شهادت……………………………………………………………………………………………………….. 14

1-4-2- احادیث شهادت…………………………………………………………………………………………………… 17

1-4-3- اهمیت شهادت……………………………………………………………………………………………………. 18

1-5- دلیل و حکمت مشروعیت شهادت و حکم آن…………………………………………………………………… 18

1-5-1- دلیل مشروعیت شهادت…………………………………………………………………………………………. 18

1-5-2- حکمت تشریع شهادت………………………………………………………………………………………….. 21

1-5-3- حکم شهادت……………………………………………………………………………………………………….. 22

1-6- معنا و مفهوم طلاق……………………………………………………………………………………………………….. 24

1-6-1- طلاق در لغت………………………………………………………………………………………………. 24

1-6-2- طلاق در اصطلاح…………………………………………………………………………………………. 25

1-7- مشروعیت و دلیل و حکمت تشریع طلاق و حکم آن………………………………………………… 26

1-7-1- مشروعیت طلاق…………………………………………………………………………………………… 26

1-7-2- دلیل مشروعیت طلاق……………………………………………………………………………………. 29

1-7-3- حکمت تشریع طلاق…………………………………………………………………………………….. 31

1-7-4- حکم طلاق………………………………………………………………………………………………….. 33

1-8- اقسام طلاق و ارکان آن………………………………………………………………………………………….. 34

1-8-1- اقسام طلاق…………………………………………………………………………………………………. 34

1-8-1-1- طلاق از حیث اثر………………………………………………………………………………… 35

1-8-1-2- طلاق از حیث ایقاع کننده……………………………………………………………………… 37

1-8-1-3- طلاق از حیث عدد………………………………………………………………………………. 38

1-8-2- ارکان طلاق………………………………………………………………………………………………….. 39

1-8-2-1- مطلق………………………………………………………………………………………………….. 39

1-8-2-2- مطلقه………………………………………………………………………………………………….. 42

1-8-2-3- صیغه…………………………………………………………………………………………………… 42

1-8-2-4- قصد……………………………………………………………………………………………………. 43

1-8-2-5- إشهاد…………………………………………………………………………………………………… 43

1-9- شهادت در طلاق و سایر ابواب فقهی……………………………………………………………………….. 45

1-9-1- شهادت در نکاح…………………………………………………………………………………………….. 46

1-9-2- شهادت در معاملات……………………………………………………………………………………….. 48

1-9-3- شهادت در جنایات…………………………………………………………………………………………. 51

1-9-4- شهادت در عبادات………………………………………………………………………………………….. 54

فصل دوم: حکم إشهاد در طلاق………………………………………………………………………………………. 56

2-1- بررسی محل و دلیل اختلاف فقهاء در مساله شهادت برطلاق……………………………………… 57

2-1-1- بررسی محل اختلاف فقهاء………………………………………………………………………………. 57

2-1-2- بررسی دلیل اختلاف فقهاء………………………………………………………………………………. 58

2-2- حکم إشهاد در طلاق و ادله فقهاء و بررسی ادله……………………………………………………….. 58

2-2-1- حکم إشهاد در رجوع از طلاق……………………………………………………………………….. 58

2-2-2- حکم إشهاد در طلاق…………………………………………………………………………………….. 62

2-2-3- دلایل فقهاء در موضوع شهادت بر طلاق………………………………………………………….. 64

2-2-3-1- دلایل قائلان به استحباب……………………………………………………………………….. 64

2-2-3-2- دلایل قائلان به وجوب………………………………………………………………………….. 68

2-2-4- مناقشه ادله( بررسی دلایل معتقدان به وجوب و استحباب)………………………………….. 71

2-2-4-1- بررسی ادله قائلان به وجوب شهادت از دیدگاه قائلان به مستحب

بودن شهادت……………………………………………………………………………………… 71

2-2-4-2- بررسی ادله قائلان به مستحب بودن شهادت از دیدگاه قائلان به

وجوب شهادت…………………………………………………………………………………….. 74

2-2-5- فتوای دکتر احمد السایح و بررسی ادله ایشان……………………………………………………… 75

2-2-5-1- فتوا به عدم وقوع طلاق لفظی…………………………………………………………………….. 75

2-2-5-2- بررسی دلایل دکتر احمد السایح از دیدگاه قائلان به مستحب بودن

شاهد بر طلاق……………………………………………………………………………………….. 76

2-2-6- حکم حضور شهود در ملحقات طلاق…………………………………………………………………. 78

2-2-7- نظر مفسران درباره آیات 1و2 سوره طلاق…………………………………………………………… 79

2-2-8- حکم رجوع از شهادت و آثار ناشی از آن در مذاهب خمسه………………………………….. 82

2-2-8-1- حنفیه…………………………………………………………………………………………………….. 83

2-2-8-2- مالکیه…………………………………………………………………………………………………….. 84

2-2-8-3- شافعیه……………………………………………………………………………………………………..85

2-2-8-4- حنابله…………………………………………………………………………………………………….. 86

2-2-8-5- امامیه…………………………………………………………………………………………………….. 87

فصل سوم: بررسی و ترجیح……………………………………………………………………………………………….. 90

3-1- شیوه شرعی طلاق و حکمت حضور شهود………………………………………………………………… 91

3-1-1- شیوه درست و شرعی طلاق……………………………………………………………………………… 91

3-1-2- حکمت حضور شهود در طلاق………………………………………………………………………….. 92