1-13-3- اثرات تنش شوری بر روابط آبی بادام و سایر درختان میوه………………………..26

1-13-4- اثرات تنش شوری بر محتوی فنل و ظرفیت آنتی اکسیدانتی بادام و سایر درختان میوه….28

1-14- اثرات تنش شوری بر خصوصیات بیوشیمیایی بادام و سایر درختان میوه………29

1-14-1- اثرات تنش شوری بر مکانیسم­های دفاعی آنزیمی……………………………29

1-14-1-1 سوپر­اکسید دیسموتاز (SOD)……………………………………………………30

1-14-1-2- کاتالاز (CAT)…………………………………………………………………….30

1-14-1-3-پراکسیداز­ها……………………………………………………………………….31

1-14-1-3-1-آسکوربات پراکسیداز (APX)…………………………………………………..31

1-14-1-3-2- گایاکول پراکسیداز (GPX) …………………………………………………….31

1-14-2- اثرات تنش شوری بر فعالیت آنزیم­های پراکسیداز، کاتالاز،آسکوربات پراکسیداز در بادام و سایر درختان میوه…32

1-14-3- اثرات تنش شوری بر محتوی پراکسید هیدروژن در بادام و سایر درختان میوه…33

1-14-4- اثرات تنش شوری بر محتوی پروتئین­های محلول کل در بادام و سایر درختان میوه….34

1-14-5- اثرات تنش شوری بر سنتز تنظیم کننده­های اسمزی بادام و سایر درختان میوه…..36

1-14-5-1-پرولین……………………………………………………………………………..37

1-14-5-2-کربوهیدرات­های محلول و نامحلول………………………………………………..39

1-14-6- اثرات تنش شوری بر پراکسیداسیون لیپیدها در بادام و سایر درختان میوه…..40

1-15- اثرات تنش شوری بر وضعیت عناصر غذایی در بادام و سایر درختان میوه……… 42

2-مواد و روش­ها………………………………………………………………………………46

2-1- محل انجام آزمایش……………………………………………………………………..47

2-2- طرح آزمایشی……………………………………………………………………………47

2-3- مواد آزمایشی………………………………………………………………………….47

2-3-1-خصوصیات ژنوتیپ­های مورد مطالعه………………………………………………….49

2-4-اعمال تیمار شوری………………………………………………………………………50

2-5-ارزیابی صفاتمورفولوژیک………………………………………………………….51

2-6-ارزیابی صفات فیزیولوژیک……………………………………………………………..52

2-6-1-پارامترهای فلورسانس کلروفیل……………………………………………………52

2-6-2- سنجش کلروفیل و کارتنوئید……………………………………………………..53

2-6-3-شاخص کلروفیل…………………………………………………………………..53

2-6-4-محتوای نسبی آب برگ…………………………………………………………53

2-6-5- نشت یونی نسبی………………………………………………………………54

2-6-6- درصد آسیب دیدگی غشاء سلولی……………………………………………..54

2-6-7- فنل کل……………………………………………………………………………..54

2-6-7-1- استخراج از بافت میوه…………………………………………………………54

2-6-7-2- تعیین میزان فنل کل با روش اسپکتروفتومتری……………………………55

2-6-8- ظرفیت آنتی­اکسیدانی کل………………………………………………………..56

2-7-ارزیابی صفات بیوشیمیایی………………………………………………………….56

2-7-1-کربوهیدرات­های محلول………………………………………………………………56

2-7-2-کربوهیدرات­های نامحلول……………………………………………………………58

2-7-3-پرولین…………………………………………………………………………………59

2-7-4-پراکسیداسیون لیپیدها……………………………………………………………60

2-7-4-1-مالون دی­آلدئید(MDA) …………………………………………………………60

2-7-4-2-سنجش سایر آلدئید­ها (پروپانال، بوتانال، هگزانال، هپتانال و پروپانال دی متیل استال)….60

2-7-5-پراكسید هیدروژن………………………………………………………………..61

2-7-6-پروتئین­ محلول کل و سنجش فعالیت آنزیم­ها…………………………………61

2-7-6-1-تهیه بافر استخراج……………………………………………………………..61

2-7-6-2-مرحله استخراج……………………………………………………………….61

2-7-6-3-پروتئین محلول کل……………………………………………………………62

2-7-6-3-1-تهیه بافر­های سنجش…………………………………………………….62

2-7-6-3-2-تعیین محتوی پروتئین محلول کل…………………………………………62

2-7-6-4- آنزیم پراکسیداز(POD)……………………………………………………..63

2-7-6-4-1-تهیه بافر­های سنجش…………………………………………………….63

2-7-6-4-2-تعیین فعالیت آنزیم…………………………………………………………63

2-7-6-5-آنزیم آسكوربات ­پراكسیداز (APX)………………………………………….64

2-7-6-5-1-تهیه بافرهای سنجش……………………………………………………..64

2-7-6-5-2-تعیین فعالیت آنزیم………………………………………………………….64

2-7-6-6-آنزیم کاتالاز (CAT) …………………………………………………………….64

2-7-6-6-1-تهیه بافرهای سنجش……………………………………………………..64

2-7-6-6-2-تعیین فعالیت آنزیم کاتالاز………………………………………………….64

2-8- عناصر معدنی ریشه و برگ…………………………………………………………65

2-8-1- تهیه خاکستر……………………………………………………………………..65

2-8-2-نیتروژن………………………………………………………………………..65

2-8-3-پتاسیم…………………………………………………………………………..66

2-8-3-1- آماده کردن محلول های سنجش…………………………………………..66

2-8-3-2- تعیین محتوی پتاسیم………………………………………………….66

2-8-4-سدیم………………………………………………………………………..67

2-8-4-1- آماده کردن محلول های سنجش………………………………………67

2-8-4-2-تعین محتوی سدیم………………………………………………………68

2-8-5-فسفر…………………………………………………………………………..69

2-8-5-1- آماده کردن محلول های سنجش……………………………………….69

2-8-5-2-تعین محتوی فسفر………………………………………………………..69

2-8-6-کلسیم…………………………………………………………………………70

2-8-7- منیزیم………………………………………………………………………….71

2-8-8- آهن………………………………………………………………………….71

2-8-9- روی………………………………………………………………………..72

2-8-10- مس…………………………………………………………………………73

2-8-11-کلر…………………………………………………………………………74

2-9- تجزیه و تحلیل داده ­ها…………………………………………………………..74

3-نتایج و بحث………………………………………………………………………..75

3-1-ارزیابی برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر صفات مورفولوژیک…………………77

