2-4- نظریه ی کیفیت زندگی.. 26

2-5- عوامل موثر بر کیفیت زندگی.. 28

2-6- محیط زندگی وکیفیت زندگی.. 29

2-7- متغیرهای جمعیت شناختی وکیفیت زندگی.. 29

2-8- کیفیت زندگی و بهزیستی روانی.. 30

2-9- سلامت روانی.. 32

2-10- هدف بهداشت روانی.. 33

2-11- مفهوم سلامت… 34

2-12- الگو های سلامت… 35

2-12-1- الگوی پزشکی.. 35

2-12-2- الگوی محیطی.. 36

2-12-3- الگوی کلی نگر. 36

2-13- ابعاد سلامت… 37

2-13-1- سلامت جسمانی.. 37

2-13-2- سلامت اجتماعی.. 38

2-13-3- سلامت هیجانی.. 40

2-13-4- سلامت عقلانی.. 41

2-13-5- سلامت معنوی.. 41

2-13-6- سلامت روانشناختی.. 43

2-14- نظریه های سلامت روانی.. 47

2-14-1- دیدگاه زیست گرایی.. 47

2-14-2- دیدگاه تحلیل روانی.. 47

2-14-3- دیدگاه رفتارگرایی.. 47

2-14-4- دیدگاه انسان گرایی.. 48

2-15- شیوه هایفرزندپروری.. 49

2-16- نظریه اریكسون.. 54

2-17- نظریه آدلر. 55

2-18- الگوی شفر. 58

2-19- الگوی وینترباتوم. 59

والدین و اجتماعی کردن فرزندان.. 60

انطباق فرزندپروری با تحول خود. 61

2-20- طبقه اجتماعی و سبک فرزندپروری.. 62

2-21- شکل های موثر کنترل والدین.. 63

2-22- راهبردهای مقابله ای.. 65

2-23- مقابله از نظر لازاروس و فولکمن.. 68

2-24- سبک های مقابله ای جرابک….. 68

2-25- سبک های مقابله ای فیلیپس و جارویس…. 69

2-26- سبک های مقابله ای کرونی.. 69

2-27- دیدگاه شفگه- کرنگ….. 69

2-28- دیدگاه های نظری مفهوم مقابله. 70

2-28-1- دیدگاه تکاملی و سازگاری رفتاری.. 70

2-28-2- دیدگاه روان تحلیل گری.. 70

2-28-3- دیدگاه پردازش اطلاعات… 70

2-29- حمایت اجتماعی.. 71

2-30- تعاریف حمایت اجتماعی.. 71

2-31- منابع حمایت اجتماعی.. 72

2-32- انواع حمایت اجتماعی: 73

2-33- نظریه های مرتبط با موضوع حمایت اجتماعی: 74

2-33-1- نظریه تاثیر مستقیم حمایت اجتماعی: 74

22-33-2- مدل تاثیر غیر مستقیم.. 74

2-33-3- تئوری شبکه. 74

2-33-4- تئوری انسجام. 75

2-34- مهارت های اجتماعی.. 75

2-34-1- تعریف مهارت های اجتماعی.. 75

2-35- مفهوم رشد اجتماعی.. 78

2-36- اجتماعی شدن.. 79

2-37- مهارت های اجتماعی.. 79

2-38- ضرورت یادگیریمهارت اجتماعی.. 79

2-39- اجتماعی شدن در گستره نظریه های تحول روانی.. 80

2-39-1- نظریه روان تحلیل گری فروید.. 80

2-39-2- نظریه تحول روانی، اجتماعی اریکسون.. 81

2-39-3- نظریه تحولی کلبرگ…. 82

2-39-4- نظریه شناختی اجتماعی بندورا 82

2-40- تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 83

2-41- مطالعات انجام شده در خارج از کشور. 85

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- روش پژوهش…. 92

3-2- جامعه آماری.. 92

3-3- حجم نمونه نمونه و روش نمونه گیری.. 92

3-4- ملاک های ورودی: 92

3-5- ملاک های خروج: 92

3-6- ابزار های پژوهش ر روایی و پایایی آن ها 93

نسخه ی کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های استرس زا 93

3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 97

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1- مقدمه. 99

4-2- توصیف ویژگی های نمونه آماری.. 99

4-3- تحلیل استنباطی داده ها 101

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه. 117

5-2- محدودیت های پژوهش…. 121

5-3- پیشنهادهای پژوهشی.. 121

5-4- پیشنهادهای کاربردی.. 122

فصل اول:

