فصل دوم: پیشینه پژوهش

2-1- پیشینه نظری.. 23

2-1-1- فرهنگ سازمانی: 23

2-1-1-1-تعاریف فرهنگ سازمانی.. 24

2-1-1-2-سطوح فرهنگ سازمانی: 26

2-1-1-3- مدل های فرهنگ سازمانی.. 27

1) فرهنگ سازمانی فرهمند: 35

2) فرهنگ سازمانی وسواسی: 35

3) فرهنگ سازمانی پرهیزکننده: 35

4) فرهنگ سازمانی سیاسی شده: 35

5) فرهنگ سازمانی دیوان سالارانه: 35

2-1-1-4- ابعاد فرهنگ سازمانی.. 37

2-1-1-5- ویژگی فرهنگ سازمانی.. 38

2-1-1-6- عوامل مؤثر بر شکل گیری فرهنگ سازمانی.. 38

10-1-1-7- کارکردهای فرهنگ سازمانی.. 39

2-1-2- جوسازمانی.. 41

2-1-2-1- تعاریف جوسازمانی: 42

2-1-2-2- انواع جوسازمانی.. 44

2-1-2-3- ابعاد جوسازمانی.. 45

2-1-2-4- رویکردها و مدل های جوسازمانی.. 46

2-1-3- رفتار شهروندی سازمانی.. 50

2-1-3-1- سیر تحول مفهوم رفتار شهروندی سازمانی.. 50

2-1-3-2- تعاریف رفتار شهروندی سازمانی: 52

2-1-3-3- ویژگی های رفتار شهروندی سازمانی: 55

2-1-3-4- ابعاد رفتار شهروندی سازمانی.. 56

2-1-3-5- عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی.. 59

2-1-3-6- پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی: 61

2-2- پیشینه پژوهشی.. 62

2-2-1- فرهنگ سازمانی.. 62

2-2-1-1- پژوهش های خارجی.. 62

2-2-1-2- پژوهش های داخلی: 63

2-2-2- جوسازمانی.. 66

2-2-2-1- پژوهش های خارجی.. 66

2-2-2-2- پژوهش های داخلی.. 67

2-2-3- رفتار شهروندی سازمانی: 69

2-2-3-1- پژوهش های خارجی: 69

2-2-3-2- پژوهش های داخلی: 73

2-3-آموزش عالی در افغانستان.. 75

3-1-2- دانشگاه کابل.. 78

4-2- جمع بندی.. 80

فصل سوم: روش شناسی

مقدمه. 85

3-1- روش پژوهش…. 85

3-2- جامعه آماری، حجم نمونه و شیوه نمونه گیری: 85

3-3- ابزار پژوهش: 86

3-3-1- مقیاس سنجش فرهنگ سازمانی: 86

3-3-2- مقیاس جوسازمانی: 87

3-3-3- مقیاس رفتار شهروندی سازمانی: 87

3-5- روایی و پایایی ابزار پژوهش: 88

3-5-1- روایی و پایایی مقیاس سنجش فرهنگ سازمانی.. 89

3-5-2- روایی و پایایی مقیاس جوسازمانی.. 89

جدول شماره (3-3) روایی و پایایی مقیاس سنجشجو سازمانیپلاس دلتا(2011). 89

3-5-3- روایی و پایایی مقیاس رفتار شهروندی سازمانی.. 90

3-6- روش جمع آوری اطلاعات: 91

3-7- روش تجزیه وتحلیل داده ها: 92

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل یافته ها

مقدمه. 95

4-1-یافته های توصیفی.. 95

4-1-1- تحلیل توصیفی ویژگی های افراد موردبررسی.. 95

4-1-1-1- توزیع فراوانی و درصد جنسیت افراد نمونه نسبت به کل جامعه. 95

4-1-1-2- توزیع فراوانی و درصد سطح تحصیلات افراد نمونه نسبت به کل جامعه. 96

4-1-2- شاخص های آمار توصیفی متغیرهای پژوهش…. 97

4-1- 3- ماتریس همبستگی.. 98

4-2- یافته های استنباطی.. 103

4-2-1-مدل معادلات ساختاری.. 103

4-2-1-1- آیا بین فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل رابطه معناداری وجود دارد؟ 104

4-2-1-2- آیا بین فرهنگ سازمانی و جوسازمانی دانشگاه کابل رابطه معناداری وجود دارد؟ 106

4-2-1-3- آیا بین جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با کنترل متغیر فرهنگ سازمانی رابطه معناداری وجود دارد؟ 108

4-2-1-4- آیا جوسازمانی در رابطه بین فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی نقش واسطه گری را ایفا می کند؟ 110

4-2-1-5- سهم واسطه گری.. 112

4-2-2- سؤالات فرعی.. 113

4-2-2-1- بعد غالب فرهنگ سازمانی در دانشگاه کابل کدام است؟ 113

4-2-2-2- رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل به چه میزان است؟ 115

4-2-2-3- بعد غالب جوسازمانی در دانشگاه کابل کدام است؟ 117

4-5- جمع بندی.. 120

فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری

مقدمه. 122

1-5- با توجه با نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، بین متغیر فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. 122

2-5-نتایج به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که، بین فرهنگ سازمانی و جوسازمانی دانشگاه ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. 125

3-5 –بین جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 127

4-5 – آیا جوسازمانی در رابطه بین فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی نقش واسطه گری را ایفا می کند؟ 130

5-5 – تعیین میزان رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل.. 133

6-5 – بُعد غالب فرهنگ سازمانی در دانشگاه کابل بُعد ویژگی های غالب می باشد. 134

7-5- نتیجه گیری نهایی.. 135

8-5- محدودیت ها 138

1-8-5- محدودیت های اجرایی.. 138

2-8-5- محدودیت های پژوهشی.. 138

9-5- پیشنهادها 139

1-9-5- پیشنهادهای پژوهشی.. 139

2-9-5- پیشنهادهای کاربردی: 140

فهرست منابع

منابع فارسی.. 141

منابع انگلیسی.. 147

پیوست ها

پیوست 1: مقیاس سنجش فرهنگ سازمانی.. 156

پیوست 2: مقیاس سنجش رفتار شهروندی سازمانی.. 159

پیوست 3: مقیاس سنجش جوسازمانی پلاس دلتا(2011) 161

فهرست جداول

عنوان صفحه

 

جدول شماره (2-1) گام های ثبات بیرونی و بقای سازمان ها…………………………………………… 38

جدول شماره ( 2-2) گام های ثبات درونی سازمان ها………………………………………………………. 39

جدول شماره(3-1) تفکیک جامعه آماری به تفکیک دانشکده و تعداد اعضای هیئت علمی. 86

جدول شماره (3-2) روایی و پایایی مقیاس فرهنگ سازمان…………………………………………….. 89

جدول شماره (3-3) روایی و پایایی مقیاس جوسازمانی………………………………………………….. 89

جدول شماره (3-4) روایی و پایایی مقیاس رفتار شهروندی سازمانی…………………………….. 90

جدول شماره (4-1) فراوانی و درصد ویژگی­های جمعیت شناختی نمونه آماری…………. 96

جدول شماره (4-2) توزیع فراوانی درصد حجم نمونه اعضای هیئت علمی برحسب

تحصیلات……………………………………………………………………………………………………………………………. 97

جدول شماره (4-3) شاخص های آمار توصیفی متغیر های پژوهش……………………………… 98

جدول شماره (4-4)ماتریس ضریب همبستگی پیرسون ………………………………………………… 99

جدول شماره (4-5) سهم واسطه گری جوسازمانی در رابطه بین فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی 112

جدول شماره (4-6) نتایج شاخص­های برازش مدل نهایی………………………………………………. 113

جدول شماره (4-7) نتایج آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر جهت تعین بُعد غالب فرهنگ سازمانی در دانشگاه کابل………………………………………………………………………………………………………………………………………. 114

جدول شماره (4-8) نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی ………………………………………………………… 115

جدول شماره (4-9) مقایسه میانگین ابعاد رفتارشهروندی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل با سطوح کفایت قابل قبول و مطلوب…………………………………………………………………………………………………………………….. 117

جدول شماره (4-10) نتایج آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر جهت تعیین بُعد غالب جوسازمانی 118

