………15

2-3-1-2- ارز شناور………………………………………………………………………………………………15

2-3-1-3- ارز اکو………………………………………………………………………………………………….16

2-3-1-4- ارز بازرگانی………………………………………………………………………………………….16

2-3-1-5- ارز پشتوانه…………………………………………………………………………………………….16

2-3-1-6- ارز ذخیره­ای………………………………………………………………………………………….16

2-3-1-7- ارز عمده ……………………………………………………………………………………………..16

2-3-1-8- ارز غیر­ رسمی……………………………………………………………………………………….17

2-3-2- انواع نرخ ارز…………………………………………………………………………………………………17

عنوان صفحه

2-3-2-1- نرخ ارز حقیقی………………………………………………………………………………………17

2-3-2-2- نرخ ارز مؤثر اسمی…………………………………………………………………………………17

2-3-2-3- نرخ ارز مؤثر حقیقی……………………………………………………………………………….17

2-3-2-4- نرخ چند گانه ارز…………………………………………………………………………………..17

2-3-2-5- نرخ رسمی ارز……………………………………………………………………………………….18

2-3-2-6- نرخ شناور ارز……………………………………………………………………………………….18

2-3-3- تعیین نرخ ارز………………………………………………………………………………………………..18

2-3-4- منابع ارزی…………………………………………………………………………………………………….19

2-3-5- مصارف ارزی………………………………………………………………………………………………..19

2-3-6- کنترل ارز………………………………………………………………………………………………………20

2-3-7- قابلیت تبدیل ارز……………………………………………………………………………………………20

2-3-8- نظام های ارزی……………………………………………………………………………………………….20

2-3-8-1- نظام نرخ ارز ثابت………………………………………………………………………………….20

2-3-8-2- نظام نرخ های متعدد………………………………………………………………………………..21

2-3-8-3- نظام نرخ های شناور………………………………………………………………………………..22

2-3-9- نااطمینانی نرخ ارز………………………………………………………………………………………….22

2-3-9-1- عوامل مؤثر بر تغییر نرخ ارز…………………………………………………………………….23

2-3-9-2- ریسک نوسانات نرخ ارز…………………………………………………………………………24

2-3-9-3- نااطمینانی نرخ ارز و مخارج دولت…………………………………………………………..25

2-4- تورم و مخارج دولت……………………………………………………………………………………………..27

2-5-تولید ناخالص داخلیو مخارج دولت………………………………………………………………………30

2-6- دولت و دیدگاه­های موجود…………………………………………………………………………………….31

2-7- مبانی نظری…………………………………………………………………………………………………………..31

2-8- بر مطالعات گذشته……………………………………………………………………………………..35

2-8-1- پژوهش های خارجی………………………………………………………………………………………35

2-8-2- پژوهش‏های داخلی………………………………………………………………………………………..41

فصل سوم: روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………..47

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………..47

3-2- توصیف داده­ها………………………………………………………………………………………………………47

3-3- اندازه گیری نااطمینانی…………………………………………………………………………………………….52

3-3-1- الگوی آرچ……………………………………………………………………………………………………52

3-3-2- الگوی گارچ و انواع آن…………………………………………………………………………………..53

3-3-2-1- الگو گارچ نمایی…………………………………………………………………………………….54

3-3-2-2- الگوی گارچ هم انباشته……………………………………………………………………………54

3-3-2-3- الگوی گارچ چند متغیره………………………………………………………………………….54

3-3-2-4- الگوی داده های تابلویی با رویکرد گارچ……………………………………………………54

3-4- داده­های تابلویی…………………………………………………………………………………………………….55

3-4-1- مزایای استفاده از داده­های تابلویی……………………………………………………………………56

3-4-2- الگوی داده­های تابلویی…………………………………………………………………………………..57

3-4-3- روش­های برآورد الگوی داده­های تابلویی………………………………………………………….57

3-4-3-1- روش حداقل مربعات تلفیقی (PLS) ………………………………………………………..57

3-4-3-2- الگوی اثرات ثابت (الگوی حداقل مربعات با متغیر موهومی) ………………………58

3-4-3-3- الگوی اثرات تصادفی (REM) ………………………………………………………………59

3-4-3-4- الگوی پارامترهای تصادفی………………………………………………………………………60

3-4-4- آزمون­های الگوی داده­های تابلویی…………………………………………………………………..60

3-4-4-1- آزمون چاو…………………………………………………………………………………………….60

3-4-4-2- آزمون بروش- پاگان………………………………………………………………………………62

3-4-4-3- آزمون هاسمن………………………………………………………………………………………..63

3-4-5- آزمون ایستایی در داده­های ترکیبی……………………………………………………………………64

3-4-5-1- آزمون لوین، لین و چو (LLC) ………………………………………………………………..65

3-4-6- آزمون­های همجمعی داده­های تابلویی……………………………………………………………….66

3-5- معرفی الگوی اقتصاد­سنجی…………………………………………………………………………………….68

فصل چهارم: یافته­های پژوهش…………………………………………………………………………………………….72

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………..72

4-2- آزمون­های تشخیص بر روی داده­ها………………………………………………………………………….72

4-2-1- آزمون پایایی………………………………………………………………………………………………….72

4-2-2- آزمون پایایی جملات پسماند………………………………………………………………………….73

4-2-3- آزمون همجمعی میان متغیرها…………………………………………………………………………..74

4-3- برآورد الگو………………………………………………………………………………………………………….74

4-3-1- نتایج آزمون­ها………………………………………………………………………………………………..75

4-3-2- نتایج برآورد و تفسیر ضرایب………………………………………………………………………….76

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………….79

5-1- خلاصه……………………………………………………………………………………………………………….79

5-2- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………..79

5-3- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………….80

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………81

الف- منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………….82

ب-منابع خارجی……………………………………………………………………………………………………………84

پیوست­……………………………………………………………………………………………………………………………..87

چکیده لاتین………………………………………………………………………………………………………………………95

فهرست جداول و نمودارها

عنوان صفحه

جدول3-1- آمار توصیفی متغیر­های مورد استفاده در الگو طی دوره زمانی2013-1980………………51

جدول4-1- بررسی پایایی متغیرهای مورد استفاده در الگو…………………………………………………….73

جدول4-2- آزمون پایایی جملات پسماند Levin, Lin & Chu……………………………………………74

جدول4-3- نتایج آزمون F لیمر…………………………………………………………………………………………..75

جدول4-4- نتایج آزمون هاسمن………………………………………………………………………………………….76

جدول4-5- برآورد الگو……………………………………………………………………………………………………..76

نمودار 3-1- نمودار مخارج دولت کشورهای گروه D8………………………………………………………….52

فصل اول

 

