……………………………… 15

1-12- انواع حسگرهای شیمیایی……………………………………………………………………………………………….. 15

1-12-1- حسگرهای الکتروشیمیایی………………………………………………………………………………………….. 16

1-12-2- حسگرهای نوری………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-12-3- حسگرهای شیمیایی نوری………………………………………………………………………………………….. 16

1-12-4- حسگرهای نوری یونی…………………………………………………………………………………………………. 17

1-12-5- اپتود – اپترود……………………………………………………………………………………………………………… 17

1-12-6- حسگرهای توده ای………………………………………………………………………………………………………. 18

1-13- پلیمرها وکاربرد آنها درحسگرهای نوری…………………………………………………………………………. 19

1-13-1- پلیمر پلی وینیل کلراید………………………………………………………………………………………………. 19

1-13-2- پلیمرسلولز تری استات……………………………………………………………………………………………….. 19

1-14- روش های تثبیت شناساگر……………………………………………………………………………………………….. 20

1-14-1- تثبیت فیزیکی…………………………………………………………………………………………………………….. 20

1-14-2- تثبیبت الکترواستاتیکی……………………………………………………………………………………………… 20

1-14-3- تثبیت کووالانسی………………………………………………………………………………………………………… 21

1-14-4- روش های تثبیت شناساگر درپلیمرهای سول – ژل………………………………………………… 23

1-15- تاثیرنوع روش تثبیت ونوع بافت پلیمری……………………………………………………………………….. 23

1-16- اهمیت اندازه گیری یون دی کرومات – یون فلزی کروم (VI)………………………………………. 23

فصل دوم : مروری برتحقیقات گذشته………………………………………………………………………………………….. 26

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-2- مروری برتحقیقات گذشته درزمینه اسکنومتری………………………………………………………………. 27

