دانلود پایان نامه ارشد : مدولهای همدرونبرپوشا و حلقههای همایدهآل راست اصلی |
در سراسر این پایاننامه حلقهها شرکتپذیر و یکدار میباشند. (تمام مدولها مدول راست می باشند.) درابتدا یادآوری، سپس تعاریف اولیه و بعد قضایای مقدماتی به صورت نکته و لم بیان میشود.
یادآوری
فرضکنید R یک حلقه باشد.R – مدول M را ساده گویند اگر زیرمدول غیربدیهی نداشته باشد. مدول M نیمساده نامیده میشود اگر هر زیرمدولش یک جمعوند آن باشد.
زیرمدول L از M اساسی نامیده میشود و مینویسیم LvessM هرگاه به ازای هر N £ M اگر L ∩ N = 0 ، آنگاه =0 N . بهطور معادل L vessM اگر و تنها اگر به ازای هر عنصر ناصفر xÎM ، rÎR موجود باشد بهطوریکه 0 ¹ xrÎ L .
زیرمدول K از M زاید نامیده میشود و مینویسیم K<< M ، هرگاه به ازای هر N £ M اگرK + N = M آنگاه = M N.
فرض کنید M یک R- مدول راست باشد، X زیرمجموعهای از M و Y هم زیرمجموعهای از R ، پوچساز راست X در R با rR(X) و پوچسازچپ Y در M با lM(Y) نمایش داده میشود و تعریف میکنیم :
rR(X) = { r Î R : X r = 0 } lM(Y) ={ m Î M : mY = 0 }
همچنین برای S- مدول چپ N ، rN(Z) وlS(W) بهطور مشابه برای هر Z Í S و هر
W Í N به صورت زیر تعریف میشود :
rN(Z) ={ n Î N : Z n = 0 } lS(W) = { s Î S : sW = 0 }
اگر X = {a}، آنگاه پوچساز راست آن با rR(a ) نشان داده میشود و داریم :
rR(a)= rR(X) و نیز lR(a)= lR(X).
با استفاده از قضیه 2-15 از مرجع [1] نتایج زیر را داریم :
اگر A و B دو زیرمجموعه R – مدول راست M باشند و AÍ B آنگاه rR(B) Í rR(A) . بوضوح Í lM(rR(A)) A و میتوان نتیجه گرفت (A))) Í rR(A) rR(lM(rR. از سوی دیگر با قرار دادن C= rR(A)درC Í lM(rR©) (بهازای هرC Í R) داریم :
rR(A) Í rR(lM(rR(A)))پس (A))) Í rR(A) rR(lM(rR؛
در نتیجه(A))) = rR(A) rR(lM(rR.
به طریق مشابه اگر I و J دو زیرمجموعه R باشند و I Í J ، آنگاه lM(J) Í lM(I) . بوضوح
I Í rR(lM(I)) و میتوان نتیجه گرفت : lM(rR(lM(I)))=lM(I) .
اگرM یک R -مدول و U یک کلاس از R – مدولها باشدTr (M ,U ) و Rej (M, U ) به صورت زیر تعریف میشوند که زیرمدولهایی از M میباشند.
Tr (M ,U )=å { Im f | f : ua→ M , uaÎ U برای برخی }
Rej (M, U )=∩ {ker f | f : M → ua , uaÎU برای برخی }
اگر S مجموعه تمام R – مدولهای راست ساده باشد، به ازای هر R – مدول M،Soc (MR) بزرگترین زیرمدول نیمساده M است و با توجه به بخش 9 از مرجع [1] به صورت زیر تعریف میشود :
Soc(MR) = Tr (M ,S) = å {K | است M یک زیرمدول ساده از K }
= ∩ { L | L vessM }.
همچنین R – مدول M نیمساده است اگر و تنها اگر soc(MR) = MR.
ضمناً به سادگی دیده میشود R – مدول M نیمساده است اگر و تنها اگر زیرمدول اساسی غیر بدیهی نداشته باشد.
R – مدول M پروژکتیو نامیده میشود هرگاه به ازای هر نمودار از R- همریختیها و R- مدولها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد ، R- همریختی→ A M موجود باشد بهطوریکه نمودار زیر جابجایی باشد.
1-2-1. R – مدول پروژکتیو M
یا بهطور معادل اگر هر دنباله دقیق کوتاه به صورت A→ B→ M → 0 0 → شکافته شود ، آنگاه M پروژکتیو است.
R – مدول M انژکتیو نامیده میشود هرگاه به ازای هر نمودار از R- همریختیها و R- مدولها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد، R – همریختی→ M B موجود باشد بهطوریکه نمودار جابجایی باشد.
1-2-2. R – مدول انژکتیو M
همچنین R – مدول M انژکتیو است هرگاه به ازای هرایدهآل راست I از R ، هر همریختی
f : I→ M را بتوان از R به M گسترش داد. (لم بئر)
1-2-3. R – مدول انژکتیوM (لم بئر)
تعاریف و قضایای زیر برای حلقهها و مدولهای راست بیان میشود و بهطور مشابه برای مدولهای چپ نیز برقرار است.
تعریف 1-2-1. حلقه R، خود- انژکتیو راست نامیده میشود، هرگاه RRانژکتیو باشد.
تعریف 1-2-2.حلقه R، حلقه انژکتیو اصلی راست یا به اختصار P- انژکتیو راست نامیده میشود، هرگاه به ازای هر aÎR هر R – همریختی f :aR→ RRرا بتوان به R– همریختی
:RR→ RR گسترش داد .
تعریف1-2-3. مجموعه عناصر منفرد R- مدول راست M را با Z(MR) نشان میدهیم و تعریف میکنیم :
Z(MR) = {mÎM | rR(m) vessRR } £ M .
تعریف1-2-4. R – مدولM، نامنفرد نامیده میشود هرگاه Z(MR) = 0 و نیز منفرد نامیده میشود هرگاه Z(MR) = M .
تعریف1-2-5. زیرمدول N ازR – مدول M ، کاملاً پایا نامیده میشود هرگاه به ازای هر
ÎEnd (MR) f داشته باشیم f(N) Í N .
تعریف1-2-6. یک حلقه را حلقه دو راست(right duo)گویند، هرگاه هر ایدهآل راست آن
دو طرفه باشد. بهطور مشابه حلقه دو چپ تعریف میشود.
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-10-17] [ 10:57:00 ق.ظ ]
|