2-7- لجستیک بشردوستانه 19

2-8- سیستم های لجستیک بشردوستانه در مقابل زنجیره های تأمین بازرگانی 20

2-9- ساختار زنجیره لجستیک بشردوستانه 22

2-10- کالاها و تجهیزات مورد نیاز در لجستیک بشردوستانه 24

2-11- قدمت پژوهش های تکنیکی صورت گرفته در زمینه مدیریت فاجعه و لجستیک بشردوستانه 25

2-12- طبقه بندی مدل ها 26

2-12-1- مدل های مکان یابی تسهیلات امدادی 26

2-12-2- مدل های حمل و نقل 26

2-12-3- مدل های توزیع کالاهای امدادی 27

2-12-4- مدل های برنامه ریزی لجستیک خدمت رسانی به مصدومان 28

2-12-5- مدل های توزیع کالاهای امدادی و خدمت رسانی به مصدومان 28

2-12-6- مدل های جامع 28

2-13- جمع بندی و نتیجه گیری 29

3-1- مقدمه 31

روش حل 31

3-2- مساله بهینه سازی چند هدفی 31

3-2-1- تعریف تابع هدف محدب 33

3-2-2- تفاوت بهینه سازی چند هدفی با بهینه سازی تک هدفی 33

3-2-3- دسته بندی روش های چند هدفی 35

3-2-3-1- جستجوی بدون تقدم 35

3-2-3-2- ابتدا تصمیم گیری سپس جستجو 36

3-2-3-3- جستجو و تصمیم گیری هم زمان 36

3-2-3-4- ابتدا جستجو سپس تصمیم گیری 36

3-3- روش برنامه ریزی آرمانی 36

3-3-1- الگوریتم های موجود برای حل یكGP 39

3-4- دهه1960آغاز نظریه ی فازی 45

3-5-منطق فازی 45

3-6- سیستم های فازی 46

3-7- تصمیم گیری فازی 46

3-8- مجموعه فازی 46

3-9- مجموعه پشتیبان یک مجموعه فازی 47

3-10- -برش در مجموعه های فازی 47

3-11- مجموعه فازی محدب 47

3-12- ارتفاع یک مجموعه فازی 47

3-13- مجموعه فازی نرمال 47

3-14- اعداد فازی 48

3-15- توابع عضویت استاندارد 48

3-16- تشریح مساله 52

فرضیات مساله 54

نمادها یمدل ریاضی 55

3-17-3- پارامترهای مدل ریاضی 55

3-17-4- متغیرهای تصمیم مدل ریاضی 57

مدل ریاضی 57

شرح مدل ریاضی 59

4-1- مقدمه 62

4-2- مثال عددی 62

4-2-1- مدل اول 68

4-2-2- مدل دوم 69

4-2-3- مدل سوم 70

4-3- مطالعه موردی اول 72

4-4- مطالعه موردی دوم 93

5-1- مقدمه 112

5-2- نتیجه گیری 112

5-3- پیشنهادها 113

فهرست جداول

جدول2-3- پنج حادثه مهم صنعتی از لحاظ خسارت های اقتصادی تحمیل شده در طی سال های 1900 تا2010 ]14[. 14

جدول 2-4- پیامدهای برخی از بلایای طبیعی ]19[. 15

جدول4- 1- هزینه انتقال (دلار) کالاها از مسیرهای موجود در شبکه. 63

جدول4-2- امکان عبور وسایل نقلیه از کمان های شبکه. 63

جدول4-3- جدول موجودی ابتدای دوره در انبارها. 64

جدول4 -4- اطلاعات پارامتر تقاضا. 64

جدول4 -5- مقدار پارامتر تقاضا با توجه به درجه عضویت. 65

جدول4-6- اطلاعات پارامتر عرضه دولتی. 66

جدول4-7- مقدار پارامتر عرضه دولتی با توجه به درجه عضویت. 66

جدول4-8- اطلاعات پارامتر کمک مردمی. 67

جدول4-9- مقدار پارامتر کمک های مردمی با توجه به درجه عضویت این پارامتر. 67

جدول4-10- متغیرهای فعال پس از حل مدل سوم در حالتی که درجات عضویت پارامترها3/0 است. 71

جدول4-11- متغیرهای فعال پس از حل مدل سوم در حالتی که درجات عضویت پارامترها5/0 است. 71

جدول4- 12- مقادیر تابع هدف در حالت واقع بینانه، با توجه به وزن های مختلف. 72

جدول4 -13- متغیرهای فعال پس از حل مدل سوم در حالتی که درجات عضویت پارامترها9/0 است. 72

جدول4- 14-مقادیر تابع هدف در حالتی که درجات عضویت 9/0 است، با توجه به وزن های مختلف. 72

جدول4- 15- مشخصات کالاهای امدادی و میزان مورد نیاز از آن ها در دوره امدادرسانی 4 روزه، به ازای هر قربانی. 73

جدول4-16- کران بالا، کران پایین و مقادیر پارامتر فازی میزان پشتیبانی دولت به ازای هر نوع کالای امدادی، که به انبارها فرستاده می شوند. 73