2-3- مروری برتحقیقات گذشته درزمینه اپتود………………………………………………………………………….. 28

2-4- مروری برتحقیقات گذشته برای اندازه گیری یون دی کرومات………………………………………….. 31

فصل سوم: بخش تجربی………………………………………………………………………………………………………………… 37

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

3-2- مواد شیمیایی ،محلول ها ومعرف………………………………………………………………………………………… 38

3-3- دستگاه ها ووسایل مورداستفاده…………………………………………………………………………………………… 39

3-3-1- آماده سازی پلیت شیشه ای…………………………………………………………………………………………….. 39

3-3-2- آماده سازی وسایل…………………………………………………………………………………………………………… 39

3-4- آماده سازی محلول ها……………………………………………………………………………………………………………. 39

3-4-1- تهیه محلول هیدروکلریک اسید 1/ 0 مولار………………………………………………………………… 39

3-4-2- تهیه محلول هیدروکسید سدیم 1/0 مولار…………………………………………………………………. 39

3-4-3- تهیه محلول اسیدفسفریک 1/0 مولار………………………………………………………………………….. 39

3-4-4- تهیه محلول دی کرومات پتاسیم ppm20 ………………………………………………………………….. 40

3-4-5- تهیه محلول ppm1000 ، 1و5 دی فنیل کربازید…………………………………………………….. 40

3-4-6- تهیه بافر فسفاتی با pH های 1-12…………………………………………………………………………… 40

3-5- تهیه فیلم شفاف………………………………………………………………………………………………………………….. 40

3-6- تهیه فیلم حسگر آغشته به دی فنیل کربازید…………………………………………………………………. 40

3-7- قدرت تفکیک اسکنر و مکان اسکن………………………………………………………………………………….. 40

3-8- بررسی تاثیرDPC و دی کرومات بریکدیگر درتوده محلول………………………………………………. 41

3-8-1- تاثیرمدت زمان ساخت ونگهداری محلول ppm1000 دی فنیل کربازید…………………. 41

فصل چهارم : بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………. 42

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 43

4-2- تهیه فیلم…………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

4-3- بررسی تاثیرpH روی فیلم حسگر آغشته به DPC…………………………………………………………. 43

4-4- بررسی تغیرات پارامترهای رنگی کمپلکس دی کرومات – دی فنیل کربازید…………………. 44

4-5- تاثیرpH روی تشکیل کمپلکس بین دی کرومات وDPC ………………………………………………. 44

4-6- بهینه سازی غلظت DPC برای تهیه فیلم………………………………………………………………………… 46

4-7- بررسی زمان پاسخگویی……………………………………………………………………………………………………… 46

4-8- بررسی ماندگاری فیلم حسگر…………………………………………………………………………………………….. 47

4-9- منحنی کالیبراسیون ، ناحیه خطی ، حدتشخیص و تکرارپذیری…………………………………… 49

4-10- بررسی حضورمزاحمت ها………………………………………………………………………………………………….. 50

4-11- کاربرد عملی……………………………………………………………………………………………………………………… 51

4-12- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………….. 52

4-13- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………… 52

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

فهرست اشکال

عنوان…………………………………………………………………………………………………………. صفحه

شکل1-1- عبور نور سفید از منشور و ایجاد طیف رنگی…………………………………………………………… 2

شکل 1-2- طیف الکترومغناطیسی……………………………………………………………………………………………… 3

شکل 1-3- رنگ های اولیه و ثانویه………………………………………………………………………………………………. 4

شکل 1-4- فضای رنگی RGB و CMYK…………………………………………………………………………………. 9

شکل 1-5- مقایسه سه سیستم XYZ، RGB و CMYK……………………………………………………….. 9

شکل 1-6- مدل رنگی HSL, HSV…………………………………………………………………………………………… 10

شکل 1-7- Hue در فضای رنگ آنالیز رنگ……………………………………………………………………………….. 10

شکل 1-8- نمایی از نرم افزار آنالیز رنگ……………………………………………………………………………………. 13

شکل 1-9- لامپ کاتدی در اسکنر……………………………………………………………………………………………… 14

شکل 1-10- شمایی از یک حسگر شیمیایی…………………………………………………………………………….. 16

شکل 1-11- ساختار 4- هیدروکسیل سالوفن………………………………………………………………………….. 21

شکل 1-12- واکنش 4- هیدروکسیل سالوفن با غشا فعال شده…………………………………………….. 22

شکل 1-13- واکنش غشا فعال شده و واکنشگر بریلیانت کریزول بلو……………………………………… 22

شکل 1-14- تشکیل کمپلکس رنگی دی فنیل کربازید با یون دی کرومات…………………………….. 25

شکل 1-15- تشکیل کمپلکس دی فنیل کربازید با یون فلزی کروم (VI) در محیط اسیدی. 25

فهرست نمودار

عنوان…………………………………………………………………………………………………………. صفحه

نمودار 1-1- نمودار رنگینگی……………………………………………………………………………………………………………………… 6

نمودار1-2- طیف رنگی RGB…………………………………………………………………………………………………….. 8

نمودار 1-3- منحنی H و S در فضای رنگی RGB………………………………………………………… ……….. 10

نمودار 1-4- طیف های برانگیختگی در لامپ اسکنر در سه ناحیه قرمز، آبی و سبز….. ……….. 14

نمودار4-1- تغییرات پارامترهای رنگی بر حسبpH در فیلم آغشته به دی فنیل کربازید……. ………….. 43

نمودار 4-2- تغییرات پارامترهای رنگی در کمپلکس دی کرومات و دی فنیل کربازید.. ……….. 44

نمودار4-3- تغییرات گونه های کروم……………………………………………………………………………….. ……….. 45

نمودار 4-4- تاثیر pH روی تشکیل کمپلکس بین یون دی کرومات و DPC……………….. ……….. 45

نمودار 4-5- تاثیر غلظت دی فنیل کربازید روی پارامترهای رنگی کمپلکس ایجاد شده

در بستر فیلم………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 46

نمودار 4-6- تاثیر زمان تماس فیلم حسگر با محلول دی کرومات………………………………….. ……….. 47

نمودار 4-7- تاثیر شرایط نگهداری فیلم در هوای اتاق روی میزان پاسخگویی……………. ……….. 48

2-10 انواع جاذبه های گردشگری ………………………………..26

2-11 اثرات گردشگری……………………………….. 27

1-2-11 اثرات فرهنگی – اجتماعی گردشگری………………… 27

2-2-11 اثرات اقتصادی گردشگری………………………………. 27

3-2-11اثرات زیست محیطیگردشگری……………………….28

2-12 توریسم و اکوتوریسم در آیینه آمار ……………………. 28

2-13 اکوتوریسم و توسعه………………………………… 30

1-2 -13 زمینه های اقتصادیتوسعه اکوتوریسم…………. 32

2-2- 13 زمینه های اجتماعی توسعه اکوتوریسم…………….. 33

2-14 راهکار توسعه اکوتوریسم……………………………….. 33

2-15 توسعه پایدار………………………………… 34

1-2-15 تعاریف و مفاهیم………………………………..34

2-2- 15 توسعه پایدار و گردشگری پایدار…………………….. 36

3-2 -15 رویکردهای حاکم بر توسعه پایدار……………………..37

2-16 معرفی منطقه مورد مطالعه…………………………….. 38

2-17 موقعیت جغرافیایی شهرستان جاسک………………… 38

2-18 وضعیت جوی شهرستان جاسک……………………….. 39

2-19 ناهمواری ها و عوارض طبیعی شهرستان جاسک………. 42

2-20 رودخانه های شهرستان جاسک………………………….. 44

2-21 جغرافیای جانوری شهرستان جاسک…………………….. 45

2-22 جغرافیای گیاهی شهرستان جاسک………………….. 45

2-23 موقعیت جغرافیایی شهرستان بشاگرد…………………. 47

2-24 وضعیت جوی شهرستان بشاگرد………………………… 48

2-25 ناهمواری ها و عوارض طبیعی شهرستان بشاگرد……. 49

2-26 جغرافیای جانوری شهرستان بشاگرد…………………… 50

2-27 جغرافیای گیاهی شهرستان بشاگرد…………………. 50

2-28 موقعیت جغرافیایی شهرستان سیریک…………………. 51

2-29 وضعیت جوی شهرستان سیریک……………………… 52

2-30 ناهمواری ها و عوارض طبیعی شهرستان سیریک……….. 52

2-31 جغرافیای جانوری شهرستان سیریک…………………….. 53

2-32 جغرافیای گیاهی شهرستان سیریک…………………….. 53

2-33 جمعیت و نیروی انسانی…………………………………. 54

2-33-1 تغییرات و رشد جمعیت استان (1390-1345)……….. 54

2-33-2 تغییرات جمعیت و متوسط رشد سالانه آن به تفکیک شهرستانها مورد مطالعه 90-1385…..55