3-2-ارزیابی برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر صفات فیزیولوژیک…………………87

3-2-1-اثر تیمار شوری بر تغییرات کلروفیل فلورسانس………………………..87

3-2-1-1-برهمکنش تیمار شوری و ژنوتیپ بر تغییرات کلروفیل فلورسانس……87

3-2-1-2-برهمکنش زمان و ژنوتیپ بر تغییرات کلروفیل فلورسانس…………..90

3-2-1-3-برهمکنش تیمار شوری و زمان بر تغییرات کلروفیل فلورسانس……..93

3-2-2- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی رطوبت نسبی برگ…………….94

3-2-3- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی نشت یونی و آسیب دیدگی غشاء سلولی…..95

3-2-4- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر شاخص کلروفیل………………………96

3-2-5- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی کلروفیل­هایa،b، کل و کارتنوئید…….97

3-3-ارزیابی برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر خصوصیات بیوشیمیایی……………..101

3-3-1- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانتی…101

3-3-2- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی کربوهیدرات­های محلول و نامحلول…..102

3-3-3- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی پرولین…………………………………108

3-3-4- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر پراکسیداسیون لیپیدها (محتوی مالون دی آلدئید و سایر آلدئید­ها….109

3-3-5- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی پروتئین­های محلول کل……………….111

3-3-6- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر فعالیت آنزیم کاتالاز…………………………….112

3-3-7- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز……………..114

3-3-8- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز…………115

3-3-9- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی پراکسیداسیون هیدروژن……………117

3-4- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر وضعیت عناصر غذایی پرمصرف و کم­مصرف در برگ و ریشه..119

3-4-1- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی سدیم برگ و ریشه……………………119

3-4-2- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی نیتروژن برگ و ریشه………………….120

3-4-3- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی پتاسیم برگ و ریشه………………….122

3-4-4- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی کلسیم برگ و ریشه………………….125

3-4-5- برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر محتوی منیزیم برگ و ریشه……………………126

3-4-6-برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر غلظت فسفر برگ و ریشه……………………..128

3-4-7-برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر غلظت کلر برگ و ریشه………………………134

3-4-8-برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر غلظت روی برگ و ریشه………………………135

3-4-9-برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر غلظت مس برگ و ریشه……………………….136

3-4-10-برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر غلظت آهن برگ و ریشه………………………137

3-5- همبستگی بین صفات……………………………………………………………142

3-6-نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………..147

3-7-پیشنهادات…………………………………………………………………………..148

4-منابع علمی……………………………………………………………………………149

5-ضمائم…………………………………………………………………………………….159

چکیده:

ترکیب پایه و پیوندک می­تواند خصوصیات رشدی و غلظت عناصر غذایی برگ و ریشه­های بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی، بیوشیمیایی و غلظت عناصر غذایی پرمصرف و کم­مصرف در برگ و ریشه­های تعدادی از ژنوتیپ­های بادام، آزمایشی گلدانی با دو عامل ژنوتیپ در 11 سطح، شامل تونو، نان­پاریل، مامایی، شکوفه، سهند، شاهرود 12، A₂₀₀، 25 -1، 16-1 و 40-13 پیوند شده روی پایه GF₆₇₇و پایه GF₆₇₇(پیوند نشده به عنوان شاهد) و فاکتور شوری آب آبیاری شامل صفر، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر نمک که به ترتیب هدایت الکتریکی برابر 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسی زیمنس بر متر داشتند، انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال تنش شوری و افزایش غلظت آن، شاخص­های رشدی شامل ارتفاع شاخه، قطر شاخه، تعداد برگ کل، تعداد برگ­ سالم، تراکم برگ روی شاخه اصلی، وزن تر و وزن خشک برگ­، سطح برگ و نسبت سطح برگ­، محتوای رطوبت نسبی برگ­، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، شاخص کلروفیل، کلروفیل­های a، b و کل و کاروتنوئید در تمامی ژنوتیپ­های مطالعه شده، کاهش یافتند و تعداد برگ­های نکروزه، میزان ریزش برگ، نسبت وزن خشک به وزن تر اندام هوایی، نسبت وزن تر و خشک ریشه به وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد نشت یونی و درصد آسیب دیدگی غشاء سلولی، افزایش یافتند. ارزیابی تغییرات فلورسانس کلروفیل نشان داد، تنش شوری از طریق افزایش میزان فلورسانس حداقل و کاهش میزان فلورسانس حداکثر، باعث کاهش فلورسانس متغیر در گیاهان شد و نسبت فلورسانس متغیر به فلورسانس حداکثر (حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II) را از 83/0 در گیاهان شاهد به 72/0 در برگ­های بالایی در پایه GF₆₇₇و رقم سهند پیوند شده روی این پایه و 70/0 در برگ های پایینی کاهش داد. بر این اساس، کاهش یاد شده نشانه تنش مخرب در گیاهان مذکور است. به طورکلی، نتایج این تحقیق حاکی از آن است که هم پایه و هم نوع ژنوتیپ پیوندی بر درجه تحمل در برابر تنش شوری نقش دارند. نهال­های GF₆₇₇که پیوندی روی آن­ها انجام نشده بود، توانستند تیمار شوری 4/2 گرم در لیتر (با هدایت الکتریکی 9/4 دسی زیمنس بر متر) را به خوبی تحمل کنند ولی با افزایش غلظت نمک، به­شدت دچار تنش شدند. نوع ژنوتیپ پیوندی نیز در افزایش تحمل به تنش شوری نقش بسزایی داشت. در مجموع صفات مورفولوژی، فیزیولوژی، بیوشیمیایی و عناصر غذایی پرمصرف و کم­مصرف بررسی شده در این تحقیق رقم شاهرود 12، به عنوان متحمل­ترین رقم به تنش شوری انتخاب شد. این رقم توانست به خوبی شوری تا 6/3 گرم در لیتر (3/7 دسی زیمنس بر متر) و تا حدودی نیز شوری 8/4 گرم در لیتر (8/9 دسی زیمنس بر متر)، را تحمل کند. در نقطه مقابل، رقم سهند و ژنوتیپ 16-1، به عنوان حساس­ترین ژنوتیپ­ها، نسبت به تنش شوری تشخیص داده شدند. این ژنوتیپ­ها همانند پایه­های شاهد (پیوند نشده)، تنها توانستند، شوری تا 9/4 دسی زیمنس بر متر)، را تحمل نمایند.

