ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامهبا فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشندموجود است

1- مقدمه: 13

1-2- موقعیت و وسعت 13

1-3-1- جمع آوری اطلاعات 16

1-3-1-1- جمع آوری نقشه ها و عكسهای هوایی 16

1-3-2- انجام موارد ذیل با استفاده از نقشهتوپوگرافی1:25000 16

1-3-2-1- تقسیم بندی منطقه مورد مطالعه به واحد های هیدرولوژیك و غیرهیدرولوژیك 16

1-3-2-2- رقومی كردن نقشه ها 16

1-3-3- استخراج اطلاعات خصوصیات فیزیكی منطقه 17

1-3-3-1- مساحت و محیط زیر حوزه ها 17

1-3-3-2- تهیه مدل رقومی ارتفاع (DEM) … 17

1-3-3-3- تهیه جدول و نمودار هیپسومتریك توزیع سطح با ارتفاع 17

1-3-3-4- تهیه منحنی تراكمی ارتفاع – سطح 17

1-3-3-5- تعیین ارتفاع متوسط وزنی ، ارتفاع میانه وارتفاع بیشترین فراوانی 18

– ارتفاع متوسط وزنی 18

– ارتفاع میانه 18

– ارتفاع متوسط مستقیم 18

– ارتفاع بیشترین فراوانی(نمای ارتفاعی) 18

1-3-3-5- تهیه نقشه شیب از (DEM) 19

1-3-3-6- كلاس بندی نقشه شیب 19

1-3-3-7- تعیین مساحت كلاسهای شیب حوزه و زیرحوزه ها 19

1-3-3-8- تهیه نقشه جهت 19

1-3-3-9- تعیین توزیع مساحات كل حوزه نسبت به جهات جغرافیایی 20

1-3-4- برآورد موارد مربوط به شبكه آبراهه و شكل حوزه 20

1-3-4-1- تعیین ترتیب آبراهه های اصلی و فرعی 20

1-3-4-2- تعیین ضریب دو شاخه شدن 21

1-3-4-3- برآورد زمان تمركز 21

– رابطه برانزلی ویلیامز 21

– رابطه جیاندوتی 22

– رابطه كرپیچ 22

1-3-4-4- پروفیل طولی و شیب آبراهه اصلی 22

1-3-4-5- شیب ناخالص وخالص 22

1-4-4-6- تراكم شبكه رودخانه ها (Drainage density) 23

1-4-4-7- شكل آبراهه 23

1-4-4-8- شكل حوزه 24

1-4-4-9- ضریب فشردگی 24

1-4-4-10- ضریب شكل (Form factor) 25

1-4-4-11- طول و عرض مستطیل معادل حوزه (Equirolent Regtangular) 25

فصل دوم –استخراج اطلاعات فیزیوگرافی منطقه

1- موقعیت و وسعت 27

2-2- انجام موارد ذیل با استفاده از نقشه توپوگرافی 1:25000 27

2-2-1- تقسیم بندی منطقه تالوگ به واحد های هیدرولوژیك و غیرهیدرولوژیك 27

جدول2- 1 – راهنمای ترکیب زیرحوزه های بالا دست رودخانه شیرین آب 27

شکل 2-1- نقشه موقعیت واحدهای هیدرولوژیک حوزه تالوگ 28

2-2- 2- رقومی كردن نقشه ها 29

2-3- استخراج اطلاعات خصوصیات فیزیكی منطقه 29

2-3-1- مساحت و محیط زیر حوزه ها 29

2-3-2- تهیه مدل رقومی ارتفاع (DEM) … 29

2-3-3- تهیه جدول و نمودار هیپسومتریك توزیع سطح با ارتفاع 30

2-3-4- تهیه منحنی تراكمی ارتفاع – سطح 31

2-3-5- تعیین ارتفاع متوسط وزنی ، ارتفاع میانه وارتفاع بیشترین فراوانی 87

2-3-5-1- ارتفاع متوسط وزنی 87

2-3-5-2- ارتفاع میانه 87

2-3-5-3- ارتفاع متوسط مستقیم 87

2-3-5-4- ارتفاع بیشترین فراوانی(نمای ارتفاعی) 87

2-3-5 -5- تهیه نقشه شیب از (DEM) 88

2-3-5-6- كلاس بندی نقشه شیب 88

2-3- 5-7- تعیین مساحت كلاسهای شیب حوزه و زیرحوزه ها 89

2-3-5-8- تهیه نقشه جهت 93

2-3-5-9 تعیین توزیع مساحات كل حوزه نسبت به جهات جغرافیایی 93

2-4- برآورد موارد مربوط به شبكه آبراهه و شكل حوزه 95

2-4-1- تعیین ترتیب آبراهه های اصلی و فرعی 95

2-4-2- تعیین ضریب دو شاخه شدن 95

2-4-3- برآورد زمان تمركز 98

2-4-3-1- رابطه برانزلی ویلیامز 98

2-4-3-2- رابطه جیاندوتی 98

2-4-3-3- رابطه كرپیچ 98

2-4-2- پروفیل طولی و شیب آبراهه اصلی 99

2-4-2-1- شیب خالص و ناخالص 99

2-4 -3- تراكم شبكه رودخانه ها (Drainage density) 113

2-4-4- شكل آبراهه 114

2-4-5- شكل حوزه 114

2-4-5-1- ضریب فشردگی 114

2-4-6 – ضریب شكل 114

2-4-7- طول و عرض مستطیل معادل حوزه 115

فصل سوم–فرسایش

-مقدمه 118

2- هدف از تهیه طرح 120

3- موقعیت و شرح عمومی منطقه 120

3-1- حوزه آبخیز رودخانه شیرین آب 120

فصل چهارم –اصول و مفاهیم مربوط به فرسایش و روش های اندازه گیری آن

1- مقدمه 128

2- تعریف فرسایش 129

2-1- مرحله كنش و برداشت 129

2-2- مرحله حمل یا انتقال 130

2-3- مرحله رسوب گذاری یا تجمع مواد 130

3-روش های اندازه گیری فرسایش و رسوب 130

3-1- اندازه گیری در مرحله برداشت 130

3-2- اندازه گیری در مرحله انتقال 131

3-3- نمونه برداری از مواد معلق و تعیین دبی رسوبات معلق 131

3-4-نمونه برداری باركف و تعیین مقدار آن 132

3-5-اندازه گیری رسوب در محل رسوب گذاری 132

4- برآورد فرسایش و رسوب 133

4-1- طبقه‎بندی انواع مدل های برآورد فرسایش و رسوب 133

4-1-1- انتخاب مدل 135

4-1-2- معرفی برخی مدل های برآورد فرسایش و رسوب 136

4-1-2-1-مدل 136

4-1-2-2-مدل 136

4-1-2-3- مدل 137

4-1-2-4-معادله جهانی تلفات خاك 137

4-1-2-5- مدل پسیاك 137

4-1-2-6- مدل 138

5- مطالعات فرسایش و رسوب در ایران 137

6- فرایندها و اشكال مختلف فرسایش در حوزه های آبخیز 138

6-1- فرسایش ورقه ای 139

6-2- فرسایش شیاری 140

6-3- فرسایش آبراهه ای 142

6-4- فرسایش خندقی 143

6-5- فرسایش بدلند یا هزار دره 144

7-6- فرسایش كناره ای 146

فصل پنجم – جمع بندی و پیشنهادها

5-1- روشهای مبارزه با فرسایش 149

5-2- عملیات بیولوژیک (مبارزه غیر مسیقیم) 150

1- استفاده صحیح از زمین 150

2- مدیریت زراعی 151

2-1- استقرارپوشش گیاهیمناسب 151

2-1-1- بذر کاری 152

2-1-2- بذر پاشی 152

2-1-3-کپه کاری 153

2-1-4- بوته کاری 153

2-1-5-درختکاری 154

2-2- مالچ پاشی 154

2-3- انجام شخم مناسب 155

6-4-عملیات مکانیکی( مبارزه مستقیم) 155

6-4-1- بانکت بندی 156

6-4-1-1- بانکت شیبدار 156

6-4-1-2-بانکت افقی 157

6-5- شمع کوبی 158

6-6- سدهای چپری 158

6-7- سدهای سبک فلزی 159

6-8- سدها ی خشکه چین 160

6-9-جمع بندی و پیشنهادات 164

منابع مورد استفاده 166

فهرست اشکال

شكل1- 1- نقشه موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه در استان خوزستان 14