مقدمه وکلیات تحقیق

فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

تعیین حدود دخالت دولت در حوزه فعالیت­های اقتصادی مهم­ترین مسئله­ای است که از بدو شکل­گیری اندیشه اقتصادی مدرن پیش­روی نظریه پردازان اقتصادی قرار داشته است. تجربه 50 سال گذشته فوائد و محدودیت­های عملکرد دولت را به ویژه در ارتقاء توسعه به روشنی نشان داده است. دولت ها برای دستیابی به پیشرفت های مهم در بخش آموزش و بهداشت و کاهش نابرابری­های اجتماعی بسیار کوشیده­اند. البته برخی از عملکردهای دولت نتایج ضعیفی داشته است. سیاست هایی اقتصادی و در برخی مواقع غیراقتصادی دولت ها یکی از مهم­ترین عوامل ایجاد کننده نااطمینانی در اقتصاد هستند. درواقع منظور از دخالت دولت در عرصه اقتصاد، هرگونه فعالیت دولت است که مستلزم هزینه­بری، تامین درآمد، انجام فعالیت اقتصادی خالص، نظارت بر فعالیت بخش خصوصی و مشابه آن باشد. بنابراین از تامین امنیت داخلی و خارجی گرفته تا سرمایه­گذاری مستقیم و تولید کالای عمومی، در زمره فعالیت های دولت قرار می گیرد. درواقع این سیاست ها، به همراه تغییرات منابع، ترجیحات و فناوری باعث مبهم بودن نتیجه تصمیمات کارگزاران اقتصادی می شود. تغییرات برون­زای شرایط بازار اجتناب پذیر هستند، درحالی که سیاست های دولت و نااطمینانی ناشی شده از آنها تحت کنترل سیاست­گذار قرار دارند. بر این اساس، شناسایی اثرات نااطمینانی بر فعالیت های حقیقی اقتصاد از اهمیت ویژه­ایی در تحقیقات اقتصادی برخوردار است.

1-2- تعریف موضوع تحقیق

روش تجزیه و تحلیل داده­ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

محدودیت­های پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

ملاحظات اخلاقی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

فصل چهارم/ یافته­های پژوهش

توصیف واحدهای پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 52

یافته­های اصلی پژوهش. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

یافته­های جانبی. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

فصل پنجم/ بحث و بررسی یافته­های پژوهش

بحث و بررسی یافته­های پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

نتیجه گیری نهایی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

کاربرد نتایج. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

پیشنهادها برای پژوهش­های آینده. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. 90

 

منابع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. 91

 

 

 

پیوست­ها

پیوست 1: فرم انتخاب واحد پژوهش…………………………………………………………………..الف

پیوست 2: فرم ثبت اطلاعات روزانه……………………………………………………………………….ب

پیوست3: كدهای اخلاقی……………………………………………………………………………………………..ت

پیوست 4: فرمرضایت آگاهانهA……………………………………………………………………………..ج

پیوست 5: فرم رضایت آگاهانهB………………………………………………………………………………ح

 

چکیده انگلیسی

صفحه عنوان به انگلیسی

 

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 4-1 بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای کمی مشخصات نوزادان نارس. . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

جدول 4-2میانگین و انحراف معیارسن جنینی برحسب هفته در دو گروه مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

جدول 4-3توزیع فراوانی جنسیت نوزاد در دو گروه مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . 55

جدول 4-4توزیع فراوانی رتبه تولد نوزاد در دو گروه مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

جدول 4 -5میانگین و انحراف معیاروزن هنگام تولد در دو گروه مورد مطالعه. . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. 57

جدول 4-6میانگین و انحراف معیارقدهنگام تولد در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 57

جدول4-7میانگین و انحراف معیار اندازه دورسر هنگام تولد در دو گروه مورد مطالعه. . . .. . . . . . . . . . .. 58

جدول 4-8توزیع فراوانی آپگار دقیقه اول نوزاد در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59

جدول 4-9توزیع فراوانی آپگار دقیقه پنجم نوزاد در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 60

جدول4-10توزیع فراوانی نوع تغذیه نوزاد در دو گروه مورد مطالعه. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

جدول 4-11میانگین و انحراف معیارسن مادر در دو گروه مورد مطالعه.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

جدول 4-12 توزیع فراوانی نوع زایمان در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

جدول 4-13توزیع فراوانی پارگی قبل از موعد پرده های جنینی در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . 64

جدول 4-14توزیع فراوانی سابقه بیماری مادر در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

جدول 4-15 توزیع فراوانی وضعیت اشتغال مادر در دو گروه مورد مطالعه. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

جدول 4-16توزیع فراوانی نوع شغل پدر در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 69

جدول 4-17میانگین و انحراف معیار بعد خانوار در دو گروه مورد مطالعه. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

جدول4-18میانگین و انحراف معیار میزان درآمد ماهانه خانوار در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . 70

جدول4-19میانگین و انحراف معیار تعداد روزهای بستری در دو شیوه زایمان. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 72

جدول 4-20توزیع فراوانی بروز آپنه در دو شیوه زایمان. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

جدول 4-21توزیع فراوانی بروز عدم تحمل تغذیه در دو شیوه زایمان. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

جدول 4-22میانگین وانحراف معیار میزان وزن گیری در دو شیوه زایمان. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

جدول 4-23میانگین وانحراف معیار روزهای بستری نوزادان نارس در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . 75

جدول 4-24خلاصه نتایج برازش مدل خطی تعمیم یافته روزهای بستری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

جدول 4-25جدول توافقی بروز آپنه در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

جدول 4-26خلاصه نتایج برازش مدل رگرسیون لجستیک آپنه . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

جدول 4-27میانگین و انحراف معیار وزن گیری نوزاد نارس دردو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . 77

جدول 4-28جدول توافقی بروز عدم تحمل تغذیه در دوگروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

جدول 4-29خلاصه نتایج برازش مدل رگرسیون لجستیک عدم تحمل تغذیه . . . . . . . . . . . . . . . .. … . . 78

جدول 4-30میانگین و انحراف معیار وزن گیری روزانه دردو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . …. ……. . . 79

جدول 4-31میانگین و انحراف معیارمدت زمان نور درمانی در دوگروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . 79

جدول 4-32جدول توافقی كشت خون در دو گروه مورد مطالعه. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

جدول 4-33جدول توافقی بروز خونریزی مغزی در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 4-1توزیع فراوانی سن جنینی برحسب هفته در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

نمودار 4-2توزیع سن مادر در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 62

نمودار4-3توزیع میزان تحصیلات مادر در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

نمودار 4-4توزیع میزان تحصیلات پدر در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . … . . 68

نمودار 4-5توزیع میزان درآمد ماهانه خانوار در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

نمودار 4-6توزیع تعداد روزهای بستری در دو گروه مورد مطالعه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 75

فصل اول

معرفی پژوهش

بیان مسأله:

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 2009 میلادی، تعداد 3438 نوزاد (7/5درصد ) نارس متولد شدند و میانگین روزهای بستری نوزادان نارس (کمتر از 32 هفته حاملگی ) 35 روز بوده است(58 ). در امریکا تقریبا 12 درصد نوزادان کم وزن، و 8 درصد نوزادان متولد شده نارس هستند. طول مدت بستری این نوزادان به طور متوسط 3 هفته طول کشیده وبه ازای هر روز بستری 1000 تا 2500 دلار هزینه در بر داشته است(1 ). سن نوزاد یک عامل تعیین کننده مهم برای شانس بقاء و رشد و تکامل طبیعی وی می باشد (2 ). طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت ، نوزادانی كه زودتر از 37 هفته از آخرین روز قاعدگی به دنیا می آیند، نارس در نظر گرفته می شوند. درصد رو به رشدی از موارد مرگ كودكان زیر 5 سال در دوره نوزادی روی می دهد. حدود38درصد از موارد مرگ در این گروه سنی در عرض یك ماه اول زندگی رخ می دهد، و 28 درصد از این موارد به تولد نوزادان نارس نسبت داده می شود. از دو دهه گذشته تعداد نوزادان با وزن کم هنگام تولد، عمدتا به خاطر افزایش تعداد زایمان های قبل از موعد افزایش یافته است (3 ) و میزان مرگ و میر و بیماری زایی دوره نوزادی نیز عمدتاً تحت تأثیر سن حاملگی و به میزان کمتری تحت تأثیر وزن هنگام تولد می باشد (2 ). شیوع جهانی تولد پیش از موعد 6/9درصد و تقریباً 9/12 میلیون نوزاد در سال است که بیشتر این تولدها در آفریقا و آسیا رخ داده است(58 ).

