عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………12
2-2 مبانی نظریسبک های رهبری……………………………………………………………………………………………….. 14
2-2-1 رهبری ……………………………………………………………………………………………………………………………… 14
2-2-2 نقش و وظیفه رهبری …………………………………………………………………………………………………………… 16
2-2-2-1 وظایف رهبری …………………………………………………………………………………………………………………16
2-2-3 ویژگی رهبری ……………………………………………………………………………………………………………………. 17
2-2-4 خلاقیت در رهبری …………………………………………………………………………………………………………… 18
2-2-5 رهبر سازمان خلاق ……………………………………………………………………………………………………………… 20
2-2-6 مطالعات رهبری ………………………………………………………………………………………………………………… 21
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-2-7 رهبری تحول گرا ………………………………………………………………………………………………………………. 24
2-2-7-1 ویژگی رهبران تحول گرا …………………………………………………………………………. 28
2-2-7-2 چالشهای رهبر تحول گرا …………………………………………………………………………… 28
2-2-7-3 ابعاد رهبری تحول گرا ………………………………………………………………………………. 29
2-2-8 رهبری مبادله ای ………………………………………………………………………………………………………………… .31
2-2-8-1 ابعاد رهبری مبادله ای ………………………………………………………………………………. 32
2-2-9 ارتباط بین رهبری تحول گرا و رهبری مبادله ای …………………………………………………………………….. 34
2-2-10سبک رهبری……………………………………………………………………………………………………………………. 36
2-2-10-1 تئوری خصوصیات فردی رهبری ………………………………………………………………………………………38
2-2-10-2 تئوری سبک های رفتاری ……………………………………………………………………………………………… 39
2-2-10-2-1 سبک های مبتنی بر به کارگیری اختیار و اقتدار …………………………………………… 40
2-2-10-2-2 شبکه مدیریت بلیک و موتن ……………………………………………………………………….40
2-2-10-2-3 سیستم های مدیریت لیکرت ………………………………………………………………………42
2- 2- 10-2-4 مطالعات ایالتی اوهایو ……………………………………………………………………………..43
2-2-10-2-5 مطالعات دانشگاهی میشیگان ………………………………………………………………………44
2-2-10-3 نظریات اقتضایی ………………………………………………………………………………………………………….. 44
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-2-10-3-1 الگوی اقتضایی فیدلر ………………………………………………………………………………….45
2-2-10-3-2 نظریه مسیر هدف ……………………………………………………………………………………….47
2-2-10-3-3 نظریه دوره زندگی ………………………………………………………………………………………48
2-2-10-3-4 نظریه مشارکتی …………………………………………………………………………………………..49
2-2-10-3-5 نظریه رهبری وضعیتی ………………………………………………………………………………….50
2-2-10-4 نظریات نوین رهبری …………………………………………………………………………………………………… 51
2-2-10-4-1 نظریه اسناد رهبری………………………………………………………………………………………..51
2-2-10-4-2 جایگزین های رهبری ……………………………………………………………………………………51
2-2-10-4-3 رهبری ممتاز ………………………………………………………………………………………………..52
2-2-10-4-4 رهبری خدمتگذار …………………………………………………………………………………………53
2-2-10-4-5 رهبری کاریزماتیک ……………………………………………………………………………………….54
2-2-10-4-6 نظریه تبادل رهبر- اعضا ………………………………………………………………………………..55
2-2-10-4-7 رهبری تمام عیار …………………………………………………………………………………………..56
2-2-10-4-8 رهبری عدم مداخله گر …………………………………………………………………………………57
2-3 بخش دوم – خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………… 58
2-3-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………… 58
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-3-2 معانی خلاقیت …………………………………………………………………………………………………………………… 59
2-3-2-1 معنای لغوی ………………………………………………………………………………………………………59
2-3-2-2 معنای اصطلاحی ………………………………………………………………………………………………..59
2-3-3 تفاوت خلاقیت و نوآوری …………………………………………………………………………………………………. 62
2-3-4 اصول اولیه خلاقیت …………………………………………………………………………………………………………… 63
2-3-5 خلاقیت وراثتی یا آموختنی ………………………………………………………………………………………………….. 64
2-3-6 عناصر خلاقیت …………………………………………………………………………………………………………………… 64
2-3-6-1 مهارت مربوط به موضوع ………………………………………………………………………………………64
2-3-6-2 مهارت مربوط به خلاقیت ……………………………………………………………………………………..65
2-3-6-3 انگیزه ………………………………………………………………………………………………………………..66
2-3-7 نقش و اهمیت خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………….. 67
