…………………………………………………………………………………………… 14

1-3-2-1- باکتری های اسید لاکتیک هموفرمنتاتیو (همگن)……………………………………………………………………. 14

1-3-2-2- باکتری های اسید لاکتیک هتروفرمنتاتیو (ناهمگن)………………………………………………………………… 15 1-4- لاکتوباسیل ها………………………………………………………………………………………………………………………………………… 17

1-5- طبقه بندی لاکتوباسیل ها…………………………………………………………………………………………………………………….. 18

1-6- تاریخچه ی لاکتوباسیل ها ……………………………………………………………………………………………………………………. 19

1-7- محصولات . …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20

1-7-1- پنیر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

1-7-1-1- انواع پنیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

1-7-1-2- ارزش غذایی پنیر…………………………………………………………………………………………………………………………. 20

1-7-2- ماست ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

1-8- باکتریوفاژ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

1-8-1- نقش باکتریوفاژ در صنایع لبنی شیر ……………………………………………………………………………………………… 24

1-8-1-2- منابع اصلی آلودگی فاژی در کارخانجات صنایع لبنی ………………………………………………………………. 24

1-8-3- اثر باکتریوفاژها ………………………………………………………………………………………………………………………………… 24

1-8-4- تاریخچه کشف باکتریوفاژ ………………………………………………………………………………………………………………. 25

1-8-5- مورفولوژی باکتریوفاژ ها ………………………………………………………………………………………………………………… 26

1-8-6- طبقه بندی باکتریوفاژ …………………………………………………………………………………………………………………….. 28

1-8-7- مراحل ورود و تکثیر باکتریوفاژ ………………………………………………………………………………………………………. 30

1-8-7-1- مرحله جذب فاژ بر روی سلول باکتری ……………………………………………………………………………………… 30

1-8-7-2- مرحله ورود فاژ به داخل باکتری ……………………………………………………………………………………………….. 31

1-8-7-3- بیوسنتز ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

1-8-7-4- رسیدگی کامل …………………………………………………………………………………………………………………………… 31

1-8-8- منشا فاژ ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

1-8-9- سیکل حیاتی فاژ ……………………………………………………………………………………………………………………………. 32

1-8-9-1- سیکل لیتیک ……………………………………………………………………………………………………………………….. 32

1-8-9-2- سیکل لیزوژنیک ………………………………………………………………………………………………………………………… 32

1-8-10- روش جداسازی فاژ ……………………………………………………………………………………………………………………… 34

1-8-10-1- روش مستقیم …………………………………………………………………………………………………………………………. 34

1-8-10-1-1-روش های میکروبیولوژی ……………………………………………………………………………………………………. 34

1-8-10-1-2- روش مولکولی ……………………………………………………………………………………………………………………. 34

1-8-10-2 روش غیر مستقیم سنتی …………………………………………………………………………………………………………. 35

1-8-10-2-1- تست فعالیت ……………………………………………………………………………………………………………………… 35

1-8-10-2-2- تست اندیکاتور ………………………………………………………………………………………………………………….. 35

1-8-10-2-3- فلوسایتومتری …………………………………………………………………………………………………………………… 35

1-8-10-2-4- امپدانس الکتریکی یا رسانایی شیر ………………………………………………………………………………….. 35

1-8-10-2-5- سنجش پلاک – لکه و رشد – توربیدومتری ……………………………………………………………………. 36

1-8-10-2-6- انواع PCR ………………………………………………………………………………………………………………………… 37

1-8-10-2-6-1- …..Mutiplex PCR………………………………………………………………………………………………………. 37

1-8-10-2-6-2- Quntitive PCR…………………………………………………………………………………………………………. 37

1-8-10-2-6-3- Traditional PCR ……………………………………………………………………………………………………. 38

1-8-11- کنترل فاژ ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 38

1-9- مقاومت انتی بیوتیک …………………………………………………………………………………………………………………………. 40

1-9-1- مقاومت آنتی بیوتیکی لاکتوباسیل های پروبیوتیک …………………………………………………………………….. 42

1-9-2- انواع مقاومت آنتی بیوتیک ………………………………………………………………………………………………………….. 43

1-9-3- انتقال ژن های افقی لاکتوباسیل های پروبیوتیک ……………………………………………………………………….. 43

1-9-4- عوام ضد باکتریایی………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

1-9-4-1- آنتی بیوتیک ها………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

1-9-5- مکانیسم آنتی بیوتیک ها ……………………………………………………………………………………………………………… 45

1-9-5-1- آنتی بیوتیک ها ی ممانعت کننده از سنتز دیواره سلول………………………………………………………… 47

1-9-5-1-1- آنتی بیوتیک های بتالاکتام ………………………………………………………………………………………………… 48

1-9-5-2- مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک بتالاکتام ………………………………………………………………………………… 48