2-34 تراکم نسبی جمعیت…………………………………. 56

2-34-1تراکم نسبی جمعیت استان………………………………… 56

2-34-2 تراکم نسبی جمعیت درشهرستانهای مورد مطالعه……… 57

2-35 معرفی برخی از جاذبه های گردشگری شرق استان هرمزگان…….58

2-35-1 خور آذینی…………………………………. 58

2-35-1- 1پوشش گیاهیخور آذینی……………………………… 59

2-35-1- 2 حیات وحش خور آذینی…………………………………. 59

2-35-2 آبشار پشتگر بشاگرد………………………………… 59

2-35-3 گلفشانهای جاسک………………………………….. 60

2-35-4 منطقه حفاظت شده جگین و گابریك………………… 60

2-35-5 ساحل دریای جاسک……………………….. 61

2-35-5-1 کپو وسراهکون(kappo)……………………………….. 61

2-35-5-2 تومپ خلفان………………………………… 61

2-35-5-3 صیدگاه های تفریحی…………………………………. 61

2-35-5-4 صید گاه های ساحل غربی…………………………… 62

2-35-5-5 صیدگاه های ساحل شرقی……………………………. 62

2-35-5-6- سرزمین های زیرآب و صخره های مرجانی جاسک……….62

2-35-6 جنگل های حرا……………………………….. 63

2-35-6-1 حرا خورلوران………………………………… 63

2-35-6-2 حراء پوراف (mudvolcano)……………………………….. 63

2-35-6-3- جنگل دریائی خلاصی…………………………………. 63

2-35-6-4 حراء پهنو(pahnu)………………………………..63

فصل سوم………………………………… 65

روش تحقیق…………………………………. 65

3-1 روش تحقیق………………………………… 66

3-2- روشها و ابزار گرد آوری اطلاعات…………………………………. 66

3-2-1- روش کتابخانه ای…………………………………. 66

3-2-2- روش میدانی…………………………………. 66

3-2-3 روش پرسشنامه……………………………….. 67

3 -3- چارچوب مفهومی فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP…………

3-3-1- مراحل تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی……………….. 67

فصل چهارم……………………………….. 70

تجزیه و تحلیل…………………………………. 70

مقدمه………………………………… 71

4-1-ویژگی های فردی پاسخگویان………………………………… 71

4-1-1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس……………………….. 71

4-1-2- توزیع پاسخگویان بر حسب سن………………………….. 72

4-1-3- توزیع پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات……………… 73

4-2 شغل پاسخگویان………………………………… 74

4-3- محل اقامت گردشگران………………………………… 75

4-4- فصل سفر گردشگران………………………………… 76

موانع توسعه طبیعت گردی…………………………………. 77

4-6- مجاورت با خلیج فارس و جذب گردشگر………………………. 78

جاذبه اکوتوریستی و افزایش درآمد………………………………… 79

4-7- انگیزه اصلی گردشگران به این منطقه……………………….. 80

4-9- راهکار افزایش ورود گردشگر………………………………… 81

4-10- مهمترین شهرستان از لحاظ جذب گردشگری……………… 82

4-11- بررسی تأثیر برخی مولفه ها در گسترش طبیعت گردی شرق استان هرمزگان……….83

4-12- بررسی پتانسیل ها و توانایی های موجود در شرق استان هرمزگان جهت توسعه و گسترش اکوتوریسم…….84

4-13- چارچوب مفهومی فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP…………..

4-13-1- تعیین ضریب اهمیت معیارها……………………………….. 86

4-13-2-تبیین ضرایب اهمیت مناطق منتخب……………………….. 88

4-13-2-1- حجم تقاضا……………………………….. 88

4-13-2-2- ارزش بصری…………………………………. 90

4-13-2-3- تعداد جاذبه گردشگری…………………………………. 91

4-13-2-4- دسترسی آسان………………………………… 93

4-13-2-5- فضای قابل توسعه………………………………… 94

4-13-2-6- نزدیكی به كانون های گردشگرفرست……………….. 96

4-13-3- تعیین امتیاز نهایی( اولویت) گزینه ها………………….. 97

4-14-نتیجه گیری………………………………… 99

فصل پنجم………………………………… 100

نتیجه گیری و پیشنهادات… ………………………………..100

مقدمه………………………………… 101

5-1- فرضیات تحقیق………………………………… 101

5-1-1- فرضیه اول………………………………… 101

5-1-2- فرضیه دوم………………………………… 102

5-1-3- فرضیه سوم………………………………… 102

5-2- نتیجه گیری…………………………………. 104

5-3- پیشنهادات…………………………………. 105

منابع و ماخذ………………………………… 106

پیوست ها ………………………………..112

چکیده:

صنعت توریسم اکنون به عنوان صنعتی پویا با ویژگی های نوسعه مدارانه خود،بخش مهمی از فعالیتهای تولیدی را در جهان پیشرفته و رو به رشد به خود اختصاص داده است. رشد این صنعت در هر کشور، نیاز به استراتژی مناسب و برنامه ریزی و مدیریت بالنده دارد. هدف این پژوهش که در شرق استان هرمزگان انجام می شود شناخت قابلیت ها و ظرفت های اکوتوریسمی این منطقه،تعیین مکان های مناسب برای توسعه پایدار و توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل AHP و مدل مخدوم است.از روش AHP پس از تعریف معیارهایی که ترکیبی از معیارهای کمی و کیفی است،ابتدا نقشه های منابع لایه های اطلاعاتی را در نرم افزار GIS طبقه بندی و وزن دهی می شود و پس از تبیین مبانی نظری و تعریف معیارهای اصلی و موثر در انتخاب و توسعه فعالیت های گردشگری، آمار و اطلاعات مورد نیازاز طریق بررسیهای میدانی جمع آوری خواهد شد.

یافته های تحقیق از بررسی توانایی های این مناطق در زمینه صنعت نوپای گردشگری،حاکی از این واقعیت است که این شهرستانها به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی خود و واقع شدن در کنار آبهای آزاد و همجواری با کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس و دریای عمان،داشتن آب و هوای مطبوع و دلپذیر در فصل پاییز و زمستان و بهره برداری از مناظر چشم نواز طبیعی و تاریخی،ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای بزرگ گردشگری در جنوب شرقی کشور را دارا است.

مانع اساسی وضعیت بزرگ در راه رسیدن به این هدف به تعدد تصمیم گیران و مسائل مدیریتی و ضعف در زیر ساخت ها باز می گردد. راهکارهای این پژوهش در بهینه سازی وضع موجود و ساماندهیصنعت گردشگریدر این شهرستان می باشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

گردشگری از عوامل اصلی توسعه پایدار در سطوح اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و زیست محیطی است (پاپلی و همکاران،1385) و ابعاد مختلف سیاسی،اقتصادی، فرهنگی، هنری و….. زندگی انسان را در سراسر کره زمین تحت تاثیر خود قرار داده و موجب تغییر و تحولاتی در آنها شده است.