در کشورهای توسعه یافته تولد نوزادان کم وزن نسبت به کشورهای جهان سوم کمتر است اما بیشتر این نوزادان نارس هستند، اما در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه که تولد نوزادان کم وزن بالاست علت عمده وزن کم هنگام تولد، محدودیت رشد جنینی است (2 ).

ایران نیز جز مناطق با شیوع بالا ی زایمان زودرس است و تقریباً 10 درصد تولدها را نوزادان نارس تشكیل می دهند(4 ). با توجه به هزینه های بالای مراقبت های این نوزادان (5 ) و مشکلات فراوان عصبی و فیزیولوژیک آن ها (6 ) ، مراقبت های پس از تولد این نوزادان از چند دهه گذشته مورد توجه محققان قرار گرفته، به اشکال مختلف سعی در ارتقای محیط زندگی نوزادان نارس و یا تسریع در روند تکامل این نوزادان شده است(7 ). یکی از مشکلات مهم نوزادان نارس ویکی از دلایل عمده بستری آنها در بخش مراقبت ویژه نوزادان وزن کم آنها ومشکلات تنفسی وتغذیه ای در آنهاست ودر بسیاری از موارد منجر به طولانی شدن مدت زمان بستری وافزایش هزینه ها ومشکلات ناشی از بستری طولانی مدت می گردد.

نوزاد نارس در بدو تولد مشكلات فراوانی دارد. به طور مثال:

• تغذیه نوزاد نارس به دلیل عدم تكامل سیستم گوارش، به آهستگی شروع و ادامه خواهد یافت.

• مشكلاتی از قبیل عدم بلوغ ریه به خصوص در نوزادانی كه قبل از هفته 32 بارداری به دنیا بیایند(1 ).

در کنار هزینه های اولیه بستری ومراقبت از نوزاد ، پیامدهای منفی دیگری نیز به دنبال بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان انتظار نوزاد را می کشد از جمله این موارد می توان به بهره هوشی پائین تر نسبت به همسالان ، نیاز به بستری مجدد ، تاخیر تکاملی و مشکلات رفتاری اشاره کرد(9 ). پیشرفت در علم پزشکی ومراقبت های پرستاری منجر به بقای نوزادان نارس وکوچک شده است. ولیکن در 43 درصد از این نوزادان تاخیر تکاملی در طی سال اول زندگی اتفاق می افتد و بیش تر نگرانیها متوجه این تاخیر تکاملی است(10 ).

به طور كلی مشكلات نوزاد نارس را می توان به دو گروه تقسیم كرد: مشكلات و عوارض كوتاه مدت ) هیپوترمی، هیپوگلیسمی، سندرم دیسترس تنفسی، زردی، عفونت، خونریزی مغزی (ومشكلات و عوارض بلند مدت (مشكلات بینایی و شنوایی، بستری شدن مكرر در دوران کودکی و مشكلات رفتاری و تكاملی )(8 ).

بخشی از تکامل طبیعی نوزاد به تعامل عاطفی بین او و مادر بستگی دارد که آنها را از طریق روانی و فیزیولوژیکی به یکدیگر ارتباط می دهد. بالبی دلبستگی را برای رشد سالم بسیار با اهمیت دانسته و عقیده دارد که دلبستگی یک پیوند هیجانی بین کودک و کسی که از او مراقبت می کند می باشد. لمس نوزاد و تماس پوست به پوست پس از تولد سبب می شود که الگوی دلبستگی بسیار قوی حاصل شده و این امر سبب افزایش مراقبت مادر از طفل می گردد لذا بلافاصله پس از تولد به نام دوره احساس نام گذاری شده است و توصیه شده که تماس بین والد و نوزاد در طی این زمان اتفاق بیافتد. نوزاد در این زمان آرام و هوشیار است و قادر است به والدین واکنش نشان دهد(11 ).

لمس اولین سیستم حسی است که تکامل می یابد و ارتباط اولیه بین شیر خوار و مراقبت کنندگان را به وجود می آورد لمس وسیله قوی برای تبادل عاطفی بین والدین و شیرخوار است. لمس از تحریکات حسی مفید برای نوزادان نارس می باشد. لمس یا تکلم بی صدا یا ارتباط غیر کلامی یک احساس فیزیواوژیک است که در نتیجه دریافت گیرنده های حس لامسه در پوست و تجزیه و تحلیل آن در مغز به وجود می آید(54 ).

دوشکل مرسوم تماس پوستی و لمس در نوزادان مراقبت مادرانه آغوشی و ماساژ می باشد. ماساژ در نوزاد باعث ایجاد احساس امنیت، افزایش رشد جسمی و وزن ، بهبود گردش خون ، عملکرد بهینه سیستم عصبی و کاهش اختلالات خواب و همچنین کاهش اختلالات رفتاری می شود. نتایج پژوهشی با عنوان تاثیر لمس بر درصد اشباع اکسیژن خون شریانی نوزادان مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی که توسط نیره باغچقی (1385 ) انجام شده است نشان داد که افزایش معنی دار اشباع اکسیژن خون شریانی در نتیجه مداخله ای نظیرماساژ نوزادایجاد می شود(13 ). لازم به ذکر است که نتایج پژوهش هایی که به بررسی تاثیر ماساژ برسایرپارامترهای فیزیولوژیک نوزادان نارس پرداخته است نیزتائید کننده اثرات مثبت ماساژ درمانی در نوزادان می باشد(55 ).

از جمله نتایج پژوهش هندرسون- اسمارت و آزبرن نشان داد که آپنه بیشتر از 14 ثانیه و برادی کاردی زیر 100 ضربه در دقیقه در هیچ یک از نوزادان دیده نشده است(14 ). همچنین در مطالعات مختلف مشخص شده است که سرعت رشد نوزادان با برنامه لمس برنامه ریزی شده نسبت به گروه شاهد افزایش بیش تری داشته است ماساژ همچنین برای نوزاد نارس نیز به کار گرفته می شود زیرا باعث منظم شدن بیشتر تنفس و کاهش دوره های آپنه می گردد. واضح وآشکار است که قریب به اتفاق نوزادان نارسی که وزن موقع تولدشان بین 1000 تا 1500 گرم است از لمس ملایم محروم هستند زیرا این نوزادان پس از تولد به بخش مراقبت ویژه نوزادان منتقل می شوند و در این زمان تلاش پرسنل پزشکی وپرستاری جهت ثبات وپایداری نوزاد روندهای دردناکی را به دنبال خواهد داشت(16 ). نتایج پژوهش ها نشان داده است که نوزادان نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان بسیار کم تحت لمس قرار می گیرند و آن مقدار ناچیز هم که تحت لمس قرار می گیرند، جهت انجام اقدامات درمانی و دارویی می باشد(3 ).

