2-7-1- چارچوب معماریِ زكمن.. 15

2-7-2- چارچوب معماریِ سازمانی فدرال.. 16

2-7-3- چارچوب سازمان خزانه داری.. 19

2-7-4- چارچوب معماری C4ISR.. 20

2-8- چالش های روش های كلاسیك معماری سازمانی.. 27

2-9- چابکی در معماری سازمانی.. 31

2-10- اصول حاكم بر معماری سازمانی چابك…. 33

2-11- اهداف معماری سازمانی چابك…. 34

2-12- به کارگیری تجارب عملی چابك در معماری سازمانی.. 35

3- فصل سوم :روش پیشنهادی 39

3-1- مقدمه 40

3-2- متدلوژی های چابک…. 40

3-2-1- متدولوژیDSDM… 42

3-3- چابک سازی چارچوب معماری C4ISR.. 44

3-3-1- برنامه ریزی ترخیص (تعیین وضعیت موجود). 46

3-3-2- برنامه ریزی تكرار (تعیین وضعیت مطلوب). 50

3-3-3- برنامه ریزی روزانه (طرح گذار). 54

3-4- بررسی و ارزیابی راه حل چابك پیشنهادی.. 58

4- فصل چهارم: مطالعه موردی… 60

4-1- مقدمه 61

4-2- محصولات معماری C4isr. 63

4-2-1- محصول معماری AV -1. 63

4-3- رویکرد بررسی،دیدگاه ها و محصولات معماری ارائه شده. 64

4-4- محصول معماری OV-1. 65

4-5- محصول معماری OV-5. 66

4-6- محصول معماری OV-6c. 67

4-7- محصول معماری OV-2. 67

4-8- محصول معماری OV-6b. 69

4-9- محصول معماری OV-7. 71

4-10- نتیجه گیری.. 72

5- نتیجه گیری و پیشنهادات… 74

5-1- خلاصه تحقیق.. 75

5-2- محدودیت های تحقیق.. 75

5-3- نتایج تحقیق.. 75

5-4- پیشنهادات و کارهای آتی.. 76

مراجع.. 78

فهرست جداول

جدول ‏2‑1- ماتریس چارچوب سازمان خزانه داری.. 20

جدول ‏2‑2- محصولات معماری در چارچوب C4ISR 26

جدول ‏2‑3- تفاوت های معماری سازمانی چابك با معماری سازمانی كلاسیك… 34

فهرست شکل ها

شکل ‏2‑1- جایگاه معماری سازمانی و ارتباط آن با سایر حوزه های سازمان. 11

شکل ‏2‑2- وجه ها و دیدگاه های مختلف چارچوب معماری زكمن.. 16

شکل ‏2‑3- مؤلفه های چارچوب معماری سازمانی فدرال. 17

شکل ‏2‑4- دیدگاه های چارچوب معماری c4isr 21

شکل ‏2‑5- تعاملات دیدگاه های مختلف چارچوبC4ISR 24

شکل ‏2‑6- پشته مدیریت چابك نیازمندی های كاربران. 36

شکل ‏3‑1: فرآیند متدلوژی DSDM 43

شکل ‏3‑2-چرخه حیات DSDM… 45

شکل ‏3‑3- دیدگاه های چارچوب C4ISR.. 46

شکل ‏3‑4- برنامه ریزی ترخیص… 47

شکل ‏3‑5- یك داستان كاربری ساده و اولیه. 48

شکل ‏3‑6- برنامه ریزی تكرار 51

شکل ‏3‑7-نمونه ای از كارت CRC.. 52

شکل ‏3‑8-مدل چابک چارچوب C4ISR.. 56

شکل ‏4‑1- محصول معماری OV-1 از دید سطح بالا. 65

شکل ‏4‑2- محصول معماری OV-1 از دید سناریوی AV- 1. 65

شکل ‏4‑3- فلوچارت حمله به هدف در قالب محصول معماری OV- 5. 66

شکل ‏4‑4-نمودار توالی فازها در محصول معماری OV-6c. 68

شکل ‏4‑5- نمودار کلاس نودهای شرکت کننده در عملیات ارزیابی و اجرای حمله مطابق با محصول معماری OV- 2 69

شکل ‏4‑6- نمودار ماشین حالت مطابق با محصول معماری OV-6b. 71

شکل ‏4‑7- مدل منطقی داده مطابق با محصول معماری OV-7. 72

1-1- مقدمه

یكی از مهمترین دلایل كندی و فرسایشی بودن فرآیند معماری سازمانی تغییرات مداوم در حوزه فناوری و یا ماموریت های یك سازمان است. یكی از پارادایم های مطرح شده در حوزه معماری سازمانی پارادایم چابكی است. چابكی به معنی تطبیق پذیر بودن در مقابل تغییرات مداوم كسب و كار است.

نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، در راستای انجام ماموریتهای خود، نیازمند سیستمهائی یكپارچه و تعامل پذیر هستند. به منظور رسیدن به سیستمهای مطلوب ابتدا لازم است تا آنها را بصورتی علمی توصیف نمائیم. بهترین راه حل برای ایجاد توصیف های یكدست، یكپارچه، و تعامل پذیر، استفاده از یك چارچوب معماری مناسب است. در صورتیكه هر سازمان، اقدام به توصیف سیستمهای خود نماید، به توصیفهائی ناسازگار و فاقد یكپاچگی و تعامل پذیری خواهیم رسید. با وجود اینكه در اكثر متون به چارچوب زكمن به عنوان اولین چارچوب معماری سامانه های اطلاعاتی اشاره می شود، ولی باید گفت كه تلاشی كه در وزارت دفاع آمریكا در جهت معماری سامانه های اطلاعاتی و ارتباطی صورت گرفت، مستقل از چارچوب زكمن و مسائل مطرح شده در آن بود. C4ISR كه در ابتدا برای معماری سامانه های ارتباطی و اطلاعاتی در صحنة عملیات نظامی تدوین شده بود، رفته رفته جای خود را به عنوان یك راه حل ممتاز برای پرداختن به معماری در حوزه های دیگر نیز باز كرد. چارچوب C4ISR بر خلاف زكمن كه شامل شش دیدگاه می شد از سه دیدگاه تشكیل شده كه با هم تفاوت عمده دارند، این سه دیدگاه عبارتند از :

دیدگاه عملیاتی(Operational View) : این دیدگاه توصیف كننده وظایف و عملكردهای گره های عملیاتی و گردش اطلاعات بین این گره ها در جهت انجام عملیات است. با استفاده از نمادهای گرافیكی می توان گره ها و عناصر عملیاتی، چگونگی انجام و پشتیبانی عملیات، نحوه گردش و تبادل اطلاعات بین گره ها را مشخص نمود.