کلیات پژوهش

1-1-مقدمه

امروزه دركنارافزایش طول عمر،عامل مهم دیگری مثل چگونگی زندگی كردن یاكیفیت زندگی مطرح است ، بنا به تعریف گروه كیفیت سازمان جهانی بهداشت كیفیت زندگی به ادراك فرد از جایگاه خودش درزندگی ، با توجه به بافت فرهنگی جامعه و اهداف ، معیارها و نگرانی های فرد اشاره دارد و از متغیرهایی مثل سلامت جسمانی ، وضعیت روانشناختی ، استقلال و روابط اجتماعی ناشی می شود ( استنر، کوپر و اسکوینگتون ، 2003) . كیفیت زندگی با بهداشت روانی افراد ارتباط دارد و به بیان حالات وتغییرات وتوانایی های افراد و میزان رضایت افراد از عملكرد های زندگی می پردازد . منظور از کیفیت زندگی توجه به آن جنبه از زندگی است که بیانگر بهترین وضعیت زندگی برای فرد است( نجات[1]، 2008). اکثر محققان معتقدند که کیفیت زندگی دارای ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی می باشد و با عواملی مانند سن، فرهنگ، جنسیت، تحصیلات، طبقه اجتماعی، بیماری و محیط اجتماعی ارتباط دارد (کینگ و هیندز[2]، 2011) امروزه توجه به ظرفیت هایی معطوف شده است كه دركیفیت زندگی نقش بسیار دارند. یكی ازاین مؤلفه ها، حمایت های اجتماعی اطرافیان می باشد. شواهدی که از مطالعات مختلف به دست آمده نشان می دهد که حمایت های اجتماعی نقش مهمی در سلامتی افراد بازی می کنند . همچنین حمایت های اجتماعی باعث کاهش آثار منفی استرس های فراوانی که از محیط و جامعه کسب می گردد و به تبع آن بر کیفیت زندگی اثر مستقیم و مثبت خواهد داشت (جانگر، 2002).

یکی از عوامل فردی که می توان با کیفیت زندگی و سلامت روان افراد در ارتباط باشد روش های کنار آمدن با شکل و مسئله است که تحت عنوان راهبردهای مقابله ای از آن یاد می شود. لازاروس و فلوکمن (2003) دریافتندكه راهبردهای مقابله ای فعال ، هم موفقیت تحصیلی و همسازگاری شخصی و هیجانی را پیش بینی می کند. همچنین تأثیرات طولانی مدت راهبردهای ناسازگارانه وازدست دادن كلی اعتمادشخصی نسبت به تواناییهابرای مقابله،به مسایلی، چون ترس ، اضطراب ، بیماریهای جسمانی وافسردگی منجرمی شود (ربیعی، مولوی، کلانتری و عظیمی، 1388).

علاوه بر متغرهای فردی و محیطی که تاثیر بالقوه ای بر سلامت افراد دارند شیوه های تربیت خانواده نیز بر کیفیت زندگی و به تبع آن برسلامت افراد تاثیر می گذارند.

خانواده به عنوان كوچكترین واحد اجتماعی و از اركان اصلی و عمده هر جامعه بشمارمی آید. محیط خانه اولین و مهمترین عاملی است كه بررشد شخصیت افرادتاثیرمی گذارد. كودك خصوصیاتی را از والدین به ارث می برد اما نقش والدین در رشد كودك تنها به جنبه های ارثی محدود نیست. ایده آلها و آرزوهای والدین، میزان رضایت آنها ازروابط زناشویی و سبك های فرزندپروری اتخاذ شده ازجانب والدین، همگی می توانند بر شكل دهی رفتار كودك و سلامت روان او نقش بسزایی داشته باشند (رضائیان، 1383).