فواید بسیار زیادی در ماساژ نوزاد وجود دارد ، از بهبود وضعیت تکامل عصبی گرفته تا آموزش آرامش واطمینان، نوزادانی که ماساژ مناسب و مداومی را دربخش مراقبت ویژه نوزادان تجربه كرده اند از خواب خوبی برخوردار بوده و وزن گیری مناسب تری داشته اند(6 ). مهم ترین و قابل اعتمادترین مزیت گزارش شده ی ماساژ برای نوزادان نارس افزایش میزان وزن گیری در طی بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان می باشد. این میزان تا47 درصد افزایش وزن گیری، در مقایسه با گروه کنترل گزارش شده ، و طول مدت بستری به مدت 6 روز کاهش یافته وحدود 10000 دلار به ازای هر شیرخوارصرفه جویی شده است(5 ).

لمس کردن نوزاد نارس از نظر روانی نیز برای مادر ونوزاد ضروری است. نوزاد نارس به اندازه یک نوزاد معمولی نیاز دارد که مورد محبت وتماس مادری قرار گیرد وبه او محبت شود ودر آغوش گرفته شود. (8 ).

در مورد مزایای ماساژ در بخش مراقبت ویژه نوزاد توسط فیلد و همكاران مطالعات فراوانی انجام شده است ومشخص گردیده آنچه توسط جنین در رحم حس و تجربه می گردد برای رشد و تكامل عصبی- رفتاری او ایده آل است(5 ).

نوزاد نارس به جای آنكه در محیط آرام و غنی از تحریكات حسی مورد نیاز برای رشد و تكامل خود قرار داشته باشد، در بخش مراقبت ویژه نوزادان جای می گیرد، مكانی كه در آن از نور، سرو صدا، و به عبارت دیگر پر استرس برای نوزاد است. ماساژ به این نوزادان کمک می کند تا سطح استرس در آنها کاهش یابد و همچنین رشد و تکامل در نوزادان نارس و با وزن کم هنگام تولد، را بهبود می بخشد (20 ).

در بخش های نوزادان، كودكان نارس در ضمن مراقبت های پزشكی و پرستاری ضروری كه دریافت می كنند، مكرراً دستكاری و لمس می شوند. آنها اغلب این نوع لمس را اضطراب آور و آشفته كننده می یابند. برعكس ماساژ برای آنان خوشایند است و به آنان احساس راحتی و محبت می بخشد. احتمال می رود ماساژدرمانی از طریق تاثیر بر محور هیپوتالاموس- هیپوفیز – آدرنال نوزاد نارس را در برابر استرس مقاوم نموده و سازگاری کلی نوزاد را ارتقاء دهد (3 ).

علی رغم این كه اثرات درمانی ماساژ در بزرگسالان مدت مدیدی است به كار گرفته می شود اما بالغ بر سه دهه اخیر پژوهشگران در غرب دریافته اند كه كودكان نیز می توانند از ماساژ بهره گیرند گرچه قرن هاست زنان دربخش هایی ازآفریقا، آمریكای جنوبی و مركزی، كودكان خود را ماساژ می دهند. اما در غرب و بریتانیا، به تازگی این عمل شناخت قابل ملاحظه ای پیدا كرده و حتی در مراكز بهداشت و بیمارستان های تحت پوشش خدمات بهداشت ملی نیز توصیه می گردد(19 ).

محققین تلاش دارند تا برای نوزادان نارس اشكال مختلفی از تحریكات مكمل را فراهم كند، و با غنی سازی محیط بخش مراقبت ویژه نوزادان به تكامل او كمك كنند. این مراقبت های حمایت كننده و تحریكات مداخله ای قصد دارند تا با شبیه سازی محیط درون رحم، تكامل نوزاد را به مسیر اصلی خود بازگرداند و آن را در این مسیر نگه دارد. البته در نوزادان بسیار نارس از لمس نمی توان استفاده كرد چون احتمال بروز آپنه و كاهش تعداد ضربان قلب وجود دارد اما با این وجود در این گروه از نوزادان می توان از روشKMC استفاده كرد. شواهدی وجود دارد كه روند انتقال از انكوباتور به سینه مادر خود برای نوزاد استرس زا می باشد و قبل از انتقال باید علایم حیاتی نوزاد پایدار باشد ماساژ ملایم یك شكل از تعامل است و مطالعات نشان داده است توسط نوزادان نارس به خوبی تحمل می شود، و تكامل نوزاد را تحت تاثیر قرار می دهد(17 ).

پژوهشی که توسط آرورا وهمکاران (2005 ) انجام گرفته نشان داده كه وقتی كودكان نارس مراقبت معمول در بیمارستان را دریافت می كنند تعداد نبض آنان افزایش و سطوح اكسیژن آنها كاهش می یابد، و این كاهش بیانگر زجر نوزاد می باشد. اما هنگامی كه ماساژ داده می شوند نتیجه معكوس رخ می دهد یعنی تعداد نبض كاهش و سطوح اكسیژن افزایش می یابد، ونشان دهنده این نکته است كه ماساژ برای نوزادان آرام بخش و تسكین دهنده است(18 ).

ماساژ نوزادان و شیرخواران یك جزء مهم مراقبتی در جوامع مختلف است كه به صورت سنتی صورت می گیرد. در این میان ماساژ با انواع روغن های طبیعی جایگاه ویژه ای در بعضی كشورها بخصوص هندوستان دارد. برای هزاران سال است كه در بعضی كشور های شرق آسیا از ماساژ با روغن در بزرگسالان و كودكان و شیرخواران استفاده می گردد(18 ).

به طور کلی در مورد اثرات ماساژ در نوزادان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

در مطالعات مشابه ای که در این مورد انجام شده مشاهده شد که نوزادان نارس ماساژ داده شده وزن بیش تری بدست آورده بودند(19 ). در مطالعه کلمانسون در سال 2006 مشاهده کرد که خواب در نوزادان ماساژ داده شده عمیق تر است و در طول خواب کم تر بیدار می شوند(21 ). در مطالعات انجام شده سطح سرمی تری گلیسرید و اسید لینولئیک (اسید چرب ضروری ) در نوزادان نارس ماساژ داده شده افزایش چشم گیری داشت(22 ). ماساژ با استفاده از روغن به تنظیم درجه حرارت کمک می کند و نوزاد حرارت کمتری از دست می دهد. در مطالعه ای در نپال میزان بروز هیپوترمی زودرس به میزان 50درصد و هیپوترمی دیررس به میزان 30درصد در نوزادان (با انجام اقداماتی مانند مراقبت مادرانه آغوشی و ماساژ ) کاهش یافته بود. ماساژ سلول های مرده را از سطح پوست برطرف می کند و از خشک شدن آن جلوگیری می کند(3 ).

مندسدر سال 2008 طی مطالعه ای مشاهده کرد که شیوع سپسیس در نوزادان ماساژ داده شده به طور چشم گیری کمتر بوده وتعداد روزهای بستری نیز کاهش یافته است(23 ).