شكل 1-2- نقشه موقعیت جغرافیایی و راههای ارتباطی منطقه مورد مطالعه 15

شکل2-2- مدل رقومی ارتفاع (DEM) حوزه تالوگ 30

شكل 2-3 – نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T1) 32

شكل 2-4- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T1) 32

شكل2-5- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T2) 33

شكل 2-6- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T2) 33

شكل 2-7- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T3) 35

شكل 2-8 – منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T3) 35

شكل 2-9- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T4) 36

شكل 2-10- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T4) 36

شكل 2-11- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T5) 38

شكل 2-12- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T5) 38

شكل 2-13- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T6) 39

شكل 2-14- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T6) 39

شكل 2-15- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T7) 40

شكل 2-16- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T7) 41

شكل 2-17- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T8) 42

شكل 2-18- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T8) 42

شكل 2-19- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T9) 44

شكل 2-20- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T9) 44

شكل 2-21- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T10) 45

شكل 2-22- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T10) 45

شكل 2-23- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T11) 47

شكل 2-24- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T11) 47

شكل 2-25 – نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T12) 48

شكل 2-26- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T12) 48

شكل 2-27- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T13) 50

شكل 2- 28 – منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T13) 50

شكل 2-29- نمودار آلتیمتری زیرحوزه (T14) 51

شكل 2-30- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T14) 51

شكل 2-31- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T15) 53

شكل 2-32- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T15) 53

شكل 2-33- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T16) 54

شكل 2-34- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T16) 54

شكل2-35- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T17) 56

شكل2-37- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 57

شكل 2-38- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T18) 57

شكل2-39- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T19) 59

شكل 2-40- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T19) 59

شكل2-41- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 60

شكل 2-42- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T20) 60

شكل2-43- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T21) 62

شكل 2-44- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T21) 62

شكل2-45- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 63

شكل 2-46- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T22) 63

شكل2-47- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T23) 65

شكل 2-48- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T23) 65

شكل2-49- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 66

شكل 2-50- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T24) 66

شكل2-51- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T25) 68

شكل2-52- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T25) 68

شكل2-53- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 69

شكل 2-54- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T26) 69

شكل2-55- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T27) 71

شكل 2-56- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T27) 71

شكل2-57- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 72

شكل 2-58- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T28) 72

شكل2-59- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T29) 74

شكل 2-60- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T29) 74

شكل2-61- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 75

شكل 2-62- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T30) 75

شكل2-63- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T31) 77

شكل 2-64- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T31) 77

شكل2-65- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 78

شكل 2-66- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T32) 78

شكل2-67- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T33) 80

شكل 2-68- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T33) 80

شكل2-69- نمودار آلتیمتری زیر حوزه 81

شكل 2-70- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T34) 81

شكل2-71- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T35) 82

شكل 2-72- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T35) 83

شكل2-73- نمودار آلتیمتری زیر حوزه ( T36) 84

شكل 2-74- منحنی هیپسومتری زیر حوزه ( T36) 84

شكل2-75- نمودار آلتیمتری کل حوزه 85

شكل 2-76- منحنی هیپسومتری کل حوزه ( T) 85

شكل 2-77- نقشه هیپسومتری حوزه بالادست رودخانه شیرین آب 86

شكل 2-79- نقشه شیب حوزه بالادست رودخانه شیرین آب 92

شكل 2-80- نقشه جهت حوزه بالادست رودخانه شیرین آب 94

شکل 2-81- نقشه شبکه آبراهه های حوزه بالادست رودخانه شیرین آب 97

شكل 2-82- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T1) 100

شكل 2-83- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T2) 100

شكل 2-84- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 100

شكل 2-85- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T4) 101

شكل 2-86- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T5) 101

شكل 2-87- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 101

شكل 2-88- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T7) 102

شكل 2-89- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T8) 102

شكل 2-90- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 102

شكل 2-91- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T10) 103

شكل 2-92- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T11) 103

شكل 2-93- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 103

شكل 2-94- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T13) 104

شكل 2-95- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T14) 104

شكل 2-96- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 104

شكل 2-97- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T16) 105

شكل 2-98- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T17) 105

شكل 2-99- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 105

شكل 2-100- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T19) 106

شكل 2-101- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T20) 106

شكل 2-102- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 106

شكل 2-103- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T22) 107

شكل 2-104- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T23) 107

شكل 2-105- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 107

شكل 2-106- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T25) 108

شكل 2-107- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T26) 108

شكل 2-108- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 108

شكل 2-109- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T28) 109

شكل 2-110- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T29) 109

شكل 2-111- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 109

شكل 2-112- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T31) 110

شكل 2-113- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T32) 110

شكل 2-114- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 110

شكل 2-115- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T34) 111

شكل 2-116- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه (T35) 111

شكل 2-117- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص حوزه 111

شكل 2-118- پروفیل طولی ، شیب خالص و ناخالص کل حوزه (T) 112

شكل3- 1- وضعیت افزایش جمعیت و كاهش منابع در سه قرن اخیر(نقل از هادسون 1982) 118

شکل 3-2- موقعیت منطقه مورد مطالعه در پهنه ایران به همراه زیر حوزه های آن 123

شکل3-3 نمایی از تركیب رنگ 432 تصویر ماهواره لندست 126

شکل 4-1- فرسایش ورقه ای در روی سازند آغاجاری 140

شکل 4-2- فرسایش شیاری روی دامنه 141

شكل 4-3 نمایی از فرسایش آبراهه ای در محدوده مورد مطالعه 142

شکل 4-4-گسترش خندق و فرسایش آبراهه ای در پایین دست اراضی دیم زار 144

شكل 4-5 نمای عکس هوایی و حالت ریز بافت آن در حوزه آبخیز شیرین آب (زیر حوزه های 33و32 و 35)……………………………………………………………………………………………………………………………. 145

فهرست جداول

جدول2- 1 – راهنمای ترکیب زیرحوزه های بالا دست رودخانه شیرین آب 27

جدول2- 2 – مساحت و محیط حوزه تالوگ به تفکیک زیر حوزه ها 29

جدول 2-3- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T1 ) 31

جدول 2-4- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T2 ) 32

جدول 2-5- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T3 ) 34

جدول 2-6- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T4 ) 35

جدول 2-7- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T5 ) 37

جدول 2-8- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T6 ) 38

جدول 2-9- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T7 ) 40

جدول 2-10- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T8 ) 41

جدول 2-11- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T9 ) 43

جدول 2-12- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T10 ) 44

جدول 2-13- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T11 ) 46

جدول 2-14- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T12 ) 47

جدول 2- 15- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T13 ) 49

جدول 2-16- توزیع كلاس های ارتفاعی زیرحوزه ( ‏T14 ) 50

جدول 2-17- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T15) 52

جدول 2-18- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T16) 53

جدول 2-19- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T17) 55

جدول 2-20- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T18) 56

جدول 2-21- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T19) 58

جدول 2-22- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T20) 59

جدول 2-23- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T21) 60

جدول 2-24- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T22) 62

جدول 2-25- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T23) 64

جدول 2-26- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T24) 65

جدول 2-27- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T25) 67

جدول 2-28- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T26) 68

جدول 2-29- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T27) 69

جدول 2-30- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T28) 71

جدول 2-31- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T29) 73

جدول 2-32- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T30) 74

جدول 2-33- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T31) 76

جدول 2-34- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T32) 77

جدول 2-35- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T33) 79

جدول 2-36- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T34) 80

جدول 2-37- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T35) 82

جدول 2-38- توزیع كلاس های ارتفاعی زیر حوزه ( T36) 83

جدول 2-39- توزیع كلاس های ارتفاعی کل حوزه ( T) 84

جدول2-40- مشخصات توپوگرافی حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفكیك زیر حوزه ها 87

جدول (2-41) توزیع كلاس های شیب حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفكیك زیرحوزه ها 89

جدول 2-42- شیب متوسط وزنی حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفكیك زیر حوزه ها 91

جدول 2-43- توزیع طبقات جهات جغرافیایی حوزه بالادست رودخانه شیرین آب 93

جدول 2-44 – خصوصیات مربوط به رتبه بندی آبراهه های حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفكیك زیر حوزه ها 95

جدول 2-45- زمان تمركز حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفکیک زیر حوزه ها 99

جدول 2-46 – شیب خالص و ناخالص حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفکیک زیر حوزه ها 112

جدول 2-47- مقادیر تراكم زهكشی حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفكیك زیر حوزه ها 113

جدول 2-48 – مقادیر ضریب فشردگی حوزه بالادست رودخانه شیرین آب به تفكیك زیر حوزه ها 114

جدول 1-3: نسبت اندازه جمعیت تهران و حومه به درصد در دوره های مختلف سرشماری …………………………………………..130

جدول 2-3: مشخصات كاربری اراضی منطقه 1 تهران 1385.. .134

جدول 1-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد برحسب

محدوده جغرافیایی فعالیت و استان………………………………………………………………………………………………………………..231

جدول 2-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

های آن ها برحسب نوع فعالیت عمده ی سازمان و استان………………………………………………………………………………232

جدول 3-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

های آن ها برحسب نوع فعالیت عمده ی سازمان و استان………………………………………………………………………………234

جدول 4-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

های آن ها برحسب نوع فعالیت عمده ی سازمان و استان……………………………………………………………………………….235

جدول 5-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

های آن ها برحسب نوع فعالیت عمده ی سازمان و استان……………………………………………………………………………….236

جدول 6-4: تعداد نیروی انسانی فعال در سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان

های مردم نهاد و شعبه های آن ها برحسب سطح تحصیلات و استان…………………………………………………………….237

جدول 7-4: تعداد نیروی انسانی فعال در سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان

های مردم نهاد و شبعه های آن ها بر حسب نوع همكاری، جنس و استان……………………………………………………238

جدول 8-:4 : فروانی تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و

شعبه های آن ها برحسب دارا بودن امكانات و تجهیزات عمومی و استان………………………………………………………….240

جدول 9-4: فراوانی تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و

شعبه های آن ها برحسب دارار بودن امكانات و تجهیزات عمومی و استان…………………………………………………………241

جدول 10-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

های آن ها برحسب دارا بودن امكانات و تجهیزات عمومی و استان…………………………………………………………………….242

جدول 11-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد غیردولتی

و شعبه های آن بر حسب وضعیت مكان سازمان و استان………………………………………………………………………………….243

جدول 12-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد برحسب

بالاترین مرجع تصمیم گیری و استان…………………………………………………………………………………………………………………..244

جدول 13-4 : سازمان های مردم نهادNGO)) و سازمان های ایمان محور (FBO) در محله های منطقه 1 شهر تهران ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………246

جدول 14-4: تعداد فرزندان تحت پوشش خیریه بهنام دهش پور……………………………………………………………………..250

جدول 15-4: گزارش واحد تحقیق و بررسی صورت گرفته در مؤسسه همای رحمت « طی سال1389 » …..253

جدول 16-4 : کارهای عمرانی گروه بانوان نیکوکار در آسایشگاه خیریه کهریزک……………………………………………258

جدول جدول1-5 : جنسیت پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………..270

جدول2-5 : سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………………………….271

جدول3-5 : میزان تحصیلات پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………..272

جدول4-5 : وضعیت تاهل پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………….273