گردشگری بزرگترین و پر رونق ترین صنعت جهان است و انتظار می رود که در قرن بیست و یکم این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد(هالوجنکینز،11،1388) در طی 60 سال اخیر،گردشگری از رشد پیوسته ای برخوردار بوده است، به طوری که یکی از بخش های اقتصادی با سرعت بالا در جهان تبدیل شده است.(طیبی،67،1387) بنابر آمار بانک جهانی، در سال 2000 تعداد گردشگران در سر تا سر جهان بالغ بر 701 میلیون نفر بوده و از این جریان گردشگری مبلغی حدود 475 میلیارد دلار به طور مستقیم وارد چرخه اقتصادی جهان شده است.( World Bank, 2002 )

اکوتوریسم گرایش نسبتا تازه در صنعت گردشگری است. محیط طبیعی، معیشت و شیوه های زیست سنتی، چشم اندازها و مناظر زیبای طبیعت،هدف های اصلی و جاذبه های گردشگر پذیر این نوع از گردشگری هستند.به منظور پایداری و توسعه این صنعت،حفاظت از محیط زیست و پاسداری از فرهنگ سنتی در اولویت قرار دارد. اکوتوریست ها که با انگیزه های خاص خود به نواحی طبیعی و بکر کره زمین مسافرت می کنند تجارب سودمندی به دست خواهند آورد.(اکبری و قرخلو،1389)

سازمان ملل متحدتصمیم گرفت که سال 2002 میلادی را به عنوان سال بین المللی اکوتوریسم اعلام کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیت هایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آن ها از اکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت می شود، تقسیم فوائد حاصل از فعالیت ها با جوامع محلی و احترام به فرهنگ های بومی است.(لانزا،320، 2003)

گردشگری طبیعی مسئولانه می توانند در تعامل تنگاتنگ با جوامع محلی منجر به پایداری منابع طبیعی و ایجاد معیشت پایدار شود. گردشگری به طور عام و طبیعت گردی به طور خاص می تواند با برنامه ریزی درست سودآوری مناسب برای جوامع محلی و حفاظت از منابع طبیعی را تضمین کند و رشد اقتصادی را با روند حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در کشورهای در حال توسعه پیوند زد.(سیمین تولایی،1386)

توسعه پایدار پیش نیاز گردشگری پایدار است چرا که توسعه غیر پایدار می تواند کیفیت محصولات گردشگری و خدمات مربوطه را تحت الشعاع قرار دهد.(تولایی،1386)

شناسایی و معرفی جاذبه های طبیعی و آثار تاریخی و یادمان های باستانی و فرهنگی ایران از اقدامات موثری است که می تواند در توسعه طبیعت گردی و کسب درآمد بیشتر مفید و موثر باشد. این پژوهش بر آن است با شناخت و معرفی جاذبه ها و قابلیت های طبیعی شرق استان هرمزگان گامی ارزنده در توسعه این صنعت برداشته که بر مبنای توسعه پایدار است و افق های تازه و امید بخش را در توسعه این شهرستانها به ارمغان آورد. شناسایی و معرفیتوان های محیطیدر شهرستان های جاسک،سیریک و بشاگرد به عنوان مناطق مستعد طبیعت گردی و توسعه اکوتوریسم بر رشد و توسعه این شهرستان ها که بر مبنای توسعه پایدار است می تواند به توسعه اقتصادی، اجتماعی و… در این شهرستان ها کمک نماید.

با توجه به اهمیت مطالعات گردشگری و طبیعت گردی و کاربردی بودن این گونه مطالعات، تحقیق حاضر در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان ((بررسی توان های محیطی جهت توسعه اکوتوریسم بر مبنای توسعه پایدار، مطالعه موردی : شرق استان هرمزگان)).

2-1- انگیزه انتخاب موضوع

شناخت ظرفیت های محیطی شرق استان به عنوان یکی از قطب های اکوتوریسم نیاز به بررسی دقیق تر با زیربنای شناخت ظرفیت با نگاه بر توسعه پایدار دارد. در صورتیکه بتوان این ظرفیت ها را بهتر شناسایی نمود می توان برای فایق آمدن بر چالش های اقتصادی فعلی و پیش رو در استان برنامه ریزی بهتری صورت داد.برنامه ریزی اکوتوریسم ظرفیت فوق العاده ای برای شناساندن فرهنگ استان نقش بی بدیلی داشته و از طرف دیگر می توان به اقتصاد منطقه کمک موثری شود.