افزایش قدرت دفاعی بدن از طریق افزایش سلولهای کشنده طبیعیرخ می دهد. همچنین کاهش سطح استرس با کاهش سطح سرمی کورتیزول و نوراپی نفرین و افزایش دفع ادراری اپی نفرین و نوراپی نفرین در نوزادانی که ماساژداده می شوند مشاهده گردیده است(24 ). ماساژ سبب افزایش دلبستگی وکاهش افسردگی (8 ) نیز می گردد.

ماساژ سبب تحریک عصب واگ شده وباعث افزایش حرکات دودی روده می گردد وافزایش انقباضات ریتمیک معده را ایجاد می کند وهضم غذا را تسریع وتحمل آن توسط نوزاد را ساده تر می کند. همچنین شاخه های عصب واگ در ریه موجود می باشد که به بهتر شدن تنفس کمک می کند(25 ).

دراثر ماساژ اکسیژن رسانی بافت ها زیاد شده ودر نتیجه تغذیه سلول ها وبافت ها بهتر می گردد وجریان خون افزایش می یابد. نوزادان با ماساژ قادر خواهند بود تغذیه دهانی را زودتر شروع کنند ودر نتیجه سریع تر از بیمارستان ترخیص شوند. با ماساژ ضربان قلب وتنفس نوزادان منظم شده ودر نتیجه اکسیژن کمتری مصرف شده وانرژی را ذخیره می نمایند واز این انرژی برای رشدشان استفاده خواهند کرد وتکامل مغز وتوسعه سیستم عصبی تسریع خواهد شد(26 ).

وزن نوزادان یکی از شاخص های مهم سلامتی بوده ویکی از معیارهای اصلی ترخیص نوزادان نارس است و از طرفی اقامت طولانی مدت در بخش مراقبت ویژه نوزادان سبب بروز مشكلاتی مانند عفونت (که با علائمی از قبیل بی حالی، عدم تحمل تغذیه، هیپوترمی یا هیپرترمی ، زردی، هیپوتونی ، آپنه ، احیانا تشنج ودر آزمایشات با کاهش پلاکت ، افزایش و یا مثبت شدنCRP ، بالا رفتن ESR وکشت مثبت تشخیص داده می شود )می شودکه متعاقب این عفونت ممکن است همولیز رخ دهد(9 ). پس باتوجه به اینکه ماساژ نیاز به تکنولوژی خاصی نداشته ویک روش غیر تهاجمی بوده که دارای خواص شفا دهنده است و با کاهش طول اقامت در بیمارستان باعث کاهش عوارض، هزینه ها ، سرمایه ، وقت و استفاده بهینه از تخت های بخش های ویژه می شود پژوهش گر تلاش می کند با انجام این پژوهش و بیان سایر شواهدی که دال بر اثر بخشی ماساژ وجود دارد ، در آینده ای نزدیک ماساژ به عنوان یك مراقبت روزانه برای نوزادان بستری در بیمارستان مرسوم شود.