دیدگاه سیستمی(System View) : این دیدگاه توصیف كننده سیستمهای اطلاعاتی و چگونگی ارتباط بین آنها در جهت انجام یا پشتیبانی عملیات است. آنچه كه نشان دهنده نقش فناوری در كمك به انجام بهتر ماموریتهای سازمانی بوده، در اینجا توصیف می شود. از دیدگاه عملیاتی كه به دیدگاه سیستمی وارد شویم، گره های عملیاتی با سیستم های اطلاعاتی و فواصل با خطوط انتقال اطلاعات جایگزین می شوند.

• عامله………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

• حل مسائل CSP توسط سیستمهای چند عامله؛(DCSP)………………………………………………………………. 16

فصل دوم: بر تحقیقات پیشین

• مرور کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

• الگوریتمهای هرس دامنه……………………………………………………………………………………………………………………… 22

  • الگوریتم تصفیه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 22
  • الگوریتم فرا استدلال………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

• الگوریتمهای اکتشافی…………………………………………………………………………………………………………………………… 27

  • الگوریتم عقبگرد نامتقارن………………………………………………………………………………………………………………………………………. 28
  • الگوریتم الزام ضعیف نامتقارن…………………………………………………………………………………………………………………………………. 32

• الگوریتمهایی که از ترکیب روشهای متمرکز و توزیع شده استفاده می کنند…………………………………….. 33

  • الگوریتم APO……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

• الگوریتمهای ناقص……………………………………………………………………………………………………………………………….. 37

  • الگوریتم DBA …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 37
  • الگوریتمهای مبتنی بر کلونی مورچه ها در حل مسائل ارضاء محدودیت توزیع شده…………………………………………. 37

 

فصل سوم: طراحی و پیاده سازی روشهای پیشنهادی برای مسائلDCSPو بررسی نتایج حاصله

• معیارهای ارزیابی کیفیت روشهای حل مسائل ارضاء محدودیت توزیع شده…………………………………. 44

3-1-1- میانگین زمان اجرای الگوریتم با افزایش مقیاس مسأله………………………………………………………………………………………. 45

3-1-2- میانگین تعداد چرخه های اجرا شده تا رسیدن به یک راه حل ………………………………………………………………………….. 45

3-1-3- تعداد پیام های ارسال و دریافت شده……………………………………………………………………………………………………………………. 45

3-1-4- NCCC …………………………………………………………………………………………………………………………………… 45

3-1-5- قانونی و کامل بودن………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 46

• محکها و مجموعه داده ای مورد استفاده برای آزمایشات………………………………………………………………. 45

3-2-1- مسأله n-وزیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 46

3-2-2- مسأله رنگ­آمیزی گراف ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

3-2-3- مسائل زمانبندی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 48

3-2-4- مسائل ارضاء محدودیت باینری ……………………………………………………………………………………………………………………………. 51

3-3- طراحی و پیاده سازی روشهای پیشنهادی و نتایج حاصله از آنها………………………………………………………. 52

3-3-1- استفاده از ترکیب الگوریتمهای تکاملی و سیستمهای چندعامله برای حل مسائل ارضاء محدودیت ……………… 52

3-3-2- قدرت مورچه ها در حل مسائل ارضاء محدودیت توزیع شده……………………………………………………………………………… 60

فصل چهارم: روش جدید ارائه شده

4-1- بر مفاهیم و موضوعات مورد بحث دراین روش پیشنهادی…………………………………………………….. 69

• توصیف مسائل ارضاء محدودیت توزیع شده؛(DCSP) ……………………………………………………………………………….. 69

• تعریف محدودیت Alldiff یا Alldifferent ………………………………………………………………………………………………. 70

• توابع اکتشافی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 70

• تقسیم بندی الگوریتم های مطرح شده برای مسائل DCSP ……………………………………………………………. 71

4-3- توصیف روش جدید ارائه شده و جزئیات پیاده سازی آن…………………………………………………………………… 73

4-4- حل یک مثال با استفاده از این الگوریتم…………………………………………………………………………………………….. 80

4-5- ارزیابی و مقایسه الگوریتم ما با دیگر روشها………………………………………………………………………………………. 82

4-6- نتیجه گیری و برشمردن مزایا و معایب این روش…………………………………………………………………………….. 84

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………… 87

5-2- پیشنهادات و کارهای آینده………………………………………………………………………………………………………………. 89

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………….. 90

 

 

فهرست تصاویر

 

عنوان صفحه

شکل 1-1 مثالی از مساله CSP [4] …………………………………………………………………………………………………………………. 4

شکل 1-2 یک طرح جامع از به کار بردن تکنیکهای ارضاء محدودیت برای حل مسائل [54] ……………………….. 5

شکل 1-3 (الف) نواحی استرالیا (ب) عملکرد توابع اکتشافی مختلف بر روی این نقشه [2] …………………………………………… 11 شکل 1-4 زیرمسأله های مستقل در گراف محدودیت [2] ……………………………………………………………………………… 13

شکل 1-5 کاهش گراف محدودیت به درخت توسط حذف گرهها [2] ………………………………………………………….. 13

شکل 1-6 کاهش گراف محدودیت به درخت توسط تجزیه گراف [2] ……………………………………………………………. 14

شکل 1-7 یک شبکه حسگر واقعی برای مانیتور کردن محیط داخلی یک ساختمان[4] ………………………………. 15

شکل 2-1 یک طبقه بندی از الگوریتمهای مطرح در حل مسائل DCSP ………………………………………………………. 20

شکل 2-2 چهار حالت مختلف از مسئله کلاسیک رنگ آمیزی گراف و نتیجه پیاده سازی الگوریتم تصفیه برای هر یک از این مسائل[4] ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 24

شکل 2-3 سیکل 1 الگوریتم ABT بر روی مسئله 4 وزیر[4] ………………………………………………………………………… 29

شکل 2-4 سیکل 2 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4وزیر[4] ……………………………………………………………………… 29

شکل 2-5 سیکل 3 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4 وزیر[4] …………………………………………………………………….. 30

شکل 2-6 سیکل 4 و 5 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4وزیر[4] ……………………………………………………………… 30

شکل 2-7 سیکل 6 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4وزیر[4] ……………………………………………………………………… 31

شکل 2-8 سیکل 7 و 8 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4وزیر[4] ………………………………………………………….. 31

شکل 2-9 سیکل 9 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4وزیر[4] ……………………………………………………………………… 31

شکل 2-10 سیکل 10 از الگوریتم ABT بر روی مسئله 4وزیر [4] ……………………………………………………………… 32