مقدمه و هدف:

شش درصد از مساحت كل كره زمین شور است و از این مقدار، حدود 45 میلیون هكتار كه جزو اراضی آبیاری به شمار می روند، شور هستند . [Munns, 2002] برخی از اراضی به قدری شور هستند كه تولید محصول در آن اقتصادی نیست و در بسیاری از اراضی به خاطر تجمع نمك، امكان كشت سالیانه وجود ندارد . شوری معمولاً بیشتر در نواحی خشك و نیمه خشک و مناطقی كه بارندگی به حد كافی جهت شستشوی نمك­ها از ناحیه ریشه كافی نیست، مشکل ساز است . در حدود یک سوم از مساحت کل خاك­های شور دنیا در قاره آسیا قرار دارد .[Munns, 1993] حدود 12 درصد از کل مساحت کشور ایران معادل 19 میلیون هکتار به صورت کشت و آیش و به منظور تولیدات کشاورزی استفاده می­شود ]مومنی، 1389[.

بادام (Prunus dulcis)، یکی از درختان میوه مناطق معتدله بومی فلات ایران است که طبق آخرین آمار به دست آمده در سال 1390، ایران با سطح زیر کشت بیش از 170 هزار هکتار و تولید 158 هزار تن، سومین کشور تولیدکننده آن در دنیا محسوب می­شود [FAO, 2013]. بادام در مناطقی با زمستان­های معتدل و تابستان­های گرم و خشک رشد می­کند. از طرفی اكثر مناطق ایران در اقلیم خشك و نیمه خشک قرار دارند که رشد و نمو گیاهان را با محدودیت خشکی و شوری مواجه می کند. معمولاً در این گونه مناطق شوری آب نیز بالاست که این امر، موجب آسیب بیشتر می شود. در این میان ترکیب پایه و پیوندک به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در میزان حساسیت یا تحمل به شوری در درختان میوه کشت شده ازجمله بادام در نظر گرفته شده است .

تحقیقات متعددی نشان داده­اند که آستانه تحمل به شوری اكثر درختان میوه هسته­دار ازجمله بادام نسبت به تنش شوری پایین است بطوری­که گزارش شده است که حد آستانه تحمل این گیاه، 5/1 دسی­زیمنس بر متر و شیب منحنی كاهش در عملکرد آن به ازای هر واحد شوری (دسی زیمنس بر متر)، 19% است [Bernstein, 1956; Brown and Bernstein 1953]،که بر اساس معادله مانس و هافمن [1977]،در شوری 8/2 دسی­زیمنس بر متر، به میزان 25 درصد و 1/4 دسی­زیمنس بر متر به میزان 50 درصد و سرانجام در 8/6 دسی­زیمنس بر متر تا میزان 100 درصد از عملكرد آن كاسته می­شود .در تحقیقات انجام شده در زمینه بررسی میزان تحمل پایه­های مختلف بادام نسبت به تنش شوری مشخص شده است که پایه GF₆₇₇متحمل به شوری می­باشد، درحالی که پایه نماگارد [P.persicaXP. davidiana]، حساسیت بالایی به شوری دارد . تحمل پایه GF₆₇₇نسبت به سطوح مختلف شوری حاصل از کلرید سدیم موردبررسی قرارگرفته و نشان داده شده است که این پایه نسبت به شوری متحمل است به طوری که شوری تا 60 میلی مولار (5/5 دسی زیمنس بر متر) را تحمل می­کند . همچنین، گزارش شده است که پایه GF₆₇₇از طریق مكانیسم تدافعی ایجاد محدودیت در جذب و یا انتقال سدیم به قسمت­های هوایی و نیز حفظ سطح مناسبی از پتاسیم، تحمل بالاتری نسبت به نمك کلرید سدیم در مقایسه با پایه بذری تووانو (هیبرید بین رقم خودگرده افشان تونو و رقو ژنکو در شرایط گرده افشانی کنترل شده) داشته و می­تواند شوری تا 50 میلی مولار (2/5 دسی زیمنس بر متر) را نیز تحمل کند ]اورعی و همکاران، 1390[. لذا با توجه به گزارش های موجود، از این پایه می­توان به عنوان یک پایه متحمل به شوری برای مناطقی با شوری متوسط استفاده نمود. همچنین، پژوهش­های انجام یافته، نشان می­دهد که تمامی شاخص­های رشدی بادام ازجمله خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی، بیوشیمیایی و غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه­های بادام تحت تنش شوری قرار می­گیرند که ارقام مختلف بادام، عکس العمل های متفاوتی به سطوح مختلف شوری نشان می­دهند Rahemi et al., 2008; Munns and tester, 2008 Moreno and Cambra, 1994; Montaium et al., 1994;] [Noitsakis et al, 1997. بنابرین تحقیق حاضر به منظور دستیابی به اهداف زیر انجام شد.

1) بررسی تغییرات مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ­های مورد مطالعه در برابر تنش شوری.

2) تأثیر تنش شوری برجذب عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف.

3) تأثیر نوع ژنوتیپ­ پیوند شده بر میزان جذب عناصر غذایی توسط پایه GF₆₇₇.

4) مقایسه مقاومت به شوری بین ارقام تجارتی خارجی و داخلی و ژنوتیپ­های امیدبخش پیوند شده روی پایه GF₆₇₇.