2-6-1. مراحل شعر اندلس…. 14

2-6-2. مرحله ضعف شعر. 14

2-6-3. مرحله تقلید. 15

2-6-4. مرحله تجدید ونوگرایی.. 16

2-6-5. دوره انحطاط.. 17

2-6-6. مضامین شعری در اندلس…. 18

2-6-6-1. استغاثه. 18

2-6-6-2. موشحات… 19

2-6-6-2-1. اجزاء موشحات… 20

2-6-6-2-2. ویژگیهای موشحات… 20

2-6-6-3. زجل.. 21

2-6-7. مراحل نثر در اندلس…. 21

2-6-7-1. فنون نثر. 22

فصل سوم: بر زندگینامه ابن خفاجه و آثار او

3-1. تولد و زادگاه ابن خفاجه. 24

3-2. دوران کودکی وجوانی شاعر. 25

3-3. هجرت وآوارگی به سوی مغرب (مراکش). 26

3-4. ویژگی های جسمانی و روحی شاعر. 26

3-4-1. عزت نفس…. 27

3-4-2. نازک طبیعی.. 27

3-4-3. آرمان گرایی و بزرگ منشی.. 27

3-5. استادان و شاگردان ابن خفاجه. 28

3-5-1. استادان. 28

3-5-2. شاگردان. 28

3-6. اندیشه های دینی و مذهبی شاعر. 28

3-7. وفات شاعر. 31

3-8. آثار و تالیفات ادبی ابن خفاجه. 31

3-8-1. مکتب شعری ابن خفاجه. 32

3-8-2. اغراض وفنون شعری در دیوان ابن خفاجه. 32

3-8-2-1. وطن دوستی.. 32

3-8-2-2. ناله بر جوانی.. 34

3-8-2-3. مدح.. 36

3-8-2-4. رثاء. 38

3-8-2-5. غزل. 40

3-8-2-6. هجاء. 42

3-8-3. نثر ابن خفاجه. 43

3-8-4. شعر ابن خفاجه از نگاه دیگران. 44

3-8-5. جایگاه وصفی ابن خفاجه در پژوهشهای ادبی.. 45

فصل چهارم: نگاهی به تاریخچه وصف از دوره جاهلی تا اندلس

4-1. وصف در لغت و اصطلاح.. 48

4-2. ارزش و اهمیت وصف… 49

4-3. وصف در شعر جاهلی.. 50

4-3-1. وصف شب… 51

4-3-2. وصف اسب… 52

4-3-3. وصف شتر. 54

4-4. وصف در دوره صدر اسلام. 56

4-5. وصف در دوره اموی.. 57

4-6. وصف در دوره عباسی.. 58

4-7. وصف در دوره اندلس…. 61

4-7-1. بارزترین ویژگی های وصف در شعر اندلس…. 63

4-7-1-1. وسعت خیال، تزیین الفاظ و عدم تعمق فکری.. 63

4-7-1-2. پیوند وصف طبیعت با فنون دیگر شعر. 65

4-7-1-3. کاربرد رمز در شعر طبیعت… 66

4-7-1-4. گسترش اسلوب تشخیص در شعر طبیعت… 67

فصل پنجم: بررسی نوآوری ها و تجدید در توصیف عناصر طبیعت در اشعار ابن خفاجه

5-1. بخش اول: بررسی وصف در اشعار ابن خفاجه. 74

5-1-1. ابن خفاجه شاعری وصف پرداز. 74

5-1-2. ابن خفاجه. 75

5-1-2-1. آغاز قصاید با وصف طبیعت… 75

5-1-2-2. پندگیری و عبرت از طبیعت… 75

5-1-2-3. پیوند وصف طبیعت با دیگر فنون شعری.. 76

5-1-2-4. استفاده از تصاویر خشن و موسیقی تند. 77

5-1-5. تجلی عناصر طبیعت در قالب زنی زیبا 80

5-1-2-6. استفاده از عناصر زندگی اشرافی در تصاویر. 81

5-1-2-7. انبوه سازی تصاویر. 83

5-1-2-8. آفرینش تصاویر، حاصل تجربه های حسی.. 84

5-1-2-9. ابن خفاجه شاعری رومانتیسم. 85

5-1-2-11. آفرینش تصاویری دارای حرکت و حیات… 87

5-2. بخش دوم: بررسی نوآوری های این خفاجه در توصیف طبیعت… 91

5-2-1. طبیعت ساکت… 91

5-2-1-1. پدیده های آسمانی.. 92

5-2-1-1-1. آسمان. 92

5-2-1-1-2. خورشید. 93

5-2-1-1-3. ستارگان. 96

5-2-1-1-3-1. ستاره سُهی.. 97

5-2-1-1-3-2. ستاره فرقدان (دوبرادر). 98

5-2-1-1-4. سیاره ها 98

5-2-1-1-4-1. زمین.. 98

5-2-1-1-4-2. سیاره زحل (کیوان). 100

5-2-1-1-5. باران. 101

5-2-1-1-6. برف… 103

5-2-1-1-7. ابر. 104

5-2-1-1-8. رعد و برق.. 106

5-2-1-1-9. فلق و شفق.. 108

5-2-1-2. پدیده های زمینی.. 110

5-2-1-2-1. کوه 110

5-2-1-2-2. دریا 114

5-2-1-2-3. درختان. 116

5-3-2-3-1. درخت بان (سرو کوهی). 116

5-2-1-2-3-2. دوح (درخت تنومند). 118

5-2-1-2-3-3. أراک (سواک). 119

5-2-1-2-4. نباتات… 120

5-2-1-2-4-1. گل خیری (گل شب بو). 120

5-2-1-2-4-2. گل آس… 121

5-2-1-2-4-3. گل بابونه. 122

5-2-1-2-4-4. گل نرگس…. 123

5-3-4-2. باد. 126

5-3-4-3. آب… 128

5-3-4-4. خاک… 129

نتیجه گیری.. 130

ملخص البحث………………………………………………………………………………………………………………………….132

منابع و مأخذ. 133

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………….138

مقدمه

ابن خفاجه ادیب و شاعر اندلسی و ملقب بهصنوبری اندلساست از آنجا که اغلب موضوعات شعری به گونه­ای بهوصفبرمی­گردد و او سر آمد شاعران وصف سراست، پس باید او را از بزرگترین شاعران ادبی عربی به شمار آورد. بررسی علل موفقیت او در فن وصف و رمز زیبایی وصفیات ابن خفاجه می­تواند روش و اسلوبی خاص در اختیار علاقه مندان قرار دهد.

ابن­خفاجه اندلسی یکی از این شاعران بزرگ در جهان ادبیات عرب می­باشد وی که به عنوان شاعر طبیعت نام دارد چنان طبیعت در نظرش با ارزش گشت که بدان سوگند یاد کرد و بهباغبانو عاشق طبیعت ملقب گردید. ابن خفاجه در تاریخ به شاعر وصف پرداز مشهور گشت چرا که وصف در دیوان او بیشترین جای را به خود اختصاص داده است.

از مواردی که ابن خفاجه به عنوان یک شاعر اصیل خودنمایی می­کند وصف است. و مهمترین موضوعات وصف ابن خفاجه طبیعت است و طبیعت ماننده موزه­ای بزرگ است که شاعر در آن قدم می­زند و از زیبایی و صور و اشکال آن چون وصف طبیعت ساکت که شامل آسمان، ماه، ستارگان، ابر، بادها، باران، زمین، درختان، نباتات، رودخانه­ها، مکانها، و رنگ می­شود. و از هریک وصف­هایی دل انگیز به جای
می­گذارد. ابن خفاجه در زمینه توصیفات خود در مورد طبیعت ساکت بسیار شعر گفته است و بسیاری اوقات با آنها به سخن پرداخته و چیره دستی و مهارت خویشی را به نمایش گذاشته است.

پایان­نامه حاضر که به تجدید در توصیف عناصر طبیعت در اشعار ابن خفاجه اندلسی مربوط است از
5 فصل تشکیل شده، فصل اول در برگیرنده کلیات تحقیق است، و از فصل دوم به بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر شاعر پرداخته شده است، و فصل سوم بر زندگینامه ابن خفاجه و بیان آثار ادبی او اشاره داشته که شاعر در آن هنرنمایی زیبایی کرده است، فصل چهارم به تاریخچه وصف از دوره جاهلی تا دوره اندلسی پرداخته شده است و در فصل پنجم به بررسی نوآوری­ها و تجدید در توصیف عناصر طبیعت در اشعار وصفی ابن خفاجه می­پردازد.

فصل اول کلیات تحقیق

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

1-1. بیان مسأله

پرداختی به ادبیات و شعر شاعران بزرگ در عرصه زبان و ادبیات عرب از دیرباز مورد توجه دانشجویان و دانش پژوهان این رشته بوده است خصوصاً شعرایی که در یکی از اغراض و فنون شعری برجسته بوده­اند و فن وصف به به عنوان فنی مهم و مؤثر در زدودن غبار ابهام از دنیای پر رمز و راز شعر، از دیرباز در تصویر پردازی­های شاعران خودنمایی کرده­اند و در میان شاعران تصویرپرداز ابن خفاجه وصف را به عنوان ابزاری برای تصویرپردازی صورت­های نقلی و وجدانی خود برگزید. وی توصیفات خود را در مورد طبیعت و پدیده­های آسمانی و عناصر آن بر همه اغراض شعریش سایه گسترانده است و طبیعت در نظرش خیلی با ارزش گشت و به باغبان و عاشق طبیعت مقلب گردید. و در این پژوهش تلاش پژوهشگر بر این است تجدید در توصیف عناصر طبیعت در اشعار ابن خفاجه اندلسی آن را بررسی نماییم.

1-2. سئوالات تحقیق

فصل دوم: پیشینه و مبانی نظری

2-1. مقدمه: 11

2-2. تعریف روستا 11

2-3. شغل و سبک زندگی روستاییان: 12

2-4. نقش فنآوری اطلاعات و ارتباطات در روستا: 13

2-5. اهمیت توسعه روستاها و نقش ورزش و بازیهای بومی محلی در توسعه پایدار روستاها: 15

