (ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ) و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎراﻧﻪ.

ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﻲ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ در ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش ﺧﺎﻟﺺ¹اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺗﻔﺎﺿﻞ داراﻳﻲ-

ﻫﺎی ﺟﺎری و ﺑﺪﻫﻲﻫﺎی ﺟﺎری اﺳﺖ. اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎراﻧﻪ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺎﻻ رود. در اﺟﺮای اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد رﻳﺴﻚ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎی ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺪ. ﻣﺪﻳﺮ در اﻳﻦ ﻧﻮع راﻫﺒﺮد ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار داراﻳﻲﻫﺎی ﺟﺎری را در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻧﮕﻪ دارد. در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺪﻳﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ درﮔﺮدش ﺑﺎ راﻫﺒﺮد ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان داراﻳﻲ ﺟﺎری از ﺑﺪﻫﻲﻫﺎی ﺟﺎری ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﺒﺮد در اﺟﺮای

اﻳﻦ راﻫﺒﺮد رﻳﺴﻚ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﭼﻮن ﺣﺠﻢ داراﻳﻲﻫﺎی ﺟﺎری ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ-

ﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﺧﻮد ﻣﻲرﺳﺪ، ﻧﺮخ ﺑﺎزده ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد(ﻓﺘﺤﻲ، .(1388

ﺷﺮﻛتﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺰاﻳﺎی ﻧﺴﺒﻲ دو اﺳﺘﺮاﺗﮋی اﺻﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش، ﻳﻜﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ. آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری در اﺟﺰای ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش را در ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﺑﺎ اﺗﺨﺎذ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮوش ﺑﺎﺷﻨﺪ.اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺴﻮراﻧﻪ و ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﮔﺮدش ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﻮدآوری ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ زﻳﺮا ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﻞ داراﻳﻲ ﻫﺎ و ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺧﺎﻟﺺ داراﻳﻲ ﻫﺎی ﺟﺎری را ﻛﺎﻫﺶ داد. اﻣﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ

2-1-3-1- تفاوت بین استراتژی و تاکتیک …………………………………………………………………………………..35

2-1-3-2- منظر استراتژیک …………………………………………………………………………………….35

. نگاه از منظر بالا به سازمان …………………………………………………………………………………..35

.نگاه به اطراف …………………………………………………………………………………………………………..36

.نگاه از منظر پایین ………………………………………………………………………………………………….36

2-1-4- برنامه ریزی استراتژیک …………………………………………………………………………………………..37

2-1-4-1- سیر پیشرفت برنامه ریزی استراتژیک …………………………………………………………………………39

2-1-4-2- برنامه ریزی استراتژیک و اصول کاربرد آن …………………………………………………………………….40

2-1-4-3- ابعاد و ویژگیهای برنامه ریزی استراتژیک ………………………………………………………………………43

2-1-4-4- مزایای برنامه ریزی استراتژیک …………………………………………………………………………………….44

2-1-4-5- تفاوت برنامه ریزی اتراتژیک و برنامه بلند مدت ………………………………………………………………46

2-1-4-6- تفاوت برنامه ریزی استراتژیک و برنامه ریزی عملیاتی ………………………………………………………47

2-1-4- 7- نقش هدفها در سازمان و برنامه ریزی استراتژیک ………………………………………………………….. 48

2-1-4-8- برنامه ریزی استراتژیک چه مواردی را شامل می شود؟ ……………………………………………………..50

2-1-4-9- ویژگیهای فرآیند برنامه ریزی استراتژیک موفق……………………………………………………………….50

2-1-4-10- جایگاه برنامه ریزی استراتژیک در مدیریت استراتژیک ………………………………………………….52

2-1-4-11- اقدامات اساسی در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک………………………………………………………….52

. مرحله اول – کسب آمادگی ……………………………………………………………………………………….52

. مرحله دوم – تبیین ماموریت و داشتن چشم انداز آینده مطلوب سازمان………………………………………………52

. مرحله سوم – بررسی شرایط و وضعیت موجود …………………………………………………………………………….. 53

. مرحله چهارم – تعیین اهداف و مقاصد و انتخاب استراتژی مناسب …………………………………………………….53

. مرحله پنجم – تکمیل برنامه ی عملیاتی…………………………………………………………………………………………54

2-1-5- مدل های برنامه ریزی استراتژیک………………………………………………………………………………………54

2-1-5-1- مدل برنامه ریزی استراتژیک پایه ای………………………………………………………………………………54

2-1-5-2- مدل برنامه ریزی هدف مدار یا موضوع مدار …………………………………………………………………..55

. مراحل برنامه ریزی هدف دار………………………………………………………………………………………..56

2-1-5-3- مدل هماهنگی…………………………………………………………………………………………………..56

2-1-5-4- برنامه ریزی تدوین سناریو……………………………………………………………………………………………57

. مراحل برنامه ریزی تدوین سناریو………………………………………………………………………………………………..57

2-1-5-5- برنامه ریزی ارگانیک یا خود سازماندهی………………………………………………………………………..58

. مراحل برنامه ریزی ارگانیک یا سازماندهی…………………………………………………………………………………….58

2-1-5-6- مدل برنامه ریزی استراتژیک فیفر…………………………………………………………………………………..59

2-1-5-7- مدل توز…………………………………………………………………………………………………….59

. شرح مدل توز…………………………………………………………………………………………………………61

2-1-5-8- مدل PEST ………………………………………………………………………………………………………………62

2-1-5-9- مدل فیلیپس……………………………………………………………………………………………………………….63

2-1-5-10- مدل فرنون………………………………………………………………………………………………………………63

2-1-5-11- مدل پورتر……………………………………………………………………………………………………………….64

2-1-5-12- مدل فورت فولیه……………………………………………………………………………………………………….64

2-1-5-13- مدل تحلیلی سوالات بحرانی ………………………………………………………………………………………66

2-1-5-14- مدل SPACE ………………………………………………………………………………………………………….66

2-1-5-15- مدل پیپ…………………………………………………………………………………………………………………67

2-1-5-16- مدل تلفیقی برنامه ریزی استراتژیک جامع و توسعه یافته…………………………………………………..67