جدول4-17- کران بالا، کران پایین و مقادیر پارامتر فازی میزان کمک های داوطلبانه مردمی به ازای هر نوع کالای امدادی، که به مراکز توزیع فرستاده می شوند. 75

جدول4- 18- هزینه انتقال کالاهای امدادی (ریال)، از انبارها به مراکز توزیع. 76

جدول4- 19- هزینه انتقال کالاهای امدادی (ریال)، ازمراکز توزیع به نقطه آسیب دیده. 76

جدول4- 20- هزینه انتقال کالاهای امدادی (ریال)، از انبارها به نقطه آسیب دیده. 76

جدول4 -21- کران پایین (مقادیر بدون ریسک) و کران بالا (مقادیر با ریسک بالا)، برای میزان تقاضای انواع کالاهای امدادی و مقادیر پارامتر فازی آن ها، در نقطه آسیب دیده. 76

جدول4 -23- آرمان هزینه و متغیرهای فعال مساله درحالتی که درجات عضویت پارامترها برابر با 3/0 است. 78

جدول4- 24-آرمان نسبت پاسخ به تقاضا و متغیرهای فعال مساله درحالتی که درجات عضویت پارامترها برابر با 3/0 است. 79

جدول4 -25- مقادیر هدف و متغیرهای فعال بدست آمده از حل مدل سوم مساله با درجات عضویت 3/ 0 برای پارامترها و ضرایب 5/0، برای انحراف از آرمان ها. 81

جدول4- 26- مقادیر توابع هدف بدست آمده از حل مدل سوم، با توجه به ضرایب انحراف از مقادیر آرمانی در مدل. 82

جدول4- 27- مقادیر تابع هدف و متغیر های فعال بدست آمده از حل مدل سوم مساله با درجات عضویت 3/0 و با ضرایب 7/0، برای انحراف ها از آرمان هزینه و 3/0، برای انحراف ها از آرمان نسبت پاسخ گویی به تقاضا. 82

جدول4 -28- مقادیر تابع هدف و متغیر های فعال بدست آمده از حل مدل سوم مساله با درجات عضویت برابر با 3/0 ، با ضرایب3/0 برای انحراف ها از آرمان هزینه و7/0، برای انحراف ها از آرمان نسبت پاسخ گویی به تقاضا. 83

جدول4- 29- مقدار آرمانی هزینه و متغیرهای فعال بدست آمده از حل مدل اول مساله، در حالت واقع بینانه. 84

جدول4-30- مقدار آرمانی نسبت پاسخ گویی به تقاضا و متغیرهای فعال بدست آمده از حل مدل دوم مساله، در حالت واقع بینانه. 86

جدول4 -31- مقادیر تابع هدف و متغیر های فعال بدست آمده از حل مدل سوم مساله در حالت واقع بینانه، با ضرایب 3/0، برای انحراف ها از آرمان هزینه و 7/0، برای انحراف ها از آرمان نسبت پاسخ گویی به تقاضا. 87

جدول4 -32- مقادیر تابع هدف و متغیرهای فعال بدست آمده از حل مدل سوم مساله در حالت واقع بینانه به ازای ضرایب 7/0، برای انحراف ها از آرمان هزینه و 3/0، برای انحراف ها از آرمان نسبت پاسخگویی به تقاضا. 88

جدول4 -33- مقادیر تابع هدف و متغیر های فعال بدست آمده از حل مدل سوم مساله در حالت واقع بینانه با ضرایب 5/0، برای انحراف ها از آرمان ها. 89

جدول4 -34- مقدار آرمانی هزینه و متغیرهای فعال پس از حل مدل اول، با درجات عضویت 9/0. 90

جدول4- 35- مقادیر تابع هدف و متغیرهای فعال پس از حل مدل سوم با درجات عضویت 9/0 و با ضرایب3/0 برای انحراف از آرمان هزینه و 7/0 برای انحراف از آرمان نسبت پاسخ گویی به تقاضا. 91

جدول4 -36- مقدار تابع هدف و متغیر های فعال پس از حل مدل سوم با درجات عضویت 9/0 و با ضرایب7/0 برای انحراف از آرمان هزینه و 3/0 برای انحراف از آرمان نسبت پاسخ گویی به تقاضا. 92

جدول4-37- مقدار تابع هدف و متغیرهای فعال پس از حل مدل سوم با درجات عضویت 9/0 با ضرایب انحراف از آرمان های هزینه و نسبت پاسخ گویی به تقاضای 5/0. 92

جدول 4-38- موجودی ابتدای دوره امدادرسانی کالاهای امدادی، در انبارهای تهران، اصفهان و شیراز. 94

جدول4 -39- کران بالا، کران پایین و مقادیر پارامتر فازی میزان پشتیبانی دولت به ازای هر نوع کالای امدادی، که به انبارها فرستاده می شوند. 95

جدول4- 40- کران بالا، کران پایین و مقادیر پارامتر فازی میزان کمک های داوطلبانه مردمی به ازای هر نوع کالای امدادی ، که به مراکز توزیع فرستاده می شوند. 96