بامریند(1971) مجموعه بررسی هایی انجام داد كه در آنها الگوهایی از شیوه های رفتاری والدین مشخص شده است. دراین بررسی ها چهار جنبه رفتار والدین با كودك شامل كنترل، سطح توقع برای رفتار عاقلانه، روشن بودن ارتباط بین والدین و كودك و مراقبت از سوی والدین مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت شیوه تعامل والدین در سه گروه تقیسم بندی شد. والدین اقتدارگراكه با ویژگی هایی چون تشویق روابط كلامی، واگذاری حدودی ازخودمختاری به همراه وجود مرزهای مشخص برای رفتار و عملكرد فرزند مشخص می شوند. والدین سلطه جو، اطاعت بی چون و چرای فرزند را یك حسن می دانند و در كنترل فرزندان از خشونت و تنبیه بدنی استفاده می كنند. والدین سهل گیر هیچگونه مرز و چارچوبی برای فرزندان تعیین نمی كنند و خود را از مسئوولیت های والدینی رها می كنند.

پژوهش های انجام شده دراین زمینه نشان می دهد كه هر كدام از این شیوه ها آثار و پیامدهای خاصی را به دنبال دارد. پژوهش طاهری (1374) نشان داد كه نوع سبک فرزندپروریپدران بر میزان اضطراب فرزندان تاثیر می گذارد. پژوهش چناری (1374) نیزنشان داده كهبینخودپندارهفرزندان و نگرش تربیتی والدین رابطه مثبتوجود دارد. علاوه بر آن در تحقیقات خارجی، ویلانگ و همكارانش (2004) مشخصكرده اند كه سبك های فرزند پروری به صورت مستقیم برویژگی های شخصیتی فرزندان و از این طریق بر بیماری ها و كیفیت زندگی آنهاتاثیر می گذارد. با توجه به مسائل مطرح شده پژوهش حاضر به بررسی اثرتعدیل کنندگیراهبردهای مقابله ای و حمایت های اجتماعی در رابطه با کیفیت زندگی ، نشانگان روانشناختی و سبک هایفرزند پروریزنان سرپرست خانوار می پردازد.

1-2-بیان مسئله

تغییرهای ایجاد شده در جوامع در دهه های اخیر سبب ایجاد تغییر ساختار خانواده، پذیرش مسئولیت بیشتر و استرس بیشتر جهت اداره ی زندگی گردیده است. (كوین[9]،2003). در كشور ما طی آمارهای ارائه شده توسط رئیس پژوهشكده آمار بر اساس سرشماری سال 90 از 21 میلیون خانوار موجود در كشور 2 میلیون و 500 خانوار زن سرپرست هستند و به عبارت دیگر در سال 90 سهم خانواده های زن سرپرست نسبت به سال 85 از 5/9 درصد به 5/12 درصد افزایش یافته (پایگاه تحلیلی خبری خانواده و زنان، 1393). و به گفته رئیس مركز آمار ایران تا سه سال آینده آمار زنان سرپرست خانوار به 15 درصد افزایش می یابد (Mehr News Agency, 2014). در خانواده های ایرانی، اغلب مرد (پدر) سرپرست خانواده محسوب می شود. اما تحت شرایطی این مسئولیت به عهده زنان (مادر) قرار می گیرد (حبیبی، قنبری، خدایی، قنبری،1391).

بر مبنای تعریف سازمان بهزیستی كشور زنان سرپرست خانوار شامل زنانی هستند که به واسطه فوت ، طلاق ، زندانی شدن همسر و غیره سرپرستی خانواده را به عهده دارند .

قابل ذکر است مواردی از قبیل فوت، جدایی از همسر و سایر عوامل یاد شده نیازمند سازگاری مجدد هستند (كوین، 2003).

این زنان بواسطه وجود مشكلاتی كه در زمینه سرپرستی دارند جزء اقشار آسیب پذیر جامعه به شمار می روند (شعبان زاده، بهرام آبادی، حاتمی، زهراكار، 1392). در جوامع كنونی وقوع تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی منجر به تغییرات ساخت خانواده شده و شكل گیری پدیده «زن سرپرستی» به امری عادی تبدیل گردیده (بادنجانی، بیرامی، هاشمی، 1391). این زنان، با از دست دادن همسر به یكباره با جهان دیگری روبرو می شوند. دنیایی كه بسیاری از مختصات آن برای ایشان ناآشنا است (سیدمیرزایی، عبدالهی، كمربیگی، 1390). در این ساخت خانوادگی جدید زنان نیاز به تاب آوری بالایی دارند و در این بین زنان در زندگی روزمره خود با مشكلات متعددی مواجه می شوند كه ممكن است ایشان را به مشكلات اجتماعی و روانی دچار كند. طبق گزارش خبرگزاری مهر و اعلام رئیس پژوهشكده آمار ایران 30 درصد از زنان سرپرست خانوار به دلیل مشكلات جسمی خاص یا مشكلات روانی از كار افتاده هستند.