شکل 2-11 الگوریتم APO [22] ……………………………………………………………………………………………………………………. 35

شکل 2-12 مثالی از گراف ساختار [44] …………………………………………………………………………………………………………. 39

شکل 2-13 ساختن یک گراف برای یک مسأله با سه متغیر …………………………………………………………………………… 40

شکل 3-1 جهت حرکات ممکن یک مهره وزیر در یک صفحه شطرنج ……………………………………………………………. 46

شکل 3-2 یک جواب برای مسأله 8-وزیر …………………………………………………………………………………………………………. 47

شکل 3-3 مثالی از رنگ آمیزی گراف(یک رنگ آمیزی از گراف معروف پترسن) …………………………………………… 48

شکل 3-4 مثالی از مساله CSP [4] …………………………………………………………………………………………………………………. 52

شکل 3-5 مدل فرض شده از محیط شبکه مانند عاملها[3] ……………………………………………………………………………. 53

شکل 3-6 میانگین زمان اجرای الگوریتم MAEA-CSPs در حل مسأله n-وزیر [3] ……………………………………. 58

شکل 3-7 مقایسه الگوریتم MAEA-CSPs با 4 الگوریتم دیگر با معیارهای SR، ME و AES [4] ……………. 59

شکل 3-8 مقایسه دو الگوریتم DBA و ABT با الگوریتم پیشنهادی مورچه ها بر روی مساله رنگ آمیزی گرافی با تراکم 2 ، بر اساس نسبت تغییر سایز مسأله به تعداد پیامها ………………………………………………………………………… 63

شکل 3-9 مقایسه دو الگوریتم DBA و ABT با الگوریتم پیشنهادی مورچه ها بر روی مساله رنگ آمیزی گرافی با تراکم 2 ، بر اساس نسبت تغییر سایز مسأله به معیار مقایسه NCCC ………………………………………………………… 63

شکل 3-10 مقایسه دو الگوریتم DBA و ABT با الگوریتم پیشنهادی مورچه ها بر روی مساله رنگ آمیزی گرافی با تراکم .32 ، بر اساس نسبت تغییر سایز مسأله به تعداد پیامها …………………………………………………………. 63

شکل 3-11 مقایسه دو الگوریتم DBA و ABT با الگوریتم پیشنهادی مورچه ها بر روی مساله رنگ آمیزی گرافی با تراکم 2.3 ، بر اساس نسبت تغییر سایز مسأله به معیار مقایسه NCCC ………………………………………….. 64

شکل 3-12 مقایسه دو الگوریتم DBA و ABT با الگوریتم پیشنهادی مورچه ها بر روی مساله رنگ آمیزی گرافی با تراکم .72 ، بر اساس نسبت تغییر سایز مسأله به تعداد پیامها …………………………………………………………. 64

شکل 3-13 مقایسه دو الگوریتم DBA و ABT با الگوریتم پیشنهادی مورچه ها بر روی مساله رنگ آمیزی گرافی با تراکم 2.7 ، بر اساس نسبت تغییر سایز مسأله به معیار مقایسه NCCC ………………………………………….. 65

شکل 4-1 یک طبقه بندی از الگوریتمهای مطرح در حل مسائل DCSP ………………………………………………………. 72

شکل 4-2 مرحله 1 تا 4 از الگوریتم DACA ………………………………………………………………………………………………….. 80

شکل 4-3 مرحله 5 از الگوریتم DACA ………………………………………………………………………………………………………….. 81

شکل 4-4 مرحله پایانی الگوریتم DACA ……………………………………………………………………………………………………….. 82

شکل 4-5 میانگین زمان اجرای الگوریتم DACA در اجرای مسأله n-وزیر با افزایش n از 4 تا 10⁴در گامهای 50 تایی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان صفحه

جدول 3-1 نتایج بدست آمده از آزمایش MAEA-CSPs بر روی مسائل ارضاء محدودیت باینری …………… 59

جدول 3-2 مقادیر متفاوت از تعداد مورچه ها برای سایزها و تراکم­های متفاوت …………………………………………….60

فصل دوم :بر ادبیات تحقیق و مبانی نظری تحقیق………………………………17

2-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….18

2-2- پالایش گروهی (Collaborative Filtering)…………………………………………….19

2-2-1- پالایش گروهی مبتنی بر حافظه(Memory Based)……………………………..20

2-2-1-1- روش پالایش گروهی مبتنی بر آیتم ………………………………………………………22

2-2-1-2- امتیازدهی به صورت پیش فرض……………………………………………………………..24

2-2-1-3- تشدید حالت(Case Amplification)……………………………………………….24

2-2-2- پالایش گروهی مبتنی بر مدل(Model Based)……………………………………..25

2-3- پالایش محتوایی (Content Based Filtering) ………………………………………26

2-4- تکنیکهای ترکیبی……………………………………………………………………………………………..27

2-5- سیستمهای توصیه­گر مبتنی بر رابطه اعتماد میان کاربران……………………………..28

2-5-1- چگونگی کارکرد سیستم توصیه­گر مبتنی بر اعتماد……………………………………30

2-5-2- مزایا و معایب………………………………………………………………………………………………..31

2-5-3- انتشار اعتماد و تجمیع اعتماد………………………………………………………………………33

2-6- چالش ها و محدودیتهای موجود………………………………………………………………………33

2-6-1- نقصان و کاستی اطلاعات……………………………………………………………………………..34

2-6-2- مشکل کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………..34

2-6-3- کلاهبرداری و تقلب………………………………………………………………………………………35

2-6-4- پیچیدگیهای محاسباتی و زمانی…………………………………………………………………..36

2-7- معیارهای ارزیابی سیستمهای توصیه­گر……………………………………………………………37

2-7-1- خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)…………………………………………………….37

2-7-2- معیار درصد پوشش………………………………………………………………………………………38

2-7-3- معیار دقت…………………………………………………………………………………………………….39

2-7-4- معیار F-Measure…………………………………………………………………………………….39

 

فصل سوم :بر مطالعات و تحقیقات پیشین…………………………………………..41

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..42

3-2- مرور کارهای گذشته………………………………………………………………………………………….42

3-2-1- مدل MoleTrust………………………………………………………………………………………45

3-2-2- مدل TidalTrust………………………………………………………………………………………47

3-2-3- مدل دانه سیب……………………………………………………………………………………………..48

3-2-4- مدل ارائه شده توسط Anderson……………………………………………………………48

3-2-5- مدل ارائه شده توسط O’Donovan………………………………………………………..49

3-2-6- مدل TrustWalker………………………………………………………………………………….50

3-2-6-1- ساختار مدل TrustWalker…………………………………………………………………51

3-2-6-2- تشابه آیتم ها……………………………………………………………………………………………51

3-2-6-3- خصوصیات ویژه مدل TrustWalker…………………………………………………..52

3-2-6-3-1- فراگیری و عمومیت مدل…………………………………………………………………….52

3-2-6-3-2- اطمینان به نتایج حاصل………………………………………………………………………53

3-2-6-3-3- تفسیرپذیری و قابل توضیح بودن نتایج………………………………………………54

3-2-6-4- نمایش ماتریسی مدل TrustWalker………………………………………………….54

3-2-6-5- نتیجه گیری در خصوص مدل TrustWalker…………………………………….55

 