جدول شماره (4-11) نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای بررسی نوع قالب جوسازمانی در دانشگاه کابل 119

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل شماره (2-1) مدل نظری پژوهش ……………………………………………………………………………………… 83

شکل شماره (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت …………………………………………….. 96

شکل شماره (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات ……………………………….. 97

شکل شماره(4-3) بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ سازمانی……………………. 105

شکل شماره (4-4) بررسی رابطه بین جوسازمانی و فرهنگ سازمانی ………………………………………. 107

شکل شماره (4-5) بررسی رابطه بین جو سازمانی و رفتارشهروندی سازمانی با کنترل فرهنگ سازمانی 109

شکل شماره (4-6) مدل نهایی پژوهش رابطه بین فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با نقش واسطه گری جوسازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 111

فصل اول

 

مقدمه

 

1-1- کلیات

 

سازمان و سازمان یافتگی جزء جداناشدنی زندگی انسان ها است و افراد بیشتر عمرشان را در سازمان ها یا در رابطه با سازمان ها سپری می کنند و این موضوع نشان دهنده اهمیت و جایگاه سازمان ها در دنیای کنونی است. به علاوه، عصر کنونی دوره تحولات شتابنده و غیرقابل پیش بینی است. وضعیت کنونی در جامعه بیانگر عدم توازن، پیچیدگی های روزافزون سازمان ها و عدم توانایی این سازمان ها در پیش بینی و مقابله با این تحولات و پیچیدگی ها است. سازمان ها برای مقابله با تهدیدات محیطی و استفاده از فرصت های احتمالی ناچارند ظرفیت ها و توانمندی های درونی خود را بشناسند، نقاط ضعف را ترمیم و به تقویت نقاط قوت بپردازند. مسائل و مشکلات در سازمان ها آن چنان پیچیده و درهم تنیده است که تشخیص مشکل به آسانی میسر نیست.

سازمان های آموزش عالی یکی از این سازمان هاست که در عصر جدید با چالش های جدید و جدی روبه رو هستند. چراکه کار کردن در شرایط پیچیده و رقابتی، ویژگی بنیادی سازمان های آموزشی به ویژه سازمان های آموزش عالی است(میلر[1]به نقل از ویگودا و همکاران، 2007)، در این میان می توان گفت که؛ گرداننده اصلی این سازمان ها انسان ها است و انسان ها است که به کالبد سازمان ها جان و هویت می بخشند و یک سازمان را از سازمانی دیگر متمایز کرده و تحقق هدف ها را میسر می سازند. بدون انسان سازمان بی معنی است و ماهیت انسانی سازمان ها و پیچیده بودن رفتارهای کارکنان این پیچیدگی را مضاعف نموده است. با چنین اوصافی سازمان ها نباید در انتظار تحول باشند، بلکه باید خود منبع موج و تحول گردند و در جهت بهبودی خود بکوشند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای جدید تمدن امروزی باشند (مرادی چالشتری و همکاران، 1387). یکی از اهداف اصلی هر سازمانی، دستیابی به موفقیت و تحقق اهداف و فلسفه وجودی خویش است. برای رسیدن به این اهداف، همچنان حفظ و بقای معنادارشان در محیط پویا و متغیر امروزی ناچارند از خود عملکرد شایسته و بایسته ای نشان دهند. موفقیت های چشمگیر دهه اخیر سازمان های با حداقل امکانات از یک سو و شکست سازمان های با بهترین توانایی های مادی از سوی دیگر بیانگر نقش قابل توجه عوامل غیرمادی در موفقیت آن ها بوده است که در این میان فرهنگ سازمانی به عنوان عامل مؤثر در عملکرد سازمان ها تلقی می گردد (نصیرپور و همکاران، 1388).

فرهنگ سازمانی[2] سیستمی است متشکل از ارزش ها و عقاید که در تعامل متقابل با نیروی انسانی، ساختار سازمانی، جوسازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و سیستم کنترل بوده و درنتیجه هنجارهای رفتاری را در سازمان شکل می دهد. ازآنجاکه؛ فرهنگ سازمانی به سازمان هویت می دهد (زهیر و همکاران^[3]، 2011) و به هماهنگی رفتار اعضاء کمک می کند (مکنتاش و دورتی^[4]، 2010). با توسعه فرهنگ سازمانی قوی و مؤثر، سازمان ها می توانند عملکردی مؤثری به دست آورند (جاکوبس^[5]و همکاران، 2013). با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی بر عملکرد افراد تأثیر می گذارد (هنری^[6]، 2006)، به طورکلی گفته می شود که فرهنگ سازمانی ادراكی است كه افراد از سازمان خوددارند و چیزی است كه نه در سازمان وجود دارد و نه در فرد و ویژگی های خاصی است كه در یك سازمان وجود دارد نمایانگر خصوصیات معمول و ثابتی است كه سازمان ها را از یكدیگر متمایز می كند (مشبكی، 1380). فرهنگ سازمانی بستری است به هم پیوسته كه اجزا سازمان را به هم می چسباند (كوئین، 1999). (هافستد^[7]، 1991)، فرهنگ سازمانی را برنامه ریزی جمعی ذهن بیان می كند كه افراد یك سازمان را از سازمان های دیگر متمایز كند (مرتضوی، 1379). فرهنگ های سازمانی شالوده تاریخی دارند بدین معنی كه نمی توان رابطه بین فرهنگ سازمانی و تاریخ را از هم جدا كرد و فرهنگ سازمانی به طور ناگهانی و اتفاقی به وجود نمی آید (تریس و بئر^[8]، 1993). بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده اند كه فرهنگ سازمانی، سیستمی از استنباط مشترك است كه اعضاء نسبت به یك سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفكیك دو سازمان از یكدیگر می شود (رابینز، 1998).

شناخت فرهنگ سازمانی به عنوان یک ضرورت مهم در اولویت فعالیت های مدیران سازمان ها قرار دارد، چراکه با شناخت دقیق و درست فرهنگ سازمانی و آشنایی با ویژگی های آن، مدیران می توانند برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت خود را سامان دهد (فیاض، 1390).

ازاین رو شناخت فرهنگ سازمانی برای مدیران و رهبران سازمان های آموزش عالی و هدایت نیروی انسانی و تحقق اهداف سازمانی، اهمیت حیاتی دارد، زیرا فرهنگ حاکم بر سازمان مبین بقا و رشد سازمان است. شناخت فرهنگ سازمانی زمانی ملموس می گردد که بدانید اگر فرهنگ را هدایت نکنید، فرهنگ سازمان شمارا هدایت می کند. به بیان دیگر موفقیت سازمان، در ارتباط مستقیم با کارکنان و مدیران سازمان می باشد. ارتباط مدیران و کارکنان در فرایند پیچیده فرهنگ سازمانی را تشکیل می دهد. لذا سازمان ها باید فرهنگی را حاکم کنند که در آن، افراد انگیزه و توانایی لازم برای فعالیت را داشته باشند و بااحساس تعلق نسبت به سازمان خود بتوانند موجبات اثربخشی سازمان را فراهم آورند و ضامن سلامت و بقاء سازمان باشند. فرهنگ سازمانی مجموعه از فرضیات اساسی است که افراد سازمان در مواجهه با مسائل، برای انطباق با محیط و دستیابی به وحدت و انسجام داخلی، کشف و ایجاد کرده و ثابت شده که سودمند و باارزش است و درنتیجه به عنوان روش صحیح ادراک، تفکر و احساس به اعضای جدید انتقال می یابد (شاین^[9]، 2010).

