بدن………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-13-جذب آهن از غذا…………………………………………………………………………………………………………………… 14

2-1-14-منابع غذایی آهن و اهمیت نان غنی شده با آهن……………………………………………………………… 17

2-1-15-کمبود……………………………………………………………………………………………………………………………………… 18

عنوان صفحه

2-1-16-مسمومیت آهن………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-روی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 20

2-2-1-متابولیسم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

2-2-2-جذب – انتقال…………………………………………………………………………………………………………………………… 21

2-2-3-عوامل مؤثر در جذب روی……………………………………………………………………………………………………….. 21

2-2-4-دفع روده ای……………………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-2-5-کمبود روی………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-2-6-تداخل روی با مواد مغذی………………………………………………………………………………………………………… 22

2-2-6-1-روی- مس…………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-6-2-روی – آهن…………………………………………………………………………………………………………………………… 23

2-2-6-3-روی و دیگر عناصر……………………………………………………………………………………………………………… 23

2-2-7-چند نکته­ی ضروری…………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-2-8-ارتباط روی با هورمون ها…………………………………………………………………………………………………………. 24

2-3-مس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 25

2-3-1-متابولیسم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-3-2-اهمیت بیوشیمایی مس……………………………………………………………………………………………………………. 26

2-3-3-نقش فیزیولوژیک مس………………………………………………………………………………………………………………. 26

2-3-4-عوامل مؤثر بر وضعیت مس بدن……………………………………………………………………………………………… 26

2-3-5-کمبود مس………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-3-6-غلظت مس در بافت­های مختلف……………………………………………………………………………………………… 28

2-3-7-تداخلات مس با مواد معدنی دیگر………………………………………………………………………………………….. 28

2-3-7-1- مس و آهن………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-3-7-2-مس و روی……………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-3-7-3-مس و مولیدن………………………………………………………………………………………………………………………. 29

2-3-8-مس و کربوهیدرات­ها……………………………………………………………………………………………………………….. 29

عنوان صفحه

2-4-منگنز………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 29

2-4-1-جذب و انتقال منگنز………………………………………………………………………………………………………………… 30

2-4-2-نقش بیولوژیکی…………………………………………………………………………………………………………………………. 30

2-4-3-کمبود………………………………………………………………………………………………………………………………………… 31

2-4-4-مسمومیت………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-4-5-چند نکته­ی ضروری…………………………………………………………………………………………………………………. 32

2-5-هماتوکریت…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

2-6-هموگلوبین…………………………………………………………………………………………………. 33

2-6-1-نقش مولکول هموگلوبین………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-6-2-تشکیل مولکول هموگلوبین……………………………………………………………………………………………………… 34

2-6-3-محل ساخته شدن هموگلوبین در بدن…………………………………………………………………………………… 34

2-6-4-نقش بیولوژیک هموگلوبین………………………………………………………………………………………………………. 35

2-6-5-علل کمبود و افزایش و عوارض حاصله…………………………………………………………………………………… 35

2-6-6-منابع غذایی هموگلوبین…………………………………………………………………………………………………………… 35

2-5-آنزیم­های آنتی اكسیدان……………………………………………………………………………………………………………….. 36

2-5-1-عوامل اكسیدان…………………………………………………………………………………………………………………………. 36

2-5-2-استرس اكسیداتیو…………………………………………………………………………………………………………………….. 36

2-5-3-مكانیسم­های دفاعی در برابر آسیب اكسیداتیو………………………………………………………………………. 37

2-5-4-ظرفیت تام آنتی­اکسیدانی……………………………………………………………………………………………………….. 38

2-5-5-آنزیم سوپراكسید دیسموتاز (SOD)……………………………………………………………………………………….. 38

2-5-5-1-نقش سوپراکسید دیسموتاز در گلبول­های قرمز و هموگلوبین…………………………………………. 39

2-5-5-2-عوامل موثر بر میزان فعالیت سوپراکسید دیسموتاز………………………………………………………….. 40

2-5-6-آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز (GPX)…………………………………………………………………………………………. 41

2-5-7-كاتالاز…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

2-5-8-مالات دهیدروژناز (MDA)………………………………………………………………………………………………………. 43

عنوان صفحه

2-6-سرولوپلاسمین……………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

2-7-فریتین……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

2-8-پروتئین توتال………………………………………………………………………………………………………………………………… 45

2-9-آلبومین…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 45

2-10-اسید اوریک…………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-11- اسید فیتیک………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-12- جوش­شیرین………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- مواد و وسایل مورد نیاز………………………………………………………………………………………………………………… 48

3-2-طبقه­بندی و شرایط نگهداری موش­های صحرایی………………………………………………………………………. 48

3-2-1-گروه­بندی حیوانات مورد آزمایش……………………………………………………………………………………………. 49

3-3-اندازه­گیری اسید فیتیک درآرد……………………………………………………………………………………………………. 49

3-3-1-طرز تهیه وانادات _ مولیبدات…………………………………………………………………………………………………. 51

3-4-اندازه­گیری اسید فیتیک در نان…………………………………………………………………………………………………… 51

3-4-1- استاندارد کردن دستگاه اسپکتوفتومتری و بدست آوردن منحنی استاندارد

و معادله رگرسیون…………………………………………………………………………………………………………………………………. 51

3-5-روش اندازه­گیری جوش شیرین…………………………………………………………………………………………………… 52

3-6-اندازه­گیری آنتی­اکسیدان­های سرم خون، مدفوع، کبد

و استخوان (عناصر کمیاب)………………………………………………………………………………………………………………….. 53

3-6-1-جمع آوری نمونه­های خون……………………………………………………………………………………………………… 53

3-6-2-جمع­آوری نمونه­های مدفوع…………………………………………………………………………………………………….. 53

3-6-3-جمع آوری نمونه­های کبد و استخوان……………………………………………………………………………………. 53

3-6-4-آماده­سازی نمونه­ی استخوان……………………………………………………………………………………………………. 53

3-6-5-آماده­سازی نمونه­ی کبد……………………………………………………………………………………………………………. 54

عنوان صفحه

3-6-6-آماده­سازی نمونه­ی مدفوع………………………………………………………………………………………………………… 54

3-6-7-آماده­سازی نمونه­ی سرم…………………………………………………………………………………………………………… 54

3-6-8-اندازه­گیری عناصر اهن، مس، روی و منگنز با استفاده از دستگاه جذب اتمی…………………… 54

3-7-اندازه­گیری سرولوپلاسمین سرم………………………………………………………………………………………………….. 55

3-8-اندازه­گیری فریتین………………………………………………………………………………………………………………………… 57

3-9-اندازه­گیری آلبومین………………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-10-اندازه­گیری پروتئن تام………………………………………………………………………………………………………………… 60

3-11-اندازه­گیری اسید اوریک……………………………………………………………………………………………………………… 62

3-12-اندازه­گیری کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC)………………………………………………………………………. 64

3-13-اندازه­گیری ظرفیت تام آنتی اكسیدانی…………………………………………………………………………………….. 65

3-14-اندازه­گیری فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز………………………………………………………………………. 67

3-15-اندازه­گیری فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز………………………………………………………………………… 71

3-16-اندازه گیری كاتالاز گلبول های قرمز خون…………………………………………………………………………………… 74

3-17-اندازه گیری مالون دی آلدئید (MDA) گلبول های قرمز خون…………………………………………………. 74

3-18-روش تجزیه و تحلیل دادها………………………………………………………………………………………………………… 75

فصل چهارم: نتایج

4-1-بررسی وزن موش صحرایی نر بالغ از نژاد Wister در گروه­های مورد بررسی

در طول دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………………………….. 76

3-2-بررسی اندازه­گیری میزان اسید فیتیک در گروه­های مختلف نان……………………………………………… 78

4-3-بررسی مقادیر آهن سرم و مدفوع در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای

دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………………………………………… 79

4-4-بررسی مقادیر آهن در اندام­های استخوان ران و کبد در گروه­های مورد بررسی

در انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………… 81

عنوان صفحه

4-5-بررسی مقادیر روی سرم و مدفوع در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای

دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………………………………………. 83

4-6-بررسی مقادیر روی در اندام­های استخوان ران و کبد در گروه­های مورد بررسی

در انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………… 85

4-7-بررسی مقادیر مس سرم و مدفوع در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای

دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………………………………………… 87

4-8-بررسی مقادیر مس در اندام­های استخوان ران و کبد در گروه­های مورد بررسی

در انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………… 89

4-9-بررسی مقادیر منگنز سرم در گروه­های مورد بررسی در ابتدا

و انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………….. 91

4-10-بررسی مقادیر منگنز در اندام­های استخوان ران و کبد در گروه­های

مورد بررسی در انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………………………………………………………….. 93