در این راستا یافته ها نشان می دهد، عمده ترین مشكلات زنان سرپرست خانوار در قالب مشكلات اجتماعی، اقتصادی، نگرش های منفی اجتماعی نسبت به آنها، نگرانی نسبت به آینده فرزندان و تعدد و تعارض نقش ها تظاهر پیدا می كند (بادنجانی، بیرامی، هاشمی،1391).

از جمله موارد یاد شده مشكلات اقتصادی بوده و همواره مشكل فقر در خانواده های زن سرپرست بیشتر از خانواده هایی با سرپرست مرد می باشد، و این خود باعث نگرانی دربارة آینده خود و فرزندانشان می شود (كوین، 2003).

گزارش رئیس پژوهشكده آمار ایران نیز مؤید این موضوع بوده و درآمد زنان سرپرست خانوار را حدود 34 درصد كمتر از مردان سرپرست خانوار بیان نموده است.

عامل فقر اقتصادی ، به تنهایی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم خود را بر وضعیت فرهنگی و اجتماعی خانواده بر جای می گذارد (حبیبی، قنبری، خدایی، قنبری، 1392).

این زنان به علت برخورداری از تحصیل و مهارت های فنی و آموزشی كم تر نسبت به سایر زنان حتی در صورت فعالیت اقتصادی ، در مشاغل كم درآمد مشغول به كار می شوند (شعبان زاده، بهرام آبادی، حاتمی، زهراكار، 1392). در واقع این زنان از نظر دستیابی به امكانات و خدمات محدودیت دارند و اغلب با عواملی چون عدم دسترسی به فرصت های شغلی، كم سوادی، نداشتن درآمد مستمر مواجه بوده (سیدمیرزایی، عبدالهی، كمربیگی، 1390). و همین نابرابری در فرصت ها یكی از عوامل بسیار مهم شكل گیری مشكلات فوق الذكر می باشد.

تا آنجا كه یكی از مؤلفه های توانمندی، داشتن فرصت برابر و حق انتخاب عنوان می گردد (دستورالعمل جامع حمایت های اجتماعی از زنان سرپرست خانوار سازمان بهزیستی كشور، 1391).

در حال حاضر طبق اظهارات رئیس پژوهشكده آمار ایران 82 درصد زنان سرپرست خانوار بیكار بوده و میانگین درآمد سالیانه ایشان 9 میلیون و900 هزار تومان است و 81 درصد زنان سرپرست خانوار دهك اول بی سواد بوده و دارای جمعیت خانواده ای بالا و درآمد پایین می باشند.

حال آنچه مطرح است نه تنها این زنان با مشكل فقر روبه رو بوده، بلكه بواسطه عقاید و سنت های موجود در جامعه مورد قضاوت قرار گرفته و در كشمكش با فرهنگمردسالاریجوامع مسئولیت خانواده را به دوش می گیرند (حبیب[10]، 2010).

در واقع زنان سرپرست خانواده نسبت به مردان سرپرست خانواده ، به دلیل داشتن چند نقش مختلف و همزمان مانند اداره ی امور خانه و تربیت و مراقبت از فرزندان و كار در خارج از خانه با دستمزد كمتر، استرس و مشكلات روانی بیشتری را تجربه می كنند. زنان سرپرست خانواده معمولاً چندین نقش مختلف را ایفا می كنند و به واسطه آن دچار تعارض نقش ها می شوند و این امر به ایجاد استرس و اضطراب در آنها منجر می شود (بادنجانی، بیرامی، هاشمی، 1391).

در این خصوص تحقیقات نشان داده حتی مادرانی كهحضانت فرزندانرا به عهده ندارند نسبت به پدران بی حضانت دو برابر بیشتر با فرزندان تماس دارند (صادقی، ناجی، محمدزاده، كریمیان، 1392) و وقتی زن سرپرست خانوار مجبور می شود از انتظارهای جنسی پیروی كند، نمی تواند به مهارت ها و یا تمایلات خود در زمینه های خارج از مرزهای جنسی خویش دست یابد (پروچسكا، 2007) . همچنین اغلب روابط ایشان با اطرافیان خدشه دار گردیده بطور مثال طی بررسی صورت گرفته افراد هنگامی كه طلاق می گیرند سه تا از دوستان خود را از دست می دهند و یا افراد مطلقه دو برابر بیشتر از متأهلین احتمال قطع ارتباط با یك دوست نزدیك را دارند كه این احتمال طرد شدن می تواند از سوی دو طرف رابطه دوستانه باشد (صادقی، ناجی، محمدزاده، كریمیان، 1392).