2-5-2- شیر و خوراک مصرفی………………………………………………………………26

2-5-3- دوره پیش از شیرگیری………………………………………………………………31

2-5-4- دوره پس از شیرگیری…………………………………………………………………33

2-5-5- اثرات طولانی مدت………………………………………………………………….34

2ـ5ـ6 ـ توسعه شکمبه…………………………………………………………………….35

2-6- معرفی گیاهان دارویی و تاثیر آن بر عملکرد حیوانات………………………………37

2-6-1- تاثیر رزماری بر عملکرد حیوانات……………………………………………………40

2-6-2- تاثیر مرزه بر عملکرد حیوانات……………………………………………………41

2-6-3- تاثیر زنجبیل بر عملکرد حیوانات………………………………………………….42

2-6-4- اشکال متداول استفاده از گیاهان دارویی در دامپروری…………………………44

2-6-4-1- پودر………………………………………………………………………………..44

2-6-4-2- چای­ها……………………………………………………………………………..45

2-6-4-3- جوشانده­ها…………………………………………………………………..45

2-6-4-4- خیسانده گیاه…………………………………………………………………45

2-6-4-5- عصاره­ها………………………………………………………………………..46

2-6-4-6- اسانس­ها……………………………………………………………………47

2-6-4-7- کپسولـها و قرص­ها…………………………………………………………….47

2-6-4-8- ضمادها………………………………………………………………………….47

2-6-4-9- کمپرس­ها………………………………………………………………………..47

2-6-4-10- شربت………………………………………………………………………….48

2-6=4- 11- لوسیون…………………………………………………………………….48

2-6-4- 12- پماد و کرم­ها……………………………………………………………….48

2-6-4-13- اسپری، بخور…………………………………………………………………..48

2-6-4-14- دود­ دادن…………………………………………………………………….48

فصل سوم: مواد و روش کار

3-1- مکان و زمان اجرای طرح………………………………………………………..50

3-2- نحوه اجرای طرح ………………………………………………………………..50

3-3- مدیریت گوساله ها …………………………………………………………….51

3-4- اندازه گیری ها و نمونه برداری ها…………………………………………..52

3-4-1- خوراک مصرفی……………………………………………………………….52

3-4-2- وزن بدن………………………………………………………………………..53

3-4-3- امتیاز مدفوع…………………………………………………………………..53

3-4-4- رشد اسکلتی…………………………………………………………………..53

3-4-5- نمونه گیری از خون……………………………………………………………… 53

3-5- تجزیه و تحلیل آماری…………………………………………………………….. 54

فصل چهارم: بحث و نتایج

4- مصرف جیره آغازین, ماده خشک مصرفی، افزایش وزن روزانه, بازده خوراک ,وزن از شیرگیری و وزن نهایی……58

4ـ1- جیره آغازین مصرفی…………………………………………………………….58

4ـ2- ماده خشک مصرفی……………………………………………………………..61

4ـ3- بازده خوراک…………………………………………………………………….63

4ـ4- افزایش وزن روزانه……………………………………………………………….67

4-5- وزن از شیرگیری و وزن نهایی………………………………………………….69

4ـ6- امتیاز مدفوع……………………………………………………………………70

4ـ7- صفات مربوط به رشد اسکلتی……………………………………………..71

4-7-1- دور سینه…………………………………………………………………….71

4-7-2- عرض بین استخوان هیپ…………………………………………………..72

4ـ8- فراسنجه های سرم خون در دوره های 9، 30، 40 و 70 روزگی…………….72

4ـ8-1- بتا- هیدروکسی بوتیرات…………………………………………………….76

4ـ8-2- گلوکز………………………………………………………………………….76

4ـ8-3- آلبومین………………………………………………………………………..79

4ـ8-4- پروتئین کل…………………………………………………………………..81

4ـ8-5- گلوبولین……………………………………………………………………..82

فصل پنجم: نتیجه گیری

5ـ نتیجه گیری…………………………………………………………………………85

5ـ1ـ مشکلات و محدودیت های این پژوهش………………………………………..85

5ـ2ـ پیشنهادات……………………………………………………………………….85

منابع……………………………………………………………………………………88

چکیده:

2-4- اسید فایتیک و آنزیم فیتاز……………………………………….. 31

2-4-1- اسید فایتیک و ساختمان آن…………………………………..32

2-4-1-1- روش‏های کاهش اسید فایتیک……………………………. 36

2-4-2- آنزیم فیتاز………………………………………………………..37

2-4-2-1- منابع فیتاز……………………………………………………. 39

2-4-2-2- اثر فیتاز میکروبی بر زیست فراهمی مواد مغذی………….. 42

فصل سوم:روش تحقیق………………………………………………….. 44

3-1- محل و زمان اجراء آزمایش…………………………………………. 45

3-2- آماده سازی سالن………………………………………………….. 45

3-3- مدیریت پرورش……………………………………………………… 46

3-4- تهیه کنجاله کنجد……………………………………………………. 47

3-5- آنزیم فیتاز ناتافوس…………………………………………………. 47

3-6- آماده سازی دان و جیره ‏ها………………………………………… 48

3-7- روش تحقیق……………………………………………………….. 50

3-8- اندازه‏ گیری صفات………………………………………………… 51

3-8-1- اندازه‏ گیری خوراک مصرفی……………………………………. 51

3-8-2- اندازه‏گیری افزایش وزن بدن……………………………………. 52

3-8-3- اندازه‏گیری ضریب تبدیل غذایی………………………………… 53

3-9-6- اندازه‏گیری درصد وزن کبد، قلب و سنگدان……………………. 53

3-9-7- اندازه‏گیری درصد سینه………………………………………….. 54

3-9-8- اندازه‏گیری درصد ران‏ها…………………………………………… 54

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………. 55

4-1- افزایش وزن بدن……………………………………………………. 56

4-2- مصرف خوراک……………………………………………………… 59

4-3- ضریب تبدیل غذایی…………………………………………………. 62

4-4- خصوصیات لاشه…………………………………………………… 64

فصل پنجم:بحث،نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………. 67

5-1- بحث……………………………………………………………… 68

5-2-نتیجه گیری……………………………………………………. 69

5-3- پیشنهادات…………………………………………………….. 70

منابع و ماخذ:…………………………………………………………. 71

چکیده:

