است:

• سهم نظام ارائه خدمات، 25 درصد؛

• سهم عوامل زیستی،15 درصد؛

• سهم عوامل اجتماعی،50 درصد (مرندی،1385)

نقش اساسی عوامل اجتماعی و محیطی موثر بر سلامت از زمانهای بسیار قدیم شناسایی شده است. در کشور ما با وجود کاستی های موجود، به خصوص در مناطق محروم برای سلامت جسمی افراد گام های مناسبی برداشته شده است؛ اما فقدان آنچه که در تمام عرصه های کشور محسوس است، توجه نکردن کافی به ابعاد روانی، رفتاری و اجتماعی افراد است. این بی توجهی در عصر ارتباطات و جهانی سازی، موجب آسیب پذیری افراد در ابعاد روانی، خودکشی، سیگار، فرار از خانه، افت تحصیلی و سایر آسیب های اجتماعی می شود و از جمله مواردی است که باید به آن ها توجه خاص شود. واقعیت تحولات اجتماعی گویای آن است که چهره بیماری ها و اختلالات،در حال دگرگونی است و پدیده انتقال اپیدمیولوژیک در حال وقوع است و به سرعت پیش می رود و موجب بیماری های روانی، رفتاری و اجتماعی خواهد بود عوامل موثر بر سلامت، هم در درون و هم در بیرون از او قرار دارند. این عوامل بر هم اثر می کنند و از این تعامل ممکن است سلامت، ارتقاء یا کاهش یابد. از این رو، سلامت کل جامعه و افراد را می توان نتیجه تعامل وراثت، محیط زیست، سبک زندگی، وضعیت اقتصادی-اجتماعی، درآمد سرانه و…دانست (مرندی،1385).

نوجوانان قشر عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند که در آینده در پویایی و تداوم حیات اجتماعی و رشد و توسعه همه جانبه آن نقش بسزایی خواهند داشت. کسانی که در دوره نوجوانی به سر می برند در دوره مملو از تعارض و نوسان بین استقلال و وابستگی یکی از حساس ترین مراحل زندگی خود را می گذرانند و به این دلیل برای جامعه، خانواده و به ویژه برای والدین مسئولیت سنگینی را ایجاد می کند. پژوهشگران معتقدند که ارتباطات مثبت والد- نوجوان باعث سلامت روان سطوح بالای عزت نفس، رضایت زندگی و به طور کلی شادکامی، به همان اندازه سطوح پایین علائم پریشانی جسمی، خودکشی و پریشانی عاطفی می شود و بعلاوه ادراک نوجوان از این ارتباطات مثبت نقش- حمایتی در برابر مصرف سیگار، الکل و سایر مواد مخدر دارد (هیرو و همکاران، 2009). سطوح بالای تعارض به صورت مدام می توان باعث ایجاد مشکلات روانی – اجتماعی و سایر مشکلاتی شود که در طول نوجوانی گسترش می یابد و می تواند باعث ایجاد مشکل و نقص در پیوندهای رابطه ای و تبدیل و مشکلات در زندگی بعدی گردد (کولیتز[1] و لارسن،1992). در صورتی که تعارض بین والدین و نوجوانان بیش از حد شدید باشد و مدت زیادی تداوم یابد، منجر به پرخاشگری و اختلال در روابط و عملکرد می شود و مداخلات درمانی را اجتناب ناپذیر می سازد (نقل از لطفی، 1387). ارتباطات میان فردی اساس و شالوده هویت و کمال انسان بر مبنای اولیه پیوند وی با دیگران است. ارتباطات موثر موجب شکوفایی و بهبودکیفیت روابطافراد می شود، این در حالی است که ارتباطات غیر موثر مانع شکوفایی انسان شده، روابط را تخریب می کند (ادیب و همکاران، 1384).

فقدان مهارت های ارتباطی برای نوجوانان و افراد بزرگسال نیز با مجموعه ای از پیامدهای منفی همراه است که می تواند گستره وسیعی از رفتارهای اجتماعی افراد را در بر گیرد. خانواده و تحقیق خانواده سالم مشروط به برخورداری افراد آن از سلامت روانی و داشتن رابطه های مطلوب با یکدیگر است، از این رو سالم سازی اعضای خانواده و رابطه آن ها بی گمان تأثیر مثبتی را در جامعه به دنبال خواهد داشت. آموزش های مهارت های ارتباطی به نوجوان کمک می کند تا از برخوردهای تعارض آمیز

و مبتنی بر پرخاشگری در موقعیت های مسئله آفرین با والدینش اجتناب کند. آموزش مهارت های حل مسئله سبب می شود تا نوجوانان بتواند موقعیت های مسئله آفرین بین خود و والدینش را تشخیص دهد و تعریف دقیقی از مسئله مورد نظر ارائه دهد و بتواند با ایجاد راه حل هایی بدیع و انتخاب بهترین راه حل در جهت حل موثر مسئله گام بردارد.

به دلیل اهمیت و ضرورت مهارت های ارتباطی در تعاملی بین فردی به عنوان کلید موفقیت در این تعامل ها و نیز با توجه به اینکه هرگونه نارسایی و نابهنجاری در رفتار اجتماعی، منجر به بروز مشکلاتی در عملکرد فرد خواهد شد، برخورداری از مهارت های ارتباطی برای تمام افراد به طور عام و خانواده به طور خاص حائز اهمیت فوق العاده است. توجه به اهمیت مهارت های ارتباطی با اهداف گوناگون پیشگیری و ارتقای سطح سلامت اجتماعی و روانی ضرورت این گونه مهارت ها را برای نوجوانان و خانواده ها آشکار می سازد. با توجه به اهمیت نقش خودکار آمدی و بهزیستی اجتماعی در زندگی افراد و اهمیت آموزش روابط والد فرزند، به منظور بهبود زندگی نوجوانان و جوانان، و افزایش بهزیستی و سلامت اجتماعی جامعه این تحقیق به این منظور انجام شده است. همچنین انجام این تحقیق باعث گسترش حیطه های دانش می شود. با توجه به این که یافته های پژوهش های قبلی نشان داده است که آموزش مهارت های ارتباطی و زندگی شیوه ای موثر برای بهبود سبک زندگی نوجوانان و والدین بوده است، انتظار می رود نتایج این پژوهش کارایی این شیوه ها را برای ارتقاء کیفیت زندگی و سلامت اجتماعی نوجوانان و جوانان و والدین آنان در فرهنگ ایرانی با توجه به آموزش بسته بومی ایرانی نشان دهد. همچنین با توجه به اینکه تا کنوناثربخشی آموزشروابط والد فرزند مورد بررسی قرار نگرفته بود نتایج این تحقیق اثربخشی این بسته بومی ایرانی را بر خودکار آمدی و بهزیستی اجتماعیوالدین معتادبررسی می نماید و همچنین به شناخت ابعاد تأثیر متغیر مستقل یعنی روابط والد فرزند بر خود کارآمدی و بهزیستی اجتماعی کمک خواهد کرد.

[1] collins

[1]Galanter

[2] UNESCO

[3] Magid,,Colder., & Stroud

[4] Franques, Auriacombe & Tignol

[5]Rommer, & Hennessy

[6] Burleson & Kaminer

[7]Bandura

[8] Bandura