2-6. ورزش روستایی.. 19

2-7. ورزش همگانی: 21

2-8. نقش بازیهای بومی ومحلی در ابعاد مختلف زندگی.. 24

2-9. شكل های اجتماعی فعالیت بدنی.. 24

2-10. نیاز. 25

2-11. نیازسنجی.. 27

2-12. ضرورت و انگیزههای نیازسنجی.. 28

2-13. کاربرد نیازسنجی.. 29

عنوان فهرست مطالب صفحه

2-14. نیازسنجی ورزشی.. 29

2-15. تعریف نگرش: 30

2-16. تحقیقات انجام شده در داخل کشور: 31

2-17. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 36

2-18. جمع بندی.. 40

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1. مقدمه: 42

3-2. روش اجرای پژوهش…. 42

3-3. جامعه مورد پژوهش…. 42

3-4. نمونه و روش نمونه گیری.. 43

3-5. ابزار اندازه گیری داده ها: 43

3-6. روش جمع آوری داده ها 44

3-7. روش تحلیل یافته ها 44

فصل چهارم : یافته های تحقیق

4-1. مقدمه. 46

4-2. یافتههای توصیفی.. 46

4-2-1. ویژگیهای فردی.. 46

4-2-1-1. نحوه توزیع نمونه تحت بررسی بر اساس متغیرهای دموگرافیک… 46

4-3-1. اولویت ورزش های مورد علاقه. 50

4-3-2. مشارکت در ورزش…. 51

4-3-2-1. نوع مشارکت… 51

4-3-2-1 رشته ورزشی.. 51

4-3-3. وضعیت استفاده از رسانه. 53

4-3-3-1. نوع رسانه. 53

4-3-4. اهداف روستاییان از تماشای تلویزیون. 53

4-3-5. میزان رضایت روستاییان از کیفیت برنامه های ورزشی تلویزیون. 54

4-3-5. وضعیت نیاز روستاییان به امکانات ورزشی.. 54

4-4. یافته های استنباطی.. 55

4-4-1. فرضیات تحقیق.. 55

4-4-1-1. فرضیه اول تحقیق.. 55

4-4-1-2. فرضیه دوم تحقیق.. 56

4-4-1-3. فرضیه سوم تحقیق.. 57

4-4-1-4. فرضیه چهارم تحقیق.. 58

4-4-1-5. فرضیه پنجم تحقیق.. 59

4-4-1-6. فرضیه ششم تحقیق.. 60

4-4-1-7. فرضیه هفتم تحقیق.. 61

عنوان فهرست مطالب صفحه

4-4-1-9. فرضیه نهم تحقیق.. 63

4-4-1-10. فرضیه دهم تحقیق.. 65

4-4-1-11. فرضیه یازدهم تحقیق.. 65

4-4-1-12. فرضیه دوازدهم تحقیق.. 66

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه: 69

5-2. خلاصه تحقیق: 69

5-3. یافته های تحقیق: 70

5-3-1. یافته های توصیفی.. 70

5-3-2. یافته های استنباطی.. 71

5-5. محدوده های تحقیق: 79

5-6. محدودیت های تحقیق: 79

5-7. پیشنهادهای تحقیق.. 80

5-7-1. پیشنهادهای برخاسته از تحقیق: 80

5-7-2. پیشنهادهای برای تحقیقات آینده: 81

منابع: 69

2-1-5- سطوح سرمایه اجتماعی…………………. 43

2-1-6-پیامدهای منفی سرمایه اجتماعی………….. 44

2-1-7- نظریه های سرمایه اجتماعی……………… 48

2-1-7-1 جیمز كلمن…………………………. 48

2-1-7-2- پیر بوردیو……………………….. 50

2-1-7-3- رابرت پاتنام…………………….. 53

2-1-7-4-فرانسیس فوكویاما…………………… 56

2-1-7-5- آنتونی گیدنی……………………… 58

2-1-7-6- تئوری شكاف ساختاری………………… 59

2-1-7-7- تئوری منابع اجتماعی……………….. 59

2-1-7-8- تئوری پیوندهای ضعیف……………….. 61

2-1-7-9- وولكاك و نارایان………………….. 62

2-1-7-10- كریستین گروتیت…………………… 63

2-1-7-11-پاملا پاكستون……………………… 63

2-1-7-12- كاكس……………………………. 64

2-2- كیفیت زندگی………………………….. 65

2-2-1- تاریخچه……………………………. 65

2-2-2- كیفیت زندگی و مفاهیم مرتبط…………… 68

2-2-2-1- رضایت از زندگی……………………. 75

2-2-2-2- سعادتمندی………………………… 76

2-2-2-3- سبك زندگی………………………… 77

2-2-2-4- خوشبختی………………………….. 78

2-2-3- ابعاد كیفیت زندگی…………………… 79

2-2-4 شاخص های سنجش كیفیت زندگی……………… 81

2-2-4-1- شاخص بهداشت اجتماعی فوردام(fish)…….. 84

2-2-4-2- شاخص توسعه انسانی(HDI)…………….. 84

2-2-4-3- شاخص پیشرفت واقعی(GDI)…………….. 86

2-2-5- رویكردهای كلان به كیفیت زندگی…………. 88

2-2-5-1-رویكرد جامعه شناختی…………………. 88

2-2-5-2- رویكرد روانشناختی…………………. 89

2-2-5-3- رویكرد اقتصادی……………………. 90

2-2-5-4- رویكرد اكولوژیكی………………….. 90

2-2-6- نظریات موجود در باب كیفیت زندگی……… 91

2-2-6-1- تئوری سلسله مراتب نیازهای مازلو…….. 91

2-2-6-2- نظریه ناهمسازی چندگانه(MDT)……….. 93

2-2-6-3- نظریه نابرابری……………………. 93

2-2-6-4- نظریه هورنكوئیست………………….. 94

2-2-6-5- نظریه ادراكی فرانس………………… 94

2-2-6-6- رویكرد ویلكنسون…………………… 96

2-2-6-7-رویكرد ماسام………………………. 96

2-2-6-8-نظریه فلاناگان……………………… 97

2-2-6-9- نظریه براون………………………. 97

2-2-6-10- نظریه سازمانی بهداشت جهانی………… 98

2-2-6-11- نظریه دیوب………………………. 99

2-2-6-12- معرف های باسك و سولز باچر………….. 100

2-2-6-13- ماتریس كیفیت زندگی زاف……………. 102

2-2-6-14- مدل ادراكی زان…………………… 103

2-2-6-15- مدل ادراكی كیفیت زندگی زان………… 103

2-2-7- چهارچوب نظری……………………….. 104

2-2-8- فرضیات ……………………………. 110

2-2-9- سوالات……………………………… 111

فصل سوم: روش شناسی

3- مقدمه…………………………………. 113

3-1- روش جمع آوری اطلاعات……………………. 114

3-2- جامعه آماری…………………………… 114

3-3- واحد تحلیل…………………………… 114

3-4- حجم نمونه و روش نمونه گیری………………. 114

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها……………….. 116

3-6- ابزار گردآوری اطلاعات…………………. 116

3-7- روش آماری……………………………. 116

3-8- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها………….. 117

3-8-1- تعریف نظری متغیر وابسته……………… 117

3-8-2- تعریف عملیاتی متغیر وابسته…………… 118

3-8-3- تعریف نظری متغیر مستقل………………. 119

3-8-4- تعریف عملیاتی متغیر مستقل……………. 120

3-8-5- تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای زمینه ای…. 130

3-9- اعتبار و روایی متغیرها………………… 135

3-9-1- اعتبار…………………………….. 135

3-9-2- روایی……………………………… 136

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4- مقدمه…………………………………. 138

4-1- توصیف سیمای پاسخگویان………………… 139

4-1-1- جنس……………………………….. 139

4-1-2- سن………………………………… 140

4-1-3-وضعیت تاهل …………………………. 141

4-1-4-تحصیلات……………………………… 142

4-1-5- تحصیلات همسر………………………… 143

4-1-6- شغل همسر…………………………… 144

4-1-7- میزان درآمد………………………… 145

4-1-8- وضعیت استخدامی……………………… 147

4-2-توصیف متغیرهای تحقیق…………………… 148

4-2-1- توصیف متغیر مستقل…………………… 148

4-2-1-1- میزان اعتماد اجتماعی………………. 148

4-2-1-1-1- اعتماد بین شخصی…………………. 148

4-2-1-1-2 – اعتماد تعمیم یافته……………… 151

4-2-1-1-3- اعتمادنهادی…………………….. 153

4-2-1-2- مشاركت اجتماعی……………………. 156

4-2-1-3- شبكه روابط اجتماعی………………… 159

4-2-1-4 –سرمایه اجتماعی……………………. 161

4-2-2- كیفیت زندگی………………………… 163

4-2-2- توصیف متغیر وابسته………………….. 163

4-2-2-1- میزان سلامت فیزیكی…………………. 163

4-2-2-2- سلامت روانی……………………….. 165

4-2-2-3- سلامت محیط………………………… 167

4-2-2-4- سلامت روابط اجتماعی………………… 169

4-3- تحلیل دو متغیره و آزمون فرضیه ها………… 172

4-4- تحلیل چند متغیره و آزمون فرضیه ها……….. 179

4-5-تحلیل و پردازش مدل از طریق رگرسیون چند متغیره 180

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1-بحث و نتیجه گیری ……………. 184

