لیلی و مجنون در عشق یکدیگر جان می دهند و این نمونه ای از عشق افلاطونی به حساب می آید و همینجور زنان در هفت پیکر و خصوصا نوشابه در اسکندرنامه زنانی قابل ستایش اند .

و نوشابه اینگونه است :

زنی حاکم بود نوشابه نام همه ساله با عشق تو نوش جام

قوی رأی و روشندل و نغزگوی فرشته منش بلکه فرزانه خوی

(نظامی ، 1363 : 277)

زنان در شاهنامه و داستانهای نظامی شجاع ، دلیر ، وطن پرست ، باشرم ، باتقوا و دارای مناعت و عزت نفس ، آزاده ، ازخود گذشته ، فداکار ، وفادار ، خردمند ، روشن روان و رای زن هستند ، زنانی مثل رودابه ، منیژه ، فرنگیس ، کتایون ، شیرین ، لیلی و نوشابه همواره قابل ستایش هستند.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

شاهنامه به عنوان یکی از آثار حماسی بزرگ جهان است که زن در آن نقش مهمی را ایفا می کند داستان های عاشقانه شاهنامه اعم از بزرگ و کوتاه دربردارنده حوادث عاشقانه ی گوناگونی هستند که جایگاه رفتار و خصوصیات زنان در آنها نیازمند بحث و بررسی است تا زوایای مبهم آنها آشکار شود و ویژگی های مثبت و منفی زنان مشخص گردد.

زنان خمسه نظامی نیز از ویژگی هایی برخوردارند از جمله وفاداری ، عدالت خواهی ، فرزانگی و ثابت قدم بودن در عشق جزء صفات متمایز آنها بوده است.

این داستانها جزء ادبیات غنایی محسوب می شوند و داستان سرایان بزرگ دیگر به شخصیت ها ، رفتار و کردار آنها نظر داشتند ، مناسبات زنان و مردان و عشق زناشویی بین آنها بیانگر فرهنگ و آداب و رسوم آن زمان است.

مناسبات ، اخلاقیات ، حکمرانی ها و روابط بین عاشق و معشوق مهمترین مؤلفه هایی است که بحث و بررسی پیرامون آنها بیانگر اهمیت تحقیق است و دیدگاه فردوسی و نظامی و مقایسه ی آن دو با یکدیگر ضرورت انجام چنین تحقیقاتی را نشان می دهد که ماحصل یافته های تحقیق فرهنگ مدنیت قرن های پنجم و ششم و جلوه هایی از پدرسالاری و مادرسالاری آن زمان را نشان می دهد و همینطور از دیدگاه جامعه شناسی ساختار اجتماعی خانواده های آن زمان و مناسبات روابط عشیره ای و خلقیات و روحیات حاکم بر جامعه را تبیین می کند و نقش زن به عنوان یک رکن اصلی خانواده هم در محیط خانه و بیرون از آن نیازمند بررسی و تحقیق است که در این پایان نامه به نکات مثبتی در این خصوص دست پیدا خواهیم کرد.

اهداف تحقیق:

هدف کلی

شناخت جایگاه زن در شاهنامه و خمسه ی نظامی

اهداف جزئی :

1- بررسی نظریات فردوسی و نظامی درباره ی زن

2- آشنایی با جایگاه زن در شاهنامه و پنج گنج

3- آگاهی از ویژگی های زن در آثار فردوسی و نظامی

4- شناخت جایگاه واقعی زن در جوامع سنتی قبل

5- آشنایی با زنان خوب و شایسته ی شاهنامه و خمسه

6- آشنایی با هویت زن ایرانی در آثار فوق

7- تأثیر رفتار زنان در اخلاق و منش مردان