4-11-بررسی اندازه­گیری مقادیر سرولوپلاسمین سرم در گروه­های مورد بررسی

در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………….. 95

4-12-بررسی اندازه­گیری مقادیر فریتین سرم در گروه­های مورد بررسی در ابتدا

و انتهای دوره­ی آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………. 97

4-13-بررسی اندازه­گیری مقادیر آلبومین سرم در گروه­های مورد بررسی

در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش…………………………………………………………………………………………………………… 99

4-14-بررسی اندازه­گیری مقادیر پروتئین تام سرم در گروه­های مورد بررسی

در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………….. 101

4-15-بررسی اندازه­گیری مقادیر اوریک اسید سرم در گروه­های مورد بررسی

در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش………………………………………………………………………………………………………… 103

4-16-بررسی اندازه­گیری مقادیر کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC) سرم

در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش…………………………………………………………….. 105

عنوان صفحه

4-17- بررسی اندازه­گیری مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت در گروه­های مورد

بررسی در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………………………………………………………. 107

4-18-بررسی اندازه­گیری مقادیر ظرفیت تام آنتی اكسیدانی (TAC) سرم

در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش………………………………………………………………. 109

4-19-بررسی اندازه­گیری مقادیر آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز(GPX) و سوپراکسید

دیسموتاز (SOD) سرم در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش………………………. 111

4-20-بررسی اندازه­گیری مقادیرمالات دهیدروژناز (MDA) و كاتالاز گلبول های

قرمز خون در گروه­های مورد بررسی در ابتدا و انتهای دوره­ی آزمایش……………………………………………. 113

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری کلی

5-1-بررسی تغییرات وزن بدن موش صحرایی نر بالغ از نژاد Wister……………………………………………… 115

5-2- بررسی میزان تغییرات اسید فیتیک در و نان………………………………………………………………………….. 115

5-3- بررسی میزان تغییرات آهن سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران……………………………………………… 117

5-4- بررسی میزان تغییرات روی سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران……………………………………………… 119

5-5- بررسی میزان تغییرات مس سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران……………………………………………… 120

5-6- بررسی میزان تغییرات منگنز سرم، مدفوع، كبد و استخوان ران…………………………………………… 121

5-7- بررسی میزان تغییرات هماتوكریت، هموگلوبین، سرولوپلاسمین، فریتین، آلبومین،

پروتئین تام، اوریک اسید و میزان کل ظرفیت اتصال به آهن…………………………………………………………… 123

5-7-1-بررسی میزان تغییرات مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت……………………………………………………… 123

5-7-2- بررسی میزان تغییرات سرولوپلاسمین سرم……………………………………………………………………….. 123

5-7-3- بررسی میزان تغییرات فریتین سرم…………………………………………………………………………………….. 124

5-7-4- بررسی میزان تغییرات مقادیر آلبومین سرم………………………………………………………………………… 125

5-7-5- بررسی میزان تغییرات مقادیراسید اوریك سرم…………………………………………………………………… 125

5-7-6- بررسی میزان تغییرات مقادیر کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC) سرم…………………………… 126

5-8- بررسی میزان تغییرات شاخص­های استرس اکسیداتیو…………………………………………………………… 126

عنوان صفحه

5-8-1-بررسی میزان تغییرات )TAC ظرفیت آنتی­اکسیدانی تام) سرم…………………………………………. 126

5-8-2-بررسی میزان تغییرات آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز(GPX)…………………………………………………… 127

5-8-3-بررسی میزان تغییرات آنزیم سوپراکسید دیسموتاز(SOD)………………………………………………… 127

5-8-4-بررسی میزان تغییرات مالون دی آلدهید (MDA) گلبول های قرمز خون………………………. 129

5-8-5-بررسی میزان تغییرات كاتالاز گلبول های قرمز خون……………………………………………………………. 129

نتیجه­گیری کلی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 131

 

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

فهرست منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………………… 132

فهرست جداول

 

عنوان صفحه

جدول 4-1: مقایسه­ی میانگین (± انحراف معیار) وزن موش صحرایی نر بالغ

از نژاد Wister در گروه­های مورد بررسی در طول دوره­ی آزمایش…………………………………………………… 77

جدول 4-2- : مقایسه­ی مقادیراسید فیتیک در گروه­های مختلف نان

(میانگین ± انحراف معیار)……………………………………………………………………………………………………………………… 78

جدول 4-3 : مقایسه­ی مقادیرآهن سرم و مدفوع (میانگین + انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………….. 80

جدول 4-4 : مقایسه­ی مقادیر آهن در اندام­های کبد و استخوان ران

(میانگین ± انحراف معیار) در انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های

آزمایشی مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82

جدول 4-5 : مقایسه­ی مقادیر روی سرم و مدفوع (میانگین ± انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………….. 84

جدول 4-6 : مقایسه­ی مقادیر روی در اندام­های کبد و ران (میانگین + انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………….. 86

جدول 4-7 : مقایسه­ی مقادیر مس سرم و مدفوع (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا

و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف………………………………………………………………….. 88

جدول 4-8 : مقایسه­ی مقادیر مس در اندام­های کبد و ران (میانگین + انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………….. 90

جدول 4-9 :مقایسه­ی مقادیر منگنز سرم و مدفوع (میانگین ±انحراف معیار) در ابتدا

و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف………………………………………………………………….. 92

عنوان صفحه

جدول 4-9 : مقایسه­ی مقادیر منگنزدر اندام­های کبد و ران (میانگین ± انحراف معیار)

در انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف………………………………………………………………… 94

جدول 4- 11: مقایسه­ی مقادیر سرولوپلاسمین سرم (میانگین ± انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………….. 96

جدول 4-12 : مقایسه­ی مقادیر فریتین سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا

و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف………………………………………………………………….. 98

جدول 4-13 : مقایسه­ی میزان آلبومین سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا

و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف……………………………………………………………….. 100

جدول 4-14 : مقایسه­ی مقادیر پروتئین تام سرم (میانگین ± انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………… 102

جدول 4-15 : مقایسه­ی مقادیراوریک اسیدسرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا

و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………………………. 104

جدول 4-16: مقایسه­ی مقادیر کل ظرفیت اتصال به آهن (TIBC) سرم (میانگین ± انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………… 106

جدول 4-17 : مقایسه­ی مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت (میانگین + انحراف معیار)

در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های آزمایشی مختلف…………………………………………………… 108

جدول 4-17 : مقایسه­ی مقادیرظرفیت کل آنتی­اکسیدانی ( TAC)سرم

(میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی در گروه­های

آزمایشی مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………………… 110

جدول 4-18 : مقایسه­ی مقادیر گلوتاتیون پراکسیداز(GPX) و سوپراکسید

دیسموتاز (SOD) سرم (میانگین ± انحراف معیار) در ابتدا و انتهای دوره­ی غنی­سازی

2-9- عوامل عمده اثر گذار بر روابط خارجی مصر……………………………… 28

2-9-1- موقعیت جغرافیایی مصر……………………………..28

2-9-2- ناسیونالیسم عربی…………………………….. 28

2-9-3- فلسطین و اسرائیل …………………………….. 28

2-9-4 – گرایش به غرب …………………………….. 29

2-9-5- اسلام گرایی ……………………………..29

2-9-6- ارتش مصر……………………………..30

2-10- نظریه همگرایی در روابط بین الملل……………………………… 30

2-10-1-نظریه فدرالیسم……………………………… 32

2-10-2-نظریه ارتباطات………………………………. 34

2-10-3-نظریه كاركرد گرایی……………………………… 34

فصل سوم: روابط ایران و مصر……………………………… 37

3-1- مقدمه……………………………… 38

3-2- رابطه ایران و مصر در عهد باستان……………………………… 38

3-3- روابط ایران و مصر در دوران بعد از اسلام……………………………… 39

3-4- مناسبات سیاسی تهران ـ قاهره بعد از جنگ جهانی اول………………… 41

3-5- روابط ایران و مصر در دوران رضا شاه…………………………….. 42

3-6- روابط ایران و مصر در دوران محمدرضا شاه پهلوی………………………….. 43

3-7- روابط ایران و مصر بعد از انقلاب اسلامی ایران…………………………….. 47

3-8- رابطه ایران و مصر بعد از انقلاب مصر……………………………… 51

3-9-رابطه ایران و مصر و تحولات مصر بعد از مبارك………………………….. 52

3-10- رابطه ایران و مصر در دوران محمد مرسی…………………………. 56

3-11- روابط ایران و مصر در دوران بعد از محمدمرسی………………….. 60

3-21- عوامل موثر در همگرایی ایران و مصر……………………………… 62

فصل چهارم: آینده روابط ایران و مصر…………………………….. 69

4-1- اشتراكات تاثیر گذار بر روی روابط ایران و مصر………………….70

4-2- عوامل موثر بر رابطه ایران و مصر……………………………… 71

4-3- موانع تاثیرگذار بر روند تعامل ایران و مصر………………………….. 73

4-4- نقش امریكا و اسرائیل در روابط ایران و مصر…………………75

4-5- تاثیر تحولات اخیر و بركناری مرسی بر رابطه ایران و مصر……………… 75

4-6- تاثیر انتخابات ریاست جمهوری ایران بر آینده روابط ایران و مصر…………. 79

4-7- آینده احتمالی روابط ایران و مصر……………………………… 81

4-8- نتیجه گیری………………………………. 85

4-9- راهکارها و پیشنهادات………………………………. 86

4-10-محدودیتها…………………………….. 86

فهرست منابع……………………………… 87

چکیده:

ایران و مصر دو کشور مهم و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه هستند. روابط این دو کشور در دوران های مختلف با فراز و نشیب های متعددی روبرو بوده است. با توجه به اهمیت این دو کشور در منطقه و نیز تحولات اخیر داخلی و منطقه ای، بررسی روابط و آینده احتمالی این دو کشور از اولویت خاصی برای هر دو کشور برخوردار است. عوامل داخلی و خارجی زیادی روی رابطه این دو کشور تاثیر گذاشته است. بعد از برکناری حسنی مبارک و روی کار آمدن محمد مرسی انتظار بهبود روابط مطرح گشت اما بعد از برکناری مرسی و روی کار آمدن دولت جدید در مصر می بایست برای اقدامات بعدی با دقت و صبر بیشتری جلو رفت و منتظر گام های بعدی دولت مصر و نتایج تحولات احتمالی آینده این کشور بود.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

ایران ومصر دو کشور با تمدن و سابقه کهن و با اهمیت و پرنفوذ در منطقه خاورمیانه هستند. ایران و مصر بنابر شواهد تاریخی از گذشته های دور با هم ارتباط داشته اند و مناسبات و تعاملات آن ها تحت تاثیر عوامل متعددی قرار گرفته است. روی کار آمدن دولت های مختلف در این کشورها و سیاست های اتخاذ شده از سوی هرکدام باعث شد در دوران های مختلف این دو کشور نسبت به هم رویکردهای مختلفی داشته باشند و به این ترتیب اکنون با توجه به تحولات اخیر در مصر و سقوط مبارک و نیز برکناری مرسی می توان انتظار داشت که تغییراتی در رابطه این دو کشور تغییراتی اتفاق بیفتد و آینده روابط دو کشور را غیر قابل پیش بینی می سازد.

2-1- بیان مسأله

با توجه به شرایط کنونی جهان ،نحوه تعامل مصر و ایران به عنوان دو قدرت تاثیرگذار منطقه ای در خاور میانه و شمال آفریقا می تواند تمامی معادلات جهان را تحت تاثیر قرار دهد و از این حیث دارای اهمیت شایانی است. قدرت سیاسی اقتصادی و اجتماعی ایران در خاور میانه با نفوذ گسترده ای که در میان اقشار مختلف مسلمانان در کشور های مختلف و همچنین نفوذی که در سایر مناطق جهان دارد این کشور را در عرصه منطقه ای و بین المللی حائز اهمیت نموده است از سوی دیگر مصر نیز به عنوان یک کشور بزرگ عربی اسلامی از اهمیت ویژه ای در منطقه برخوردار است . همسایگی مصر با رژیم اشغالگر قدس بر اهمیت استراتژیک این کشور افزوده است . تسلط مصر بر کانال سوئز و نقش آن در قاره عظیم آفریقا موقعیت ژئوپلوتیک مصر را آشکار کرده واین اهمیت را دوچندان نموده است.

روابط ایران و مصر در طی سالهای گذشته همواره با فراز و نشیب همراه بوده و در این سیر تاریخی برداشت نخبگان دو کشور از شرایط منطقه ای و بین المللی بر روند این تغییرات تاثیر گذاشته است.همچنین نفوذ قدرتهای بین المللی نظیر آمریکا در مصر بخصوص پس از مرگ ناصر و کمکهای بلاعوض این کشور به ارتش مصر ، موضوع رابطه با مصر را قامض و پیچیده تر از یک مسئله منطقه ای نموده است .با آغاز بهار عربی در مصر و تغییرات بنیادی در نظام سیاسی و اجتماعی این کشور و قدرت گرفتن اسلامگرایان و پررنگتر شدن مشترکات فراوان دوکشور و رنگ باختن اختلافات پیشین به نظر می رسد فرصتی تاریخی برای ایجاد روابط نزدیک بین ایران و مصر ایجاد شده است و از آنجایی که روابط ایران و مصر در عرصه بین المللی می تواند منافع داخلی و خارجی هر دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد .

عوامل همگرایی دوکشور نظیر دین مشترک، عضویت درسازمان کنفرانس اسلامی، منافع و علایق مشترک و همچنین روی کار آمدن اسلامگرایان و بسیاری موارد دیگر قابل تقویت و گسترش بوده و می توانند با کاهش تاثیر عوامل واگرایی نظیر دخالت بیگانگان و بویژه آمریکا، ناسیونالیسم عربی و اختلافات ایدئولوژیک و همچنین تفاوت دیدگاه ها در خصوص مسئله فلسطین و اسرائیل ، زمینه های وحدت و نزدیکی هرچه بیشتر این دوکشور را بوژه در شرایط تاریخی اخیر فراهم آورند.

2-1-1- مختصری در مورد تاریخچه جواهرات.. 13

2-1-2- قدمت استخراج فیروزه 14

2-1-3- علم شناخت سنگهای قیمتی و اهمیت آن در جهان. 15

2-1-4- انواع فیروزه 16

2-1-5- نحوه ساخته شدن فیروزه 18

2-1-6- فضیلت فیروزه در اسلام. 18

2-1-7- معادن فیروزه 19

2-1-8- كلیاتی در مورد برش و جلای كانی ها و سنگهای جواهر رنگی. 26

2-1-9- تراش فیروزه 28

2-1-10- مشخصات بهترین نوع فیروزه تراشیده 33

2-1-11- صادرات فیروزه: 34

بخش دوم: مبانی نظری مرتبط با «آمیخته بازاریابی». 36

2-2-1- تعریف بازاریابی. 37

2-2-2- فلسفهمدیریت بازاریابی. 37

2-2-3- عوامل مؤثر در تغییر تقاضا 41

2-2-4- عوامل مؤثر در اقدام به خرید. 42

2-2-5- فرآیند تصمیم خرید. 45

2-2-6- مفهوم مدرن بازاریابی. 51

2-2-7- آمیخته بازاریابی (Marketing Mix) 52

2-2-8- جایگاه یابی در بازار 63

فصل سوم. 69

روش تحقیق. 69

3-1 نوع تحقیق: به طور کلی تحقیقات علمی را به دو دسته تعرفه تقسیم می نمایند: 70

3-2 روش تحقیق. 70

منابع وماخذ: 76

فصل چهارم. 77

جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها 77

4-1- ویژگیهای پاسخگویان. 78

4-1-1- ویژگیهای صادر كنندگان مصنوعات فیرزوه ای. 78

4-1-2-ویژگیهای فیروزه تراشان. 78

2-4- آزمون فرضیه ها 79

فصل پنجم. 91

نتیجه گیری و پیشنهادها 91

5-1- مقدمه. 92

5-2- نتیجه گیری در مورد ویژگی های پاسخگویان. 92

5-2-1- نتیجه گیری در مورد ویژگی های «صادركنندگان مصنوعات فیروزه ای». 92

5-2-2- نتیجه گیری در مورد ویژگی های «فیروزه تراشان». 93

5-3- نتیجه گیری در مورد فرضیه های تحقیق. 94

5-3-1- نتیجه گیری در مورد فرضیه اول. 94

5-3-2- نتیجه گیری در مورد فرضیه دوم. 95

5-3-3- نتیجه گیری در مورد فرضیه سوم. 98

5-3-4- نتیجه گیری در مورد فرضیه چهارم. 100

5-3-5- نتیجه گیری در مورد فرضیه پنجم. 104

5-5- موضوعات پیشنهادی برای تحقیقات تكمیلی. 109

منابع.110

فصل اول

طرح تحقیق

 

1- مقدمه:

بررسی آمار صادرات و واردات در سال 1268 ه ش نشان می دهد كه محصولات كشاورزی و دامی عمده ترین بخش محصولات صادراتی ایران در یك قرن پیش بوده است. در آن زمان ابریشم، برنج، پنبه، توتون و تنباكو از اقلام عمده صادراتی كشور بوده اند كه امروزه بمنظور وارد كردن اغلب آنها سالانه مبلغ قابل ملاحظه ای ارز از كشور خارج می شود. این آمار همچنین نشان می دهد كه با وجود كسری موازنه تجاری در سال1268 ه ش ، درآمد حاصل از صدور كالاهای كشاورزی به تنهایی قادر به جبران بیش از نیمی از هزینه های مربوط به واردات كشور بوده است ولی تا سال 1320 ه ش سهم صادرات غیر نفتی به تدیریج تقلیل می یابد چنانكه سهم صادرات غیر نفتی از كل مبادلات بازرگانی خارجی به یك سوم می رسد و تا سال 1330 ه ش این نسبت به حدود یك چهارم تنزل پیدا می كند. روند گسترش واردات در پی افزایش درآمد های ناشی از فروش نفت به نحوی شتاب می گیرد كه تولید داخلی تحت الشعاع واردات كالا واقع شده و تجارت خارجی به اهرم فشار بر اقتصاد ملی بدل می شود. بنابراین از حدود یكصد سال پیش رابطه تحویل نفت در مقابل دریافت كالای ساخته شده، هسته اصلی بازرگانی خارجی كشور گردیده و وابستگی اقتصادی در نتیجه وجود این بافت ناسالم ایجاد و تحكیم شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی بمنظور تغییر روند بازرگانی خارجی با توجه به نیازهای واقعی كشور، تلاشهایی بعمل آمد. اما از هم گسیختگی اقتصاد كشور بدلیل اعتصابات گسترده مردم در سال 1357 و عدم وجود برنامه مشخص و نیز بروز عوامل متعدد سیاسی موجب گردید كه سهم واردات مصرفی همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد. بعدها نیز تحریم اقتصادی و جنگ تحمیلی،میزان صادراترا بشدت كاهش داد. بطوریكه در حال حاضر تجارت خارجی ایران با صادرات تك محصولی (نفت) و وابستگی شدید به ارز حاصل از آن مشخص می باشد. در سالهای اخیر دولت تلاشهای بسیاری به منظور افزودن بر سهم صادرات غیر نفتی بعمل آورده است. در این راستا صادرات سنگهای قیمتی و بخصوص فیروزه نیشابور می تواند مثمر ثمر واقع گردد، چراكه فیروزه نیشابور بعنوان بهترین فیروزه جهان، دارای شهرت بین المللی است و در صورت توجه بیشتر به صادرات آن می تواند ارز آوری مناسبی ایجاد نماید.

2- بیان مسئله:

قدیمی ترین اطلاعی كه از فیروزه در دست داریم به 3400 سال پیش از میلاد مسیح مربوط است و نوشته اند كه فراعنه مصر این سنگ زیبا را از معادن شبه جزیره سینا استخراج كرده و در زینت آلات خود بكار می بردند و بدین گونه شاید استخراج فیروزه قدیمی ترین استخراج كانهای صخره ای در ستاریخ باشد ولی از همان زمانهای باستان بهترین و مطلوبترین فیروزه در معادن ایران بدست می آمده كه از زمانهای بسیار قدیم آن را استخراج و صادر می كرده اند و چون این سنگ بهادار از راه تركیه به اروپا وارد و شناخته گردیده است بدان سبب اروپاییان آن را، تركواز (Turquoise) یعنی تركی می نامند.

نام نیشابور با نام فیروزه همزاد است و در مقام تعریف، نیشابور را شهر فیروزه های درشت، شهری با سنگهای فیروزه و … می گویند. بشهادت گوهر شناسان دور و نزدیك، فیروزه نیشابور در روی زمین مقام اول را دارد. این سنگ گرانبها و پر ارزش كه زینت بخش گنجینه های گرانبهای ثروتمندان جهان و خزاین ممالك می باشد همواره توجه جهانیان را به خود جلب كرده است.

از كتیبه كاخ داریوش در شوش معلوم می گردد كه در آن تاریخ فیروزه «اخشائین» نامیده می شده و از خوارزم برای زینت آلات كاخ وارد شده بود. نمونه هایی كه در اثر كاوشهایباستان شناسیبدست آمده نشان می دهد كه فیروزه در هزاره دوم قبل از میلاد در ایران بعنوان سنگ زینتی مورد استفاده قرار می گرفته است. در دوره ساسانیان از فیروزه غیر از انگشتر و گوشواره و غیره ظروفی برای دربار سلاطین تهیه می شده است.

از مطالب فوق بخوبی می توان به مرغوبیت فیروزه نیشابور و قدمت استخراج و تراش آن و دیرینه بودن هنر ساخت زیور آلات فیروزه ای در ایران پی برد بطوریكه فیروزه نیشابور حتی به كشورهای اروپایی هم صادر می شده است. اما علی رغم این پیشینه افتخار آمیز، متأسفانه در حال حاضر فیروزه تراشی و صادرات فیروزه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و بر اساس مصاحبه های انجام شده با فیروزه تراشان و صادركنندگان مصنوعات فیروزه ای، هم اكنون بخش قابل ملاحظه ای از فیروزه های تراشیده شده در بازار داخلی را فیروزه های شیمیایی و یا فیروزه های آمریكایی كه بصورت قاچاق وارد كشور می گردد، تشكیل می دهد. با وجود چنین مسأله نگران كننده ای تاكنون تحقیق علمی برای پاسخگویی به سؤالات زیر انجام نشده است:

• وضعیت فعلی مدیریت بازار فیروزه صادراتی استان خراسان چگونه است؟

• راهكارهای مناسب جهت افزایشصادرات مصنوعاتفیروزه ای كدامند؟

امید است كه این تحقیق بتواند از طریق پاسخگویی به سؤالات فوق در جهت آشنایی بیشتر با صنعت فیروزه استان خراسان و رفع موانع و مشكلات آن مفید واقع شده، نقش كوچكی در تحقق آرمان ملی اقتصاد بدون نفت ایفا نماید.