فصل چهارم : تشریح مدل ترکیبی پیشنهادی و چگونگی توسعه و بهبود مدل پایه.56

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..57

4-2- تشریح مدل کلی TrustWalker…………………………………………………………………..57

4-2-1- علائم نشانه گذاری و متغیرهای مدل…………………………………………………………..57

4-2-2- روند یک پیمایش تصادفی در شبکه…………………………………………………………….58

4-2-3- انتخاب تصادفی یک کاربر …………………………………………………………………………..59

4-2-4- انتخاب یک آیتم مشابه…………………………………………………………………………………59

4-2-5- تشابه آیتم ها…………………………………………………………………………………………………60

4-2-6- محاسبه احتمال ماندن در یک گره شبکه اعتماد ( )………………………..61

4-2-7- چگونگی انجام پیش­بینی امتیاز……………………………………………………………………62

4-2-8- چگونگی محاسبه احتمال ………………………………………….63

4-2-9- چگونگی محاسبه عملی ……………………………………………………………………….64

4-2-10- شرط اتمام کلی مدل………………………………………………………………………………….64

4-3- بهبود و توسعه مدل TrustWalker………………………………………………………………65

4-3-1- استفاده از فرمول jaccard جهت محاسبه تشابه آیتمها…………………………….66

4-3-2- حذف میانگین از فرمول پیرسون………………………………………………………………….67

4-3-3- استفاده از تکنیک مبتنی بر آیتم خالص………………………………………………………67

4-3-4- تعدیل و تفسیر نظرات کاربران……………………………………………………………………..68

4-3-5- محاسبه دقیق مقدار اعتماد یا امتیاز رابطه میان دو کاربر…………………………..71

4-3-6- محاسبه ترکیبی امتیاز رابطه میان کاربران………………………………………………….73

فصل پنجم : تشریح روند انجام آزمایشات و نتایج حاصل………………………………76

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..77

5-2- معرفی مجموعه داده epinions……………………………………………………………………..77

5-2-1- ویژگیهای مجموعه داده epinions……………………………………………………………79

5-2-2- آماده سازی و نحوه پالایش داده­ها……………………………………………………………….81

5-2-3- ایجاد مجموعه داده نمونه……………………………………………………………………………..83

5-3- مجموعه داده movielens……………………………………………………………………………..84

5-3-1- ویژگیهای مجموعه داده movielens………………………………………………………..84

5-4- نیازمندیهای نرم افزاری…………………………………………………………………………………….85

5-5- نیازمندیهای سخت افزاری………………………………………………………………………………..85

5-6- متدولوژی نرم افزاری…………………………………………………………………………………………86

5-7- پارامترهای پیش فرض انجام آزمایشات…………………………………………………………….86

5-8- نتایج اجرای آزمایشات با مجموعه داده epinions و movielens……………..87

5-8-1- بررسی تاثیر عمق پیمایش بر روی نتایج حاصل در خصوص کاربران تازه وارد……………………………………………………………………………………………………………………………….87

5-8-2- بررسی تاثیر تاریخ اعلام نظرات توسط کاربران……………………………………………88

5-8-3- بررسی تاثیر تغییر فرمول محاسبه تشابه آیتمها………………………………………….89

5-8-4- بررسی تاثیر بکارگیری مکانیزم تفسیر و تعدیل نظرات کاربران………………….90

5-8-5- بررسی تاثیر بکارگیری انواع روشهای ترکیبی برای انتخاب کاربران و پیمایش شبکه…………………………………………………………………………………………………………………………….93

5-8-5-1- نحوه محاسبه امتیاز رابطه موجود میان کاربران……………………………………..93

5-8-5-2- بررسی تاثیر بکارگیری روشهای ترکیبی در عملکرد سیستم برای تمامی کاربران………………………………………………………………………………………………………………………….94

5-8-5-3- بررسی تاثیر بکارگیری روشهای ترکیبی در عملکرد سیستم برای کاربران تازه وارد ………………………………………………………………………………………………………………………99

5-8-6- بررسی تاثیر بکارگیری توام مکانیزم تفسیر امتیازات کاربران به همراه استفاده از روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه اعتماد……………………………………101

5-9- انجام آزمایشات با مجموعه داده movielens……………………………………………..107

5-9-1- نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی مورد استفاده در مدل توسعه یافته…………………………………………………………………………………………………………………………..107

فصل ششم : نتیجه گیری نهایی و کارهای آینده…………………………………………….110

6-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………111

6-2- عملکرد مدل توسعه یافته……………………………………………………………………………….112

6-2-1- عملکرد مدل توسعه یافته در خصوص تمامی کاربران………………………………112

6-2-2- عملکرد مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد…………………………..114

6-3- نتیجه گیری نهایی …………………………………………………………………………………………115

6-3-1- تحلیل نهایی نتایج حاصل از انجام آزمایشات بر روی مجموعه داده epinions………………………………………………………………………………………………………………..116

6-3-2- تحلیل نهایی نتایج حاصل از انجام آزمایشات بر روی مجموعه داده movielens…………………………………………………………………………………………………………….118

6-4- پیشنهادات کارهای آینده……………………………………………………………………………….118

 

اختصارات…………………………………………………………………………………………………..120

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………..121

فهرست جداول

عنوان………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

جدول 3-1 : دسته­بندی مدلهای اعتماد……………………­……………………………………………………………..44

جدول 4-1 : ماتریس پراکندگی نحوه امتیازدهی دو کاربر و ……………………………………­70

جدول 4-2 : تفسیر نظرات کاربر ……………………………………………………………………………………..70

جدول 5-1 : ساختار جدول reviews………………………………………………………………………­……………81

جدول 5-2 : ساختار جدول WOT………………………………………………………………………………­…………82

جدول 5-3 : ساختار جدول cold_start_users…………………..­……………………………………………82

جدول 5-4 : ساختار جدول ratings­………………………………………………………………………………………83

جدول 5-5 : مقادیر پیش فرض پارامترها و متغیرهای مورد استفاده در مدل پیشنهادی­………86