این آزمایش به منظور بررسی استفاده از سطوح مختلف كنجاله كنجد و دو روش جیره نویسی بر اساس اسید های آمینه كل و اسید های آمینه قابل هضم به همراه آنزیم فیتاز بر عملکرد، و خصوصیات لاشه در جوجه گوشتی انجام گرفت. 360 قطعه جوجه گوشتی یکروزه در 12 تیمار، 3 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار تخصیص داده شدند. جوجه‏ها به مدت 42 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت آزمایش فاکتوریل 2 × 2 × 3 شامل سه سطح كنجاله كنجد (صفر، 12 و 24 درصد) و دو روش جیره نویسی بر پایه اسید های آمینه كل و قابل هضم به همراه دو سطح وجود و عدم وجود آنزیم فیتاز در دوره پرورش داده شدند. کلیه جیره‏های آزمایشی حاوی حداقل مقادیر مواد مغذی توصیه شده انجمن ملی تحقیقات تعذیه‏ای (1994،NRC) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل سطوح مختلف كنجاله كنجد، و آنزیم فیتاز بر روی افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذایی، خوراک مصرفی در هفته‏های مختلف پرورش دارای اختلاف معنی دار بود (05/0P>). سطوح 24% کنجاله کنجد باعث افزایش وزن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی و كاهش وزن برخی از اجزای لاشه در هفته های مختلف پرورشی نسبت به سطوح صفر و 12% گردید (05/0P<). استفاده از روش جیره نویسی بر اساس اسید های آمینه كل سبب افزایش وزن، افزایش مصرف خوراك و كاهش ضریب تبدیل غذایی و افزایش وزن برخی از اجزای لاشه شد (05/0P>).استفاده از آنزیم فیتاز موجب افزایش مصرف خوراك و افزایش وزن برخی از اجزای لاشه شد (05/0P>).

فصل اول: کلیات تحقیق

1- مقدمه

امروزه مساله تامین غذا و مصرف آن به عنوان یکی از اساسی ترین موضوعات جوامع بشری در آمده است. باید عنوان کرد که رسیدن به استقلال سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری جدا از تأمین امنیت غذایی عملاً بی‏مفهوم است. جهانی که امروزه 7 میلیارد انسان را در خود جای داده است تغذیه را مهمترین مسئله حال و آینده خود می‏داند. محدودیت منابع غذایی و مهمتر از آن انحصار منابع و تولید غذای میلیاردها انسان در تعدادی از کشورهای پیشرفته و توزیع نامتعادل آن در جهان تراژدی غم‏انگیز فقر و گرسنگی و در نهایت مرگ را برای میلیون‏ها نفر کودک، زن و مرد را در کشورهای عقب‏مانده رقم می‏زند. فقر و گرسنگی و قحطی، حوادث دردناکی هستند که اغلب بخاطر محدودیت‏های اقتصادی یا مسائل سیاسی و نه بخاطر کمبود مواد غذایی در بازارهای جهانی در کشورهای خاصی می‏تواند به وقوع پیوندد. در بین غذاهای مورد استفاده انسان، پروتئین حیوانی هم به لحاظ دارا بودن تمام اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن انسان و سهل‏الهضم بودن آن نقش اساسی و مهمی در رشد و سلامتی و تکامل جسمانی انسان دارد. در میان انواع پروتئین‏های حیوانی گوشت طیور به دلایل کم چرب بودن، ارزانی آن نسبت به انواع گوشت‏های دیگر، بهبود بازده تولید، پذیرش ایده‏ها و ابداعات نو بواسطه پیشرفت تکنیک‏های فرآوری روی آن و در نتیجه ارائه محصولات متنوع از موقعیت بیشتری نسبت به سایر گوشت‏های دامی برخوردار شده است. افزایش جمعیت جهان نیاز بشر را به مواد پروتئینی روز به روز افزایش می‏دهد و همین مسئله سبب شده است كه بسیاری از حیوانات كه گوشت آنها قابل مصرف انسان می‏باشد به صورت اهلی درآمده و با پرورش صنعتی آنها بخشی از احتیاجات پروتئینی انسان برطرف گردد..

مصرف گوشت مرغ در آمریکا در طول جنگ جهانی دوم و پس از کمبود شدید گوشت گاو و خوک بشدت افزایش یافت. در اروپا نیز در سال 1996 پس از همه‏گیری جنون گاوی مصرف گوشت مرغ از مصرف سایر انواع گوشت‏ها پیشی گرفت. در سال 2011 رتبه‏بندی 10 کشور بزرگ تولید کننده گوشت مرغ در جهان به صورت زیر بود.

1- ایالات متحده (حدود 8/16 میلیون تن) 2- چین (حدود 2/13 میلیون تن)

3- برزیل (حدود 9/12 میلیون تن) 4- اتحادیه اروپا (حدود 7/2 میلیون تن)

5- مکزیک (حدود 8/2 میلیون تن) 6- هند (حدود 7/2 میلیون تن)

7- روسیه ( حدود 5/2 میلیون تن) 8- آرژانتین (حدود 8/1 میلیون تن)

9- ایران (حدود 6/1 میلیون تن) 10- تایلند ( حدود 4/1 میلیون تن)

تولید جهانی گوشت طیور در سال 2011 با دو درصد رشد به حدود 78 میلیون تن رسید، یعنی با نصف نرخ رشد سال قبل (نمودار 1-1) که به دلیل هزینه بالای خوراک و بیماری‏ها است.

افزایش قیمت خوراک هم اکنون رشد عرضه گوشت مرغ را در برزیل، چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، که نزدیک به دو سوم تولید جهانی گوشت طیور را در اختیار دارند، دچار رکود کرده است.

علی‏رغم افزایش ظرفیت پرورش مرغ مادر در چین و در نتیجه افزایش تولید جوجه یک‏روزه، به دلیل افزایش هزینه‏ها بخصوص هزینه خوراک رشد تولید از 7 درصد در سال 2010 به 3 درصد در سال 2011 رسید، این در حالی بود که دولت چین برای حمایت از تولید داخلی محدودیت‏های صادراتی اعمال کرده و قیمت سایر انواع گوشت نیز بالا بود. در اتحادیه اروپا در سال 2011 به دلیل اجرای قوانین جدید در مورد آسایش طیور افزایش بسیار ناچیزی در تولید گوشت طیور رقم می‏خورد. افزایش تولید در برزیل و ایالات متحده به خاطر تقاضای بالای گوشت طیور به دلیل ارزان بودن آن نسبت به سایر انواع گوشت‏ها است.

در سال 2011 رتبه‏بندی 10 کشور بزرگ صادر کننده گوشت مرغ به صورت زیر بود.