عنوانصفحه

1- 1 – کلیات.. 2

1-2- 1- زبان قرآن و زبانشناسی جدید. 3

1-2-2- زبان عربی.. 5

1-2- 3-تحلیل گفتمان. 7

1-2- 4 – متن.. 8

1-2- 5- موسیقی درونی و نظم آهنگ.. 9

1-3- هدف پژوهش… 10

1-4- اهمیت پژوهش… 11

1-5- سؤالات پژوهش… 12

2 – 1 – مقدمه. 14

2- 2- زبانشناسی و دیدگاه ها 15

2 – 2- 1- زبان. 16

2- 2- 2- تحلیل متن و گفتمان. 17

2 – 2- 3- نظریۀ سیستمی- نقشی هلیدی.. 18

2-2-4- آواشناسی و واجشناسی.. 22

2 – 3- قرآن و دیدگاه ها 25

2- 3 – 1- ترجمه و تفسیر قرآن. 26

2- 4- قرآن و زبانشناسی. 29

2- 4- 1- زبان قرآن و ساختار آن. 29

2 – 4- 2- اشارات زبانشناختی قرآن. 30

2 – 4 -3- قرآن : آواشناسی، تجوید و موسیقی کلام. 31

2 -4 – 4- تحلیل متنی و گفتمانی قرآن. 34

3- 1- مقدمه. 41

3- 2- داده های پژوهش… 41

3 – 3- چارچوب نظری پژوهش… 42

3 – 3 – 1- جایگاه معنا و دستور در رویکرد هلیدی.. 43

3 -3 – 2- مروری بر فرا نقش های معنایی در نظریۀ هلیدی.. 45

3 – 4- شیوۀ تجزیه و تحلیل سوره ها 48

3 – 4 – 1- تعیین بسامد آوایی و هجایی هر سوره 48

3 – 4- 2- تعیین فرا نقش های اندیشگانی، بینا فردی و متنی در متن سوره ها 50

3 – 5- شیوۀ ارائۀ نتایج. 51

4 – 1 – مقدمه. 54

4 – 2- تین(95) 54

4 – 2- 1- کلیات سوره 54

4 – 2 – 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 55

4 – 2- 3- بافت فرهنگی.. 56

4- 2- 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 57

4- 2- 5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 61

4- 2- 6- نتیجه گیری.. 67

4 -3- علق(96) 67

4 -3 -1- کلیات سوره 67

4 – 3- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 68

4 -3 – 3 – بافت فرهنگی.. 70

4 -3 -4 – تجزیه و تحلیل آوایی سوره 72

4 -2 -5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 77

4 -3 -6 – نتیجه گیری.. 90

4 -4 – قدر(97) 91

4 -4 – 1 – کلیات سوره 91

4 – 4- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 92

4 – 4 – 3- بافت فرهنگی.. 92

4 – 4- 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 93

4 – 4 – 5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 99

4 -4 – 6- نتیجه گیری.. 103

4 -5 – بینه (98) 104

4 -5- 1- کلیات سوره 104

4 – 5- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 105

4 – 5- 3- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 107

4 -5 -4 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 110

4 -5 -5 – نتیجه گیری.. 115

4 – 6 – زلزال(99) 116

4 -6- 1- کلیات سوره 116

4 -6- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 117

4 -6 -3 – تجزیه و تحلیل آوایی سوره 118

4 – 6 -4- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 123

4 – 6 -5- نتیجه گیری.. 127

4 – 7 – والعادیات(99) 128

4 -7 – 1- کلیات سوره 128

4 – 7- 2- نمایش آوایی،هجایی،نوشتاری و ترجمۀ سوره 129

4 -7 -3 – بافت فرهنگی.. 131

4 – 7 -4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 131

4 -7 – 5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 136

4 – 7 -6- نتیجه گیری.. 140

4 -8- القارعه(101) 140

4 – 8 -1 -کلیات سوره 140

4 – 8- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 141

4 -8 – 3- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 142

4 -8 -4- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 147

4 -8 -5- نتیجه گیری.. 152

4 -9 – تکاثر(102) 153

4 – 9 – 1- کلیات سوره 153

4 – 9- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 153

4 – 9 -3- بافت فرهنگی.. 155

4 -9 – 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 155

4 – 9 – 5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 161

4 -9 – 6- نتیجه گیری.. 167

4 -10 – عصر(103) 168

4 -10- 1 – کلیات سوره 168

4 – 10- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 169

4 -10 -3- بافت فرهنگی.. 169

4 -10 -4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 170

4 -10 -5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 173

4 -10 -6 – نتیجه گیری.. 175

4 -11 – همزه(104) 176

4 -11 -1 – کلیات سوره 176

4 – 11- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 176

4 -11 – 3- بافت فرهنگی.. 178

4 -11 – 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 178

4 -11- 5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 182

4 -11 -6 – نتیجه گیری.. 186

4 -12- فیل(105) 187

4 -12 -1- کلیات سوره 187

4 – 12 – 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و هجایی.. 187

4 -12 – 3- بافت فرهنگی.. 188

4 -12 – 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 189

4 -12 -5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 192

4 -12 -6- نتیجه گیری.. 195

4 -13- قریش(106) 196

4 -13 -1 – کلیات سوره 196

4 – 13- 2- نمایش آوایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 197

4 -13 -3- بافت فرهنگی.. 197

4 -13 -4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 198

4 -13 -5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 201

4 -13 -6 – نتیجه گیری.. 204

4 -14 – ماعون(107) 205

4 -14 -1- کلیات سوره 205

4 – 14- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 205

4 -14 – 3- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 206

4 -14 -4- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 209

4 -14 -5 – نتیجه گیری.. 212

14 -15 – کوثر(108) 213

14 -15 – 1- کلیات سوره 213

4 – 15- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 214

4 – 15 -3- بافت فرهنگی.. 214

4 -15 -4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 215

4 -15 -5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 218

4 -15 -6 – نتیجه گیری.. 221

4 -16 – کافرون(109) 221

4 -16 -1- کلیات سوره 221

4 – 16- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 222

4 -16 – 3- بافت فرهنگی.. 222

4 -16 -4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 223

4 -16 -5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 227

4 -16 -6 – نتیجه گیری.. 231

4 -17- نصر(110) 231

4 -17- 1- کلیات سوره 231

4 – 17- 2- نمایش آوایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 232

4 -17 – 3- بافت فرهنگی.. 232

4 -17 -4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 233

4 -17 – 5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 236

4 -17 -6 – نتیجه گیری.. 239

4 -18 – تبت(مسد) (111) 240

4 -18 -1 – کلیات سوره 240

4 – 18 – 2- نمایش آوایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 241

4 -18 -3 – بافت فرهنگی.. 241

4 -18 -4 – تجزیه و تحلیل آوایی سوره 242

4 -18 -5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 246

4 -18 -6 – نتیجه گیری.. 249

4 -19 – اخلاص(112) 250

4 -19 – 1- کلیات سوره 250

4 – 19 – 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 250

4 -19 – 3 – بافت فرهنگی.. 251

4 – 19 -4 – تجزیه و تحلیل و آوایی سوره 252

4 -19 – 5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 254

4 – 19 – 6- نتیجه گیری.. 258

4 -20 – فلق(113) 258

4 -20 -1 – کلیات سوره 258

4 – 20- 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 259

4 -20 – 3- بافت فرهنگی.. 260

4 -20 – 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 260

4 -20 – 5 – تجزیه و تحلیل معنایی سوره 263

4 -20 – 6 – نتیجه گیری.. 267

4 -21 – ناس(114) 268

4 -21 – 1 – کلیات سوره 268

4 – 21 – 2- نمایش آوایی، هجایی، نوشتاری و ترجمۀ سوره 269

4 -21 – 3 – بافت فرهنگی.. 270

4 -21 – 4- تجزیه و تحلیل آوایی سوره 270

4 -21 – 5- تجزیه و تحلیل معنایی سوره 273

4 -21 – 6- نتیجه گیری.. 276

5 – 1 – مقدمه. 302

5 -2- خلاصه. 302

5- 3- پیوند میان صوت و معنا 303

5- 4- تحلیل معنا بر اساس نظریۀ سیستمی- نقشی شیوه ای مناسب برای تفسیر قرآن. 306

5 – 5- محدودیتهای پژوهش… 307

5 – 6 – پیشنهادات.. 308

 

 

 

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

 

جدول 4- 2- 3- 1- بسامد همخوان ها 60

جدول 4 – 2- 3- 2- بسامد واکه ها 61

جدول 4 – 2- 3- 3- بسامد ساخت هجا 61

جدول 4- 2- 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ تین. 66

جدول 4- 2- 5 – 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ تین. 66

جدول 4 – 3 – 4- 1- بسامد همخوان ها 75

جدول 4 – 3- 4- 2- بسامد واکه ها 76

جدول 4- 3- 4- 3- بسامد ساخت هجا 76

جدول4 – 3 – 5- 1- فرآیند های ساخت تعدی سورۀ علق. 88

جدول 4 – 3 -5 – 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ علق. 89

جدول 4 – 4 – 4 – 1- بسامد همخوان ها 98

جدول 4 – 4- 4- 2- بسامد واکه ها 98

جدول 4 – 4 -4 – 3- بسامد ساخت هجا 99

جدول 4 – 4 – 5- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ قدر 102

جدول 4 – 4 – 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ قدر 103

جدول 4 – 5 -3 -1- بسامد همخوان ها 109

جدول 4- 5- 3- 2- بسامد واکه ها 110

جدول 4 – 5- 3- 3- بسامد ساخت هجا 110

جدول 4 – 5 -4 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورهی بینه. 123

عنوان صفحه

جدول 4 – 5- 4- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سوره بینه. 115

جدول 4 – 6 -3- 1- بسامد همخوان ها 122

جدول 4 – 6- 3- 2- بسامد واکه ها 123

جدول 4 – 6- 3- 3- بسامد ساخت هجا 123

جدول 4 – 6- 4- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ زلزله. 126

جدول 4 -6- 4- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ زلزله. 127

جدول 4 – 7 – 4 – 1- بسامد همخوان ها 135

جدول 4- 7 – 4- 2- بسامد واکه ها 135

جدول 4 – 7- 4- 3- جدول ساخت هجایی. 136

جدول4- 7 – 5- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ والعادیات.. 139

جدول 4- 7- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ والعادیات.. 139

جدول 4 – 8- 3- 1- بسامد همخوان ها 146

جدول 4 – 8- 3- 2- بسامد واکه ها 146

جدول 4 – 8- 3- 3- ساخت هجایی. 147

جدول 4 – 8 – 4 -1- فرآیند های ساخت تعدی سورۀ القارعه. 151

جدول 4 -8- 4- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ القارعه. 151

جدول 4 – 9 – 4- 1- بسامد همخوان ها 160

جدول 4 – 9- 4- 2- بسامد واکه 161

جدول 4 – 9 – 4- 3- بسامد ساخت هجا 161

جدول 4- 9 – 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سوره تکاثر 167

جدول 4 – 9- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ تکاثر 167

جدول 4 – 10 – 4 – 1- بسامد همخوان ها 172

جدول 4 – 10- 4- 2- بسامد واکه ها 173

جدول 4 – 10- 4 – 3- بسامد ساخت هجا 187

عنوان صفحه

جدول 4 – 10- 5- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ عصر 175

جدول4 – 10- 5- 2- ساخت و جهی و زمان افعال سورۀ عصر 175

جدول 4 – 11 -4- 1- بسامد همخوان ها 181

جدول 4 – 11- 4- 2- بسامد واکه ها 182

جدول 4 – 11 – 4- 3- بسامد ساخت هجا 182

جدول4 – 11 – 5- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سوره هُمَزَه 185

جدول 4 – 11 – 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سوره هُمَزَه 186

جدول 4- 12- 4- 1- بسامد همخوان ها 191

جدول 4- 12- 4- 2- بسامد واکه ها 191

جدول 4 – 12- 4- 3- بسامد ساخت هجا 192

جدول 4 -12- 5- 1-.فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ فیل. 195

