تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-10-1- قلمرو زمانی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….15

1-10-2- قلمرو مكانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………15

1-10-3- قلمرو موضوعی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….16

1-11- جامعه و حجم نمونه آماری تحقیق……………………………………………………………………………………………………16

1-12- محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………16

عنوان صفحه

2- فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

بخش اول – مبانی نظری تحقیق

2-2- تعاریف و مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-2-1- کیفیت، تعاریف و مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………19

2-2-2- ابعاد کیفیت………………………………………………………………………………………………………………………………….21

2-2-3- مشتری………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

2-2-4- محصول………………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-2-5- مدیریت کیفیت…………………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2-6- تضمین کیفیت……………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-2-7- کنترل کیفیت………………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-2-8- بازرسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….26

2-2-9- سیستم کیفیت………………………………………………………………………………………………………………………………27

2-2-10- مفاهیم حاصل از کیفیت………………………………………………………………………………………………………………27

2-3- تاریخچه و سیر تحولات کیفیت………………………………………………………………………………………………………….28

2-3-1- عصر بازرسی محصول…………………………………………………………………………………………………………………..29

2-3-2- عصر کنترل کیفیت آماری………………………………………………………………………………………………………………30

2-3-3- عصر تضمین کیفیت……………………………………………………………………………………………………………………..31

2-3-4- عصر مدیریت کیفیت آماری ………………………………………………………………………………………………………….31

2-3-5- دوره های تکاملی مفهوم کیفیت ژاپن (چهار سطح کیفیت(………………………………………………………………..35

2-3-6- مدیریت کیفیت جامع……………………………………………………………………………………………………………………37

2-4- معرفی استاندارد و مبانی آن……………………………………………………………………………………………………………….38

2-4-1- معرفی ISO………………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-4-2- معرفی ISO 9000……………………………………………………………………………………………………………………..39

2-4-3- طبقه بندی استاندارد سری ISO 9000………………………………………………………………………………………41

2-4-4- اصول مدیریت کیفیت ISO 9000……………………………………………………………………………………………..41

2-5- سیستم مدیریت کیفیت در صنایع و خدماتخودروسازیمبتنی بر استاندارد ISO/TS 16949:2000 ……43

عنوان صفحه

2-5-1- سیستم مدیریت کیفیت :ISO/TS 16949:2002 کلیات، هدف، دامنه و کاربرد………………………………..45

2-5-2- تعاریف و اصطلاحات خاص صنعت خودرو……………………………………………………………………………………46

2-5-3- معرفی بندهای اصلی استاندارد ..ISO/TS 16949:2002 ……………………………………………………………..47

2-5-4- آنچه که باید در استقرار سیستم کیفیت 16949 ISO/TS بدانیم…………………………………………………….85

2-5-5- گام های اجرایی استقرار سیستم مدیریت کیفیت صنایع خودرو سازی ……………………………………………….86

-6-5-2 مزایای بکارگیری استاندارد…………………………………………………………………………………………………………….88

2-6- کاربرد دیدگاه فرآیندگرا در طرح ریزی سیستم مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد2000:ISO/TS 1694…89

2-6-1- اصول اساسی طرح ریزی سیستم های کیفیت با دیدگاه نوین……………………………………………………………..89

2-6-2- طرح ریزی فرآیندها براساس الگوی ISO/TS 16949 ………………………………………………………………….92

بخش دوم – پیشینهتحقیقاتگذشته

2-7- نمونه هایی از تحقیقات انجام شده……………………………………………………………………………………………………..97

بخش سوم-معرفی شركت سایپاپرس

2-8- معرفی شركت سایپاپرس…………………………………………………………………………………………………………………105

2-8-1- موفقیت های شركت سایپاپرس……………………………………………………………………………………………………..106

3- فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………109

3-2- فرآیند تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………110

3-3- نوع و روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………111

3-4- جامعه آماری و نمونه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….112

3-5- روشها و ابزارهای جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………….113