2-3-7-1 نقش و اهمیت خلاقیت از جنبه کلی و عمومی ……………………………………………………..67
2-3-7-2 نقش و اهمیت خلاقیت از جنبه فردی ………………………………………………………………..68
2-3-7-3 نقش و اهمیت خلاقیت از جنبه سازمانی ……………………………………………………………. 68
2-3-8 فرآیند خلاقیت ………………………………………………………………………………………………………………….. 69
2-3-9 نظریه های خلاقیت …………………………………………………………………………………………………………….. 71
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-3-9-1 نظریه روح خدایی ……………………………………………………………………………………………..71
2-3-9-2 نظریه خلاقیت آریتی …………………………………………………………………………………….. 71
2-3-9-3 نظریه تعادل یا دیوانگی ………………………………………………………………………………….. 71
2-3-9-4نظریه خلاقیت فطری …………………………………………………………………………………….. 72
2-3-9-5 نظریه خلاقیت تایلور ……………………………………………………………………………………….. 72
2-3-9-6 دیدگاه عصب شناختی ……………………………………………………………………………………… 72
2-3-9-7 دیدگاه شناختی ………………………………………………………………………………………………… 73
2-3-9-8 دیدگاه روانشناسی اجتماعی ………………………………………………………………………………. 73
2-3-9-9 دیدگاه روان سنجی ……………………………………………………………………………………………74
2-3-9-10 دیدگاه رفتارگرایی …………………………………………………………………………………………. 74
2-3-9-11 دیدگاه روانکاوی ………………………………………………………………………………………….. 74
2-3-9-12 دیدگاه بوم شناختی ……………………………………………………………………………………….. 75
2-3-9-13 نظریه گیل فورد ……………………………………………………………………………………………. 75
2-3-10 کارایی خلاقیت در مدیریت ……………………………………………………………………………………………….. 76
2-3-11 رشد دادن خلاقیت و نوآوری …………………………………………………………………………………………….. 76
2-3-12 روش های تفکر ……………………………………………………………………………………………………………….. 77
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-3-13 انگیزش به خلاقیت و نوآوری ……………………………………………………………………………………………. 77
2-3-13-1 چگونگی رغبت دادن به خلاقیت ………………………………………………………………..78
2-3-13-1-1 عوامل ساختاری ………………………………………………………………….78
2-3-13-1-2 عوامل فرهنگی ……………………………………………………………………78
2-3-13-1-3 منابع انسانی ……………………………………………………………………….78
2-3-14 فنون ایجاد رغبت به خلاقیت ……………………………………………………………………………………………… 79
2-3-14-1 توفان مغزی ……………………………………………………………………………………………..80
2-3-14-2 فن اشتراک مساعی ……………………………………………………………………………………80
2-3-14-3 فن تحلیل سیستمی ……………………………………………………………………………………80
2-3-14-4 فن نشست غیر رسمی ……………………………………………………………………………….81
2-3-14- 5 ارتباط اجباری …………………………………………………………………………………………81
2-3-15 موانع خلاقیت ………………………………………………………………………………………………………………….. 82
2-3-15-1 موانع محیطی ………………………………………………………………………………………….82
2-3-15-2 موانع فردی ……………………………………………………………………………………………82
2-3-16 عوامل شکست خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………. 82
2-3-17 ویژگی افراد خلاق …………………………………………………………………………………………………………… 83
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
2-3-18 مقایسه مدیران خلاق با غیر خلاق ………………………………………………………………………………………. 85
2- 3 – 19 جایگاه خلاقیت در آموزش و پرورش …………………………………………………………………………… 86
2-3-20 نقش مدیر درپرورش خلاقیت…………………………………………………………………………………………… 87
2-3-21 خصوصیات مدیر خلاق …………………………………………………………………………………………………….. 88
2-3-22 خلاقیت در سازمان …………………………………………………………………………………………………………… 88
2-3-23 ویژگی سازمان خلاق ………………………………………………………………………………………………………… 88
2-4 پیشینه پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………….90
2-4-1 پیشینه داخلی …………………………………………………………………………………………………….90
2-4-2 پیشینه خارجی …………………………………………………………………………………………………. 92
2-5 جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………………….. .98
2-6 مدل مفهومی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………. 99
فصل سوم–روش شناسی پژوهش
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
3-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………101
3-2 روش پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………. 101
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