جدول 4 – 12- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سوره فیل. 195

جدول 4 – 13- 4- 1- بسامد همخوان ها 200

جدول 4- 13- 4 – 2- بسامد واکه ها 201

جدول 4- 13 – 4 -3- بسامد ساخت هجا 201

جدول 4 – 13 – 5- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ قریش… 204

جدول 4 – 13 – 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ قریش… 204

جدول 4 -14- 3- 1- بسامد همخوان ها 208

جدول 4 – 14- 3- 2- بسامد واکه ها 209

جدول4 – 14 -3- 3- بسامد ساخت هجا 209

جدول 4 – 14 -4- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ ماعون. 212

جدول 4 – 14- 4- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ ماعون. 212

جدول 4 – 15 – 4- 1- بسامد همخوان ها 217

جدول 4 – 15 – 4- 2- بسامد واکه ها 238

عنوان صفحه

جدول 4 – 15- 4- 3- بسامد ساخت هجا 218

جدول 4 – 15 – 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سوره کوثر 220

جدول 4 – 15- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سوره کوثر 220

جدول4 – 16 – 4 – 1- بسامد همخوان ها 226

جدول 4 – 16- 4- 2- بسامد واکه ها 227

جدول4 – 16- 4- 3- بسامد ساخت هجای. 227

جدول 4 – 16- 5- 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ کافرون. 230

جدول 4 -16- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سوره کافرون. 230

جدول 4 – 17 -4- 1- بسامد همخوان ها 235

جدول 4 – 17- 4- 2- بسامد واکه ها 236

جدول4 – 17 -4 – 3- بسامد ساخت هجایی. 236

جدول 4 -17 -5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ نصر 239

جدول 4 – 17- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ نصر 239

جدول 4 – 18 – 4- 1- بسامد همخوان ها 245

جدول 4- 18- 4- 2- بسامد واکه ها 246

جدول 4 – 18 -4- 3- بسا مد ساخت هجا 246

جدول 4 – 18- 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ تبت.. 249

جدول 4 – 18 – 5 – 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ تبت.. 249

جدول 4 – 19 – 4 – 1- بسامد همخوان ها 253

جدول 4 – 19- 4- 2- بسامد واکه ها 254

جدول4 – 19- 4 – 3- بسامد ساخت هجا 254

جدول 4 – 19- 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ اخلاص… 257

جدول 4 – 19- 5 – 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ اخلاص… 257

جدول 4 – 20- 4 – 1- بسامد همخوان ها 287

عنوان صفحه

جدول 4 – 20- 4- 2- بسامد واکه ها 263

جدول 4 – 20 – 4 – 3- تعداد و نوع هجا 263

جدول 4 – 20 – 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سورۀ فلق. 267

جدول 4 – 20 – 5 – 2- ساخت وجهی و زمان افعال سورۀ فلق. 267

جدول 4- 21 – 4- 1- بسامد همخوان ها 272

جدول 4 – 21 -4- 2- بسامد واکه ها 273

جدول 4- 21 – 4 – 3- بسامد ساخت هجا 273

جدول 4 – 21 – 5 – 1- فرآیندهای ساخت تعدی سوره ناس.. 275

جدول 4 – 21- 5- 2- ساخت وجهی و زمان افعال سوره ناس.. 276

مقدمه

در فصلی که پیش رو داریم، ابتدا کلیاتی در مورد موضوع تحقیق ارائه خواهد شد. در این کلیات از زبان قرآن و زبانشناسی جدید سخن به میان خواهد آمد و سپس به معرفی اجمالی زبان عربی پرداخته می شود. تحلیل گفتمان، متن و موسیقی درونی و نظم آهنگ نیز در کلیات این فصل از نظر گذرانده خواهد شد. این فصل همچنین شامل بخش های هدف، اهمیت و سؤالات پژوهش می­باشد.

1- 1 – کلیات

قرآن کریم، در واقع مجموعه گفتمان هایی است که به واسطۀ جبرئیل امین بر جان پیامبر اکرم (ص)، نازل شده است. این کتاب جاودان، به زبان سلیس عربی ملبس گشته­است. قرآن از نظر لفظ و معنا در حد اعلایی از شکوه و بلاغت قرار دارد؛ به طوری که از همان بدو نزول، مشرکان و مخالفان پیامبر(ص) نیز در برابر اعجاز آن تسلیم شده و بر شیوایی و فصاحت آن اقرار نمودند.

ویژگی های زبانی قرآن چه از حیث گزینش و چینش آوایی و واژگانی و چه از حیث معنا، چنان فصیح و بلیغ است که موضوع پژوهش­های، محققین مسلمان و غیرمسلمان واقع شد.

محققین عرب زبان به خوبی در می­یافتند که ساخت زبانی قرآن، با ساختار زبان عر بی متفاوت و از گونه ای دیگر است. به قول سیدی(1387) در مقدمه ای که بر راغب(1387) می­نویسد: وجه اعجاز بیانی قرآن، سرآغاز ظهور علوم فراوانی شد که زبان عربی بدان مدیون است. در طول تاریخ اسلام، پژوهشگران قرآنی به بررسی های ادبی و متنی این کتاب عظیم پرداخته اند. از جاحظ که به بررسی نظم قرآن پرداخته­است تا کسانی مثل جرجانی و رُمّانی و ابوعبیده و … که نظم واژگانی و انسجام متن قرآن را مورد بررسی قرار داده­اند.

ساختار زبانی و متنی قرآن، از دیدگاه ادبی همچنان مورد توجه قرآن پژوهان بود، تااینکه به ظهور سید؛ قطب و مصطفی صادق رافعی، با نگاهی جدید به مباحث زبانی قرآن پرداختند و زمینه های مطالعاتی جدیدی چون تحلیل مؤلفه های تصویری و تحلیل های زبانشناسی را در دنیای علوم قرآنی به وجود آوردند.

تجزیه و تحلیل آوایی و معنایی، بخشی از جزء سی ام قرآن کریم، موضوعی است که سعی داریم در چهارچوب زبانشناسی جدید در حیطۀ بررسی های آوایی و تحلیل گفتمان به آن بپردازیم. به همین دلیل به نظر ضروری می­رسد که مباحثی را پیرامون زبان و زبانشناسی که هرچند علمی نوین محسوب می شود و در عین حال قدمت خود را در حیطۀ زبان عربی مدیون پژوهش­های قرآنی است، عنوان نماییم. در این بخش علاوه بر کلیات مذکور، به تبیین پاره ای از اصطلاحات زبانشناسی که با موضوع تحقیق مربوط است، خواهیم پرداخت.

1-2- 1- زبان قرآن و زبانشناسی جدید

زبان قرآن، مجهز به دانش گسترده و کهنی تحت عنوان علم معانی[1] است که با دستاوردهای جدید علم زبان شناسی همخوانی و سازگاری دارد. به عنوان مثال بخشی از علم معانی که به بررسی نحوۀ گزینش واژگان و چینش عبارات در قالب­های گزاره ای فصیح می­پردازد، با نحو و ترتیب واژگانی[2] و معنا آفرینی مرتبط می­گردد. بخش دیگری از علم المعانی که به مخاطب و مقام- یا همان context- مربوط است، به حوزه­های کاربردشناسی و تحلیل گفتمان متصل می شود. حری( 1388) اظهار می­دارد، در علم المعانی قرآن بحث در بارۀ ارکان اصلی و فرعی کلام، شامل مسند و مسندالیه یا تقسیمات کلام به خبری، انشایی خبر ابتدایی، کلام طلبی و کلام انکاری یا خبر انشایی و تقسیماتش به نهی و استفهام، تمنا و ندا و غیره با مباحث زبان شناسی به ویژه زبانشناسی نقش گرا و نظریات هلیدی (1985،1994،2002)، سازگاری دارد و دقیقاً با مباحث فرانقش ها و ساخت مبتدایی و ساختار اطلاعاتی مشترک می­گردد.

پیشینۀ روش زبان شناختی در تفسیر قرآن، به زمان نزول قرآن کریم باز می­گردد، هرچند تفسیر به روش زبانشناختی در قالب روش ادبی عرضه می­شد (احمدزاده،.1387

حری(1386) به ترجمۀ اثر مستنصر میر می­پردازد. میر، در این اثر به بیان مؤلفه­های زبانی قرآن کریم پرداخته است. در این اثر ابتدا جنبۀ شنیداری قرآن، مورد بررسی قرار می­گیرد و صنایع ادبی چون سجع و التفات را دلیل تقویت جنبۀ سمعیت قرآن بیان می کند و سپس ژانرهای قرآن و عواملی چون ایجاز، فشردگی، حذف همپایگی و تکرار را در زبان قرآن متذکر می شود. نویسنده به طور گذرا به تصویرسازی در قرآن، به عنوان مؤلّفۀ زبانی قرآن، اشاراتی دارد.

حری( 1386)، مقالۀ زبان شناسی قرآن، اثر حسین عبدالراغب را ترجمه می کند. نویسنده در این جستار، می کوشد ساختارهای زبانی قرآن را که موجب شکوهمندی زبان ویژۀ متون قرآنی است، از منظر زبانشناسی بررسی کند. وی به تبیین جنبه­های سازگانی برخی از ساختارهای زبانی قرآن می پردازد و معتقد است که برساخت منحصر به فرد این ساختارها، توسط عناصر درون زبانی، غیرزبانی و پیرازبانی به وجود می آید که در تزیین داخل و خارج زبان قرآن، نقش اساسی دارند.