جدول4- 41- مشخصات کالاهای امدادی و میزان مورد نیاز از آن ها، در دوره امدادرسانی چهار روزه، به ازای هر قربانی. 97

جدول4-42- کران پایین (مقادیر بدون ریسک) و کران بالا (مقادیر با ریسک بالا)، برای میزان تقاضای انواع کالاهای امدادی و مقادیر پارامتر فازی آن ها، در نقاط آسیب دیده. 97

جدول4 -43- هزینه حمل و نقل (ریال) کالاهای امدادی،از نقاط عرضه به مراکز توزیع. 98

جدول4- 44-جدول هزینه حمل و نقل (ریال) کالاهای امدادی،از مراکز توزیع به نقاط آسیب دیده. 98

جدول4-45- هزینه حمل و نقل(ریال) کالاهای امدادی، از نقاط عرضه به نقاط آسیب دیده. 98

جدول4- 46- حل مدل اول در حالت واقع بینانه و مقدار آرمان هزینه. 99

جدول4-47- حل مدل دوم و مقدار آرمان نسبت پاسخ گویی به تقاضا در حالت واقع بینانه. 100

جدول4 -48- حل مدل سوم با ضرایب5/0، برای انحراف از آرمان ها، در حالت واقع بینانه. 101

جدول4 -49- حل مدل سوم با ضرایب 3/0، برای انحراف از آرمان هزینه و 7/0، برای انحراف از آرمان نسبت پاسخ به تقاضا، در حالت واقع بینانه. 102

جدول4- 50- حل مدل سوم با ضرایب 7/0، برای انحراف از آرمان هزینه و 3/0، برای انحراف از آرمان نسبت پاسخگویی به تقاضا، در حالت واقع بینانه. 103

جدول4- 51- حل مدل اول و مقدار آرمانی هزینه درحالتی که درجات عضویت برابر با 3/0 هستند. 104

جدول4 -52- حل مدل دوم و مقدار آرمانی نسبت پاسخ گویی به تقاضا درحالتی که درجات عضویت برابر با 3/0 هستند. 104

جدول4 -53- حل مدل سوم با ضرایب5/0 برای انحراف از آرمان ها و با درجات عضویت 3/0. 106

جدول4- 54- حل مدل اول با درجات عضویت 9/0 و مقدار آرمانی هزینه. 107

جدول4 -55- حل مدل دوم و مقدار آرمانی نسبت پاسخ گویی به تقاضا با درجات عضویت 9/0. 107

جدول4 -56- حل مدل سوم با درجات عضویت 9/0 و با ضرایب 5/0، برای انحراف از آرمان های هزینه و نسبت پاسخ گویی به تقاضا. 109

فهرست شکل ها

شکل1- 1 – تأثیر ویرانگر سیلاب. 2

شکل1- 2- تأثیرات مخرب زلزله و خسارات جانی و مالی ناشی از آن. 3

شکل1- 3- توزیع کالا و امداد رسانی به مصدومان پس از وقوع حادثه. 4

شکل1- 4- عملیات لجستیک امدادی پس از وقوع حادثه. 5

شکل2- 1- رخ داد بلایای طبیعی با توجه به منشأ آن ها در سال های1900-2005 [10]. 11

شکل2- 2- توزیع بلایای طبیعی با توجه به نوع 1990-2005 [11] . 11

شکل2- 3- چهار فاز اصلی یک سیستم مدیریت فاجعه. 16

شکل2- 4- ساختار زنجیره لجستیک بشردوستانه 23

شکل3- 1- روش های حل مساله چند هدفی. 35

شکل3-2- فضای جواب و انحراف از آرمان ها. 40

شکل3-3- فضای جواب با توجه به اضافه شدن محدودیت جدید. 41

شکل 3- 4-تابع عضویت مثلثی. 49

شکل 3- 5- تابع عضویت ذوزنقه ای. 49

شکل3-6- تابع عضویت یک مجموعه فازی c. 52

شکل3- 7- لجستیک امدادی سه سطحی و کمان های ارتباط دهنده سطوح. 54

شکل4- 1- تابع عضویت تقاضا. 64

• مقدمه

سوانح طبیعیدر جای جای کره خاکی در فصل های مختلف سال رخ می دهند، قربانیان بسیاری بر جای می گذارند و خسارت مالی زیادی را به دولت ها تحمیل می کنند. بلایای طبیعی هم چون سیل، زلزله، سونامی، طوفان های شدید، گردبادها، برخورد شهاب سنگ با زمین و غیره هستند. هر یک از این حوادث طبیعی با توجه به شدتی که دارند و مکانی که در آن رخ می دهند، عواقب متعدد و زیان باری خواهند داشت و به همین دلیل آمادگی در مقابل آن ها، برنامه ریزی، پیش بینی و اقدامات پیشگیرانه ی لازم در این موارد بسیار حیاتی و مهم هستند. در ادامه ی این فصل، ابتدا به مفاهیم مختصری درباره فاجعه و مدیریت آن، لجستیک بشردوستانه و تفاوت آن با لجستیک بازرگانی و سپس به بررسی ضرورت موضوع مطرح شده در این پایان نامه و تعریف مساله می پردازیم.