2-1-6- مطالعه ی مدیریت استراتژیک………………………………………………………………………………………….68

2-1-6-1- تعریف مدیریت استراتژیک …………………………………………………………………………………………68

.پارادایم و مکاتب مدیریت استراتژیک ………………………………………………………………………………………….69

2-1-6-2- نحوه ی تکامل مدیریت استراتژیک ………………………………………………………………………………70

2-1-6-3- آموزش و مدیریت استراتژیک …………………………………………………………………………………….72

2-1-6-4- تاثیر مدیریت استراتژیک بر عملکرد …………………………………………………………………………….72

2-1-6-5- اصطلاحات کلیدی در مدیریت استراتژیک…………………………………………………………………….73

2-1-6-5-1- استراتژیست ها ………………………………………………………………………………………………………73

2-1-6-5-2- بیانیه های ماموریت…………………………………………………………………………………………………75

2-1-6-5-3- فرصت ها و تهدیدات خارجی…………………………………………………………………………………..76

2-1-6-5-4- نقاط قوت و ضعف داخلی……………………………………………………………………………………….77

2-1-6-5-5- هدف های بلند مدت……………………………………………………………………………………………….78

2-1-6-5-6- استراتژی ها……………………………………………………………………………………………………………80

2-1-6-5-7- هدف های سالانه……………………………………………………………………………………………………80

2-1-6-5-8- سیاست ها……………………………………………………………………………………………………………..81

2-1-6-6- الگوی مدیریت استراتژیک………………………………………………………………………………………….82

2-1-7- تدوین استراتژی……………………………………………………………………………………………………………..85

2-1-7-1- چارچوبی جامع برای تدوین استراتژی…………………………………………………………………………….85

2-1-7-2- ماتریس تهدیدات، فرصت ها، نقاط قوت و نقاط ضعف( SWOT) …………………………………….88

2-1-8- اجرای استراتژی……………………………………………………………………………………………………………..90

2-1-9- ارزیابی استراتژی……………………………………………………………………………………………………………93

2-1-9-1- بررسی عوامل داخلی و خارجی ……………………………………………………………………………………95

2-1-9-2- محاسبه ی عملکرد سازمان……………………………………………………………………………………………99

2-1-9-3- اقدامات اصلاحی……………………………………………………………………………………………………..101

2-1-10- ترکیب قضاوت شهودی و تجزیه و تحلیل های علمی………………………………………………………..104

2-1-11- سازگاری با تغییرات……………………………………………………………………………………………………107

2-1-12- مزایای مدیریت استراتژیک………………………………………………………………………………………….108

2-1-13- مروری بر تحقیقات انجام شده………………………………………………………………………………………111

2-1-13-1- پروژه های مطالعاتی تهیه و تدوین سند راهبردیشهرک های صنعتیاستان های کشور……….111

2-1-13-1-1- پروژه های مطالعاتی تهیه و تدوین سند راهبردی شهرک های صنعتی استان تهران…………..111

2-1-13-2- پروژه های مطالعاتی تهیه و تدوین سند راهبردی شهرک های صنعتی استان سمنان………………112

2-1-13-2- پایان نامه ………………………………………………………………………………………………………………112

2-1-13-3- طرح تحقیقاتی……………………………………………………………………………………………………….113

2-1-13-4- پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………….114

2-1-13-5- پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………….115

2-1-13-5- پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………….116

2-1-13-5- پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………….116

بخش دوم : نقش و جایگاه صنایع کوچک و متوسط در صنعت کشور………………………………………………..118

مرور ادبیات …………………………………………………………………………………………………………………………….118

2-2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………118

2-2-2- نظریات مدرن کسب و کار…………………………………………………………………………………………….121

2-2-3- تعریف صنایع کوچک و سیر تاریخی آن در ایران………………………………………………………………126

2-2-4- تعریف شهرک های صنعتی……………………………………………………………………………………………129

2-2-5- سیر تاریخی صنایع کوچک در ایران………………………………………………………………………………..130

بخش سوم : معرفی شرکت شهرک های صنعتی استان تهران……………………………………………………………..135

2-3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………135

2-3-2- نیروی انسانی……………………………………………………………………………………………………………….135

2-3-3- شهرک ها و نواحی صنعتی استان…………………………………………………………………………………….136

بخش چهارم : معرفی اجمالی شهرستان فیروز کوه…………………………………………………………………………..141

2-4-1- مشخصات عمومی شهرستان فیروز کوه ……………………………………………………………………………141

2-4-2- بررسی شاخص های توسعه ی صنعتی در شهرستان فیروز کوه و مقایسه آن با شهرستان های استان تهران…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 145

بخش پنجم : بررسی و مطالعه ی اسناد بالا دستی …………………………………………………………………………….152

فصل سوم : روش تحقیق …………………………………………………………………………………..161

3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………162

3-2- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..162

3-3- جامعه ی آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری ………………………………………………………………….163

روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………………………………….164

3-4- روایی و پایایی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….165

3-5- روش های جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………165

3-5-1- جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسناد و مدارک …………………………………..165

3-5-2- جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه …………………………………………………………………………….166

3-5-3- جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه ………………………………………………………………………..166

3-6- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………………….167

فصل چهارم : نتایج و یافته های تحقیق…………………………………………………………………170

4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………..171

4-2- دا ده های جمعیت شناختی نمونه ی مورد مطالعه ……………………………………………………………………171

4-3- چشم انداز دفتر شهرک صنعتی فیروز کوه ……………………………………………………………………………173

4-4- ماموریت دفتر شهرک های صنعتی فیروز کوه چیست؟……………………………………………………………175

4-5- فهرست نقاط قوت و ضعف – فرصت ها و تهدیدات ……………………………………………………………..176

– تهدیدات عمده و نهایی دفاتر و واحد ها شهرک های صنعتی شهرستان فیروز کوه …………………………….180

4-6- اهداف بلند مدت (کلان) دفاتر و واحد ها شهرک ها ی صنعتی فیروز کوه کدام است ؟……………….181

4-7- بررسی عوامل داخلی ………………………………………………………………………………………………………..183

4-8- بررسی عوامل خارجی ………………………………………………………………………………………………………187

4-9- ماتریس عوامل داخلی و خارجی (IE ) ………………………………………………………………………………..189

4-10- بررسی ماتریس نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدات (SWOT)…………………………………….191

4-11- بررسی ماتریس استراتژی اصلی ………………………………………………………………………………………..193

4-12- ماتریس برنامه ریزی استراتژی کمی (QSPM) …………………………………………………………………..194

فصل پنجم : بحث و تفسیر نتایج و پیشنهادات ………………………………………….199

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….200

5-2- خلاصه ……………………………………………………………………………………………………….200

5-3- نتایج تحقیق ……………………………………………………………………………………………………200

استراتژی های پیشنهادی ………………………………………………………………………………………..204

5-4- محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………….206

5-5- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………….206

5-5-1- پیشنهاد بر اساس تجارب نگارنده تحقیق به شهرک های شهرستان فیروز کوه ………………………….206