در مجموع عوامل مختلف یاد شده از جمله عوامل اجتماعی و اقتصادی سلامت روانی زنان سرپرست خانوار را تحت تأثیر قرار داده و باعث می گردد كه خلق افسرده ای داشته كه این خلق افسرده میل به انزوا و كناره گیری از دیگران را ترغیب می كند و در نتیجه افسردگی ایشان را در یك چرخه معیوب تشدید نموده (حبیبی، قنبری، خدایی، قنبری،1392). در صورتیكه روابط اجتماعی گسترش یافته- دریافت حمایت اجتماعی را افزایش می دهد و در نهایت منجر به كاهش افسردگی می گردد.

همچنین فرزندان خانواده های زن سرپرست به احتمال بیشتری دچار مشكلات رفتاری و اجتماعی می شوند و از كیفیت زندگی پایین تری نسبت به فرزندان خانواده های هسته ای برخوردارند (شعبان زاده، بهرام آبادی، حاتمی، زهراكار، 1392). با توجه به شروع بالای افسردگی و اضطراب در جمعیت زنان سرپرست خانوار (حبیبی، قنبری، خدایی، قنبری،1392) این گروه از زنان سطوح بالاتری از آسیب پذیری را نشان می دهند .

مجموعه مشكلات ذكر شده بهداشت روانی این گروه را متأثر می سازد و اگر چه ممكن است برخی از این زنان، توان سازگاری با چنین شرایطی را داشته باشند، اما اغلب آنها تحت تأثیر این شرایط مشكلات مختلفی از جمله مشكلات جسمانی، مشكلات خواب و موارد فوق الذكر را نشان می دهند (كوین، 2003).

با توجه به موارد یاد شده و درصد بالای استرس وارده نحوة به كارگیری راهبردهای مقابله و حمایت های اجتماعی دریافتی نقش به سزایی در زندگی ایشان دارد.

در واقع با توجه به اینكه زنان سرپرست خانوار نسبت به سایر افراد جامعه استرس های روزمرة بیشتری را تجربه می كنند، توانایی كنترل هیجانات منفی و مقابله ی صحیح با عوامل استرس زا در عملكرد روزانه ایشان قابل توجه بوده و نقش مهمی در سلامت روانی، جسمانی و كیفیت زندگی این گروه از زنان ایفا می كند (شعبان زاده، بهرام آبادی، حاتمی، زهراكار، 1392).

سبك های مقابله ای مجموعه ای از فعالیت ها و فرآیندهای رفتاری و شناختی برای ممانعت، مدیریت یا كاهش استرس است (زنجانی، فیض آبادی، باغبانی، زهراكار، 1392). چگونگی مقابله با عوامل استرس زای زندگی ، به كیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار، نشانگان روانشناختی و سلامت عمومی و نیز كیفیت زندگی ایشان (با توجه به حجم و كیفیت استرس وارده) تأثیرگذار بوده ، برای مثال سبك مقابله ای مسأله مدار باعث افزایش كیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار می شود (شعبان زاده، بهرام آبادی، حاتمی، زهراكار، 1392).

باید توجه داشت كه آموزش مهارت های مقابله ای، به عنوان یكی دیگر از فنونمدیریت استرس، افراد را قادر به مقابله ی سازگارانه می كند و طی آن افراد می آموزند، كه به جای درماندگی، نشخوار فكری و انفعال به افزایش توانمندی خود و كاهش ملزومات موقعیت استرس زا روی آورند كه راهبردی مؤثرتر و كارآمدتر در برابر استرس ناشی از شرایط اقتصادی، اجتماعی و روانی زنان سرپرست خانوار است (بارتلی[11]، 2011).

انتخاب سبك مقابله ای به كار برده شده تا حدود زیادی به عوامل خلق و خو مرتبط بوده بطور مثال افراد منفعل بیشتر سبك مقابله ای تسلیم یا اجتناب را انتخاب می كنند، در حالی كه افراد پرخاشگر به احتمال زیاد از سبک مقابله ای جبران افراطی بهره می گیرند. با این حال در این انتخاب عوامل محیطی نیز نقش بسزایی دارند.