جدول5-5 : پاسخ های مربوط به سوال 1…………………………………………………………………………………………………………..274

جدول6-5 : پاسخ های مربوط به سوال 2……………………………………………………………………………………………………………275

جدول7-5 : پاسخ های مربوط به سوال 3………………………………………………………………………………………………………….276

ج جدول8-5 : پاسخ های مربوط به سوال 4……………………………………………………………………………………………………..277

جدول9-5 :آزمون فرض اول ………………………………………………………………………………………………………………………….278

جدول10-5 : پاسخ های مربوط به سوال 7……………………………………………………………………………………………………….279

جدول11-5 : آزمون فرض اول …………………………………………………………………………………………………………………………280

جدول12-5 : پاسخ های مربوط به سوال9 ……………………………………………………………………………………………………….281

جدول13-5 : پاسخ های مربوط به سوال 10…………………………………………………………………………………………………….282

جدول14-5 : پاسخ های مربوط به سوال 11………………………………………………………………………………………………….283

جدول15-5 : پاسخ های مربوط به سوال12………………………………………………………………………………………………………284

جدول16-5 : پاسخ های مربوط به سوال 13………………………………………………………………………………………………………………………..285

فهرست نمودار ها

نمودار 1-1: مدلH.Leavitt(هویت سازمانی با همه اركان آن) ………23

نمودار 2-1: مؤلفه های پنجگانه سازمان های مردم نهاد ..25

نمودار 3-1: ورودی ها و خروجی های سیستم مدیریت شهری ..40

نمودار 4-1: اجزای تشكیل دهنده تعریف واحد برنامه ریزی محله 45

نمودار 1-2: اجرای توسعه با مؤلفه پایداری ………107

نمودار 2-2: توسعه پایدار و مؤلفه های 3 گانه آن به همراه ا جرای مرتبط با آن …………………………………………..115

نمودار 3-2: چارچوب شاخص های توسعه پایدار شهری (تفكیك شاخص های كاربردی در شهر) …………………………………………..116

نمودار 4-2: نظریه توسعه پایدار در مقیاس محلی…. ..122

نمودار1-5 : جنسیت پاسخ دهندگان دهندگان …………………………………………………………………………………270

نمودار2-5 : سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………………………271

نمودار3-5 : میزان تحصیلات پاسخ دهندگان…………………………………………………………………………………………………272

نمودار4-5 : وضعیت تاهل پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………..273

نمودار 5-5 : پاسخ های مربوط به سوال 1…………………………………………………………………………………………………………………………274

نمودار6-5 : پاسخ های مربوط به سوال2…………………………………………………………………………………………………………275

نمودار7-5 : پاسخ های مربوط به سوال 3………………………………………………………………………………………………………..276

نمودار8-5 : پاسخ های مربوط به سوال 4……………………………………………………………………………………………………….277

نمودار 10-5 : پاسخ های مربوط به سوال 7……………………………………………………………………………………………………279

نمودار12-5 : پاسخ های مربوط به سوال 9………………………………………………………………………………………………………281

نمودار13-5 : پاسخ های مربوط به سوال10……………………………………………………………………………………………………282

نمودار14-5 : پاسخ های مربوط به سوال 11………………………………………………………………………………………………….283

نمودار 15-5 : پاسخ های مربوط به سوال12 ………………………………………………………………………………………………….284

نمودار 16-5 : پاسخ های مربوط به سوال 13……………………………………………………………………………………..285

نمودار 17-5 : پاسخ های مربوط به سوال 14……………………………………………………………………………………286

نمودار 18-5 : پاسخ های مربوط به سوال 15 …………………………………………………………………………………..286

نمودار 19-5: پاسخ های مربوط به سوال 16 ……………………………………………………………………………………287

فهرست نقشه ها

نقشة شماره 1-3: محدودة شهر تهران ……………..127

نقشه شماره 2-3: وضعیتتوپوگرافیشهر تهران ……..128

نقشه شماره 3-3: پراكندگی فعال ترین گسل های استان تهران و شهر تهران 129

نقشه شماره 4-3: سازمان فضایی و كالبد شهر تهران …131

نقشه شماره 5-3: نقشه موقعیت منطقه 1 شهر تهران ….133

نقشه شماره 6-3: نقشه نواحی 10 گانه منطقه 1 شهر تهران133

نقشه شماره 7-3: نقشه كاربری اراضی منطقه 1 شهر تهران135

نقشه شماره 8-3: نقشه محله دركه ……………….141

نقشه شماره 9-3: نقشه محله زعفرانیه ……………145

نقشه شماره 10-3: نقشه محله دربند ……………..149

نقشه شماره 11-3: توزیع فضای بازار در محله تجریش ..157

نقشه شماره 12-3: توزیع فضای اماكن مذهبی در محله تجریش 158

نقشه شماره 13-3: نقشه محله دارآباد ……………160

نقشه شماره 14-3: نقشه محله سوهانك …………….166

نقشه شماره 15-3: نقشه محله اراج ………………175

نقشه شماره 16-3: نقشه محله ازگل (كاربری اراضی) …182

نقشه شماره 17-3: نقشه محله گلابدره……………..190

نقشه شماره 18-3: نقشه محله نیاوران (كاربری اراضی)197

نقشه شماره 19-3: نقشه محله باغ فردوس ………….205

نقشه شماره 20-3: نقشه محله حصار بوعلی …………210

1-1 بیان مسئله:

بی شک رشد و توسعه شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت شهری در دهه های اخیر تأثیرات مهمی در شكل گیری وكاركردهای سازمان های ایمان محور( سام ) مانند همه تشکل ها و موسسات فرهنگی و اجتماعی که در امور اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی شهرها، بوی‍‍ژه مدیریت و توسعه پایدار آنها نقش هایی ایفا می کنند، بطوری كه این روند، لزوم توجه و شناخت علمی اثرات توسعه ای این سازمان ها را دو چندان نموده است، برای مثال، نقش سازمان های ایمان محور درتوسعه اجتماعی- اقتصادی اجتماعات کوچک محلی درکانادا، استرالیا، مصر ،آمریکا

سازمان های ایمان محور، به سازمان،گروه ، برنامه یا پروژه ای اطلاق می شود که خدمات انسانی را به وسیله عامل ایمان تنیده شده با خدمات ارائه می دهد.عامل ایمان، بخش جدایی ناپذیرسازمان است که از طریق رهبران، نیروی کار و داوطلبان آن ابراز می گردد و به خدمات آن ها گره خورده است( رهبر ،احسان؛ 1391: صص 90-87).سازمان های ایمان محور در محله هایی شکل پیدا می کنند که در آنها فعالیت ها و امور مختلف زندگی روزمره انسانی، از مذهب و اعتقادات دینی متأثر می شوند. دسته اول سازمان هایی هستند که اساس تشکیل آنها بر اساس ایمان است مثل کلیسا ها، مسجدها و دیگر مکان هایی که خدا را عبادت می کنند. دسته دوم سازمان هایی هستند که اساس تشکیل آنها ایمان نیست و هدف آنها کسب سود هم نیست، اما به سازمان های ایمانی وابسته اند مثل بنیاد ها و مؤسسه های خیریه و انجمن های حمایت از بانوان بی سرپرست. از یک طرف سازمان های ایمان محور به مفهوم عام خود، همواره زمینه ساز و تقویت كننده هویت،خاطره های معنوی و حس تعلق به مكان در شهرهای مختلف جهان می باشند. از طرف دیگر به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر ماهیت مسائل شهری و پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مسئله به منظور حل پایدار آنها (از جمله اثرات عملكردی اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی این نوع سازمانهای محلی)را اجتناب ناپذیر ساخته است. پژوهش ها و مطالعات زیادی در دو دهه اخیر در مورد انواع آثار كاركردی این سازمان ها در محیط شهری، صورت گرفته که همه به نوعی سیاست گذاری برنامه ریزی و مدیریت شهری را از خردترین واحد یعنی محله در شهر هدف قرار داده اند(madanipour,2003).در عصر جهانی شدن که در آن اغلب جوامع بشری درحال دور شدن از معنویت و شخصی شدن دین و جدا کردن آن از زندگی روزمره انسانی است، سازمان های ایمان محور سعی دارند نقش هایی را در استخوانبندی و هویت بخشی به شهرها و حتی محلات ایفا کنند. سازمان های ایمان محور در طول تاریخ صرف نظر از کارکرد اصلی خود که همانا برگذاری مراسم آیینی بوده، کارکردهایی به طور مستقیم و غیرمستقیم برعهده داشته اند.

شهر تهران نیز با قرار گرفتن در مسیرتحولات شدید جمعیتی و شهر نشینی و به تبعیت از رویه ی حاکم بر نظام برنامه ریزی کشور، باید اصول مربوط به همخوانی این مراکز حیاتی با نیاز های جمعیتی شهر و حوزه نفوذ را روشن کرده و در جهت رفع نارسایی ها وکاستی های موجود، پیشنهاد و راهکار مناسب ارائه نماید. محله های منطقه 1 شهر تهران نیز از این مقوله جدا نیستند و حامل بناهای فرهنگی ، مذهبی و دینی می باشند. با این وصف این مسئله در ذهن ایجاد می شود که وجود این سازمان های ایمان محور در محله های منطقه 1 تهران چه نقشی درتاًمین و یا تعدیل نیاز های جمعیتی و دستیابی به اصول و معیارهای مدیریت و توسعه پایدار محله ای دارند؟ در این پایان نامه تلاش می گردد تا با یک بررسی، وضعیت كاركردی سازمان های ایمان محور را از نظر سنخیت با سازمان های محله محور و ایفای نقش آنها در تحقق برخی از شاخص های پایداری شهری، بویژه در نیاز های اساسی شهروندان و در نتیجه كمك به تحققمدیریت پایدارمحله ای مورد تحلیل قرار گیرد.

