در سراسر این پایان­نامه حلقه­ها شرکت­پذیر و یکدار می­باشند. (تمام مدول­ها مدول راست می باشند.) درابتدا یادآوری، سپس تعاریف اولیه و بعد قضایای مقدماتی به صورت نکته و لم بیان می­شود.

یادآوری

فرض­کنید R یک حلقه باشد.R – مدول M را ساده گویند اگر زیرمدول غیربدیهی نداشته باشد. مدول M نیم­ساده نامیده ­می­شود اگر هر زیرمدولش یک جمعوند آن باشد.

زیرمدول L از M اساسی ­نامیده ­می­شود و می­نویسیم ­LvessM هرگاه به ­ازای هر N £ M اگر L ∩ N = 0 ، آنگاه =0 N . به­طور معادل L vessM اگر و تنها اگر به ­ازای­ هر عنصر ناصفر xÎM ، rÎR موجود باشد به­طوری­که 0 ¹ xrÎ L .

زیرمدول K از M زاید ­نامیده­ می­شود و می­نویسیم K<< M ، ­هرگاه به ­ازای هر N £ M اگرK + N = M آنگاه = M N.

فرض کنید M یک R- مدول راست باشد، X زیرمجموعه­ای از M و Y هم زیرمجموعه­ای از R ، پوچساز راست X در R با rR(X) و پوچسازچپ Y در M با lM(Y) نمایش داده­ می­شود و تعریف می­کنیم :

rR(X) = { r Î R : X r = 0 } lM(Y) ={ m Î M : mY = 0 }

همچنین برای S- مدول چپ N ، rN(Z) وlS(W) به­طور مشابه برای هر Z Í S و هر

W Í N به صورت زیر تعریف می­شود :

rN(Z) ={ n Î N : Z n = 0 } lS(W) = { s Î S : sW = 0 }

اگر X = {a}، آنگاه پوچساز راست آن با rR(a ) نشان داده­ می­شود و داریم :

rR(a)= rR(X) و نیز lR(a)= lR(X).

با استفاده از قضیه 2-15 از مرجع [1] نتایج زیر را داریم :

اگر A و B دو زیرمجموعه R – مدول راست M باشند و AÍ B آنگاه rR(B) Í rR(A) . بوضوح Í lM(rR(A)) A و می­توان نتیجه گرفت (A))) Í rR(A) rR(lM(rR. از سوی دیگر با قرار دادن C= rR(A)درC Í lM(rR©) (به­ازای هرC Í R) داریم :

rR(A) Í rR(lM(rR(A)))پس (A))) Í rR(A) rR(lM(rR؛

در نتیجه(A))) = rR(A) rR(lM(rR.

به طریق مشابه اگر I و J دو زیرمجموعه R باشند و I Í J ، آنگاه lM(J) Í lM(I) . بوضوح

I Í rR(lM(I)) و می­توان نتیجه گرفت : lM(rR(lM(I)))=lM(I) .

اگرM یک R -مدول و U یک کلاس از R – مدول­ها باشدTr (M ,U ) و Rej (M, U ) به­ صورت زیر تعریف می­شوند که زیرمدول­هایی از M می­باشند.

پایان نامه

Tr (M ,U )=å { Im f | f : ua→ M , uaÎ U برای برخی }

Rej (M, U )=∩ {ker f | f : M → ua , uaÎU برای برخی }

اگر S مجموعه تمام R – مدول­های راست ساده باشد، به ­ازای هر R – مدول M،Soc (MR) بزرگترین زیرمدول نیم­ساده M است و با توجه به بخش 9 از مرجع [1] به صورت زیر تعریف می­شود :

Soc(MR) = Tr (M ,S) = å {K | است M یک زیرمدول ساده از K }

= ∩ { L | L vessM }.

همچنین R – مدول M نیم­ساده است اگر و تنها اگر soc(MR) = MR.

ضمناً به سادگی دیده­ می­شود R – مدول M نیم­ساده است اگر و تنها اگر زیرمدول اساسی غیر بدیهی نداشته ­باشد.

R – مدول M پروژکتیو نامیده ­می­­شود هرگاه به ­ازای هر نمودار از R- همریختی­ها و R- مدول­ها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد ، R- همر­یختی→ A M موجود باشد به­طوری­که نمودار زیر جابجایی باشد.

1-2-1. R – مدول پروژکتیو M

یا به­طور معادل اگر هر دنباله دقیق کوتاه به صورت A→ B→ M → 0 0 → شکافته شود ، آنگاه M پروژکتیو است.

R – مدول M انژکتیو نامیده­ می­­شود هرگاه به­ ازای هر نمودار از R- همریختی­ها و R- مدول­ها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد، R – همر­یختی→ M B موجود باشد به­طوری­که نمودار جابجایی باشد.

1-2-2. R – مدول انژکتیو M

همچنین R – مدول M انژکتیو است هرگاه به ازای هرایده­آل راست I از R ، هر همریختی

f : I→ M را بتوان از R به M گسترش داد. (لم بئر)

1-2-3. R – مدول انژکتیوM (لم بئر)

تعاریف و قضایای زیر برای حلقه­ها و مدول­های راست بیان می­شود و به­طور مشابه برای مدول­های چپ نیز برقرار است.

تعریف 1-2-1. حلقه R، خود- انژکتیو راست نامیده­ می­شود، هرگاه RRانژکتیو باشد.

تعریف 1-2-2.حلقه R، حلقه انژکتیو اصلی راست یا به ­اختصار P- انژکتیو راست نامیده­ می­شود، هرگاه به ­ازای هر aÎR هر R – همریختی f :aR→ RRرا بتوان به R– همریختی

:RR→ RR گسترش داد .

تعریف1-2-3. مجموعه عناصر منفرد R- مدول راست M را با Z(MR) نشان می­دهیم و تعریف می­کنیم :

Z(MR) = {mÎM | rR(m) vessRR } £ M .

تعریف1-2-4. R – مدولM، نامنفرد نامیده ­می­شود هرگاه Z(MR) = 0 و نیز منفرد نامیده می­شود هرگاه Z(MR) = M .

تعریف1-2-5. زیرمدول N ازR – مدول M ، کاملاً پایا نامیده ­می­شود هرگاه به ­ازای­ هر

ÎEnd (MR) f داشته­ باشیم f(N) Í N .

تعریف1-2-6. یک حلقه را حلقه دو راست(right duo)گویند، هرگاه هر ایده­آل راست آن

دو طرفه باشد. به­طور مشابه حلقه دو چپ تعریف ­می­شود.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...