بطور مثال راهبردهایی كه مراقبین مهم زندگی فرد به نمایش می گذارند بسیار مهم بوده. لذا راهبردهایی كه اتخاذ می شود ماحصل تعامل بین طبع ذاتی و تعامل محیطی است .اما این راهبردها با همه تنوعی كه دارند، آثار و پیامدهای متفاوتی به بار می آورند و هر یك از این شیوه ها، متناسب با عوامل استرس زا می توانند سازگارانه، یا ناسازگارانه باشند. با این حال شیوه های مسأله مدار، پیامدهای سازگارانه بیشتری دارند.

در این راستا فقدان شبكه های حمایتی در فضای زندگی زنان سرپرست خانواده و ادراك ایشان از مسئولیت های خود در محیط خانواده بر انتخاب سبك مقابله ای مؤثر است (بادنجانی، بیرامی، هاشمی، 1391).

از طرفی میزان برخورداری زنان سرپرست خانوار از حمایت های اجتماعی (از سوی خانواده، دوستان و سایرین) نقش اساسی در انتخاب راهبرد مقابله ای سلامت روانی، شیوه های فرزند پروری ایشان دارد.

باید توجه داشت كیفیت حمایت اجتماعی از كمیت آن اثرگذارتر می باشد (سیدمیرزایی، عبدالهی، كمربیگی، 1390). چنانچه زنان سرپرست خانوار از حمایت اجتماعی كافی برخوردار باشند ، بهتر با شرایط زندگی شان سازگار می شوند و نقش های گوناگون خود را در خانواده و جامعه می پذیرند. و این در حالی است كه عدم برخورداری از حمایت اجتماعی كافی و راهبردهای مقابله ای مناسب و سازش یافته، نه تنها سلامت روانی و جسمانی زنان سرپرست خانوار را تهدید نموده، بلكه به سلامت اعضاء خانواده، كیفیت زندگی و نوع ارتباط با فرزندان ایشان نیز مؤثر است. كیفیت زندگی در واقع نگرش ذهنی فرد نسبت به جنبه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی محیطی است كه در آن زندگی می كند و به سادگی قابل توصیف نمی باشد و خود دارای شش بعد جسمانی، روان شناختی، سطوح استقلال، روابط اجتماعی، محیطی و معنوی است (شعبان زاده، زارع بهرام آبادی، حاتمی، زهراكار، 1392). عوامل متعددی كیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد كه در این بین می توان به تأثیر حمایت های اجتماعی و راهبردهای مقابله ای اشاره نمود.

با توجه به اینكه خانواده اولین و مهم ترین بافت اجتماعی، برای رشد و تحول انسان را فراهم می سازد، در جریان این رشد طبیعی هر كودك، تغییرات شناختی، عاطفی و اجتماعی را سپری نموده و در این مسیر استرس و تعارضاتی را تجربه می نماید، در نیازمند سازگاری بوده و به مشكلات عاطفی/ رفتاری و یا یادگیری، انجامیده كه متأثر از شیوه های فرزند پروری می باشد.

فرزند پروری در واقع روش هایی است كه والدین برای تربیت فرزندان خود به كار می گیرند و بیانگر نگرش هایی است كه آنها نسبت به فرزندان خود دارند و در برگیرنده معیارها و قوانین وضع شده برای ایشان می باشد.

ولی باید پذیرفت كه این شیوه و سبک به كار رفته در فرزند پروری خود متأثر از فرهنگ، شرایط اجتماعی، اقتصادی و الگوهای آموخته شده و خلق و خوی كودك و والد می باشد (برك[12]، 2007).

اكنون با توجه به آمار یاد شده زنان سرپرست خانوار و افزایش روز افزون ایشان و مشكلات پیش روی آنها به عنوان بخش عظیمی از جامعه كه سرپرستی مجموعه ای به نام خانواده را به عهده دارند، هدف این پژوهش بررسی اثر تعدیل کنندگی راهبردهای مقابله ای و حمایت های اجتماعی در كیفیت زندگی، سلامت روانی (نشانگان روانشناختی) و سبك های فرزند پروری ایشان می باشد .

[1] ..Nejat

[2] . king & Hinds

[3]- Baumrind