3-3 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………… 102
3-4 حجم نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………….. 102
3-5 روش گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………. 102
3-6 ابزار گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………………………. 103
3-7 روایی و پایایی ابزار اندازه گیری …………………………………………………………………………………………….. 104
3-7-1 تعیین روایی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………. 104
3-7-2 تعیین پایایی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………. 105
3-8 روش آماری …………………………………………………………………………………………………………………………..106
فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده ه
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
4-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………108
4-2 آمار توصیفی … …………………………………………………………………………………………………………………….. 108
4-2-1 ویژگی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان …………………………………………………………………………………108
4-2-1-1 جنسیت ……………………………………………………………………………………………………….109
4-2-1-2 تحصیلات …………………………………………………………………………………………………….110
4-2-1-3 سابقه خدمت …………………………………………………………………………………………………111
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
4-2-1-4 سن ………………………………………………………………………………………………………………112
4-2-2 توصیف وضعیت پاسخ دهندگان به لحاظ سبک رهبری …………………………………………………………..113
4-2-3 آمار توصیفی مولفه ها ………………………………………………………………………………………………………….114
4-2-3-1 نفوذ آرمانی ……………………………………………………………………………………………………114
4-2-3-2 تحریک ذهنی …………………………………………………………………………………………………116
4-2-3-3 انگیزه الهام بخش ……………………………………………………………………………………………117
4-2-3-4 ملاحظات فردی ………………………………………………………………………………………………118
4-2-3-5 پاداش مشروط …………………………………………………………………………………………………119
4-2-3-6 مدیریت فعال ………………………………………………………………………………………………….120
4-2-3-7 مدیریت منفعل …………………………………………………………………………………………………..121
4-2-3-8 خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………123
4-3 آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………..127
4-3-1 بررسی نرمال بودن متغیرها …………………………………………………………………………………………………..127
4-3-2 تحلیل عامل اکتشافی ………………………………………………………………………………………………………….128
4-3-3 تحلیل عامل تائیدی …………………………………………………………………………………………………………….129
4-3-3-1 تخمین استاندارد مدل …………………………………………………………………………………….130
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
4-3-3-2 مدل T-values…………………………………………………………………………………………….131
4-3-4 ارزیابی مدل مفهومی ……………………………………………………………………………………………………………133
4-3-4-1 بررسی شاخصهای مدل تحت بررسی ………………………………………………………………134
4-3-4-2 برآورد بارهای عاملی………………………………………………………………………………………135
4-3-4-3 مدل T-values…………………………………………………………………………………………….136
4-3-5 آزمون فرضیه ها ………………………………………………………………………………………………………………….137
فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
5-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………147
5-2مروری بر فصول پنجگانه ………………………………………………………………………………………………………….147
5-3 یافته های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………..148
5-3-1 یافته های توصیفی پژوهش …………………………………………………………………………………148
5-3-2 یافته های استنباطی پژوهش ………………………………………………………………………………..148
5-4موانع و محدودیتهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………….153
5-5 پیشنهادات پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………….154
5-5-1 پیشنهادات منتج از فرضیات پژوهش ……………………………………………………………….154
5-5-2 پیشنهادات به پژوهشگران آینده ………………………………………………………………………154
فهرست جدول ها
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
جدول 1-1: ابعاد سبک های رهبری و ارتباط آنها با سوالات ………………………………………………………………….9
جدول2-1 : تعاریف رهبری ………………………………………………………………………………………………………………15