1-9-5-2-1- پنی سیلین ها …………………………………………………………………………………………………………………….. 49

1-9-5-2-2- سفالوسپورین ها و سفامایسین ها ……………………………………………………………………………………….. 50

1-9-5-2-3- گلیکوپپتیدها ……………………………………………………………………………………………………………………….. 51

1-9-5-2-4- پلی پپتید ها ……………………………………………………………………………………………………………………….. 51

1-9-5-2-5- ایزونیازید، اتیونامید، اتامبتول و سیکلوسرین ……………………………………………………………………… 52

1-9-5-3- انتی بیوتیک های مهار کننده سنتز پروتئین ………………………………………………………………………….. 52

1-9-5-3-1- آمینوگلیکوزید ها ………………………………………………………………………………………………………………… 52

1-9-5-3-2- تتراسایکلین ………………………………………………………………………………………………………………………. 54

1-9-5-3-2-1- مقاومت به تتراسایکلین ………………………………………………………………………………………………… 54

1-9-5-3-3- اگزازولیدین ……………………………………………………………………………………………………………………….. 54

1-9-5-3-4- کلرامفنیکل ………………………………………………………………………………………………………………………… 55

1-9-5-3-5- ماکرولیدها ………………………………………………………………………………………………………………………….. 55

1-9-5-3-5-1- مقاومت به ماکرولید ها …………………………………………………………………………………………………. 55

1-9-3-6- کلیندامایسین …………………………………………………………………………………………………………………………. 56

1-9-3-7- استرپتوگرامین ……………………………………………………………………………………………………………………… 56

1-9-5-4- آنتی بیوتیک های مهار کننده اسید نوکلوئیک ………………………………………………………………………. 57

1-9-5-4-1- کینولون ها …………………………………………………………………………………………………………………………. 57

1-9-5-4-2- ریفامپین و ریفابوتین ……………………………………………………………………………………………………….. 57

1-9-5-4-3- مترانیدازول ……………………………………………………………………………………………………………………….. 58

1-9-5-4-4- آنتی متابولیت ها ……………………………………………………………………………………………………………….. 58

1-9-6-1- اهمیت مقاومت آنتی بیوتیک ها در دام ………………………………………………………………………………… 59

فصل دوم: مروری بر متون گذشته

2-1- تاریخچه ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

2-2- مطالعات انجام شده در باکتریوفاژ ………………………………………………………………………………………………….. 62

2-3- مقاومت آنتی بیوتیکی لاکتوباسیل ها ……………………………………………………………………………………………. 64

فصل سوم: مواد و روش کار

3-1- دستگاه های مورد نیاز …………………………………………………………………………………………………………………….. 68

3-2- لوازم مورد نیاز ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69

3-3- مواد مورد نیاز ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 69

3-4- سویه های میکروبی مورد مطالعه ……………………………………………………………………………………………………… 71

3-4-2- آماده سازی محیط های کشت …………………………………………………………………………………………………….. 71

3-4-2-1- محیط های کشت MRS آگار ……………………………………………………………………………………………….. 72

3-4-2-2- محیط های کشت نرم MRS آگار ………………………………………………………………………………………… 72

3-4-2-3- محیط کشت MRS مایع ………………………………………………………………………………………………………. 72

3-5- کشت و آزمایشات تعین هویت باکتری ………………………………………………………………………………………….. 72

3-6- سنجش فاژ ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 73

3-6-1- روش دو لایه ای پلاک ………………………………………………………………………………………………………………… 73

3-6-2- مشاهده پلاک توسط القاء با پرتو UV ………………………………………………………………………………………. 73

3-6-3- آزمون Heap and Lawrence ………………………………………………………………………………………………… 74

3-7- سنجش حساسیت نسبت به آنتی بیوتیک ……………………………………………………………………………………… 75

3-7-2- آزمایش تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی به روش انتشار دیسک در آگار ( دیسک دیفیوژن) ….. 76

3-7-2-1- روش انجام آزمایش دیسک گذاری ……………………………………………………………………………………… 76

3-7-2-1-1- تهیه محیط کشت …………………………………………………………………………………………………………… 76

3-7-2-1-2- روش کار ………………………………………………………………………………………………………………………….. 77

فصل چهارم : نتایج

4-1- شرح مختصری از مطالعه ………………………………………………………………………………………………………………. 80

4-2- نتایج ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80

4-2-1- نتایج حضور یا عدم حضور فاژ در سویه ها ………………………………………………………………………………… 81

4-2-2- نتایج مشترک جداسازی فاژ در روش القاء UV و میتومایسین C …………………………………………. 83