2-2- نظریات مکانیابی و جابجایی روستاها………………………. 34

جمع بندی………………………………. 42

فصل سوم……………………………….. 43

ویژگیهای طبیعی ،اجتماعی و اقتصادی شهرستان دهلران………… 44

3-1- موقعیت جغرافیایی وسعت…………………………………. 46

3-2- ویژگیهای طبیعی……………………………….. 46

3- 2- 1 – انواع سنگها………………………………. 46

3- 2- 2- خاک شناسی………………………………… 46

3- 2- 3- دشت آبرفتی………………………………… 49

3- 2- 4-چینه شناسی………………………………… 49

3- 2- 5- زمین شناسی ساختمانی………………………. 53

3- 2- 5- 1- دشت خوزستان………………………………… 53

3- 2- 5-2- زاگرس چین خورده………………………………. 54

3- 2- 5-3- زاگرس مرتفع………………………………… 54

3- 2- 6- لرزه خیزی……………………………….. 56

3- 2- 7 – کوههای منطقه……………………………….. 57

3- 2- 8- منابع آب…………………………………. 58

3- 2- 8- 1- آبهای سطحی……………………………….59

3- 2- 8- 2- آبهای زیر زمینی………………………………… 61

3- 2- 9- ویژگیهای اقلیمی شهرستان دهلران……………… 62

3- 2- 9- 1- درجه حرارت…………………………………. 63

3- 2- 9-2- روزهای یخبندان………………………………… 64

3- 2- 9-3- باد……………………………….. 64

3- 2- 9-4- بارش………………………………….. 65

3- 2- 9- 5 – تبخیر………………………………. 67

3- 2- 9- 6 – رطوبت نسبی………………………………… 67

3- 2- 10-پوشش گیاهی………………………………… 68

3-3- ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی شهرستان دهلران……… 70

3-3- 1- پیشینه تاریخی………………………………… 70

3-3- 2- ویژگیهای جمعیتی………………………………… 76

3-3- 2-1- ساختارسنی جمعیت…………………………………. 82

3-3- 2-2- مهاجرت…………………………………. 85

3-3- 2-3- وضعیت سواد……………………………….. 87

3-3- 2-4- وضعیت آموزش………………………………….. 88

3-3- 2- 5- جمعیت فعال………………………………… 91

3-3- 2- 5- توزیع جمعیت فعال در بخشهای سه گانه اقتصادی…….92

3-3- 2- 7 – جمعیت فعال غیر شاغل………………………………….. 95

3-3- 2- 8- پیش بینی جمعیت منطقه…………………………………… 95

3-3- 2- 9 – کلیات مباحث جمعیتی…………………………………….. 97

3-3- 3- شناخت ویژگیهای نظام سکونتگاهی روستایی منطقه……………….. 100

3-3- 3- 1- عوامل موثر در شکل گیری و گسترش سکونتگاههای روستایی……… 105

3-3- 3- 1-1- اسکان اجباریعشایردر اوایل قرن حاضر ………………. 105

3-3- 3- 1-2- جنگ تحمیلی………………………………… 107

3-3- 3- 2- طبقه بندی سکونتگاههای روستایی از نظر جمعیت………. 110

3-3- 3- 3- وضعیت امکانات و خدمات عمومی موجود در سکونتگاههای روستایی……112

3-3- 3- 4- فعالیت اقتصادی روستاها…………………………….. 113

3-4- جمع بندی………………………………………………. 117

– فصل چهارم………………………………………… 119

جمع آوری وتجزیه وتحلیل اطلاعات………………………….. 119

4-1- مقدمه……………………………….. 120

4-2- عوامل موثر بر استقرار روستاهای بخش مرکزی…………. 120

4-2- 1- مالکیت…………………………………. 120

4-2- 2- آب………………………………. 120

4 – 2 – 3 – کاربری زمین………………………………. 121

4-2- 4- دسترسی به مراتع………………………………… 121

4-2- 5- نزدیکی به اراضی محدود کشاورزی………………. 121

4-2- 6- دسترسی به مراکز خدمات منطقه ای……………………….. 121

4-3- مدل نظام استقرار روستاهای بخش مرکزی دهلران……………….. 122

4-4- تحولات جمعیتی روستاهای بخش مرکزی دهلران…………………. 125

4- 5- جریانات متقابل شهر و روستاهای پیرامون…………………………. 139

4- 5- الگوی توزیع فضایی سكونتگاهی بخش مرکزی و موسیان با مدلهای آماری……… 143

4- 5- 1- مدل حل اختلاف طبقه ایی…………………………………….. 144

4- 5 – 2- مدل ترسیم منحنی لورنز…………………………………… 149

4- 6- روند جابجایی روستای حاضرمیل واثرات آن……………………….. 153

4-6- 1- آثار اقتصادی جابجایی روستای حاضرمیل…………………… 160

4-6- 2- آثار کالبدی جابجایی روستای حاضرمیل…………………… 168

4-6- 2- 1- مواد ومصالح واحدهای مسکونی………………………. 174

4- 7- جمع بندی………………………………… 181

فصل پنچم……………………………………… 182

– آزمون فرضیات و نتایج و راهبردها……………… 182

5-1- آزمون فرضیات و نتایج………………………… 183

5-1 – 1- فرضیه اول………………………………… 183

5-1-2- فرضیه دوم……………………………….. 185

5-2- نتیجه گیری………………………………… 187

5-3- پیشنهادات…………………………………. 190

منابع و ماخذ……………………………….. 192

چکیده:

اهمیت مسائل و موضوعات گوناگون روستاییان و سکونتگاههای روستایی ازجمله مسئله جابجایی روستاها برای کشور پهناوری چون ایران با تنوع ویژگیهای طبیعی (اقلیم ،توپوگرافی) و تفاوتهای اجتماعی ، فرهنگی و قومی همراه با تعداد زیاد سکونتگاههای روستایی کم جمعیت و پراکنده بسیار مهم است . سکونتگاههای روستایی به علت کوچک بودن و پراکندگی و دوری نسبتا زیاد آنها از یکدیگر ، همراه با مشکلات متعدد چون کمبود درآمد ، فقر و تنگدستی ، محرومیت از امکانات و خدمات عمومی ، تشدید اختلاف بین زندگی شهری و روستایی ، سبب تسریع روند روستا گریزی و مهاجرت به نقاط شهری ، در نتیجه تخلیه روستاها و بایر ماندن زمینهای زراعی شده است . مشکلات فوق ، صاحب نظران وکارشناسان مسائل روستایی را به تعمق بیشتر در رابطه با روستاییان وادار کرده است . و به همین علت طرحها و برنامه های گوناگونی با عناوین مختلفی جهت رفع مشکلات روستاییان ، پیشنهاد ، تهیه و اجرا شده اند . اصولاً در برابر این سوال که « چه سیاست ، یا سیاست هایی باید در ارتباط با مسائل و مشکلات روستاها اتخاذ شود » نظرها و دیدگاههای متفاوتی وجود دارد که در دسته بندی کلی می توان آنها را به « نظریه های مخالف برنامه ریزی » و « نظریه های موافق برنامه ریزی » برای جلوگیری از نابودی تدریجی روستاها تقسیم کرد . ایجاد مراکز روستایی خدمات رسان و بهبود دسترسی از جمله راهکارهای پیشنهادی طرفداران این دید گاه است . دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که به توسعه برنامه ریزی شده و بالا بردن سطح زندگی مردم بیش از حفظ ساختار فیزکی آنها اهمیت می دهد . در این چارچوب ، جابجایی و ادغام روستاها به منظور عقلانیت بخشیدن به سرمایه گذاریهای دولت و بهبود رفاه روستاییان پیشنهاد می شود . فرض اساسی این دیدگاه آن است که رابطه معنی داری بین رشد و توسعه اقتصادی و دسترسی به امکانات و خدمات زیر بنایی وجود دارد . مهمترین پدیده مورد بحث در این سیاست ، جابجایی تعدادی از روستاهاست که در ادبیات علمی از آن به عنوان اسکان مجدد نام برده می شود .

