محتوای اطلاعاتی قیمت سهام

روند گسترش و پیچیدگی روز افزون سازمان‌ها در جهان پیشرفته امروزی، پیدایش عرصه ­های جدید کسب و کار و عملیات، تشدید رقابت، نوآوری‌ها و تغییرات سریع و مداوم فن آوری، توسعه تجارت الکترونیک و بروز انواع سوء جریانات و تقلب‌ها لزوم تغییر در شیوه های گزارشگری و ارائه اطلاعات مالی را اجتناب ناپذیر ساخته است. زمانی اطلاعات به صورت مطلوب ارائه می‌شود که بتوان استفاده کنندگان مربوط، نیازهای آن‌ ها، سطح پیچیدگی و از همه مهم‌تر توانایی آن‌ ها در پردازش اطلاعات را تعیین کرد. همچنین باید بین نیازهای متضاد برای افشای اطلاعات از یکسو و از سوی دیگر خلاصه کردن حجم بزرگی از داده‌ها، نوعی توازن مناسب بدست آمده باشد.

اطلاعات از با ارزش‌ترین دارایی‌ها در بازار سهام به شمار می‌آید. وجود اطلاعات کافی در بازار و انعکاس سریع و به موقع اطلاعات بر قیمت اوراق بهادار به معنای کارایی بازار است و اهداف اقتصادی مورد انتظار از بازار سرمایه عمدتاً در شرایط کارایی بازار محقق می‌شود، از ویژگی مهم بازار کارا این است که قیمت تعیین شده در بازار شاخص مناسبی برای ارزش واقعی اوراق بهادار باشد و در چنین بازاری سطح اعتماد عمومی که از الزامات و زمینه نهادی توسعه کمی در ابعاد افزایش ارزش، حجم، تعداد معاملات و … می‌باشد، تقویت می‌شود. مهم‌ترین فاکتور‌ها در تئوری اطلاعات مفید و دقیق بودن، به موقع بودن، قابل استناد بودن و قابلیت استنباط داشتن است که با توجه به وسعت دامنه کاربردی بحث اطلاعات متوجه می‌شویم شرکت‌های سرمایه پذیر تنها بخشی از عناصر مؤثر در این رابطه‌اند.

مبادله­گران در بازار سرمایه به عنوان کسانی که نقش اساسی در سازوکارهای بازار دارند، می­توانند به طرق مختلف بر قیمت اوراق بهادار تأثیرگذار باشند. در حالت کلی قیمت سهام برآیندی از سودآوری شرکت‌ها، انتظارات سرمایه گذاران از آینده شرکت و صنعت مربوطه و انتشار اطلاعات می­باشد. همان‌گونه که می‌دانیم بازار سرمایه محل برخورد دو قشر از سرمایه گذاران می‌باشد، یک دسته عرضه کننده و دیگری تقاضاکننده، تلاقی انتظارات این دو در یک نقطه نشان دهنده میزان تفاوت‌ها و شباهت‌های انتظارات سرمایه گذاران نسبت به آینده یک سهم خواهد بود، هر چه تقاضاکنندگان انتظارات بهتری نسبت به آینده داشته باشند، احتمال رشد قیمت سهام نیز بیشتر خواهد بود.

علت تفاوت انتظارات سرمایه گذاران نسبت به آینده یک سهم به نحوه تفسیر سرمایه گذاران از اطلاعات بر می‌گردد، برخی از سرمایه گذاران ممکن است از یک خبر تازه تفسیر خوب و برخی دیگر تفسیر بدی داشته باشند؛ لذا نوع تفسیر اطلاعات می‌تواند اثرات بسیار متفاوتی بر قیمت سهام داشته باشد. پس ورود اطلاعات و رفتار سهامداران در ابعاد مختلف می‌تواند نقش اساسی در تعیین قیمت و تغییرات قیمت سهام داشته باشد. تغییر رفتار سهامداران در حجم معاملات نمود پیدا می‌کند و تغییرات زیاد در حجم معاملات نشان دهنده تفاوت‌های انتظارات سهامداران می‌باشد و می‌تواند با تغییرات قیمتی زیادی مواجه شود.

در بورس اوراق بهادار کشورمان نیز به دنبال بروز نوسانات غیرمنطقی در قیمت سهام شرکت‌ها و افزایش بی‌سابقه شاخص سهام، مسئولان بورس تلاش نمودند تا با وضع رویه‌ها و محدودیت‌هایی مانع از ایجاد نوسانات در قیمت سهام شوند. در چنین شرایطی سعی شد تدابیری اندیشیده شود تا از نوسانات قیمت سهام شرکت‌هایی که بخش کوچکی از سهام آن‌ ها به صورت شناور آزاد است، جلوگیری به عمل آید. به دلیل اینکه متوسط گردش سهام در سال 1382 حدود 20 درصد بود، این عدد مبنای تمایز شرکت‌ها از نظر میزان گردش قابل قبول برای تغییر قیمت گردید. بر این اساس در صورتی که حداقل 20 درصد از سهام یک شرکت در طول سال گردش داشته باشد، آنگاه سهام شرکت مذکور به اندازه کافی شناور خواهد بود و اجازه نوسان درصدی را خواهد داشت. به صورت ساده چون 250 روز کاری در طول یک سال وجود دارد، بنابراین 20 درصد بر 250 روز کاری تقسیم می‌شود و عدد هشت ده هزارم تعداد سهام هر شرکت به عنوان عدد حجم مبنا به دست می‌آید. به این ترتیب فقط نوسان قیمت سهامی پذیرفته می‌شود که تعداد سهام معامله شده آن‌ ها حداقل به اندازه حجم مبنا باشد.