دستاوردهای جدید زبانشناسی، در حوزه­های متفاوت نظری و کاربردی، می­تواند به فهم و تفسیر قرآن کریم، کمک شایانی کند.

بررسی و تحلیل کلام الهی، از دیدگاه­های آوایی- واجی و دستوری از یک سو و تحلیل­های کلامی و گفتمانی رخدادهای گفتاری آن از سوی دیگر، می­تواند نقطۀ اوج شکوفایی روش تفسیر ادبی قرآن باشد، که ظهور آن در زبان شناسی جدید از رخدادهای قرن علمی عصر حاضر است.

 

1-2-2- زبان عربی

زبان عربی، از خانواده زبان­های سامی[3] است، که ویژگی­های مشترک و خاصی را به همراه زبان­های عبری، آرامی، آکدی و حبشی، از خود نشان می­دهند. زبان های سامی، آواهایی دارند که در زبان های اروپایی وجود ندارد.

فهمی حجازی(1379) معتقد است این دسته آواهایی که خاص زبان های سامی از جمله زبان عربی است، به نام­های حلقی و اطباق، معروف هستند که مبنای این تقسیم بندی، مخرج[4] آواهای تولید شده­است.

به اعتقاد وی، آواهای حلقی عبارتند از: /ع/، /غ/، /ح/، /خ/، /ه/ و /ء/ و آواهای طباق که در شیوۀ تولید مشترکند و هنگام تلفظ زبان، اندکی به عقب رفته و برآمده، به سقف دهان می چسبند، عبارتند از:/ق/، /ص/ و /ط/ .

از حیث نحوی، زبان عربی همچون دیگر زبان­های سامی، از نظر جنس به مذکر و مؤنث و از نظر شمار به مفرد، مثنی و جمع تقسیم می شود. این خانوادۀ زبانی اساساً دارای واژگان مشترک هستند، اما این واژگان مشترک از نظر معنایی و کاربردی با یکدیگر متفاوتند.

فهمی حجازی( 1379) به ذکر مثال مشترکی در زبان عربی و عبری می­پردازد. وی فعل “هَلَکَ” عربی را با “هالِخَ” در زبان عبری، مقایسه می­کند، که هر دو از ریشۀ (هَـ لَ کَ)، متعلق به زبان سامی اشتقاق یافته­اند؛ اما معنای “هَلَکَ” در زبان عربی، تنها رفتن به جهان دیگر؛ یعنی مردن است، در حالی که “هَلَخَ”، در عبری هرگونه رفتنی را شامل می­گردد.

ساختار نوشتاری کلمه در عربی، بر همخوان استوار است و نقش اصلی در نوشتار زبان عربی، بر عهدۀ صامت­هاست و مصوت­های زبان به صورت علائم زیرین و زبرین نشان داده می شود.

بدویت اعراب، هر چند آنان را از هنر و فرهنگ بی­بهره کرده بود، اما زبان عربی، قدرت بیان عالی­ترین مضامین و انتقال زیباترین مفاهیم را داشت و به همین دلیل شعر در محیط عربستان و به ویژه مکه رونق گرفت و شعرا زبان عربی فصیح را به خدمت گرفته و با هنرمندی به خلق اشعار زیبا پراختند و شعرا، از این جهت از احترام والایی برخوردار بودند تا جایی که اشراف و بزرگان، فرزندان خود را برای آموزش زبان عربی فصیح، به بادیه نشینان عرب می­سپردند.

عربی هرچند زبانی سلیس و فصیح است، اما بلاغت خود را مدیون قرآن است و به واسطۀ نزول قرآن، زبانی جاودانه گردید و آنچنان که پیشتر نیز گفتیم، ارج و اعتباری که به دلیل ارتباط با قرآن یافت، باعث پایه گذاری علم نحو عربی شد و به تبع آن زبانشناسی عربی، شکل گرفت؛ تا جایی که دانشمندان به سمت و سوی رهیافت های زبانشناسی عربی رو آوردند؛ از جمله سیبویه که علاوه بر پژوهش­های نحوی عربی کهالکتابنمونه آن است، به آواشناسی زبان عربی نیز پرداخت.

1-2- 3- تحلیل گفتمان

معادل فارسی واژۀ discourde را اصطلاحات گوناگونی تشکیل می­دهد. (شمیسا، 1374: 272) لفظ کلام را، برای این واژه قرار می­دهد و آنگونه که نادری( 1388: 17) بیان می­کند، اولین بار یارمحمدی ( 1372: 198) اصطلاح گفتمان را پیشنهاد کرده­است. وی ابهام واژۀ گفتمان را از سایر معادل ها کمتر می­داند.

از این رو سخنکاوی یا تحلیل گفتمان، معادل خوبی برای Discourse Analysis است که نوعی تجزیه و تحلیل کلام است و در واقع نوعی مطالعه میان رشته ای است که در رشته­های گوناگون کاربرد دارد. نادری(1388) به نقل از یارمحمدی بیان می­کند، که گفتمان مشابه دو روی یک سکه عمل می­کند که در یک طرف سکه، گفتار و در طرف دیگر عمل قرار دارد. به این معنا که اولاً گفتار، عبارت از نقشی است که با آن گفتار ملازمت دارد؛ ثانیاً گفتار و عمل، از یکدیگر جداشدنی نیست و ثالثاً چون هر کنشی تحت شرایط اجتماعی خاصی صورت می­گیرد، پس تفسیر گفتار نیز تابع شرایط خاص اجتماعی است.

با این دیدگاه، گفتمان، پدیده­ای است که در نتیجۀ ارتباط به وجود می آید. گفتمان، دربرگیرندۀ متن است که ممکن است نوشتاری یا گفتاری باشد. به نظر جیمز (1983) بررسی گفتمان با نگاه به موقعیت­ها و بافت­های مربوط، به صورت­های زبانی معنا می شود.

هلیدی شیوۀ جدیدی را برای تحلیل گفتمان، بر پایۀ زبانشناسی نقش گرا مطرح می­کند و به دو بافت بینا متنی و درون متنی اشاره می­کند که از طریق پیوستگی و روابط معنایی به وجود می­آیند که هر دو به همراه بافت فرهنگی، تفسیر متن را کنترل می­کنند.

قرآن، به عنوان متنی که تحت شرایط اجتماعی و فرهنگی خاصی که در حیطۀ قرآن پژوهی، به عنوان شأن نزول مطرح می­گردد، رخ داده­است، یک گفتمان فراانسانی و منحصر به فرد محسوب می شود و برای فهمیدن آن، علاوه بر تفسیر و تحلیل های روایتی، نحوی و تحلیل از منظر علوم دینی، می­توان از تحلیل­های زبانشناسی با توجه به بافت، فرهنگ و موقعیت نیز بهره گیری کرد.

این پژوهش می­کوشد تا با استفاده از ابزارهای تحلیل گفتمان، به تفسیر برخی از سوره های قرآن با رویکردی زبانشناسانه بپردازد

1-2- 4 – متن

متن از دیدگاه زبانشناسی، چه در حیطۀ نوشتاری و چه گفتاری، مجموعه­ای واحد و معنی­دار است. از این دیدگاه، متن یک واحد معنایی است که دارای بافتار است. آنچه در متن اهمیت دارد، معنا است. در متن، مفاهیم در قالب جمله یا عبارت بیان می شود. مفهوم و معنا ویژگی اصلی و مهم متن است. در اندازۀ متن محدودیتی وجود ندارد. یک رمان بلند، از آغاز تا انتها می­تواند متن محسوب شود و از سویی دیگر، یک جمله و یا حتی یک واژه نیز می تواند متن محسوب شود. مثل اعلانات عمومی، ضرب المثل ها، شعارهای تبلیغاتی و غیره، که خود یک متن به حساب می­آید؛ مانند : سکوت! ورود ممنوع! و…

سخنگویان زبان بر اساس شمّ زبانی، بین واحدهای معنا دار(= متن) و یا جملات بی ربط(= غیر متن) تفاوت قائل می­شوند و به راحتی متن را تشخیص می­دهند. در تولید متن، کلامات و جملات در واقع نوعی رمزگذاری است، که پیام مورد نظر گوینده یا نویسنده در قالب جملات و عبارات به شنونده یا خواننده منتقل می­گردد.

در این تحقیق، هر یک از سوره های قرآن را از منظر زبانشناسی سیستمی و نقشگرا یک متن منسجم در نظر گرفته­شده­است که دارای بافتار[5] است.