در ارتباط با اسکان مجدد تقسیم بندی های مختلفی تا کنون براساس معیارهای مختلف مانند اجباری یا داوطلبانه بودن ، برنامه ریزی شده یا بدون برنامه ریزی ، با کمک یا بدون آن و غیره صورت گرفته است ، یکی از این تقسیم بندی ها ، تقسیم بندی ارائه شده با اسکاپ است . براساس این تقسیم بندی ، اسکان مجدد به دو شکل عمده برنامه ریزی شده و برنامه ریزی نشده تقسیم می شود . اسکان مجدد برنامه ریزی شده به آن دسته از اسکان مجددها اطلاق می شودکه با قصد و هدف قبلی طراحی و به مرحله اجرا گذاشته شده و بیشتر با هدف سیاست هایتوسعه روستاییو به منظور بالا بردن سطح زندگی و رفاه مردم صورت می گیرند . در مقابل ، اسکان مجدد برنامه ریزی نشده اسکان مجددهایی است که منشاء دلایلی بجز بالا بردن مستقیم سطح زندگی و رفاه مردم است ، اگرچه ممکن است به این هدف نیز نائل آیند مطالعات و تجربیات نشان می دهند که رابطه نزدیکی بین دلایل جابه جایی ، تجمیع و میزان موفقیت آنها وجود دارد .

خطرهای اقتصادی اصلی مردم اثرپذیر ، از بین رفتن معیشت و درآمد (حاصل از زمین های زراعی ، منابع آب سطحی و زیرزمینی ، شیلات و غیره) و تغییر در دسترسی و منابع تولیدی است . از بین رفتن قدرت اقتصادی همراه با از کارافتادگی سیستم های معیشتی ، سبب از بین رفتن موقت ، دایمی و گاهی بدون بازگشت استانداردهای زندگی می شود . خطرها و عدم قطعیت بزرگتر هنگامی به وجود می آید که منابع مختلف معیشتی از بین می رود .

یکی از این طرح ها که به منظور بهبود زندگی روستاییان در شهرستان دهلران اجرا شده است ، طرح جابجایی روستاها می باشد . هدف از اجرای این طرح برخورداری روستاییان از امکانات و خدمات رفاهی ، درمانی ، بهداشتی وآموزشی است .

2-3- میکرواستخراج مایع- مایع پخشی. 16

2-3-1- عوامل موثر بر بازده استخراج. 18

2-3-2-کاربردهای میکرواستخراج مایع – مایع پخشی. 18

2-3-3- اصول میكرو استخراج مایع – مایع پخشی. 19

2-3-4-محاسبهی فاکتورهای موثر در روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی. 20

2-3-5-ویژگی های حلال استخراج كننده و پخش كننده در DLLM.. 22

2-3-6-سازگاری روش با تکنیک های دستگاهی. 22

2-3-7-مزایا و معایب میكرو استخراج مایع – مایع پخشی. 22

2-4- مشتق سازی ایزوپرنالین. 24

:

3-1- مواد شیمیایی و تجهیزات.. 27

3-1-1-مواد شیمیایی و معرف ها 27

3-1-2-تجهیزات و وسایل مورد استفاده 28

3-2-استخراج و اندازه گیری ایزوپرنالین در آب.. 29

3-3-بهینه سازی شرایط استخراج. 30

3-3-1- بررسی اثر نوع فاز پخش كننده 30

3-3-2-بررسی اثر حجم فاز پخش كننده 31

3-3-3- بررسی اثر نوع فاز استخراج كننده 31

3-3-4-بررسی اثر حجم فاز استخراج كننده 32

3-3-5- بررسی اثر مشتق سازی قبل و در حین استخراج. 32

3-3-6- بررسی اثر زمان استخراج و مشتق سازی. 33

3-3-7- بررسی اثر حجم واكنشگر مشتق ساز 33

3-3-8- بررسی اثر درصد كربنات پتاسیم. 33

3-3-9- بررسی اثر افزایش نمك… 34

3-3-10- بررسی تكرار پذیری میكرو استخراج مایع- مایع پخشی. 34

3-3-11- محاسبه راندمان استخراج و فاكتور تغلیظ.. 34

3-3-12-تهیه منحنی كالیبراسیون در استخراج مایع- مایع پخشی. 35

3-4- آنالیز نمونه های حقیقی. 35

:

4-1- بهینه سازی شرایط استخراج. 38

4-1-1- بررسی اثر نوع فاز پخش كننده 39

4-1-2- بررسی اثر حجم فاز پخش كننده 40

4-1-3-بررسی اثر نوع فاز استخراج كننده 41

4-1-4- بررسی اثر حجم فاز استخراج كننده 42

4-1-5- بررسی اثر مشتق سازی قبل و در حین استخراج. 44

4-1-6- اثر زمان بر كارایی استخراج. 45

4-1-7- بررسی اثر حجم واكنشگر مشتق ساز 46

4-1-8- بررسی اثر درصد كربنات پتاسیم. 47

4-1-9-بررسی اثر افزایش نمك… 48

4-1-10- بررسی تكرارپذیری میكرو استخراج مایع- مایع پخشی. 50

4-1-11- محاسبه راندمان استخراج و فاكتور تغلیظ.. 51

4-1-12- تهیه منحنی كالیبراسیون. 51

4-2-آنالیز نمونه های حقیقی. 53

:

5-1-نتیجه گیری. 55

5-2- پیشنهادات.. 56

منابع و مآخذ. 57

چكیده انگلیسی. 60

فهرست جدول ها

جدول 1-1 خصوصیات ترکیب ایزوپرنالین. 5

جدول 3-1 برخی از ویژگیهای ایزوپرنالین و استاندارد داخلی مورد استفاده 28

جدول 3-2- شرایط دستگاه كروماتوگراف گازی. 28

جدول 4-1 مقایسه راندمان استخراج ایزوپرنالین با تغییر نوع فاز پخش كننده 40

جدول 4-2 نتایج بررسی تأثیر حجم استون بر راندمان استخراج. 40

جدول 4-3 مقایسه راندمان استخراج ایزوپرنالین با تغییر نوع حلال استخراج كننده 42

جدول 4-4- مقایسه راندمان استخراج برای مشتق سازی قبل و در حین استخراج. 44

جدول 4-5 تكرارپذیری روش میكرو استخراج مایع- مایع پخشی. 50

جدول4-6 ضریب همبستگی، محدوده خطی، حد تشخیص، راندمان استخراج و فاكتور تغلیظ ایزوپرنالین با استفاده از روش DLLME-GC-FID.. 52

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 اثر نوع فاز پخش كننده 39

نمودار 4-2 تغییرات راندمان استخراج بر حسب حجم استون به عنوان فاز پخش كننده 41

نمودار 4-3-تغییرات فاز ته نشین شده با افزایش حجم كلروبنزن. 43

نمودار 4-4- تغییرات فاكتور تغلیظ بر حسب حجم كلروبنزن. 44

نمودار 4-5 تغییرات سطح زیر پیك ها برحسب زمان استخراج. 45

نمودار 4-6- تغییرات سطح زیر پیک بر حسب حجم استیك انیدرید. 46

نمودار 4-7- تغییرات سطح زیر پیک بر حسب درصد پتاسیم کربنات.. 47

نمودار 4-8 تغییرات حجم فاز ته نشین شده برحسب درصد نمك… 48

نمودار 4-9 تغییرات راندمان استخراج بر حسب درصد نمك… 49

نمودار 4-10-تغییرات فاكتور تغلیظ برحسب درصد نمك… 50

فهرست شكل ها

شکل 1-1ساختار گروه کاتکولی. 8

شکل 2-1 شمایی از یک کارتریج مورد استفاده در استخراج با فاز جامد. 13

شکل 2-2 نمودار فازی مواد. 15

3-2- لوازم آزمایشگاهی 30

3-3- تهیه و آماده کردن پودر گیاه هلپه 30

3-4- استخراج عصاره (عصاره گیری بوسیله شیکر(ماسراسیون)) 31

3-5- آماده سازی نمونههای روغن 31

3-6- اندازه گیری ترکیبات فنولی 32

3-6-1- رسم منحنی استاندارد و معادله خط رابطه جذب و غلظت اسید گالیک (منحنی کالیبراسیون) 32

3-6-2- اندازهگیری ترکیبات فنولی روغن کانولای بدون آنتیاکسیدان سنتزی 33

3-6-3- اندازه گیری ترکیبات فنولیک عصاره گیاه هلپه 34

3-7- اندازهگیری ترکیبات توکوفرولی 34

3-7-1- ترسیم منحنی کالیبراسیون 34

3-7-2- اندازهگیری ترکیبات توکوفرولی نمونه روغن بدون آنتیاکسیدان 35

3-7-3- اندازهگیری ترکیبات توکوفرولی عصاره گیاه هلپه 35

3-8- بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره 36

3-8-1- آزمون حذف رادیکال های آزاد DPPH 36

3-8-2- آزمون بتاکاروتن – لینولئیک اسید 37

3-8-3- شاخص پایداری اكسایشی(OSI) 38

3-9- آزمون پایداری روغن 39

3-9-1 شرایط حرارت دهی 39

3-9-2- اندیس اسیدی 39

3-9-3- شاخص پایداری اکسایشی (OSI) 39

3-9-4- اندازگیری عدد پراکسید (PV) 40

3-9-5- اندازگیری عدد کربونیل 41

3-9-6- شاخص رنگی 42

3-9-7- اندازگیری مقدار کل ترکیبات قطبی 42

3-9-7-1- آماده سازی سیلیکاژل 42

3-9-7-2- پر کردن ستون کروماتو گرافی 43

3-9-7-3- تهیه و آماده سازی نمونه وحلال جداسازی 43

3-9-8- اندازهگیری عدد دیان مزدوج (کونژوگه) 43

3-9-9- اندازگیری عدد یدی 44

3-10- تجزیه و تحلیل آماری 44

فصل چهارم 45

نتایج 45

4-1- محتوای ترکیبات فنولیک عصارههای مختلف گیاه هلپه 45

4-2- مقدار توکوفرول به دست آمده از عصاره های گیاه هلپه 46

4-3- نتایج به دست آمده برای فعالیت آنتی اکسیدانی، طبق آزمون های مختلف برای عصاره های گیاه هلپه 47

4-4- بررسی خاصیت آنتیاکسیدانی عصارههای گیاه هلپه با غلظت ppm 200 در روغن کانولا 50

4-4-1- تغییرات عدد اسیدی طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 51

4-4-2- تغییرات عدد پراکسید طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 52

4-4-3- تغییرات عدد یدی طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 54

4-4-4- تغییرات عدد کربونیل طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 55