جدول 5-6 : نتایج بررسی تاثیر عمق پیمایش در خصوص کاربران تازه وارد­………………………….88

جدول 5-7 : نتایج حاصل از بررسی تاثیر تاریخ اعلام نظرات کاربران­……………………………………..89

جدول 5-8 : نتایج حاصل از تغییر فرمول محاسبه تشابه آیتمها­…………………………………………….90

جدول 5-9 : نتایج حاصل از بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران­…………………….91

جدول 5-10 : نتایج حاصل از بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران در خصوص کاربران تازه وارد­…………………………………………………………………………………………………………………………91

جدول 5-11 : نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه­……………………………………………………………………………………………………………………………………………..96

جدول 5-12 : نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد­…………………………………………………………………………………………………………99

جدول 5-13 : نتایج حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه­…………………………102

جدول 5-14 : نتایج حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد­…………………………………………………………………………………………………………………………………………..104

جدول 5-15 : نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه……107

جدول 5-16 : نتایج حاصل از اجرا و بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران بر روی روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه…………………………………………………………………108

جدول 6-1 : نتایج حاصل از مقایسه معیارهای ارزیابی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………113

جدول 6-2 : نتایج حاصل از مقایسه معیارهای ارزیابی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه در خصوص کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………………………………..114

فهرست اشکال و نمودارها

عنوان………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

شکل 2-1 : چگونگی کارکرد روش پالایش گروهی (Collaborative Filtering)……………20

شکل 2-2 : نمایش یک شبکه اعتماد به همراه امتیازات بیان شده توسط کاربران در خصوص آیتمهای مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………31

شکل 3-1 : معماری مدل MoleTrust ارائه شده توسط Massa……………………………………….46

شکل 5-1 : بنر صفحه اصلی سایت epinions………………………………………………………………………78

نمودار 5-1 : مقایسه نتایج خطای RMSE و درصد پوشش مدل پایه و مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد و تمامی کاربران با بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………92

نمودار 5-2 : مقایسه نتایج معیارF-measure مدل پایه و مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد و تمامی کاربران با بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران…………93

نمودار 5-3 : مقایسه نتایج معیاردرصد پوششحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………97

نمودار 5-4 : مقایسه نتایج خطای RMSEحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………98

نمودار 5-5 : مقایسه نتایج معیار F-measureحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه……………………………………………………………………………………………….98

نمودار 5-6 : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………..100

نمودار 5-7 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………………….100

نمودار 5-8 : مقایسه نتایج معیار F-measureحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………..101

نمودار 5-9 : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..103

نمودار 5-10 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

نمودار 5-11 : مقایسه نتایج معیار F-measure حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..104

نمودار 5-12 : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………………………………105

نمودار 5-13 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد……………………………………………………………………………………………………………..106

نمودار 5-14 : مقایسه نتایج معیار F-measure حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………………………………106

نمودار 5-15 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرا و بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران بر روی روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه………………..109

نمودار 6-1 : مقایسه عملکرد کلی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه از نظر تمام معیارهای ارزیابی……………………………………………………………………………………………………………………………………..113

نمودار 6-2 : مقایسه عملکرد کلی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه برای کاربران تازه وارد از نظر تمام معیارهای ارزیابی………………………………………………………………………………………………….115

[1] Data Mining

[2] Social Networks

11

2-5-2-تعریف Microsoft…………………………………………………………………………………… 12

2-5-3-تعریفW3C……………………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-5-4-تعریفOpen Group………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-6-مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا………………………………………………………………………. 12

2-6-1-تعریف سرویس…………………………………………………………………………………………. 12

2-6-2-پروتکل ها و استانداردها………………………………………………………………………………. 14

الف

2-7-معماری سازمانی سرویس گرا…………………………………………………………………………….. 18

2-8-اهداف و چالشهای معماری سرویس گرا………………………………………………………………. 18

2-9-فواید و ضرورت SOA از نگاه ذینفعان……………………………………………………………….. 19

2-10-چرخه ی حیات SOA………………………………………………………………………………….. 21

2-11-حاکمیت چیست؟…………………………………………………………………………………………. 21

2-11-1-محدوده ی حاکمیت ………………………………………………………………………………… 22

2-11-2-مدیریت و حاکمیت …………………………………………………………………………………. 22

2-11-3-حاکمیت فناوری اطلاعات………………………………………………………………………….. 22

2-12-حاکمیت معماری سرویس گرا…………………………………………………………………………. 23

2-12-1-چالش های معماری سرویس گرا…………………………………………………………………. 26

2-12-2-شروع حاکمیت SOA………………………………………………………………………………. 27

2-12-3-چرخه ی حیات سرویس……………………………………………………………………………. 32

2-13-چارچوب های حاکمیت معماری سرویس گرا……………………………………………………… 33

2-13-1-چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه WebMethod…………………….. 34

2-13-2- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهIBM………………………………….. 35

2-13-3- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهOracle………………………………. 36

2-13-4- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهAG reSoftwa…………………… 39

2-13-5- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهBieberstein………………………. 41

2-13-6- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهSAE – CBDI…………………… 41

2-13-7- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهITIL………………………………….. 42

2-14-چارچوب های بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا………………………………………………. 43