از سوی دیگر، هر سازمانی دارای فرهنگ، آداب ورسوم، ارزش ها و هنجارها و روش های عمل مخصوص و نسبتاً پایداری است که شیوۀ رفتار آن ها را بر اساس این ویژگی ها می تواند پیش بینی کرد. این فرهنگ یا خصوصیات که به ما اجازه می دهد یک سازمان را از سازمان دیگر متفاوت بدانیم، جوسازمانی^[10]نام گرفته است. نظر به اینکه جوسازمانی در همۀ ابعاد و جای جای سازمان جریان دارد و ضمن تأثیرگذاری در سلوک و حالت اعضا، رفتار سازمانی ازجمله رفتار شهروندی سازمانی آن ها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد، این تأثیرات می تواند موجب انگیزش یا ضعف آن شود که درهرصورت، در عملکرد نیروی انسانی نقش تعین کننده ای دارد (علوی، 1381). درزمینة مفاهیم جو و فرهنگ دودسته از دیدگاه وجود دارد که یکی از این دیدگاه به این باور است که: جو غالباً بیانگر نگرش ها، ادراکات و رفتار اعضای سازمان می باشد، درحالی که فرهنگ شامل عقاید، هنجارها و ارزش های مشترک میان کارمندان سازمان است (تاهاگلو^[11]، 2007). در حقیقت اگرچه این مفاهیم و معانی در بسیاری از جهات با یکدیگر مرتبط و شبه هستند، اما هرکدام جایگاه، تعاریف و معانی متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند (گال^[12]، 2008). جو و فرهنگ سازمانی تا اندازۀ زیادی به هم شباهت دارند و هردو برای توصیف ویژگی های درونی و پایدار یک سازمان به کار می روند، اما هرکدام دلالت بر واقعیاتی متفاوت از دیگری دارند. نکتۀ حائز اهمیت در ارتباط جو و فرهنگ آن است که جو صرفاً منعکس کنندۀ فرهنگ سازمان نیست، بلکه بازتاب دهندۀ مجموعه ای از ویژگی ها و متغیرهای نسبتاً پایدار درون سازمان ازجمله فرهنگ است. به عبارت دیگر، تعامل عوامل مختلف داخلی سازمان مانند روابط اجتماعی- انسانی، فرهنگ، محیط فیزیکی، ساختار سازمانی، شیوه مدیرت و رهبری و…، بر ادراک کارکنان از جو و رفتار آنان تأثیرگذار است (حمزه لویی و همکاران، 1391).

برخی از صاحب نظران فرهنگ، آداب ورسوم و روش های عملی انجام کارها را در هر سازمان به عنوان جو آن سازمان در نظر گرفته اند. دیویس^[13](1995)، جو را دربرگیرندۀ فرهنگ سازمانی هم می داند. برخی از صاحب نظران، جو را با فرهنگ سازمانی مترادف دانسته اند و بعضی، جوسازمانی را جزئی از فرهنگ سازمانی می دانند (میر کمالی،1388). جوسازمانی جلوه ای از فرهنگ سازمانی می باشد و از پایداری نسبتاً کمتری در مقایسه با فرهنگ سازمانی برخوردار می باشد (هالویی^[14]،2011). جوسازمانی به ادراكات اعضای سازمان از عناصر بنیادی سازمان اشاره دارد (وست و فار^[15]، 1989). ازآنجاکه جو مبتنی بر چشم انداز فردی است، تغییرپذیری سریعی دارد ضمن اینكه بر روی رفتار افراد هم تأثیرگذار است (پاین و پاق^[16]، 1976).

جوسازمانی عبارت است از مجموعه ای از حالات، خصوصیات یا ویژگی های حاکم بر یک سازمان که آن را گرم، سرد، قابل اعتماد، غیرقابل اعتماد، ترس آور یا اطمینان بخش، تسهیل کننده یا بازدارنده می سازد و از عواملی نظیر رضایت شغلی، شخصیت، رفتار، سوابق، نوع مدیریت، فرهنگ سازمانی، روحیه، انگیزش، ساختار، فنّاوری و غیره به وجود می آید و سبب تمایز دو سازمان مشابه از هم می شود. (میر کمالی، 1388). نوعی رابطه ای که انسان های داخل یک سازمان دارند، ویژگی ها و جو آن سازمان را به وجود می آورد. جوسازمانی به ادراکات عمومی کارکنان از محیط کارشان برمی گردد که تحت تأثیر سازمان رسمی و غیررسمی، شخصیت افراد و رهبری و فرهنگ سازمان حاصل می شود (میر کمالی، 1378).

مطالعات نشان داده اند جوسازمانی یکی از عناصر اصلی دستیابی به رویکرد مطلوب کاری در کارکنان سازمان به همراه عناصر فرهنگی و روابط آن ها الگویی را خلق می کند که سازمان را از سایر سازمان ها متمایز می سازد(گلیسون^[17]، 2002؛ گلیسون و هملگارن^[18]، 1998؛ گلیسون و همکاران ، 2010؛ گلیسون و گرین، 2006). همان گونه که شخصیت افراد منحصربه فرد است، فرهنگ و جوسازمانی سازمان ها نیز شخصیت منحصربه فردی دارد و نوعی احساس هویت و تعهد را در کارکنان سازمان ایجاد می کند (اعرابی، 1386) که درنهایت موجب بروز رفتار شهروندی سازمانی می شود ( شاهبندزاده، محمدی و حسن پور، 1389). از طرف دیگر، به کارگیری راهبردهای مناسب منابع انسانی که پشتیبان جوسازمانی مناسب بر مبنای فرهنگ سازمانی باشند و موجب تسهیل به کارگیری نیروی انسانی و بروز رفتار مناسب شهروندی سازمانی می شود، جایگاه ویژه ای دارد.

سازمان های که می کوشند، اثربخش، کارا و پاسخگوی نیازهای محیط خود باشند و در محیط پیچیده و رقابتی بقای خود را تضمین کنند؛ باید از طریق ایجاد فرهنگ و جوسازمانی، محیطی را ایجاد کنند که نیروی انسانی به انجام رفتار شهروندی سازمانی تشویق شوند. رفتار شهروندی سازمانی، مجموعه رفتارهای است که جزء الزامات رسمی سازمان و انجام شغل نیستند اما به اثربخشی کار و سازمان کمک می کنند. غالباً از سوی کارکنان این مجموعه رفتارها به عنوان یک امر اختیاری نگریسته می شود. پژوهش در مورد رفتارهای فرا شغلی در محیط کار بیشترین توجه را در سال های اخیر به خود جلب کرده است که تحت عنوان رفتار شهروندی سازمانی^[19]شناخته می شود.

اورگان^[20](1988)، رفتار شهروندی کارکنان را به عنوان اقدامات مثبت بخشی از کارکنان برای بهبود بهره وری و همبستگی و انسجام محیط کاری می داند که ورای الزامات سازمانی است. وی معتقد است رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری فردی و داوطلبانه است که مستقیماً مشمول سیستم های رسمی پاداش در سازمان نمی شود، اما باعث ارتقای اثربخشی و کارایی عملکرد سازمان می شود (دنیکلیس برگر و همکاران^[21]، 2005). رفتار شهروندی سازمانی رفتاری خودجوش و آگاهانه است که به طور مستقیم یا صریح توسط سیستم رسمی پاداش سازمان پیش بینی نشده است. ولی درمجموع عملکرد مؤثر سازمان را ارتقا می دهد. منظور از خودجوش و آگاهانه این است که این رفتار ضرورت اجباری نقش یا شرح شغل نیست. این رفتار بیشتر یک انتخاب شخصی است و در صورت انجام ندادن آن تنبیهی به دنبال ندارد (آلیسیا، 2008). اریک و همکاران (2008)، رفتار شهروندی سازمانی به فعالیت­هایی اطلاق می­شود که از فرد خواسته نشده­اند ولی در کل از سازمان حمایت می­کنند و به آن سود می­رسانند. ویگودا^[22](2007) رفتار شهروندی سازمانی کمک­های غیررسمی ای را در برمی گیرد که کارمند به عنوان یک فرد، می­تواند ‏آزادانه آن ها را انجام دهد و یا از انجامشان خود­داری کند، بدون توجه به تحریم­ها و پاداش های رسمی. ویگودا^[23](2007) رفتار شهروندی سازمانی کمک­های غیررسمی ای را در برمی گیرد که کارمند به عنوان یک فرد، می­تواند ‏آزادانه آن ها را انجام دهد و یا از انجامشان خود­داری کند، بدون توجه به تحریم­ها و پاداش های رسمی.

ماهیت این رفتار به گونه ای است که اختیاری، داوطلبانه و خودخواسته اند و نظام پاداش و تنبیه سازمانی تأثیر زیادی بر آن ها ندارند (اورگان^[24]و همکاران، 2006). علیرغم آنکه وجود این رفتارها در کارکنان هر سازمانی ارزشمند است، اما شواهد موجود در خصوص مفهوم سازی و پژوهش آن در سازمان های مختلف و جوامع مختلف به ویژه سازمان های خدماتی ناچیز است (ارتورک^[25]، 2007). این در حالی است که اهمیت آن در نیروی انسانی سازمان های آموزشی به ویژه در دانشگاه ها بسیار زیاد است (زین آبادی و همکاران، 2010).