1-2 سؤالات تحقیق:

1 ) آیا سازمانهای ایمان محور از حیث مفهومی و کارکردی با سازمانهای محله محور قابل انطباق هستند؟

2) این سازمانها در شکل گیری و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای در محدوده مورد مطالعه (خصوصاً محلات منطقه 1 تهران) چه کارکردی می توانند داشته باشند؟

1-3 فرضیه های تحقیق:

در منطقه مطالعاتی ( خصوصاً محلات منطقه 1 تهران) ، سازمانهای ایمان محور و محله محور، از حیث کارکردی قابل انطباق هستند.

مهمترین وجوه کارکردی این سازمانها در سطح مدیریت و توسعه محله، شناخت ،آگاهی ، تعلیم و توجه در زمینه های خدمات اجتماعی – آموزشی، زیست محیطی بویژه نیازهای اساسی ساکنان است.

1-4 اهداف تحقیق :

اهداف اساسی این رساله دستیابی به موارد زیر می باشد :

1. شناخت کارکردها و نقش های سازمانهای ایمان محور محله ای در کشورهای مختلف جهان در نحوه و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای.

1. بررسی کارکردها و فعالیت های این سازمانها در کاهش بحران ها، فقر و مشکلات مردم در سطح محله های شهری.

1. دستیابی به الگویی تلفیقی از این سازمانها برای تسهیل فعالیت های مدیریتی و جلب مشارکت های بیشتر مردم در سطح محلات شهری.

اهمیت جذب سرمایه مشتری ……………………………………………………………. 40

بخش دوم: بازاریابی

مقدمه ………………………………………………………………………………………… 43

تعریف بازاریابی ……………………………………………………………………………. 43

اهمیت بازاریابی …………………………………………………………………………… 45

مؤلفه­های فرآیند بازاریابی ……………………………………………………………. 47

الف) محیط بازار …………………………………………………………………….. 47

1- محیط كلان …………………………………………………………………………. 48

2- محیط خرد …………………………………………………………………………. 48

ب) سیستم­های اطلاعات بازاریابی …………………………………………………. 49

ج) برنامه ­ریزی بازاریابی …………………………………………………………. 50

د) فرآیند اجرای بازاریابی …………………………………………………………….. 50

ه) سیستم كنترل و نظارت ………………………………………………………… 51

اهمیت بازاریابی خدمات بانکی …………………………………………………… 52

الف) تبلیغ با هدف اطلاع رسانی……………………………………………….. 53

ب) تبلیغ با هدف ترغیب ……………………………………………………………….. 53

ج) تبلیغ با هدف یادآوری ………………………………………………………… 53

بخش سوم: بازاریابی اجتماعی

مقدمه …………………………………………………………………………….. 54

مبنای اجتماعی بازاریابی: تأمین نیازهای انسانی…………………………….. 55

تفاوت بازاریابی تجاری و بازاریابی اجتماعی …………………………………… 56

مفهوم بازاریابی اجتماعی ……………………………………………………… 59

تاریخچۀ پیدایش بازاریابی اجتماعی ……………………………………………… 62

تعریف بازاریابی اجتماعی ………………………………………………………… 63

دیدگاه بازاریابی اجتماعی ………………………………………………………… 65

ابعاد بازاریابی اجتماعی …………………………………………………………. 66

مراحل انجام یك برنامه بازاریابی اجتماعی ………………………………….. 67

مدل عمومی استراتژی بازاریابی اجتماعی …………………………………….. 68

جنبه­های بازاریابی اجتماعی در صنعت بانكداری ……………………………….. 71

آمیخته بازاریابی …………………………………………………………… 72

بخش چهارم: بررسی مطالعات انجام شده

مطالعات انجام شده در ایران …………………………………………………. 74

مطالعات انجام شده در سایر کشورها ……………………………………….. 80

بخش پنجم: چارچوب نظری تحقیق …………………………………….. 82

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه ……………………………………………………………………….. 84

3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………….. 84

3-3- فرایند تحقیق ……………………………………………………………….. 84

3-4- جامعه آماری …………………………………………………………………. 85

3-4- حجم نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………….. 86

3-5- ابزار جمع­ آوری داده ها ……………………………………………………………. 86

3-6- روایی و پایایی پرسش نامه …………………………………………………… 86

3-6-1- روایی ………………………………………………………………………….. 87

3-6-2- پایایی ………………………………………………………………………… 87

3-7- روش جمع ­آوری داده ­ها ………………………………………………………. 87

3-8- روش­های تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………….. 87

پرسش نامه ………………………………………………………………………….. 89

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل

4-1-مقدمه …………………………………………………………………………….. 95

4-2-آمار توصیفی …………………………………………………………………….. 95

4-2-1- ویژگی های فردی پاسخگویان ……………………………………………….. 95

4-2-2- وضعیت سپرده در موسسه مهر ……………………………………………. 97

4-2-3- میزان فعالیت بازاریابی اجتماعی ……………………………………………….. 99

4-2-4- مناسب بودن رسانه­های بازاریابی اجتماعی …………………………….. 100

4-2-5-ارزش برندموسسه مالی و اعتباری مهر …………………………………..

4-2-6- ارزش سهام موسسه مالی و اعتباری مهر ………………………………. 104

4-2-7- ارتباطات سهام در رسانه بازاریابی اجتماعی …………………………….. 106

4-2-8- محتوای پیام رسانه بازاریابی اجتماعی ………………………………………. 108

4-3- آمار استنباطی ………………………………………………………………….. 110

4-4- تاثیر رسانه­های بازاریابی اجتماعی بر سپرده­ گذاری در موسسه مالی مهر…… 115

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه ……………………………………………………………………… 119

5-2- خلاصه تحقیق ………………………………………………………………. 119

5-3- نتیجه­گیری ……………………………………………………………….. 124

5-4- پیشنهادهای تحقیق …………………………………………………………. 127

5-4-1- پیشنهادها براساس نتایج تحقیق ……………………………………… 127

5-4-2- پیشنهادها برای تحقیقات آتی ……………………………………………. 128

چکیده:

هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش رسانه­های بازاریابی اجتماعی در سپرده­گذاری مشتریان موسسه مالی و اعتباری مهر در استان تهران بود. تحقیق حاضر از نظر روش توصیفی و از نوع همبستگی بوده كه به­لحاظ هدف، كاربردی است که به شیوه تحقیقات میدانی به جمع­آوری داده­ها پرداخته است. جامعه آماری تحقیق شامل مشتریان موسسه مالی مهر در شهر تهران بود که باتوجه با این­که تعداد آنها، نامشخص است، حجم جامعه آماری نامحدود درنظر گرفته شد و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران برای جوامع نامشخص استفاده شد، که تعداد نمونه 384 نفر برآورد گردید. ابزار اصلی جمع­آوری اطلاعات پرسشنامه بود، که روایی آن به­وسیله پانل متخصصان و پایایی آن به­وسیله محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای بخش­های مختلف پرسشنامه احراز شد. نتایج بدست آمده نشان داد که پاسخگویان بیشترین استفاده را از رسانه تلویزیون دارند و رسانه بازاریابی اجتماعی می­تواند بیشترین تاثیر را در تعهد به اصول اخلاقی اجتماعی و انسانی داشته باشد. در بررسی ارزش سهام رسانه بازاریابی اجتماعی نقش افزایش ضریب ماندگاری مشتریان قبلی و زیادشدن رضایتمندی آنها از موسسه مالی و اعتباری مهر را دارد. در بررسی ارتباطات سهام رسانه نقش تبیین نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت­های مطرح در خصوص خدمات و تسهیلات موسسه مالی و اعتباری را دارد. در بررسی تاثیر رسانه بازاریابی اجتماعی بر قصد سپرده­گذاری در موسسه مالی مهر، از رگرسیون لجستیک بهره­گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که متغیر سن، متغیر متوسط درآمد ماهیانه در گام، متغیر تعداد اعضای خانواده، متغیر فعالیت بازاریابی، متغیر مناسب­بودن رسانه، متغیر ارزش برند و متغیر ارتباطات سهام وارد معادله شد. ضریب منفی متغیرهای سن، میزان درآمد، میزان مناسب­بودن رسانه و میزان ارتباطات سهام نشان از تاثیر منفی این متغیرها دارد و نشان می­دهد که با افزایش میزان سن، میزان درآمد، تناسب رسانه بازاریابی اجتماعی و ارتباطات سهام میزان سپرده­گذاری کاهش می­یابد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

در این فصل از تحقیق كلیات تحقیق مطرح میشود. در این فصل در ابتدا مساله تحقیق بیان می­شود که شرح مشکل و ارایه آنها به شکل سوال کلیدی برای پاسخ به كمك تحقیق است. در گام بعدی ضرورت و اهمیت تحقیق بیان می­شود، که چرایی انجام کار و معرفی کاربران احتمالی نتایج تحقیق است. اهداف تحقیق، که روند و نتایج تحقیق را مشخص می­کند در گام بعدی تدوین می­شود و آنچه تحقیق به­دنبال انجام آن است، مشخص می­شود و باتوجه به اهداف فرضیه­ها یا سؤال­های تحقیق مطرح می­شود که مسیری برای اجرای تحقیق است. همچنین در این فصل محدودهای تحقیق، پیشینه تحقیق و تعریف عملیاتی واژه­ های برای برداشت مشترک از مفاهیم طرح می­شود.