1- برزیل (حدود 3/3 میلیون تن) 2- آمریکا (حدود 3/3 میلیون تن)

3- اتحادیه اروپا (حدود 9/0 میلیون تن) 4- تایلند (حدود 475 هزار تن)

5- چین (حدود 440 هزار تن) 6- آرژانتین (حدود 250 هزار تن)

7- کانادا (حدود 155 هزار تن) 8- شیلی (حدود 80 هزار تن)

9- کویت (حدود 70 هزار تن) 10- اوکراین (حدود 35 هزار تن)

صادرات گوشت مرغ در سال 2011 با رشد 4/1 درصدی به حدود 9/8 میلیون تن می‏رسد، که به طور قابل توجهی از رشد 7 درصدی سال قبل کمتر است (نمودار 1-2).

زمان مناسب برای کاشت در خزانه: بسته به شرایط منطقه از اوایل تا اواخر بهمن ماه کاشت می­گردد.

تیمارهای مورد نیاز جهت برطرف کردن دوره خواب بذر:بدون هر گونه تیماری جوانه می زند. اما سرمادهی به مدت 4-1 هفته در ماسه مرطوب در دمای 5-0 درجه سانتیگراد درصد جوانه زنی را افزایش می دهد.

طول مدت جوانه زنی بذر، 15-10 روز و مدت زمان لازم جهت انتقال نشاء از خزانه به زمین اصلی، 70-50 روز است. بافت خاک مناسب برای رشد این گیاه، شنی لومی با زهکشی و هوادهی مناسب و pH مطلوب آن حدود 7 است.

اندام­های مورد استفاده: به ترتیب اهمیت، گل و برگ­ ها هستند.

زمان برداشت :

1- برداشت ریشه:در پاییز سال دوم، هنگامی که اندام هوایی گیاه خشک و قهوه ای شد، باید برداشت انجام گیرد و معمولاً از ماشین­های برداشت سیب­زمینی برای این کار استفاده می­شود.

2- برداشت برگ: باید در تابستان و درست قبل از باز شدن کامل گل­ها، برداشت شود و سپس در محلی که کاملاً سایه و دور از نور آفتاب است، خشک گردد.

عملیات پس از برداشت: جدا کردن ساقه های باقی مانده از ریشه و سپس شستن ریشه ها قبل از خشک کردن آنها از مهمترین عملیات پس از برداشت به شمار می­روند. خشک کردن باید در دمای 45-40 درجه سانتی­گراد انجام شود. میزان رطوبت ریشه پس از خشک شدن باید حدود 10 درصد و میزان مواد خارجی آن کمتر از 3 درصد باشد.

دقت های لازم در عملیات برداشت: برداشت باید در هوای آفتابی و خشک انجام شود. قبل از برداشت ریشه­ها، باید اندام هوایی گیاه از ارتفاع 5 سانتی متری سطح خاک بریده شود، ضمن اینکه رطوبت خاک نیز زیاد نباشد.

مراقبت­های ویژه در زمان داشت: بلافاصله پس از انتقال نشاء، حتماً باید آبیاری انجام گیرد.

عملکرد: عملکرد ریشه خشک به میزان 2 تا 6 تن در هکتار (بر حسب تراکم کاشت). عملکرد برگ خشک به میزان 2-1 تن در هکتار و عملکرد کل اندام هوایی به میزان 10-7 تن در هکتار است.

خواصدرمانی:مصرف سرخارگل، سبب تقویت سیستم ایمنی و بهبود زخم­ها می­شود و از عفونت­های دستگاه تنفسی فوقانی و سرماخوردگی پیشگیری می­کند (یزدانی و همکاران، 1383).

توت روباهی

نام علمی:Sanguisorba minor.L

توت روباهی، گیاهی چندساله است که تا ارتفاع 1 متر، رشد نموده و دارای برگ­های مرکب و گرد است. ساقه های گل دهنده باریک و منشعب می باشند. این گیاه به سالاد، پنیر و کره­های گیاهی افزوده می­شود. علاوه بر این، دارای مصارف دارویی است. گونه دیگری بنامS.anistroidesنیز وجود دارد که ازآن، بعنوان دارویی برای درمان دیابت استفاده می­شود.

منشاء آن، اروپا و آسیا (S.officinalis)، یا مرکز و جنوب اروپا (S.minor) می­باشد. بیشتر، ریشه خشک و گاهی قسمت های هوایی خشک شده، مورد استفاده قرار می­گیرد.

موارد استفاده و خواص: ریشه­های توت روباهی بعنوان داروی مؤثر برای درمان اسهال و داروی بواسیر شناخته شده­اند. این گیاه برای درمان التهاب های دارای خونریزی درروده بزرگو خونریزی رحم استفاده می­شود. همچنین، بصورت موضعی برای درمان بواسیر، ناراحتی­های مختلف پوستی ( مانند زخم ها، سوختگی ها و اگزما ) و التهاب های مخاطی ( بصورت محلول های غرغره یا مواد موجود در خمیر دندان ) بکار می رود.

در اروپا و چین، بیشترین استفاده طبی از این گیاه، به عنوان بند آورنده خون است و به همین دلیل، بخش اول نام علمی آن به معنی جذب کننده خون می باشد.

عصاره های این گیاه معمولاً در تهیه مرهم­ها و محلول­های شستشو بکار می­رود و بصورت استعمال موضعی مورد استفاده قرار می­گیرد (جعفر نیا و همکاران، 1387).

فصل اول: بررسی منابع

بررسی منابع:

نخست به دلیل اینکه برخی از محققان و دانشمندان (براون و همکاران، 1997: استادن، 2000: جاین[3] و استادن، 2007: قبرهیوت[4] و همکاران، 2008) بر این باورند که تیمار دود می­تواند در زمره و مقوله پرایمینگ به شمار آید، این فصل را با توضیحی از پرایمینگ آغاز می­کنیم.

