3-3- عملیات تهیه زمین، کاشت، داشت و برداشت محصول…………………………………………………………….38

3-4- صفات اندازه گیری شده……………………………………………………………………………………………………….41

3-4-1- صفات فیزیولوژیک……………………………………………………………………………………………………..41

3-4-1-1- فلوروسانس کلروفیل……………………………………………………………………………………………41

عنوان………………………………………………………………………………………صفحه

3-4-1-2- میزان کلروفیل نسبی (عدد اسپد)………………………………………………………………………………….42

3-4- 2- صفات مرفولوژیک…………………………………………………………………………………………………….42

3-4-2-1- قطر و تعداد ساقه………………………………………………………………………………………………..42

3-4-2-2- ارتفاع بوته………………………………………………………………………………………………………….42

3-4-2-3- قطر غده…………………………………………………………………………………………………………….42

3-4-3- عملکرد و اجزا آن………………………………………………………………………………………………………42

3-4-3-1- تعداد غده در واحد سطح…………………………………………………………………………………..42

3-4-3-2- وزن غده در واحد سطح……………………………………………………………………………………..43

3-4-3-3- تعداد و وزن غده در بوته…………………………………………………………………………………….43

3-4-3-5- عملکرد غده در هکتار………………………………………………………………………………………..43

3-4-3-6- ماده خشک کل در واحد سطح…………………………………………………………………………….43

3-4-3-7- شاخص برداشت در واحد سطح……………………………………………………………………………43

3-4-4- صفات بیوشیمیایی و کیفی ………………………………………………………………………………………….43

3-4-4-1- پروتئین خام و نیتروژن……………………………………………………………………………………….44

3-4-4-2- فسفر و پتاسیم………………………………………………………………………………………………….44

3-4-4-3- نشاسته……………………………………………………………………………………………………………..44

3-4-4-4- روغن خام، قند و فیبر…………………………………………………………………………………………44

3-4-4-5- درصد ماده خشک …………………………………………………………………………………………….45

3-5– نرم افزارها و روش های تجزیه آماری مورد استفاده…………………………………………………………………45

فصل چهارم

نتایج و بحث

4-1- نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین…………………………………………………………………………………47

4-1-1- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات مرفولوژیک …………………………………………………..47

عنوان………………………………………………………………………………………………………………صفحه

4-1-2- تجزیه واریانس صفات فیزیولوژیک………………………………………………………………………………51

4-1-3- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین عملکرد و اجزای عملکرد ………………………………………………52

4-1-4- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات کیفی و بیوشیمیایی…………………………………………..61

4-2- تجزیه همبستگی ساده برای صفات اندازه گیری شده……………………………………………………………….69

نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………………75

منابع مورد استفاده……………………………………………….. …………………………………78

مقدمه

تولید محصولات کشاورزی ارگانیک (پاک) یک اصل بنیادین در کشاورزی پایدار است و جلوگیری از آلودگی بیش از حد آب و خاک به سموم و کودهای شیمیایی در راستای تولید غذای سالم برای هر کشوری از اهمیت زیادی برخوردار است. مواد غذایی ارگانیک موادی هستند که در آنها میزان سموم کشاورزی حاصل از آفت کش ها و کودهای شیمیایی کمترین مقدار را داشته و میزان عناصر غذایی آنها زیاد باشد (Lairon, 2009). تولید محصولات ارگانیک کشاورزی از دو جنبه بهداشت و سلامت انسانی و حفظ محیط زیست اهمیت بسیار زیادی دارد. محصولات غیرارگانیک آلوده به مواد مضر سرطانزایی مثل نیترات ها هستند. در تحقیقات سال های اخیر، تجمع نیترات در سبزیجات غده ای مثل سیب زمینی افزایش بیشتری نشان داده است (UN, 2003).

سیب زمینی (Solanumtuberosum L.) محصولی است که هر ساله در ایران در سطح وسیع کشت می شود (شریفی و همکاران، 1384) که بعد از گندم دومین غذای اصلی مردم است (پارساپور و لامع، 1383). در دهه های گذشته هر ساله مقادیر زیادی از محصول سیب زمینی کشورمان به کشورهای همسایه از جمله عراق صادر می شد که هم اکنون به دلیل آلودگی های نیتراتی این صادرات متوقف شده و یا به کمترین میزان خود رسیده است (سایت غذا و سلامت، 1391). به جز کیفیت محصول، بازار پسندی و اندازه غده های سیب زمینی به شدت به مصرف کودهای نیتروژن دار وابسته است و کاهش مصرف کود نیتروژن رسیدن و برداشت محصول را به تاخیر می اندازد (Zebarthet al., 2007). بنابراین مدیریت نیتروژن و دیگر عناصر غذایی اهمیت زیادی در این محصول دارد؛ به همین دلیل استفاده از کودهای آلی مناسب که ضمن دارا بودن مقدار کافی نیتروژن و سرعت لازم در اختیار گذاشتن آن برای گیاه، به حفظ بهداشت محیط نیز کمک نمایند از جایگاه مهمی برخوردار شده اند (Zebarthet al., 2007).کودهای آلی از تجمع نیترات ها در غده سیب زمینی که برای سلامتی انسان مضرند جلوگیری می کنند. همچنین سیب زمینی یک گیاه صنعتی است زیرا بخش قابل توجهی از سیب زمینی تولیدی، در صنایع غذایی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد که توجه به كیفیت سیب زمینی از نقطه نظر مصرف صنعتی رو به افزایش است؛ در نتیجه تولید سیب زمینی هایی كه از نظر صنایع تبدیلی مرغوب باشند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مطالعات حاکی از برتری برخی ارقام سیب زمینی برای تولید محصول ارگانیک است؛ زیرا این ارقام در مقابل آفات و بیماری ها مقاوم تر بوده و به فاکتورهای محیطی موثر در رشد مثل کودها پاسخ بهتری می دهند (Bradshawet al., 2007). از آنجایی که اثر متقابل رقم و کودهای آلی و تنوع استفاده از این کودها در تولید محصولات زراعی به خصوص در گیاه سیب زمینی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است و همین طور ضرورت تولید محصول پاک برای صادرات و دیگر مصارف خوراکی و صنعتی در کشور وجود دارد، لذا این تحقیق با اهداف زیر انجام گردید:

1- مقایسه ارقام سیب زمینی از نظر پاسخ به منابع مختلف کود

2- مقایسه کاربرد منابع مختلف کودهای شیمیایی و آلی بر ویژگی‏های رویشی و عملکرد غده

3- ارزیابی ویژگی‏های کیفی غده سیب زمینی در پاسخ به کاربرد منابع مختلف کود

همچنین فرض های تحقیق عبارت بودند از:

• بین رقم های سیب زمینی از نظر پاسخ به مواد آلی مورد بررسی تفاوت معنی دار وجود خواهد داشت.

• بین سطوح مختلف کودهای آلی از نظر تاثیر بر عملکرد سیب زمینی تفاوت معنی دار وجود خواهد داشت.

• کودهای آلی نسبت به کود شیمیایی برتری معنی داری در رشد و عملکرد سیب زمینی دارند.

• اثر متقابل کود و رقم برای عملکرد کمی و کیفی سیب زمینی معنی دار می گردد.