5-5-2- پیشنهاد به محقق بعدی ………………………………………………………………………………….207

منابع و ماخذ …………………………………………………………………………………………………..208

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………… 212

مقدمه

تجربه بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته نشان می دهد که بخش صنایع کوچک و متوسط به دلایل مختلف می تواند نقش محوری در توسعه اقتصادی و صنعتی داشته باشد. اول اینکه صنایع کوچک و متوسط از بسیج منابع مالی حمایت می کند و در نتیجه باعث ایجاد فرصت ها شغلی، ایجاد رفاه و بالاخره فقرزدایی می شود. دوم اینکه صنایع کوچک و متوسط به اقشار آسیب پذیر جامعه از قبیل جوانان و زنان که ظرفیت محدودی برای مشارکت در توسعه اقتصادی کشورشان دارند کمک می کند. سوم اینکه بخش صنایع کوچک و متوسط می تواند نقش مهمی درتحقق روند خصوصی سازی در کشور ایفا نماید زیرا آنها اغلب قابلیت جذب نیروی کار مازاد را دارند. چهارم اینکه توسعه صنایع کوچک و متوسط باعث ارتقاء مردم سالاری در جامعه می شود و جامعه مدنی باعث مشارکت کارآفرینان در نظام اقتصادی سیاسی و اجتماعی کشور می گردد. سرانجام بخش صنایع کوچک و متوسط ثابت نموده که منعطف و نوآور است و در بسیاری از بخش ها صنایع کوچک و متوسط امتیازات رقابتی قابل توجهی نسبت به صنایع بزرگ دارند و این امر آنها را قادر می سازد سریع تر و موثرتر به تحولات فزاینده جهانی پاسخ دهند ( unido , 2003 ) .

امروزه در کشورهای در حال توسعه، صنعتی شدن به مثابه حل کلیه مشکلات اقتصادی مطرح است به طوری که صاحبنظرات مسائل اقتصادی، آن را مترادف با توسعه یافتگی می دانند. کشورهای در حال توسعه امیدوارند که از طریق صنعتی شدن بر مشکلات عقب ماندگی فنی غلبه کرده و موجبات استفاده کامل از منابع طبیعی، مواد خام، سرمایه و نیروی انسانی را فراهم سازند.

پیشرفت های سریع کشورهای در حال توسعه نظییر کره جنوبی، تایوان، مالزی، هندوستان، ترکیه ، اندونزی و کشورهای صنعتی چون آلمان، ژاپن ، آمریکا و دیگر کشورهای پیشرفته گواه این مدعا است که صنایع کوچک در این کشورها به عنوان پایه های اساسی رشد و توسعه و دستیابی به صنایع مدرن بوده اند به طوری که طبق مطالعات سازمان جهانی کار 70 درصد از نوآوری ها و اخترعات صنعتی، توسط کار آفرینان به وجود آمده که در واحدهای کوچک مشغول به کار بوده اند (Debra D.Raiborn, 1982 , 1-5 ) .

بخش بنگاه های کوچک و متوسط ستون فقرات اقتصادهای توسعه یافته در سراسر جهان می باشد. در اتحادیه اروپا صنایع کوچک و متوسط نقش مهمی در رشد و توسعه و ایجاد کسب و کار جدید داشته است و نقش به سزائی در اشتغالزایی در سطح قابل قبول به ویژه برای کارگان و زنان فراهم کرده است با توجه به اینکه صنایع کوچک و متوسط به طور معمول بیشتر از صنایع بزرگ به تأمین کنندگان محلی وابسته هستند در نتیجه آنهابه طور غیر مشتقیم باعث ایجاد فرصت های شغلی می شوند (The European Commission, 2005 , 2-8 ) .

بررسی­های انجام شده در نظام های اقتصادی (توسعه یافته، در حال توسعه فدر حال گذار) نشان می­دهد که برای دستیابی به یک بخش صنایع کوچک و متوسط شکوفا و پایدار بایستی یک ساختار حقوقی مناسب برای صنایع کوچک و ایجاد یک ساختار حمایتی نهادینه مناسب شامل خدمات مشاوره کسب و کار، تأمین اطلاعات ، آموزش ، خدمات مالی و امثال آن باشد.

2-5 سلامت سازمانی و اثربخشی.. 29

2-6 مشخصه های فضاهای کاری سالم. 30

2-7 عوامل مؤثر بر سلامت نظام اداری.. 34

2-8 اثرات نبود سلامت سازمانی.. 36

2-9 ویژیگی سازمان های ناسالم. 37

2-10 رابطه یهوش سازمانیو سلامت سازمانی.. 41

2-11مدل های سلامت سازمانی.. 43

گفتار دوم. 52

اعتماد سازمانی.. 52

2-12مقدمه. 52

2-13 تعاریف و مفاهیم. 53

2-14 انواع اعتماد درارتباطات سازمانی.. 56

2-15رهبری خدمتگزارو اعتماد سازمانی.. 58

2-16 رابطه بین جواخلاقی، اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی.. 58

2-17 فرآیند اعتماد. 59

2-18 مدل اعتماد سازمانی.. 61

2-19 ابعاد اعتماد. 62

2-20 جنبه های شخصی اعتماد. 64

2-21 اعتمادسازی.. 65

2-22 شیوه های اعتمادسازی.. 66

گفتار سوم تحقیقات پیشین.. 68

گفتار چهارم. 71

تاریخچه سازمان. 71

فصل سوم. 75

3-1 مقدمه. 75

3-2 روش تحقیق.. 75

3-3 جامعه آماری و نمونه آماری.. 76

3-4 تعیین حجم نمونه. 76

3-5 متغیرهای مستقل و وابسته و میانجی.. 77

3-6 روش وابزار گردآوری داد ها. 77

3-7 روایی و پایایی پرسشنامه. 80

3-8روش تجزیه و تحلیل دادها 81

فصل چهارم. 82

4-1مقدمه. 83

4-1-2مشخصات توصیفی کارکنان. 83

4-2- تجزیه و تحلیل داده ها 88

4-2-1 کولموگروف-اسمیرنوف.. 88

4-2-2 تجزیه و تحلیل فرضیا 89

4-2-3آزمون فریدمن.. 94

5-1مقدمه. 95

5-2 نتیجه گیری.. 97

5-3 پیشنهادها 98

99

5-5موانع و محدودیتهای تحقیق: 100

1مقدمه

سلامت نظام اداری معلول عوامل متعددی است که برخی ریشه در ارزش ها و باورهای اعضای سازمانی دارد که اگر اصلاح و تقویت شود بسیاری از معضلات و ناهنجاری های اخلاقی سازمان ها رفع خواهد شد. برخی از مسائل نیز به داخل سازمان مرتبط است که یا ناشی از ساختارهای نامناسب موجود است یا ناشی از رفتارهای نادرست در ارتباط بین مدیران و کارکنان می باشد. اعتماد در محیط های كاری به عنوان عامل اصلی بالقوه ای است كه منجر به بهبود عملكرد سازمانی میشود و میتواند یكی از منابع مزیت رقابتی در بلند مدت باشد، نیز به سرعت مورد توجه قرارگرفته است. ایجاد محیطی كه دارای اعتماد سازمانی است، تأثیرات مثبت ز ی ادی بر ای سازما ن ها دارد؛ برعكس، هزینه های بی اعتمادی به علت عدم تمایل كاركنان به همكاری و مشاركت، خطر پذیری به خاطر رفتارهای نامناسب، كیفیت پایین كار و نیاز به كنترل، می تواند سنگین باشد.