با توجه به اهمیت رفتار شهروندی سازمانی در بهره وری و اثربخشی سازمان ها، متأسفانه هنوز هم درک، توجه و شناخت درست از آن در کشور افغانستان به ویژه در سازمان های آموزش عالی که متولی تربیت نیروی انسانی در کشوراست، وجود ندارد و حتی می تواند گفت که رفتار شهروندی سازمانی یک مفهوم ناشناخته در سازمان ها به ویژه سازمان های آموزش عالی می باشد.

با توجه به نقش این سه متغیر فرهنگ سازمانی، جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در عملکرد، کارایی و اثربخشی سازمان ها، در این پژوهش به بررسی ارتباط بین این متغیرها و نقش واسطه گری جوسازمانی در پیش بینی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی، در سازمانی که یکی از سازمان های مسئول در تربیت نیروی انسانی برای کشور می باشد، یعنی دانشگاه کابل پرداخته شده است و رهنمودهای کاربردی برای علاقه مندان دانش مدیریت ارائه می دهد.

[1] – Miller

[2] – organizational culture

[3] . Zahir

[4] . Macintosh & Doherty

[5] . Jacobs

[6] . Henri

[7] . Hofsttede

[8] . Tres & Bir

[9] . Schein

[10] . 0rganizational Climate

1-3-8-1- توانمندسازی 15

2-3-8-1- تغییر جهت 15

3-3-8-1- محلّی کردن 15

4-3-8-1- احساس لذت و شادمانی از ارزشیابی 15

5-3-8-1- جامعیت 16

4-8-1- انواع مشارکت 23

1-4-8-1- مشارکت تحمیل شده 16

2-4-8-1- مشارکت ابزاری 16

3-4-8-1- مشارکت توسعه­ای 16

5-8-1- نظریه­های مشارکت 17

1-5-8-1- نظریه مهاتما گاندی 17

2-5-8-1- نظریه ژلیوس نیرره 17

3-5-8-1- نظریه عبید الله خان 17

4-5-8-1- نظریه ویتز 18

5-5-8-1- نظریه فریدمن و ویوور 18

6-5-8-1- نظریه کاردل انگیز (شارل فوریه) 18

9-1- مدیریت مشارکتی 18

10-1- ضرورت مشارکت در توسعه پایدار روستایی 19

11-1- نقش مشارکت مردمی در توسعه پایدار روستایی 20

12-1- مشارکت جوامع محلّی در مدیریت پایدار منابع طبیعی و کشاورزی 20

13-1- تعاریف واژه­ها و متغیرها 21

1-13-1- مفهوم توسعه 21

2-13-1- توسعه اقتصادی 21

3-13-1- توسعه اجتماعی 22

4-13-1- مفهوم پروژه 22

5-13-1- مسائل زیست­محیطی 22

6-13-1- شاخص­های زیست­محیطی 22

7-13-1- بیابان­زایی 23

8-13-1- بیابان­زدایی 23

9-13-1- مدیریت مشارکتی در منابع طبیعی 23

10-13-1- طرح­های مدیریت منابع طبیعی 24

11-13-1- مفهوم انسجام سازمانی 24

12-13-1- صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی (GEF) 24

13-13-1- برنامه عمرانسازمان ملل متحد(UNDP) 25

بر تحقیقات انجام شده

1-2- پژوهش­های انجام گرفته در داخل کشور 27

2-2- پژوهش­های انجام گرفته در خارج از کشور 31

پیش درآمد 35

بر جغرافیای منطقه مورد مطالعه 35

1-1-3- روستای کیخا 37

1-1-1-3- وضعیت اقتصادی روستای كیخا 37

2-1-1-3- وضعیت اجتماعی روستای كیخا 37

2-1-3- روستای بلند 38

1-2-1-3- وضعیت اقتصادی روستای بلند 38

2-2-1-3- وضعیت اجتماعی روستای بلند 38

3-1-3- روستای پودینه 38

1-3-1-3- وضعیت اقتصادی روستای پودینه 38

2-3-1-3- وضعیت اجتماعی روستای پودینه 39

4-1-3- روستای سنچولی 39

1-4-1-3- وضعیت اقتصادی روستای سنچولی 39

2-4-1-3- وضعیت اجتماعی روستای سنچولی 40

2-3- روش تحقیق 40

1-2-3- نوع مطالعه و روش اجرا 40

2-2-3- جامعه آماری 40

3-2-3- شیوه­ی نمونه­گیری 41

4-2-3- ابزار تحقیق و روش تجزیه و تحلیل 42

5-2-3- بررسی متغیّرها و شاخص­های مورد پژوهش 43

6-2-3- تعیین روایی و پایایی پژوهش 45

پیش درآمد 48

1-4- آمارتوصیفی 49

1-1-4- جنسیت پاسخگویان ساکن روستاهای پایلوت 49

2-1-4- روستای محل سکونت پاسخگویان 50

3-1-4- تحصیلات پاسخگویان 51

4-1-4- وضعیت شغلی 52

5-1-4- سابقه سکونت 53

6-1-4- زمین زراعی 54

7-1-4- اراضی زیر کشت 55

8-1-4- اراضی زیرکشت به کمک پروژه 56

9-1-4- درآمد کشاورزی 57

10-1-4- وضعیت مسکن 58

11-1-4- فعالیت­های اقتصادی موردعلاقه 59

12-1-4- فعالیت­های زیست­محیطی موردعلاقه 60

2-4- تحلیل استنباطی 61

1-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس جنسیت 61

2-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس روستا 62

3-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس سطح تحصیلات ساکنان 63

4-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس شغل سرپرست 64

5-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس سابقه سکونت 65

6-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس میزان اراضی 66

7-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس میزان اراضی زیرکشت 67

8-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس درآمد کشاورزی 68

9-2-4- آثار زیست­محیطی پروژه منارید براساس وضعیت مسکن 69

3-4- تأثیر اجرای پروژه بر متغیّرهای اقتصادی و اجتماعی 70

1-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص اشتغال 70

2-3-4- تأثیراجرای پروژه بر شاخص سرمایه­گذاری 72

3-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص معیشت و درآمد 73

4-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص سواد و آموزش 75

5-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص مهاجرت 76

6-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص بهداشت و امکانات رفاهی 78

7-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص مشارکت 80

8-3-4- تأثیر اجرای پروژه بر شاخص بیابان­زایی 83

4-4- آزمون­های همبستگی 84

1-4-4- رابطه اشتغال با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 84

2-4-4- رابطه سرمایه­گذاری با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 84

3-4-4- رابطه معیشت و درآمد با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 85

4-4-4- رابطه سواد و آموزش با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 86

5-4-4- رابطه مهاجرت با آثار زیست محیطی پروژه منارید 86

6-4-4- رابطه بهداشت و امکانات رفاهی با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 87

7-4-4- رابطه مشارکت با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 88

5-4- تحلیل رگرسیون عوامل اقتصادی و اجتماعی پروژه منارید بر شاخص بیابان­زدایی 89

6-4- نتیجه­گیری کلی 91

7-4- محدویت­های پژوهش 92

8-4- پیشنهادات 93

منابع و مآخذ 96

ضمائم 103

Abstract 110

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

جدول 1-3- تعداد جمعیت و نمونه آماری چهار روستای پایلوت پروژه منارید 41

جدول 2-3- گویه­ها و شاخص­های متغیّر اقتصادی 43

جدول 3-3- گویه­ها و شاخص­های متغیّر اجتماعی 44

جدول 4-3- گویه­ها و شاخص­های متغیّر زیست­محیطی 45

جدول 5-3- ضریب آلفای کرونباخ شاخص­های مورد مطالعه.. 46

جدول 1-4- توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب جنسیت 49

جدول 2-4- توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب روستای محل سکونت 50