4-4-5- تغییرات عدد کنژوگه طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 56

4-4-6- تغییرات شاخص پایداری اکسایشی طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 57

4-4-7- تغییرات مقدار فنول طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 59

4-4-8- تغییرات شاخص رنگی طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 60

4-4-9- تغییرات مقادیر کل ترکیبات قطبی طی فرآیند حرارت دهی در دمای 180 درجه سانتیگراد 61

فصل پنجم 63

بحث و نتیجه گیری 63

5-1- شاخص کیفی روغن اولیه. 63

5-2- اندازه گیری محتوای ترکیبات فنولیک عصاره گیاه هلپه. 64

5-3- ترکیبات توکوفرولی عصاره های گیاه هلپه. 65

5-4- بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های مختلف گیاه هلپه. 66

5-4-1- اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدانی با درصد مهار رادیکال آزاد DPPH 66

5-4-2- اندازه گیری قدرت آنتی اکسیدانی با روش بتا کاروتن- لینولئیک اسید 67

5-4-3- بررسی شاخص پایداری اکسایشی عصاره های گیاه هلپه. 68

5-5- آزمون پایداری حرارتی روغن. 69

5-5-1- تغییرات عدد اسیدی. 69

5-5-2- عدد پراکسید. 70

5-5-3- تغییرات عدد یدی. 70

5-5-4- تغییرات عدد کربونیل. 71

5-5-5- تغییرات عدد کنژوکه. 72

5-5-6- شاخص پایداری اکسایشی. 73

5-5-7- تغییرات ترکیبات فنولی. 73

5-5-8- تغییرات شاخص رنگی. 74

5-5-9- مقادیر کل ترکیبات قطبی. 74

نتیجه گیری کلی. 75

پیشنهادات. 78

فهرست منابع. 79

فهرست جداول

عنوانصفحه

جدول 4-1: میانگین مقدار فنول کل عصارهها با روش های مختلف عصاره گیری از گیاه Helpeh 46

جدول 4-2: میانگین مقدار توکوفرول عصاره با روش های مختلف عصاره گیری از گیاه Helpeh 47

جدول 4-3: میانگین درصد مهار رادیکال آزاد DPPH در عصاره های مختلف گیاه Helpeh 48

جدول 4-4: میانگین درصد بی رنگ شدن بتاکاروتن در عصاره های مختلف گیاه Helpeh 49

جدول 4-5: میانگین مقدار شاخص پایداری اکسایشی در غلظت ppm200 عصارههای مختلف گیاه Helpeh. 50

جدول4-6: میانگین تغییرات عدد اسیدی در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 51

جدول4-7: میانگین تغییرات عدد پراکسید در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 53

جدول4-8: میانگین تغییرات عدد یدی در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 54

جدول4-9: میانگین تغییرات عدد کربونیل در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 55

جدول4-10: میانگین تغییرات عدد کنژوگه در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 57

جدول4-11: میانگین تغییرات شاخص پایداری اکسایشی در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 58

جدول4-12: میانگین تغییرات مقدار فنول در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 59

جدول4-13: میانگین تغییرات شاخص رنگی در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 61

جدول4-14: میانگین تغییرات ترکیبات قطبی در عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 طی دوره حرارت دهی. 62

جدول 5-1: ساختار اسید چرب روغن كانولای فاقد آنتی اكسیدان. 63

جدول 5-2: خصوصیات شیمیایی روغن كانولای فاقد آنتی اكسیدان. 64

فهرست اشکال

عنوانصفحه

شکل 3- 1- دستگاه شیکر. 31

شکل3-2- منحنی استاندارد غلظت اسید گالیک در برابر میزان جذب خوانده شده درطول موج ٧۶٥ نانومتر. 33

شکل 3-3- منحنی كالیبراسیون میزان آلفا- توكوفرول در برابر میزان جذب خوانده شده در طول موج 520 نانومتر. 35

شکل 3-4- دستگاه اسپکتروفتومتر. 38

شکل 3- 5- دستگاه رنسیمت مدل 743. 39

شکل3-6- منحنی كالیبراسیون غلظت آهن ш در برابر جذب خوانده شده درطول موج 500 نانومتر 40

شکل 4-1: مقایسه میانگین مقدار فنولیک عصارههای گیاه هلپه. 46

شکل 4-2: مقایسه میانگین مقدار ترکیبات توکوفرولی عصارههای گیاه هلپه. 47

شکل 4-3: مقایسه میانگین درصد مهار رادیکال آزاد DPPH در عصاره های مختلف گیاه هلپه در غلظت ppm 200. 48

شکل 4-4: مقایسه میانگین درصد بی رنگ شدن بتاکاروتن در عصاره های مختلف گیاه هلپه در غلظت ppm 200. 49

شکل 4-5: مقایسه میانگین شاخص پایداری اکسایشی در عصاره های مختلف گیاه هلپه در غلظت ppm 200. 50

شکل 4-6: مقایسه میانگین تغییرات عدد اسیدی عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 52

شکل 4-7: مقایسه میانگین تغییرات عدد پراکسید عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 53

شکل 4-8: مقایسه میانگین تغییرات عدد یدی عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 54

شکل 4-9: مقایسه میانگین تغییرات عدد کربونیل عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 56

شکل 4-10: مقایسه میانگین تغییرات عدد کنژوگه عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 57

شکل 4-11: مقایسه میانگین شاخص پایداری اکسایشی عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 59

شکل 4-12: مقایسه میانگین تغییرات مقدار فنول عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 60

شکل 4-13: مقایسه میانگین تغییرات شاخص رنگی عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 61

شکل 4-14: مقایسه میانگین تغییرات ترکیبات قطبی عصارههای مختلف در غلظت ppm 200 در روغن کانولا طی دوره حرارت دهی. 62

چکیده