1-2بیان مسأله اساسی

ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮای اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻒ ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﻮﺛﺮ ﻧﻴﺴﺖ ، ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮای رﺷﺪ و ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺪاوم اﺳﺖ . ﻧﺎﻇﺮان در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺳﺎﻟﻢ ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﻬﺪ و وﻇﻴﻔﻪ ﺷﻨﺎس ﺑﺎ روﺣﻴﻪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻻ و ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎز و ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪاﻓﺮاد ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ درآﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻛﺎرﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪآن اﻓﺘﺨﺎرﻛﻨﻨﺪ و ﺧﻮد اﻓﺮادی ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ . (ﻻﻳﺪن و ﻛﻠﻴﻨﮕﻞ ، 2000)

دراﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪازﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردارﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻬﺘﺮﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺪف ﺧﻮد را ﺑﺮآورده ﺳﺎزد. زﻳﺮا اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺻﺤﻴﺢﺗﺮی اﻳﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد. ﻓﻘﺪان ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ،ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ، اﻧﺤﺮافازﻫﺪف، اﺗﻼف وﻗﺖ و اﻧﺮژی ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲ و از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد و ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ (ﻋﻼﻗﻪﺑﻨﺪ،1382).

اﻋﺘﻤﺎد ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻴﻦ رﺷﺘﻪای اﺳﺖ و از رﺷﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ روانﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪة ﺗﺎﻳﻠﺮ ، اﻋﺘﻤﺎد زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز اﺳﺖ ﺑﺮای درك اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺆﺛﺮ را در درون ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﻋﺘﻤﺎد ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﻛﻠﻴﺪی اﺳﺖ زﻳﺮا ﻣﺸﺎرﻛﺖ را ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﺪ و، ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ، ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮدهاﺳﺖ. ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎری ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد، ﮔﺮوهﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺸﻮد. اﻣﺮوزه ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ در ﺟﺴﺘﺠﻮی راهﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪی ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد و ﮔﺮوهﻫﺎ و ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮی از آﺛﺎر آن ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ از اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ زﻣﺎن، ﺑﻪ اﻋﺘﻤﺎد و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ و واﻗﻌﻲﺳﺎزی آن ﺗﻮﺟﻪ دارﻧﺪ. Gareth & Jenes)

.(1998:531

با توجه به موارد ذکر شده و نقشی که سلامت و اعتماد سازمانی در رسیدن به اهداف و بهبود عملکرد سازمانی ایفا می کنند و شناسایی رابطه ی بین سلامت سازمانی و اعتماد سازمانی می تواند نقشی عمده در بهبود کارایی و عملکرد داشته باشد.مساله اصلی انجام این پژوهش می باشد

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

هر سازمانی برای اینکه اثربخش باشد قبل از هر چیز بایستی تواند در موارد بحرانی ضمن انطباق و سازش با محیط متغیر و مقابله با هر مشکلی بهترین منابع خود را به کار گرفته و با نیروهای تهدیدکننده خارجی بهطور موفقیت آمیزی برخورد کرده و نیروی آنها را درجهت هدف اصلی سازمان هدایت کند و همواره با حفظ تواناییهای بقای خود، آن را رشد و توسعه دهد و به تعبیری دیگر از سلامتی سازمانی برخوردار باشد. تامین سلامت سازمانی برای ادامه حیات سازمانی و یا به عبارتی برای تأمین سلامتی و اثربخشی سازمان ضروری است ( هوی، 2005)

سازمانی که پیوسته غیر اثربخش است، احتمالاً از سلامت برخوردار نیست. در مجموع سلامت سازمانی، به طور ضمنی،بر حاصل جمع انجام کار اثربخش دلالت میکند، سازمانی که با پایین آوردن هزینهها یا با سرعت عمل، در کوتاه مدت به طور اثربخش عمل میکند، ممکن است به روحیه و رضایت کارکنان صدمه بزند. مثال کلاسیک آن نیل به کارایی از طریق استن هزینه میباشد که در درازمدت به نارضایتی کارکنانوترك کار منتهی میشود (علاقهمند، 1385 ).

ﺑﺮﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ روﺳﻴﻦ (1998)اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از دو ﺟﺰء ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ:اول اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮدن ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ودوم ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن. اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺑﺎور ﻛﺮدن دﻳﮕﺮان واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ وﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن ﺑﻪاﻳﻨﻜﻪﻣﺮدمﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﺣﺴﺎس اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﻨﺪ، ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد. ﻛﻼرك (2002) اﻋﺘﻘﺎدداردﻛﻪاﻋﺘﻤﺎدﻳﻜﻲ ازﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮرواﺑﻂاﺛﺮﺑﺨﺶاﺳﺖ. اﻋﺘﻤﺎدﺑﻪدﻳﮕﺮان واﻳﻨﻜﻪآﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻋﺘﻤﺎدداﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ، ازاﻫﻤﻴﺖ اﺳﺎﺳﻲدرﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﺧﻮرداراﺳﺖ. ﺑﻪﻋﻼوهﻗﺎﺑﻞاﻋﺘﻤﺎدﺑﻮدن درﻣﻴﺎنﺻﻔﺎتﻳﻚرﻫﺒﺮاز ﻫﻤﻪﺑﺎ ارزشﺗﺮاﺳﺖ واﻋﺘﻤﺎدﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎروج ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رﻫﺒﺮ وﭘﻴﺮواﻧﺶ را ﺑﻪﻫﻢ ﻣﺘﺼل ﻧﮕﻪدارد.ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﻲﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎی رﻫﺒﺮی ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺲاﻋﺘﻤﺎد و ﺟﺎﻧﺒﻪاﺳﺖ (ﺗﺴﭽﺎﻧﻦ ﻣﻮران وﻫﻮی، 1998).ﺣﺘﻲ در ‏ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ‏ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﻴﺰ، اﻳﻦ اﻋﺘﻤﺎداﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮدﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ وﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن ‏ﻛﻪﺗﺄﺛﻴﺮاتﻣﺜﺒﺘﻲﺑﺮآن دارد را ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ‏وراﺟﻊ ﺑﻪآن ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎدرﺧﻮدﺷﺎن اﻧﺘﻈﺎراتﻣﺜﺒﺘﻲاﻳﺠﺎدﻛﻨﻨﺪ(ﻟﻮﻳﺴﻜﻲ و ‏ﻫﻤﻜﺎران ، 1998).‏ درﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺣﻜﻤﻔﺮﻣﺎﺳﺖ، ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﺟﻮﻣﺸﺎرﻛﺘﻲﺑﺎز،ﻛﺎرﻛﻨﺎنﭘﺎﺳﺨﮕﻮ، ﺑﻬﺮه وری،ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ،ﻓﺮﻫﻨﮓﺗﻮاﻓﻖ، ﻛﺎرﺗﻴﻤﻲ،رﺿﺎﻳﺖﺷﻐﻠﻲﺑﺎﻻوﻣﺸﺎرﻛﺖدرﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮی را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد بنابراین خلاء علمی این تحقیق شناسایی رابطه بین سلامت سازمانی و اعتماد سازمانی در ر استای کاهش هزینه ها و کارایی سازمان می باشد