جدول 2-2 : مطالعات مربوط به رهبری ……………………………………………………………………………………………..22
جدول 2-3 : مقایسه فعالیت های رهبری سنتی و تحول گرا ………………………………………………………………….27
جدول 2-4 : مولفه های رهبری تحول گرا ………………………………………………………………………………………….31
جدول 2-5 : سبک ها و تئوری های رهبری ………………………………………………………………………………………..38
جدول 2-6 : جایگزین های رهبری ……………………………………………………………………………………………………52
جدول 2-7 : ویژگی رهبران خدمتگزار ……………………………………………………………………………………………….53
جدول 2-8 : تعاریف خلاقیت ………………………………………………………………………………………………………….61
جدول 2-9 : عناصر و اجزای خلاقیت ……………………………………………………………………………………………….67
جدول 2-10 : پیشینه داخلی پژوهش ………………………………………………………………………………………………….95
جدول 2-11 : پیشینه خارجی پژوهش ……………………………………………………………………………………………….96
جدول3-1: اطلاعات مربوط به حجم جامعه و نمونه ………………………………………………………………………….102
جدول 3-2 : ارتباط بین شاخصها و گویه ها ……………………………………………………………………………………..104
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
جدول3-3 :میزان پایایی پرسشنامه های پژوهش………………………………………………………………………………….106
جدول 4-1 توزیع فراوانی جنسیت نمونه ………………………………………………………………………………………….108
جدول 4-2 توزیع فراوانی تحصیلات نمونه ………………………………………………………………………………………109
جدول 4-3 توزیع فراوانی سنوات نمونه …………………………………………………………………………………………..110
جدول 4-4 توزیع فراوانی سن نمونه ………………………………………………………………………………………………..111
جدول 4-5 توزیع فراوانی سبک های رهبری …………………………………………………………………………………..112
جدول 4-6 بررسی وضعیت مولفه نفوذ آرمانی ………………………………………………………………………………….114
جدول 4-7 بررسی وضعیت مولفه تحریک ذهنی ……………………………………………………………………………….116
جدول 4-8 بررسی وضعیت مولفه انگیزه الهام بخش ………………………………………………………………………….117
جدول 4-9 بررسی وضعیت مولفه ملاحظات فردی ……………………………………………………………………………118
جدول 4-10 بررسی وضعیت مولفه پاداش مشروط ……………………………………………………………………………119
جدول 4-11 بررسی وضعیت مولفه مدیریت فعال ……………………………………………………………………………..120
جدول 4-12 بررسی وضعیت مولفه مدیریت منفعل ……………………………………………………………………………121
جدول 4-13 بررسی وضعیت متغیر خلاقیت…… ………………………………………………………………………………..123
جدول 4-14 آمار توصیفی مولفه های تحت بررسی …………………………………………………………………………..125
جدول 4-15 بررسی نرمال بودن متغیرها …………………………………………………………………………………………..127
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
جدول 4-16 بررسی کفایت نمونه ……………………………………………………………………………………………………128
جدول 4-17 شاخصهای تحلیل عامل تائیدی …………………………………………………………………………………….129
جدول 4-18مدلT-values…………………………………………………………………………………………………………….132
جدول 4-19 بررسی شاخصهای مدل تحت بررسی ……………………………………………………………………………134
جدول 4-20 نتایج فرضیه اصلی اول ……………………………………………………………………………………………….137
جدول 4-21 نتایج فرضیه فرعی اول ………………………………………………………………………………………………..138
جدول 4-22 نتایج فرضیه فرعی دوم ……………………………………………………………………………………………….139
جدول 4-23 نتایج فرضیه فرعی سوم ………………………………………………………………………………………………139
جدول 4-24 نتایج فرضیه فرعی چهارم ……………………………………………………………………………………………140
جدول 4-25 نتایج فرضیه اصلی دوم ………………………………………………………………………………………………..141
جدول 4-26 نتایج فرضیه فرعی اول ……………………………………………………………………………………………….142
جدول 4-27 نتایج فرضیه فرعی دوم ……………………………………………………………………………………………….142
جدول 4-28 نتایج فرضیه فرعی سوم ……………………………………………………………………………………………….143
جدول 4-29 نتایج فرضیه اصلی سوم ………………………………………………………………………………………………144
جدول 4-30 نتایج آزمون تی مستقل ……………………………………………………………………………………………….144
فهرست نمودارها
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
نمودار 2-1 : مولفه های رهبری تحول گرا و مبادله ای …………………………………………………………………………37
نمودار 2-2 : شبکه مدیریت بلیک و موتون …………………………………………………………………………………………41
نمودار 2-3 : پیوستار رهبری لیکرت …………………………………………………………………………………………………..43
نمودار 2-4 : الگوی اقتضایی فیدلر …………………………………………………………………………………………………….46