3-6- روایی و پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………117

3-6-1- تعیین پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………117

3-6-2- تعیین روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………117

3-6-2-1- روایی محتوا…………………………………………………………………………………………………………………………..117

3-6-2-2- روایی سازه……………………………………………………………………………………………………………………………118

3-7- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………………………………127

عنوان صفحه

3-7-1- ضریب همبستگی پیرسون……………………………………………………………………………………………………………127

3-7-2- مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………………………..128

3-7-2-1- ماهیت مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………….128

3-7-2-2- دلایل استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری………………………………………………………………………….128

3-7-2-3- فرایند مدل سازی معادلات ساختاری………………………………………………………………………………………..131

3-7-2-4- شاخص های برازش در مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………….131

4- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..134

4-2- اطلاعات جمعیت شناختی……………………………………………………………………………………………………………….135

4-2-1- جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………………….135

4-2-2- سن…………………………………………………………………………………………………………………………………………..136

4-2-3- میزان تحصیلات…………………………………………………………………………………………………………………………137

4-2-4- سابقه خدمت در شرکت سایپاپرس. …………………………………………………………………………………………….138

4-2-5- سمت………………………………………………………………………………………………………………………………………..139

4-3- آزمون فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….140

4-3-1- بررسی نرمال بودن توزیع داده های تحقیق…………… ………………………………………………………………………140

4-3-2- روش همبستگی پیرسون……………………………………………………………………………………………………………..141

4-3-3- روش مدلسازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………………….145

4-3-3-1- تحلیل عاملی تأییدی مدل «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949 ………….145

4-3-3-2- تحلیل عاملی تأییدی مدل «شاخص های کیفی (QI)» ……………………………………………………………….152

4-3-3-3- تحلیل مسیر: مدل کلی تحقیق…………………………………………………………………………………………………..158

5-فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………161

5-2- خلاصه ی نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………162

5-2-1- نتایج بررسی فرضیات با استفاده از آزمون های آماری……………………………………………………………………..162

5-2-1-1- نتایج بررسی فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………….162

عنوان صفحه

5-2-1-2- نتایج بررسی فرضیه فرعی اول…………………………………………………………………………………………………162

5-2-1-3- نتایج بررسی فرضیه فرعی دوم…………………………………………………………………………………………………163

5-2-1-4- نتایج بررسی فرضیه فرعی سوم………………………………………………………………………………………………..163

5-2-1-5- نتایج بررسی فرضیه فرعی چهارم……………………………………………………………………………………………..164

5-2-1-6- نتایج بررسی فرضیه فرعی پنجم……………………………………………………………………………………………….164

5-2-1-7- نتایج بررسی فرضیه فرعی ششم……………………………………………………………………………………………….165

5-3- سازگاری یافته ها با تحقیقات پیشین ………………………………………………………………………………………………..165

5-4- پیشنهادها..…………………………………………………………………………………………………………………………………….166

5-4-1- پیشنهادهای اجرایی مبتنی بر یافته های تحقیق ……………………………………………………………………………….166

5-4-2- پیشنهادهایی جهت تحقیق های آتی………………………………………………………………………………………………167

5-5- محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..168

فهرست منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………170

منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………………………………..171

پیوست ها

پیوست الف: پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………….173

چكیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………….176

عنوان صفحه

فهرست جداول

جدول 1-1- تناظر شاخص های كیفیت مورد مطالعه در این تحقیق با بندهای استاندارد………………………………………6

جدول 2-1- مدل سه گانه جوران……………………………………………………………………………………………………………….26

جدول 3-1- جزئیات سؤالات جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………….114

جدول 3-2- گویه های اصل پرسشنامه برای «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد . ISO/TS 1694.115

جدول 3-3- گویه های اصل پرسشنامه برای «شاخص های کیفی (QI)» ……………………………………………………..116

جدول 3-4- طیف امتیازدهی به شاخص ها……………………………………………………………………………………………….117

جدول 3-5- نتایج آزمون پایایی پرسشنامه به روش آلفای كرونباخ………………………………………………………………..117

جدول 3-6- آزمون شاخص KMO و بارتلت «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949»120

جدول 3-7- اشتراکات «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949»………………………………121

جدول 3-8- كل واریانس تبیین شده «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949»…………..122

جدول 3-9- ماتریس چرخش یافته ی اجزا «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949»…123