جدول 3-4- توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات 51

جدول 4-4- توزیع فراوانی شغل سرپرستان خانوار در روستاهای پایلوت 52

جدول 5-4- توزیع فراوانی سابقه سکونت پاسخگویان در روستاهای پایلوت 53

جدول 6-4- توزیع فراوانی میزان اراضی زراعی پاسخگویان در روستاهای پایلوت 54

جدول 7-4- توزیع فراوانی اراضی زیرکشت در روستاهای پایلوت 55

جدول 8-4- توزیع فراوانی اراضی زیرکشت به کمک پروژه در روستاهای پایلوت 56

جدول 9-4- توزیع فراوانی درآمد کشاورزی پاسخگویان در روستاهای پایلوت 57

جدول 10-4- توزیع فراوانی وضعیت مسکن پاسخگویان در روستاهای پایلوت 58

جدول 11-4- توزیع فراوانی فعالیت­های اقتصادی مورد علاقه پاسخگویان در روستاهای پایلوت 59

جدول 12-4- توزیع فراوانی فعالیت­های زیست­محیطی موردعلاقه پاسخگویان در روستاهای پایلوت 60

جدول 13-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس جنسیت 61

جدول 14-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس روستا 62

جدول 15-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس سطح تحصیلات 63

جدول 16-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس روستا 64

جدول 17-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس سابقه سکونت 65

جدول 18-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس میزان اراضی 66

جدول 19-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس میزان اراضی زیرکشت 67

جدول 20-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس درآمد کشاورزی 68

جدول 21-4- آزمون تفاوت میانگین آثار زیست­محیطی پروژه منارید بر اساس وضعیت مسکن 69

جدول 22-4- میانگین و انحراف معیارتأثیر اجرای پروژه بر اشتغال 70

جدول 23-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر اشتغال 71

جدول 24-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص اشتغال 71

جدول 25-4- میانگین و انحراف معیارتأثیر اجرای پروژه بر سرمایه­گذاری 72

جدول 26-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر سرمایه­گذاری 72

جدول 27-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص سرمایه­گذاری 73

جدول 28-4- میانگین و انحراف معیار تأثیر اجرای پروژه بر معیشت و درآمد 73

جدول 29-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر معیشت و درآمد 74

جدول 30-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص معیشت و درآمد 74

جدول 31-4- میانگین و انحراف معیار تأثیر اجرای پروژه بر سواد و آموزش 75

جدول 32-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر سواد و آموزش 75

جدول 33-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص سواد و آموزش 76

جدول 34-4- میانگین و انحراف معیار تأثیر اجرای پروژه بر مهاجرت 77

جدول 35-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر مهاجرت 77

جدول 36-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص مهاجرت 77

جدول 37-4- میانگین و انحراف معیار تأثیر اجرای پروژه بر بهداشت و امکانات رفاهی 79

جدول 38-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر بهداشت و امکانات رفاهی 79

جدول 39-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص بهداشت و امکانات رفاهی 79

جدول 40-4- میانگین و انحراف معیار تأثیر اجرای پروژه بر مشارکت 80

جدول 41-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر مشارکت 80

جدول 42-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص مشارکت 81

جدول 43-4- میانگین و انحراف معیار تأثیر اجرای پروژه بر بیابان­زایی 83

جدول 44-4- نتایج مربوط به تأثیر اجرای پروژه بر بیابان­زایی 83

جدول 45-4- نتایج مربوط به مقدار کای­دو شاخص بیابان­زدایی 83

جدول 46-4- آزمون همبستگی اشتغال با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 84

جدول 47-4- آزمون همبستگی سرمایه­گذاری با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 84

جدول 48-4- آزمون همبستگی معیشت و درآمد با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 85

جدول 49-4- آزمون همبستگی سواد و آموزش با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 86

جدول 50-4- آزمون همبستگی مهاجرت با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 86

جدول 51-4- آزمون همبستگی بهداشت و امکانات رفاهی با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 87

جدول 52-4- آزمون همبستگی مشارکت با آثار زیست­محیطی پروژه منارید 88

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان ……………………………………………….………..…………………………………………………………………………………. صفحه

شکل 1-1- لوگو پروژه بین­المللی منارید 11

شکل 1-3- موقعیت سایت منارید نسبت به سیستان، استان و کشور 36

شکل 1-4- نمودار توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس جنسیت 49

شکل 2-4- نمودار توزیع فراوانی پاسخگویان براساس روستای محل سکونت 50

شکل 3-4- نمودار توزیع فراوانی پاسخگویان براساس سطح تحصیلات 51

شکل 4-4- نمودار توزیع فراوانی شغل سرپرستان خانوار در روستاهای پایلوت 52

شکل 5-4- نمودار توزیع فراوانی سابقه سکونت پاسخگویان در روستاهای پایلوت 53

شکل 6-4- نمودار توزیع فراوانی میزان اراضی زراعی پاسخگویان در روستاهای پایلوت 54

شکل 7-4- نمودار توزیع فراوانی اراضی زیرکشت در روستاهای پایلوت 55

شکل 8-4- نمودار توزیع فراوانی اراضی زیرکشت به کمک پروژه در روستاهای پایلوت 56

شکل 9-4- نمودار توزیع فراوانی درآمد کشاورزی پاسخگویان در روستاهای پایلوت 57

شکل 10-4- نمودار توزیع فراوانی وضعیت مسکن پاسخگویان در روستاهای پایلوت 58

شکل 11-4- نمودار توزیع فراوانی فعالیت­های اقتصادی مورد علاقه پاسخگویان در روستاهای پایلوت 59

شکل 12-4- نمودار توزیع فراوانی فعالیت­های زیست­محیطی مورد علاقه پاسخگویان در روستاهای پایلوت 60

شکل 13-4- اثرات یادگیری مشارکتی در روستاهای پایلوت 82

 

 

 

فصل اول مقدمه وکلیات

فصل اول:
مقدمهوکلیات

1-1- مقدمه

در ارتباط با مسائل اجتماعی و اقتصادی بیابان­زایی باید این واقعیت را قبول كرد كه مسائل و مشكلات فعلی بیابان و بیابان­زایی در ایران صرفا مشكلات فنی و تكنیكی نیست بلكه مسا­ئل ساختاری و اجتماعی و چه بسا سیاسی است. در حوزه وسیع و گسترده بیابان بیشترین ارتباط با جوامع روستایی است، بنابراین شناخت ساختار اجتماعی و اقتصادی جامعه روستایی از جمله توفیقات كاری مطالعات و پروژه­ها محسوب می­شود. وضع جوامع روستایی در زمینه­های اجتماعی و اقتصادی ویژگی­های خاص خود را دارد. ارتباط این جامعه با محیط اطراف خود در طول زمان باعث بوجود آمدن روابط و عرف خاصی در سطح روستا گردیده كه بسته به شرایط محیط در مناطق مختلف متفاوت است، بنابراین در هر برنامه­ای كه در ارتباط با جامعه­ی روستایی باشد، شناخت ساختار اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی روستا و عملكرد آن ضرورت دارد و بدون توجه به آن هر گونه طرحی نه تنها با مؤفقیت همراه نخواهد بود بلكه باعث بروز ناهماهنگی و به هم زدن ساختار سنتی اجتماعی و اقتصادی روستا نیز خواهد شد. فعالیت­های چند دهه اخیر بیابان­زدایی تا حدودی گویای این واقعیت است، زیرا در اغلب طرح­هایی كه تاكنون به مرحله اجرا درآمده به وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم كمتر توجه شده است به طوری كه مردم در مقام معارضه با منابع طبیعی بوده­اند. در این زمینه بایستی خلاء ناشی از ضعف فرهنگی به ویژه فرهنگ منابع طبیعی به طریقی پر شود. ضمن آنكه اقدامات قانونی در برابر متجاوزین به منابع طبیعی برای هر قشری از جامعه با قاطعیت اجرا گردد.