2-1- بیان مسأله

تجهیز منابع همواره اصلی ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بانک ها وجوه مازاد را جمع آوری و با دادن وام به متقاضیان، وظیفه سنتی خود یعنی واسطه گری را میان سپرده گذاران و وام گیرندگان ایفا می­نمایند (توكل،1383). معمولاً در فعالیت­های یک بانک، جذب منابع مالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. گرچه عواملی چون صنعتی­شدن جوامع، گسترش و تحول در فعالیت­های اجتماعی و در نتیجه پدیدارشدن نیازهای جدید از عوامل مهم و اثرگذار در ایجاد و گسترش نهادهای مالی بوده­اند، ولی توسعه و پیشرفت­های اقتصادی نیز یکی از مهمترین عوامل در گسترش و تحول این نهادها به­شمار می­روند(رازانی،1382)، در واقع نهادهای مالی جهت تسهیل در پیشرفت­های دیگر نهادهای اقتصادی شکل گرفته­اند و لذا می­توان عنوان نمود وجود نهادها و بازارهای مالی پیشرفته همراه با به­کارگیری روش­های نوین، با درجه توسعه­یافتگی یک کشور ارتباط مستقیم دارد(حق­شناس كاشانی،1382). در این شرایط جذب بیشتر منابع مالی و رقابت مؤثر در جذب این منابع توسط گروه­های مختلف بانکی از موضوعاتی است که مورد توجه نهادهای مالی و اعتباری قرار داشته و دارد. امروزه به جز رقابت بین گروه­های بانکی دولتی و خصوصی موجود، ایجاد بانک­های خصوصی جدید، مؤسسات مالی و اعتباری جدید و همچنین گسترش دامنه فعالیت مؤسسات قرض­الحسنه نیز مزید برعلت شده و لذا در سیستم بانکی کشور در جذب منابع مالی به رقابت پرداخته­اند (فروزنده،1379).

در جهان امروز جذب منابع مالی آنقدر برای بانک­ها مهم و حیاتی می­باشد که رقابت بسیار شدیدی در این زمینه بین آنها ایجاد نموده است. یکی از شواهد عمده ارائه خدمات نوین، جلب اطمینان و توجه و تشویق بیشتر مردم برای سپرده­گذاری در بانک­ها می باشد. در این راستا و طی چند دهه اخیر گسترش رسانه­های بازاریابی اجتماعی مانند شبکه­های اجتماعی، اینترنت، شبکه­های ماهواره ای و.. زمینه­های جدیدی جهت جذب بیشتر منابع بانکی و ارائه خدمات بهتر و سریع­تر به مشتریان به­وجود آمده است. هدف رسانه­های بازاریابی اجتماعی تشریح جایگاه و معرفی توانمندی­های یک بانک و ایجاد روشنگری­های لازم در مورد شرایط و موقعیت منحصر به فرد آن بانک در زمینه ارائه خدمات به مشتریان است(خضرا،1385).

در بانکداری نوین مشتریان برای سپردن وجوه خود به بانک­ها انگیزه­های متفاوتی دارند. بنابراین شایسته است در بازار رقابتی کنونی که با خصوصی­شدن تعداد زیادی از بانک­های دولتی همراه است، بانک­ها هرچه سریعتر برای جذب منابع از یک­سو و حفظ مشتریان خویش از سوی دیگر چاره­اندیشی نمایند(خواجه­زاده،1383). از سوی دیگر امروزه قضاوت مشتری در امور بانکی براساس میزان توانمندی بانک در کمک به حل معضلات و توسعه تجارت استوار است. امنیت، سرعت تراکنش، دوستی با مصرف­کننده و راحتی، سهولت استفاده، اعتماد و مسائل مربوط به حریم خصوصی از مهمترین عوامل در انتخاب بانک توسط مشتری می­باشند(طاهری بروجنی، 1379).

امروز شیوه­های نوآورانه، مشتری­مداری موثر، ارائه تکنولوژی­های کارآمد، سرویس­دهی و خدمات مورد نظر مشتری را طلب می­کند که هر بانکی در این امور موفق­ترعمل کند در بازار رقابتی نیز موفق به جذب منابع بیشتر و در نتیجه دوام، بقای دائمی و بهره­وری بالاتر خواهد بود(مغویی­نژاد،1378). سازمان­های جدید برای پاسخگویی به وظایف و رسیدن به انتظارات، به رویکردهای بازاریابی اجتماعی روی آورده­اند. به­وضوح می­توان تاکید قابل توجه تعدادی از بانک­های کشور را به ابعاد مختلف بازاریابی اجتماعی مشاهده نمود. نکته مهمی که در این خصوص می­توان اظهار داشت، توجه به ابعاد تبلیغاتی و اطلاع­رسانی این فعالیت­ها است(اداره روابط عمومی،1378).

فلسفه بازاریابی اجتماعی در بانک­ها این است که مدیران بانک­ها باید به مشتریان خود نشان دهند که در کنار منافع بانک، به رفاه آنان و منافع جامعه نیز توجه دارند. در صورتی که بانک­ها قادر نباشند پایبندی خود به مسئولیت­های اجتماعی نشان دهند، بخش مهمی از کارکرد و منافع بازاریابی اجتماعی و تاثیر آن بر تقویت برند خود را از دست خواهند داد(ابونوری و سپانلو،1384). از طرف دیگر، در صورتی که قابلیت لازم برای اثبات این پابندی را دارا باشند، علاوه بر حفظ مشتریان و جلب وفاداری آنان، قادر خواهند بود مشتریان بیشتری را به سوی خود جلب نمایند.

در بازاریابی اجتماعی تلاش در جهت تاثیرگذاری روی عقاید و رفتار جامعه است، و از این دیدگاه به­عنوان فرآیندی برنامه­ریزی شده برای تاثیرگذاری روی رفتار اختیاری گروه مخاطب جهت نیل به یک هدف اجتماعی یاد می­شود(انیو و ویت،1389). در بازاریابی اجتماعی مخاطبین متفاوتی مدنظر هستند و توجه به آنها برای کسب موفقیت ضروری است، شناسایی و توجه به گروه­های داخلی و گروه­های خارجی(بازاریابی درونیو بیرونی) در برنامه بازاریابی اهمیت بسیاری دارد. تداوم تغییر رفتار اجتماعی تنها با تغییر در سیاست­های جامعه امكان­پذیر است و در این عرصه حمایت رسانه­ای مكملی موثر برای بازاریابی اجتماعی محسوب می­گردد. توجه به این عناصر تشکیل­دهنده آمیزه بازاریابی، كه امروزه از شكل سنتی پیشین خود خارج شده و گسترش پیدا كرده است، موفقیت یک برنامه بازاریابی اجتماعی را تضمین خواهد کرد(سلیمانی بشلی و باروتیان،1388).

برای موفقیت در بازاریابی اجتماعی باید پیام­ها را در جایی ارائه كرد كه مخاطب حضور داشته باشد. استفاده از روزنامه­های محلی، فروشگاه­های بزرگ، گروه­های موسیقی و… از این جمله به­شمار می­روند و از این رو بازاریابی اجتماعی بسیار وسیع­تر از تبلیغات تلویزیونی است. استفاده از تركیب رسانه­های همگانی، اجتماعات، گروه­های كوچك و فعالیت­های فردی می­تواند موثرتر باشد. وقتی یك پیام ساده و روشن در مكان­های متعدد و در سراسر جامعه تكرار گردد، احتمال دیده­شدن و به­خاطر سپرده­شدن آن بیشتر است. گستردگی مسیرهای مورد استفاده بستگی به میزان بودجه برنامه و نتایج پژوهش بر روی كانال­های تاثیرگذار بر گروه مخاطب ما دارد (هاستینگ[1]، 2007).

بازاریابان اجتماعی برنامه­هایی را طراحی می­كنند كه بیشترین فایده و اثربخشی را داشته باشد. یکی از مدل­های معروف که مراحل تغییر رفتار رادر یک گروه مخاطب بیان می­کند و از اصول آن در بازاریابی اجتماعی استفاده زیادی می­شود، مدل مراحل تغییر پروچاسکا است. این مدل مراحل هفتگانه ناآگاه به آگاه[2]، دانش[3]، علاقمندشده[4]، انگیزه[5]، آماده برای امتحان کردن[6]، انجام رفتار[7] و عدم انجام رفتار[8] را دربرمی­گیرد(هاستینگ، 2007 ).

با كمك تكنیك­های بازاریابی مانند پژوهش بر روی مخاطب، تحلیل محصول، طراحی پیام، ترویج پیام تهیه شده، تبلیغات و در نهایت ارزیابی و پس­خوراند و گذاشتن این مفاهیم و اصول در كنار مدل­های توجیه­كننده تغییر رفتار می­توان به كار در حوزه اصلاح رفتار اجتماعی امیدوار بود(سلیمانی بشلی و باروتیان، 1388).

در این میان پنج مرحله در اجرای یك برنامه بازاریابی اجتماعی شامل برنامه­ریزی، تولید مواد و پیام­ها، پیش آزمون، مداخله و ارزشیابی و بازخورد می­باشد، که در این تحقیق هدف بررسی مداخله با شناسایی كانال­های رسانه­ای و تولید پیام­های استاندارد شده، برنامه بازاریابی اجتماعی را آماده اجرا می­کند. یك پوشش رسانه­ای مناسب و مطلوب می­تواند پیام­های مورد نظر ما را به گروه مخاطب منتقل نماید(اوامله و همکاران[9]، 2004).

آنچه که در تحقیق حاضر مدنظر است، تحلیل كانال­های ارتباطی(رسانه­های بازاریابی اجتماعی) با تاکید بر شناسایی كانال­های ارتباطی مناسب، تعیین چگونگی استفاده از این كانال­ها، ارزیابی انتخاب­های توزیع و تعریف قوانین ارتباطی برای شركای برنامه می­باشد. همچنین در مرحله بعد تولید مداخلات، مواد و پیش­آزمون­ها با تاکید بر تولید مداخلات و مواد با استفاده از اطلاعات جمع­آوری شده از تحلیل مشتری، ادغام آمیزه بازاریابی در یك استراتژی كه بتواند ارائه دهنده یك محصول مرغوب و مبادله مطلوب باشد و پیش­آزمون و بازبینی برنامه­ها و همچنین مداخله با تاکید بر ایجاد ارتباط با شركا و شفاف كردن تضادها، فعال­كردن استراتژی ارتباطی و توزیع آن، مستند كردن روش­ها و پیشرفت­ها در یك چارچوب سازمانی و بازبینی برنامه است.