1-4 اهداف تحقیق

هدف آرمانی

ارتقا دانش اعتماد و سلامت سازمانی سازمانهای کشور در راستای سند رشد بیست ساله نظام

هدف کلی

شناسایی رابطه بین اعتماد و سلامت سازمانی در سازمان آب و فاضلاب استان البرز

اهداف کاربردی

‏ارائه راهکار جهت بهبود اعتماد سازمانی در سازمان آب و فاضلاب استان البرز

ارائه راهکار جهت بهبود سلامت سازمانی در سازمان آب و فاضلاب استان البرز

1-5 سؤالات تحقیق:

سوال اصلی

آیا بین سلامت سازمانی و اعتماد سازمانی در اداره آب و فاضلاب استان البرز رابطه وجود دارد؟

سوالات فرعی

آیا بین یکپارچگی سازمانی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟

آیا بین نفوذ مدیریت سازمانی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟

آیا بین ملاحظه گری و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟

آیا بین ساخت دهی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟‏

آیا بین پشتیبانی منابع و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟

آیا بین روحیه و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟

آیا بین تاکید علمی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد؟

1-6 فرضیه‏های تحقیق:

فرضیه اصلی

بین سلامت سازمانی و اعتماد سازمانی در اداره آب و فاضلاب استان البرز رابطه وجود دارد.

فرضیه فرعی

بین یکپارچگی سازمانی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد.

بین نفوذ مدیریت سازمانی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد.‏

بین ملاحظه گری و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد.‏

بین ساخت دهی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد.‏

بین پشتیبانی منابع و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد.‏

بینروحیه و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد

بین تاکید علمی و اعتماد سازمانی رابطه وجود دارد

قلمرو تحقیق

………………… 11

-6-11-1 ﺗﻮرم 12……………………………………………………………………………….. …………………………..

ﻓﺼﻞ دوم: ادﺑﯿﺎت ﺗﺤﻘﯿﻖ…………………………………………………………………………………………………….13

-1-2 ﻣﻘﺪﻣﻪ 14……………………………………………………………………………………….. …………………………..

-2-2 ﻣﻔﻬﻮم ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﻟﯽ………………………………………………………………………………………………… 16

-3-2 ﻣﺪل ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ…………………………………………………………………… ..18

-1-3-2 ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﻮﻟﯽ در ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﻧﻮﯾﻦ………………………………………………………………………. 18

-2-3-2 اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی 21……………………………………………………………………….. CAMEL

-4-3-2 ﺑﻬﯿﻨﻪ ﮔﺰﯾﻨﯽ………………………………………………………………………………………………….. 25

-4-2 ﻣﻔﻬﻮم ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﻮدآوری 28………………………………………………………….. …………………………..

-1-4-2 ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻮد از ﻧﻈﺮ اﺳﻼم 28…………………………………………………………… …………………………..

-2-4-2 ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻮد در اﻗﺘﺼﺎد و ﺣﺴﺎﺑﺪاری………………………………………………………………………. ..28

-5-2 ﻧﺴﺒﺘﻬﺎی ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی ﺳﻮدآوری 31………………………………………….. …………………………..

-1-5-2 ﻧﺴﺒﺘﻬﺎی ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ…………………………………………………………………………………………… ..32

-2-5-2 ﻧﺴﺒﺘﻬﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ (ﮐﺎراﯾﯽ)…………………………………………………………………………………… 32

-3-5-2 ﻧﺴﺒﺘﻬﺎی ﺑﺪﻫﯽ ﯾﺎ اﻫﺮﻣﯽ 33…………………………………………………………….. …………………………..

-4-5-2 ﺴﺒﺘﻬﺎی ﺳﻮدآوری 34………………………………………………………………….. …………………………..

-6-2 ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ……………………………………………………………………………………………………. 44

-1-6-2 روﯾﺪادﻫﺎ؛ رﯾﺴﮑﻬﺎ و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ………………………………………………………………………………. 46

-2-6-2 ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ…………………………………………………………………………………….. 46

-3-6-2 اﺟﺰای ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ……………………………………………………………………………………… 47

-4-6-2 ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ و ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ…………………………………………………………………………… 48

-5-6-2 ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ………………………………………………………………………………………. 49

-6-6-2 اﺷﺘﻬﺎی رﯾﺴﮏ……………………………………………………………………………………………… 50

-7-2 رﯾﺴﮏ اﻋﺘﺒﺎری 50…………………………………………………………………………… …………………………..

-1-7-2 رﯾﺴﮏ اﻋﺘﺒﺎری، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ اﻋﺘﺒﺎری و ﻓﻨﻮن اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی آن 51……………… …………………………..

-2-7-2 راﻫﻬﺎی ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﻋﺪم ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺴﻬﯿﻼت 53…………………………………. …………………………..

-8-2 رﯾﺴﮏ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ……………………………………………………………………………………………………. 54

-1-8-2 ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ………………………………………………………………………………………………. 55

-2–2 ﺗﻔﺎوت ﺑﺤﺮان ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﺑﺎﻧﮏ وﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ…………………………………………………………….. 55

-3-8-2 ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮوز ﺑﺤﺮان ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ در ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ…………………………………………………………………. 56

-4-8-2 راﻫﮑﺎرﻫﺎ……………………………………………………………………………………………………. 56

-5-8-2 ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ 57……………………………………………………………. …………………………..

-6-8-2 ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﺳﻨﺎرﯾﻮ 58…………………………………………………………………. …………………………..

-9-2 رﯾﺴﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ 59……………………………………………………………………………. …………………………..

-10-2 ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ………………………………………………………………………………………………. 62

-11-2 اﻧﺪازه ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی ﺗﺠﺎری 63…………………………………………………………………… …………………………..