1-2- 5- موسیقی درونی و نظم آهنگ

هر نوع کلام فنی یا به عبارتی متن فنی، دارای موسیقی است که برخاسته از چینش های هجایی، باهم آیی واژگانی و کاربردهایی آوایی است. از این نوع موسیقی به موسیقی ظاهری یا بیرونی تعبیر می شود که وقتی به گوش می رسد، شنونده به وجد می­آید. موسیقی بیرونی دستاورد قالب­های مجرد لفظی و پیوسته به شمار می­آید؛ اما موسیقی درونی یا نظم آهنگ درونی، دست آورد جلالت تعبیر و ابهت بیان می­باشد که برخاسته از کنه کلام است. در این گونه­ی خاص موسیقی زیبایی لفظ و شکوهمندی معنا؛ پیوندی ناگسستنی دارند. در این نوع موسیقی، بسامد آواهای بکار رفته در متن، انتخاب و چینش های ویژۀ آوایی و هجایی، گزینش و ترتیب واژگانی، موجب زیبایی لفظ می­شوند، اما زیبایی لفظ و شکوهمندی معنا با یکدیگر در هم تنیده­شده­است و نوایی احساس برانگیز را پدید می آورند که به دور از هرگونه تصنع، بر جان و روح شنونده تأثیر می­گذارد. بررسی­های آوایی و هجایی به همراه دیگر تحقیقات با رویکردهای معناگرایانۀ زبانشناسی می­تواند رهیافتی برای دست یابی به این نوع موسیقی و ویژگی های آن باشد. این موسیقی درونی، در سوره­های قرآنی به وضوح دیده می شود. بطور مثال، گزینش واژگان تصویرساز “عَسعَس” و “تَنَفَّس”، در سورۀ تکویر در عین اینکه از نظر بسامد آوایی و چینش واج­ها، نوعی موسیقی را که به قولی آواز گنجشک و بانگ خروس را به ذهن متبادر می­کند، مفهوم شب و رسیدن نور پس از آن و به بیانی دیگر انتقال از شب به روز را نشان می­دهد و به همراه خود، احساس حرکت و جنب و جوش ناخواسته را به جان و روح انسان می­نشاند.

این موسیقی درونی و نظم آهنگ باطنی، همان است که ولید بن مغیره را پس از شنیدن تلاوت قرآن بر آن داشت تا اقرار کند که :” آنچه محمد (ص) می­سراید، مایۀ شگفت است؛ به خدایان قسم نه شعر است و نه سحر و نه هذیان. بدرستی که آن سخن خدایی است ناشناخته.” (معرفت، 1368)

1-3- هدف پژوهش

اگر قرآن را رسانه­ای کلامی بدانیم که حاوی گفتمان هایی است که میان خداوند به عنوان گویندۀ دانای کل و پیامبر به عنوان شنونده و واسطۀ پیام رسانی در یک محدودۀ خاص زمانی، و همۀ انسان­ها به عنوان مخاطبین عام و بی حد و مرز زمانی و مکانی رخ داده­است، آنگاه نگرش دوباره به آن از دریچۀ زبانشناسی و بازگشایی مفاهیم پیچیدۀ آن، از این رهگذر لازم و ضروری به نظر می­رسد.

یکی از اهداف پژوهش حاضر، تحلیل معنایی بیست سورۀ پایانی قرآن، به عنوان گفتمان الهی است، به نحوی که بتوان مفاهیم پیچیده و پیام­های آن را از طریق ارتباطات کلامی- واژگانی و بافت و نقش­های زبانی بازگشایی کرد. همچنین این پژوهش بدنبال کشف روابط موجود میان بسامد انواع واج­ها و نحوۀ توزیع واج در هر سوره می باشد؛ به نحوی که بتوان از روابط واجی به طریقی به مفهوم و بطن معنایی آیات، پی برد. و بالاخره از اهداف پژوهش حاضر، دستیابی به پاسخ علمی و منطقی، این سؤال است که آیا خداوند در هر سوره به عنوان یک گفتمان، آواها و هجاهای خاصی را در رابطه با پیام سوره با ترتیب ویژه ای برگزیده و به کار می گیرد؟ تحقیق حاضر همچنین می­کوشد تا به روشی برای گشایش برخی از پیچیدگی­های تفسیری بر اساس دیدگاه­های تحلیل معنا در حیطۀ زبانشناسی جدید دست یابد.

1-4- اهمیت پژوهش

قرآن کریم را می توان عالی­ترین جلوۀ گفتمان دانست که در بستر وحی، به صورت پیام بر پیامبر اکرم (ص) نازل گشته و پیامبر اکرم آن پیام را خالص و سره بدون هیج دخل و تصرفی به همۀ انسان ها ابلاغ کرده است.

از آنجا که قرآن دربرگیرندۀ جنبه­های متفاوت زندگی بشری در طول اعصار و قرون است و پیام­های آن به یک دورۀ خاص محدود نمی شود؛ با علوم و مطالعات و یافته­های جدید علمی در پیوندی نزدیک است و در این راستا مطالعات و یافته­های علمی جدید، می­توانند بیانگر بطون مفاهیم قرآنی باشند.

علم زبان شناسی نیز در این عرصه می­تواند با اتکا بر نظریات جدید، با نگاهی خاص به آیات قرآن به روشنگری و گره گشایی، پیرامون مفاهیم و بطون قرآنی بپردازد.

در عصر حاضر که دشمنان دین با توسل به علم و تکنولوژی، در برابر معارف قرآنی قد علم کرده­اند، ضرورت دارد با تمسک به یافته­های جدید زبانشناسی، صورت­های پیچیدۀ معارف قرآنی را بازگشایی کرد و آنچنان که پرچم(1386: 2) می­گوید: “جاهلیت مدرن جهان کنونی از دیدگاه قرآن بازشناسانده شود.”

در این راستا، محققین زبان شناس، از دیدگاه­های متفاوت به قرآن و آیات آن نگریسته­اند و در پرتو یافته­های جدید زبانشناسی گام هایی به حق روشنگرانه برداشته­اند.

تحقیقات پیرامون قرآن، عموماً با تأکید بر نقش­های زبانی، گفتار کنش ها، تحلیل گفتمان و ساختارهای روایی قرآن انجام گرفته­است و جای بررسی­های همزمان معنایی و واجی- آوایی زبان قرآن تا حدودی خالی است.

روانپزشکی می توانند در اتیولوژی و یا سیر بالینی یبوست عملکردی در کودکان موثر باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی و مقایسه انواع اختلالات اضطرابی در کودکان مبتلا و غیر مبتلا به یبوست عملکردی مراجعه کننده به درمانگاه اطفال بیمارستان امیر کبیر اراک می باشد.

روش كار : این مطالعه به روش مورد –شاهدی بر روی 200 کودک 8-15 سال و از هر دو جنس از میان کودکان مراجعه کننده به شکل سرپایی به درمانگاه اطفال بیمارستان امیرکبیر اراک، ایران، انجام گرفت. از این تعداد، 100 کودک مبتلا به یبوست عملکردی به عنواه گروه مورد و 100 کودک از میان کودکان سالمی که به شکل سرپایی به درمانگاه اطفال بیمارستان امیر کبیر مراجعه کرده بودند به عنوان گروه کنترل، براساس معیار های ورود و خروج مطالعه، و به شکل تصادفی ساده وارد مطالعه شدند. چک لیست اطلاعات دموگرافیک و بالینی، و مقیاس اضطراب کودکان اسپنس (Spence children anxiety scale: SCAS) (فرم والدین) برای کودکان تکمیل شد. در نهایت اطلاعات با استفاده از آزمون های آماری t-test و chi²در نرم افزار آماری SPSS 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج : توزیع سنی (585/0p=)، جنسی (113/0p=)، وزنی (067/0p=) و قدی (113/0p=) کودکان در دو گروه مورد و کنترل تفاوت معناداری نداشتند. میانگین مجموع امتیازات (total score) مقیاس اضطراب اسپنس در گروه مورد با 4/14±06/33 به شکل معناداری نسبت به گروه کنترل با 9/14±8/24 ، بیشتر بود (001/0p=). براساس نتایج، برخلاف میانگین اختلال پانیک و آگورافوبیا (854/0=p) ترس از آسیب فیزیکی (962/0=p) و ترس اجتماعی (471/0=p) که بین دو گروه تفاوت معناداری نداشتند، میانگین امتیازات اختلال اضطراب جدایی (001/0=p)، اضطراب عمومی (003/0=p) و اختلال وسواسی-جبری (001/0=p) در گروه کودکان مبتلا به یبوست عملکردی به شکل معناداری بیشتر از کودکان گروه کنترل بود.

بحث و نتیجه گیری : براساس مطالعه ما، اضطراب در کودکان مبتلا به یبوست عملکردی بیشتر از کودکان سالم است، که از بین آن ها اضطراب جدایی، عمومی و وسواسی-جبری معنی دار بود. با این حال، به علت کمبود مطالعات در این زمینه انجام مطالعات بیشتر در این زمینه در آینده توصیه می شود.

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………………… صفحه

فصل اول : كلیات

1-1- بیان مسئله. 3

1-2- كلیات… 6

1-2-1- یبوست عملکردی و بی اختیاری مدفوع. 6

1-2-2-اختلالات اضطرابی.. 13

1-3- اهداف… 19

1-3-1- هدف اصلی.. 19

1-3-2- اهداف ویژه 19

1-3-3- اهداف كاربردی.. 19

1-4- سوالات و فرضیات… 20

1-5- تعریف واژه 20

فصل دوم : بررسی متون