5-2-پیشنهادات …………………………………190

5-2-1-پیشنهادات اجرایی…………. 190

5-2-2-پیشنهادات پژوهشی …………..192

5-3-محدودیتهای تحقیق …………..192

-فهرست منابع………………………..194

-منابع فارسی ………………………….194

-منابع انگلیسی ………203

فتح باب

یكی از اهداف نظام جمهوری اسلامی، توجه به وضع معیشتی، رفع فقر،حمایت از گروه های آسیب پذیر، ارتقای سلامت و بهبود كیفیت زندگی مردم می باشد كه نشانه های آن را می توان در برنامه های مختلف تبیین شده در زمینه های توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی مشاهده كرد. به عنوان نمونه فصل هفتم قانون برنامه چهارم توسعه در زیر عنوان « سلامت و بهبود كیفیت زندگی» در موارد 84 الی 94 به موضوع كیفیت زندگی پرداخته شد.( برنامه چهارم توسعه، 1383) همچنین بر اساس سند چشم انداز20 ساله كشور كه در سال 1384 ابلاغ شده است ایران در سال 1404 باید به كشوری با ویژگی های كلیدی دور بودن از فقر وتبعیض، توزیع عادلانه درآمد، برخورداری از سلامت، رفاه و تامین اجتماعی و فرصت های برابر برای همگان متكی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی تبدیل شود.

در سطح جهانی، هم بانك جهانی و هم سازمان همكاری و توسعه اقتصادی(OECD)[1] ، سرمایه اجتماعی را به عنوان بخش مهمی از استراتژی های خود برای كاهش فقر و افزایش نتایج مطلوب سیاست های اجتماعی در نظر گرفته اند و درباب توسعه نیز امروزه به مقوله كیفیت زندگی نه به عنوان ابزار بلكه هدف نهایی و غایی توسعه نگریسته می شود و شاهد یك تغییر رویكرد و نگرش از تكیه بر مفاهیم و شاخص های صرفاً اقتصادی به سمت توجه به عوامل اجتماعی درمقوله كیفیت زندگی هستیم.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که پیشرفت اقتصادی تنها عامل توسعه پایدار نیست وارزشهای اصلی توسعه پایدار را باید در ارتقای کیفیت زندگی جستجو کرد.طرح مفاهیم توسعه پایدار،توسعه انسانی ،تاکید بر توسعه محلی ،توسعه اجتماع محور ،محلی گرایی،توجه به اجتماعات انسانی جز در بستر توجه به عوامل موثربرکیفیت زندگی میسر نیست.

در آراء همه صاحب نظران سرمایه اجتماعی این دلالت وجود دارد كه سرمایه اجتماعی از طریق تسهیل كردن روابط اجتماعی موجباتی را فراهم می سازد كه افراد بهتر و ساده تر بتوانند منافع فردی وگروهی خود از جمله منافع اقتصادی را دنبال كنند. بطور مثال نظرسنجی بیكر از سرمایه گذاران در بورس نشان می دهد كه بیشتر موسسات و سرمایه گذاران بر اساس اطلاعات بدست آمده از یك دوست یا شركت مرتبط یا فقط به این دلیل كه فردی را می شناسند كه از آن سهام خریداری كرده اند تصمیم به خرید سهام می گیرند و تعداد اندكی از سرمایه گذاران با استفاده از فنون رسمی و پیچیده مالی واقتصادی مبادرت به خرید سهام می كنند.)بکر،1984، به نقل از رنانی،1388؛15)

همچنین كریستیان گرو تارت در باب لزوم توجه به سرمایه اجتماعی آن را حلقه مفقود سیاست گذاری ها و سرمایه گذاری های دولت واجتماع می داند و بیان می دارد كه در رسیدن به توسعه پایدار، علاوه بر سرمایه های انسانی، اقتصادی و طبیعی عامل دیگری نیز وجود دارد كه همان سرمایه اجتماعی است( گروتارت، 1998؛6). از آنجا كه در معنای كیفیت زندگی نیز به طور ضمنی دلالت بر زندگی خوب داشتن و احساس رضایت از زندگی وجود دارد پس می توان پلی ارتباطی میان این دو مفهوم برقرار كرد كه معرف همبستگی میان سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی باشد و بازگوی آن باشد كه با ذخیره سازی سرمایه اجتماعی بیشتر می توان شرایطی را فراهم ساخت كه به سطح بالایی از كیفیت زندگی دست یافت. تحقیقات و مطالعات صورت گرفته در زمینه روان پزشكی و پزشكی نشان می دهد كه بین سرمایه اجتماعی و كیفیت زندگی پیوند مستقیمی وجود دارد به عنوان نمونه كیم و كاواكی درپژوهشی در ایالت های مختلف آمریكا به این نتیجه رسیدند كه در ایالت هایی كه سطح سرمایه اجتماعی بالا و متوسط بوده سطوح بالاتری از سلامت جسمانی و روانی شهروندان- كه از شاخص های كیفیت زندگی می باشند- مشاهده شده است.( کیم و کاواچی،2007،به نقل از گروسی، 1387؛ 7)

شواهد تحقیقات در سراسر دنیا نشان می دهد افرادی كه از اجتماع دورند یا منزوی هستند احساس خطر مرگ را بیشتر تجربه می كنند بعنوان نمونه نتایج یك بررسی در آمریكای شمالی مشخص ساخت كه بیماری های بد خیم منجر به مرگ در بین مردانی بیشتر دیده می شود كه تماس های اجتماعی روزانه كمتری دارندیا مشاركتی در انجمن ها یا كلوبها ی اجتماعی ندارند. (توكل،1389؛11) لذا هرچه كیفیت زندگی بطور مستمر ارتقا یابد از میزان آسیب های روانی و اجتماعی مانند بیماریهای روانی ،احساس بیگانگی،نارضایتی از زندگی و ناهنجاریهای اجتماعی كاسته می شود.بنابراین كیفیت زندگی وسرمایه اجتماعی دومفهوم مرتبط با ادبیات توسعه هستند كه از یك سو هر دو پیوندی با ابعاد انسانی و اجتماعی توسعه دارندو از سوی دیگربا یكدیگر پیوند دارند و پ‍ژوهش حاضر با تمركز بر كاركنان ثبت احوال مازندران در نظر دارد تا برآوردی از چگونگی كیفیت زندگی ، سر مایه اجتماعی ورابطه آنها با یكدیگر را بدست بیاورد.