-12-2 ﺗﻤﺮﮐﺰ 63…………………………………………………………………………………….. …………………………..

-1-12-2 روشﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺎزار……………………………………………………………………… 64

-2-12-2 ﺗﻤﺮﮐﺰ و ﺳﻮدآوری ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی ﺗﺠﺎری……………………………………………………………………. . 66

-13-2 ﺗﻮرم 67…………………………………………………………………………..

-1-13-2 ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﺗﻮرم………………………………………………………………………….. 69

-2-13-2 اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﺗﻮرم در اﯾﺮان 71……………………………………………………….. …………………………..

-14-2 ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ…………………………………………………………………………………………………….. 73

-1 -14-2 ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت داﺧﻠﯽ………………………………………………………………………………………….. ..73

-2-14-2 ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺧﺎرﺟﯽ 78…………………………………………………………………… …………………………..

ﻓﺼﻞ ﻮم: روش ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………………………………………………………85

-1-3 ﻣﻘﺪﻣﻪ 86……………………………………………………………………………………….. …………………………..

-2-3 ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻠﻤﯽ………………………………………………………………………………………………………… 86

-1-2-3ﺗﻘﺴﯿﻤﺒﻨﺪی ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻫﺪف 87……………………………………………………………. …………………………..

-2-2-3 ﺗﻘﺴﯿﻤﺒﻨﺪی ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺎﻫﯿﺖ و روش………………………………………………………………………… 87

-3-3 روش ﺗﺤﻘﯿﻖ 88……………………………………………………………………………….. …………………………..

-4-3 روﺷﻬﺎی ﮔﺮدآوری دادﻫﻬﺎ 88………………………………………………………………… …………………………..

-5-3 ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری و ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ………………………………………………………………………………… 88

-6-3 اﻋﻀﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری ﺗﺤﻘﯿﻖ 89……………………………………………………. …………………………..

-7-3 روش آﻣﺎری ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ………………………………………………………………………………………… 89

-1-7-3 ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄﯽ……………………………………………………………………………………….. 90

-2-7-3 آزﻣﻮن ﮐﻮﻟﻤﻮﮔﺮوف – اﺳﻤﯿﺮﻧﻮف 91………………………………………………….. …………………………..

-3-7-3 آزﻣﻮن دورﺑﯿﻦ- واﺗﺴﻦ……………………………………………………………………………………… 92

-4-7-3 ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻌﯿﯿﻦ(92………………………………………………………………………………………….. (R²

-5-7-3 آﻣﺎره F و آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﺎداری ﻣﺪل 92…………………………………………………… …………………………..

-6-7-3 ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮدن ﺿﺮاﯾﺐ 93………………………………………………………… …………………………..

ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم: ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………………………………………………..94

-1-4 ﻣﻘﺪﻣﻪ 95……………………………………………………………………………………….. …………………………..

-2-4 ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 95…………………………………………………………………………… …………………………..

-3-4 ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻣﺎره ﻫﺎی ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 96…………………………………………….. …………………………..

-4-4 آزﻣﻮن ﮐﻮﻟﻤﻮﮔﺮوف- اﺳﻤﯿﺮﻧﻮف 101……………………………………………………….. …………………………..

-5-4 آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 102………………………………………………………………. …………………………..

-1-5-4آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ اول 102…………………………………………………………………. …………………………..

-2-4-4آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ دوم 106…………………………………………………………………. …………………………..

ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ: ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات……………………………………………………………………………………..112

-1-5 ﻣﻘﺪﻣﻪ 113……………………………………………………………………………………… …………………………..

-2-5 ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 113………………………………… …………………………..

-1-2-5 ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ اول…………………………………………………………………………… 113

-2-2-5 ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ دوم 115…………………………………………………… …………………………..

-3-5 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﮐﺎرﺑﺮدی ﻣﺤﻘﻖ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ازﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ 116……………………… …………………………..

-3-5 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آﺗﯽ 117…………………………………………………….. …………………………..

-4-5 ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 118………………………………………………………………………. …………………………..

ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬ 120………………………………………………………………………………… …………………………..

ﭘﯿﻮﺳﺖ………………………………………………………………………………………………………………………124

چکیده

موضوع تحقیق حاضر سنجش ریسک و عملکرد بخش بانکداری ایران است. یکی از اهداف مهم سیستم بانکی از فعالیت در اقتصاد افزایش حاشیه سود است که در راه رسیدن به این هدف مهم بانکها با انواع ریسکها مواجه می شوند که کنترل و مدیریت این ریسکها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.از این رو ارزیابی ریسک و عملکرد به عنوان یک ضرورت مورد بررسی قرار گرفته است. قلمرو تحقیق حاضر شامل 8 بانک تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که برای یک دوره 5 ساله، یعنی از سال 1387 تا 1391 مورد بررسی قرار گرفته اند. این پژوهش سعی کرده است به این سوال که آیا متغیرهای مستقل تحقیق بر عملکرد بانکها تاثیر معناداری دارد یا نه ؟ با مطرح کردن دو فرضیه پاسخ دهد.عوامل متعددی که بر عملکرد بانکها تاثیر دارد مورد بررسی و فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفت.این عوامل در دودسته داخلی و خارجی تقسیم بندی شدند.عوامل داخلی قابل کنترل مدیریت بانکها بوده و عوامل خارجی از کنترل آنها خارج است.آزمون فرضیه ها و تحلیل اطلاعات به روش رگرسیون خطی چندگانه و با استفاده از نرم افزار Spss.V₁₉صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد از بین دو دسته متغیرهای داخلی و خارجی تنها متغیرهای داخلی که شامل انواع ریسکها و هزینه های عملیاتی بانکهای تجاری است بر ROA و ROE تاثیر داشته و متغیرهای خارجی بر عملکرد بانکهای تجاری تاثیر معنادار ندارند.

واژگان کلیدی: ریسک،عملکرد،بانکهای تجاری،بازدهی داراییها،بازدهیحقوق صاحبان سهام.

1ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﺑﺎﻧﮏ ﯾﮏ ﻣﻮﺳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ و ﻫﺪف ﻫﺮ ﺑﻨﮕـﺎه اﻗﺘﺼـﺎدی ﮐﺴـﺐ ﺳـﻮد اﺳـﺖ.ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی ﺗﺠـﺎری ﻫﻤﯿﺸـﻪ در ﭘـﯽ ﺳﻮددﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﺴﻮی اﻫـﺪاف ﭘﺮﺳـﻮد و ﮐﻮﺗـﺎه ﻣـﺪت ﺳـﻮق داده ﺷـﻮﻧﺪ.ﻟﺬا ﻣﻤﮑـﻦ اﺳﺖ اﻫﺪاف ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺪﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﭙﺮده ﺷﻮﻧﺪ.از ﻃﺮﻓﯽ، از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﺎراﯾﯽ ﻫﺮ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزدﻫﯽ آن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.ﻟﺬا ﮐﺎراﯾﯽ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺑـﺎﻧﮑﯽ ﻧﯿـﺰ از ﻃﺮﯾـﻖ ﺑـﺎزدﻫﯽ آن ﺑـﺮای ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﭙﺮده ﮔﺬران اﻧـﺪازه ﮔﯿـﺮی ﻣـﯽ ﺷـﻮد. ﻫﺮﭼـﻪ ﻗـﺪر ﻣﯿـﺰان ﺳـﻮددﻫﯽ ﺑﺎﻧﮑﻬـﺎ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﻋﺘﻤﺎد ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪو ﻫﻤﭽﻨﺎن ﭘﺲ اﻧﺪازﻫﺎی ﺧﻮدرا ﻧﺰد ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﺣﻔـﻆ ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.از ﻃﺮﻓﯽ ازﻃﺮﯾﻖ اﺗﺨﺎذ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎی ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﻋﻈﯿﻢ اﻗﺘﺼـﺎدی ﺑﻮﺟـﻮد ﻣـﯽ آﯾـﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﻣﺸﮑﻼت ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺮوز ﺑﺤﺮان،رﮐﻮد و ﯾﺎ ﺳـﺎﯾﺮ ﻣﻌﻀـﻼت اﻗﺘﺼـﺎدی ﻓـﺎﺋﻖ آﯾـﺪو ﺑـﺎﻟﻌﮑﺲ ﺑﻌﻠـﺖ اﺗﺨـﺎذ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎی ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﺣﺴﺎب ﺷﺪه ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ روﯾﺮو ﺷﻮﻧﺪ(ﺻﺒﻮری.(1387

ﺑﺨﺸﯽ از ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪ در دﺳﺖ اﻓﺮادی ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﺻـﺤﯿﺢ و ﮐﺎرآﻣـﺪ از آن را ﻧﺪارﻧﺪ،واز ﻃﺮف دﯾﮕﺮ اﻓﺮادی وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﻋـﯿﻦ داﺷـﺘﻦ ﻋﻠـﻢ و ﺗﺠﺮﺑـﻪ و ﻋﻼﻗـﻪ ﺑـﻪ ﮐـﺎر و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬـﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻻزم را در اﺧﺘﯿﺎر ﻧﺪارﻧﺪدر ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻧﻘﺪی و اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺳﺮﮔﺮدان ﻣـﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ. اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮد ﻣﻮﺳﺴﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ دو ﮔﺮوه اﻓﺮاد را ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ داده و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣـﺎﻟﯽ اﺿـﺎﻓﯽ در ﺟﺎﻣﻌـﻪ را ﺑـﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﻮﻟﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﺿﺮوری اﺳﺖ.اﯾﻦ ﻣﻮﺳﺴﺎت واﺳﻄﻪ ﻫـﺎی ﻣـﺎﻟﯽ ﺧﻮاﻧـﺪه ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ.ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ از ﺑﺎﺳـﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮﯾﻦ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﻨـﺪ و ﺑـﺎ ﺷـﻌﺐ ﻣﺘﻌـﺪد در ﻫﻤـﻪ ﻧﻘـﺎط ﯾـﮏ ﮐﺸـﻮر ﺑـﻪ آﺳـﺎﻧﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪﭘﺲ اﻧﺪازﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ ، ﻣﻮﻗﺖ و داﯾﻤﯽ اﻓﺮاد را در دﺳﺘﺮس ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎن ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و آﻧـﺎن ﺑـﺎ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری در ﺑﺨﺶ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ رﺷﺪ و ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻤـﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ. ﭘـﺲ ﻧﻈـﺎم ﺑـﺎﻧﮑﯽ در ﻫـﺮ ﮐﺸـﻮری دو ﻧﻘــﺶ ﻋﻤــﺪه در اﻗﺘﺼــﺎد اﯾﻔــﺎ ﻣــﯽ ﮐﻨﺪ.ﻧﺨﺴــﺖ اﯾﻨﮑــﻪ ﺑــﺎ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﻫــﺪاﯾﺖ درﯾﺎﻓﺘﻬــﺎ و ﭘﺮداﺧﺘﻬﺎ،ﺟﺎﺑﺠــﺎﯾﯽ ﭘﻮل،ﻣﺒﺎدﻻت ﺗﺠﺎری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ را ﺗﺴـﻬﯿﻞ ﮐـﺮده و ﻣﻮﺟـﺐ ﮔﺴـﺘﺮش ﺑﺎزارﻫـﺎ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬـﺎی اﻗﺘﺼـﺎدی ﻣـﯽ ﮔﺮدد.دوم اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺳﺴـﺎت ﻣـﺎﻟﯽ و اﻋﺘﺒـﺎری اﻗـﺪام ﺑـﻪ اﺟـﺮای ﺳﯿﺎﺳـﺘﻬﺎی ﭘﻮﻟﯽ ﮐﺮده و از ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﭘـﻮل ﺑـﺮ روی ﻣﺘﻐﯿﯿﺮﻫـﺎی اﺳﺎﺳـﯽ اﻗﺘﺼـﺎد ﭼـﻮن اﺷﺘﻐﺎل،ﺗﻮﻟﯿﺪ،ﺳـﻄﺢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﯿﻤﺘﻬﺎ و ﻣﻮازﻧﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد(ﻣﻮﺳﻮﯾﺎن،1379،ص.(12

ﺑﻬﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ در ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﻘﺶ ﻧﻈـﺎم ﺑـﺎﻧﮑﯽ در ﺟﻤـﻊ آوری ﺳـﭙﺮدﻫﺎ (ﺗﺠﻬﯿـﺰ ﻣﻨـﺎﺑﻊ) و ﺑﮑـﺎرﮔﯿﺮی آن در ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﻃﺮﺣﻬﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری (ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ)از اﻫﻤﯿـﺖ وﯾـﮋه ای ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ.اﯾﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﺑـﺎ ﺗﺼـﻮﯾﺐ

ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﺎص دوﻟﺘﻬﺎ را ﻣﻠﺰم ﻧﻤﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ اﺗﺨﺎذ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ و ﺗﺪاﺑﯿﺮی ﭘﻮل و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ را در ﺟﻬﺖ ﻧﯿﻞ ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺳﻮق دﻫﺪو در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺴﺎس ﺑﺎﻧﮑﻬـﺎ در ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﻗﺘﺼـﺎدی ﻏﯿـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ اﻧﮑـﺎر اﺳـﺖ . ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺑﺎﻧﮏ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﯾـﮏ ﻣﻮﺳﺴـﻪ ﻣـﺎﻟﯽ اﺳـﺖ ﺑﺮرﺳـﯽ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد را ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺣﺎﺋﺰ اﻫﯿﺖ اﺳﺖ(آﻗﺎﺑﺎﺑﺎﺋﯽ،.(1390

در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺘﺐ و ﻣﻘﺎﻻت داﺧﻠﯽ ﺑﻪ ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ و واﺑﺴﺘﻪ و اﺟﺮای ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮﻧﯽ ﺑﻪ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿـﯿﺎت ﺗﺤﻘﯿـﻖ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ” ﻣـﺪل ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎدی ﺑـﺮای ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﺑﺎﻧﮑﻬـﺎی ﺗﺠـﺎری اﯾـﺮان اراﺋـﻪ ﺷـﺪه و راﻫﮑﺎرﻫـﺎ و ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎدات ﮐﺎرﺑﺮدی ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻨﻮان ﺷﺪه اﺳﺖ.