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

فلسفه بازاریابی اجتماعی با دیگر فلسفه­های رایج در بازاریابی از جهت این­که نسبت به منافع آیندگان و جامعه و رفاه آنها تاکید دارد، تفاوت داشته و به دنبال دخالت­دادن موضوعات فرهنگی و ارزشی به صورت واقعی در مسایل بازاریابی می­باشد(خضرا،1385). براساس مفهوم بازاریابی اجتماعی، مدیران بازاریابی سازمان­ها و شرکت­ها ناگزیرند در تعیین راهبردها و خطی­مشی­های بازاریابی خود، عوامل مهمی مانند خواسته­های مصرف­کنندگان و منافع جامعه در کوتاه­مدت و بلندمدت را درنظر بگیرند. علی­رغم این­که این حوزه در مقایسه با بازاریابی تجاری و سنتی بسیار نوپاست، اما نقش و اهمیت آن در توسعه اجتماعی موجب شده است تا شدیدا مورد توجه و اقبال عمومی قرار گیرد(حیدرپور و طهماسبی گتابی،1388). در بازاریابی اجتماعی، کسب سود و منافع شخصی یا سازمانی، الویت اصلی به­شمار نمی­رود. امروزه بسیاری از برندهای مطرح دنیا به این حقیقت دست یافته­اند که صرفا تکیه بر اصول بازاریابی سنتی و تجاری نمی­تواند مزیت و جایگاه رقابتی آنها را در بازار تضمین نماید. حفظ مزیت­های رقابتی مستلزم تقویت مستمر برند بوده که خود نیازمند همراهی بیشتر سازمان­ها با افراد جامعه و کمک به دستیابی به اهداف اجتماعی خرد و کلان است. به­کارگیری اصول اساسی بازاریابی تنها حد مشخصی می­تواند جایگاه سازمان­های خدمات مالی را در بازار مشخص سازد، ولی متمایزسازی برند یک بانک در میان برند سایر بانک­هایی که خدماتی مشابه به مشتریان خود عرضه می­کنند، نیازمند مولفه­ای است که می­توان از آن به بازاریابی اجتماعی نام برد(حق­شناس كاشانی،1382).

مشتریان باید این نکته را به وضوح احساس نمایند که هدف مدیران بانک تنها کسب منافع و افزایش سود سهام داران نیست، مدیران بانک نیز باید به مشتریان خود در عمل نشان دهند که در کنار منافع بانک و سهامداران، به منافع بلندمدت و کوتاه­مدت جامعه نیز توجه دارند. بازاریابی اجتماعی به­عنوان یکی از شاخه­های نسبتا جدید بازاریابی سنتی این امکان را در اختیار سازمان­های مختلف قرار می­دهد که در کنار پذیرش نقش­های اجتماعی بیشتر و موثرتر، به­طور غیرمستقیم جایگاه برند خود را در میان مشتریان و جامعه بهبود و ارتقا بخشند(رازانی،1382). باتوجه به اهمیت بازاریابی اجتماعی، لازم است به­عنوان ابزاری قدرتمند در جهت توانمندکردن و رقابتی کردن بنگاه­های اقتصادی مدنظر قرار گیرد و از این طریق رابطه برنده- برنده بین کارکنان، مشتریان و جامعه و دیگر ذینفعان برقرار گردد. جابجایی و تغییرات صنعت رسانه باعث شده است تا رسانه­ های بازاریابی اجتماعی برای بازاریابان به­صورت یك استراتژی بنیادی توسعه یابد(وینریچ،1380). دلایل اهمیت رسانه­های بازاریابی اجتماعی عبارتند از:

2-2-2- مشارکت در ورزش و زنان………………………………….. 23

2-2-2- 1- تاریخچه ورزش زنان……………………………………… 26

2-2-3- اشتغال زنان………………………………………………….. 27

2-3- رفتار شهروندی سازمانی………………………………………. 28

2-3-1- رفتار های مشارکتی و تاریخچه…………………………….. 29

2-3-2- رفتار شهروندی سازمانی………………………………………. 31

2-3-3 – تعاریف رفتار شهروندی سازمانی…………………………….. 33

2-3- 4- ویژگی های رفتار شهروندی سازمانی………………………. 35

2-3- 5- پیامد های رفتار شهروندی سازمانی………………………… 37

2-3- 6- ابعاد رفتار شهروندی سازمانی……………………………….. 39

2-3-7- عوامل موثر بر بروز رفتار شهروندی سازمانی………………….. 49

2-3- 8- نظریه های مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی……………….. 54

2-3- 9- رفتار های ضد شهروندی…………………………………………. 56

2-3-10 – رفتارهای شهروندی سازمانی در ورزش………………………. 57

2-4- سابقه تحقیقات انجام شده…………………………………………. 58

2-5- مدل مفهومی تحقیق………………………………………………… 65

2-6- جمع بندی……………………………………………………………… 67

فصل سوم……………………………………………………………………. 70

3-1- مقدمه………………………………………………………………… 71

3-2- روش تحقیق……………………………………………………………. 71

3-3- جامعه آماری……………………………………………………………. 71

3-4- نمونه آماری……………………………………………………………… 73

3-5- متغیر های تحقیق………………………………………………………. 75

3-6-روش های گرد آوری داده ها…………………………………………….. 75

3-7- قابلیت روایی و پایایی ابزار تحقیق…………………………………….. 77

3-8- روش اجرای تحقیق……………………………………………………….. 78

3-9- روش های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها…………. 78

فصل چهارم……………………………………………………………………… 80

4-1- مقدمه…………………………………………………………………….. 81

4-2-توصیف یافته های تحقیق………………………………………………. 81

4-2- 1- توصیف مشخصات فردی…………………………………………….. 81

4-2- 2- توصیف یافته های مربوط به سوالات پرسشنامه…………………. 86

4- 2- 2- 1- توصیف سولات مربوط به پرسشنامه مشارکت ورزشی………. 86

4-2- 2- 2- توصیف سولات مربوط به پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی…..93

4-3- آزمون فرضیه های تحقیق…………………………………………………. 95

4-3- 1- بررسی وضعیت طبیعی بودن مؤلفه های تحت مطالعه توسط آزمون کولموگروف – اسمیرنوف…..95

4-3- 2- فرضیه اول……………………………………………………………….. 96

4-3- 3- فرضیه دوم……………………………………………………………….. 97

4-3- 4- فرضیه سوم………………………………………………………………. 98

4-3- 5- فرضیه جهارم………………………………………………………………. 99

4-3- 6- فرضیه پنجم……………………………………………………………….. 100

4-3- 7- فرضیه ششم……………………………………………………………….. 102

4-3- 8-فرضیه هفتم………………………………………………………………. 103

فصل پنجم…………………………………………………………………………. 108

5-1- مقدمه……………………………………………………………………….109

5-2- خلاصه تحقیق………………………………………………………………… 109

5-3- بحث و بررسی………………………………………………………………. 114

5-4- نتیجه گیری………………………………………………………………… 142

5-5- پیشنهادات کاربردی……………………………………………………….. 146

5-6- پیشنهادات پژوهشی برای تحقیقات آینده……………………………….. 149

منابع……………………………………………………………………………….. 151

پیوست ها و ضمائم……………………………………………………………….. 170

چکیده:

محقق بر اساس اهداف تعیین شده در پی این است كه وضعیت مشارکت در ورزش و ارتباط آن با رفتار شهروندی سازمانیبانوان شاغلدر ادارات کل استان خراسان شمالی را بسنجد.

روش تحقیق از لحاظ حوزه تحقیقات اجتماعی، توصیفی از نوع پیمایشی و از نظر شیوه نگرش و پرداختن به مسأله توصیفی- تحلیلی محسوب می شود و به لحاظ روابط بین متغیرها از نوع همبستگی است و جامعه آماری تحقیق حاضر رازنان شاغلادارات کل استان خراسان شمالی(632 نفر ) تشکیل داده اند .253 نفر از زنان شاغل ادارات کل استان خراسان شمالی پرسشنامه­های جمعیت شناختی ، مشارکت ورزشی و رفتار شهروندی سازمانی را تکمیل کردند . در سطح آمار استنباطی با توجه به آزمون كالموگراف اسمیرنف از آزمون یومن ویتنی، كروسكال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن برای به آزمون گذاشتن فرضیه های تحقیق درسطح معناداری 05/0 =α استفاده می­شود.

نتایج تحقیق نشان می­دهد که بین مشارکت در ورزش و رفتار شهروندی سازمانی بانوان شاغل ادارات کل استان خراسان شمالی ارتباط معنی داری وجود ندارد .

در نتیجه گیری کلی می توان گفت که بین مشارکت در ورزش و رفتار شهروندی سازمانی بانوان شاغل ادارات کل استان خراسان شمالی همبستگی وجود ندارد و عواملی غیر از ویژگی های جمعیت شناختی وجود دارند که بر میزان مشارکت ورزشی زنان شاغل در فعالیت های ورزشی موثرند.

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه

رشد فزاینده ورزش در دو دهه گذشته ، آن را به صنعتی فعال در قرن حاضر تبدیل کرده و طی سال­های اخیر، تحولات چشم­گیری داشته است(57). میزان فعالیت ورزشی در میان افراد کم است و با افزایش سن رو به کاهش نیز می­گذارد(101) ، ولی اگر به طور منظم انجام شود منجر به رفع و تعدیل خستگی شده و موجب ایجاد و حفظ سلامت روانی می­گردد(78). ورزش به عنوان یكی از مظاهر فردی و اجتماعی، ضمن حفظ و بقای سلامت روحی و جسمی آحاد جامعه، جهت ایفای صحیح نقش­های فردی، خانوادگی واجتماعی حائز اهمیت است(73)و وسیله ای موثر برای پرورش قوای فکری ، جسمی واخلاقی افراد بوده ، عاملی برای جلوگیری از کجروی های اجتماعی محسوب می­شود(16).