جدول 3-10- آزمون شاخص KMO و بارتلت اشتراکات «شاخص های کیفی (QI)»…………………………………..124

جدول 3-11- اشتراکات «شاخص های کیفی (QI)»…………………………………………………………………………………..125

جدول 3-12- كل واریانس تبیین شده «شاخص های کیفی (QI)»………………………………………………………………..125

جدول 3-13 ماتریس چرخش یافته اجزاء «شاخص های کیفی(QI)»……………………………………………………………126

جدول 4-1- توزیع پاسخ گویان بر اسس جنسیت……………………………………………………………………………………….135

جدول 4-2- توزیع پاسخ گویان بر اساس سن……………………………………………………………………………………………136

جدول 4-3- توزیع پاسخ گویان بر اساس میزان تحصیلات………………………………………………………………………….137

جدول 4-4- توزیع پاسخ گویان بر اساس سابقه خدمت در شرکت……………………………………………………………….138

جدول 4-5- توزیع پاسخ گویان بر اساس سمت…………………………………………………………………………………………139

جدول 4-6- نتایج آزمون کولموگروف-اسمرینوف برای بررسی ادعای نرمال بودن توزیع پرسشنامه ها……………..140

جدول 4-7- فرضیات و فرضیه آماری همبستگی………………………………………………………………………………………..141

جدول 4-8- فرضیات و فرضیه آماری همبستگی………………………………………………………………………………………..142

جدول 4-9- همبستگی عوامل استخراج شده مدل «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »144

جدول الف-1- سوالات پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………….174

فهرست نمودارها

نمودار 3-1- شاخص های كیفی سایپاپرس………………………………………………………………………………………………..107

نمودار 4-1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنسیت………………………………………………………………………………………135

نمودار 4-2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن…………………………………………………………………………………………….136

عنوان صفحه

نمودار 4-3- توزیع پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات…………………………………………………………………………..137

نمودار 4-4- توزیع پاسخگویان بر اساس سابقه خدمت در شرکت………………………………………………………………..138

نمودار 4-5- توزیع پاسخگویان بر اساس سمت………………………………………………………………………………………….139

فهرست شكل ها

شکل 1-1- مدل مفهومی پیشنهادی……………………………………………………………………………………………………………….9

شکل 2-1- ساختار سری ISO 9000……………………………………………………………………………………………………….42

شکل 2-2- مدل اختاپوسی………………………………………………………………………………………………………………………..92

شکل 2-3- ارتباط مدل اختاپوسی با مدل سیستمی ISO/TS 16949…………………………………………………………..92

شکل 2-4- نمودار لاك پشتی…………………………………………………………………………………………………………………….94

شکل 2-5- جایگاه فرآیندهای پشتیبان در مدل اختاپوسی………………………………………………………………………………96

شکل 2-6- مدل مفصلی……………………………………………………………………………………………………………………………96

شکل 2-7- مدل مفصلی ارتباط بین فرآیندهای مدیریتی با سایر فرآیندها…………………………………………………………96

شکل 2-8- مدل تحقیق(نمونه تحقیق1) ……………………………………………………………………………………………………..98

شکل 2-9- مدل تحقیق(نمونه تحقیق2) ……………………………………………………………………………………………………..99

شکل 2-10- مدل تحقیق(نمونه تحقیق3) ………………………………………………………………………………………………….100

شکل 2-11- مدل تحقیق(نمونه تحقیق4) ………………………………………………………………………………………………….101

شکل 3-1- مراحل اصلی فرآیند تحقیق……………………………………………………………………………………………………..110

شکل 4-1- مدل مفهومی «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »…………………………..146

شکل 4-2- مدل اعداد معناداری «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »…………………148

شکل 4-3- مدل تخمین استاندارد «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »………………150

شکل 4-4- مدل مفهومی «شاخص های کیفی»…………………………………………………………………………………………..152

شکل 4-5- مدل اعداد معناداری «شاخص های کیفی»………………………………………………………………………………….154

شکل 4-6- مدل تخمین استاندارد «شاخص های كیفیت»…………………………………………………………………………….156

شکل 4-7- مدل مفهومی كلی…………………………………………………………………………………………………………………..158

شکل 4-8- مدل اعداد معناداری كل مدل…………………………………………………………………………………………………..158

شکل 4-9- مدل تخمین استاندارد كل مدل………………………………………………………………………………………………..159

فصل اول

كلیات تحقیق

1-1- مقدمه:

در جهان صنعتی امروز خلق مزیت رقابتی برای بسیاری از سازمان ها بعنوان عامل حیات آنها محسوب می شود.