1-1- پرایمینگ

جوانه­زنی، یک پدیده پیچیده و پویا است و شامل تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی است که به فعال شدن جنین منجر می­شود (بیولی و بلک[1]، 1985). وقوع چندین فرآیند متابولیكی همزمان كه در مرحله جوانه­زنی بذر صورت می­گیرد، مطالعه و بررسی حوادث مرتبط با آغاز فرآیند جوانه­زنی را دشوار می­نماید. در تولید گیاهان زراعی موفق، مدت زمان کاشت بذر تا مرحله­ای که گیاهچه استقرار کامل پیدا کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا این دوره، تاثیرات زیادی بر رشد گیاه، عملکرد نهایی و کیفیت بذور، پس از برداشت خواهد داشت (وار و فلوز[2]، 1985).

تعاریف مختلفی برای جوانه­زنی ارائه شده است، از نظر متخصصان فیزیولوژی، خروج ریشه­چه از پوسته بذر، جوانه­زنی محسوب می­شود. از نظر آنالیزگران بذر، ظهور و توسعه ساختارهای ضروری از جنین را جوانه­زنی تعریف کرده­اند که نشان دهنده توانمندی بذر در تولید یک گیاه طبیعی در شرایط مطلوب می­باشد (AOSA،2000[3]). در طی جوانه­زنی بذر ممکن است محیط خاک اطراف بذر برای جوانه­زنی و رشد سریع گیاهچه مناسب نباشد. تنش­های زنده وغیر زنده مانند درجه حرارت­های بالا و پایین، خشکی یا غرقابی بودن، شوری، حشرات و عوامل بیماری­زا می­توانند سرعت، درصد جوانه­زنی و رشد گیاهچه را کاهش دهند یا به طور کامل از جوانه­زنی بذر و ظهور گیاهچه، جلوگیری نمایند (اشرف و فولاد[4]، 2005).

جوانه­زنی سریع بذر و رویش یكنواخت در زمین برای به دست آوردن محصولی خوب، در شرایط تنش و غیرتنش ضروری است. جوانه­زنی و رویش آهسته و یا پراكنده، معمولاً به پیدایش بوته­های كمتر و كوچك­تر منجر می­شود كه نسبت به تنش­های زیستی و غیر زیستی محیطی آسیب پذیرتر هستند. رویش دیرهنگام ممكن است موجب خرابی بستر بذر و افزایش تراكم خاك گردد كه سبب استقرار ضعیف گیاه می­گردد. به طور كلی جوانه­زنی بذر سه مرحله دارد:

فاز اول، فرآیند جذب آب است كه در آن، آب توسط بذر جذب می­شود ولی فعالیت متابولیكی اندكی صورت می­گیرد.

فاز دوم، فاز تأخیری است كه در آن آب،به کندی جذب می­شود، اما فعالیت متابولیكی گسترده­ای صورت می­گیرد.

فاز سوم، كه در آن افزایش محتوای آب با پیدایش و رشد ریشه­چه همراه است.

جذب آب به صورت كنترل شده در بذر كه پس از آن نیز آبگیری انجام می­شود به هیدروپرایمینگ بذر معروف است و این گونه بذرها در شرایط تنش، جوانه­زنی بهتری نسبت به بذرهای تیمار نشده دارند و رشد گیاهچه اولیه در آنها بیشتر است. در دو دهه اخیر پرایمینگ بذر یكی از معمول­ترین روش­ها برای افزایش میزان و یكنواختی جوانه­زنی و رویش در بسیاری از گیاهان زراعی مهم شده است.

در جریان پرایمینگ، معمولاً بذرها در معرض پتانسیل آب خارجی قرار می­گیرند، مقدار این آب آنقدر اندك است كه مانع از جوانه­زنی می­شود، اما امكان وقوع یك سری فرآیندهای فیزیولوژیك و بیوشیمیایی پیش از جوانه­زنی را فراهم می­آورد. هنگامی كه بذر پرایم شده در محیط مناسب جوانه­زنی قرار می­گیرد، سریع­تر از بذرهای پرایم نشده جوانه می­زند. ایده پرایمینگ بذور کار جدیدی نیست. بنظر می­رسد این کار هزاران سال قبل با قرار دادن بذر درون آب، در مدت زمان­های مختلف قبل از کشت صورت می­گرفته است. این کار باعث جذب راحت آب، شسته شدن مواد بازدارنده و آغاز مراحل اولیه جوانه­زنی شده است.

پیشنهاد استفاده از پرایمینگ بذر برای تحمل گیاه به تنش­های محیطی به ویژه شوری، خشکی و درجه حرارت­های نامناسب با انواع محلول­های اسمزی قبل از کاشت توسط استروگونو[5] (1964) ارائه شد. وی پی برده بود که جذب کنترل شده آب توسط بذر باعث بهبود جوانه­زنی و رشد سریع گیاهچه تحت هر دو شرایط تنش و غیرتنش می­شود و به دنبال آن، باعث افزایش عملکرد نسبت به بذر پرایم نشده می­گردد.

اولین کار منتشر شده درباره پرایمینگ، اوایل دهه 1973 توسط هدیکر[6] و همکاران صورت گرفته است که آنها بذور را در لایه­های کاغذی مرطوب شده با پلی­اتیلن قرار دادند. بعد از آن روش­هایی با قرار دادن بذور در محلول پلی­اتیلن گلایکول همراه با هوادهی توسط داربی و سالتر[7] (1976) گزارش شد. در روش­های مشابه، محلول نمک­های غیرآلی برای ایجاد پتانسیل­های اسمزی به کار رفت. در واقع وقتی که بذور در پلی­اتیلن و محلول­های نمکی با غلظت مناسب قرار می­گیرند، نمی­توانند آب را به راحتی جذب کنند (جذب آب کنترل شده). روش­های مختلف دارای محاسن و معایبی هستند و تاثیر آنها بر گیاهان زراعی مختلف، یكسان نیست. همچنین تأثیر روش­های پرایمینگ از گونه­ای به گونه دیگر و از مرحله­ای از رشد گیاه به مرحله دیگر، متفاوت است.

به­طور كلی، تیمارهای شیمیایی، بیشتر مورد استفاده قرار می­گیرند و موثرتر از تیمارهای بیولوژیك هستند زیرا فرمولاسیون و استانداردهای تیمار به خوبی در آنها رعایت شده است. اما برخی از تیمارهای بیولوژیكی همراه با تیمارهای پرایمینگ فیزیكی و شیمیایی، مورد استفاده قرار می­گیرند تا جوانه­زنی و رویش گیاهچه را تحت شرایط تنشی و غیرتنشی افزایش دهند.