به نظر کارشناسان از دیدگاه شرایط زیست­محیطی، جهان امروز با چهار مشکل جدی و عمده شامل افزایش میزان آلودگی هوا، آلودگی آب­ها، تخریب لایه اوزون و تخریب سرزمین یا بیابان­زایی مواجه است که از میان چهار مشکل فوق مسئله بیابان­زایی اهمیت بیشتری دارد، زیرا از یک سو کشور ما به دلایل شرایط خاص اقلیمی و موقعیت جغرافیایی در معرض این پدیده است و از سوی دیگر این مسئله درد مشترک کشورهای جهان سوم است (سلطانیه 1383). بیابان­زایی به مفهوم تخریب سرزمین یا کاهش توان بیولوژیکی در مناطق خشک و نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب تحت تأثیر دو دسته عوامل طبیعی و انسانی است (عبدی­نژاد 1386). Logo (2000) نیز بیابان­زایی را فقر اکوسیستم در نواحی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب معرفی نموده و این فقر را نتیجه­ی فعالیت­های بی رویه­ی انسان و خشکسالی می­داند. این پدیده­، فعّالانه در حال تکوین است و تأثیر جدّی بر روند زندگی بسیاری از انسان­ها به ویژه روستائیان گذاشته است. این وضعیت به دلایل گوناگون از جمله عدم بهره­برداری صحیح از منابع طبیعی مناطق خشک و نیمه­خشک، افزایش روزافزون جمعیت، مسائل اجرایی، عدم شناخت فرهنگ منابع طبیعی و … پدید آمده است. سالیان طولانی نیز دستگاه­های ذیربط برای حل این مشکل کوشیده­اند ولی متأسفانه کمتر با مؤفقیت همراه بوده است. در این زمینه اگر به جلب مشارکت مردم در احیاء سرزمین توجه نشود مسلماً صرف بودجه­های اختصاص داده شده چندان با مؤفقیت همراه نخواهد بود. نتایج مطالعات مختلف نشان می­دهد که مهار رشد بیابان از عهده دولت بر نمی­آید مگر اینکه سرمایه­گذاری شایسته در مورد جلب مشارکت روستائیان در زمینه بیابان­زدایی سرلوحه طرح­ها و فعالیت­ها قرار گیرد. بدیهی است که جلب این مشارکت هم کار آسانی نیست و باید از جهات مختلف درباره آن به تحقیق پرداخت و عوامل مؤثر در جلب مشارکت در این زمینه بررسی شود، چرا که شناسایی این عوامل مقدم بر اجرای هرنوع کار برای کنترل بیابان می­باشد.

امروزه تمام تلاش­ها در جهت توسعه انسانی در راستای کاهش تهدیدها و افزایش فرصت­ها است. در کشورهای توسعه یافته، شکل­گیری NGO[1]ها (سازمان­های غیر دولتی) از واجبات است و در هر کار و پروژه­ای بایستی سهم سازمان­های دولتی، مردم و NGO، مشخص باشد. در نتیجه در امر حفظ منابع­طبیعی امکان مشارکت وجود دارد اما مشارکتی پیچیده و همه­جانبه که در این خصوص نمی­توان ساده­اندیشی کرد. ساختار جمعی، شرایط قبل و حال مردم و لایه­های روان­شناختی بایستی صورت بگیرد و الگوی در نظر گرفته شده بایستی انعطاف­پذیر بوده و با شرایط حال مطابقت کند، تک­بخشی نباشد و بدون شناخت با محیط پژوهشی طراحی نگردد و آسیب­شناسی هر کدام از اضلاع مثلث ( دولت، مردم و NGO ) به خوبی صورت گرفته باشد (گزارش 1 توسعه یاران مهر، 1392).

2-1- بیان مسئله

5

1-3- سوال تحقیق ————-

6

1-4- فرضیه تحقیق ————

6

1-5- اهداف تحقیق ————

6

1-6- روش تحقیق ————-

6

1-7- محدودیت های پژوهش —-

7

1-8- پیشینه تحقیق ———–

7

1-7-1- پیشینه تحقیقاتی در جهان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–

8

1-7-2- پیشینه تحقیقاتی در ایران بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————

9

فصل دوم – مبانی نظری ———-

10

2-1- مقدمه —

11

2-2-اهمیت گردشگری در اقتصاد جهانی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–

12

2-3- فرهنگ گردشگری ———

13

2-4- گردشگری در ایران ———

14

2-5 رابطه گردشگری با محیط —-

15

2-6 رابطه ی گردشگری و اقلیم —

17

2-6-1- اقلیم و انتخاب مقصد گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–

17

2-6-2- جنبه های اقلیم گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————

18

2-6-3- اقلیم و نیازهای گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-

19

2-6-4- شرایط مناسب برای گردشگری در تابستان و زمستان ——–

20

2-6-4-1- شرایط فصل زمستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-

20

2-6-4-2- شرایط فصل تابستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-

21

2-7- شاخص های اقلیم آسایش —

21

2-7-1- شاخص الگی ( نمودار زیست- اقلیمی) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—

22

2-7-2- دمای موثر ET (effective temperature) ————

22

2-7-3- شاخص اقلیم آسایش گردشگری TCI (Tourism climate index) —

22

2-7-4- شاخص های فیزولوژیکی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-

23

2-7-4-1- شاخص دمای معادل فیزیولوژیك (PET) ————

26

2-8- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-

31

2-8-1- GIS و اقلیم ——–

32

2-8-2- GIS و گردشگری —-

32

فصل سوم- ویژگی های جغرافیایی منطقه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–

33

3-1- مقدمه —

34

3-2- موقعیت جغرافیایی ——–

34

3-3-توپوگرافی—————

37

3-4- اقلیم منطقه ————-

40

3-4-1- رویکرد برخی از پارامترهای اقلیمی در منطقه ی مورد مطالعه–

41

3-4-1-1 دما ————

42

3-4-1-2- رطوبت نسبی —

46

3-4-1-3- بارش ———-

48

3-4-1-4- ساعت آفتابی —-

51

3-4-2- تعیین اقلیم استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–

54

3-4-2-1- تعیین اقلیم منطقه بر اساس ضریب خشکی دمارتن —

54

3-4-2-2- تعیین اقلیم استان قزوین بر اساس اقلیم نمای آمبرژه –

55

3-4-3- جمع بندی از اقلیم استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–

57

3-5- مشخصات زمین شناسی —–

59

3-6- وضعیت منابع آب ———-

59

3-7-پوشش گیاهی————-

61

فصل چهارم- مواد و روش ها ——

62

4-1– مقدمه —

63

4-2- نحوه اجراء مدل ———–

63

4-2-1 – مدل Ray Man —-

63

4-2-2- خصوصیات منطقه مورد مطالعه و استخراج داده هایهواشناسی

65

4-2-3- وارد کردن داده ها به مدل Ray Man بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—

67

4-3- داده ها و نرم افزار های مورد استفاده بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———

74

فصل پنجم – یافته های تحقیق ——

75

5-1- روش انجام تحقیق ———

76

5-1-1- ورود اطلاعات به محیطGISبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————

76

5-1- 2- درون یابی و تحلیل داده هابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-

76

5-2- یافته های تحقیق———-

77

5-2-1- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل زمستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-

77

5-2-1-1 ژانویه (11 دی تا 12 بهمن) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-

77

5-2-1-2- فوریه ( 12 بهمن تا 11 اسفند) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

78

5-2-1-3- مارس (11 اسفند تا 11 فروردین) ————–

79

5-2-1-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل زمستان —–

79

5-2-2- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل بهار —

83

5-2-2-1- اپریل (11 فروردین تا 11 اردیبهشت) ———-

83

5-2-2-2- می ( 11 اردیبهشت تا 11 خرداد) ————-

83

5-2-2-3- ژوئن (11 خرداد تا 10 تیر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–

84

5-2-2-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل بهار ——-

84

5-2-3- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل تابستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–

88

5-2-3-1- ژوئیه (10 تیر تا 10 مرداد) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–

88

5-2-3-2- آگوست (10 مرداد تا 10 شهریور) ————-

88

5-2-3-3- سپتامبر (10 شهریور تا 9 مهر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

88

5-2-3-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل تابستان —–

89

5-2-4- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل پاییز –

93

5-2-4-1- اکتبر (9 مهر تا 10 آبان) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–

93

5-2-4-2- نوامبر (10 آبان تا 10 آذر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—

93

5-2-4-3- دسامبر (10 آذر تا 11 دی) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—

93

5-2-4-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل پاییز ——-

94

5-2-5- نتیجه ————

98

فصل ششم- نتیجه گیری و آزمون فرضیات بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–