2-15-منطق فازی………………………………………………………………………………………………….. 45

2-15-1-مدل فازی متغیرها…………………………………………………………………………………….. 45

2-15-2-عملیات برروی مجموعه های فازی………………………………………………………………. 47

2-15-3-رابطه بین مجموعه های فازی………………………………………………………………………. 49

ب

2-15-4-اتصال دهنده ها………………………………………………………………………………………… 50

2-15-5-استنتاج…………………………………………………………………………………………………… 51

2-16-روشهای انجام شده برای ارزیابی بلوغ معماری سازمانی سرویس گرا………………………… 52

2-16-1-جوانبخت و همکاران………………………………………………………………………………… 52

2-16-2-محمودی و همکاران…………………………………………………………………………………. 54

2-16-3-مدل رزمی و همکاران……………………………………………………………………………….. 55

2-16-4-مدل AMO CURT………………………………………………………………………………. 56

2-16-5-مدلECKERT JULIAN……………………………………………………………………… 57

2-16-6-مدل زبانی………………………………………………………………………………………………. 57

2-16-7-مدل نامداریان و همکاران……………………………………………………………………………. 58

2-16-8-مدل امتیازدهی…………………………………………………………………………………………. 58

فصل سوم……………………………………………………………………………………………………………… 60

3-1-تجزیه و تحلیل داده های پژوهش _ ابزار گرداوری اطلاعات…………………………………….. 61

3-2-جامعه اماری و نمونه گیری………………………………………………………………………………… 61

3-3-روش پیشنهادی……………………………………………………………………………………………… 62

3-3-1-تعیین چارچوب………………………………………………………………………………………….. 62

3-3-1-1-مدل ارائه شده توسطAG Software………………………………………………………… 62

3-3-1-2مدل ارائه شده توسط مارکس……………………………………………………………………….. 63

3-3-1-3مدل SCHEPER………………………………………………………………………………….. 64

3-3-1-4-مدل بلوغ کنترل اهداف اطلاعات و فناوری…………………………………………………… 65

3-3-1-5-مدل نامداریان و همکاران………………………………………………………………………….. 66

3-3-1-6-مدل بلوغ یکپارچگی سرویس……………………………………………………………………. 67

3-3-1-7-مدل بلوغ SOA سازمان………………………………………………………………………….. 68

3-3-1-8-مدل بلوغ قابلیت سرویس فناوری اطلاعات………………………………………………….. 69

3-3-1-9-مدل بلوغ معماری سرویس گرا SOAMM…………………………………………………. 70

3-3-2-مشخص کردن فاکتورهای لازم برای ارزیابی……………………………………………………… 74

ج

3-3-4-تجزیه وتحلیل داده ها………………………………………………………………………………….. 79

3-3-4-1-پایگاه قواعد فازی…………………………………………………………………………………… 79

3-3-4-2-موتور استنتاج فازی…………………………………………………………………………………. 80

3-3-4-3-فازی ساز……………………………………………………………………………………………… 80

3-3-4-4-غیرفازی ساز…………………………………………………………………………………………. 80

3-3-5-جمع اوری اطلاعات از خبرگان……………………………………………………………………… 80

3-3-6-ارزیابی خروجی با نمودار راداری…………………………………………………………………… 82

3-3-7- روایی و پایایی پرسشنامه……………………………………………………………………………… 82

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………… 84

4-1- مطالعه موردی……………………………………………………………………………………………….. 85

4-2-تجزیه و تحلیل داده ها با موتور استنتاج فازی………………………………………………………… 93

4-3-ارزیابی روش پیشنهادی……………………………………………………………………………………. 97

4-4-جمع بندی مطالعه موردی………………………………………………………………………………….. 98

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………………………….100

5-1-نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………….101

5-2-مزایای مدل پیشنهادی…………………………………………………………………………………………………..101

5-3-اقدامات آتی………………………………………………………………………………………………………………..102

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………….103

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………….108

د

فهرست جداول

جدول 2-1: خروجی روش امتیازدهی…………………………………………………………………………. 59

جدول3-1: ارتباط مدل های بلوغ معماری سرویس گرا با یکدیگر………………………………………. 73

جدول 3-2: مقیاس های فازی…………………………………………………………………………………… 81

جدول 4-1: شاخص ها وزیرشاخص های دامنه ی بلوغ SOA,بلوغ حاکمیت سرویس گرایی وحوزه ی پذیرش SOA 85