در اثر اعمال تیمارهای پرایمینگ، فعالیت­های متابولیکی جوانه­زنی تحریک می­شود و بهبود سرعت جوانه­زنی، یکنواختی رویش بوته­ها، جوانه­زنی تحت شرایط متنوع محیطی و بهبود بنیه و رشد گیاهچه را سبب می­شود (آنونیموس[8]، 2004). پرایمینگ می­تواند موجب تقویت قابل ملاحظه بذرهای خشك گردد (هیدکر و کولبر[9]، 1978) كه نتیجه آغاز فرآیندهای متابولیكی­ای می­باشد كه در جریان جذب آب به طور نرمال صورت می­گیرد و با خشك شدن در مرحله بعد، تثبیت شده است (هانسون[10]، 1973). در بذر نخودفرنگی[11]، پرایمینگ مانع از برخی آسیب­های كروموزومی ناشی از پیری می­شود (سیویرتیپو درادو[12]، 1995). همچنین تحقیقات نشان داده است كه پرایمینگ سبب القای سنتز DNA هسته در سلول­های كلاهك ریشه­چه گوجه­فرنگی (لیو[13] و همکاران، 1997) و چندین گونه گیاهی دیگر از جمله فلفل[14] (لانتری[15] و همکاران، 1993)، ذرت[16] (گارسیا[17] و همکاران، 1995) و تره­فرنگی می­گردد (اشرف و برای[18]، 1993).

[1] -Bewely and Black

[2] -Wurr and Fellows

[3] -Association of Official Seed Analysts

[4] -Ashraf and Foolad

[5] -Strognov

[6] -Heydecker

[7] -Darby and Salter

[8] -Anonymous

[9] -Heydecker and Coolbear

[10] -Hanson

1-15- فرضیات و اهداف………………………………………. 19

1-15-1- فرضیات………………………………………………… 19

1-15-2-اهداف………………………………………………….. 19

فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1- معرفی منطقه مورد مطالعه……………………………. 20

2-2- نمونه ­برداری………………………………………………21

2-3- آماده سازی نمونه­ ها…………………………………… 23

2-4- تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک….. 23

2-4-1-pHخاک…………………………………………………. 23

2-4-2- قابلیت هدایت الکتریکی خاک (EC)………………… 23

2-4-3- کربنات کلسیم معادل (آهک) خاک…………………. 23

2-4-4- بافت خاک………………………………………………. 23

2-4-5-کربن آلی خاک………………………………………….. 23

2-4-6- نیتروژن کل خاک………………………………………. 23

2-5-اندازه­گیری نیتروژن آلی محلول(SON)…………………. 24

2-6-اندازه­گیری معدنی شدن نیتروژن در شرایط بی­هوازی (شاخص بی­هوازی معدنی شدن نیتروژن)….24

2-7-اندازه­گیری معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی…..24

2-8-اندازه­گیری نیتروژن توده زنده میکروبی……………….. 25

2-9-اندازه­گیری فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز……………… 26

2-10- اندازه­گیری فعالیت آنزیم ال-گلوتامیناز……………… 26

2-11- اندازه­گیری فعالیت آنزیم اوره­آز……………………… 27

2-12- طرح آزمایش و تجزیه و تحلیل آماری………………… 27

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1-خصوصیات خاک­های مورد مطالعه……………………….. 29

3-2-دامنه مقادیر خصوصیات شیمیایی و بیوشیمیایی حوزه­ ها…. 29

3-3- پاسخ هدایت الکتریکی(EC) خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها….32

3-4-پاسخpHخاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها…………… 32

3-5- پاسخ کربنات کلسیم معادل خاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها….34

3-6- پاسخ کربن آلی خاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها……………….37

3-7- پاسخ نیتروژن کل خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……………. 39

3-8- پاسخ نیتروژن آلی محلول خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……41

3-9- پاسخ نیتروژن معدنی خاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها……….. 43

3-10- پاسخ نسبت کربن به نیتروژن خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها…43

3-11- پاسخ نسبت نیتروژن معدنی به نیتروژن کل خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها….46

3-12- پاسخ معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……….48

3-13- پاسخ شاخص بی هوازی معدنی شدن نیتروژن به فعالیت آهوان و مورچه ­ها……48

3-14- پاسخ نیتروژن توده زنده میکروبی به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……….. 50

3-15- پاسخ فعالیت آنزیم اوره­آز به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……………….. 52

3-16- پاسخ فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……. 54

3-17- پاسخ فعالیت آنزیم ال-گلوتامیناز به فعالیت آهوان و مورچه­ ها………. 57

3-18- همبستگی­های ساده خطی……………………………………… 59

3-18-1- همبستگی بین ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک­ها………59

3-18-2- همبستگی بین ویژگی­های فیزیکی و شیمایی خاک­ها با صفات بیولوژیکی اندازه­گیری شده….60

3-18-3- همبستگی بین صفات بیولوژیکی اندازه­ گیری شده……..63

3-19- آنالیز مسیر(تحلیل علیت)…………………………………….. 65

3-19-1-آنالیز مسیر برای متغیر وابسته معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی….65

3-19-2- آنالیز مسیر برای متغیر وابسته شاخص بی­هوازی معدنی شدن نیتروژن….66

3-20-رگرسیون چند متغیره …………………………………………..69

3-20-1- رگرسیون چند متغیره جهت تخمین معدنی شدن نیتروژن در شطرایط هوازی…..69

3-20-2-رگرسیون چند متغیره جهت تخمین شاخص بی­هوازی معدنی شدن نیتروژن………70

3-21- تحلیل تأثیر حوزه­ها بر ویژگی­های مورد بررسی با استفاده از روش تجزیه­های تبعیضی…..70

3-22-تحلیل اطلاعات به کمک روش تجزیه به عامل­ها بر اساس مؤلفه ­های اصلی………71

فصل چهارم: نتیجه­ گیری و پیشنهادها

4-1- نتیجه ­گیری……………………………………………………… 73

4-2- پیشنهادها…………………………………………………….. 74

4-5- توصیه کاربردی……………………………………………….. 74

پیوست­ها…………………………………………………………….. 75

فهرست منابع………………………………………………………. 78