به طور کلی ورزش در تمام دوران زندگی از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و موجب می­شود، افراد مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت خود داشته باشند و مشارکت در ورزش در تامین سلامت جسمی و روانی تعمیم بهداشت ، آمادگی برای فعالیت های دفاعی ، کسب شادابی و نیل به موفقیت در وظایف حرفه ای و شغلی آنان تاثیر بسیار زیادی دارد(24 ، 58 ، 19)، به همین منظور بهترین و سالم ترین راه تخلیه هیجانات و حفظ سلامتی که برای همه اقشار جامعه پیشنهاد می­شود مشاركت در فعالیت­های ورزشی است (73). با این حال ، ورزش نامناسب می­تواند نتایج منفی از قبیل اضطراب ، کاهش لذت بردن، و ترک تحصیل را تولید کند(91) . پاسخ های عاطفی هنگام مشارکت در فعالیت­های ورزشی از اهمیت زیادی برخوردارند. ولی در پژوهش­های ورزشی به آن­ها توجه زیادی نشده­اند (56) .

در فرهنگ اسلامی زنان از ارزش فراوانی برخوردار هستند ، توجهی كه اسلام به بانوان و نیروهای سرشار آن­ها دارد، ما را به این نکته ظریف واقف می­گرداند كه بانوان هر جامعه ، سرمایه های گرانقدر آن جامعه هستند و به عنوان وظیفه انسانی و تكلیف الهی ، بر همه مسئولان و برنامه ریزان اجرایی ، فرهنگی لازم است تا از این سرمایه­های گرانقدر هر چه بهتر و بیشتر استفاده كنند (47).

امروزه نقش بانوان در فعالیت­های اجتماعی در جامعه ایران پررنگ تر از گذشته شده است. اما با وجود سیر فزاینده حضور بانوان در عرصه های اجتماعی، مشارکت و حضور آنان در فعالیت های ورزشی محدود است . بنابراین این موضوع باید بررسی و زمینه های حضور پررنگ تر آنان در عرصه های ورزشی فراهم شود (72) .

رفتارهای غیر رسمی که توسط کارمندان در سازمان ها ابراز می­شوند نام های مختلفی به خود می گیرند که معروف ترین این نام ها رفتار شهروندی سازمانی (OCB)[1]است(106).

تحقیقات مختلفی در داخل و خارج از کشور به طور جدا از هم در زمینه مشارکت در ورزش و رفتار شهروندی سازمانی انجام شده­اند که این مطلب اهمیت حضور افراد در فعالیت های ورزشی و رفتار افراد در سازمان­ها را نشان می دهد. با این مقدمه و با توجه به این­که بانوان نیمی از افراد جامعه را تشکیل می­دهند، شناخت عوامل موثر بر مشارکت این افراد در ورزش ، باعث جهت دهی صحیح به برنامه ریزی ها برای افزایش مشارکت آن­ها در ورزش، و متعاقب آن افزایش سلامت عمومی قشر بانوان می­شود.

2-1- تعریف مسأله

نهضت ماشینی شدن جوامع با همه خدمتی كه به بشریت کرده ، مشكلات فقر حركتی را به دنبال داشته است . انسان درگیر زندگی ماشینی، بعد از فراغت كار، دارای اوقاتی می باشد كه با توجه به علایق و امكانات خود، به فعالیت­هایی از قبیل تماشای تلویزیون ، ورزش ، تفریح و غیره برای رفع خستگی ، تمدد اعصاب می­پردازد . ورزش از جمله فعالیت­های است كه می­توان با هزینه كمتر و بهره گیری بیشتر و در مقایسه با سایر برنامه ها اجرا كرد(47) و به گونه ای فزاینده به عنوان وسیله ای برای حفظ و افزایش بهداشت روانی به خوبی پذیرفته شده است و ماهیت اجتماعی دارد (59 ، 17 ، 33 ) . فعالیت­های بدنی و ورزش چندان فراوان و متنوع گشته­اند كه مشاركت افراد و گروه­ها در پرتو معیارهای گوناگون چون سن، علاقه ، سطح مهارت و غیره دسته بندی می شود (73) و شرایط جسمی و روانی خاص خود را می­طلبد (52) و بسیاری از محققان معتقدند كه فعالیت­های تربیت بدنی و ورزش آمیخته با تربیت روانی است (73).اهمیت مشارکت ورزشی در سطح وسیع از نظر تجربی و نظری پذیرفته شده است(85).

پرداختن به مسئله زنان یکی از مهم ترین مباحث کنونی در حوزه مطالعات علوم انسانی و اجتماعی در ایران است (58) . امروزه در جریان تغییرات اجتماعی ، حجم عظیم اختراعات انجام شده و تغییر در نیازها و فعالیت ها ایجاد شده است ، به طوری که این امر ، به خصوص نقش و کارکرد بدن زن را تحت تاثیر قرار داده است (65) . یكى از موضوعاتى كه در جامعه شناسی ورزشی دلایل كمى درباره آن وجود دارد، این است كه چرا بانوان با وجود شرایط محیطى یكسان و ویژگی­هاى جسمانى مشابه، میزان مشاركت­شان در فعالیت­هاى ورزشى متفاوت است (14). ورزش زنان ، امروزه به عنوان یکی از موضوعات اساسی در حیطه ورزش مطرح است . این مسئله به دلیل ویژگی جسمانی زنان است . بنابراین ضرورت دارد تا مسئولان امر شرایط و زمینه های لازم را برای حضور بیشتر و فعالانه زنان در عرصه ورزش فراهم سازند(60 ،71) .

افزایش چشم گیر میزان اشتغال زنان در جهان از نیمه دوم قرن بیستم به بعد ، به عنوان مهم ترین مشخصه ، انقلاب در نقش های جنسیتی ، نامیده شده است (49) . بشر امروز فشارهای روانی و جسمی شدیدی را تحمل می کند. یکی از مهم ترین منابع این فشار ، شغل افراد است . از آنجایی که فرد بخش اعظمی از اوقات روزمره خود را در سازمان می گذراند ، اگر محیط سازمان و مشاغل ان مطلوب نباشند صدمه جبران ناپذیری را بر جسم و روان فرد وارد کرده ، به گونه ای که جبران این صدمات نیازمند صرف زمان بسیار و هزینه نمودن مبالغی هنگفت است (29) .

سازمان­ها سیستم های اجتماعی هستند که منابع انسانی مهم­ترین فاکتور برای کارایی و اثربخشی آن­ها هستند..سازمان­ها نمی­توانند بدون تلاش و تعهد افراد به سازمان موفق شوند. رسیدگی به وضع زندگی كاركنان و تهیه موجباتی كه به بهبود وضع زندگی آن­ها كمك كند (5،46، 11،22 ) . عدم توجه به انتظارات افراد مصرف کننده خدمات ، موجب اتلاف هزینه، زمان و نیروهای انسانی می گردد(46) .

تقریبا از یک دهه قبل ، محققان بین عملکرد درون نقشی و عملکرد فرا نقشی تفاوت هایی قائل شدند . عملکرد فرا نقشی[1] به رفتارهای شغلی فراتر از نقش های رسمی کارکنان بر می­گردد و معمولا در سیستم پاداش رسمی سازمان در نظر گرفته نمی­شوند . یکی از متداول­ترین مفهوم سازی­ها و عملیاتی سازی­های صورت گرفته درباره رفتارهای فرا نقشی ، رفتار شهروندی سازمانی می باشد (31 ، 132،21) .

2-4-2- هدف…………………………………. 21

3-4-2- روش کار……………………………….. 21

5-3-2- معرفی تعاریف پایه انگاشت کیفیت زندگی…………………………………. 22

1-5-3-2- ابعاد کیفیت زندگی…………………………………. 23

2-5-3-2 تعاریف ناظر بر ابعاد عینی و ذهنی کیفیت زندگی……………………….. 23

6-3-2- معرفی سیر تحول تفکر انگاشت کیفیت زندگی……………………………… 25

1-6-3-2- تعریف استاندارد زیست………………………………… 25

2-6-3-2- مقایسه استاندارد زیست و کیفیت زندگی…………………………………. 26

3-6-3-2- تفاوت استاندارد زیست و کیفیت زندگی…………………………………. 27

4-6-3-2- سیر تحولات انگاشت کیفیت زندگی…………………………………. 27

7-3-2- معرفی و تعریف انگاشت های مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی…………… 33

8-3-2- رویکردهای کیفیت زندگی…………………………………. 35

9-3-2- بررسی انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری…………………. 36

1-9-3-2- تعریف کیفیت زندگی در چارچوب تفکر و عمل برنامه ریزی…………….. 36

2-9-3-2- تاثیر مفهوم کیفیت زندگی بر برنامه ریزی……………………….. 36

3-9-3-2- اهمیت مطالعه کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری……………… 37

4-2- معرفی و تشریح پایه های تجربی مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی…………… 39

1-4-2- مقدمه………………………………… 39

2-4-2- هدف…………………………………. 39

3-4-2- روش کار ………………………………..39

4-4-2- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای بیشتر توسعه یافته…..40

1-4-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در گرند تراورس آمریکا موسوم به Q1998………

2-4-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در آنتاریو کانادا…………. 42

5-4-2- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای در حال توسعه…………..43

1-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر لیما در کشور پرو……………. 43

2-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر آدیس آبابا در کشور اتیوپی………….. 44

3-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در مناطق 22 گانه شهر تهران در کشور ایران……46

4-5-4-2- کیفیت زندگی مردم شهر تهران بر اساس پرسشنامه WHOQOL-BREF………..