فهرست تصاویر و نمودار

شکل 2-1 : جایگاه کشورهابراساس میزان گرایش به معماری سازمانی…………………………………. 8

شکل2-2 : تعریف حاکمیت SOA از دیدگاه ORACLE……………………………………………… 25

شکل 2-3: ارتباطات حاکمیت معماری سرویس گرا………………………………………………………… 25

شکل 2-4: مولفه های اصلی چارچوب حاکمیت SOA وتاثیرآن برچرخه ی حیات سرویس……. 28

شکل 2-5: چرخه ی پیاده سازی حاکمیت SOA براساس چارچوب پیشنهادیIBM…………….. 36

شکل 2-6: نقاط کلیدی برای سیاست گذاری در حاکمیت SOA ازدیدگاه ORACLE…………. 37

شکل 2-7: چارچوب حاکمیت ITIL………………………………………………………………………….. 42

شکل 2-8: مقایسه ی چارچوب های مطرح شده…………………………………………………………….. 43

شکل 2-9: نمونه ای از یک تابع تعلق مثلثی………………………………………………………………….. 47

شکل 2-10: نمای کلی چارچوب ارزیابی بلوغ محمودی………………………………………………….. 55

شکل 2-11: نتایج خروجی روشAMO CURT………………………………………………………… 56

شکل 2-12: خروجی اجرای روش TOP-VIEW………………………………………………………….. 57

شکل 3-1 : مدل ارایه شده توسط AG SOFTWARE………………………………………………… 62

شکل 3-2: چارچوب پیشنهادی………………………………………………………………………………….. 74

شکل 4-1: تابع عضویت ورودی مربوط به پایگاه اول تا بیستم………………………………………… 92

شکل 4-2: تابع عضویت ورودی مربوط به پایگاه هفدهم……………………………………………….. 92

شکل 4-3: تابع عضویت خروجی مربوط به پایگاه بیست و یکم………………………………………… 93

شکل 4-4: خروجی سیستم فازی در بعد بلوغ سرویس گرایی…………………………………………… 94

ه

شکل 4-5: رادار چارت بعد بلوغ سرویس گرایی……………………………………………………………. 95

شکل 4-6: رادار چارت بعد پذیرش سرویس گرایی……………………………………………………….. 95

شکل 4-7: رادارچارت بعد حاکمیت سرویس گرایی……………………………………………………….. 96

شکل 4-8: مقادیر خروجی کلی در همه ی ابعاد…………………………………………………………….. 97

شکل 4-9: نمونه ای ازباینومیال تست………………………………………………………………………….. 98

1-7-1. اینشتین……………………………… 14

1-7-2. هابل……………………………… 15

1-7-3. ملاصدرا……………………………. 16

1-7-3-1. وجوه امتیازعمده حکمت فلسفی ملاصدرا………………… 18

1-7-3-2 .روش فلسفی ملاصدرا……………………………. 19

1-7-3-3 .آراء خاص او…………………………….. 20

1-7-3-4. برخی از آثار ملاصدرا……………………………. 20

فصل دوم : آغاز آفرینش جهان در كیهان شناسی جدید

2-1. سیمایی از جهان کنونی از منظر کیهان شناسی…………….. 23

2-2. جهان در کیهان شناسی قدیم……………………………… 24

2-3. آغاز کیهان شناسی جدید…………………………….. 25

2-3-1. مسئله آغاز در کیهان شناسی جدید……………….. 26

2-4 . دلایلی بر وجود انفجار بزرگ………………………….. 28

2-4-1.جهان در حال انبساط……………………………… 29

2-4-1-1. طیف امواج……………………………… 29

2-4-1-2 .پدیده دوپلر…………………………….. 30

2-4-1-3 .انبساط عالم و قانون هابل ……………………….. 32

2-4-1-3-1 . ماهیت انبساط ……………………………. 36

2-4-2. فراوانی هسته های سبك ( هلیوم و دوتریم )………………… 40

2-4- 3 . تابش زمینه ای كیهانی……………………………… 43

2-4-4. نوترینو های زمینه ای……………………………… 46

2- . 5مدلهای دیگر جهان در کیهان شناسی………………………… 51

2-5- .1عالم ایستای اینشتین……………………………… 51

2-5-2 .جهان پایا……………………………. 52

2-6 . برخی از اشكالات و پرسش های بدون پاسخ در مدل انفجار بزرگ…………… 53

2-6-. 1 مسئله­ی توزیع ماده…………………………….. 53

2-6- 2 . مسئله پاد ماده…………………………….. 54

2-6-3 . مسئله­ی تشكیل ساختار كهكشان ها……………………………. 56

2-6-4 . مسئله افق……………………………… 58

2-6-5 . مسئله همواری……………………………… 59

2-7. جهان تورمی ، موفقیت ها و مشكلات………………………. 60

. 8-2آغاز آفرینش جهان…………………………….. 64

2-.9 چگونگی تحول عالم……………………………… 67

2-9-1 .هندسه عالم……………………………… 68

2-9-2 . نقش چگالی در تحول و تعیین سرنوشت عالم…………………. 73

فصل سوم : آغاز آفرینش جهان از منظر ملاصدرا

3- 1 . بررسی مسئله­ی آغاز قبل از ملاصدرا …………………………….80

3-1- 1 . بررسی مسئله­ی آفرینش در فلسفه یونان…………………… 80

3-1-1-1. آفرینش در دوره­ی ما قبل سقراط…………………………. 80

3-1-1- 2 . دوره بعد از سقراط……………………………… 82

3-1-2 . بررسی مسئله آغاز از دیدگاه متكلمان و فیلسوفان اسلامی………. 84

3-1-2 -1. بررسی مسئله­ی آغاز از دیدگاه متکلمان…………………………….. 86

3-1-2-1-1 . تصویر حدوث عالم از دیدگاه متکلمان…………………………….. 86

3-1- 2-1-2. اشکالات سخن متکلمان…………………………….. 87

3-1-2-1- 3. چاره جویی متکلمان…………………………….. 88

3-1-2-2 . نظرکلی فلاسفه درباره­ی عالم……………………………… 89

3-1-2-2-1 . نظریه­ی ابن سینا در باب عالم……………………………… 90

3-1-2- 2-2 . دیدگاه میرداماد درباره عالم……………………………… 94

3-2 . بررسی مسئله آغاز از منظر ملاصدرا……………………………. 97

3-2-1. رابطه­ی حدوث زمانی و آفرینش……………………………….. 97

3-2-2. جایگاه حركت جوهری در نظام هستی شناسی صدرا…………… 98

3-2-2-1. تبیین حرکت جوهری ملاصدرا……………………………. 99

3-2-2-2. دلایل وقوع حرکت در جوهر…………………………….. 99

3-2-2-3 . بررسی آیات دال بر حرکت جوهری……………………………… 102

3-2-3. حرکت جوهری و حدوث عالم……………………………… 105

3-2-4. اثبات حدوث زمانی عالم از طریق حرکت جوهری………………. 109

3-2-4-1. حادث بودن جهان…………………………….. 109

3-2-4-2. حادث زمانی بودن جهان…………………………….. 111

3-2-4-3. مقصود ملاصدرا از حدوث زمانی کل عالم……………………. 111

3-2-5. جایگاه زمان در نزد ملاصدرا……………………………. 113

3-2-6. دلایل حکما برعدم تناهی زمان…………………………….. 116

3- 2-7 . بررسی چند اشکال بر حدوث زمانی عالم………………………… 117

3-2-7-1 . پاسخ اشکالات………………………………. 119

3-2-8. حدوث یا قدم ماده نخستین عالم……………………………… 123

3- 2-9 . بررسی آغاز آفرینش جهان…………………………….. 126

3-3. تفاوت حدوث ملاصدرا با نظریه تکامل داروین………………….. 134

فصل چهارم :نتیجه گیری و مقایسه

4 -1. بازتاب نظریه انفجار بزرگ……………………………….. 177

4-2 . نقاط مشترک و اختلاف نظریه انفجار بزرگ و حادث زمانی عالم………..141

4-2-1 . رویكرد هماهنگی……………………………… 141

4-2-2. رویکرد تقابل……………………………….. 142

4-3. تأثیر نظریه انفجار بزرگ بر اثبات خدا……………………………. 143

4-3-1 . اثبات فرازمانی و فرا مكانی بودن خدا …………………………….143

4-3-2. اثبات خدا از طریق نظم موجود در جهان…………………………….. 144

4-4 . تأثیر نظریه حدوث زمانی عالم بر اثبات خدا……………………………. 146

پیشنهاد های برای آینده…………………………….. 147

فهرست منابع و مآخذ…………………………….148

فهرست واژگان…………………………………………….156

چکیده:

آغاز آفرینش جهان از بحثهای مشترک بین کیهان شناسی و فلسفه است ؛ هر دو دیدگاه به این مسئله اهتمام داشته اند، اگرچه طی سالهای اخیر مسئله آغاز در کیهان شناسی رونق بیشتری نسبت به فلسفه دارد ؛ در کیهان شناسی جدید که با کشف هابل و انتشار مقاله اش شروع شد، آغاز جهان از یک انفجار بزرگ در فضا زمان صفر میباشد و در فلسفه که در این پژوهش ، نظر ملاصدرا مورد تأکیید است ، آفرینش آغازی ندارد و اساسا تعیین نقطه آغاز برای جهان بیهوده است . این پژوهش درباره هر دو دیدگاه به تحلیل و بررسی پرداخته است و نهایتا بین دو دیدگاه مقایسه کرده است ؛ این مقایسه به منظور تعامل بین علم فیزیک و فلسفه است که طی سالهای اخیر به نظر می­رسد بین این دو علم فاصله افتاده است ؛ در این پژوهش ، مطالب از طریق کتابخانه و سایتهای اینرنتی فراهم شده است و شیوه داوری توصیفی – تحلیلی بوده است . بر طبق این پژوهش ، در کیهان شناسی جدید ، جهان باید یك نقطه ی آغاز داشته باشد. جهان نه تنها همیشه موجود نبوده، بلكه دارای گذشته های نامتناهی نیز نبوده است، در غیر این صورت، باید بسیار پیش از این دچار مرگ حرارتی می شد. این گونه تأملات علمی راه را بر معقولیت پرسش هایی درباره ی آفرینش آغازین و فرجام شناسی نهایی می گشاید. به نظر می­رسد آنچه که به خلق ماده انرژی ( فضا زمان) انجامیده است ، افت و خیزهای خلأ کوانتومی در لحظه­ی انفجار یا شاید قبل از قبل از انفجار بزرگ باشد. در فلسفه ملاصدرا اساسا جهان دارای نقطه آغاز نیست ؛ اگرچه ازلی هم نیست ، پدید آمدن جهان (حدوث ) نامتناهی بوده است البته این رخداد( حدوث) در زمان نیست بلکه زمان قسمتی از این مجموعه است ( یعنی زمان نیز مخلوق است).