نمودار 2-5 نظریه مسیر هدف ……………………………………………………………………………………………………………48
نودار 2-6 : مدل مفهومی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………99
نمودار 4-1 توزیع فراوانی جنسیت نمونه…………………………………………………………………………………………..108
نمودار 4-2 توزیع فراوانی تحصیلات نمونه……………………………………………………………………………………….109
نمودار 4-3 توزیع فراوانی سنوات نمونه…………………………………………………………………………………………….110
نمودار 4-4 توزیع فراوانی سن نمونه…………………………………………………………………………………………………111
نمودار 4-5 توزیع فراوانی سبک رهبری ……………………………………………………………………………………………112
نمودار 4-6 تخمین استاندارد مدل ……………………………………………………………………………………………………120
نمودار 4-7مدلT-values…………………………………………………………………………………………………………….131
نمودار4-8 مدل مفهومی ارتباط بین عوامل پژوهش ……………………………………………………………………………133
نمودار 4-9 مقادیر بارهای عاملی مولفه ها …………………………………………………………………………………………135
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
نمودار 4-10 مقادیر تی مدل …………………………………………………………………………………………………………..136
فهرست منابع
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………157
منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………………..157
منابع لاتین …………………………………………………………………………………………………………………………………….162
فهرست پیوست ها
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه
پیوست الف – پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………165
پیوست ب – خروجی آزمون های آماری…………………………………………………………………………………169
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی رابطه میان سبک های رهبری تحول گرا و مبادله ای با خلاقیت کارکنان آموزش و پرورش شهرستان سنندج است.ﺑﺮاﺳﺎسﺟﺎﻣﻌﻪآﻣﺎریﺟﻤﻌﺎ460ﻧﻔﺮﻣﻮردﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪﮐﻪﺑﺎ استفاده از فرمول کوکران 210ﻧﻔﺮﺑﻪﻋﻨﻮانﺣﺠﻢﻧﻤﻮﻧﻪاﻧﺘﺨﺎبﮔﺮدﯾﺪ.فرضیات اصلی پژوهش رابطه میان سبک های رهبری تحول گرا و مبادله ای و میزان خلاقیت کارکنان را بررسی می کند. روش پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی – همبستگی و از نظر زمانی تک مقطعی می باشد.ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه MLQ باس و آوولیو با 32 گویه و پرسشنامه خلاقیت دارابژه با 10 گویه بود. نتایج پژوهش با توجه به تحلیل داده ها توسط نرم افزار هایspss و lisrel نشان داد که میان سبک های رهبری تحول گرا و مبادله ای با خلاقیت کارکنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد ، و خلاقیت در افراد با سبک رهبری تحول گرا بیشتر از افرادی است که دارای سبک رهبری مبادله ای میباشند.
واژه های کلیدی : سبک رهبری ، رهبری تحول گرا ، رهبری مبادله ای ، خلاقیت ، آموزش و پرورش
فصل اول کلیات پژوهش |
1-1 مقدمه :
از جمله سازمانهایی که اهمیت ونقش زیادی در زندگی انسان دارد ، سازمان های آموزشی و بویژه آموزش و پرورش است .نیاز به افراد خلاق و نوآور در آموزش و پرورش و دیگر مراکز علمی آموزشی ، اهمیت دوچندان دارد چراکه این مراکز نقش بسیار مهمی را از لحاظ تعلیم و تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص برای کلیه سازمانها و ادارات به عهده دارند.موفقیت سازمانهای امروزی به نسبت زیاد متکی به خلاقیت ، نوآوری ، کشف و اختراع است. با توجه به نیازهای موجود ، سازمانها برای ادامه حیات ، به تغییر در رفتار افراد و همچنین تغییرات کارآمد در سازمانها تشویق می شوند که به نظر می رسد انجام این تغییرات به شکل پیدایش افکار نو و مفید به سرعت در حال افزایش است. پس می توان گفت که خلاقیت کارکنان به عنوان مزیت رقابتی محسوب میشود.محیط سازمانی می تواند کار خلاق در سازمانها را تحت تاثیر قرار دهد. رهبران می توانند با توانمندسازی کارکنان و ایجاد حال و هوای خلاقانه در سازمان خلاقیت را در بین کارکنان افزایش دهند.بنابراین مدیر باید همیشه آماده استقبال از فکرهای جدید کارکنان سازمان باشد. به بیان دیگر نقش مدیران به عنوان کسانی که بستر مناسب را برای بروز خلاقیت در سازمان فراهم می آورند انکار ناپذیر است. بنابراین رابطه بین سبک رهبری و خلاقیت کارکنان امری اجتناب ناپذیر است(غفوری و همکاران 1388 ،216).
[سه شنبه 1399-10-16] [ 11:35:00 ب.ظ ]
|