99

6-1- مقدمه —

100

6-2- بحث و تحلیل نتایج ——–

100

5-3- آزمون فرضیات ————

104

5-4- پیشنهادات —————

106

منابع و مآخذ —–

117

فهرست نقشه ها صفحه

نقشه شماره 3-1- نقشه ی تقسیمات سیاسی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–	36
نقشه شماره 3-2- طبقات ارتفاعی —–	39
نقشه شماره 3-3- میانگین دمای سالانه استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–	45
نقشه شماره 3-4- میانگین رطوبت نسبی سالانه استان قزوین —————	47
نقشه شماره 3-5- میانگین بارش سالانه استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–	50
نقشه شماره 3-6- میانگین ساعت آفتابی استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–	53
نقشه شماره 4-1- پراکنش ایستگاه ها در منطقه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———	66
نقشه شماره 5-1- اقلیم گردشگری در ماه ژانویه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———	80
نقشه شماره 5-2- اقلیم گردشگری در ماه فوریه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-	81
نقشه شماره 5-3- اقلیم گردشگری در ماه مارس بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———	82
نقشه شماره 5-4- اقلیم گردشگری در ماه آپریل بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———	85
نقشه شماره 5-5- اقلیم گردشگری در ماه می بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–	86
نقشه شماره 5-6- اقلیم گردشگری در ماه ژوئن بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-	87
نقشه شماره 5-7- اقلیم گردشگری در ماه ژوئیه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———	90
نقشه شماره 5-8- اقلیم گردشگری در ماه آگوست بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-	91
نقشه شماره 5-9- اقلیم گردشگری در ماه سپتامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——	92
نقشه شماره 5-10- اقلیم گردشگری در ماه اکتبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———	95
نقشه شماره 5-11- اقلیم گردشگری در ماه نوامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–	96
نقشه شماره 5-12- اقلیم گردشگری در ماه دسامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-	97

فهرست شکل ها صفحه

شکل2-1- ساختار سلسله مراتبی از جاذبه های محیطی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—	16
شکل2-2- اثرات اقلیم بر گردشگری —-	19
شکل2-3- مراحل ارزیابی زیست هواشناسی انسانی و محاسبه شاخص PET —	29
شکل 4-1- پنجره نرم افزار مدل Ray man بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————	67

فهرست جداول صفحه

جدول 2-1- ارتباط اقلیم و نیاز گردشگر –	20
جدول2-2- ارزش نارسانایی پوشاك مختلف بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-	30
جدول 2-3- مقادیر آستانه شاخص —–	30
جدول 2-4- داده های هواشناسی مورد نیاز برای محاسبه شاخص ———–	31
جدول 3-1- شاخص ضریب خشکی دمارتن بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-	54
جدول 3-2- توده هواهای موثر بر اقلیم استان قزوینبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——	58
جدول 4-1- موقعیت ایستگاه ها —–	65
جدول 4-2- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژانویه —————-	68
جدول 4-3- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه فوریه-	68
جدول 4-4- میزان رتبه ی بدست آمده برای شاخص PET برای ماه مارس —-	69
جدول 4-5- میزان رتبه ی بدست آمده برای شاخص PET برای ماه آپریل—–	69
جدول 4-6- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه می–	70
جدول 4-7- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژوئن-	70
جدول 4-8- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژوئیه –	71
جدول 4-9- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه آگوست —————	71
جدول 4-10- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه سپتامبر—————	72
جدول 4-11- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه اکتبر-	72
جدول 4-12- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه نوامبر-	73
جدول 4-13- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه دسامبر—————-	73

فهرست نمودارها صفحه

ی نوشته‌ها

مدرسه…………………………………………………………………………. 25

10-2 مشخصه های فضاهای کاری سالم ……………………………………………………………… 27

11-2 پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………………………………… 28

12-2 پیشرفت تحصیلی و عوامل موثر بر آن…………………………………………………………. 31

13-2 خانواده و پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………. 43

14-2 پیشینه داخلی تحقیق………………………………………………………………………………… 44

15-2 پیشینه خارجی تحقیق………………………………………………………………………………. 46

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

مقدمه: …………………………………………………………………………………………………………. 50

1-3روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 50

2-3 جامعه آماری……………………………………………………………………………………………. 50

3-3 حجم نمونه آماری…………………………………………………………………………………….. 51

4-3 ابزار اندازه گیری داده ها…………………………………………………………………………….. 51

5-3 تعیین روایی و پایایی داده ها………………………………………………………………………. 52

6–3 روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………… 53

فصل چهارم: یافته­های پژوهش

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 55

1-4 ویژگی­های جمعیت­شناختی…………………………………………………………………………. 56

2-4 شاخص های توصیفی پژوهش………………………………………………………………………………..59

3-4 یافته های استنباطی………………………………………………………………………………………………..60

4-4 تحلیل رگرسیون پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………………………..67

5-4 یافته های جانبی…………………………………………………………………………………………………….69

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 82

1-5 خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………….. 82

2-5 نتیجه گیری كلی……………………………………………………………………………………….. 82

3-5 فرضیه ها و نتایج آن………………………………………………………………………………….. 83

4-5 نتایج یافته های جانبی………………………………………………………………………………… 85

5-5 محدودیت ها…………………………………………………………………………………………… 89

6-5 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………. 89

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………….. 99

پیوست ها و ضمائم……………………………………………………………………………………………… 100

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 1-3: جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………….. 51

جدول 2-3: سوالات مربوط به هر یک از فرضیه ها در پرسشنامه…………………………………………………………………………….. 53

جدول 3-3: جدول آلفای کرونباخ هر یک از متغیرها…………………………………………………………………………………………… 54

جدول 1-4: توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری به تفکیک مدرک تحصیلی……………………………………………………………….. 57

جدول 2-4: توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری به تفکیک سابقه کار………………………………………………………………………. 58

جدول 3-4: توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری به تفکیک رشته تحصیلی…………………………………………………………………. 59

جدول 4-4: شاخص های توصیفی متغیرهای پژوهش ………………………………………………………………………………………… 60

جدول 5-4: نتایج مقدار کلموگروف اسمیرونوف برای بررسی نرمال بودن توزیع یگانگی نهادی………………………………………..61

جدول 6-4: نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه یگانگی نهادی با پیشرفت تحصیلی ……………………………………. 62

جدول 7-4: نتایج مقدار کلموگروف اسمیرونف برای بررسی نرمال بودن توزیع ملاحظه گری ………………………………………….. 62

جدول 8-4: نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه ملاحظه گری با پیشرفت تحصیلی ……………………………………… 62

جدول 9-4: نتایج مقدار کلموگروف اسمیرونف برای بررسی نرمال بودن توزیع ساختدهی……………………………………………….. 63

جدول 10-4: نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه ساخت دهی با پیشرفت تحصیلی …………………………………….. 63

جدول 11-4: نتایج مقدار کلموگروف اسمیرونف برای بررسی نرمال بودن توزیع…………………………………………………………..64

جدول 12-4: نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه پشتیبانی منابع با پیشرفت تحصیلی……………………………………. 64

جدول 13-4: نتایج مقدار کلموگروف اسمیرونف برای بررسی نرمال بودن توزیع تاکید علمی……………………………………………. 65

جدول 14-4: نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه تاکید علمی باپیشرفت تحصیلی……………………………………….. 65

جدول 15-4: نتایج مقدار کلموگروف اسمیرونف برای بررسی نرمال بودن توزیع روحیه………………………………………………….. 66

جدول 16-4: نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه روحیه باپیشرفت تحصیلی……………………………………………… 66

جدول 17-4: خلاصه تحلیل رگرسیون پیشرفت تحصیلی …………………………………………………………………………………….. 67

جدول 18-4: نتایج تحلیل واریانس یکراهه مربوط به عوامل پیشرفت تحصیلی …………………………………………………………….. 68

جدول 19-4: ضرایب رگرسیون پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………………………………………………………….68

جدول 20-4: میزانtو سطح معناداری آن در مولفه یگانگی نهادی………………………………………………………………………………70

جدول 21-4: میزانtو سطح معناداری آن در مولفهملاحظه گری………………………………………………………………………………..70

جدول 22-4: میزانtو سطح معناداری آن در مولفه ساخت دهی ………………………………………………………………………………..71