-2-1ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺎﻟﻪ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﻘﯿﻖ

در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﻗﺘﺼﺎد ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺘﻨﻮع ﻣﺎﻟﯽ و اﻋﺘﺒﺎری، ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ای در ﺗﻮﺳﻌﻪ و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮان از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﯿﺮوی ﻣﺤﺮﮐﻪ ،ﺷﺘﺎب دﻫﻨﺪه، ﻣﺘﻌﺎدل ﮐﻨﻨﺪه و ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎد ﯾﺎد ﮐﺮد. ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻮﯾﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﭘﻮل، در داد و ﺳﺘﺪﻫﺎی دروﻧﯽ و ﺑﺮوﻧﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺒﺎدﻻت ﻣﺎﻟﯽ و ﭘﻮﻟﯽ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ و از ﺑﺪو ﺗﺎﺳﯿﺲ و ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﻫﻢ اﻣﯿﻦ ﻣﺮدم و ﻫﻢ آﺳﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺒﺎدﻻت ﭘﻮﻟﯽ ﺑﻮده و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﯾﯽ در اﻗﺘﺼﺎد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺑﺎﻧﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﺎرآﻣﺪ، ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه ای درﺗﻮﺳﻌﻪ وﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻗﺘﺼﺎد و ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎﻧﮑﺪاری ﮐﺸﻮر ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻠﺐ ﺗﭙﻨﺪه اﻗﺘﺼﺎد در دو ﺑﺎزار ﺑﺰرگ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﭘﻮل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ دارﻧﺪ و ﺑﺎ اﻋﻄﺎی ﺗﺴﻬﯿﻼت، ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﻮل و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎن، ﻧﻬﺎد ﻣﺎﻟﯽ ﺧﻮد را در ﻣﻌﺮض اﻧﻮاع رﯾﺴﮑﻬﺎ ﻗﺮارﻣﯽ دﻫﺪ. ﻧﻮع اﯾﻦ رﯾﺴﮑﻬﺎ وﮔﺎﻫﯽ ﺷﺪت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻧﻬﺎد ﻣﺎﻟﯽ ﻧﺘﻮاﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺻﺤﯿﺢ ﮐﻨﺘﺮل و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ،رو ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدی ﻣﯽ رود (اﺻﻠﯽ،.(1390

در ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ،ﻋﻨﺎوﯾﻦ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در اﻣﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻄﺮح ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اداره آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ، درك ﺻﺤﯿﺢ و داﻧﺶ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﺖ .ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻋﻨﺎوﯾﻦ و ﺗﻌﯿﯿﻦ وﺟﻪ اﺷﺘﺮاك و اﻓﺘﺮاق ﻫﺮﮐﺪام، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ،اﻣﺎ آﻧﭽﻪ اﻣﺮوزه ﻣﻬﻢ ﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻫﺎ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﭘﺮﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ، ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی و اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.ﺳﺎل ﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻧﮏ،ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻬﺎد ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ در ﺣﻮزه ﭘﻮﻟﯽ و

ﺳﻬﺎم ﺗﻨﻬﺎ اﺑﺰار ﻏﯿﺮﺑﺎﻧﮑﯽ ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﯾﺮان اﺳﺖ.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران و اﯾﻤﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت اﻗﺘﺼﺎدی، ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮآوری ﻫﺎ و ﺗﻨﻮع ﻫﺎﯾﯽ در ﻧﻬﺎدﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد.ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ،ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎد، ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻮع رﯾﺴﮏ ﯾﺎ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ، ﯾﻌﻨﯽ در ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮآورده ﺷﺪن ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺻﺪ درﺻﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ،رﯾﺴﮏ وﺟﻮد دارد.ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن اﺳﺖ.ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻗﺘﺼﺎدی ﻗﺮن 21 ﺑﺮﻣﺒﻨﺎ و ﭼﺎرﭼﻮب »ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت رﯾﺴﮏ « ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد(ﺑﯿﮏ زاد و ﻫﻤﮑﺎران¹،.(1391

از اﯾﻦ رو ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی ﺗﺠﺎری اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺳﻮدآوری اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺛﺮوت ﺳﻬﺎﻣﺪارن اﺳﺖ و از ﻃﺮﻓﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻧﻮاع رﯾﺴﮑﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮﺳﺴﺎت وﺟﻮد دارد و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ،اﯾﻦ ﺳﻮال ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ اوﻻ آﯾﺎ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی رﯾﺴﮏ در ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی ﺗﺠﺎری ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ؟و ﺛﺎﻧﯿﺎ آﯾﺎ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨﺎدار دارد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دو ﻧﻮع ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی داﺧﻠﯽ و ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی ﺗﺠﺎری و ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی ﺧﺎرﺟﯽ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی رﯾﺴﮏ ﺟﺰء ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ اﺳﺖ ﻟﺬا در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺎ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ و داﺧﻠﯽ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی رﯾﺴﮏ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻧﮑﺪاری اﯾﺮان ﻫﺴﺘﯿﻢ.

-3-1اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺪاوم در ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی،ﻫﺮ روز رﯾﺴﮑﻬﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ.ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ،ﺗﻮﻟﯿﺪی و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ،ﻣﻮﺳﺴﺎت ﭘﻮﻟﯽ و ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﺘﯽ دوﻟﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮد،ﺑﺎ رﯾﺴﮑﻬﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ رﯾﺴﮑﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺮﺧﻬﺎی ارز،ﻧﺮﺧﻬﺎی ﺳﻮد،ﻧﺮﺧﻬﺎی ﮐﺎﻻ،ﻧﺮﺧﻬﺎی ﺑﺎزدﻫﯽ ﺳﻬﺎم و… ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(راﻋﯽ و ﺳﻌﯿﺪی،1390،ص .(59