مقدمه:

موضوعات بسیاری وجود دارد که هم در فیزیک و هم در فلسفه مشترک است از جمله این موضوعات بحث جهان و “آغاز آفرینش جهان ” است ؛ البته روش تحقیق در فیزیک و فلسفه متفاوت است اما این دلیلی بر عدم رابطه و تعامل دو علم، در موضوعات مشترک نیست ؛ شواهد نشان می­دهد که علوم به طور نسبی وابسته به یکدیگرند و از هم تأثیر می­گیرند ؛ هرگونه تحلیل و تفسیر در یک حوزه بر تحلیل و بررسی حوزه دیگر تأثیر بسزایی دارد . سراسر فیزیک مملو از مبانی مابعد الطبیعی است که هیچ دلیل تجربی بر آنان وجود ندارد ، در فلسفه نیز بسیاری از مباحث جهان شناسی هست که مدیون دستاوردهای علوم طبیعی است.

تعریف مسئله:

مباحث كیهان شناسی امروزه به عنوان یكی از مهمترین مسائل در فلسفه‏های علم و دین مورد بحث و بررسی قرار می­گیرد. چنین رویكرد فلسفی و دینی به كیهان‏شناسی بویژه پس از ظهور و شیوع نظریّه انفجار بزرگ در زمینه پیدایش عالم گسترش فراوانی یافته است. همین نكته، نشان دهنده ضرورت و اهمیّت آشنائی با نظریّه‏های جدید علمی پیرامون آغاز جهان است؛ بطوری كه امروزه هرگونه بحث در این مقوله بدون آگاهی از مباحث علمی پیرامون آن ابتر و ناقص خواهد بود. پژوهش حاضر قصد دارد آغاز آفرینش جهان را از منظر كیهان شناسی نوین و فلسفه ملاصدرا بررسی كند تا زمینه های وفاق بین این دیدگاه مشخص شود و نیز بررسی شود كه نظریه های فلسفی آیا پیوند مسالمت آمیزی با نظریه های جدید در علم فیزیك دارند ؟ و اگر همپوشانی بین این نظریات وجود دارد این همپوشانی كجاست؟

سوالات اصلی:

پرسشهایی كه در این پژوهش دنبال خواهیم كرد:

1- آغاز آفرینش جهان در كیهان شناسی نوین كجاست؟

2- آیا در فلسفه ملاصدرا ،آفرینش نقطه آغاز دارد؟

3- آیا بین مباحث كیهان شناسی نوین و حدوث عالم تطابقی وجود دارد؟

4- نظریه انفجار بزرگ به عنوان نقطه آغاز ، و نیز حادث زمانی بودن عالم چه تأثیری بر معرفت ما نسبت به آفریدگار دارد؟

سابقه و پیشینه تحقیق:

در دهه های اخیر مقالات و کتابهای فراوانی به زبان انگلیسی و فارسی در این رابطه نگاشته شده است مسئله آغاز جهان در مباحث کیهان شناسی سابقه ای دیرینه دارد و از گذشته های بسیار دور مورد توجه بوده است ؛قدمتی به اندازه تاریخ اندیشه بشر که در تمامی اعصار ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است .

در این زمینه کتابها ، مقالات و سایتهای بسیاری پاسخگوست . در فلسفه نیز به این مسئله البته شاید نه به اندازه دانش فیزیک اما کمابیش پرداخته شده است ؛ در رابطه با موضوع این پژوهش نیز کتاب و پایان نامهای به طور مستقل نگاشته نشده است کتابی با عنوان مسئله آغاز در کیهان شناسی نوین و حکمت متعالیه از آقای پیروز فطورچی نگاشته شده است ولی با شیوه ای که در این پژوهش دنبال شده است هیچ کتاب و پایان نامه ای موجود نیست که نظریه انفجار بزرگ را با حدوث زمانی ملاصدرا مقایسه کند.

ضرورت انجام تحقیق:

موضوع این پژوهش در دهه های اخیر رونق بیشتری گرفته است و این یکی از انگیزه های نوشتن این پژوهش است ؛ به نظر می­رسد امروزه در کشور ما فلسفه در برخی از مسائل از جمله مسائل هستی شناسی عقب مانده است و تا کنون نو آوری در این زمینه نداشته است و این بزرگترین آسیب را به حوزه کلام اسلامی ، که تفسیر فلسفی معارف اسلامی است وارد می­نماید و شاید بتوان گفت در این زمینه فلسفه شناخت هستی را به فیزیک دانان واگذار کرده است . بنابر این ضرورت دارد نگاه دیگری به منابع اصلی فلسفی بیاندازیم و همپای علوم جدید به تولید نرم افزاری در علم فلسفه بپردازیم ؛ این پژوهش با وجود نیازی که در این زمینه احساس می­شود ، سعی کرده مقدمه ای ا ز یک راه طولانی را فراهم کند.

فرضیه ها:

– آغاز جهان در کیهان شناسی نوین بر طبق مدل استاندارد انفجار بزرگ ، قابل تبیین است ؛طبق این مدل جهان حدود 14 میلیارد سال پیش در پی یک انفجار آغاز شده است.

– با توجه به دیدگاه ملاصدرا ، جهان نقطه آغازی ندارد و سؤال از آغاز خلقت بی معناست.

– می­توان توافق نسبی بین نظریات کیهان شناسی و فلسفه ملاصدرا از جمله در این مسئله بر قرار کرد.

– نظریه انفجار بزرگ به روشنی مؤید دست توانای آفریدگار در آفرینش جهان است ؛ با وجود حدوث نامتناهی جهان و فقر ذاتی موجودات حادث، وجود فیاض ضروری است.

هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام پژوهش:

هدف از این پژوهش بررسی و تبیین دو دیدگاه کیهان شناسی نوین و فلسفه ملاصدرا در مورد آغاز آفرینش جهان است ؛ همانطور که در ضرورت نیز اشاره کردیم تعامل بین فلسفه و دانش روز از اهداف و انتظارات نگارنده از انچام پژوهش است.