جدول 23-4: میزانtو سطح معناداری آن در مولفه پشتیبانی ……………………………………………………………………………………..71

جدول 24-4: میزانtو سطح معناداری آن در مولفه تاکید علمی………………………………………………………………………………….72

جدول 25-4: میزانtو سطح معناداری آن در مولفه روحیه…………………………………………………………………………………………73

جدول 26-4: نتایج آزمون اثرات بین گروهی تحلیل واریانس یکراهه مدارک تحصیلی و مولفه های سلامت سازمانی……………73

جدول 27-4: نتایج آزمون اثرات بین گروهی تحلیل واریانس یکراهه رشته تحصیلی و مولفه های سلامت سازمانی………………74

جدول 28-4: نتایج آزمون اثرات بین گروهی تحلیل واریانس یکراهه سوابق کاری و مولفه های سلامت سازمانی………………..75

جدول 29-4:مقادیر ضرایب همبستگی مولفه های سلامت سازمانی و پیشرفت تحصیلی و ضرایب فیشر معادل آنها در دبیران

رشته علوم پایه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

جدول 30-4: مقادیر ضرایب همبستگی مولفه های سلامت سازمانی و پیشرفت تحصیلی و ضرایب فیشر معادل آنها در دبیران

رشته علوم ریاضی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….77

جدول 31-4: مقادیر ضرایب همبستگی مولفه های سلامت سازمانی و پیشرفت تحصیلی و ضرایب فیشر معادل آنها در دبیران

رشته علوم انسانی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….78

جدول 32-4: مقادیر ضرایب فیشر جهت مقایسه تفاوت همبستگی در دبیران رشته علوم پایه و ریاضی ……………………………79

جدول 33-4: مقادیر ضرایب فیشر جهت مقایسه تفاوت همبستگی در دبیران رشته علوم پایه و انسانی…………………………….79

1-2- هدف تحقیق

به طور کلی، ناهمگونی های افقی به دلیل جریانات، پدی ها[1] و جبهه ها به وجود می آیند، همچنین ناهمگونی های قائم به دلیل ساختار تغییرات ریز قائم دما و یا شوری ایجاد می شوند. در دریای عمان یکی از پدیده­های که در مطالعات قبلی به آن اشاره شده است، جریان آب شوری و گرمی است که از خلیج فارس به دریای عمان سرریز می­شود. مطالعات زیادی در زمینه مشخصات این جریان انجام شده است. ورود این جریان نفوذی به دریای عمان باعث ایجاد وارونگی در دما و شوری در اعماق بین 200 تا 400 متری می شود و هر چه این جریان به اقیانوس هند نزدیک تر می شود از ضخامت آن کاسته می­شود. این جریان نفوذی باعث ایجاد وارونگی در ساختار قائم سرعت صوت می شود. برای بررسی اثر این جریان بر روی انتشار صوت در برخی از مکان های ایجاد وارونگی، شبیه سازی انتشار صوت در دو حالت وابسته به برد و مستقل از برد مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به مشکلات و محدودیت های آزمایش های آکوستیکی در مسیر جریان برون ریز خلیج فارس در محیط واقعی، سعی شده است با بهره گیری از یک مدل آزمایشگاهی، جریان برون ریز خلیج فارس را شبیه سازی نموده، و اثر این جریان را بر روی افت و خیزهای سیگنال آكوستیكی بررسی گردد.

1-2-1-ضرورت و اهمیت تحقیق

مدل سازی دقیق انتشارامواج صوتی، و بررسی اثرات محیطی، اولین قدم در طراحی و ساخت سیستم های پیشرفته صنعتی و نظامی دریایی (زیر آبی) و برآورد کار­آیی تجهیزات به کار گرفته شده در محیط زیردریا می باشد. تجهیزاتی که بر مبنای امواج صوتی کار می کنند در زمینه های مخابرات زیردریا، تعیین موقعیت و کشف هدف های ناشناخته زیر دریا، کشتی رانی، ناوبری و هدایت زیردریایی، کنترل، مراقبت و دفاع ضد زیردریایی، زمین شناسی، آشکارسازی زیردریایی، صیادی پیشرفته، اقیانوس نگاری، نقشه برداری و تصویربرداری بستر دریا، و اکتشاف و استخراج منابع نفت و گاز، مورد استفاده قرار می گیرند. امروزه ابزار مدل سازی و شبیه سازی، مهمترین وسیله ای است كه استفاده كنندگان، طراحان سیستم و پژوهشگران می توانند توسط آن، پارامترهای طراحی سیستم های مورد نظر را در شرایط محیطی مختلف بررسی نمایند. ضمن اینكه، این كار (در مقایسه با انجام آزمایش های تجربی در دریا) هزینه بسیار كمتر و بازدهی بیشتری دارد.

1-2-2- سئوالات اساسی تحقیق

سئوالات اساسی این تحقیق شامل موارد ذیل است :

1. آیا ناهمگونی قائم محیط ناشی از دما و شوری بر روی انتشار صوت تاثیر دارند و چنانچه اثر دارند در چه فركانس هایی بر روی انتشار صوت تاثیر می گذارند؟

1. آیا شار خروجی از خلیج فارس به دریای عمان (ناهمگونی افقی) باعث تغییر شكل و شیفت زمانی سیگنالهای آكوستیكی خواهد شد؟

1. آیا می توان در مدلسازی انتشار سرعت صوت فقط تغییرات قائم یك نیمرخ سرعت در نظر گرفت (مستقل از برد) و یا بایستی چند نیمرخ قائم در نظر گرفته شود؟

1. آیا تغییرات فصلی بر روی افت و خیزهای سیگنال آكوستیكی اثر دارد؟

1-2-3- نوآوریها

1. تا کنون هیچ مطالعه ای در زمینه اثر جریان نفوذی (جریان خروجی خلیج فارس به دریای عمان) بر روی انتشار صوت در داخل كشور انجام نشده است.

1. در دنیا تا کنون هیچ مطالعه ای در زمینه اثر پراکندگی به واسطۀ جریان نفوذی در آزمایشگاه انجام نشده است.

1. مطالعه اثر ناهمگونی های قائم ناشی از دما و شوری بر روی انتشار صوت

1. شناسایی کانالهای صوتی عمیق و نیز کانال های سطحی به واسطۀ نفوذ جریان ترموهالاین در دریای عمان

1-3- نحوۀ انتشار صوت

یكی از پارامترهای موثر در انتشار صوت، تغییرات نیمرخ سرعت صوت می باشد. بر اساس تئوری پرتو چنانچه گرادیان سرعت صوت منفی باشد، پرتوها به سمتی که سرعت صوت کاهش می یابد، خم می شوند. ولی چنانچه گرادیان سرعت صوت مثبت باشد، پرتوها به سمت بالا خم می شوند. در نواحی كه امواج صوتی در آن نفوذ نمی کنند، ناحیه تاریك[2] می گویند. در ضمن مشابه این موضوع در هوا نیز وجود دارد. یعنی وقتی دمای نزدیك زمین سرد باشد امواج صوتی به پایین خم می شوند و بالعكس اگر هوا در ارتفاعات سردتر باشد امواج صوتی به بالا منحرف می شوند (شکل 1-1).

شكل1-1 نحوۀ انتشار صوت بر اساس نیمرخ سرعت صوت

1-4- كانال صوتی عمیق

نیمرخ قائم سرعت صوت در آب عمیق در شکل (1-2a) نمایش داده شده است. در این شکل عمقی است که کمینه سرعت در آن رخ می­دهد. این عمق، محور کانال صوتی زیر آبی است. بالای این محور، سرعت صوت عمدتا” به دلیل افزایش، دما زیاد می شود و در زیر این محور به دلیل فشار هیدروستاتیکی زیاد می­شود. اگر چشمه صوت روی محور کانال یا نزدیک آن قرار بگیرد، برخی بخش­های انرژی صوتی در کانال به دام انداخته می­شوند و داخل آن منتشر می­شود، بدون اینکه به سطح و یا بستر برخورد كند. شکل (1-2b) شماتیكی از كانال صوتی عمیق را نشان می دهد. این شکل نمونه­ای از انتشار صوت در کانال است.

شکل 1-2 a)پروفایل آب عمیق نوع اول، b) نمودار پرتویی