4-2-3- نتایج مشترک جداسازی فاژ در روش القاء با میتومایسین C و Heap and Lawrence ………….. 83

4-2-4- نتایج مشترک جداسازی فاژ در روش القاء با پرتو UV و Heap and Lawrence …………………… 84

4-3- نتایج حساسیت ومقاومت آنتی بیوتیکی لاکتوباسیل ها …………………………………………………………………. 84

4-4- نتایج میزان درصد حساسیت و مقاومت سویه ها به آنتی بیوتیک ………………………………………………… 91

4-5-1- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به آمینوگلیکوزید ها 92

4-5-2- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به سفالوسپورین ها .. 92

4-5-3- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به گلیکوپپتیدها ……. 93

4-5-4- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به لینکوزامید ها ……. 93

4-5-5- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به ماکرولیدها ………… 94

4-5-6- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به پنی سیلین ها ….. 94

4-5-7- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به کینولون ها ……….. 95

4-5-8- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به سولفانامید ها ……… 95

4-5-9- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به تتراسایکلین ها…….. 96

4-5-10- نتایج الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های لاکتوباسیل بومی نسبت به دیگر آنتی بیوتیک ها……………… 96

فصل پنجم: بحثو نتیجه گیری

5-1- اهمیت جداسازی فاژ ………………………………………………………………………………………………………………………. 99

5-2- نتایج جستجو برای جداسازی فاژ …………………………………………………………………………………………………… 100

5-3- اهمیت الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی پروبیوتیک ها …………………………………………………………………… 102

5-4- راه های انتقال ژن های مقاومت به آنتی بیوتیکی در لاکتوباسیل ها ……………………………………………. 103

5-5- نتایج تفسیر برای الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی ………………………………………………………………………… 104

5-6- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 109

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 111

ضمائم

پوسترهای ارائه شده در پانزدهمین کنگره بین المللی میکروب شناسی ایران ……………………………………… 121

خلاصه انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………. 12۳

فهرست جداول

جدول 1-1- مورفولوژی باکتریوفاژهای اسید لاکتیک ……………………………………………………………………………… 30

جدول 1-2- گروه های آنتی بیوتیکی و مکانیسم عمل آن ها …………………………………………………………………. 46

جدول 1-3- پنی سیلین ها و طیف اثر آن ها ………………………………………………………………………………………….. 49

جدول 1-4- مثال های انتخابی از سفالوپورین ها و سفامایسین و طیف اثر آن ها …………………………………. 50

جدول 1-5- ماکرولیدها وتتراساسکلین ……………………………………………………………………………………………………. 56

جدول1-6- کینولون ها ……………………………………………………………………………………………………………………………. 57

جدول 3-1- دستگاه های مورد استفاده در تحقیق به همراه مدل آن ها ………………………………………………. 68

جدول 3-2- مواد مورد نیاز در آزماشی به همراه کشور سازنده آن ها ……………………………………………………. 70

جدول 3-3- دیسک های آنتی بیوتیک مورد استفاده جهت آنتی بیوگرام در این مطالعه ……………………. 75

جدول 4-1- نتایج حضور یا فقدان فاژ در سویه ها با استفاده از 3 روش مختلف ………………………………….. 81

جدول 4-2- نتایج قطر هاله عدم رشد و الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی برای سویه های لاکتوباسیل بومی………. 85

جدول 4-3- میزان درصد حساسیت و مقاومت سویه های به آنتی بیوتیک ………………………………………….. 91

فهرست شکل ها

شکل 1-1- روش تخمیر همولاکتیکی در باکتری های اسید لاکتیک …………………………………………………….. 16

شکل 1-2- تخمیر هترولاکتیکی باکتری های اسید لاکتیک …………………………………………………………………. 17

شکل 1-3- شمای کلی باکتریوفاژ …………………………………………………………………………………………………………… 23

شکل 1-4- سیکل حیاتی لیتیک و لیزوژنیک باکتریوفاژ ………………………………………………………………………… 33

شکل 3-1- پلاک ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 74

شکل 3-2- اندازه گیری هاله عدم رشد …………………………………………………………………………………………………. 78

فهرست نمودارها

4-1- نمودار نتایج مقایسه 3 روش مختلف برای جداسازی فاژ …………………………………………………………….. 83

4-2-1- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به آمینوگلیکوزیدها ………. 92

4-2-2- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به سفالوسپورین ها………. 92

4-2-3- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به ونکومایسین …………… 93

4-2-4- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به کلیندامایسین…………. 93

4-2-5- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به اریترومایسین…………. 94

4-2-6- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به پنی سیلین ها ………… 94

4-2-7- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به کینولون ها………………….95

4-2-8- الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های بومی لاکتوباسیل نسبت به کوتریماکسازول ………. 95