اگر به این نكته توجه داشته باشیم كه استمرارموفقیت هر سازمانی وابسته به مرغوبیت و كیفیتی برتر از رقیب یا رقیبان می باشد بخوبی درمی یابیم كه چنین مزیتی به دست نمی آید یا استمرار نمی یابد مگر آنكه سازمان ها الزامات مشتری و استانداردهای حوزه های كاری خود را بروزآوری نموده و به آنها عمل نمایند.

موضوع دریافت استاندارد های كیفی جهانی در كنار استانداردهای ملی طی سالیان اخیر در صنایع مختلف مطرح شده و صنعت خودروسازی نیز از این امر مستثنا نبوده است.در این خصوص استانداردهای فنی در حوزه های گوناگون توسط سازمان بین المللی استاندارد تدوین شده است تا سازمان های بطور تخصصی مطابق با استاندارد حوزه كاری ذیربط به فعالیت بپردازند.

1-2- تعریف و بیان مساله تحقیق:

طی سالیان اخیر حجم انبوهی از استانداردهای ملی و بین المللی باتوجه به نیاز جامعه بشری و نیز گسترش تكنولوژی و تولید محصولات و ارائه خدمات جدید در كشورها و در سطح جهانی مطرح و تدوین شده است.از یك دیدگاه می توان این استانداردها را به دو دسته عمومی و تخصصی تفكیك نمود.استانداردهایی كه جنبه عمومی داشته در كلیه صنایع و بنگاه های اقتصادی و حتی غیر اقتصادی كاربرد داشته و استانداردهای تخصصی تنها در یك حوزه خاص قابلیت كاربرد و اجرا را دارند.

در این خصوص می توان به ISO 9001 اشاره نمود كه كلیه سازمان ها،بنگاه ها،صنایع تولیدی و خدماتی می توانند نسبت به بكارگیری آن در حیطه فعالیت خود اقدام نموده و آنرا پیاده سازی و اجرا نمایند.

ISO/TS 16949 استانداردی تخصصی[1]و یا بعبارتی فنی[2] است كه در صنعت خودروسازی[3] و صنایع وابسته قابلیت اجرا داشته و ماهیت تدوین آن نیز براساس نوع فعالیت بنگاه ها در زمینه ساخت،تولید و ارائه خدمات مرتبط با خودرو می باشد.

هر استانداردی فارغ از نوع و ماهیت آن الزاماتی را بر سازمان ذیربط تحمیل كرده و منجر می شود تا مدیریت ارشد ملزم به رعایت مفاد استاندارد مربوطه گردد و چه بسا هزینه هایی را نیز مترتب نماید. لذا تحقیق حاضر بر این موضوع استوار است كه تاچه حد ISO/TS 16949 می تواند بر صنعت قطعه سازی خودرو[4]و در شركت سایپاپرس بعنوان یك شركت قطعه ساز تاثیر داشته و منجر به ارتقاء وضعیت شاخص های كیفی آن شود.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق:

باوجود اینكه استانداردهای سری 9000 بدلیل ماهیت مستقل خود، برای بسیاری از نهادها به عنوان پایه واساس سیستم مدیریت كیفیت قرار گرفته، اما برخی از حوزه های اقتصادی خاص مانند صنایع خودرو، كه علاقه بیشتری به برآورده شدن خواسته های كیفی خود دارند، اقدام به تدوین الزامات ویژه خود نموده و اجرای این خواسته ها را برای تأمین كنندگان[5] خود الزام نموده اند. (ایرانزاده،55:1389)

از آنجا كه تعداد این الزامات[6] سبب بروز مشكلاتی درخصوص ارزیابی مكرر خواسته های متفاوت مشتری برای قطعه سازان[7] طرف قرارداد خود شده بود، بررسی ها برای حل این مشكل منجر به تشكیل گروه كاری بین المللی صنعت خودرو (IATF) [8] گردید كه این گروه كاری با همكاری كمیته فنی[9]176سازمان بین المللی[10]ISO اقدام به یكپارچه سازی[11]الزامات استاندارد خودروسازان جهان نمود.ماحصل این تلاش انتشار مشخصه فنی ISO/TS 16949 در تاریخ 1/3/1999 بود.