6-4- 2- شواهد تجربی در سنجش کیفیت زندگی عینی و ذهنی…………….. 47

5-2- معرفی روشها و فنون مرتبط با بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری……… 48

1-5-2- مقدمه………………………………… 48

2-5-2- هدف…………………………………. 48

3-5-2- روش کار……………………………….. 48

4-5-2- سنجش کیفیت زندگی………………………………….50

1-4-5-2- عرصه های زندگی…………………………………. 50

2-4-5-2- اصول اساسی سنجش کیفیت زندگی…………………………………. 52

3-4-5-2- رهنمودهایی برای سنجش کیفیت زندگی……………………………… 52

4-4-5-2- سنجش عینی کیفیت زندگی با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های ثانویه…………… 54

5-4-5-2- سنجش ذهنی کیفیت زندگی با جمع آوری داده های اولیه و تجزیه و تحلیل داده های ممیزی………56

6-4-5-2- تحلیل مقایسه ای بین رهیافت های ذهنی و عینی کیفیت زندگی………….57

7-4-5-2- تئوری های رابطه میان شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زندگی……………59

8-4-5-2- ترکیب کیفیت زندگی عینی و ذهنی…………………………………. 60

9-4-5-2- حالت های کیفیت زندگی…………………………………. 60

5-5-2- مدل های انگاشتی کیفیت زندگی…………………………………. 61

6-2- جمع بندی و معرفی چارچوب انگاشتی پژوهش…………………………………… 70

1-6-2- هدف…………………………………. 70

2-6-2- روش کار……………………………….. 70

3-6-2- جمع بندی چارچوب های نظری انگاشت کیفیت زندگی……………….. 71

4-6-2- جمع بندی تجارب جهانی بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی……………. 72

5-6-2- جمع بندی چارچوب های فنی انگاشت کیفیت زندگی…………………. 74

6-6-2- معرفی چارچوب انگاشتی پژوهش…………………………………… 76

فصل سوم- معرفی فرایند انتخاب و شناخت موردپژوهی…………………….. 78

1-3- مقدمه………………………………… 79

2-3- هدف………………………………….. 79

3-3- روش کار………………………………… 79

4-3- تشریح دلایل انتخاب شهر تهران به عنوان زمینه کار و منطقه 10 شهر تهران به عنوان مورد پژوهی پایان نامه……81

5-3- شناخت و توصیف محدوده مورد پژوهی…………………………………. 81

1-5-3- مقدمه………………………………… 81

2-5-3- بررسی و شناخت منطقه 10 شهر تهران به عنوان محیط سیستم مورد برنامه ریزی……….83

1-2-5-3- مقدمه………………………………… 83

2-2-5-3- سیر تحولات شکل گیری منطقه 10…………. 83

3-2-5-3- موقعیت و تقسیمات اداری منطقه…………………… 84

4-2-5-3- ویژگی های سازمان فضایی منطقه 10 شهر تهران………………. 86

3-5-3- بررسی و شناخت محلات دهگانه منطقه 10 به عنوان سیستم مورد برنامه ریزی……………. 98

6-3- جمع بندی…………………………………. 110

فصل چهارم- بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در تحلیل ویژگی های مورد پژوهی پایان نامه………….112

1-4- مقدمه………………………………… 113

2-4- هدف………………………………….. 113

3-4- روش کار………………………………… 113

4-4- معرفی فرایند سنجش کیفیت زندگی در محلات دهگانه منطقه 10 شهر تهران…………………. 115

1-4-4- گام نخست- انتخاب عرصه های زندگی و شاخص های مربوط به آنها در منطقه 10 شهر تهران…….. 115

2-4-4- گام دوم- سنجش کیفیت زندگی در محلات دهگانه منطقه 10 شهر تهران از دیدگاه ساکنان………. 118

1-2-4-4- طراحی پرسشنامه به منظورجمع آوری داده های اولیه…………………….. 118

2-2-4-4- تحلیل روایی و پایایی پرسشنامه………………………………… 119

3-2-4-4- معرفی جامعه آماری و تعیین حجم نمونه………………………………… 120

4-2-4-4- تفکیک حجم نمونه بر حسب جمعیت محلات اداری مورد پژوهی، منطقه 10 شهر تهران……121

5-2-4-4- نتایج تحلیل کیفیت زندگی ذهنی در سطح منطقه 10 و محلات 10 گانه آن…………….122

1-5-2-4-4- تحلیل ویژگی های خانوار در منطقه 10 شهر تهران………………….. 122

2-5-2-4- 4- تحلیل کیفیت زندگی ذهنی در عرصه های چهارگانه………………… 124

3-5-2-4-4- تعیین وضعیت کیفیت زندگی ذهنی در محلات منطقه 10 شهر تهران…………… 143

3-4-4- گام سوم- سنجش کیفیت زندگی عینی در محلات دهگانه منطقه 10 شهر تهران……… 145

1-3-4-4- آماده سازی لایه ها……………………………….. 145

2-3-4-4- تعیین کیفیت زندگی عینی درارتباط با عرصه ها………………167

1-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری…………167

2-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه اجتماعی…………….174

3-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه مسکن……………….176

4-2-3-4-4- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه زیست محیطی…………..178

3-3-4-4- تعیین وضعیت کیفیت زندگی عینی در محلات منطقه 10…………… 181

4-4-4-گام چهارم- تلفیق ابعاد عینی و ذهنی و تعیین حالت های کیفیت زندگی………..183

5-4- جمع بندی…………………………………. 187

فصل پنجم- طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران…………191

1-5- مقدمه. ………………………………..192

2-5- هدف………………………………….. 192

3-5- روش کار………………………………… 192

4-5- تولید بیانیه اهداف برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران……….193

1-4-5- مقدمه………………………………… 193

2-4-5- بازبینی اهداف برنامه های توسعه منطقه 10 شهر تهران………….. 194

3-4-5- تدوین اهداف برنامه ریزی ارتقا کیفیت زندگی بر اساس مشکلات تعیین شده در بخش تحلیل مورد پژوهی………195

4-4-5- تدوین بیانیه نهایی اهداف برنامه ریزی ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران………198

5-5- انتخاب و بکارگیری روش طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی در نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران………..199

1-5-5- بررسی فنون طراحی برنامه شهری…………………………………. 199

1-1-5-5- روش تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط………………………. 199

2-1-5-5- فن بهینه سازی تصمیم………………………………… 202

3-1-5-5- معرفی تدوین سناریو………………………………… 202

4-1-5-5- فن تحلیل سطوح بالقوه……………………………….. 203

5-1-5-5- فن نقشه های هم پوش………………………………….. 203

2-5-5- انتخاب فن مناسب طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی در نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران……….203

3-5-5- بکارگیری فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری در برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت زندگی در محلات دچار محرومیت و سازش پذیری منطقه 10 شهر تهران………………205

1-3-5-5-گام نخست: تولید عرصه های تصمیم گیری مرتبط برای بکارگیری در فرایند برنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 10 شهر تهران…………….205

2-3-5-5- گام دوم : تولید اختیارهای مربوط به عرصه های تصمیم گیری تعیین شده………..207

3-3-5-5- گام سوم : تولید نمودار اختیارو تعیین سازگاری/ناسازگاری میان اختیارها………..208

4-3-5-5- گام چهارم : تولید سناریوهای گزینه بر اساس موانع اختیارهای تصمیم گیری……….211

5-3-5-5- گام پنجم: ارزیابی و انتخاب سناریوی برتر……………………………….214

4-5-5- تولید راهبردهای ارتقای کیفیت زندگی بر اساس سناریوی برتر…………. 215

فصل ششم- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها……………………………….. 218

1-6- مقدمه…………………………………219

2-6- نتیجه گیری…………………………………. 219

1-2-6- پاسخ به پرسش های پژوهش…………………………………… 219

2-2-6- پاسخ به فرضیات پژوهش…………………………………… 230

3-6-1- دستاوردهای نظری و عملی پژوهش……………………………… 234

4-6- ارائه پیشنهادها……………………………….. 237

5-6- معرفی قیود و محدودیت های انجام این پایان نامه……………………… 237

منابع و ماخذ…………………………………. 238

پیوست شماره یک: پرسشنامه ساکنین…………………………………. 243

پیوست شماره دو: آلفای کرونباخ سوالات………………………………….. 246

چکیده انگلیسی…………………………………. 247

چکیده:

مطالعات کیفیت زندگی به دلیل سودمندی در تدوین و اجرای راهبردها و سیاست های عمومی و برای ارزیابی و نظارت بر سیاست ها و راهبردهای عمومی اجراشده، مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران می باشد. کیفیت زندگی می تواند توسط شاخص های عینی و ذهنی و یا با ترکیب این دو شاخص سنجش شود. پژوهش های کیفیت زندگی که برای کمک به برنامه ریزان و سیاستگذاران شهری طراحی شده اند، باید با استفاده از هر دو شاخص عینی و ذهنی سنجش شوند. زیرا این روش به تشخیص حالت های کیفیت زندگی کمک می کند.

در این پژوهش، یک روش ترکیبی از جمع آوری و تحلیل داده ها به منظور سنجش کیفیت زندگی به کار گرفته شده است. به منظور آزمودن جنبه های مختلف کیفیت زندگی، چهار عرصه از ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی زندگی انتخاب شدند. این عرصه ها دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری، اجتماعی، مسکن و زیست محیطی می باشند. پژوهش بر اساس داده هایی از ممیزی خانوار و داده های ثانویه می باشد. 101 سرپرست خانواده از طریق ممیزی خانوار باسوالات باز و بسته مصاحبه شده اند. خانوارهای نمونه به طور تصادفی انتخاب شده اند. با استفاده از تحلیل توصیفی و تحلیل فضایی سطح کیفیت زندگی ذهنی و عینی در عرصه ها سنجش شده است. با ترکیب کیفیت ذهنی و عینی سنجش شده در عرصه ها، حالت های کیفیت زندگی برای محلات منطقه 10 شهر تهران تشخیص داده شده است.