(مه پیكر،45:1381)

در تدوین این مشخصه فنی مراجع ذیل به كار گرفته شده است: (فارسیجانی،1386)

سری استانداردهای بین المللی مدیریت كیفیت ISO 9000

نظامنامه های مرجع گروه کاری بین المللی صنایع خودرو([12](IATFدر مورد ISO/TS 16949

نظامنامه های مرجع خودروسازان آمریكایی(سری QS 9000)

نظامنامه های مرجع خودروسازان ایتالیایی )سری (AVSQ

نظامنامه های مرجع خودروسازان فرانسوی (سریEAQF)

نظامنامه های مرجع خودروسازان آلمانی (سری VDA)

هدف این استاندارد، نزدیک کردن خواسته ها و انتظارات مرتبط با سیستم مدیریت کیفیت[13] سازندگان قطعات خودرو و ایجاد زبانی مشترک بین آنها و خودروسازان بود. با توجه به استقبال گسترده از این استاندارد و همگام با بازنگری استانداردISO 9001 این استاندارد نیز دوبار مورد بازنگری قرار گرفت و ویرایش دوم آن سال 2002 و ویرایش سوم و آخرین ویرایش آن سال 2009 به صنعت خودروسازی،وارد شد.در هنگام پیاده سازی الزامات این استاندارد،الزامات خاص شرکتهای خودروساز مانند ساپکو و سازه گستر سایپا نیز، در سازمانها، استقرار می یابد تا شرکتهای قطعه ساز، امکان انعقاد قرارداد با شرکتهای خودروساز را نیز برای خود مهیا نمایند.

طی سالیان اخیر شركت های زیادی به دریافت گواهینامه ISO/TS 16949 روی آورده اند.همانطور كه قبلاً نیز اشاره شد علت این امر الزام مشتریان طرف قرارداد و یا تمایل خود شركت ها به استقرار این استاندارد بوده است.جهت دریافت چنین استانداردهایی سازمان ها باید بستر لازم را برای تطابق خود با مفاد استاندارد بعمل آورده تا در زمان ممیزی بتوانند با ارائه مدارك و مستندات[14] لازم آمادگی سازمان مطبوع خود را جهت دریافت گواهینامه[15] اثبات نمایند.

بطور كل این آمادگی در دو حیطه تهیه و تدوین مستندات و مدارك و اجرای عملی آنها مطابق با بندهای استاندارد می باشد.

استانداردهای تخصصی نسبت به استانداردهای عمومی و غیر فنی دارای ریزه كاری ها و نكات بیشتری بوده و سازمان با قبول آنها خود را ملزم به رعایت كلیه موارد مندرج در استاندارد می نماید.

با توضیح مختصری كه در رابطه با نحوه دریافت چنین استانداردی بیان شد از یك طرف و از طرف دیگر عدم همكاری برخی از مشتریان در صورت دریافت نكرن گواهینامه مذكور،این نكته متبلور

می شود كه سازمان با تحمل زحمات و هزینه های فراوان پس از پیاده سازی موفقیت آمیز استاندارد ISO/TS 16949 تا چه حد برای خود و مشتریان بالفعل خود ارزش افزوده[16] داشته و بطور دقیقتر شاخص های كیفی[17] در چنین سازمانی به سمت بهبود[18] و ترقی[19] سوق یافته اند یا خیر.

این تحقیق بطور خاص بر مزایای اجرا و پیاده سازی[20] استاندارد ISO/TS 16949 و تاثیر آن بر شاخص های كیفی (مدنظر در این تحقیق) در صنایع قطعه سازی خودرو متمركز شده است.

[1] Specific

[2] Technical

[3] Automotive Industries

[4] Automotive Part Manufacturing Industry

[5] Supplier

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب